A0307--Du-thao-Luat-Dat-dai-sd-trinh-bieu-quyet-thong-qua---20240117235401.doc

(Dự thảo Luật trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 của Quốc hội khóa XV)

Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Luật này quy định về chế độ sở hữu đất đai, quyền hạn và trách nhiệm của Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý về đất đai, chế độ quản lý và sử dụng đất đai, quyền và nghĩa vụ của công dân, người sử dụng đất đối với đất đai thuộc lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Điều 2. Đối tượng áp dụng

1. Cơ quan nhà nước thực hiện quyền hạn và trách nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, thực hiện nhiệm vụ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai.

2. Người sử dụng đất.

3. Các đối tượng khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất.

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

1. Bản đồ địa chính là bản đồ thể hiện các thửa đất và các đối tượng địa lý có liên quan, lập theo đơn vị hành chính cấp xã hoặc theo đơn vị hành chính cấp huyện ở nơi không thành lập đơn vị hành chính cấp xã, được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận.

2. Bản đồ hiện trạng sử dụng đất là bản đồ thể hiện sự phân bố các loại đất tại một thời điểm xác định, được lập theo từng đơn vị hành chính các cấp, theo từng vùng kinh tế - xã hội.

3. Bản đồ quy hoạch sử dụng đất là bản đồ được lập tại thời điểm đầu kỳ quy hoạch, thể hiện nội dung phân bổ các loại đất tại thời điểm cuối kỳ của quy hoạch đó.

4. Bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất là việc áp dụng các biện pháp quản lý, kỹ thuật, cơ giới, sinh học, hữu cơ tác động vào đất để xử lý đất bị ô nhiễm, phục hồi đất bị thoái hóa.

5. Bồi thường về đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất của diện tích đất thu hồi cho người có đất thu hồi.

6. Cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là cá nhân đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp mà có thu nhập từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó theo quy định của Chính phủ.

7. Chi phí đầu tư vào đất còn lại làchi phí hợp lý mà người sử dụng đất đã đầu tư trực tiếp vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất nhưng đến thời điểm Nhà nước thu hồi đất còn chưa thu hồi hết.

8. Chỉ tiêu sử dụng đất là diện tích đất của từng loại đất được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp do cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định để phân bổ trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

9. Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.

10. Chủ đầu tư dự án đầu tư có sử dụng đất (sau đây gọi là chủ đầu tư) là nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật có liên quan đã được lựa chọn để thực hiện dự án đầu tư và được giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật này.

11. Chuyển mục đích sử dụng đất là việc người sử dụng đất được thay đổi từ mục đích sử dụng đất này sang mục đích sử dụng đất khác theo quy định của Luật này.

12. Chuyển quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người này sangngườikhác thông qua hình thức chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

13. Cộng đồng dân cư là cộng đồng người Việt Nam sinh sống trên cùng địa bàn thôn, làng, ấp, bản, bon, buôn, phum, sóc, tổ dân phố và điểm dân cư tương tự có cùng phong tục, tập quán hoặc có chung dòng họ trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

14. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai là tập hợp các cơ sở dữ liệu đất đai trong đó dữ liệu được sắp xếp, tổ chức để truy cập, khai thác, chia sẻ, quản lý và cập nhật thông qua phương tiện điện tử.

15. Đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất là việc người sử dụng đất, người sở hữu tài sản gắn liền với đất, người được giao quản lý đất kê khai quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được ghi nhận theo quy định của Luật này.

16. Đất đang có tranh chấplà thửa đất có tranh chấp đất đai mà đang trong quá trình được cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

17. Điều chỉnh thời hạn sử dụng đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thay đổi thời hạn sử dụng đất trong quá trình sử dụng đất.

18. Gia hạn sử dụng đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép tiếp tục sử dụng đất khi hết thời hạn theo mục đích đang sử dụng theo quy định của Luật này.

19. Giá đất là giá trị của quyền sử dụng đất tính bằng tiền trên một đơn vị diện tích đất.

20. Giá trị quyền sử dụng đất là giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất đối với một diện tích đất, loại đất tại thời điểm được xác định với thời hạn sử dụng đã được xác định.

21. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Tài sản gắn liền với đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

22. Góp vốn bằng quyền sử dụng đất là sự thoả thuận giữa các bên về chuyển quyền sử dụng đất thông qua việc góp quyền sử dụng đất để tạo thành vốn điều lệ của tổ chức kinh tế, bao gồm góp vốn để thành lập tổ chức kinh tế hoặc góp thêm vốn điều lệ của tổ chức kinh tế đã được thành lập.

23. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai là hệ thống tổng hợp các yếu tố hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin, phần mềm, dữ liệu được xây dựng thành một hệ thống tập trung, thống nhất trên phạm vi cả nước để quản lý, vận hành, cập nhật, khai thác thông tin đất đai.

24. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là chính sách của Nhà nước nhằm trợ giúp cho người có đấtthu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển ngoài các khoản đã bồi thường theo quy định của Luật này.

25. Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

26. Hợp tác sản xuất, kinh doanh bằng quyền sử dụng đấtlà sự thoả thuận giữa các bên, theo đó người sử dụng đất dùng quyền sử dụng đất của mình để hợp tác sản xuất, kinh doanh mà không làm thay đổi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất.

27. Hủy hoại đất là hành vi làm biến dạng địa hình, làm suy giảm chất lượng đất, gây ô nhiễm đất mà làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất theo mục đích đã được xác định.

28. Kế hoạch sử dụng đất là việc phân kỳ quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện.

29. Kiểm kê đất đai là việc Nhà nước tổ chức điều tra, tổng hợp, đánh giá trên hồ sơ địa chính và trên thực địa về hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm kiểm kê và biến động đất đai giữa 02 lần kiểm kê.

30. Lấn biển là việc mở rộng diện tích đất trong phạm vi từ đường mép nước biển thấp nhất trung bình trong nhiều năm về phía biển thuộc vùng biển Việt Nam.

31. Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

32. Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước cho thuê đất) là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định cho thuê đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất.

33. Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu cho người đang sử dụng đất ổn định đối với thửa đất xác định theo quy định của Luật này.

34. Nhà nước giao quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước giao đất) là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất.

35. Nhà nước thu hồi đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người sử dụng đất hoặc thu lại đất của người đang sử dụng đất hoặc thu lại đất đang được Nhà nước giao quản lý.

36. Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất và khoanh vùng đất đai cho các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng đơn vị hành chính cho thời kỳ xác định.

37. Quyền thuê trong hợp đồng thuê đất là quyền của người sử dụng đất được hình thành khi Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm. Người sử dụng đất được chuyển nhượng quyền thuê trong hợp đồng thuê đất; người nhận chuyển nhượng quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được kế thừa các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

38. Sử dụng đất ổn định là việc sử dụng đất vào một mục đích chính nhất định kể từ thời điểm bắt đầu sử dụng đất vào mục đích đó đến thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét việc sử dụng đất ổn định.

39. Tái định cư là việc Nhà nước thực hiện bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở tại khu tái định cư hoặc địa điểm khác phù hợp cho người có đất thu hồi hoặc hỗ trợ bằng giao đất ở, nhà ở tái định cư cho người không đủ điều kiện bồi thường về đất ở theo quy định của Luật này nhưng không còn chỗ ở nào khác.

40. Thoái hóa đất là tình trạng đất bị thay đổi đặc tính, tính chất vốn có ban đầu theo chiều hướng xấu do tác động của điều kiện tự nhiên, con người.

41. Thống kê đất đai là việc Nhà nước tổng hợp, đánh giá trên hồ sơ địa chính về hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm thống kê và biến động đất đai giữa 02 lần thống kê.

42. Thửa đất là phần diện tích đất được giới hạn bởi ranh giới mô tả trên hồ sơ địa chính hoặc được xác định trên thực địa.

43. Thửa đấtchuẩn là thửa đất có các đặc tính về diện tích, hình thể, kích thước mang tính đại diện cho các thửa đất trong vùng giá trị, được chọn làm thửa đất chuẩn để định giá cho các thửa đất khác trong vùng giá trị.

44. Tiền sử dụng đất là số tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất,cho phép chuyển mục đích sử dụng đất hoặc các trường hợp sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

45. Tiền thuê đất là số tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi được Nhà nước cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để cho thuê đất hoặc các trường hợp sử dụng đất mà phải nộp tiền thuê đất theo quy định của pháp luật.

46. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là tổ chức kinh tế phải đáp ứng điều kiện và thực hiện thủ tục đầu tư quy định đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư để thực hiện dự án có sử dụng đất.

47. Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.

48. Vùng giá trị là khu vực các thửa đất liền kề nhau, có cùng mục đích sử dụng và có các yếu tố tương đồng về vị trí, khả năng sinh lợi, điều kiện kết cấu hạ tầng và các yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất.

49. Vùng phụ cận là vùng đất tiếp giáp với các điểm kết nối giao thông và các tuyến giao thông có tiềm năng phát triển theo quy hoạch.

Điều 4. Người sử dụng đất

Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; đang sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà chưa được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; nhận quyền sử dụng đất; thuê lại đất theo quy định của Luật này, bao gồm:

1. Tổ chức trong nước gồm:

a) Cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, đơn vị vũ trang nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức khác theo quy định của pháp luật;

b) Tổ chức kinh tế theo quy định của Luật Đầu tư, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều này (sau đây gọi là tổ chức kinh tế);

2. Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc;

3. Cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam (sau đây gọi là cá nhân);

4. Cộng đồng dân cư;

5. Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao gồm cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện khác của nước ngoài có chức năng ngoại giao được Chính phủ Việt Nam thừa nhận; cơ quan đại diện của tổ chức thuộc Liên hợp quốc, cơ quan hoặc tổ chức liên chính phủ, cơ quan đại diện của tổ chức liên chính phủ;

6. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài;

7. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Điều 5. Nguyên tắc sử dụng đất

1. Đúng mục đích sử dụng đất.

2. Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất.

3. Bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất.

4. Thực hiện quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh.

Điều 6. Người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với việc sử dụng đất

1. Người đại diện theo pháp luật của tổ chức trong nước, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài; người đứng đầu của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao đối với việc sử dụng đất của tổ chức mình.

2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã đối với việc sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích; đất phi nông nghiệp đã giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã để sử dụng vào mục đích xây dựng trụ sở Ủy ban nhân dân, các công trình công cộng phục vụ hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí, chợ, nghĩa trang và công trình công cộng khác của xã, phường, thị trấn; đất tôn giáo, đất tín ngưỡng chưa giao quản lý, sử dụng.

3. Người đại diện cho cộng đồng dân cư là trưởng thôn, làng, ấp, bản, bon, buôn, phum, sóc, tổ dân phố và điểm dân cư tương tự hoặc người được cộng đồng dân cư thỏa thuận cử ra.

4. Người đại diện tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đối với việc sử dụng đất của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc.

5. Cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đối với việc sử dụng đất của mình.

6. Người có chung quyền sử dụng đất hoặc người đại diện cho nhóm người có chung quyền sử dụng đất đối với việc sử dụng đất đó.

Điều 7. Người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với đất được giao để quản lý

1. Người đại diện của tổ chức chịu trách nhiệm đối với việc quản lý đất trong các trường hợp sau đây:

a) Tổ chức trong nước được giao quản lý công trình công cộng và hành lang bảo vệ an toàn các công trình theo quy định của pháp luật;

b) Tổ chức trong nước được giao quản lý đất có mặt nước của các sông và đất có mặt nước chuyên dùng;

c) Tổ chức trong nước được giao quản lý quỹ đất đã thu hồi theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

d) Tổ chức kinh tế được giao quản lý diện tích đất để thực hiện dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.

2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi không thành lập đơn vị hành chính cấp xã chịu trách nhiệm đối với việc quản lý đất sử dụng vào mục đích công cộng được giao để quản lý, đất chưa giao, đất chưa cho thuê tại địa phương.

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chịu trách nhiệm đối với việc quản lý đất chưa sử dụng tại các đảo chưa giao cho đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã quản lý.

4. Người đại diện cho cộng đồng dân cư là người chịu trách nhiệm đối với đất được giao cho cộng đồng dân cư quản lý.

Điều 8. Khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai

1. Nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

2. Bảo vệ, cải tạo, làm tăng độ màu mỡ của đất; xử lý đất, đất có mặt nước bị ô nhiễm, phục hồi đất bị thoái hóa.

3. Lấn biển, đưa diện tích đất trống, đồi núi trọc, đất bãi bồi ven sông, ven biển, đất có mặt nước hoang hóa vào sử dụng theo quy định của Luật này.

4. Tập trung đất đai để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp quy mô lớn.

5. Phát triển kết cấu hạ tầng để làm tăng giá trị của đất, phát triển công trình ngầm.

6. Phát triển văn hóa, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường.

Điều 9. Phân loại đất

1. Căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại bao gồm nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng.

2. Nhóm đất nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:

a) Đất trồng cây hằng năm, gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hằng năm khác;

b) Đất trồng cây lâu năm;

c) Đất lâm nghiệp, gồm đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất;

d) Đất nuôi trồng thủy sản;

đ) Đất chăn nuôi tập trung;

e) Đất làm muối;

g) Đất nông nghiệp khác.

3. Nhóm đất phi nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:

a) Đất ở, gồm đất ở tại nông thôn, đất ở tại đô thị;

b) Đất xây dựng trụ sở cơ quan;

c) Đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh (sau đây gọi là đất quốc phòng, an ninh);

d) Đất xây dựng công trình sự nghiệp, gồm đất xây dựng cơ sở văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, khí tượng thủy văn, ngoại giao và công trình sự nghiệp khác hoặc đất xây dựng trụ sở của đơn vị sự nghiệp công lập khác;

đ) Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, gồm đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp; đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản;

e) Đất sử dụng vào mục đích công cộng, gồm: đất công trình giao thông; đất công trình thủy lợi; đất công trình cấp nước, thoát nước; đất công trình phòng, chống thiên tai; đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên; đất công trình xử lý chất thải rắn; đất công trình năng lượng, chiếu sáng công cộng; đất công trình hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin; đất chợ dân sinh, chợ đầu mối; đất khu vui chơi, giải trí công cộng, sinh hoạt cộng đồng;

g) Đất sử dụng cho hoạt động tôn giáo (sau đây gọi là đất tôn giáo); đất sử dụng cho hoạt động tín ngưỡng (sau đây gọi là đất tín ngưỡng);

h) Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt;

i) Đất có mặt nước chuyên dùng;

k) Đất phi nông nghiệp khác.

4. Nhóm đất chưa sử dụng là đất chưa xác định mục đích sử dụng và chưa giao, chưa cho thuê.

5. Chính phủ quy định chi tiết các loại đất tại Điều này.

Điều 10. Xác định loại đất

1. Việc xác định loại đất dựa theo một trong các căn cứ sau đây:

a) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

b) Giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 của Luật này đối với trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quy định tại điểm a khoản này;

c) Quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quy định tại điểm a khoản này.

2. Đối với trường hợp không có giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này và trường hợp loại đất xác định trên giấy tờ đã cấp khác với phân loại đất theo quy định của Luật này hoặc khác với hiện trạng sử dụng đất thì việc xác định loại đất thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Điều 11. Hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực đất đai

1. Lấn đất, chiếm đất, hủy hoại đất.

2. Vi phạm quy định về quản lý nhà nước về đất đai.

3. Vi phạm chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

4. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái quy định về quản lý đất đai.

5. Không cung cấp thông tin hoặc cung cấp thông tin về đất đai không chính xác, không đáp ứng yêu cầu về thời hạn theo quy định của pháp luật.

6. Không ngăn chặn, không xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đất đai.

7. Không thực hiện đúng quy định của pháp luật khi thực hiện quyền của người sử dụng đất.

8. Sử dụng đất, thực hiện giao dịch về quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền.

9. Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

10. Cản trở, gây khó khăn đối với việc sử dụng đất, việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

11. Phân biệt đối xử về giới trong quản lý, sử dụng đất đai.

Chương II. QUYỀN HẠN VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA NHÀ NƯỚC, QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI

Mục 1. QUYỀN HẠN VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA NHÀ NƯỚC LÀ ĐẠI DIỆN CHỦ SỞ HỮU VỀ ĐẤT ĐAI

Điều 12. Sở hữu đất đai

Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật này.

Điều 13. Quyền của Nhà nước là đại diện chủ sở hữu về đất đai

1. Quyết định quy hoạch sử dụng đất.

2. Quyết định mục đích sử dụng đất thông qua quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

3. Quy định hạn mức sử dụng đất gồm hạn mức giao đất nông nghiệp, hạn mức giao đất ở, hạn mức công nhận quyền sử dụng đất ở và hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp.

4. Quyết định thời hạn sử dụng đất.

5. Quyết định thu hồi đất.

6. Quyết định trưng dụng đất.

7. Quyết định giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất.

8. Quyết định cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.

9. Công nhận quyền sử dụng đất.

10. Quy định nguyên tắc, phương pháp định giá đất; ban hành bảng giá đất và quyết định giá đất cụ thể.

11. Quyết định chính sách thu, chi tài chính về đất đai; điều tiết phần giá trị tăng thêm từ đất mà không do đầu tư của người sử dụng đất mang lại.

12. Quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất phù hợp với hình thức giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nguồn gốc sử dụng đất và nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất.

Điều 14. Nhà nước thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai

Nhà nước thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai theo thẩm quyền quy định tại Luật này và các luật khác có liên quan thông qua các cơ quan sau đây:

1. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành luật, pháp lệnh, nghị quyết về đất đai; quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia; thực hiện quyền giám sát đối với việc quản lý, sử dụng đất đai trong phạm vi cả nước;

2. Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện quyền thông qua quy hoạch sử dụng đất của địa phương mình trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;thông qua việc thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của địa phương theo thẩm quyền; thông qua việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng,đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất theo thẩm quyền quy định tại Luật này; quyết định bảng giá đất; giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai tại địa phương;

3. Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai theo thẩm quyền quy định tại Luật này và luật khác có liên quan.

Điều 15. Trách nhiệm của Nhà nước đối với người sử dụng đất

1. Có chính sách tạo điều kiện cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp không có đất sản xuất do quá trình chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất và chuyển đổi cơ cấu kinh tế được đào tạo nghề, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm.

2. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật.

3. Thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật cho người có đất thu hồi khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

4. Tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật cho người sử dụng đất trong việc thực hiện chính sách, pháp luật, thủ tục hành chính về đất đai, khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

5. Giải quyết tranh chấp đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai.

Điều 16. Trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số

1. Có chính sách bảo đảm đất sinh hoạt cộng đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số phù hợp với phong tục, tập quán, tín ngưỡng, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng.

2. Có chính sách hỗ trợ đất đai lần đầu cho cá nhân là ngườidân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, phù hợp với phong tục, tập quán, tín ngưỡng, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng để bảo đảm ổn định cuộc sống như sau:

a) Giao đất ở trong hạn mức và được miễn, giảm tiền sử dụng đất;

b) Cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở trong hạn mức và được miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với đất có nguồn gốc được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận hoặc được thừa kế, tặng cho, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật;

c) Giao đất nông nghiệp trong hạn mức không thu tiền sử dụng đất;

d) Cho thuê đất phi nông nghiệp không phải là đất ở để sản xuất, kinh doanh và được miễn, giảm tiền thuê đất;

đ) Hạn mức giao đất, cho thuê đất quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính cho tổng diện tích đất được Nhà nước giao, cho thuê trong quá trình thực hiện các chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số.

3. Có chính sách hỗ trợ đất đai để bảo đảm ổn định cuộc sống cho cá nhân là người dân tộc thiểu số đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất quy định tại khoản 2 Điều này nhưng nay không còn đất hoặc thiếu đất so với hạn mức mà thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi như sau:

a) Trường hợpkhông còn đất ở thì được giao tiếp đất ở, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở trong hạn mức và được miễn, giảm tiền sử dụng đất. Trường hợp thiếu đất ở thì cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở trong hạn mức và được miễn, giảm tiền sử dụng đất;

b) Trường hợp không còn hoặc thiếu đất nông nghiệp thì được giao tiếp đất nông nghiệp trong hạn mức không thu tiền hoặc cho thuê đất phi nông nghiệp không phải là đất ở để sản xuất, kinh doanh và được miễn, giảm tiền thuê đất.

4. Đất để thực hiện chính sách quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này được bố trí từ quỹ đất do Nhà nước quản lý hoặc từ quỹ đất thu hồi theo quy định tại khoản 29 Điều 79 của Luật này.

5. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế và quỹ đất của địa phương quyết định diện tích giao đất, cho thuê đất để thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với cá nhân là người dân tộc thiểu số theo quy định tại khoản 3 Điều này.

6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hànhchính sách hỗ trợ của địa phương về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống trên địa bàn phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và tổ chức thực hiện.

7. Hằng năm, Ủy ban nhân dân cấp xã rà soát, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp huyện về các trường hợp không còn, thiếu hoặc không có đất để giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này; các trường hợp vi phạm chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, các trường hợp đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều này mà không còn nhu cầu sử dụng đất mà phải thu hồi đất để tiếp tục thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định tại Điều này.

8. Kinh phí thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thu hồi đất theo quy định tại khoản 29 Điều 79 của Luật này; kinh phí đo đạc, lập hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và các chi phí khác để thực hiện chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số được bố trí từ ngân sách nhà nước và nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

9. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 17. Bảo đảm của Nhà nước đối với người sử dụng đất

1. Nhà nước bảo hộ quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người sử dụng đất.

2. Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã được giao theo quy định của Nhà nước cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Điều 18. Trách nhiệm của Nhà nước trong việc cung cấp thông tin đất đai

1. Bảo đảm quyền tiếp cận của người sử dụng đất và tổ chức, cá nhân khác đối với Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai theo quy định của pháp luật; ưu tiên lựa chọn hình thức phù hợp với phong tục, tập quán và văn hóa truyền thống của từng dân tộc, vùng miền.

2. Công bố kịp thời, công khai thông tin thuộc Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai cho người sử dụng đất và tổ chức, cá nhân khác, trừ những thông tin thuộc bí mật nhà nước theo quy định của pháp luật.

3. Thông báo quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai cho người sử dụng đất và tổ chức, cá nhân khác bị ảnh hưởng quyền và lợi ích hợp pháp.

Điều 19. Vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận trong quản lý và sử dụng đất đai

1. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham gia xây dựng pháp luật, thực hiện phản biện xã hội đối với dự thảo văn bản pháp luật về đất đai,dự thảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia, dự án có sử dụng đất do Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư.

2. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp có trách nhiệm sau đây:

a) Tham gia xây dựng pháp luật; thực hiện phản biện xã hội đối với dự thảo văn bản pháp luật về đất đai; dự thảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cùng cấp; dự án có sử dụng đất do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư;

b) Tham gia ý kiến về trường hợp thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, trường hợp cưỡng chế khi thực hiện thu hồi đất;

c) Tham gia ý kiến, giám sát quá trình xây dựng bảng giá đất và thực hiện bảng giá đất;

d) Tham gia hòa giải tranh chấp đất đai theo quy định của pháp luật;

đ) Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về thu hồi, trưng dụng đất; về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

3. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận có trách nhiệm trong việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về đất đai tới Nhân dân, vận động Nhân dân thực hiện và chấp hành tốt chính sách, pháp luật về đất đai.

Mục 2. QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI

Điều 20. Nội dung quản lý nhà nước về đất đai

1. Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai.

2. Tuyên truyền,phổ biến, giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, hợp tác quốc tế trong quản lý, sử dụng đất đai.

3. Xác định địa giới đơn vị hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới đơn vị hành chính.

4. Đo đạc, chỉnh lý, lập các bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất, bản đồ quy hoạch sử dụng đất và các bản đồ chuyên ngành về quản lý, sử dụng đất.

5. Điều tra, đánh giá và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đai.

6. Lập, điều chỉnh, quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

7. Giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, công nhận quyền sử dụng đất, trưng dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

8. Điều tra, xây dựng bảng giá đất, giá đất cụ thể, quản lý giá đất.

9. Quản lý tài chính về đất đai.

10. Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất, trưng dụng đất.

11. Phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất.

12. Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính; cấp, đính chính, thu hồi, hủy giấy chứng nhận.

13. Thống kê, kiểm kê đất đai.

14. Xây dựng, quản lý, khai thác Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai.

15. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.

16. Giải quyết tranh chấp đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai.

17. Cung cấp, quản lý hoạt động dịch vụ công về đất đai.

18. Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai.

Điều 21. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang Bộ và chính quyền địa phương các cấp

1. Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai trong phạm vi cả nước.

2. Thủ tướng Chính phủ thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai theo quy định của Luật này.

3. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc thống nhất quản lý nhà nước về đất đai.

4. Bộ, cơ quan ngang Bộ, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong quản lý nhà nước về đất đai.

5. Chính quyền địa phương các cấp có trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật này.

Điều 22. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai và công chức làm công tác địa chính ở cấp xã

1. Hệ thống cơ quan có chức năng quản lý đất đai được tổ chức thống nhất ở trung ương và địa phương.

2. Cơ quan có chức năng quản lý nhà nước về đất đai ở trung ương là Bộ Tài nguyên và Môi trường.

3. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai ở địa phương được thành lập ở cấp tỉnh và ở cấp huyện.

4. Tổ chức dịch vụ công về đất đai, gồm tổ chức đăng ký đất đai, tổ chức phát triển quỹ đất và các tổ chức dịch vụ công khác được thành lập và hoạt động theo quy định của Chính phủ.

5. Ủy ban nhân dân cấp xã có công chức làm công tác địa chính theo quy định của Luật Cán bộ, công chức. Công chức làm công tác địa chính có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc quản lý đất đai tại địa phương.

Mục 3. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI

Điều 23. Quyền của công dân đối với đất đai

1. Tham gia xây dựng, góp ý kiến, giám sát trong việc hoàn thiện và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai.

2. Tham gia quản lý nhà nước, góp ý, thảo luận và kiến nghị, phản ánh với cơ quan nhà nước về công tác quản lý, sử dụng đất đai.

3. Quyền về bình đẳng, bình đẳng giới trong quản lý, sử dụng đất đai.

4. Tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật; đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

5. Nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất; mua, bán, nhận chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp là giá trị quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

6. Thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật này.

Điều 24. Quyền tiếp cận thông tin đất đai

1.Công dân được tiếp cận các thông tin đất đai sau đây:

a)Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các quy hoạch có liên quan đến sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt;

b) Kết quả thống kê, kiểm kê đất đai;

c) Giao đất, cho thuê đất;

d) Bảng giá đất đã được công bố;

đ) Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

e) Kết quả thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp đất đai; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai, kết quả xử lý vi phạm pháp luật về đất đai;

g) Thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai;

h)Văn bản quy phạm pháp luật về đất đai;

i) Các thông tin đất đai khác theo quy định của pháp luật.

2. Việc tiếp cận thông tin đất đai thực hiện theo quy định của Luật này, pháp luật về tiếp cận thông tin và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Điều 25. Nghĩa vụ của công dân đối với đất đai

1. Chấp hành đúng các quy định của pháp luật về đất đai.

2. Giữ gìn, bảo vệ và phát triển tài nguyên đất.

3. Tôn trọng quyền sử dụng đất của người sử dụng đất khác.

Chương III. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT

Mục 1. QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 26. Quyền chung của người sử dụng đất

1. Được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về đất đai.

2. Hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất sử dụng hợp pháp.

3. Hưởng các lợi ích khi Nhà nước đầu tư để bảo vệ, cải tạo và phát triểnđất nông nghiệp.

4. Được Nhà nước hướng dẫn và giúp đỡ trong việc cải tạo, phục hồi đất nông nghiệp.

5. Được Nhà nước bảo hộ khi người khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp về đất đai của mình.

6. Được quyền chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

7. Được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này.

8. Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai.

Điều 27. Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất

1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này và luật khác có liên quan.

2. Nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất thì có các quyền và nghĩa vụ như sau:

a) Nhóm người sử dụng đất gồm thành viên hộ gia đình, cá nhân thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân theo quy định của Luật này.

Trường hợp trong nhóm người sử dụng đất có thành viên là tổ chức kinh tế thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế theo quy định của Luật này;

b) Trường hợp nhóm người sử dụng đất mà quyền sử dụng đất phân chia được theo phần cho từng thành viên trong nhóm, nếu từng thành viên của nhóm muốn thực hiện quyền đối với phần quyền sử dụng đất của mình thì phải thực hiện đăng ký biến động hoặc tách thửa theo quy định, làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và được thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này.

Trường hợp quyền sử dụng đất của nhóm người sử dụng đất không phân chia được theo phần thì các thành viên cùng nhau thực hiện hoặc ủy quyền cho người đại diện để thực hiện quyền và nghĩa vụ của nhóm người sử dụng đất.

3. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản này;

b) Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;

c) Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;

d) Việc công chứng, chứng thực thực hiện theo quy định của pháp luật về công chứng, chứng thực.

Điều 28. Nhận quyền sử dụng đất

1. Người nhận quyền sử dụng đất được quy định như sau:

a) Cá nhân được nhận chuyển đổi quyền sử dụng đất quy định tại điểm b khoản 1Điều 37 của Luật này;

b) Tổ chức kinh tế, cá nhân được nhận chuyểnnhượng quyền sử dụng đất;

c) Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao;

d) Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được nhận chuyển nhượngvốn đầu tư là giá trị quyền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ;

đ) Tổ chức kinh tế, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất;

e) Tổ chức trong nước, cá nhân, cộng đồng dân cư được nhận tặng cho quyền sử dụng đất theo quy định tại điểm d khoản 1Điều 33và điểm e khoản 1Điều 37 của Luật này, trừ các trường hợp quy định tại khoản 8 Điều 45 của Luật này;

g) Tổ chức trong nước, cá nhân, cộng đồng dân cư được nhận thừa kế quyền sử dụng đất;

h)Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được mua, thuê mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở, nhận quyền sử dụng đất ở trong dự án phát triển nhà ở; nhận thừa kế quyền sử dụng đất ở và các loại đất khác trong cùng thửa đất có nhà ở theo quy định của pháp luật về dân sự; nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở từ những người thuộc hàng thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự;

i) Tổ chức trong nước, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo,tổ chức tôn giáo trực thuộc, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất; tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất để thực hiện các dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê;

k) Tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập,cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất;

l) Tổ chức trong nước, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất đối với đất đang được sử dụng ổn định;

m) Tổ chức trong nước, cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được nhận quyền sử dụng đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành; quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật; văn bản về việc chia, tách quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật đối với nhóm người có quyền sử dụng đất chung;

n) Cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được nhận quyền sử dụng đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành; quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam;

o)Tổ chức trong nước là pháp nhân mới được hình thành thông qua việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi mô hình tổ chức theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc văn bản về việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi mô hình tổ chức của tổ chức kinh tế phù hợp với pháp luật được nhận quyền sử dụng đất từ các tổ chức là pháp nhân bị chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, chuyển đổi.

2. Tổ chức trong nước, cá nhân được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật không phụ thuộc vào nơi cư trú, nơi đóng trụ sở, trừ trường hợp quy định tại khoản 8 Điều 45 và Điều 48của Luật này.

3. Đối với khu vực hạn chế tiếp cận đất đai thì việc nhận quyền sử dụng đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thực hiện theo quy định của Luật này và theo trình tự, thủ tục do Chính phủ quy định.

Điều 29. Quyền đối với thửa đất liền kề

1. Quyền đối với thửa đất liền kề bao gồm quyền về lối đi; cấp, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác; cấp khí ga; lắp đường dây tải điện, thông tin liên lạc và các nhu cầu cần thiết khác theo quy định của pháp luật.

2. Việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền đối với thửa đất liền kề thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự; đồng thời phải thực hiện đăng ký theo quy định tại khoản 1 Điều 133 của Luật nàyđối với trường hợp quyền về lối đi; cấp, thoát nước; tưới nước, tiêu nước trong canh tác.

Điều 30. Quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất

1. Tổ chức kinh tế, đơn vịsự nghiệp công lập, cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm nhưng thuộc trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê theo quy định tại Luật này được lựa chọn chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho thời gian thuê đất còn lại và phải xác định lại giá đất để tính tiền thuê đất tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển sang thuê đất theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê theo quy định của Luật này.

2. Tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê được lựa chọn chuyển sang thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm. Tiền thuê đất đã nộp được khấu trừ vào tiền thuê đất hằng năm phải nộp theo quy định của Chính phủ.

3. Đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập có nhu cầu sử dụng một phần hoặc toàn bộ diện tích được giao để sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ thì được lựa chọn chuyển sang hình thức Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đối với phần diện tích đó.

Điều 31. Nghĩa vụ chung của người sử dụng đất

1. Sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Thực hiện kê khai đăng ký đất đai; làm đầy đủ thủ tục khi chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

3. Thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

4. Thực hiện biện pháp bảo vệ đất; xử lý, cải tạo và phục hồi đất đối với khu vực đất bị ô nhiễm, thoái hóa do mình gây ra.

5. Tuân theo quy định về bảo vệ môi trường, không làm tổn hại đếntài sản và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất có liên quan.

6. Tuân theo quy định của pháp luật về việc tìm thấy vật trong lòng đất.

7. Bàn giao lại đất khi Nhà nước có quyết định thu hồi đất theo quy định của pháp luật.

Mục 2. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC TRONG NƯỚC SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 32. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức trong nướcđược Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất

1. Tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất có quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 vàĐiều 31 của Luật này.

2. Tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất không có quyền chuyển đổi, chuyển nhượng,tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

Điều 33. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê

1. Tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê có quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này;

b) Chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất;

c) Cho thuê quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất đối với trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất; cho thuê lại quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất đối với trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

d) Tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước; tặng cho quyền sử dụng đất cho cộng đồng dân cư để xây dựng các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng hoặc mở rộng đường giao thông theo quy hoạch; tặng cho quyền sử dụng đất để làm nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết gắn liền với đất theo quy định của pháp luật;

đ) Thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam, tại tổ chức kinh tế khác hoặc cá nhân theo quy định của pháp luật;

e) Góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất với tổ chức trong nước, cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật.

2. Đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp quy định tại khoản 2 Điều 202 của Luật này thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều này.

3. Tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì có các quyền và nghĩa vụ theo quy định sau đây:

a) Trường hợp được Nhà nước giao đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư mà được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đấtthì có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về đất đai như trường hợp không được miễn hoặc không được giảm tiền sử dụng đất;

b) Tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để thực hiện dự án đầu tư có mục đích kinh doanh mà được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì có quyền và nghĩa vụ như trường hợp không được miễn hoặc không được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; trường hợp chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì phải nộp cho Nhà nước một khoản tiền tương ứng với số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã được miễn, giảm tại thời điểm giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác.

Điều 34. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc sử dụng đất do Nhà nước cho thuê đất thu tiền hằng năm

1. Tổ chức kinh tế, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng nămcó các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này;

b) Thế chấp tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam, tại tổ chức kinh tế khác hoặc cá nhân theo quy định của pháp luật;

c) Bán hoặc cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đất. Trường hợp bán tài sản thuộc sở hữu của mình và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 46của Luật này. Người muatài sản gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đấtđược tiếp tục thuê đất theo mục đích đã được xác định và thời hạn sử dụng đất còn lại, được kế thừa các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan;

d) Góp vốn bằng tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê; người nhận góp vốn bằng tài sản được Nhà nước tiếp tục cho thuê đất theo mục đích đã được xác định;

đ) Cho thuê lại quyền sử dụng đất theo hình thức trả tiền thuê đất hằng năm đối với đất đã được xây dựng xong kết cấu hạ tầng trong trường hợp được phép đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng đối với đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao; người thuê lại quyền sử dụng đất phải sử dụng đất đúng mục đích và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

2. Đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm không thuộc trường hợp sử dụng đất để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp quy định tại Điều 202 của Luật này thì có quyền, nghĩa vụ theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ quyền bán, quyền thế chấp và quyền góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê. Việc khai thác sử dụng quỹ đất đã được Nhà nước cho thuê đất kết hợp vào mục đích khác thực hiện theo quy định sau đây:

a) Đối với đất đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước cho thuê đất thì được phép chủ động khai thác, sử dụng kết hợp đa mục đích theo phương án được cơ quan chủ quản phê duyệt phù hợp với quy định của Luật này và pháp luật có liên quan; trường hợp có đầu tư xây dựng công trình trên đất phải phù hợp với pháp luật về xây dựng. Việc khai thác, kết hợp phải được hạch toán theo quy định của pháp luật;

b) Đối với đất do đơn vị sự nghiệp công lập đang sử dụng mà có nhu cầu cho thuê, liên doanh liên kết với tổ chức kinh tế thì phải có đề án sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, liên doanh liên kết được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

3. Tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê của tổ chức, cá nhân ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao thì có các quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về dân sự.

Điều 35. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất

1. Tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất có quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này.

2. Tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất có nguồn gốc do được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất hoặc Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1Điều 33 của Luật này.

3. Tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệptheo quy định của pháp luật thì có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Trường hợp nhận chuyển nhượng và không chuyển mục đích sử dụng đất thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1Điều 33 của Luật này;

b) Trường hợp nhận chuyển nhượng và chuyển mục đích sử dụng đất mà thuộc trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1Điều 33 của Luật này;

c) Trường hợp nhận chuyển nhượng và chuyển mục đích sử dụng đất mà thuộc trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 34 của Luật này.

4. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất không thu tiền sử dụng đất sang đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất được quy định như sau:

a) Trường hợp thuộc hình thức Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1Điều 33của Luật này;

b) Trường hợp thuộc hình thức Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều 34của Luật này.

Điều 36. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế khi giải thể, phá sản

1. Tổ chức kinh tế nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của cá nhân, tổ chức kinh tế khác thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 33 của Luật này trong các trường hợp sau đây:

a) Đất của tổ chức kinh tế góp vốn có nguồn gốc do được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất hoặc được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, do nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất;

b) Đất của cá nhân góp vốn mà không phải là đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hằng năm.

2. Quyền sử dụng đất củahợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã khi giải thể, phá sản thực hiện theo quy định sau đây:

a) Đối với đất được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, do mua tài sản gắn liền với đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp từ người khác mà tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền mua tài sản gắn liền với đất, tiền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước thì Nhà nước thu hồi đất đó;

b) Đối với đất được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, do mua tài sản gắn liền với đất hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp từ người khác mà tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền mua tài sản gắn liền với đất, tiền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước; đất do thành viên góp quyền sử dụng vào hợp tác xã,liên hiệp hợp tác xã thì Nhà nước không thu hồi đất, quyền sử dụng đất đó là của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và được xử lý theo điều lệ củahợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, nghị quyết của đại hội thành viên.

3. Quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế là doanh nghiệp khi giải thể, phá sản được xử lý theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp, pháp luật về phá sản và pháp luật khác có liên quan.

Mục 3. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÁ NHÂN, CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 37. Quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất

1. Cá nhân sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước giao trong hạn mức; đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất; đất nhận chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế thì có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này;

b) Chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp với cá nhân khác;

c) Chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất theo quy định của pháp luật;

d) Cho tổ chức, cá nhân khác, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đầu tư tại Việt Nam thuê quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất;

đ) Cá nhân sử dụng đất có quyền để thừa kế quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất của mình theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Trường hợp người được thừa kế là người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này thì được nhận thừa kế quyền sử dụng đất; nếu không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này thì được hưởng giá trị của phần thừa kế đó;

e) Tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước; tặng cho quyền sử dụng đất cho cộng đồng dân cư để xây dựng các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồnghoặc mở rộng đường giao thông theo quy hoạch; tặng cho quyền sử dụng đất để làm nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết gắn liền với đất theo quy định của pháp luật; tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất đối với cá nhân hoặc ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này;

g) Thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam, tại tổ chức kinh tế khác hoặc cá nhân theo quy định của pháp luật;

h) Góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất với tổ chức, góp quyền sử dụng đất với cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài để hợp tác sản xuất, kinh doanh.

2. Cá nhân được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này;

b) Bántài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đấtkhi có đủ điều kiện quy định tại Điều 46của Luật này; người mua tài sản gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đấtđược tiếp tục thuê đất theo mục đích đã được xác định và thời hạn sử dụng đất còn lại theo mục đích đã được xác định;được kế thừa các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan.

c) Để thừa kế, tặng cho tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đất; người nhận thừa kế, người được tặng cho tài sản vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đất được Nhà nước tiếp tục cho thuê đất theo mục đích đã được xác định;

d) Cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê, cho thuê lại quyền thuê trong hợp đồng thuê đất;

đ) Thế chấp tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam, tại tổ chức kinh tế khác hoặc cá nhân theo quy định của pháp luật;

e) Góp vốn bằng tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất thuê trong thời hạn thuê đất với tổ chức, cá nhân, người gốcViệt Nam định cư ở nước ngoài;người nhận góp vốn bằng tài sản được Nhà nước tiếp tục cho thuê đất theo mục đích đã được xác định.

3. Cá nhân thuê lại đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao thì có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Trường hợp thuê đất, thuê lại đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Trường hợp thuê đất, thuê lại đất trả tiền thuê đất hằng năm thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 2 Điều này.

4. Cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất mà được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì có quyền và nghĩa vụ như trường hợp không được miễn, không được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

5. Cá nhân sử dụng đất thuê của tổ chức, cá nhân không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này thì có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về dân sự.

Điều 38. Quyền và nghĩa vụ của cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất từ đất không thu tiền sử dụng đất sang đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất

1. Cá nhân được phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất không thu tiền sử dụng đất sang đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất có quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này.

2. Cá nhân sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất không thu tiền sử dụng đất sang đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất có quyền và nghĩa vụ như sau:

a) Trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1Điều 37 của Luật này;

b) Trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 2 Điều 37 của Luật này.

Điều 39. Quyền và nghĩa vụ của cộng đồng dân cư sử dụng đất

1. Cộng đồng dân cư sử dụng đất có quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 vàĐiều 31 của Luật này.

2. Cộng đồng dân cư sử dụng đất có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân có hình thức sử dụng đất tương ứng, trừ quyền để thừa kế.

Trường hợp cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất,công nhận quyền sử dụng đất theo hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất thì không được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

Mục 4. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC NƯỚC NGOÀI CÓ CHỨC NĂNG NGOẠI GIAO, NGƯỜI GỐC VIỆT NAM ĐỊNH CƯ Ở NƯỚC NGOÀI, TỔ CHỨC KINH TẾ CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 40. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao

1. Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao sử dụng đất tại Việt Nam có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này;

b) Xây dựng các công trình trên đất theo giấy phép của cơ quan nhà nước Việt Nam có thẩm quyền;

c) Sở hữu công trình do mình xây dựng trên đất thuê trong thời hạn thuê đất;

d) Việc trả lại đất, chuyển quyền sử dụng đất của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao khi không có nhu cầu sử dụng vào mục đích đã được thuê đất thì thực hiện theo điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế và quy định của pháp luật.

2. Trường hợp điều ước quốc tế mà nướcCộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác thì tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao có quyền và nghĩa vụ theo điều ước quốc tế đó.

Điều 41. Quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam

1. Ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài về đầu tư tại Việt Nam được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất có các quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1Điều 33 của Luật này.

2. Ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoàiđược Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31của Luật này;

b) Thế chấp tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam;

c) Góp vốn bằng tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất. Người nhận góp vốn bằng tài sản được Nhà nước cho thuê đất theo đúng mục đích đã được xác định trong thời hạn còn lại;

d) Bán, cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất. Trường hợp bán tài sản thuộc sở hữu của mình và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 46 của Luật này. Người muatài sản gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đấtđược tiếp tục thuê đất theo mục đích đã được xác định và thời hạn sử dụng đất còn lại,có các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan;

3. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 vàĐiều 31 của Luật này;

b) Chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất trong thời hạn sử dụng đất;

c) Cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất trong thời hạn sử dụng đất;

d) Thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam;

đ) Góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất.

4. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoàicó sử dụng đất được hình thành do nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, phần vốn góp thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này tương ứng với hình thức nộp tiền sử dụng đất, trả tiền thuê đất.

5. Ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 3Điều 33của Luật này.

Điều 42. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang sử dụng đất do nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất

1. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất có nguồn gốc được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, quyền sử dụng đất được thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền, nghĩa vụ theo quy định tại khoản 3Điều 41 của Luật này.

2. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được chuyển đổi từ doanh nghiệp liên doanh mà bên Việt Nam góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ theo quy định tại khoản 2 Điều 41 của Luật này đối với trường hợp quyền sử dụng đất do nhận góp vốn trước đó không thuộc trường hợp được sử dụng để thực hiện các dự án đầu tư nhà ở để bán và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm theo quy định của Luật này;

b) Quyền và nghĩa vụ theo quy định tại khoản 3 Điều 41 của Luật này đối với trường hợp quyền sử dụng đất do nhận góp vốn trước đó không thuộc trường hợp được sử dụng để thực hiện các dự án đầu tư nhà ở để bán và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê theo quy định của Luật này;

c) Quyền và nghĩa vụ theo quy định tại khoản 3 Điều 41 của Luật này đối với trường hợp quyền sử dụng đất do nhận góp vốn trước đó được sử dụng để thực hiện các dự án đầu tư nhà ở để bán và tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất theo quy định của Luật này.

3. Doanh nghiệp nhà nước được Nhà nước cho thuê đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 mà được sử dụng giá trị quyền sử dụng đất như ngân sách nhà nước cấp cho doanh nghiệp, không phải ghi nhận nợ và không phải hoàn trả tiền thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai góp vốn liên doanh với tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài thì doanh nghiệp liên doanh có quyền, nghĩa vụ quy định tại khoản 1 và khoản 3Điều 33 của Luật này. Giá trị quyền sử dụng đất là phần vốn của Nhà nước đóng góp vào doanh nghiệp liên doanh.

Điều 43. Quyền và nghĩa vụ của người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao

1. Ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao có quyền, nghĩa vụ theo quy định tại khoản 1 và khoản 3Điều 33của Luật này.

2. Ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thuê đất, thuê lại đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Trường hợp trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, trả tiền thuê lại đất một lầncho cả thời gian thuê lại thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 33 của Luật này;

b) Trường hợp trả tiền thuê đất, thuê lại đất hằng năm thì có quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 34 của Luật này.

Điều 44. Quyền và nghĩa vụ về sử dụng đất ở của người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam; người nước ngoài hoặc người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam

1. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam thì được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam; có quyền sử dụng đất ở do nhận chuyển quyền sử dụng đất ở trong các dự án phát triển nhà ở.

2. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 26 và Điều 31 của Luật này;

b) Chuyển quyền sử dụng đất ở khi bán, tặng cho, để thừa kế, đổi nhà ở cho tổ chức, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam; tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở cho Nhà nước, cộng đồng dân cư, tặng cho để làm nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết. Trường hợp tặng cho, để thừa kế cho đối tượng không được sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì đối tượng này chỉ được hưởng giá trị của nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở và không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

c) Chuyển nhượng, cho thuê, tặng cho, để thừa kế, góp vốn bằng quyền sử dụng đất ở theo quy định của Luật này;

d) Thế chấp nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam.

3. Trường hợp tất cả người nhận thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất đều là người nước ngoài hoặc người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam quy định tại khoản 1 Điều này thì người nhận thừa kế không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất nhưng được chuyển nhượng hoặc được tặng cho quyền sử dụng đất thừa kế theo quy định sau đây:

a) Trong trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì bên chuyển nhượng trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là người nhận thừa kế;

b) Trong trường hợp tặng cho quyền sử dụng đất thì người được tặng cho phải là đối tượng được quy định tại điểm e khoản 1 Điều 37 của Luật này và phù hợp với quy định của pháp luật về nhà ở, trong đó người nhận thừa kế được đứng tên là bên tặng cho trong hợp đồng hoặc văn bản cam kết tặng cho;

c) Trong trường hợp chưa chuyển nhượng hoặc chưa tặng cho quyền sử dụng đất thì người nhận thừa kế hoặc người đại diện được ủy quyền bằng văn bản nộp hồ sơ về việc nhận thừa kế tại tổ chức đăng ký đất đai để cập nhật vào Sổ địa chính.

4. Trường hợp trong số những người nhận thừa kế có người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam còn những người khác thuộc diện được nhận thừa kế quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai mà chưa phân chia thừa kế quyền sử dụng đất cho từng người nhận thừa kế thì những người nhận thừa kế hoặc người đại diện có văn bản ủy quyền theo quy định nộp hồ sơ về việc nhận thừa kế tại tổ chức đăng ký đất đai để cập nhật vào Sổ địa chính.

Sau khi giải quyết xong việc phân chia thừa kế thì cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người thuộc đối tượng được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam thì phần thừa kế được giải quyết theo quy định tại khoản 3 Điều này.

5. Người nhận thừa kế trong các trường hợp quy định tại điểm c khoản 3 và khoản 4 Điều này được ủy quyền bằng văn bản cho người trông nom hoặc tạm sử dụng đất và thực hiện nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Mục 5. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC QUYỀN CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 45. Điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất

1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp khi dồn điền, đổi thửa, tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước, cộng đồng dân cư và trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 124 và điểm b khoản 4 Điều 127 của Luật này;

b) Đất không có tranh chấphoặc tranh chấp đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết bằng bản án của Tòa án, quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài đã có hiệu lực pháp luật;

c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật thi hành án dân sự;

d) Trong thời hạn sử dụng đất;

đ) Quyền sử dụng đất không bịáp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật.

2. Trường hợp chủ đầu tư chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản thì ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này còn phải đáp ứng điều kiện khác theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở.

3. Người sử dụng đất khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này còn phải đáp ứng các điều kiệntheo các trường hợp sau đây:

a) Đối với trường hợp mua, bán tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hằng nămthì phải đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 46 của Luật này;

b) Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 47 của Luật này;

c) Đối với trường hợp thực hiện quyền sử dụng đất của cá nhân là người dân tộc thiểu số được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều 16 của Luật này thì phải đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 48của Luật này.

4. Trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người nhận thừa kế được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này.

5. Trường hợp người sử dụng đất được chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chínhthì phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho quyền sử dụng đất, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.

6. Tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp phải có phương án sử dụng đất nông nghiệp được Ủy ban nhân dân cấp huyện chấp thuận. Phương án sử dụng đất nông nghiệp phải có các nội dung chính sau đây:

a) Địa điểm, diện tích, mục đích sử dụng đất;

b) Kế hoạch sản xuất kinh doanh nông nghiệp;

c) Vốn đầu tư;

d) Thời hạn sử dụng đất;

đ) Tiến độ sử dụng đất.

7. Cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa quá hạn mức quy định tại Điều 176 của Luật này thì phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất trồng lúa bao gồm các nội dung theo quy định tại khoản 6 Điều này và được Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt, trừ trường hợp người nhận tặng cho là người thuộc hàng thừa kế.

8. Các trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất quy định như sau:

a) Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của cá nhân, trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

b) Cá nhânkhông sinh sống trong khu vực rừng phòng hộ, rừng đặc dụng thì không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất ở và đất khác trong khu vực rừng phòng hộ, trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu phục hồi sinh thái thuộc rừng đặc dụng đó;

c) Tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo,tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài mà pháp luật không cho phép nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất.

Điều 46. Điều kiện bán tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hằng năm

1. Tổ chức kinh tế, cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được bán tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Tài sản gắn liền với đất thuê được tạo lập hợp pháp và đã được đăng ký theo quy định của pháp luật;

b) Đã hoàn thành việc xây dựng theo đúng quy hoạch xây dựng chi tiết và dự án đầu tư đã được phê duyệt, chấp thuận (nếu có), trừ trường hợp phải thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực thi hành, quyết định cưỡng chế của cơ quan thi hành án dân sự hoặc kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về thanh tra, kiểm tra.

2. Tổ chức kinh tế, cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuê đất được bán tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Đã ứng trước tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mà chưa khấu trừ hết vào tiền thuê đất phải nộp.

3. Người mua tài sản gắn liền với đất hoặc mua tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được tiếp tục sử dụng đất đúng mục đích trong thời hạn sử dụng đất còn lại, được tiếp tục khấu trừ tiền đã ứng trước mà chưa được khấu trừ quy định tại điểm b khoản 2 Điều này và phải thực hiện thủ tục đăng ký đất đai theo quy định của Luật này.

4. Trường hợp bán tài sản gắn liền với đất là công trình xây dựng mà đủ điều kiện tách thửa thì được tách thửa để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

5. Đối với trường hợp thuê đất để thực hiện dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng thì điều kiện bán tài sản gắn liền với đất thực hiện theo quy định tại khoản 1 và khoản 2Điều 45 của Luật này.

Điều 47. Điều kiện chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp

Cá nhân sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao đất, do chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất hợp pháp từ người khác thì chỉ được chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp trong cùng đơn vị hành chính cấp tỉnh cho cá nhân khác và không phải nộp thuế thu nhập từ việc chuyển đổi quyền sử dụng đất và lệ phí trước bạ.

Điều 48. T rường hợp thực hiện quyền sử dụng đất có điều kiện

1. Cá nhân là người dân tộc thiểu số được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều 16 của Luật này được để thừa kế, tặng cho, chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người thuộc hàng thừa kế là đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 16 của Luật này.

Trường hợp người sử dụng đất chết mà không có người thừa kế thuộc hàng thừa kế là đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 16 của Luật này thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường tài sản gắn liền với đất cho người thừa kế theo quy định của pháp luật; trường hợp người sử dụng đất chuyển khỏi địa bàn cấp tỉnh nơi có đất đến nơi khác sinh sống hoặc không còn nhu cầu sử dụng mà không tặng cho, chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người thuộc hàng thừa kế là đối tượng quy định tại khoản 2 Điều 16 của Luật này thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật cho người có đất thu hồi. Diện tích đất đã thu hồi được dùng để tiếp tục giao đất, cho thuê đất cho cá nhân khác là người dân tộc thiểu số theo chính sách quy định tại Điều 16 của Luật này.

2. Cá nhân là người dân tộc thiểu số được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều 16 của Luật này thì được thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng chính sách.

3. Cá nhân là người dân tộc thiểu số được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều 16 của Luật này không được chuyển nhượng, góp vốn, tặng cho, thừa kế, thế chấp quyền sử dụng đất, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.

4. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm quản lý diện tích đất thu hồi theo quy định tại khoản 1 Điều này.

Chương IV. ĐỊA GIỚI ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, ĐIỀU TRA CƠ BẢN VỀ ĐẤT ĐAI

Mục 1. ĐỊA GIỚI ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, BẢN ĐỒ ĐỊA CHÍNH

Điều 49. Địa giới đơn vị hành chính

1. Địa giới đơn vị hành chính được lập theo đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh. Hồ sơ địa giới đơn vị hành chính thể hiện thông tin về việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính và các mốc địa giới, đường địa giới của đơn vị hành chính đó.

2. Bộ Nội vụ hướng dẫn Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có liên quan xác định địa giới đơn vị hành chính cấp tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn Ủy ban nhân dân cấp dưới có liên quan xác định địa giới đơn vị hành chính trên thực địa và lập hồ sơ về địa giới đơn vị hành chính trong phạm vi địa phương.

3. Phạm vi quản lý đất đai trên đất liền được xác định theo đường địa giới đơn vị hành chính của từng đơn vị hành chính theo quy định của pháp luật.

4. Trường hợp phạm vi quản lý đất đai cấp tỉnh chưa xác định được do chưa xác định được địa giới đơn vị hành chính thì Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các địa phương có liên quan lập hồ sơ trình Chính phủ.

5. Trường hợp phạm vi quản lý đất đai cấp huyện, cấp xã chưa xác định được do chưa xác định được địa giới đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thì Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp dưới có liên quan phối hợp giải quyết; trong thời gian chưa có quyết định về xác định địa giới đơn vị hành chính cấp huyện, cập xã thì Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp thực hiện các nội dung quản lý nhà nước về đất đai đối với khu vực chưa thống nhất. Trường hợp không thống nhất được phương án giải quyết thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập hồ sơ trình Chính phủ.

6. Chính phủ có trách nhiệm tổ chức giải quyết việc chưa thống nhất về địa giới đơn vị hành chính quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều này.

7. Bộ Nội vụ quy định về việc lập, quản lý hồ sơ địa giới đơn vị hành chính và hướng dẫn việc giải quyết trường hợp chưa thống nhất về địa giới đơn vị hành chính.

Điều 50. Đo đạc lập bản đồ địa chính

1. Bản đồ địa chính là cơ sở để phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai và xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Việc đo đạc lập bản đồ địa chính được thực hiện chi tiết đến từng thửa đất theo đơn vị hành chính cấp xã; ở những nơi không thành lập đơn vị hành chính cấp xã thì được lập theo đơn vị hành chính cấp huyện.

2. Bản đồ địa chính phải được chỉnh lý khi có sự thay đổi về hình dạng, kích thước, diện tích thửa đất và các yếu tố khác có liên quan đến nội dung bản đồ địa chính và đồng thời được cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức thực hiện việc đo đạc lập, chỉnh lý, quản lý bản đồ địa chính ở địa phương và cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

4. Chính phủ quy định chi tiết việc đo đạc lập, chỉnh lý, quản lý bản đồ địa chính.

Mục 2. ĐIỀU TRA, ĐÁNH GIÁ ĐẤT ĐAI VÀ BẢO VỆ, CẢI TẠO, PHỤC HỒI ĐẤT

Điều 51. Nguyên tắc điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

1. Bảo đảm kịp thời, khách quan, phản ánh đúng thực trạng tài nguyên đất.

2. Thực hiện trên phạm vi cả nước, các vùng kinh tế - xã hội, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và bảo đảm liên tục, kế thừa.

3. Nhà nước bảo đảm kinh phí thực hiện điều tra, đánh giá đất đai; khuyến khích các tổ chức, cá nhân cùng với Nhà nước để thực hiện bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất.

4. Cung cấp kịp thời thông tin, số liệu để phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai và nhu cầu thông tin về đất đai cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo và các nhu cầu khác của Nhà nước và xã hội.

Điều 52. Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai

1. Điều tra, đánh giá đất đai bao gồm:

a) Điều tra, đánh giá về chất lượng đất, tiềm năng đất đai;

b) Điều tra, đánh giá thoái hóa đất;

c) Điều tra, đánh giá ô nhiễm đất;

d) Quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất;

đ) Điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề.

2. Điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề được thực hiện để điều tra, đánh giá về chất lượng đất, tiềm năng đất đai, thoái hóa đất, ô nhiễm đất đối với loại đất cụ thể theo yêu cầu quản lý nhà nước về đất đai tại một thời điểm xác định.

3. Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai quy định tại các điểm a, b và c khoản 1 Điều này thực hiện theo định kỳ 05 năm một lần. Hoạt động điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề quy định tại điểm đ khoản 1 Điều này thực hiện theo yêu cầu phục vụ nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai.

Điều 53. Nội dung điều tra, đánh giá đất đai

1. Nội dung điều tra, đánh giá chất lượng đất, tiềm năng đất đai bao gồm:

a) Khoanh vùng, xác định vị trí, diện tích và phân mức chất lượng đất theo các đặc điểm thổ nhưỡng, địa hình, tính chất vật lý, tính chất hoá học, tính chất sinh học và một số điều kiện khác đối với các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng;

b) Khoanh vùng, xác định vị trí, diện tích và phân mức tiềm năng đất đai trên cơ sở phân mức chất lượng đất và hiệu quả sử dụng đất theo các mục tiêu kinh tế, xã hội, môi trường đối với các loại đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất chưa sử dụng;

c) Khoanh vùng các khu vực đất cần bảo vệ, xử lý, cải tạo và phục hồi;

d) Lập bản đồ chất lượng đất, bản đồ tiềm năng đất đai; xây dựng và cập nhật dữ liệu chất lượng đất, tiềm năng đất đai vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

2. Nội dung điều tra, đánh giá thoái hóa đất bao gồm:

a) Khoanh vùng, xác định vị trí, diện tích đất bị thoái hóa theo từng loại hình thoái hóa bao gồm: đất bị suy giảm độ phì; đất bị xói mòn; đất bị khô hạn, hoang mạc hóa, sa mạc hóa; đất bị kết von, đá ong hóa; đất bị mặn hóa; đất bị phèn hóa đối với các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng;

b) Xác định xu hướng, nguyên nhân và dự báo nguy cơ thoái hóa đất;

c) Khoanh vùng các khu vực đất bị thoái hóa cần xử lý, cải tạo và phục hồi;

d) Lập bộ bản đồ thoái hóa đất; xây dựng và cập nhật dữ liệu thoái hóa đất vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

3. Nội dung điều tra, đánh giá ô nhiễm đất bao gồm:

a) Khoanh vùng, xác định vị trí, diện tích đất bị ô nhiễm theo loại hình ô nhiễm bao gồm ô nhiễm kim loại nặng, ô nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật, ô nhiễm các chất độc khác đối với các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng, đất được quy hoạch xây dựng khu dân cư đô thị, nông thôn;

b) Xác định xu hướng, nguồn gây ô nhiễm và dự báo, cảnh báo nguy cơ ô nhiễm đất;

c) Khoanh vùng các khu vực đất bị ô nhiễm cần xử lý, cải tạo và phục hồi;

d) Lập bộ bản đồ đất bị ô nhiễm; xây dựng và cập nhật dữ liệu ô nhiễm đất vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

4. Nội dung quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất bao gồm:

a) Xây dựng mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên phạm vi cả nước;

b) Xác định chỉ tiêu, tần suất quan trắc;

c) Theo dõi diễn biến chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất và dự báo, cảnh báo sớm các biến đổi bất thường;

d) Cập nhật dữ liệu quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất vào cơ sở dữ liệu quan trắc tài nguyên môi trường và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 54. Bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

1. Nội dung bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất bao gồm:

a) Phân loại các khu vực đất đã được khoanh vùng theo quy định tại điểm c khoản 1, điểm c khoản 2 và điểm c khoản 3 Điều 53 của Luật này;

b) Tổng hợp, xác định phạm vi, mức độ cần bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất theo từng khu vực đã được phân loại tại điểm a khoản này;

c) Lập kế hoạch và lộ trình thực hiện bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực đã được xác định tại điểm b khoản này;

d) Xác định các biện pháp kỹ thuật, giải pháp kinh tế, xã hội kèm theo các phân tích để lựa chọn phương án tối ưu và quyết định phương án thực hiện;

đ) Lập báo cáo kết quả thực hiện bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất;

e) Giám sát, kiểm soát quá trình xử lý, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất.

2. Lập bản đồ các khu vực đã thực hiện bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất; xây dựng và cập nhật dữ liệu về bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

3. Kiểm soát các khu vực đất bị thoái hóa, ô nhiễm chưa được bảo vệ, cải tạo, phục hồi theo quy định khoản 1 Điều này bao gồm khoanh vùng, cảnh báo, không cho phép hoặc hạn chế hoạt động trên đất nhằm giảm thiểu tác động xấu đến đất.

Điều 55. Trách nhiệm tổ chức thực hiện điều tra đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất

1. Chính phủ quy định chi tiết việc điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất và điều kiện năng lực của tổ chức dịch vụ tư vấn điều tra, đánh giá đất đai.

2. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Bộ có liên quan thực hiện các nhiệm vụ sau đây:

a) Quy định kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai; kỹ thuật bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất;

b) Xây dựng và duy trì hệ thống quan trắc;

c) Tổ chức thực hiện, phê duyệt và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai cả nước, các vùng kinh tế - xã hội và theo chuyên đề;

d) Ban hành và tổ chức thực hiện kế hoạch về bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực đất thoái hóa nặng liên vùng, liên tỉnh; kế hoạch về bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với khu vực đất bị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:

a) Tổ chức thực hiện, phê duyệt và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai của địa phương; xây dựng và thực hiện kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực đất bị thoái hóa, ô nhiễm trên địa bàn; cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai;

b) Thống kê và công bố các khu vực đất bị ô nhiễm; tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu xử lý, cải tạo và phục hồi đất ở khu vực đất bị ô nhiễm trên địa bàn.

4. Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai; bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất được thực hiện bằng nguồn vốn sự nghiệp bảo vệ môi trường và các nguồn vốn khác theo quy định của pháp luật.

5. Kết quả điều tra, đánh giá đất đai phải được phê duyệt trong năm thực hiện kiểm kê đất đai, làm căn cứ để lập quy hoạch sử dụng đất các cấp. Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm công bố công khai kết quả điều tra, đánh giá đất đai trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Mục 3. THỐNG KÊ, KIỂM KÊ ĐẤT ĐAI

Điều 56. Nguyên tắc thống kê, kiểm kê đất đai

1. Trung thực, khách quan, chính xác, kịp thời, phản ánh đầy đủ hiện trạng và cơ cấu sử dụng đất đai.

2. Công khai, minh bạch, độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ.

3. Thống nhất về nghiệp vụ, phương pháp thống kê, kiểm kê đất đai và chế độ báo cáo.

4. Bảo đảm chỉ tiêu thống kê, kiểm kê đất đai thống nhất, đồng bộ từ trung ương đến địa phương, hệ thống số liệu thống kê, kiểm kê đất đai được tổng hợp từ cấp dưới lên cấp trên trực tiếp.

5. Cung cấp kịp thời số liệu để phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai và nhu cầu thông tin đất đai cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo và các nhu cầu khác của Nhà nước và xã hội.

Điều 57. Phạm vi, đối tượng thống kê, kiểm kê đất đai

1. Thống kê, kiểm kê đất đai được thực hiện trên phạm vi đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh và phạm vi quốc gia.

2. Thời gian thực hiện thống kê, kiểm kê đất đai được thực hiện như sau:

a) Thống kê đất đai được thực hiện hằng năm, tính đến hết ngày 31 tháng 12 của năm thống kê, trừ năm thực hiện kiểm kê đất đai;

b) Kiểm kê đất đai được thực hiện 05 năm một lần, tính đến hết ngày 31 tháng 12 của năm có chữ số cuối là 4 hoặc 9.

3. Kiểm kê đất đai chuyên đề được thực hiện theo yêu cầu của quản lý nhà nước về đất đai trong từng thời kỳ do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Điều 58. Chỉ tiêu, nội dung, hoạt động thống kê, kiểm kê đất đai

1. Chỉ tiêu thống kê, kiểm kê đất đai đối với các loại đất được quy định tại Điều 9 của Luật này bao gồm:

a) Diện tích;

b) Đối tượng sử dụng đất;

c) Đối tượng được giao quản lý đất.

2. Căn cứ xác định chỉ tiêu thống kê, kiểm kê đất đai:

a) Chỉ tiêu thống kê đất đai được xác định theo hồ sơ địa chính tại thời điểm thống kê;

b) Chỉ tiêu kiểm kê đất đai được xác định theo hồ sơ địa chính và trên hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm kiểm kê.

3. Nội dung thống kê, kiểm kê đất đai theo đơn vị hành chính cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh và phạm vi quốc gia, bao gồm: xác định tổng diện tích các loại đất, cơ cấu diện tích theo từng loại đất, đối tượng sử dụng đất, đối tượng được giao quản lý đất; diện tích đất được giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất.

4. Hoạt động thống kê đất đai được thực hiện như sau:

a) Thu thập các hồ sơ, tài liệu, bản đồ, số liệu liên quan đến biến động đất đai trong kỳ thống kê; số liệu kiểm kê đất đai của kỳ trước hoặc số liệu thống kê đất đai được thực hiện trong năm trước;

b) Rà soát, cập nhật, chỉnh lý các biến động đất đai trong năm thống kê;

c) Xử lý, tổng hợp số liệu và lập các biểu thống kê đất đai theo đơn vị hành chính các cấp;

d) Phân tích, đánh giá, hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai trong kỳ thống kê, đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý nâng cao hiệu quả sử dụng đất;

đ) Xây dựng báo cáo thống kê đất đai.

5. Hoạt động kiểm kê đất đai được thực hiện như sau:

a) Thu thập các hồ sơ, tài liệu, bản đồ, số liệu liên quan đến biến động đất đai trong kỳ kiểm kê đất đai; hồ sơ kết quả kiểm kê đất đai kỳ trước và kết quả thống kê đất đai hằng năm trong kỳ kiểm kê đất đai;

b) Điều tra, rà soát, cập nhật, chỉnh lý các biến động đất đai trong kỳ kiểm kê;

c) Xử lý, tổng hợp số liệu và lập các biểu kiểm kê đất đai theo đơn vị hành chính các cấp; xây dựng báo cáo thuyết minh hiện trạng sử dụng đất;

d) Lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất; xây dựng báo cáo thuyết minh bản đồ hiện trạng sử dụng đất;

đ) Xây dựng báo cáo kết quả kiểm kê đất đai.

Điều 59. Trách nhiệm tổ chức thực hiện thống kê, kiểm kê đất đai

1. Ủy ban nhân dân các cấp tổ chức thực hiện và phê duyệt việc thống kê, kiểm kê đất đai của địa phương.

2. Ủy ban nhân dân cấp xã, cấp huyện báo cáo Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp về kết quả thống kê, kiểm kê đất đai.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm công bố kết quả thống kê đất đai và báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 31 tháng 3 của năm kế tiếp, trừ năm kiểm kê đất đai.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường kết quả kiểm kê đất đai trước ngày 30 tháng 6 của năm kế tiếp của năm kiểm kê đất đai.

5. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện thống kê, kiểm kê đất quốc phòng, an ninh.

6. Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp kết quả thống kê đất đai hàng năm của cả nước và công bố trước ngày 30 tháng 6 hằng năm; tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ và công bố kết quả kiểm kê đất đai 05 năm của cả nước trước ngày 30 tháng 9 của năm kế tiếp của năm kiểm kê đất đai.

7. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định nội dung, hoạt động kiểm kê đất đai chuyên đề.

8. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết việc thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất.

9. Kinh phí thực hiện thống kê, kiểm kê đất đai do ngân sách nhà nước bảo đảm và được bố trí theo quy định của pháp luật.

Chương V. QUY HOẠCH, KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 60. Nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Việc lập quy hoạch sử dụng đất các cấp phải tuân thủ nguyên tắc và mối quan hệ giữa các loại quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch.

Quy hoạch sử dụng đất các cấp phải tổng hợp, cân đối nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực có sử dụng đất.

2. Quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải bảo đảm tính đặc thù, liên kết vùng; bảo đảm sự cân bằng giữa nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, địa phương và phù hợp với tiềm năng đất đai của quốc gia nhằm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả.

3. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện phải đáp ứng yêu cầu thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững; bảo đảm quốc phòng, an ninh.

4. Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ; quy hoạch sử dụng đất cấp trên bảo đảm nhu cầu sử dụng đất của cấp dưới; quy hoạch sử dụng đất của cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của cấp trên; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải xác định được nội dung sử dụng đất đến cấp xã; kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

5. Nội dung quy hoạch sử dụng đất phải kết hợp giữa chỉ tiêu sử dụng đất gắn với không gian, phân vùng sử dụng đất, hệ sinh thái tự nhiên.

6. Sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả; khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường; thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, độ che phủ rừng; bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.

7. Bảo đảm tính liên tục, kế thừa, ổn định, đặc thù, liên kết của các vùng kinh tế - xã hội; cân đối hài hòa giữa các ngành, lĩnh vực, địa phương, giữa các thế hệ; phù hợp với điều kiện, tiềm năng đất đai.

8. Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp phải bảo đảm sự tham gia của tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng, cá nhân; bảo đảm công khai, minh bạch.

9. Quy hoạch sử dụng đất các cấp được lập đồng thời; quy hoạch sử dụng đất cấp cao hơn phải được quyết định, phê duyệt trước quy hoạch cấp thấp hơn. Khi kết thúc thời kỳ quy hoạch sử dụng đất mà quy hoạch thời kỳ mới chưa được cấp có thẩm quyền quyết định, phê duyệt thì tiếp tục thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất chưa thực hiện hết đến khi quy hoạch sử dụng đất thời kỳ tiếp theo được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt.

10. Kế hoạch sử dụng đất được lập đồng thời với lập, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cùng cấp. Kế hoạch sử dụng đất năm đầu của quy hoạch sử dụng cấp huyện được lập đồng thời với lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.

Điều 61. Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất bao gồm:

a) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia;

b) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh;

c) Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng nămcấp huyện;

d) Quy hoạch sử dụng đất quốc phòng;

đ) Quy hoạch sử dụng đất an ninh.

2. Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng và quy hoạch sử dụng đất an ninh thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia, thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về quy hoạch.

3. Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành cụ thể hoá quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh.

Điều 62. Thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Thời kỳ, tầm nhìn quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng và quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của Luật Quy hoạch.

2. Thời kỳ, tầm nhìn quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh thống nhất với thời kỳ, tầm nhìn của quy hoạch tỉnh.

3. Thời kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là 10 năm. Tầm nhìn quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là 20 năm.

4. Thời kỳ kế hoạch sử dụng đất quốc gia, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là 05 năm; kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện được lập hằng năm.

Điều 63. Kinh phí cho hoạt động quy hoạch

Kinh phí lập, điều chỉnh, thẩm định, quyết định, phê duyệt, công bố quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất do ngân sách nhà nước bảo đảm từ nguồn sự nghiệp kinh tế.

Điều 64. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia

1. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia bao gồm:

a) Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; quy hoạch tổng thể quốc gia; chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực;

b) Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội;

c) Hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai, chất lượng đất, tiềm năng đất đai và kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc gia kỳ trước;

d) Nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, địa phương;

đ)Tiến bộ khoa học và công nghệ có liên quan đến việc sử dụng đất.

2. Nội dung quy hoạch sử dụng đất quốc gia thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

3. Căn cứ lập kế hoạch sử dụng đất quốc gia bao gồm:

a) Quy hoạch sử dụng đất quốc gia;

b) Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch đầu tư công trung hạn của cả nước;

c) Nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, địa phương;

d) Kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất 05 năm kỳ trước;

đ) Khả năng đầu tư, huy động nguồn lực.

4. Nội dung kế hoạch sử dụng đất quốc gia bao gồm:

a) Xác định diện tích các loại đất theo chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia theo từng thời kỳ kế hoạch sử dụng đất 05 năm;

b) Kế hoạch sử dụng đất 05 năm cho vùng kinh tế - xã hội.

5. Xây dựng và cập nhật dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 65. Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh

1. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh bao gồm:

a) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia;

b) Các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng; quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có sử dụng đất cấp quốc gia, liên tỉnh;

c) Quy hoạch tỉnh;

d) Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh;

đ) Hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai, chất lượng đất, tiềm năng đất đai và kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất kỳ trước của tỉnh;

e) Nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, địa phương; nguồn lực đầu tư công và các nguồn lực khác;

g) Tiến bộ khoa học và công nghệ có liên quan đến việc sử dụng đất.

2. Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnhbao gồm:

a) Định hướng sử dụng đất được xác định trong quy hoạch tỉnh, tầm nhìn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu;

b) Xác định chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia và chỉ tiêu sử dụng đất theo nhu cầu sử dụng đất cấp tỉnh;

c) Xác định chỉ tiêu sử dụng đất quy định tại điểm b khoản này đến từng đơn vị hành chính cấp huyện;

d) Xác định ranh giới, vị trí, diện tích khu vực lấn biển để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, phi nông nghiệp;

đ) Khoanh vùng các khu vực sử dụng đất cần quản lý nghiêm ngặt, gồm: đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên;

e) Phân kỳ quy hoạch sử dụng cho từng kỳ kế hoạch 05 năm theo các nội dung quy định tại các điểm b, c, d và đ khoản này;

g) Giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch sử dụng đất.

3. Lập bản đồ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; xây dựng và cập nhật dữ liệu quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

4. Các tỉnh không phải là thành phố trực thuộc trung ương không phải lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh nhưng phải phân kỳ quy hoạch sử dụng đất cho từng kỳ kế hoạch 05 năm theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều này. 5.Thành phố trực thuộc trung ương đã có quy hoạch chung được phê duyệt theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị thì không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh mà căn cứ quy hoạch chung để lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

Trường hợp quy hoạch chung được phê duyệt sau khi phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh mà làm thay đổi chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh thì không phải thực hiện điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh mà căn cứ quy hoạch chung để lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 66. Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện

1. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện bao gồm:

a) Quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch đô thị của thành phố trực thuộc trung ương đối với trường hợp không lập quy hoạch sử dụng đất;

b) Các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành;

c) Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hộicấp huyện;

d) Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của cấp huyện;

đ) Hiện trạng sử dụng đất, biến động đất đai, tiềm năng đất đai và kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất thời kỳ trước của cấp huyện;

e) Nhu cầu,khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, Ủy ban nhân dân cấp xã; đối với việc xác định nhu cầu sử dụng đất ở, đất khu đô thị, đất khu dân cư nông thôn được xác định trên cơ sở dự báo dân số, điều kiện hạ tầng, cảnh quan, môi trường theo quy định của pháp luật về xây dựng;

g) Định mức sử dụng đất, tiến bộ khoa học và công nghệ có liên quan đến việc sử dụng đất.

2. Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp huyện bao gồm:

a) Định hướng sử dụng đất, tầm nhìn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; bảo đảm phù hợp, đồng bộ giữa quy hoạch sử dụng đất với quy hoạch giao thông, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn;

b) Xác định chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh được thể hiện thông tin đến cấp xã trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện;

c) Xác định chỉ tiêu sử dụng đất theo nhu cầu sử dụng đất của cấp huyện và cấp xã;

d) Xác địnhdiện tích và khoanh vùng các khu vực đã được phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh theo quy định tạicác điểm b, d và đ khoản 2 Điều 65 của Luật này, trong đó xác định diện tích các loại đất để bảo đảm chính sách hỗ trợ đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số;

đ) Xác định ranh giới, vị trí, diện tích khu vực lấn biển để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, phi nông nghiệp;

e) Phân kỳ quy hoạch sử dụng đất 05 năm cấp huyện theo các điểm b, c, d và đ khoản này;

g) Giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch sử dụng đất.

3. Lập bản đồ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện; xây dựng và cập nhật dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

4. Quận, thành phố, thị xã thuộc thành phố trực thuộc trung ương, thành phố, thị xã thuộc tỉnh đã có quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu được phê duyệt theo quy định của pháp luật về quy hoạchđô thịthì không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện mà căn cứ vào quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu và chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng đất của địa phương để lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

5. Đối với những khu vực còn lại, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này đã có quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn được phê duyệt thì việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải cập nhật định hướng không gian sử dụng đất và hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo thời kỳ quy hoạch sử dụng đất.

Điều 67. Kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện

1. Căn cứ lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện bao gồm:

a) Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện; quy hoạch xây dựng; quy hoạch đô thị đối với trường hợp không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện;

b) Hiện trạng sử dụng đất; kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất năm trước;

c) Nhu cầu, khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực của các cấp, của các tổ chức; các công trình, dự án đã có chủ trương đầu tư;

d) Khả năng đầu tư, huy động nguồn lực để thực hiện kế hoạch sử dụng đất.

2. Tiêu chí lựa chọn các công trình, dự án ưu tiên trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện bao gồm:

a) Bảo đảm quốc phòng, an ninh;

b) Hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường;

c) Tính khả thi của việc thực hiện.

3. Nội dung kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện bao gồm:

a) Diện tích các loại đất đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và diện tích các loại đất theo nhu cầu sử dụng đất của cấp huyện, cấp xã trong năm kế hoạch và được xác định đến từng đơn vị hành chính cấp xã;

b) Danh mục các công trình, dự án dự kiến thực hiện trong năm; dự án bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số (nếu có); diện tích đất để đấu giá quyền sử dụng đất, các dự án thu hồi đất trong năm, dự án tái định cư, đất sản xuất dự kiến bồi thường cho người có đất thu hồi;

c) Diện tích các loại đất, danh mục các công trình, dự án đã được xác định trong năm kế hoạch trước được tiếp tục thực hiện theo quy định tại khoản 7 Điều 76 của Luật này;

d) Xác định diện tích các loại đất cần chuyển mục đích sử dụng đối với các loại đất phải xin phép;

đ) Giải pháp, nguồn lực thực hiện kế hoạch sử dụng đất.

4. Dự ánchưa có trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện thuộc một trong các trường hợp sau đây thì được thực hiện mà không phải bổ sung vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện:

a) Đã có quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư;

b) Đã có quyết định phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư;

c) Đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư, quyết định chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ.

d) Dự án có sử dụng đất phục vụ cho việc thu hồi đất quy định tại khoản 3 Điều 82 của Luật này.

5.Xây dựng và cập nhật dữ liệu kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 68. Quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh

1. Quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh là quy hoạch ngành quốc gia.

2. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh bao gồm các căn cứ theo quy định của pháp luật về quy hoạch và các căn cứ sau đây:

a) Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia;

b) Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của quốc gia;

c) Hiện trạng sử dụng đất và kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thời kỳ trước;

d) Nhu cầu, khả năng sử dụng đất quốc phòng, an ninh.

3. Nội dung quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

4. Bộ Quốc phòng, Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong quá trình lập quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh bảo đảm phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh; rà soát, xác định vị trí, diện tích, ranh giới đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; xác định vị trí, diện tích, ranh giới đất quốc phòng, an ninh không còn nhu cầu sử dụngđể bàn giao cho địa phương quản lý, sử dụng.

Điều 69. Trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì giúp Chính phủtrong việc tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm chủ trì giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.

3. Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp huyện có trách nhiệm chủ trì giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

4. Quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt trong năm đầu tiên của kỳ quy hoạch.

5. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các địa phương có biển được lập bao gồm cả phần diện tích khu vực dự kiến lấn biển.

Điều 70. Lấy ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Việc lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

2. Việc lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh quy định như sau:

a) Cơ quan lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh có trách nhiệm lấy ý kiến các sở, ngành có liên quan, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện, cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, cá nhân khác có liên quan về quy hoạch sử dụng đất. Việc lấy ý kiến được thực hiện thông qua hình thức công khai thông tin về nội dung của quy hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử của cơ quan lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh. Nội dung lấy ý kiến gồm báo cáo thuyết minh, hệ thống bản đồ về quy hoạch sử dụng đất;

b) Việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến và hoàn thiện phương án quy hoạch sử dụng đất được thực hiện trước khi trình Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất và phải công bố công khai ý kiến đóng góp và việc tiếp thu, giải trình ý kiến đóng góptrên trang thông tin điện tử của cơ quan lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh;

c) Thời gian lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là 45 ngày kể từ ngày công khai thông tin về nội dung lấy ý kiến.

3. Việc lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện quy định như sau:

a) Cơ quan lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện lấy ý kiến các phòng, ban, ngành có liên quan, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã, cơ quan, tổ chức, cộng đồng, cá nhân khác có liên quan về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Việc lấy ý kiến được thực hiện thông qua hình thức công khai thông tin về nội dung của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử của cơ quan lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã và niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, điểm dân cư, niêm yết, trưng bày tại nhà văn hóa các thôn, làng, ấp, bản, bon, buôn, phum, sóc, tổ dân phố, tổ chức hội nghị, hội thảo và phát phiếu lấy ý kiến các hộ gia đình, cá nhân đại diện cho các xã, phường, thị trấn. Nội dung lấy ý kiến gồm báo cáo thuyết minh, hệ thống bản đồ về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;

b)Việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến và hoàn thiện phương án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thực hiện trước khi trình Hội đồng thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và phải công bố công khai ý kiến đóng góp và việc tiếp thu, giải trình ý kiến đóng góptrên trang thông tin điện tử của cơ quan lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện;

c) Thời gian lấy ý kiến về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là 30 ngày, kế hoạch sử dụng đất hằng nămcấp huyện là 20 ngày kể từ ngày công khai thông tin về nội dung lấy ý kiến.

4. Các ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải được tổng hợp đầy đủ, chính xác và phải được tiếp thu, giải trình khách quan, minh bạch, nghiêm túc và thấu đáo.

Điều 71. Thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Thẩm quyền thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định như sau:

a) Thẩm quyền thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch;

b) Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Hội đồng thẩm định kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp Hội đồng thẩm định trong quá trình thẩm định kế hoạch sử dụng đất quốc gia;

c) Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và giao đơn vị thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường giúp Hội đồng thẩm định trong quá trình thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh;

d) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập Hội đồng thẩm định kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đối với các thành phố trực thuộc trung ương không phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp huyện; giao đơn vị thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giúp Hội đồng thẩm định trong quá trình thẩm định kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.

2. Nội dung thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp huyện bao gồm:

a) Cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học để lập quy hoạch sử dụng đất;

b) Mức độ phù hợp của quy hoạch sử dụng đất với các căn cứ và nội dung quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

c) Hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường;

d) Tính khả thi của quy hoạch sử dụng đất.

3. Nội dung thẩm định kế hoạch sử dụng đất bao gồm:

a) Căn cứ, nội dung lập kế hoạch sử dụng đất;

b) Mức độ phù hợp của kế hoạch sử dụng đất với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị;

c) Tính khả thi của kế hoạch sử dụng đất.

4. Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh có trách nhiệm thẩm định và gửi thông báo kết quả thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến cơ quan tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quy định tại Điều 69 của Luật này; cơ quan tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có trách nhiệm tiếp thu, giải trình theo nội dung thông báo kết quả thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Trong trường hợp cần thiết, Hội đồng thẩm định quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh tổ chức kiểm tra, khảo sát thực địa các khu vực dự kiến chuyển mục đích sử dụng đất, đặc biệt là việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.

5. Việc thẩm định quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

Điều 72. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của Luật Quy hoạch.

2. Chính phủ phê duyệt kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

3.Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đối với thành phố trực thuộc trung ương không phải lập quy hoạch sử dụng đất.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

5. Trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua danh mục công trình, dự án phải thu hồi đất trong đó có dự án thu hồi đất để đấu giá, đấu thầu; dự án phải chuyển mục đích sử dụng đất mà có diện tích đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất theo quy hoạch, trừ các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này.

Điều 73. Rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:

a) Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải do cơ quan có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quyết định hoặc phê duyệt;

b) Cơ quan có thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chịu trách nhiệm tổ chức lập điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;

c) Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất không làm thay đổi mục tiêu của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;

d) Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất không làm thay đổi chỉ tiêu sử dụng đất đã được quy hoạch sử dụng đất cấp trên xác định, phân bổ;

đ) Tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định của Luật này.

2. Cơ quan có thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch có trách nhiệm tổ chức rà soát quy hoạch sử dụng đất định kỳ 05 năm để điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.

3. Việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

4. Căn cứ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh bao gồm:

a) Do điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có sử dụng đất cấp quốc gia, liên tỉnh làm thay đổi cơ cấu sử dụng đất của cấp tỉnh;

b) Do việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính của đơn vị hành chính cấp tỉnh, đơn vị hành chính trực thuộc;

c) Do tác động của thiên tai, chiến tranh, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh làm thay đổi mục đích, cơ cấu, vị trí, diện tích sử dụng đất.

5. Căn cứ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện bao gồm:

a) Do điều chỉnh của quy hoạch cấp trên trực tiếp làm thay đổi cơ cấu sử dụng đất của cấp huyện;

b) Do việc thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính của địa phương;

c) Do chiến tranh, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh làm thay đổi mục đích, cơ cấu, vị trí, diện tích sử dụng đất;

d) Do tác động của thiên tai, ứng phó sự cố về môi trường làm thay đổi mục đích sử dụng đất; việc triển khai thực hiện quy hoạch tác động tiêu cực đến an sinh xã hội, môi trường sinh thái và ảnh hưởng đến cộng đồng;

đ) Có biến động về nguồn lực thực hiện quy hoạch, hình thành dự án trọng điểm phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng làm thay đổi định hướng sử dụng đất.

6. Việc điều chỉnh quy hoạch được thực hiện khi có một trong các căn cứ quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều này và được cơ quan có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt cho phép điều chỉnh.

7. Việc điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất được thực hiện khi có sự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị hoặc có sự thay đổi về khả năng thực hiện kế hoạch sử dụng đất.

8. Việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thực hiện theo quy định tại các điều Điều 64, Điều 65, Điều 66, Điều 67, Điều 68, Điều 69, Điều 70, Điều 71, Điều 72 và Điều 75 của Luật này.

9. Cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp nào thì có thẩm quyền quyết định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp đó.

Điều 74. Lựa chọn tư vấn lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Việc lựa chọn tư vấn lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

2. Việc lựa chọn tư vấn lập kế hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Điều 75. Công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Việc công bố công khai quy hoạch sử dụng đất quốc gia thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

2. Kế hoạch sử dụng đất quốc gia; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt phải được công bố công khai.

3. Trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định như sau:

a) Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia tại trụ sở cơ quan và trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường;

b) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh tại trụ sở cơ quan và trên cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;

c) Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm công bố công khai quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện tại trụ sở cơ quan, trên cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện và công bố công khai nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện có liên quan đến xã, phường, thị trấn tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm công bố công khai đến người dân.

4. Thời điểm, thời hạn phải công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định sau đây:

a) Chậm nhất là 15 ngày kể từ ngày được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt thì quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải được công bố công khai;

b) Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải được công khai trong suốt kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

5. Tài liệu công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất bao gồm:

a) Văn bản phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;

b) Báo cáo thuyết minh về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt;

c) Bản đồ về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Điều 76. Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Chính phủ tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia.

Thủ tướng Chính phủ phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất cho đơn vị hành chính cấp tỉnh, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an trên cơ sở các chỉ tiêu sử dụng đất quốc gia đã được Quốc hội quyết định.

2. Bộ Quốc phòng có trách nhiệm tổ chức thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc phòng; Bộ Công an có trách nhiệm thực hiện quy hoạch sử dụng đất an ninh.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.

4. Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật này.

5. Đối với trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này mà phải thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có dự án phải công bố công khai kế hoạch thực hiện thu hồi đất hằng năm theo tiến độ của dự án (nếu có) đến người sử dụng đất để thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định tại khoản 6 Điều này.

6. Đối với diện tích đất phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện hoặc phải thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này thì người sử dụng đất được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; người sử dụng đất được cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có theo quy định của pháp luật có liên quan.

7. Diện tích đất được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 02 năm liên tục được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện phải xem xét, đánh giá điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đất hoặc hủy bỏ việc chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất được xác định trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

Trường hợp cơ quan có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố công khai thì người sử dụng đất không bị hạn chế về các quyền sử dụng đất đã được pháp luật quy định.

8. Hằng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức rà soát, xử lý và công bố công khai việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh gửi thông tin đến Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã.

9. Chính phủ quy định nguyên tắc, tiêu chí phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất cấp tỉnh, chỉ tiêu sử dụng đất cấp huyện.

10. Chính phủ quy định chi tiết về lập, thẩm định, điều chỉnh, lấy ý kiến, phê duyệt, công bố kế hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.

Điều 77. Trách nhiệm báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

1. Ủy ban nhân dân cấp huyện báo cáo kết quảthực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước ngày 15 tháng 10 hằng năm.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15 tháng 10 của năm cuối kỳ kế hoạch sử dụng đất.

3. Bộ Quốc phòng báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, Bộ Công an báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất an ninh đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15 tháng 10 vào năm cuối kỳ kế hoạch 5 năm và cuối kỳ quy hoạch sử dụng đất.

4. Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất của cả nước để tham mưu Chính phủ báo cáo Quốc hội vào năm cuối của thời kỳ quy hoạch.

Chương VI. THU HỒI ĐẤT, TRƯNG DỤNG ĐẤT

Điều 78. Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh

Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh trong trường hợp sau đây:

1. Làm nơi đóng quân, trụ sở làm việc;

2. Làm căn cứ quân sự;

3. Làm công trình phòng thủ quốc gia, trận địa và công trình đặc biệt về quốc phòng, an ninh;

4. Làm ga, cảng, công trình thông tin quân sự, an ninh;

5. Làm công trình công nghiệp, khoa học và công nghệ, văn hóa, thể thao phục vụ trực tiếp cho quốc phòng, an ninh;

6. Làm kho tàng của lực lượng vũ trang nhân dân;

7. Làm trường bắn, thao trường, bãi thử vũ khí, bãi hủy vũ khí;

8. Làm cơ sở đào tạo, trung tâm huấn luyện và bồi dưỡng nghiệp vụ, cơ sở an dưỡng, điều dưỡng, nghỉ dưỡng và phục hồi chức năng, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của lực lượng vũ trang nhân dân;

9. Làm nhà ở công vụ của lực lượng vũ trang nhân dân;

10. Làm cơ sở giam giữ; cơ sở tạm giam, tạm giữ; cơ sở giáo dục bắt buộc; trường giáo dưỡng và khu lao động, cải tạo, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân, trại viên, học sinh do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý.

Điều 79. Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nhằm phát huy nguồn lực đất đai, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và bảo tồn di sản văn hóa trong trường hợp sau đây:

1. Xây dựng công trình giao thông, bao gồm: đường ô tô cao tốc, đường ô tô, đường trong đô thị, đường nông thôn kể cả đường tránh, đường cứu nạn và đường trên đồng ruộng phục vụ nhu cầu đi lại chung của mọi người, điểm dừng xe, điểm đón trả khách, trạm thu phí giao thông, công trình kho bãi, nhà để xe ô tô; bến phà, bến xe, trạm dừng nghỉ; các loại hình đường sắt; nhà ga đường sắt; các loại cầu, hầm phục vụ giao thông; công trình đường thủy nội địa, công trình hàng hải; công trình hàng không; tuyến cáp treo và nhà ga cáp treo; cảng cá, cảng cạn; các công trình trụ sở, văn phòng, cơ sở kinh doanh dịch vụ trong ga, cảng, bến xe; hành lang bảo vệ an toàn công trình giao thông mà phải thu hồi đất để lưu không; các kết cấu khác phục vụ giao thông vận tải;

2. Xây dựng công trình thủy lợi, bao gồm: đê điều, kè, cống, đập, tràn xả lũ, hồ chứa nước, đường hầm thủy công, hệ thống cấp nước, thoát nước, tưới nước, tiêu nước kể cả hành lang bảo vệ công trình thủy lợi mà phải sử dụng đất; công trình thủy lợi đầu mối kể cả nhà làm việc, nhà kho, cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng công trình thủy lợi thuộc phạm vi công trình thủy lợi;

3. Xây dựng công trình cấp nước, thoát nước, bao gồm: nhà máy nước; trạm bơm nước; bể, tháp chứa nước; tuyến ống cấp nước, thoát nước; hồ điều hòa; công trình xử lý nước, bùn, bùn cặn kể cả nhà làm việc, nhà kho, cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng công trình cấp nước, thoát nước;

4. Xây dựng công trình xử lý chất thải, bao gồm: trạm trung chuyển; bãi chôn lấp rác; khu liên hợp xử lý, khu xử lý, cơ sở xử lý chất thải, chất thải nguy hại kể cả nhà làm việc, nhà kho, cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng công trình xử lý chất thải;

5. Xây dựng công trình năng lượng, chiếu sáng công cộng, bao gồm: nhà máy điện và công trình phụ trợ của nhà máy điện; công trình đập, kè, hồ chứa nước, đường dẫn nước phục vụ cho nhà máy thủy điện; hệ thống đường dây truyền tải điện và trạm biến áp; công trình kinh doanh dịch vụ, sửa chữa, bảo dưỡng thuộc phạm vi nhà máy điện; hệ thống chiếu sáng công cộng;

6. Xây dựng công trình dầu khí, bao gồm: giàn khai thác, công trình phục vụ khai thác, xử lý dầu khí, nhà máy lọc hóa dầu, nhà máy chế biến khí, nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học; kho chứa dầu thô, kho chứa, trạm bơm xăng, dầu, khí, hệ thống đường ống dẫn, hành lang bảo vệ an toàn công trình để bảo đảm an toàn kỹ thuật; công trình kinh doanh dịch vụ, sửa chữa, bảo dưỡng thuộc phạm vi công trình phục vụ khai thác, xử lý dầu, khí, nhà máy lọc hóa dầu, nhà máy chế biến khí, nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học;

7. Xây dựng công trình hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, bao gồm: nhà, trạm, cột ăng ten, cột treo cáp, cống, bể, ống cáp, hào, tuy nen kỹ thuật và công trình hạ tầng kỹ thuật liên quan khác để lắp đặt thiết bị phục vụ viễn thông và thiết bị được lắp đặt vào đó để phục vụ viễn thông;trung tâm dữ liệu; kể cả hành lang bảo vệ an toàn các công trình để bảo đảm an toàn kỹ thuật mà không được sử dụng vào mục đích khác; hệ thống cơ sở khai thác bưu gửi và điểm phục vụ bưu chính; điểm bưu điện - văn hoá xã;công trình kinh doanh dịch vụ, sửa chữa, bảo dưỡng thuộc phạm vi công trình bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin;

8. Xây dựng chợ dân sinh, chợ đầu mối;

9. Xây dựng công trình tín ngưỡng, bao gồm: đình, đền, am, miếu và công trình tín ngưỡng hợp pháp khác;

10. Xây dựng công trình tôn giáo, bao gồm: trụ sở của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc; chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh đường, thánh thất; trường đào tạo người chuyên hoạt động tôn giáo; tượng đài, bia, tháp và công trình tôn giáo hợp pháp khác;

11. Xây dựng khu vui chơi, giải trí công cộng, sinh hoạt cộng đồng, bao gồm: công viên, vườn hoa, bãi tắm và khu vực dành cho vui chơi giải trí công cộng khác; công trình hội họp và hoạt động khác phù hợp với phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư ở địa phương;

12. Xây dựng trụ sở cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội và tổ chức khác thành lập theo quy định của pháp luật được Nhà nướcgiao nhiệm vụ, hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên;

13. Xây dựng trụ sở hoặc văn phòng đại diện của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội;

14. Xây dựng cơ sở văn hoá, di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, bao gồm: trung tâm hội nghị, nhà hát, nhà văn hóa, trung tâm văn hóa, cung văn hóa, câu lạc bộ, rạp chiếu phim, rạp xiếc; công trình di tích; công trình có tính biểu trưng, nghệ thuật, cung thiếu nhi, nhà thiếu nhi, trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi, nhà bảo tàng, nhà triển lãm, thư viện, cơ sở sáng tác văn học, cơ sở sáng tác nghệ thuật, nhà trưng bày tác phẩm nghệ thuật, trụ sở của đoàn nghệ thuật; công trình mở rộng, cải tạo, tu bổ, phục hồi, phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng hoặc được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đưa vào danh mục kiểm kê di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa; cơ sở văn hoá khác do Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động;

15. Xây dựng cơ sở y tế, cơ sở dịch vụ xã hội được Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động, bao gồm: cơ sở y tế (cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; cơ sở phục hồi chức năng; cơ sở y tế dự phòng; cơ sở dân số; cơ sở kiểm nghiệm; cơ sở kiểm chuẩn, kiểm định; cơ sở giám định y khoa; cơ sở giám định pháp y; cơ sở sản xuất thuốc; cơ sở sản xuất thiết bị y tế); trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội, cơ sở bảo trợ xã hội; trung tâm chữa bệnh, giáo dục, lao động xã hội; trung tâm điều dưỡng người có công; cơ sở trợ giúp trẻ em; cơ sở tham vấn, tư vấn chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, người nhiễm HIV/AIDS, người tâm thần; cơ sở cai nghiện ma túy; cơ sở nuôi dưỡng người già, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt;

16. Xây dựng cơ sở giáo dục, đào tạo được Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động, bao gồm: nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục thường xuyên, trường chuyên biệt, cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp;

17. Xây dựng cơ sở thể dục, thể thao do Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động, bao gồm: khu liên hợp thể thao, trung tâm đào tạo, huấn luyện vận động viên thể thao; sân vận động, cơ sở thi đấu, tập luyện các môn thể thao;

18. Xây dựng cơ sở khoa học và công nghệ do Nhà nước thành lập hoặc cho phép hoạt động, bao gồm: tổ chức nghiên cứu, phát triển, dịch vụ khoa học và công nghệ; tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ; công viên khoa học, công nghệ; bảo tàng khoa học; hệ thống chuẩn đo lường;

19. Xây dựng cơ sở ngoại giao, bao gồm: trụ sở của các đại sứ quán, lãnh sự quán, văn phòng đại diện của các tổ chức ngoại giao nước ngoài, các tổ chức phi Chính phủ có chức năng ngoại giao; cơ sở ngoại giao đoàn do Nhà nước quản lý;

20. Xây dựng công trình sự nghiệp về xử lý môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, khí tượng, thủy văn, đăng kiểm, kiểm dịch động vật, thực vật;

21. Thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, trừ trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất; dự án nhà ở công vụ; dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, trừ trường hợp chủ sở hữu nhà chung cư thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho chủ đầu tư để thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của Luật Nhà ở; dự án tái định cư;

22. Thực hiện dự án khu công nghiệp, cụm công nghiệp; khu công nghệ cao; khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; khu công nghệ thông tin tập trung; khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao; khu phi thuế quan trong khu kinh tế;

23. Thực hiện dự án khu sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung có quy mô lớn, tập trung đồng bộ về kết cấu hạ tầng dùng chung từ khâu sản xuất đến chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản phục vụ trên phạm vi liên huyện hoặc liên vùng; dự án trồng, bảo tồn gen cây thuốc để phát triển dược liệu y học cổ truyền;

24. Thực hiện hoạt động lấn biển;

25. Hoạt động khai thác khoáng sản đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép, kể cả hạng mục công trình phục vụ cho việc khai thác, chế biến khoáng sản gắn với khu vực khai thác và hành lang bảo vệ an toàn cho việc khai thác mà phải thu hồi đất;

26. Dự án vùng phụ cận các điểm kết nối giao thông và các tuyến giao thông có tiềm năng phát triển;

27. Thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị có công năng phục vụ hỗn hợp, đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội với nhà ở theo quy định của pháp luật về xây dựng để xây dựng mới hoặc cải tạo, chỉnh trang đô thị; dự án khu dân cư nông thôn;

28. Nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng, cơ sở lưu giữ tro cốt;

29. Thực hiện dự án bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số để thực hiện chính sách hỗ trợ về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định của Luật này;

30. Xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác, sử dụng công trình ngầm;

31. Thực hiện dự án đã được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật;

32. Trường hợp thu hồi đất để thực hiện dự án, công trình vì lợi ích quốc gia, công cộng không thuộc các trường hợp quy định từ khoản 1 đến khoản 31 của Điều này thì Quốc hội sửa đổi, bổ sung các trường hợp thu hồi đất của Điều này theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Điều 80. Căn cứ, điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

1. Việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hộivì lợi ích quốc gia, công cộng phải căn cứ quy định tại Điều 78 hoặc Điều 79 của Luật này, đồng thời phải thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Dự án có trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

b) Dự án đã có quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công, quyết định phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư;

c) Dự án đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư, quyết định chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư đối với dự án đầu tư thuộc thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ;

d) Có văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tạiĐiều 84 của Luật này trong trường hợp thu hồi đất liên quan đến quốc phòng, an ninh.

2. Trường hợp dự án quy định tại khoản 1 Điều này có phân kỳ tiến độ sử dụng đất thì thu hồi đất theo tiến độ của dự án đầu tư được xác định trong văn bản chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư dự án.

3. Điều kiện thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hộivì lợi ích quốc gia, công cộng là phảihoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo quy định của Luật này.

4. Việc thu hồi đất theo quy định tại khoản 26 và khoản 27 Điều 79 của Luật này phải đáp ứng điều kiện quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này và điều kiện là để tạo quỹ đất do Nhà nước đầu tư để quản lý, khai thác hoặc giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư theo pháp luật về đầu tư, pháp luật về đấu thầu mà không thuộc trường hợp phải đấu giá quyền sử dụng đất.

Điều 81. Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai

1. Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm.

2. Người sử dụng đất hủy hoại đất và đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi hủy hoại đất mà tiếp tục vi phạm.

3. Đất được giao, cho thuê không đúng đối tượng hoặc không đúng thẩm quyền.

4. Đất do nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất mà người được giao đất, cho thuê đất không được chuyển nhượng, tặng cho theo quy định của Luật này.

5. Đất được Nhà nước giao quản lý mà để bị lấn đất, chiếm đất.

6. Người sử dụng đất không thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

7. Đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục; đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời hạn 18 tháng liên tục; đất trồng rừng không được sử dụng trong thời hạn 24 tháng liên tục và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không đưa đất vào sử dụng theo thời hạn ghi trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.

8. Đất được Nhà nước giao, cho thuê, cho phép chuyển mục đích sử dụng, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp bổ sung cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất, tài sản gắn liền với đất và chi phí đầu tư vào đất còn lại.

9. Các trường hợp quy định tại các khoản 6, 7 và 8 Điều này không áp dụng đối với trường hợp bất khả kháng.

10. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 82. Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người

1. Các trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật bao gồm:

a) Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất bị giải thể, phá sản hoặc bị chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật;

b) Cá nhân sử dụng đất chết mà không có người nhận thừa kế sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản theo quy định của pháp luật về dân sự;

c) Đất được Nhà nước giao, cho thuê có thời hạn nhưng không được gia hạn;

d) Thu hồi đất trong trường hợp chấm dứt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư;

đ) Thu hồi đất trong trường hợp đã bị thu hồi rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

2. Người sử dụng đất giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất và có đơn tự nguyện trả lại đất.

3. Các trường hợp thu hồi đất do có nguy cơ đe dọa tính mạng con người bao gồm:

a) Đất ở trong khu vực bị ô nhiễm môi trường có nguy cơ đe dọa tính mạng con người; đất khác trong khu vực bị ô nhiễm môi trường không có khả năng tiếp tục sử dụng theo mục đích đã xác định;

b) Đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người; đất khác bị sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai mà không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

4. Thu hồi đất đối với các trường hợp phải thu hồi đất theo quy định tại khoản 1 Điều 48, điểm d và điểm đ khoản 1 Điều 181 của Luật này.

5. Việc thu hồi đất theo quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này phải dựa trên căn cứ sau đây:

a) Văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải quyết đã có hiệu lực pháp luật đối với trường hợp thu hồi đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

b) Giấy chứng tử hoặc quyết định tuyên bố một người là đã chết theo quy định của pháp luật đối với trường hợp thu hồi đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều này;

c) Quyết định giao đất, quyết định cho thuê đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều này;

d) Văn bản chấm dứt dự án đầu tư đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 1 Điều này;

đ) Văn bản thu hồi rừng đối với trường hợp quy định tại điểm đ khoản 1 Điều này;

e) Văn bản trả lại đất của người sử dụng đất đối với trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này;

g) Văn bản của cơ quan có thẩm quyền xác định mức độ ô nhiễm môi trường, sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người đối với trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 83. Thẩm quyền thu hồi đất và xử lý trường hợp thu hồi đất, tài sản gắn liền với đất là tài sản công

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất đối với tổ chức trong nước, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thuộc trường hợp quy định tại Điều 81 và Điều 82 của Luật này.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất thuộc các trường hợp quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật này không phân biệt người sử dụng đất, tổ chức, cá nhân đang quản lý, chiếm hữu đất;

b) Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thuộc trường hợp quy định tại Điều 81 và Điều 82 của Luật này.

3. Trường hợp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất là tài sản công thuộc các trường hợp thu hồi đất theo quy định của Luật này thì không phải thực hiện việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

Điều 84. Trường hợp thu hồi đất liên quan đến quốc phòng, an ninh

1. Trường hợp thu hồi đất quốc phòng, an ninh đã có trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh là đất để chuyển giao cho địa phương thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định tại Điều 79 của Luật này thì phải có sự thống nhất của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đối với đất quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an đối với đất an ninh. Trường hợp không thống nhất ý kiến, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.

2. Trường hợp phải thu hồi đất để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh nhưng chưa có trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh thì Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an lấy ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận việc thu hồi đất và phải cập nhật khi rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo quy định pháp luật sau khi được thực hiện.

3. Trường hợp phải thu hồi đất quốc phòng, an ninh, tài sản gắn liền với đất để chuyển giao cho địa phương thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nhưng diện tích đất dự kiến thu hồi chưa được xác định trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh là đất chuyển giao cho địa phương thì thực hiện theo quy định sau đây:

a)Dự án thuộc thẩm quyền Quốc hội quyết định, phê duyệt chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư và pháp luật về đầu tư thì sau khi Quốc hội quyết định, phê duyệt chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận việc thu hồi đất quốc phòng, an ninh, tài sản gắn liền với đất để thực hiện dự án;

b) Dự án thuộc thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ quyết định, phê duyệt, chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư và pháp luật về đầu tư thì Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận việc thu hồi đất quốc phòng, an ninh, tài sản gắn liền với đất để thực hiện dự án cùng với việc xem xét quyết định, phê duyệt, chấp thuận chủ trương đầu tư;

c) Dự án đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư không thuộc trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phối hợp với Bộ Quốc phòng đối với đất quốc phòng, Bộ Công an đối với đất an ninh báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận việc thu hồi đất quốc phòng, an ninh, tài sản gắn liền với đất để thực hiện dự án trước khi quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công và pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư;

d) Diện tích đất thuộc các dự án theo quy định tại các điểm a, b và c khoản này sau khi thu hồi phải được cập nhật khi rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo quy định pháp luật.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 85. Thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

1. Trước khi ban hành quyết định thu hồi đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải gửi văn bản thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (nếu có) biết chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp. Nội dung thông báo thu hồi đất gồm: lý do thu hồi đất; diện tích, vị trí khu đất thu hồi; tiến độ thu hồi đất; kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; kế hoạch di dời người dân khỏi khu vực thu hồi đất; kế hoạch bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

2. Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong khu vực thu hồi đất đồng ý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất trước thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất mà không phải chờ đến hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này.

3. Người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có trách nhiệm phối hợp với đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong quá trình điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

4. Khi quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt được công bố công khai, người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan phải chấp hành quyết định thu hồi đất.

5. Hiệu lực của thông báo thu hồi đất là 12 tháng tính từ ngày ban hành thông báo thu hồi đất.

Điều 86. Cơ quan, đơn vị, tổ chức có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; quản lý, khai thác sử dụng quỹ đất đã thu hồi

1. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của Luật này.

2. Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gồm một hoặc các đơn vị, tổ chức sau đây:

a) Tổ chức phát triển quỹ đất;

b) Đơn vị, tổ chức khác có chức năng thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

c) Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập đối với từng dự án, bao gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện làm Chủ tịch; đại diện cơ quan tài chính, cơ quan có chức năng quản lý đất đai, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi; đại diện của người sử dụng đất có đất thu hồi; một số thành viên khác do Chủ tịch Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư quyết định cho phù hợp với thực tế ở địa phương. Ủy ban nhân dân cấp huyện được mời đại diện Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp và đại diện các tổ chức chính trị - xã hội khác tham dự họp Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giám sát.

3. Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo chức trách, nhiệm vụ được giao.

4. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo theo dõi việc tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của cấp huyện; kịp thời tháo gỡ khó khăn không thuộc thẩm quyền của cấp huyện.

5. Đất đã thu hồi theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật này mà chưa giao, chưa cho thuê sử dụng tại khu vực đô thị thì giao cho tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, khai thác, sử dụng; tại khu vực nông thôn thì giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý.

Điều 87. Trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

1. Trước khi thông báo thu hồi đất được ban hành, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi chủ trì phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp, đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các cơ quan có liên quan, tổ chức họp với người có đất trong khu vực thu hồi để phổ biến, tiếp nhận ý kiến về các nội dung sau đây:

a) Mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án, công trình được triển khai trên vùng đất dự kiến thu hồi;

b) Các quy định của Nhà nước về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất;

c) Dự kiến nội dung kế hoạch bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

d) Dự kiến khu vực tái định cư trong trường hợp người có đất thu hồi được bố trí tái định cư.

2. Việc thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm được quy định như sau:

a) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thu hồi đất ban hành thông báo thu hồi đất;

b) Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi gửi thông báo thu hồi đất đến từng người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (nếu có), niêm yết danh sách người có đất thu hồi trên địa bàn quản lý tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã và địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.

Trường hợp không liên lạc được và không gửi được thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi thì thông báo trên một trong các báo hàng ngày của trung ương và cấp tỉnh trong 03 số liên tiếp và phát sóng trên đài phát thanh hoặc truyền hình của trung ương và cấp tỉnh 03 lần trong 03 ngày liên tiếp; niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi, đăng tải lên cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện trong suốt thời gian bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

c) Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi phối hợp với đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, các cơ quan có liên quan và người có đất thu hồi thực hiện việc điều tra, khảo sát, ghi nhận hiện trạng, đo đạc, kiểm đếm, thống kê, phân loại diện tích đất thu hồi và tài sản gắn liền với đất thu hồi; xác định nguồn gốc đất thu hồi và tài sản gắn liền với đất thu hồi;

d) Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi phối hợp với đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư điều tra, xác định, thống kê đầy đủ các thiệt hại thực tế về quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất thu hồi; xác định người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan; thu nhập từ việc sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất thu hồi, nguyện vọng tái định cư, chuyển đổi nghề;

đ) Trường hợp người có đất thu hồi không phối hợp trong việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm thì Ủy ban nhân dân cấp xã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vận động, thuyết phục để tạo sự đồng thuận thực hiện.

Việc tổ chức vận động, thuyết phục được tiến hành trong thời gian 15 ngày và phải được thể hiện bằng văn bản. Quá thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc vận động, thuyết phục mà người có đất thu hồi vẫn không phối hợp điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định kiểm đếm bắt buộc. Người có đất thu hồi có trách nhiệm thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc, nếu không chấp hành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và tổ chức thực hiện cưỡng chế theo quy định tại Điều 88 của Luật này.

3. Việc lập, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được quy định như sau:

a) Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi trong thời hạn 30 ngày. Ngay sau khi hết thời hạn niêm yết công khai, tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hình thức tổ chức họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi.Trường hợp người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản không tham gia họp trực tiếp có lý do chính đáng thì gửi ý kiến bằng văn bản.

Việc tổ chức lấy ý kiến phải được lập thành biên bản, ghi rõ số lượng ý kiến đồng ý, số lượng ý kiến không đồng ý, số lượng ý kiến khác đối với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý; có xác nhận của đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã, đại diện những người có đất thu hồi.

Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày tổ chức lấy ý kiến, đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức đối thoại trong trường hợp còn có ý kiến không đồng ý về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý về dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư; hoàn chỉnh phương án trình cơ quan có thẩm quyền;

b) Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải được thẩm định trước khi trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất;

c) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thu hồi đất quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

4. Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm:

a) Phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã phổ biến, niêm yết công khai quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã và địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;

b) Gửi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đến từng người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong đó ghi rõ về mức bồi thường, hỗ trợ, bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có), thời gian, địa điểm chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ; thời gian bố trí nhà hoặc đất tái định cư (nếu có) và thời gian bàn giao đất đã thu hồi cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

c) Thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

5. Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thu hồi đất ban hành quyết định thu hồi đất trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày:

a) Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với trường hợp không phải bố trí tái định cư;

b) Người có đất thu hồi được bố trí tái định cư tại chỗ và đồng ý nhận tiền bồi thường chi phí tạm cư;

c) Người có đất thu hồi đã được cơ quan có thẩm quyền giao đất, bàn giao đất trên thực địa để tự xây dựng nhà ở tái định cư;

d) Người có đất thu hồi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền bàn giao nhà ở tái định cư;

đ) Người có đất thu hồi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền bàn giao đất ở gắn liền với nhà ở tái định cư;

e) Người có đất thu hồi đồng ý và đã nhận tiền bồi thường để tự lo chỗ ở;

g) Người có đất thu hồi tự nguyện bàn giao đất cho Nhà nước và đã được bố trí tạm cư hoặc được chi trả kinh phí tạm cư.

6. Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà người có đất thu hồi không đồng ý hoặc không phối hợp thì thực hiện như sau:

7. Trường hợp người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì thực hiện như sau:

a) Ủy ban nhân dân cấp xã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư vận động, thuyết phục để người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

b) Việc tổ chức vận động, thuyết phục được tiến hành trong thời gian 10 ngày và phải được thể hiện bằng văn bản. Quá thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc vận động, thuyết phục mà người có đất thu hồi vẫn không chấp hành việc bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất và tổ chức thực hiện việc cưỡng chế theo quy định tại Điều 89 của Luật này.

8. Tổ chức phát triển quỹ đất, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm quản lý đất đã được thu hồi trong khi chưa giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 5 Điều 86 của Luật này.

9. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 88. Cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc

1. Việc cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Tiến hành công khai, minh bạch, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;

b) Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính.

2. Việc cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan không chấp hành quyết định kiểm đếm bắt buộc sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã vận động, thuyết phục;

b) Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi và đã được thông báo trên hệ thống truyền thanh của cấp xã;

c) Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc đã có hiệu lực thi hành;

d) Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế có hiệu lực thi hành.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

4. Việc thực hiện quyết định cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc được thực hiện theo trình tự, thủ tục sau đây:

a) Tổ chức được giao thực hiện cưỡng chế vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế;

b) Trường hợp người bị cưỡng chế chấp hành quyết định cưỡng chế thì tổ chức được giao thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận sự chấp hành và thực hiện điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.

Trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì tổ chức được giao thực hiện cưỡng chế thi hành quyết định cưỡng chế.

5. Lực lượng công an có trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 89. Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

1. Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Tiến hành công khai, minh bạch, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;

b) Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính. Không thực hiện cưỡng chế trong thời gian từ 10 giờ đêm ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau; các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật, ngày lễ theo truyền thống của đồng bào dân tộc; trong thời gian 15 ngày trước và sau Tết nguyên đán và các trường hợp đặc biệt khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương;

c) Việc cưỡng chế thu hồi đất thực hiện với người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất và đối tượng khác có liên quan đến khu đất thu hồi (nếu có).

2. Việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành mà người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và cơ quan có chức năng quản lý đất đai hoặc đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã vận động, thuyết phục;

b) Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;

c) Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành;

d) Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

Quyết định cưỡng chế phải được thi hành trong thời gian 10 ngày làm việc kể từ ngày người bị cưỡng chế nhận được quyết định cưỡng chế hoặc kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản về việc người bị cưỡng chế vắng mặt, trừ trường hợp quyết định cưỡng chế quy định thời gian dài hơn.

4. Việc thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất thực hiện theo trình tự, thủ tục sau đây:

a) Trước khi tiến hành cưỡng chế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Ban cưỡng chế thu hồi đất, bao gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện là trưởng ban; đại diện các cơ quan thanh tra, tư pháp, tài nguyên và môi trường, xây dựng; đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đại diện lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất là thành viên và các thành viên khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định;

b) Ban cưỡng chế thu hồi đất vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế; nếu người bị cưỡng chế chấp hành thì Ban cưỡng chế thu hồi đất lập biên bản ghi nhận sự chấp hành. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.

Trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì Ban cưỡng chế thu hồi đất tổ chức thực hiện cưỡng chế;

c) Ban cưỡng chế thu hồi đất có quyền buộc người bị cưỡng chế và những người có liên quan phải ra khỏi khu đất cưỡng chế, tự chuyển tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế; nếu không thực hiện thì Ban cưỡng chế thu hồi đất có trách nhiệm di chuyển người bị cưỡng chế và người có liên quan cùng tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận tài sản thì Ban cưỡng chế thu hồi đất phải lập biên bản, tổ chức thực hiện bảo quản tài sản theo quy định của pháp luật và thông báo cho người có tài sản nhận lại tài sản;

d) Ban cưỡng chế thu hồi đất mời đại diện Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cấp huyện tham gia giám sát việc cưỡng chế thu hồi đất.

5. Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất:

a) Ủy ban nhân dân cấp huyện chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, giải quyết khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế theo quy định của pháp luật về khiếu nại; bảo đảm điều kiện, phương tiện cần thiết phục vụ cho việc cưỡng chế; bố trí kinh phí cưỡng chế thu hồi đất;

b) Ban cưỡng chế thu hồi đất có trách nhiệm chủ trì lập phương án cưỡng chế và dự toán kinh phí cho hoạt động cưỡng chế trình Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt; bàn giao đất cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Trường hợp trên đất thu hồi có tài sản thì việc bảo quản tài sản thực hiện theo quy định của Chính phủ; chi phí bảo quản tài sản đó do chủ sở hữu chịu trách nhiệm thanh toán;

c) Lực lượng công an có trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất;

d) Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện việc giao, niêm yết công khai quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất; tham gia thực hiện cưỡng chế; phối hợp với Ban cưỡng chế thu hồi đất thực hiện niêm phong, di chuyển tài sản của người bị cưỡng chế thu hồi đất;

đ) Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan chịu trách nhiệm phối hợp với Ban cưỡng chế thu hồi đất thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất khi Ban cưỡng chế thu hồi đất có yêu cầu.

6. Kinh phí cưỡng chế thu hồi đất do ngân sách nhà nước bảo đảm, được lập thành một khoản trong kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 90. Trưng dụng đất

1. Nhà nước trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.

2. Quyết định trưng dụng đất phải được thể hiện bằng văn bản và có hiệu lực thi hành kể từ thời điểm ban hành.

Trường hợp khẩn cấp không thể ra quyết định bằng văn bản thì người có thẩm quyền được quyết định trưng dụng đất bằng lời nói và có hiệu lực thi hành ngay; người có thẩm quyền quyết định trưng dụng phải viết giấy xác nhận việc quyết định trưng dụng đất tại thời điểm trưng dụng và trao cho người có đất trưng dụng. Chậm nhất là 48 giờ kể từ thời điểm quyết định trưng dụng đất bằng lời nói, cơ quan của người đã quyết định trưng dụng đất bằng lời nói có trách nhiệm xác nhận bằng văn bản việc trưng dụng đất và gửi cho người có đất trưng dụng.

3. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng Bộ Tài chính, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền quyết định trưng dụng đất, quyết định gia hạn trưng dụng đất. Người có thẩm quyền quyết định trưng dụng đất, quyết định gia hạn trưng dụng đất không được ủy quyền.

4. Thời hạn trưng dụng đất là không quá 30 ngày kể từ khi quyết định trưng dụng có hiệu lực thi hành. Trường hợp hết thời hạn trưng dụng đất mà mục đích của việc trưng dụng chưa hoàn thành thì được gia hạn nhưng không quá 30 ngày. Quyết định gia hạn trưng dụng đất phải được thể hiện bằng văn bản và gửi cho người có đất trưng dụng, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất trưng dụng trước khi kết thúc thời hạn trưng dụng.

Trường hợp trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp thì thời hạn trưng dụng được tính từ ngày ra quyết định đến không quá 30 ngày kể từ ngày bãi bỏ tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

5. Người có đất trưng dụng, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất trưng dụng phải chấp hành quyết định trưng dụng. Trường hợp quyết định trưng dụng đất đã được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật mà người có đất trưng dụng không chấp hành thì người quyết định trưng dụng đất ra quyết định cưỡng chế thi hành và tổ chức cưỡng chế thi hành hoặc giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện nơi có đất trưng dụng tổ chức cưỡng chế thi hành.

6. Người có thẩm quyền trưng dụng đất có trách nhiệm giao cho tổ chức, cá nhân quản lý, sử dụng đất trưng dụng đúng mục đích, hiệu quả; hoàn trả đất khi hết thời hạn trưng dụng; bồi thường thiệt hại do việc trưng dụng đất gây ra.

7. Việc bồi thường thiệt hại do việc trưng dụng đất gây ra thực hiện theo quy định sau đây:

a) Trường hợp đất trưng dụng bị hủy hoại thì việc bồi thường được thực hiện bằng tiền theo giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên thị trường tại thời điểm thanh toán;

b) Trường hợp thu nhập bị thiệt hại do việc trưng dụng đất trực tiếp gây ra thì mức bồi thường được xác định căn cứ vào mức thiệt hại thu nhập thực tế tính từ ngày giao đất trưng dụng đến ngày hoàn trả đất trưng dụng được ghi trong quyết định hoàn trả đất trưng dụng. Mức thiệt hại thu nhập thực tế phải phù hợp với thu nhập do đất trưng dụng mang lại trong điều kiện bình thường trước thời điểm trưng dụng đất;

c) Trường hợp tài sản bị thiệt hại do việc trưng dụng đất trực tiếp gây ra thì mức bồi thường thiệt hại được xác định theo giá chuyển nhượng tài sản trên thị trường tại thời điểm thanh toán;

d) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất trưng dụng thành lập Hội đồng để xác định mức bồi thường thiệt hại do thực hiện trưng dụng đất gây ra trên cơ sở văn bản kê khai của người sử dụng đất và hồ sơ địa chính. Căn cứ vào mức bồi thường thiệt hại do Hội đồng xác định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định mức bồi thường;

đ) Tiền bồi thường thiệt hại do việc trưng dụng đất gây ra được ngân sách nhà nước chi trả một lần, trực tiếp cho người có đất trưng dụng, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất trưng dụng trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày hoàn trả đất.

Chương VII. BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT

Mục 1. QUY ĐỊNH CHUNG

Điều 91. Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

1. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời và đúng quy định của pháp luật; vì lợi ích chung của cộng đồng và vì sự phát triển bền vững, văn minh và hiện đại của cộng đồng, của địa phương; quan tâm đến đối tượng chính sách xã hội, đối tượng trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

2. Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc nhà ở.

3. Chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật dân sự mà bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường thiệt hại; chủ cơ sở sản xuất kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hồi đất thì được xem xét hỗ trợ.

4. Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản để tạo điều kiện cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.

5. Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho một hoặc nhiều dự án.

6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để bảo đảm chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.

7. Khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật này mà phần diện tích còn lại của thửa đất sau thu hồi nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về diện tích tối thiểu tại khoản 2 Điều 220 của Luật này, nếu người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, quản lý diện tích đất này theo quy định của pháp luật.

Kinh phí bồi thường, hỗ trợ trong trường hợp thu hồi đất quy định tại khoản này được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án đầu tư.

Điều 92. Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các trường hợp đặc biệt

1. Đối với dự án đầu tư do Quốc hội quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư mà phải di chuyển cả cộng đồng dân cư, làm ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống, kinh tế - xã hội, truyền thống văn hóa của cộng đồng mà cần có chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

2. Đối với trường hợp thu hồi đất quy định tại khoản 3 Điều 82 của Luật này thì người có đất thu hồi được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư như trường hợp thu hồi đất theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật này.

3. Đối với trường hợp tổ chức bị thu hồi đất nhưng không được bồi thường về đất, tổ chức có tài sản do Nhà nước giao quản lý thì được thực hiện như sau:

a) Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê mà tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước và tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất thì không được bồi thường về đất nhưng được hỗ trợ bằng tiền nếu phải di dời đến cơ sở mới do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định; mức hỗ trợ tối đa không quá mức bồi thường về đất;

b) Đơn vị vũ trang nhân dân đang sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 79 của Luật này thì được bố trí vị trí mới hoặc chuyển đổi vị trí đất phù hợp;

c) Khi Nhà nước thu hồi đất, tổ chức bị thiệt hại về tài sản do Nhà nước giao quản lý sử dụng và phải di dời đến cơ sở mới thì tổ chức đó được sử dụng tiền bồi thường tài sản để đầu tư tại cơ sở mới theo dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 93. Việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập và việc tổ chức thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án đầu tư

Trường hợp dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tách ra thành dự án độc lập theo quy định của pháp luật về đầu tư công thì việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện theo quy định của Luật này.

Điều 94. Kinh phí và chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

1. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư do Nhà nước bảo đảm. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư bao gồm: tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất; chi phí bảo đảm cho việc tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi phí khác.

2. Trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai, nếu người thực hiện dự án tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì được ngân sách nhà nước hoàn trả bằng hình thức trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp. Mức được trừ không vượt quá tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp; số tiền còn lại (nếu có) được tính vào chi phí đầu tư của dự án.

Trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai, mà người thực hiện dự án được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho toàn bộ thời hạn sử dụng đất nếu tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tính vào vốn đầu tư của dự án.

3. Việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện như sau:

a) Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hiệu lực thi hành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản;

b) Trường hợp cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật Quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.

Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm phê duyệt phương án chi trả bồi thường chậm cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản. Kinh phí chi trả bồi thường chậm được lấy từ ngân sách của cấp phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

4. Trường hợp người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc trường hợp đất thu hồi, tài sản đang có tranh chấp thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tiền gửi của đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mở tại ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối theo lãi suất không kỳ hạn. Tiền lãi từ khoản tiền bồi thường, hỗ trợ được trả cho người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản được bồi thường, hỗ trợ.

5. Trường hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải chỉnh sửa, bổ sung mà có nội dung chỉnh sửa về giá đất, giá tài sản thì giá đất, giá tài sản để tính bồi thường được xác định tại thời điểm ban hành quyết định điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp tại thời điểm ban hành quyết định điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư mà giá đất, giá tài sản thấp hơn so với giá đất, giá tài sản trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã phê duyệt thì áp dụng giá bồi thường trong phương án đã phê duyệt. Các nội dung được chỉnh sửa, bổ sung mà không phải là giá đất, giá tài sản đượcáp dụng theo quy định của pháp luật về đất đai tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

6. Người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất mà chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật thì phải trừ đi khoản tiền chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính vào số tiền được bồi thường để hoàn trả ngân sách nhà nước.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Mục 2. BỒI THƯỜNG VỀ ĐẤT

Điều 95. Điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

1. Các trường hợp được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, bao gồm:

a) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hằng năm;

b) Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là chùa, đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ; đất nông nghiệp quy định tại khoản 4 Điều 178 của Luật này và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng;

c) Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này;

d) Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước cho phép hoạt động đang sử dụng đất mà không phải là đất do Nhà nước giao, cho thuê; không phải là đất nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho sau ngày 01 tháng 7 năm 2004;

đ) Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế;

e) Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận thừa kế quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất;

g) Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

h) Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.

2. Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này được bồi thường về đất khi có một trong các điều kiện sau đây:

b) Có quyết định giao đất hoặc quyết định cho thuê đất hoặc quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

c) Có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất làm căn cứ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất theo quy định tại Điều 137 của Luật này;

d) Nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật từ người có quyền sử dụng đất hợp pháp nhưng chưa hoàn thành thủ tục đăng ký đất đai;

đ) Được sử dụng đất theo thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất mà người trúng đấu giá đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

3. Chính phủ quy định trường hợp khác được bồi thường về đất và điều kiện được bồi thường về đất.

Điều 96. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.

2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất thì hạn mức bồi thường về đất nông nghiệp được quy định như sau:

a) Diện tích đất nông nghiệp được bồi thường bao gồm diện tích trong hạn mức theo quy định tại Điều 176 và Điều 177 của Luật này và diện tích đất do được nhận thừa kế;

b) Đối với diện tích đất nông nghiệp do nhận chuyển quyền sử dụng đất vượt hạn mức trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì việc bồi thường, hỗ trợ được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

3. Đối với đất nông nghiệp đã sử dụng trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 mà người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhưng không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này thì việc bồi thường được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Điều 97. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc

1. Tổ chức kinh tế đang sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường về đất.

2. Cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đang sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường về đất.

Điều 98. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở

1. Hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở, đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi.

2. Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang sử dụng đất để thực hiện dự án xây dựng nhà ở khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường bằng tiền hoặc bằng đất.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 99. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp không phải là đất ở của hộ gia đình, cá nhân

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc bằng tiền theo thời hạn sử dụng đất còn lại đối với đất sử dụng có thời hạn hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.

2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn tiền thuê đất khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường về đất.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 100. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp không phải là đất ở của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài

1. Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở, đất nghĩa trang khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng; trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền.

2. Tổ chức kinh tế đang sử dụng đất được Nhà nước giao đất để thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang, xây dựng cơ sở lưu giữ tro cốt quy định tại khoản 2 Điều 119 của Luật này; tổ chức kinh tế quy định tại Điều 42 của Luật này sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở do nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất, khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường về đất.

3. Tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang sử dụng đất phi nông nghiệp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, khi Nhà nước thu hồi đất nếu đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường về đất.

4. Cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đang sử dụng đất phi nông nghiệp, khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường về đất.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 101. Trường hợp không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất

1. Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 107 của Luật này.

2. Đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý quy định tại Điều 217 của Luật này.

3. Đất thu hồi trong các trường hợp quy định tại Điều 81, các điểm a, b, c, d, đ khoản 1 và khoản 2 Điều 82 của Luật này.

4. Trường hợp không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 96 của Luật này.

Mục 3. BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI VỀ TÀI SẢN, CHI PHÍ ĐẦU TƯ VÀO ĐẤT

Điều 102. Bồi thường thiệt hại về nhà, nhà ở, công trình xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất

1. Đối với nhà ở, công trình phục vụ đời sống gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải tháo dỡ hoặc phá dỡ khi Nhà nước thu hồi đất thì chủ sở hữu nhà ở, công trình đó được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật có liên quan.

Chủ sở hữu nhà ở, công trình được sử dụng các nguyên vật liệu còn lại của nhà ở, công trình.

2. Đối với nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, khi Nhà nước thu hồi đất mà bị tháo dỡ hoặc phá dỡ toàn bộ hoặc một phần thì được bồi thường thiệt hại như sau:

a) Đối với nhà, công trình xây dựng bị tháo dỡ hoặc phá dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà, công trình xây dựng có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật về xây dựng;

b) Đối với nhà, công trình xây dựng khác bị tháo dỡ hoặc phá dỡ không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này thì được bồi thường thiệt hại theo thực tế.

3. Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội gắn liền với đất đang sử dụng không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì mức bồi thường tính bằng giá trị xây dựng mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại thực tế về nhà, nhà ở, công trình xây dựng quy định tại Điều này để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất; đơn giá bồi thường thiệt hại quy định tại Điều này bảo đảm phù hợp với giá thị trường và phải xem xét điều chỉnh khi có biến động để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 103. Bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi

Khi Nhà nước thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với cây trồng, vật nuôi thì việc bồi thường thực hiện theo quy định sau đây:

1. Đối với cây hằng năm, mức bồi thường được tính bằng giá trị sản lượng của vụ thu hoạch đối với cây trồng đó. Giá trị sản lượng của vụ thu hoạch được tính theo năng suất của vụ cao nhất trong 03 năm trước liền kề của loại cây trồng đó tại địa phương và đơn giá bồi thường;

2. Đối với cây lâu năm, được bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây.

Đối với cây lâu năm là loại cho thu hoạch nhiều lần mà đang trong thời kỳ thu hoạch thì mức bồi thường được tính bằng sản lượng vườn cây còn chưa thu hoạch tương ứng với số năm còn lại trong chu kỳ thu hoạch và đơn giá bồi thường;

3. Đối với cây trồng chưa thu hoạch nhưng có thể di chuyển đến địa điểm khác thì được bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại thực tế do phải di chuyển, phải trồng lại.

Đối với cây rừng trồng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, cây rừng tự nhiên giao cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trồng, quản lý, chăm sóc, bảo vệ thì bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây; tiền bồi thường được phân chia cho người quản lý, chăm sóc, bảo vệ theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp;

4. Khi Nhà nước thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với vật nuôi là thủy sản hoặc vật nuôi khác mà không thể di chuyển thì được bồi thường thiệt hại thực tế theo mức bồi thường cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định;

5. Chủ sở hữu cây trồng, vật nuôi quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này được tự thu hồi cây trồng, vật nuôi trước khi bàn giao lại đất cho Nhà nước;

6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi theo quy trình sản xuất do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoặc do địa phương ban hành theo quy định của pháp luật; đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi quy định tại Điều này bảo đảm phù hợp với giá thị trường và phải xem xét điều chỉnh khi có biến động để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất.

Điều 104. Bồi thường chi phí di chuyển tài sản khi Nhà nước thu hồi đất

1. Khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển tài sản thì được Nhà nước bồi thường chi phí để tháo dỡ, di chuyển, lắp đặt; trường hợp phải di chuyển hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất còn được bồi thường đối với thiệt hại khi tháo dỡ, vận chuyển, lắp đặt.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định mức bồi thường tại khoản 1 Điều này.

Điều 105. Trường hợp không được bồi thường tài sản gắn liền với đấtkhi Nhà nước thu hồi đất

1. Tài sản gắn liền với đất thuộc một trong các trường hợp thu hồi đất quy định tại các khoản 1, 2, 4, 5 và 8 Điều 81 và các điểm b, c và đ khoản 1 Điều 82 của Luật này.

2. Tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập trong thời hạn hiệu lực của thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Luật này.

3. Đối với tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn thì chủ sở hữu tài sản không được bồi thường mà được hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời.

4. Công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và công trình xây dựng khác mà chủ sở hữu công trình xác định không còn nhu cầu sử dụng trước thời điểm có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền.

Điều 106. Bồi thường thiệt hại đối với đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn khi xây dựng công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn

Khi xây dựng công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn mà không thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn thì người sử dụng đất được bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ.

Điều 107. Bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

1. Các trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

a) Đất được Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân mà được bồi thường về đất theo quy định của Luật này;

b) Đất được Nhà nước giao cho tổ chức thuộc trường hợp có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn tiền sử dụng đất;

c) Đất được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hằng năm; đất thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn tiền thuê đất, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 99 của Luật này;

d) Đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích do Ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê;

đ) Đất nhận khoán để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;

e) Diện tích đất nông nghiệp vượt hạn mức quy định tại Điều 176 của Luật này.

2. Chi phí đầu tư vào đất còn lại gồm toàn bộ hoặc một phần của các khoản chi phí sau đây:

a) Chi phí san lấp mặt bằng;

b) Chi phí cải tạo làm tăng độ màu mỡ của đất, thau chua rửa mặn, chống xói mòn, xâm thực đối với đất sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp;

c) Chi phí gia cố khả năng chịu lực chống rung, sụt lún đất đối với đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh;

d) Kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã ứng trước theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà chưa khấu trừ hết vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp;

đ) Chi phí khác có liên quan đã đầu tư vào đất phù hợp với mục đích sử dụng đất.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Mục 4. HỖ TRỢ

Điều 108. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất

1. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:

a) Hỗ trợ ổn định đời sống;

b) Hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh;

c) Hỗ trợ di dời vật nuôi;

d) Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm;

đ) Hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp quy định tại khoản 8 Điều 111 của Luật này;

e) Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời theo quy định tại khoản 3 Điều 105 của Luật này.

2. Ngoài việc hỗ trợ quy định tại khoản 1 Điều này, căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định biện pháp, mức hỗ trợ khác để bảo đảm có chỗ ở, ổn định đời sống, sản xuất đối với người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản cho từng dự án cụ thể.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 109. Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất

1. Hỗ trợ bằng tiền không quá 05 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất của địa phương đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp thu hồi nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp tại địa phương theo quy định tại Điều 176 của Luật này đối với các đối tượng sau đây:

a) Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp đang sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, nhận tặng cho, được công nhận quyền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất không có đất để bồi thường và đã được bồi thường bằng tiền;

b) Cá nhân thuộc đối tượng bảo trợ xã hội, đối tượng được hưởng chế độ trợ cấp xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp mà không có đất để bồi thường và đã được bồi thường bằng tiền;

c) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do nhận giao khoán đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản (không bao gồm đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ) từ các nông, lâm trường quốc doanh hoặc công ty nông, lâm nghiệp được chuyển đổi từ các nông, lâm trường quốc doanh đang trực tiếp sản xuất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó, trừ trường hợp cá nhân là cán bộ, công nhân viên của nông, lâm trường quốc doanh, của công ty nông, lâm nghiệp được chuyển đổi từ các nông, lâm trường quốc doanh đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp;

d) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do nhận giao khoán đất của tập đoàn sản xuất nông nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp đang trực tiếp sản xuất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó.

2. Đối với người được hỗ trợ theo quy định tại khoản 1 Điều này thì còn được hỗ trợ bằng hình thức đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm theo quy định tại khoản 4 Điều này.

3. Đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ mà nguồn thu nhập ổn định từ hoạt động kinh doanh dịch vụ, khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển chỗ ở thì được vay vốn tín dụng ưu đãi để phát triển sản xuất, kinh doanh và được hỗ trợ theo quy định tại khoản 4 Điều này.

4. Việc tổ chức thực hiện hỗ trợ bằng hình thức đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho người có đất thu hồi là đất nông nghiệp, đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ được quy định như sau:

a) Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan trình Thủ tướng Chính phủ quyết định cơ chế, chính sách giải quyết việc làm và đào tạo nghề cho người có đất thu hồi quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này;

b) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ cơ chế, chính sách giải quyết việc làm và đào tạo nghề đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định và điều kiện thực tế tại địa phương quy định mức hỗ trợ cụ thể phù hợp với từng đối tượng được hỗ trợ quy định tại khoản 2 và 3 Điều này; chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện quy định tại điểm c khoản này;

c) Căn cứ kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm lập và tổ chức thực hiện phương án đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm tại địa phương. Phương án đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm được lập và phê duyệt đồng thời với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Trong quá trình lập phương án đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm, Ủy ban nhân dân cấp huyện phải tổ chức lấy ý kiến và có trách nhiệm tiếp thu, giải trình ý kiến của người có đất thu hồi.

5. Mức hỗ trợ cụ thể tại khoản 1 Điều này do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định căn cứ điều kiện thực tế của địa phương.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Mục 5. TÁI ĐỊNH CƯ

Điều 110. Lập và thực hiện dự án tái định cư, khu tái định cư

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư theo quy định của pháp luật.

2. Khu tái định cư bảo đảm các điều kiện sau đây:

a) Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tối thiểu phải đạt tiêu chuẩn nông thôn mới đối với khu vực nông thôn, đạt tiêu chuẩn đô thị đối với khu vực đô thị, trong đó: đường giao thông bảo đảm kết nối với khu vực lân cận, điện chiếu sáng và điện sinh hoạt, hệ thống cấp, thoát nước, thông tin liên lạc, xử lý môi trường;

b) Hạ tầng xã hội: bảo đảm khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, chợ, thương mại, dịch vụ, vui chơi, giải trí, nghĩa trang;

c) Phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền.

3. Địa điểm tái định cư được lựa chọn theo thứ tự ưu tiên sau đây:

a) Tại địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi;

b) Tại địa bàn quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương nơi có đất thu hồi đối với trường hợp tại địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;

c) Tại địa bàn khác có điều kiện tương đương với trường hợp tại địa bàn quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương nơi có đất thu hồi không có đất để bố trí tái định cư;

d) Ưu tiên lựa chọn khu đất có vị trí thuận lợi để hình thành khu tái định cư.

4. Khu tái định cư sau khi đã giao đất tái định cư mà còn quỹ đất thì ưu tiên giao đất cho cá nhân thuộc đối tượng được giao đất ở không đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này; trường hợp vẫn còn quỹ đất thì giao đất cho cá nhân thuộc đối tượng được giao đất ở thông qua đấu giá quyền sử dụng đất quy định của Luật này.

Điều 111. Bố trí tái định cư

1. Đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện giao trách nhiệm bố trí tái định cư phải thông báo cho người có đất ở bị thu hồi, chủ sở hữu nhà ở thuộc đối tượng phải di chuyển chỗ ở về dự kiến phương án bố trí tái định cư và niêm yết công khai ít nhất là 15 ngày tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi và tại nơi tái định cư đã có người dân sinh sống trước khi cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án bố trí tái định cư.

Nội dung thông báo gồm địa điểm, quy mô quỹ đất, quỹ nhà tái định cư, thiết kế, diện tích từng lô đất, căn hộ, giá đất, giá nhà tái định cư; dự kiến bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi.

2. Phương án bố trí tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phải được công bố công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi và tại nơi tái định cư.

3. Giá đất tính tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư đối với người được bồi thường về đất ở, người được giao đất ở tái định cư trong trường hợp không đủ điều kiện bồi thường về đất ở là giá đất được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp chưa có giá đất trong bảng giá đất thì phải bổ sung bảng giá đất để làm căn cứ tính tiền sử dụng đất cho người được bố trí tái định cư. Người được bố trí tái định cư được ghi nợ nghĩa vụ tài chính về đất đai nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định của Chính phủ.

Giá bán nhà ở tái định cư trong địa bàn cấp huyện do Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định. Trường hợp bố trí nhà ở tái định cư tại đơn vị hành chính cấp huyện khác thì giá bán nhà ở tái định cư do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

4. Hộ gia đình, cá nhân có đất ở, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo quy định tại Điều 95 của Luật này thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tại khu tái định cư hoặc tại địa điểm khác phù hợp.

Trường hợp trong hộ gia đình có nhiều thế hệ hoặc có nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất ở bị thu hồi nếu đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng theo quy định của pháp luật về cư trú hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng một (01) thửa đất ở bị thu hồi mà diện tích đất ở được bồi thường không đủ để giao riêng cho từng hộ gia đình thì được xem xét hỗ trợ để giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở cho các hộ gia đình còn thiếu.

5. Hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, thị trấn tại khu vực nông thôn hoặc trong địa bàn thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc trong địa bàn quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương nơi có đất thu hồi thì được Nhà nước giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở.

6. Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở mà đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định tại Điều 95 của Luật này mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư.

7. Người có đất ở bị thu hồi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ; trong thời gian chờ bố trí tái định cư được bố trí vào nhà ở tạm hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà ở; thời gian và mức hỗ trợ cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định phù hợp với thực tế tại địa phương. Trường hợp thu hồi đất ở để thực hiện các mục đích khác thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có quỹ đất, quỹ nhà tái định cư. Ưu tiên vị trí thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp với kinh doanh dịch vụ, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng. Có cơ chế thưởng đối với người có đất thu hồi bàn giao mặt bằng trước thời hạn.

8. Trường hợp người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu.

9. Trường hợp thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thì chủ sở hữu nhà chung cư được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật về nhà ở.

10. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quỹ đất ở, nhà ở tái định cư và tình hình thực tế tại địa phương quy định chi tiết về cơ chế thưởng quy định tại khoản 7 Điều này và suất tái định cư tối thiểu quy định tại khoản 8 Điều này; quyết định việc hỗ trợ để giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở cho các hộ gia đình còn thiếu theo quy định tại khoản 4 Điều này.

11. Trường hợp người đang sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước nằm trong phạm vi thu hồi đất phải phá dỡ nhà thì được hỗ trợ theo quy định của Chính phủ.

12. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Chương VIII. PHÁT TRIỂN, QUẢN LÝ VÀ KHAI THÁC QUỸ ĐẤT

Điều 112. Nguyên tắc phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất

Việc phát triển, quản lý và khai thác quỹ đất phải theo quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, sử dụng đất đúng mục đích, công khai, minh bạch, hợp lý, hiệu quả và theo quy định của pháp luật; bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hỗ trợ tái định cư, an sinh xã hội, bố trí đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số để thực hiện chính sách theo quy định của Luật này.

Điều 113. Đất do tổ chức phát triển quỹ đất phát triển, quản lý, khai thác

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao cho tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, khai thác quỹ đất được hình thành từ các nguồn sau đây:

a) Đất theo quy định tại khoản 5 Điều 86 của Luật này;

b) Đất thu hồi theo quy định tại khoản 26 và khoản 27 Điều 79 của Luật này để đấu giá quyền sử dụng đất;

c) Đất thu hồi theo quy định tại Điều 81 và các điểm a, b, c và d khoản 1 và khoản 2 Điều 82 của Luật này tại khu vực đô thị;

d) Đất chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý, thu hồi do sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công trừ trường hợp nhà, đất đó được xử lý theo hình thức điều chuyển hoặc bố trí sử dụng vào mục đích của nhà nước theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công;

đ) Đất có nguồn gốc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hằng năm mà Nhà nước thu hồi đất giao quản lý;

e) Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản được trả lại theo quy định trong hợp đồng thuê đất;

g) Đất hình thành từ hoạt động lấn biển sử dụng vốn ngân sách nhà nước;

h) Đất thu hồi theo quy định tại khoản 29 Điều 79 của Luật này.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện các nhiệm vụ quy định tại Điều 115 của Luật này đối với quỹđất do tổ chức phát triển quỹ đất phát triển, quản lý, khai thác. Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất có trách nhiệm phối hợp với tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, bảo vệ, chống lấn đất, chiếm đất.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 114. Quỹ phát triển đất

1. Quỹ phát triển đất của địa phương là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập để ứng vốn phục vụ các nhiệm vụ thuộc chức năng của tổ chức phát triển quỹ đất, thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số và các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

2. Quỹ phát triển đất có trách nhiệm bảo toàn phát triển vốn, hoạt động không vì mục đích lợi nhuận. Nguồn tài chính của quỹ phát triển đất được phân bổ từ ngân sách nhà nước và huy động từ các nguồn khác theo quy định của pháp luật. Khoản ứng vốn để thực hiện các nhiệm vụ quy định tại khoản 1 Điều này được hoàn trả quỹ phát triển đất theo quy định của pháp luật.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định phân bổ ngân sách địa phương để cấp vốn điều lệ và hoàn ứng cho quỹ phát triển đất đối với các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của ngân sách địa phương.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 115. Tổ chức phát triển quỹ đất

1. Tổ chức phát triển quỹ đất được thành lập để tạo lập, phát triển, quản lý, khai thác quỹ đất tại địa phương.

2. Nguồn tài chính của tổ chức phát triển quỹ đất được phân bổ từ ngân sách nhà nước và ứng vốn từ quỹ phát triển đất.

3. Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, cơ chế quản lý, hoạt động, cơ chế tài chính của tổ chức phát triển quỹ đất.

Chương IX. GIAO ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT, CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 116. Căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

1. Căn cứ giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là văn bản phê duyệt kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

2. Căn cứ giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất là văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

3. Căn cứ giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất; cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, trừ trường hợp quy định tại khoản 5 Điều này, như sau:

a) Đối với dự án thuộc danh mục quy định tại điểm b khoản 3 Điều 67 của Luật này thì căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư hoặc quyết định chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về nhà ở hoặc văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

b) Đối với dự án quy định tại khoản 4 Điều 67 của Luật này thì căn cứ vào quyết định đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư hoặc quyết định chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về nhà ở hoặc văn bản phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

4. Trường hợp quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án có phân kỳ tiến độ hoặc căn cứ vào tiến độ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất để quyết định việc giao đất, cho thuê đất theo tiến độ của dự án đầu tư, tiến độ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

5. Căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân là quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

6. Căn cứ giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với trường hợp không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư theo pháp luật về đầu tư, thực hiện theo quy định của Chính phủ.

7. Chính phủ quy định chi tiết về việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

Điều 117. Giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác

Việc quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người quản lý, sử dụng cho người khác chỉ được thực hiện sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp được chuyển nhượng dự án bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.

Điều 118. Giao đất không thu tiền sử dụng đất

1.Cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp được giao đất nông nghiệp trong hạn mức quy định tại Điều 176 của Luật này.

2. Đất xây dựng trụ sở cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội; tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức khác được thành lập theo quy định của pháp luật và được Nhà nước giao nhiệm vụ, hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên; đất quốc phòng, an ninh; đất sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh; đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng, đất cơ sở lưu giữ tro cốt không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 119 của Luật này; đất tín ngưỡng để bồi thường cho các trường hợp Nhà nước thu hồi đất tín ngưỡng.

3. Người sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất.

4. Đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp.

5. Cộng đồng dân cư sử dụng đất nông nghiệp; tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc sử dụng đất quy định tại khoản 2 Điều 213 của Luật này.

6. Cơ quan, tổ chức sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật về nhà ở.

7. Đồng bào dân tộc thiểu số không phải là cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhưng thuộc đối tượng giao đất không thu tiền sử dụng đất theo chính sách quy định tại Điều 16 của Luật này.

8. Tổ chức sử dụng đất để xây dựng nhà ở phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước.

9. Việc giao đất quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định tại Điều 124 của Luật này.

Điều 119. Giao đất có thu tiền sử dụng đất

1. Cá nhân được giao đất ở.

2. Tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân; dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở; thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng; xây dựng cơ sở lưu giữ tro cốt.

3. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được giao đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại theo quy định của pháp luật về nhà ở; sử dụng đất do nhận chuyển nhượng dự án bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản thuộc trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất.

4. Hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được giao đất do được bồi thường bằng đất khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này.

5. Việc giao đất quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định tại các Điều 124, Điều 125 và Điều 126 của Luật này.

Điều 120. Cho thuê đất

1. Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc thu tiền thuê đất hằng năm đối với các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại Điều 118 và Điều 119 của Luật này.

2. Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê trong các trường hợp sau đây:

a) Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;

b) Sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp; đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích kinh doanh; sử dụng đất thương mại, dịch vụ để hoạt động du lịch, kinh doanh văn phòng;

c) Sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội cho thuê theo quy định của pháp luật về nhà ở.

3. Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm trong các trường hợp sau đây:

a) Các trường hợp không thuộc quy định tại khoản 2 Điều này;

b) Các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này mà có nhu cầu trả tiền thuê đất hằng năm;

c) Đơn vị sự nghiệp công lập lựa chọn hình thức thuê đất xây dựng công trình sự nghiệp theo quy định tại khoản 3 Điều 30 của Luật này.

4. Việc cho thuê đất quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định tại các Điều 124, Điều 125 và Điều 126 của Luật này.

Điều 121. Chuyển mục đích sử dụng đất

1. Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép bao gồm:

a) Chuyển đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang loại đất khác trong nhóm đất nông nghiệp;

b) Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp;

c) Chuyển các loại đất khác sang đất chăn nuôi tập trung khi thực hiện các dự án chăn nuôi tập trung quy mô lớn;

d) Chuyển đất phi nông nghiệp được quy định tại Điều 118 sang các loại đất phi nông nghiệp quy định tại Điều 119 hoặc Điều 120 của Luật này;

đ) Chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở;

e) Chuyển đất xây dựng công trình sự nghiệp, đất xây dựng công trình công cộng có mục đích kinh doanh sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp;

g) Chuyển đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải đất thương mại, dịch vụ sang đất thương mại, dịch vụ.

2. Khi chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều này thì người sử dụng đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất được áp dụng theo loại đất sau khi được chuyển mục đích sử dụng.

3. Việc chuyển mục đích sử dụng đất không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì không phải xin phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Trường hợp sử dụng đất có nguồn gốc là đất ở hoặc đất phi nông nghiệp có thời hạn sử dụng đất ổn định lâu dài phù hợp quy định của pháp luật đã chuyển sang sử dụng vào mục đích khác mà nay có nhu cầu chuyển lại thành đất ở mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thì không phải nộp tiền sử dụng đất.

4. Việc chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định tại Điều 124 của Luật này.

Điều 122. Điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ được quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích khác sau khi có Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và phù hợp với quy định tại Điều 116 của Luật này, trừ trường hợp sử dụng đất thực hiện dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Dầu khí; Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất phải tuân theo tiêu chí, điều kiện do Chính phủ quy định.

2. Người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Ký quỹ hoặc các hình thức bảo đảm khác theo quy định của pháp luật về đầu tư;

b) Có năng lực tài chính để bảo đảm việc sử dụng đất theo tiến độ của dự án đầu tư và điều kiện khác theo quy định của pháp luật có liên quan.

c) Không vi phạm quy định của pháp luật về đất đai hoặc vi phạm quy định của pháp luật về đất đai nhưng đã chấp hành xong quyết định, bản án đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan có thẩm quyền tại thời điểm đề nghị giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Việc xác định người sử dụng đất vi phạm quy định của pháp luật về đất đai áp dụng đối với tất cả các thửa đất đang sử dụng trên địa bàn cả nước;

3. Việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này;

b) Người được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất có quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác;

c) Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương và không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật này;

d) Có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Điều 123. Thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:

a) Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức trong nước;

b) Giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc;

c) Giao đất, cho thuê đất đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài;

d) Cho thuê đất đối với tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:

a) Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với cá nhân. Trường hợp cho cá nhân thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 héc ta trở lên thì phải có văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước khi quyết định;

b) Giao đất đối với cộng đồng dân cư.

3. Ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.

4. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này là cơ quan có thẩm quyền quyết định điều chỉnh, gia hạn quyền sử dụng đất đối với trường hợp người sử dụng đất đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành và các trường hợp quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật này.

5. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều này không được ủy quyền.

Điều 124. Các trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất

1. Giao đất không thu tiền sử dụng đất quy định tại Điều 118 của Luật này; giao đất có thu tiền sử dụng đất quy định tại Điều 119 mà được miễn tiền sử dụng đất; cho thuê đất quy định tại Điều 120 mà được miễn tiền thuê đất, trừ trường hợp pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực quy định phải xác định số lượng nhà đầu tư quan tâm.

2. Giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 79 của Luật này mà thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Sử dụng vốn đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công;

b) Dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

3. Giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trong các trường hợp sau đây:

a) Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng; sỹ quan, hạ sỹ quan, công nhân công an; người làm công tác cơ yếu và người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước mà chưa được giao đất ở, nhà ở;

b) Giao đất ở cho cá nhân là giáo viên, nhân viên y tế đang công tác tại các xã biên giới, hải đảo thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn nhưng chưa có đất ở, nhà ở tại nơi công tác hoặc chưa được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở;

c) Giao đất ở cho cá nhân thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở hoặc chưa được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở;

d) Giao đất ở cho cá nhân thường trú tại thị trấn thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;

đ) Cho thuê đất làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh đối với người được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm nhưng phải di dời ra khỏi vị trí cũ do ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật; hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của người đang sử dụng;

e) Cho thuê đất đối với cá nhân có nhu cầu sử dụng diện tích đất nông nghiệp vượt hạn mức được giao quy định tại Điều 176 của Luật này; cho thuê đất đối với cá nhân là người dân tộc thiểu số theo quy định tại điểm d khoản 2 và điểm b khoản 3 Điều 16 của Luật này;

g) Cho thuê đất đối với đơn vị sự nghiệp công lập lựa chọn hình thức thuê đất;

h) Cho thuê đất đối với tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao sử dụng đất để xây dựng trụ sở làm việc;

i) Cho thuê đất đối với đơn vị vũ trang nhân dân sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối hoặc sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối kết hợp với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh;

k) Cho thuê đất sử dụng vào mục đích hoạt động khoáng sản đối với trường hợp đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép;

l) Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài do được bồi thường bằng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan, do được hỗ trợ tái định cư theo quy định của Luật này;

m) Giao đất, cho thuê đất cho người sử dụng đất bị thu hồi đất sản xuất kinh doanh theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật này mà tại thời điểm thu hồi đất còn thời hạn sử dụng đất và người sử dụng đất có nhu cầu sử dụng đất tại vị trí khác để tiếp tục sản xuất, kinh doanh;

n) Giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt theo quy định của Chính phủ;

o) Giao đất, cho thuê đất theo quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai của cơ quan có thẩm quyền đã có hiệu lực thi hành;

p) Các trường hợp khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

4. Người sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất thuộc quy định tại Điều 121 của Luật này.

5. Giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 79 của Luật này mà không sử dụng vốn quy định tại khoản 2 Điều này trong trường hợp có nhà đầu tư quan tâm mà chỉ có một nhà đầu tư đáp ứng điều kiện mời quan tâm đối với dự án phải xác định số lượng nhà đầu tư quan tâm theo quy định của pháp luật về đấu thầu, pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.

6. Trường hợp đất đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất 02 lần không thành thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 6 Điều 125 của Luật này hoặc không có người tham gia. Thời gian giao đất, cho thuê đất trong trường hợp này chỉ được thực hiện trong vòng 12 tháng kể từ ngày đấu giá không thành lần 2.

7. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài nhận chuyển nhượng dự án bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.

8. Chính phủ quy định chi tiết về giao đất, cho thuê đất đối với các trường hợp quy định tại Điều này.

Điều 125. Giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất

1. Các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê bao gồm:

a) Dự án đầu tư sử dụng đất từ quỹ đấtquy định tại khoản 1 Điều 217 của Luật này trừ trường hợp quy định tại Điều 124 và Điều 126 của Luật này;

b) Giao đất ở cho cá nhân trừ trường hợp quy định tại Điều 124 của Luật này.

2. Điều kiện để tiến hành đấu giá quyền sử dụng đất bao gồm:

a) Đất đã được thu hồi và hoàn thành bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc không phải bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; trong khu vực dự án có hạ tầng giao thông đã được kết nối;

b) Có trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được phê duyệt vào mục đích sử dụng để đấu giá quyền sử dụng đất, trừ trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất đối với đất quy định tại điểm e khoản 1 Điều 217 của Luật này;

c) Có quy hoạch chi tiết 1/500 được cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức lập và phê duyệt đối với dự án nhà ở;

d) Có phương án đấu giá quyền sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

3. Tổ chức tham gia đấu giá quyền sử dụng đất để sử dụng vào các mục đích quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều này phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 119 và Điều 120 của Luật này;

b) Bảo đảm các điều kiện để thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Điều 122 của Luật này đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư; có năng lực, kinh nghiệm trong việc phát triển dự án;

c) Điều kiện khác theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.

4. Cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất phải đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 119 và Điều 120 của Luật này;

b) Điều kiện theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.

5. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm sau đây:

a) Hằng năm phải công bố kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất trên Cổng thông tin đấu giá quyền sử dụng đất quốc gia, cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cổng thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện;

b) Tổ chứclập, tổ chức thực hiện phương án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của Luật này để đấu giá quyền sử dụng đất;

c) Tổ chức lập, tổ chức thực hiện phương án đấu giá quyền sử dụng đất;

d) Chỉ đạo việc bàn giao đất trên thực địa, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người trúng đấu giá quyền sử dụng đất.

6. Các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất không thành bao gồm:

a) Các trường hợp đấu giá không thành theo quy định của Luật Đấu giá tài sản;

b) Đã hết thời hạn đăng ký mà chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá;

c) Có nhiều người đăng ký tham gia đấu giá nhưng chỉ có một người tham gia cuộc đấu giá hoặc có nhiều người tham gia cuộc đấu giá nhưng chỉ có một người trả giá hoặc có nhiều người trả giá nhưng chỉ có một người trả giá hợp lệ.

7. Trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.

8. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 126. Giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất

1. Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:

a) Dự án quy định tại khoản 27 Điều 79 của Luật này mà được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất.

Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định các tiêu chí để quyết định thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất phù hợp với tình hình thực tế của địa phương;

b) Dự án đầu tư có sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất tại Điều 79 của Luật này và không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này mà thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.

2. Quỹ đất để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất có phần diện tích thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 79 của Luật này. Trường hợp trong khu đất thực hiện dự án có phần đất quy định tại khoản 1 Điều 217 của Luật này thì Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đối với cả khu đất.

3. Điều kiện để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều này bao gồm:

a) Thuộc danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định;

b) Có quy hoạch chi tiết hoặc có quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

c) Điều kiện khác theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

4. Đối với các dự án có sử dụng đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều này thì ngoài các điều kiện để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư quy định tại khoản 3 Điều này còn phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực.

5. Tổ chức tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 119 và Điều 120 của Luật này;

b) Phải bảo đảm các điều kiện để thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Điều 122 của Luật này đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư;

c) Điều kiện khác theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

6. Nhà đầu tư nước ngoài tham gia đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất phải bảo đảm các điều kiện quy định tại điểm b và điểm c khoản 5 Điều này; trường hợp trúng thầu thì phải thành lập tổ chức kinh tế để được giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án theo quy định của Chính phủ phù hợp với pháp luật về đầu tư, pháp luật về đấu thầu và pháp luật khác có liên quan.

7. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:

a) Công bố kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án có có sử dụng đất theo quy định của Luật này;

b) Tổ chức lập quy hoạch chi tiết hoặc có quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000;

c) Tổ chức lập và thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất theo quy định của Luật này;

d) Giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư trúng đấu thầu hoặc tổ chức kinh tế do nhà đầu tư trúng thầu thành lập theo quy định của Chính phủ để thực hiện dự án theo đúng cam kết tại hợp đồng được ký kết giữa nhà đầu tư trúng thầu với cơ quan có thẩm quyền và đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về đấu thầu và pháp luật khác có liên quan; xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để nhà đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

8. Trong thời hạn 36 tháng kể từ ngày ban hành quyết định công nhận kết quả trúng đấu thầu hoặc thời hạn khác theo hợp đồng đã ký kết với cơ quan nhà nước có thẩm quyền, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giao đất, cho thuê đất. Tổ chức được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại khoản 6, điểm d khoản 7 Điều này có trách nhiệm ứng vốn để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trên cơ sở phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt; quá thời hạn 06 tháng kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo hợp đồng đã ký kết với cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà không ứng đủ vốn để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định hủy kết quả trúng đấu thầu.

9. Trình tự, thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

10. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 127. Sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất

1. Việc sử dụng đất thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

a) Các trường hợp thực hiện dự án đầu tư không thuộc trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 79 của Luật này;

b) Đối với trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại thì chỉ được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất ở;

c) Các trường hợp không sử dụng vốn ngân sách nhà nước và thuộc trường hợp thu hồi đất tại Điều 79 của Luật này mà nhà đầu tư lựa chọn phương án nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, không đề xuất thu hồi đất.

2. Đất được thỏa thuận để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất; trường hợp trong khu vực đất thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều này có diện tích đất do Nhà nước quản lý nhưng không tách được thành dự án độc lập thì diện tích đất do Nhà nước quản lý được đưa vào tổng diện tích đất để lập dự án và được Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư thực hiện dự án không phải thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, không phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất.

3. Điều kiện sử dụng đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều này bao gồm:

a) Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt và công bố;

b) Chủ đầu tư phải đáp ứng các điều kiện quy định tại Điều 122 của Luật này; đối với trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại thì được thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất ở;

c) Có văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về việc thỏa thuận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.

4. Nhà nước có chính sách khuyến khích việc thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều này như sau:

a) Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất nhưng đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì được thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện thỏa thuận quyền sử dụng đất thực hiện dự án;

b) Trường hợp nhà đầu tư đã nhận quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư mà đến thời điểm hết hạn sử dụng đất đối với đất đã nhận chuyển quyền nhưng vẫn chưa hoàn thành thủ tục về đất đai để thực hiện dự án đầu tư thì được tiếp tục thực hiện các thủ tục để triển khai dự án đầu tư mà không phải thực hiện thủ tục gia hạn.

5. Đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh và không thay đổi mục đích sử dụng đất thì thực hiện theo quy định của Luật này về chuyển quyền sử dụng đất.

6. Người đang có quyền sử dụng đất có đề xuất dự án đầu tư nếu thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Luật này nhưng phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và người đang có quyền sử dụng đất đó có đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất mà được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư thì được sử dụng đất để thực hiện dự án mà Nhà nước không thực hiện thu hồi đất theo quy định của Luật này.

Trường hợp người đang có quyền sử dụng đất ở hoặc đất ở và đất khác có đề xuất dự án đầu tư nhà ở thương mại phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, có đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất mà được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư thì được sử dụng đất để thực hiện dự án.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Chương X. ĐĂNG KÝ ĐẤT ĐAI, CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU TÀI SẢN GẮN LIỀN VỚI ĐẤT

Mục 1. HỒ SƠ ĐỊA CHÍNH

Điều 128. Nguyên tắc lập, chỉnh lý, cập nhật hồ sơ địa chính

1. Hồ sơ địa chính được lập đến từng thửa đất, bảo đảm tính khoa học và thống nhất thông tin trong hồ sơ với hiện trạng quản lý, sử dụng đất; được tập hợp theo đơn vị hành chính cấp xã.

2. Hồ sơ địa chính phải được chỉnh lý, cập nhật biến động đầy đủ, kịp thời khi người sử dụng đất thực hiện thủ tục hành chính về đất đai hoặc do yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bảo đảm phản ánh đầy đủ tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn.

Điều 129. Hồ sơ địa chính

1. Hồ sơ địa chính bao gồm các tài liệu thể hiện thông tin chi tiết về từng thửa đất, người được giao quản lý đất, người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, tình trạng pháp lý của thửa đất và tài sản gắn liền với đất, phản ánh đầy đủ tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn.

2. Hồ sơ địa chính được lập dưới dạng số, bao gồm các tài liệu sau đây:

a) Bản đồ địa chính;

b) Sổ mục kê đất đai;

c) Sổ địa chính;

d) Bản sao các loại giấy chứng nhận bao gồm: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

3. Hồ sơ địa chính được sử dụng vào các mục đích sau đây:

a) Làm công cụ quản lý đất đai;

b) Bảo vệ quyền và xác định nghĩa vụ của người sử dụng đất, người quản lý đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật về đất đai;

c) Xác định các khoản thu tài chính từ đất đai;

d) Giám sát biến động thị trường quyền sử dụng đất;

đ) Hỗ trợ người sử dụng đất trong việc tiếp cận vốn tín dụng;

e) Hỗ trợ các ngành, các cấp chỉ đạo điều hành, xây dựng, triển khai và giám sát việc thực hiện quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng;

g) Cung cấp thông tin cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc giải quyết tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất;

h) Cung cấp thông tin cho tổ chức, cá nhân có nhu cầu tiếp cận đất đai.

Điều 130. Trách nhiệm lập, chỉnh lý, cập nhật, khai thác hồ sơ địa chính

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo việc lập hồ sơ địa chính tại địa phương và bố trí kinh phí để tổ chức thực hiện.

2. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm tổ chức thực hiện việc lập hồ sơ địa chính; kiểm tra, giám sát việc chỉnh lý, cập nhật hồ sơ địa chính thường xuyên tại địa phương.

3. Tổ chức đăng ký đất đai có trách nhiệm thực hiện việc lập, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính.

Đối với những địa phương chưa xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai thì tổ chức đăng ký đất đai có trách nhiệm cung cấp bản sao hồ sơ địa chính cho Ủy ban nhân dân cấp xã để sử dụng.

4. Công chức làm nhiệm vụ địa chính cấp xã có trách nhiệm quản lý, sử dụng thông tin từ hồ sơ địa chính phục vụ cho yêu cầu quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương và theo yêu cầu của công dân; cập nhật biến động đất đai đối với những trường hợp biến động thuộc thẩm quyền và phản ánh tình hình vi phạm trong quản lý, sử dụng đất vào hồ sơ địa chính.

5. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về hồ sơ địa chính, hướng dẫn việc lập, chỉnh lý, cập nhật, quản lý hồ sơ địa chính, việc khai thác, sử dụng và kiểm tra, giám sát đối với hồ sơ địa chính.

Mục 2. ĐĂNG KÝ ĐẤT ĐAI, TÀI SẢN GẮN LIỀN VỚI ĐẤT

Điều 131. Nguyên tắc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất

1. Đăng ký đất đai là bắt buộc đối với người sử dụng đất và người được giao đất để quản lý.

2. Tài sản gắn liền với đất là nhà ở, công trình xây dựng được đăng ký theo yêu cầu của chủ sở hữu.

3. Đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất gồm đăng ký lần đầu và đăng ký biến động, được thực hiện bằng hình thức đăng ký trên giấy hoặc đăng ký điện tử và có giá trị pháp lý như nhau.

4. Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người được giao đất để quản lý đã kê khai đăng ký được ghi vào hồ sơ địa chính và được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất nếu đủ điều kiện theo quy định của Luật này.

5. Chính phủ quy định chi tiết việc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất.

Điều 132. Đăng ký lần đầu

1. Đăng ký lần đầu đối với đất đai, tài sản gắn liền với đất được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

a) Thửa đất đang sử dụng mà chưa đăng ký;

b) Thửa đất được Nhà nước giao, cho thuê để sử dụng;

c) Thửa đất được giao để quản lý mà chưa đăng ký;

d) Tài sản gắn liền với đất mà có nhu cầu đăng ký đồng thời với đăng ký đất đai quy định tại các điểm a, b và ckhoản này.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo việc phổ biến, tuyên truyền và tổ chức thực hiện đăng ký lần đầu cho các trường hợp chưa đăng ký.

Điều 133. Đăng ký biến động

1. Đăng ký biến động được thực hiện đối với trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đấtmà có thay đổi sau đây:

a) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất;cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất trong dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng dự án có sử dụng đất;

b) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được phép đổi tên;

c) Thay đổi thông tin về người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất trên giấy chứng nhận đã cấp không thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản này;

d) Thay đổi về ranh giới, mốc giới, kích thước các cạnh, diện tích, số hiệu và địa chỉ của thửa đất;

đ) Đăng ký quyền sở hữu tài sản gắn liền với thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặcGiấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; đăng ký thay đổi về tài sản gắn liền với đất so với nội dung đã đăng ký;

e) Chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều 121 của Luật này; trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 121 của Luật này mà người sử dụng đất có nhu cầu đăng ký biến động;

g) Có thay đổi thời hạn sử dụng đất;

h) Có sự thay đổi về hình thức giao đất, cho thuê đất, nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của Luật này;

i) Thay đổi quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi mô hình tổ chức hoặc sự thỏa thuận của các thành viên hộ gia đình hoặc của vợ và chồng hoặc của nhóm người sử dụng đất chung, nhóm chủ sở hữu tài sản chung gắn liền với đất;

k) Thay đổi quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai; bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành; quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam về giải quyết tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật;

l) Xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền đối với thửa đất liền kề;

m) Có thay đổi về những hạn chế quyền của người sử dụng đất;

n) Có sự thay đổi về quyền sử dụng đấtxây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm, quyền sở hữu công trình ngầm;

o) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất yêu cầu cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

p) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện quyền thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất;

q) Bán tài sản, điều chuyển, chuyển nhượng quyền sử dụng đất là tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

2. Các trường hợp đăng ký biến động quy định tại khoản 1 Điều này được cơ quan có thẩm quyền xác nhận trên giấy chứng nhận đã cấp hoặc cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có nhu cầu. Đối với trường hợp đăng ký biến động quy định tại điểm p khoản 1 Điều này thì được cơ quan có thẩm quyền xác nhận trên giấy chứng nhận đã cấp.

3. Các trường hợp đăng ký biến động quy định tại các điểm a, b, i, k, l, m và q khoản 1 Điều này thì trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày có biến động, người sử dụng đất phải đăng ký biến động tại cơ quan có thẩm quyền; trường hợp thi hành án thì thời hạn đăng ký biến động được tính từ ngày bàn giao tài sản thi hành án, tài sản bán đấu giá; trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất thì thời hạn đăng ký biến động được tính từ ngày phân chia xong quyền sử dụng đất là di sản thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự hoặc kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Mục 3. CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU TÀI SẢN GẮN LIỀN VỚI ĐẤT

Điều 134. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất

1. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp cho người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu công trình xây dựng gắn liền với đất theo mẫu thống nhất trong cả nước.

2. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định cụ thể về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Điều 135. Nguyên tắc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất

1. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp theo từng thửa đất cho người có quyền sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có nhu cầu và đủ điều kiện theo quy định của Luật này. Trường hợp người sử dụng đất đang sử dụng nhiều thửa đất nông nghiệp tại cùng một xã, phường, thị trấn mà có yêu cầu thì được cấp một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất chung cho các thửa đất đó.

2. Thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, nhiều người sở hữu chung tài sản gắn liền với đất thì cấp cho mỗi người một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;trường hợp những người có chung quyền sử dụng đất, chung quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất có yêu cầu thì cấp chung một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và trao cho người đại diện.

3. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất chỉ được cấp sau khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không thuộc đối tượng phải thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được miễn, được ghi nợ nghĩa vụ tài chính thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp sau khi cơ quan có thẩm quyền xác định không phải thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được miễn, được ghi nợ nghĩa vụ tài chính; trường hợp thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp sau khi cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất.

Trường hợp người sử dụng đất tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước hoặc tặng cho quyền sử dụng đất cho cộng đồng dân cư để xây dựng các công trình xây dựng phục vụ lợi ích chung của cộng đồng hoặc mở rộng đường giao thông theo quy hoạch hoặc tặng cho quyền sử dụng đất để làm nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết gắn liền với đất theo quy định của pháp luật thì Nhà nước có trách nhiệm bố trí kinh phí thực hiện việc đo đạc, chỉnh lý, cập nhật hồ sơ địa chính và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật này; người sử dụng đất không phải trả chi phí đối với trường hợp này.

4. Trường hợp quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng thì phải ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp vợ và chồng có thỏa thuận ghi tên một người để đứng tên làm đại diện cho vợ và chồng.

Trường hợp quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng mà Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp chỉ ghi họ, tên của vợ hoặc chồng thì được cấp đổi sang giấy chứng nhận để ghi cả họ, tên vợ và họ, tên chồng nếu có yêu cầu.

5. Trường hợp thửa đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình thì cấp một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất ghi đầy đủ tên thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và trao cho người đại diện. Trường hợp các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì cấp một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất ghi tên đại diện hộ gia đình trên giấy chứng nhận và trao cho người đại diện hộ gia đình.

Việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do các thành viên này tự thỏa thuận và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

6. Trường hợp có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế với số liệu ghi trên giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp mà ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp, không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề thì khi cấp hoặc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, diện tích đất được xác định theo số liệu đo đạc thực tế.

Trường hợp đo đạc lại mà ranh giới thửa đất có thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp và diện tích đất đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấpthì phần diện tích chênh lệch nhiều hơn được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp mà vị trí không chính xác thì rà soát, cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất.

7. Chính phủ quy định chi tiết việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, việc xác định lại diện tích đất ở và việc đính chính, thu hồi, hủy giấy chứng nhận đã cấp.

Điều 136. Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất

1. Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu đối với các trường hợp đăng ký lần đầu mà có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và trường hợp quy định tại điểm b khoản 7 Điều 219 được thực hiện như sau:

a) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại các khoản 1, 2, 5, 6 và 7 Điều 4 của Luật này.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được ủy quyền cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cùng cấp cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp quy định tại khoản này;

b) Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 4 của Luật này.

2. Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, xác nhận thay đổi đối với trường hợp đăng ký biến động được thực hiện như sau:

a) Tổ chức đăng ký đất đai thực hiện cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất là tổ chức trong nước, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài; cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất là tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài;

b) Chi nhánh của tổ chức đăng ký đất đai hoặc tổ chức đăng ký đất đai thực hiện cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất là cá nhân, cộng đồng dân cư, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài;

c) Tổ chức đăng ký đất đai, Chi nhánh của tổ chức đăng ký đất đai được sử dụng con dấu của mình để thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc xác nhận vào giấy chứng nhận đã cấp.

Điều 137. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ được lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 sau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:

a) Những giấy tờ về quyền được sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền cấp trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

b) Một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất do cơ quan có thẩm quyền thuộc chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất, gồm:Bằng khoán điền thổ; Văn tự đoạn mãi bất động sản có chứng nhận của cơ quan thuộc chế độ cũ; Văn tự mua bán nhà ở, tặng cho nhà ở, đổi nhà ở, thừa kế nhà ở mà gắn liền với đất ở có chứng nhận của cơ quan thuộc chế độ cũ; Bản di chúc hoặc giấy thỏa thuận tương phân di sản về nhà ở được cơ quan thuộc chế độ cũ chứng nhận; Giấy phép cho xây cất nhà ở;Giấy phép hợp thức hóa kiến trúc của cơ quan thuộc chế độ cũ cấp; Bản án của Tòa án thuộc chế độ cũ đã có hiệu lực thi hành;

c) Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp hoặc có tên trong Sổ đăng ký ruộng đất, Sổ địa chính;

d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận đã sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;

đ) Sổ mục kê, sổ kiến điền lập trước ngày 18 tháng 12 năm 1980 mà có tên người sử dụng đất;

e) Một trong các giấy tờ được lập trong quá trình thực hiện đăng ký ruộng đất theo Chỉ thị số 299-TTg ngày 10 tháng 11 năm 1980 của Thủ tướng Chính phủ về công tác đo đạc, phân hạng và đăng ký thống kê ruộng đất trong cả nước do cơ quan nhà nước đang quản lý mà có tên người sử dụng đất, bao gồm:Biên bản xét duyệt của Hội đồng đăng ký ruộng đất cấp xã xác định người đang sử dụng đất là hợp pháp; Bản tổng hợp các trường hợp sử dụng đất hợp pháp do Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Hội đồng đăng ký ruộng đất cấp xã hoặc cơ quan quản lý đất đai cấp huyện, cấp tỉnh lập;Đơn xin đăng ký quyền sử dụng ruộng đất;Giấy tờ về việc chứng nhận đã đăng ký quyền sử dụng đất của Ủy ban nhân dân cấp xã, cấp huyện hoặc cấp tỉnh cấp cho người sử dụng đất;

g) Giấy tờ về việc kê khai, đăng ký nhà cửa được Ủy ban nhân dân cấp xã, cấp huyện hoặc cấp tỉnh xác nhận mà trong đó có ghi diện tích đất có nhà;

h) Giấy tờ của đơn vị quốc phòng giao đất cho cán bộ, chiến sỹ làm nhà ở theo Chỉ thị số 282/CT-QP ngày 11 tháng 7 năm 1991 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng mà việc giao đất đó phù hợp với quy hoạch sử dụng đất làm nhà ở của cán bộ, chiến sỹ trong quy hoạch đất quốc phòng đã được phê duyệt tại thời điểm giao đất;

i) Dự án hoặc danh sách hoặc văn bản về việc di dân đi xây dựng khu kinh tế mới, di dân tái định cư được Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh hoặc cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà có tên người sử dụng đất;

k) Giấy tờ có nội dung về quyền sở hữu nhà ở, công trình; giấy tờ về việc xây dựng, sửa chữa nhà ở, công trình được Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh hoặc cơ quan quản lý nhà nước về nhà ở, xây dựng chứng nhận hoặc cho phép;

l) Giấy tờ tạm giao đất của Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh; Đơn đề nghị được sử dụng đất được Ủy ban nhân dân cấp xã, hợp tác xã nông nghiệp phê duyệt, chấp thuận trước ngày 01 tháng 7 năm 1980 hoặc được Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh phê duyệt, chấp thuận;

m) Giấy tờ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc giao đất cho cơ quan, tổ chức để bố trí đất cho cán bộ, công nhân viên tự làm nhà ở hoặc xây dựng nhà ở để phân (cấp) cho cán bộ, công nhân viên bằng vốn không thuộc ngân sách nhà nước hoặc do cán bộ, công nhân viên tự đóng góp xây dựng;

n) Giấy tờ khác về quyền sử dụng đất có trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định phù hợp với thực tiễn của địa phương.

2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có giấy tờ của nông, lâm trường quốc doanh về việc giao đất để làm nhà ở hoặc làm nhà ở kết hợp với sản xuất nông, lâm nghiệp trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.

3. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờsau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:

a) Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết gắn liền với đất;

b) Giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; giấy tờ mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định của pháp luật.

4. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có giấy tờ về việc được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo đúng quy định của pháp luật từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đấtthì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; trường hợp chưa nộp tiền sử dụng đất thì phải nộp theo quy định của pháp luật.

5. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có một trong các loại giấy tờ quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác, kèm theo giấy tờ về việc chuyển quyền sử dụng đất, nhưng đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành chưa thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật và đất đó không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

6. Hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư được sử dụng đất theo bản án hoặc quyết định của Tòa án, quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án, quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã được thi hành, văn bản công nhận kết quả hòa giải thành thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

7. Hộ gia đình, cá nhân có bản sao một trong các loại giấy tờ quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 6 Điều này mà bản gốc giấy tờ đã bị thất lạc và cơ quan nhà nước không còn lưu giữ hồ sơ quản lý việc cấp loại giấy tờ này, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng ổn định, không có tranh chấpthì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; việc thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

8. Trường hợp người đang sử dụng đất có một trong giấy tờ quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7 của Điều này mà trên giấy tờ đó có các thời điểm khác nhau thì người sử dụng đất được chọn thời điểm trên giấy tờ để làm căn cứ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

9. Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ, công trình tín ngưỡng khác; chùa không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 213của Luật này; đất nông nghiệp quy định tại khoản 4 Điều 178của Luật này và đất đó không có tranh chấp, có giấy tờ xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất là đất sử dụng chung cho cộng đồng dân cư thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Điều 138. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền

Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đấtổn định mà không có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137 của Luật này, không thuộc trường hợp quy định tại Điều 139 và Điều 140 của Luật này được thực hiện theo quy định như sau:

1. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đấttrước ngày 18 tháng 12 năm 1980, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

a) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống nếu diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức công nhận đất ở theo quy định tại khoản 5 Điều 141 của Luật nàythì diện tích đất ở được công nhậnbằng hạn mức công nhận đất ở và không phải nộp tiền sử dụng đất.

Trường hợp diện tích đất đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống lớn hơn hạn mức công nhận đất ở quy định tại điểm này thì diện tích đất ở được công nhận theo diện tích thực tế đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống đó; người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích vượt hạn mức công nhận đất ở tại điểm này;

b) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống nếu diện tích thửa đất nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở quy định tại khoản 5 Điều 141 của Luật nàythì diện tích đất ở được xác định là toàn bộ diện tích thửa đất đó và không phải nộp tiền sử dụng đất;

c) Đối với thửa đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ thì công nhận đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp theo diện tích thực tế đã sử dụng; hình thức sử dụng đất được công nhận như hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất là ổn định lâu dài;

d) Đối vớiphần diện tích đất còn lại sau khi đã được xác định theo quy định tại điểm a và điểm ckhoản này thì được xác định theo hiện trạng sử dụng, cụ thể như sau:

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất phi nông nghiệp không phải là đất ở thì được công nhận theo quy định tại điểm c khoản này.

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất nông nghiệp thì được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; nếu người sử dụng đất có nhu cầu công nhận vào mục đích đất phi nông nghiệp mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thônthì được công nhận vào mục đích đó và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

2. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

a) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống nếu diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức công nhận đất ở quy định tại khoản 5Điều 141 của Luật này thì diện tích đấtở được công nhận bằng hạn mức công nhận đất ở và không phải nộp tiền sử dụng đất.

Trường hợp diện tích đất đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống lớn hơn hạn mức công nhận đất ởquy định tại điểm này thì diện tích đất ở được công nhận theo diện tích thực tế đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống đó và người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích vượt hạn mức công nhận đất ở tại điểm này;

c) Đối với thửa đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ thì công nhận đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều này;

d) Đối vớiphần diện tích đất còn lại sau khi đã được xác định theo quy định tại điểm a và c khoản này thì được xác định theo hiện trạng sử dụng, cụ thể như sau:

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất phi nông nghiệp không phải là đất ở thì được công nhận theo quy định tại điểm c khoản này;

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất nông nghiệp thì được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; nếu người sử dụng đất có nhu cầu công nhận vào mục đíchđấtphi nông nghiệp mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựnghoặc quy hoạch nông thônthì được công nhận vào mục đích đó và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

3. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2014, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp thì diện tích được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

a) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống mà diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2Điều 196của Luật này thì diện tích đất ở được công nhận bằng hạn mức giao đất ở; trường hợp diện tích đất đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống lớn hơn hạn mức giao đất ở thì công nhận diện tích đất ở theo diện tích thực tế đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống đó;

b) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống mà diện tích thửa đất nhỏ hơn hoặc bằng hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2Điều 196của Luật này thì toàn bộ diện tích thửa đất được công nhận là đất ở;

d) Đối vớiphần diện tích đất còn lại sau khi đã được xác định theo quy định tại điểm a và điểm c khoản này thì được xác định theo hiện trạng sử dụng, cụ thể như sau:

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất phi nông nghiệp không phải là đất ở thì được công nhận theo quy định tại điểm c khoản này;

Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất nông nghiệp thì được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; nếu người sử dụng đất có nhu cầu công nhận vào mục đíchđấtphi nông nghiệp mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thônthì được công nhận vào mục đích đó và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

đ) Người sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản này thì phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

4. Trường hợp thửa đất có nhiều hộ gia đình, cá nhân sử dụng chung thì hạn mức đất ở quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này được tính bằng tổng hạn mức đất ở của các hộ gia đình, cá nhân đó.

Trường hợp một hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhiều thửa đất có nhà ở, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận đã sử dụng đất ổn định từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 thì hạn mức đất ở được xác định theo quy định đối với từng thửa đất đó.

5. Hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được giao đất nông nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 118 của Luật này đã sử dụng đất ở, đất phi nông nghiệp trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này, có đăng ký thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất. Diện tích đất được xác định khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.

6. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định vào mục đích thuộc nhóm đất nông nghiệp, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất đang sử dụng nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại Điều 176 của Luật này;thời hạn sử dụng đất tính từ ngày được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; diện tích đất nông nghiệp còn lại (nếu có) phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước.

7. Việc áp dụng quy định về hạn mức đất ở của địa phương để xác định diện tích đất ở trong các trường hợp quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều này được thực hiện theo quy định tại thời điểm người sử dụng đất nộp hồ sơ để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

8. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trong các trường hợp quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5 và 6 Điều này mà không đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì được tạm thời sử dụng đất theo hiện trạng cho đến khi Nhà nước thu hồi đất và phải kê khai đăng ký đất đai theo quy định.

9.Nhà nước có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho các trường hợp đã đăng ký và đủ điều kiện theo quy định tại Điều này.

10. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 139. Giải quyết đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014

1. Trường hợp sử dụng đất lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ hoặc lấn, chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi Nhà nước đã công bố chỉ giới xây dựng hoặc lấn đất, chiếm đất sử dụng cho mục đích xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì Nhà nước thu hồi đất để trả lại cho công trình mà không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với diện tích đất đã lấn, chiếm.

Trường hợp đã có điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà nay diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng; không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông; không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp và công trình công cộng khác thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

2. Trường hợp sử dụng đất do lấn, chiếm đất có nguồn gốc nông, lâm trườngđã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất cho các đối tượng qua các thời kỳ thì thực hiện xử lý theo quy định như sau:

a) Trường hợp đang sử dụng diện tích đất lấn, chiếm thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo thu hồi đất đã lấn, chiếm để giao cho Ban quản lý rừng quản lý, sử dụng đất. Người đang sử dụng đất lấn, chiếm được Ban quản lý rừng xem xét khoán bảo vệ, phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp. Trường hợp không có Ban quản lý rừng thì người đang sử dụng đất lấn, chiếm được Nhà nước giao đất để sử dụng vào mục đích bảo vệ, phát triển rừng phòng hộ và được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

b) Trường hợp đang sử dụng diện tích đất lấn, chiếm thuộc quy hoạch sử dụng đất cho mục đích xây dựng công trình hạ tầng công cộng thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo thu hồi đất đã lấn, chiếm để giao đất cho chủ đầu tư khi triển khai xây dựng công trình đó.

Người đang sử dụng đất vi phạm được tạm thời sử dụng cho đến khi Nhà nước thu hồi đất nhưng phải giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất và phải kê khai đăng ký đất đai theo quy định;

c) Trường hợp lấn đất, chiếm đất và nay đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở trước ngày 01 tháng 7 năm 2014và không thuộc quy hoạch lâm nghiệp đối với rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, xây dựng công trình hạ tầng công cộng thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

3. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do lấn đất, chiếm đất không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này và trường hợp sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất thì thực hiện xử lý như sau:

a) Trường hợp người đang sử dụng đấtổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn thì được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật;

b) Trường hợp không thuộc quy định tại điểm a khoản này thì người đang sử dụng đất được tạm thời sử dụng cho đến khi Nhà nước thu hồi đất, nhưng phải giữ nguyên hiện trạng sử dụng đất và phải kê khai đăng ký đất đai theo quy định.

4. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không có tranh chấp thì được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hạn mức do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định; nếu vượt hạn mức do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định thì diện tích vượt hạn mức phải chuyển sang thuê đất.

5. Đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2014 trở về sau thì Nhà nước không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và xử lý theo quy định của pháp luật.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 140. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được giao không đúng thẩm quyền

Đất được giao không đúng thẩm quyền cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định của pháp luật về đất đai tại thời điểm được giao hoặc sử dụng đất do mua, nhận thanh lý, hóa giá, phân phối nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất không đúng quy định của pháp luật thì việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được thực hiện như sau:

1. Trường hợp đất đã được sử dụng ổn định trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì người đang sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với diện tích đất đã được giao theo quy định tại khoản 2 và khoản 6 Điều 138 của Luật này.

2. Trường hợp đất đã được sử dụng ổn định từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định tại khoản 3 và khoản 6 Điều 138 của Luật này.

3. Trường hợp đất đã được sử dụng ổn định từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2014, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thônthì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

a) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống nếu diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2 Điều 196 của Luật này thì diện tích đất ở được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất bằng hạn mức giao đất ở;

b) Đối với thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống nếu diện tích thửa đất nhỏ hơn hạn mức giao đất ởquy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2 Điều 196 của Luật nàythì diện tích đất ở được xác định là toàn bộ diện tích thửa đất đó;

c) Phần diện tích còn lại (nếu có) sau khi đã xác định diện tích đất ở theo quy định tại điểm a khoản này thì được công nhận theo hiện trạng sử dụng đất.

4. Trường hợp đất được giao từ ngày 01 tháng 7 năm 2014 đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất thì hạn mức đất cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được xác định theo quy định tại khoản 3 Điều 138 của Luật này.

5. Nhà nước không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với đất đã giao, cho thuê không đúng thẩm quyền từ ngày 01 tháng 7 năm 2014 trở về sau, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này.

6. Người sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 141. Xác định diện tích đất ở khi công nhận quyền sử dụng đất

Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7Điều 137 của Luậtnày mà trên giấy tờ đó có thể hiện mục đích sử dụng để làm nhà ở, đất ởhoặc thổ cư thì diện tích đất ở được xác định khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

1. Trường hợp thửa đất được hình thành trước ngày 18 tháng 12 năm 1980, người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích được xác định như sau:

a) Thửa đất có diện tích bằng hoặc lớn hơn hạn mức công nhận đất ở mà trên giấy tờ về quyền sử dụng đất đã ghi rõ diện tích đất ở thì diện tích đất ở được xác định theo giấy tờ đó; trường hợp diện tích thể hiện trên giấy tờ về quyền sử dụng đất nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở hoặc chưa ghi rõ diện tích đất ở thì được xác định bằng hạn mức công nhận đất ở;

b) Thửa đất có diện tích nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở thì toàn bộ diện tích đó được xác định là đất ở.

2. Trường hợp thửa đất được hình thành từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích được xác định như sau:

b) Thửa đất có diện tích nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở thì toàn bộ diện tích đó được xác định là đất ở.

3. Trường hợp thửa đất được hình thành từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì diện tích đất ở được xác định theo giấy tờ về quyền sử dụng đất.

4. Đối vớiphần diện tích đất còn lại của thửa đất sau khi đã được xác định diện tích đấtở theo quy định tại điểm a khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều này thì được xử lý như sau:

a) Trường hợp đã xây dựng nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống thì được xác định là mục đích đất ở và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật;

b) Trường hợp đã sử dụng vào mục đích sản xuất, thương mại, dịch vụ phi nông nghiệp thì công nhận đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, đất thương mại, dịch vụ theo diện tích thực tế đã xây dựng công trình đó; hình thức sử dụng đất được công nhận như hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất là ổn định lâu dài;

c) Trường hợp hiện trạng sử dụng là đất nông nghiệp thì được công nhận là đất nông nghiệp; nếu người sử dụng đất có nhu cầu công nhận vào mục đích đất phi nông nghiệp mà phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn thì được công nhận vào mục đích đó nhưng phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

5. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện, tập quán tại địa phương quy định cụ thể hạn mức công nhận đất ở quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này đối với trường hợp sử dụng đất trước ngày 18 tháng 12 năm 1980 và từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày 15 tháng 10 năm 1993.

6. Việc xác định lại diện tích đất ở của hộ gia đình, cá nhân trong trường hợp thửa đất ở có vườn, ao, đất thổ cư đã được cấp giấy chứng nhận trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 khi người sử dụng đất có nhu cầu hoặc khi Nhà nước thu hồi đất được thực hiện như sau:

a) Diện tích đấtở được xác định lại theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này nếu tại thời điểm cấp giấy chứng nhận trước đây có một trong các loại giấy tờ quy định tại các khoản 1, 2, 3, 5, 6 và 7Điều 137 của Luật này mà không thuộc quy định tại khoản 4 Điều 137 của Luật này; người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất đối với diện tích được xác định lại là đất ở.

Trường hợp người sử dụng đất đã thực hiện chuyển quyền một phần diện tích đất ở của thửa đất hoặc Nhà nước đã thu hồi một phần diện tích đất ở của thửa đất thì khi xác định lại diện tích đất ở phải trừ đi phần diện tích đất ở đã chuyển quyền hoặc thu hồi;

b) Phần diện tích đất người nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật hoặc phần diện tích đất Nhà nước đã thu hồi thì không được xác định lại theo quy định tại điểm a khoản này.

7. Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 136 của Luật này có trách nhiệm xác định lại diện tích đất ở và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp quy định tại điểm a khoản 6 Điều này.

Điều 142. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho tổ chức đang sử dụng đất

1. Tổ chức đang sử dụng đất chưa được cấp Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đấtphải tự kê khai hiện trạng sử dụng đất và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất.

2. Trên cơ sở báo cáo hiện trạng sử dụng đất của tổ chức, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất kiểm tra thực tế sử dụng đất và xử lý theo quy định sau đây:

a) Diện tích đất của tổ chức có giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này đang sử dụng đúng mục đích thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định hình thức sử dụng đất theo quy định của pháp luật và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; trường hợp sử dụng đất không có giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này thì thực hiện theo hình thức sử dụng đất quy định tại các Điều 118, Điều 119 và Điều 120 của Luật này.

Đối với tổ chức đang sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất quy định tại Điều 120của Luật này thì cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh làm thủ tục ký hợp đồng thuê đất trước khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

b) Thời hạn sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại điểm a khoản này đối với trường hợp có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 137của Luật này thì được xác định theo giấy tờ đó;trường hợp có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà trong giấy tờ không ghi thời hạn sử dụng đất hoặc có ghi thời hạn sử dụng đất nhưng không phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai thì thời hạn sử dụng đất được xác định theo quy định tại Điều 172 của Luật này và được tính từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đối với trường hợp sử dụng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, được tính từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp sử dụng đất từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 trở về sau;

c) Diện tích đất sử dụng không đúng mục đích, diện tích đất do bị lấn, bị chiếm; diện tích đất đã cho các tổ chức khác, hộ gia đình, cá nhân thuê hoặc mượn sử dụng; diện tích đất đã liên doanh, liên kết trái pháp luật; diện tích đất không được sử dụng đã quá 12 tháng hoặc tiến độ sử dụng chậm đã quá 24 tháng thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi theo quy định của pháp luật;

d) Diện tích đất của tổ chức đã bố trí cho hộ gia đình, cá nhân là cán bộ, công nhân viên của tổ chức làm nhà ở trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì phải bàn giao cho Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất để thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất ở theo quy định của pháp luật; người sử dụng đất ở được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Trường hợp doanh nghiệp nhà nước sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối đã được Nhà nước giao đất mà doanh nghiệp đó cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng một phần quỹ đất làm đất ở trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 thì phải lập phương án bố trí lại diện tích đất ở thành khu dân cư trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất phê duyệt trước khi bàn giao cho địa phương quản lý;

đ) Diện tích đất đang có tranh chấp thì việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được thực hiện sau khi hoàn thành việc giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật.

3. Trường hợp tổ chức nhận chuyển nhượng dự án bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản mà bên chuyển nhượng dự án và bên nhận chuyển nhượng dự án đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật thì được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ.

Điều 143. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với đất xây dựng khu đô thị, khu dân cư nông thôn, dự án sản xuất kinh doanh có nhiều mục đích sử dụng đất khác nhau

1. Đất giao cho chủ đầu tư để thực hiện dự án xây dựng khu đô thị, khu dân cư nông thôn mà trong dự án xác định có nhiều hạng mục công trình hoặc nhiều phần diện tích đất có mục đích sử dụng đất khác nhau theo quy định tại Điều 9 của Luật này thì phải xác định rõ vị trí, diện tích theo từng mục đích sử dụng đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định như sau:

a) Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được thực hiện đối với từng thửa đất sử dụng vào mỗi mục đích, phù hợp với quy hoạch xây dựng chi tiết đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

b) Đối với phần diện tích đất sử dụng cho mục đích xây dựng công trình công cộng phục vụ cho lợi ích chung của cộng đồng trong và ngoài khu đô thị, khu dân cư nông thôn theo dự án đầu tư và quy hoạch xây dựng chi tiết đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì bàn giao cho địa phương quản lý mà không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

c) Trường hợp chung cư kết hợp với văn phòng, cơ sở dịch vụ, thương mại, nếu chủ đầu tư có nhu cầu và đủ điều kiện thì được cấp Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho một hoặc nhiều căn hộ, văn phòng, cơ sở dịch vụ, thương mại thuộc sở hữu của chủ đầu tư.

2. Đất giao cho chủ đầu tư để thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh gồm nhiều phần diện tích đất có mục đích sử dụng khác nhau thì cấp một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho chủ đầu tư đối với toàn bộ diện tích đất đó, trong đó thể hiện rõ vị trí, diện tích đất của từng mục đích sử dụng đất theo quy định tại Điều 9 của Luật này. Trường hợp chủ đầu tư có nhu cầu thì cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho từng thửa đất theo từng mục đích sử dụng, phù hợp với quy hoạch xây dựng chi tiết đã được phê duyệt.

Điều 144. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh

Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng hoặc được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đưa vào danh mục kiểm kê di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa thực hiện như sau:

1. Đất chỉ do một cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được cấp cho cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân đó;

2. Trường hợp có nhiều người sử dụng đất, có nhiều loại đất khác nhau thì cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho từng người sử dụng đất. Người sử dụng đất phải tuân theo các quy định về bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.

Điều 145. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đang sử dụng đất

1. Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước cho phép hoạt động đang sử dụng đất cho hoạt động tôn giáo mà chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất phải tự rà soát, kê khai việc sử dụng đất và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo các nội dung sau đây:

a) Tổng diện tích đất đang sử dụng;

b) Diện tích đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao; nhận chuyển nhượng; nhận tặng cho; mượn của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân; tự tạo lập; loại khác;

c) Diện tích đất đã cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân mượn, ở nhờ, thuê;

d) Diện tích đất đã bị người khác lấn, chiếm.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có đất kiểm tra thực tế, xác định ranh giới cụ thể của thửa đất và quyết định xử lý theo quy định sau đây:

a) Diện tích đất mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã sử dụng ổn định trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 thì căn cứ vào nhu cầu sử dụng đất của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc và tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đó để giải quyết nhằm bảo đảm quyền lợi về sử dụng đất của các bên phù hợp với thực tế;

b) Diện tích đất mà tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã sử dụng từ ngày 15 tháng 10 năm 1993 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 thì giải quyết như đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân mượn đất, thuê đất của hộ gia đình, cá nhân khác theo quy định của pháp luật về đất đai;

c) Diện tích đất mở rộng của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; diện tích đất của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc bị lấn, bị chiếm; diện tích đất của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đang có tranh chấp thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết theo quy định của pháp luật.

3. Diện tích đất của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc sau khi đã xử lý theo quy định tại khoản 2 Điều này thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất với thời hạn sử dụng đất ổn định lâu dài và hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất theo quy định tại khoản 2 Điều 213 của Luật này khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Được Nhà nước cho phép hoạt động;

b) Đất không có tranh chấp;

c) Không phải là đất nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 trở về sau.

4. Trường hợp đất do tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, sản xuất lâm nghiệp, sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp bảo đảm các điều kiện quy định tại khoản 3 Điều này thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hình thức và thời hạn sử dụng đất tương ứng với mục đích đó như đối với hộ gia đình, cá nhân.

Điều 146. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu

1. Thửa đất đang sử dụng được hình thành từ trước ngày văn bản quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về diện tích tối thiểu được tách thửa có hiệu lực thi hành mà diện tích thửa đất nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nhưng có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì người đang sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

2. Không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp tự chia, tách thửa đất đã đăng ký, đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặcGiấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thành hai hoặc nhiều thửa đất mà trong đó có ít nhất một thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

3. Trường hợp thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặcGiấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà người sử dụng đất có nhu cầu tách thửa, hợp thửa nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định tại Điều 220 của Luật này thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho từng thửa đất sau khi tách thửa, hợp thửa.

Điều 147. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp thửa đất thuộc phạm vi nhiều đơn vị hành chính cấp xã

1. Trường hợp thửa đất thuộc phạm vi nhiều xã, phường, thị trấn nhưng cùng thuộc thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của một cơ quan thì cấp một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất; trong đó phải xác định từng phần diện tích thuộc phạm vi từng đơn vị hành chính cấp xã.

2. Trường hợp thửa đất thuộc phạm vi nhiều xã, phường, thị trấn thuộc thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của các cơ quan khác nhau thì cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo từng thửa đất thuộc thẩm quyền của từng cơ quan cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Điều 148. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với tài sản là nhà ở

1. Hộ gia đình, cá nhân sở hữu nhà ở được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi có một trong các loại giấy tờ sau đây:

a) Giấy phép xây dựng nhà ở hoặc giấy phép xây dựng nhà ở có thời hạn đối với trường hợp phải xin giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng;

b) Hợp đồng mua bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước theo quy định tại Nghị định số 61/CP ngày 05 tháng 7 năm 1994 của Chính phủ về mua bán và kinh doanh nhà ở hoặc giấy tờ về thanh lý, hoá giá nhà ở thuộc sở hữu nhà nước từ trước ngày 05 tháng 7 năm 1994;

c) Giấy tờ về giao hoặc tặng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết;

d) Giấy tờ về sở hữu nhà ở do cơ quan có thẩm quyền cấp qua các thời kỳ mà nhà đất đó không thuộc diện Nhà nước xác lập sở hữu toàn dân theo quy định tại Nghị quyết số 23/2003/QH11 ngày 26 tháng 11 năm 2003 của Quốc hội về nhà đất do Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01 tháng 7 năm 1991, Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02 tháng 4 năm 2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01 tháng 7 năm 1991;

đ) Giấy tờ về mua bán hoặc nhận tặng cho hoặc đổi hoặc nhận thừa kế nhà ở đã có chứng nhận của công chứng hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Trường hợp nhà ở do mua, nhận tặng cho, đổi, nhận thừa kế kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2006 trở về sau thì phải có văn bản về giao dịch đó theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Trường hợp nhà ở do mua của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đầu tư xây dựng để bán thì phải có hợp đồng mua bán nhà ở do hai bên ký kết;

e) Bản án hoặc quyết định của Tòa án hoặc giấy tờ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết được quyền sở hữu nhà ở đã có hiệu lực pháp luật;

g) Trường hợp nhà ở có một trong những giấy tờ quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và e khoản này mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác và đang không có tranh chấp.

2. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân có nhà ở trước ngày 01 tháng 7 năm 2006 mà không có giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này đang không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

3. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân có nhà ở không thuộc quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà thuộc trường hợp không phải xin giấy phép xây dựng thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; đối với trường hợp phải xin phép xây dựng thì phải có giấy xác nhận của cơ quan quản lý về xây dựng cấp huyện đủ điều kiện tồn tại nhà ở đó theo quy định của pháp luật về xây dựng.

4. Tổ chức trong nước, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đầu tư xây dựng nhà ở để kinh doanh có giấy tờphù hợp với quy định của pháp luật về nhà ở thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế nhà ở hoặc được sở hữu nhà ở thông qua hình thức khác theo quy định của pháp luật thì phải có giấy tờ về giao dịch đó theo quy định của pháp luật.

5. Trường hợp chủ sở hữu nhà ở nhưng không có quyền sử dụng đất đối với thửa đất ở đó thì việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất như sau:

a) Đối với cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thì ngoài giấy tờ chứng minh về quyền sở hữu nhà ở theo quy định tại Điều này và hợp đồng thuê đất hoặc hợp đồng góp vốn hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh hoặc văn bản chấp thuận của người sử dụng đất đồng ý cho xây dựng nhà ở đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật;

b) Đối với tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì phải có giấy tờ về giao dịch nhà ở theo quy định của pháp luật về nhà ở.

6. Trường hợp công trình có mục đích hỗn hợp theo quy định của pháp luật và được tạo lập trên đất ở thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với tài sản là hạng mục công trình hoặc toàn bộ công trình đó; thời hạn sử dụng đất là ổn định lâu dài.

Điều 149. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với tài sản là công trình xây dựng không phải là nhà ở

1. Hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư sở hữu công trình xây dựng được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi có một trong các loại giấy tờ sau đây:

a) Giấy phép xây dựng công trình hoặc giấy phép xây dựng công trình có thời hạn đối với trường hợp phải xin phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng;

b) Giấy tờ về sở hữu công trình xây dựng do cơ quan có thẩm quyền cấp qua các thời kỳ, trừ trường hợp Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng;

c) Giấy tờ mua bán hoặc tặng cho hoặc thừa kế công trình xây dựng theo quy định của pháp luật đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định;

d) Giấy tờ của Toà án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết được quyền sở hữu công trình xây dựng đã có hiệu lực pháp luật;

đ) Đối với tài sản là công trình xây dựng không phải là nhà ởcó một trong những giấy tờ quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này mà trên giấy tờ đó ghi tên người khác và đang không có tranh chấp.

2. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư có công trình xây dựng trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 mà không có giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này đang không có tranh chấp thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

3. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư không thuộc quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà thuộc trường hợp không phải xin giấy phép xây dựng thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; đối với trường hợp phải xin phép xây dựng thì phải có giấy xác nhận của cơ quan quản lý về xây dựng cấp huyện đủ điều kiện tồn tại công trình xây dựng đó theo quy định của pháp luật về xây dựng.

4. Tổ chức trong nước, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài tạo lập công trình xây dựng màcó giấy tờphù hợp với quy định của pháp luật về xây dựng thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Trường hợp mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế công trình xây dựng hoặc được sở hữu công trình xây dựng thông qua hình thức khác theo quy định của pháp luật thì phải có giấy tờ về giao dịch đó theo quy định của pháp luật.

5. Tổ chức trong nước, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài sở hữu công trình xây dựng nhưng không có quyền sử dụng đất đối với thửa đất đó thì phải có giấy tờ chứng minh về quyền sở hữu công trình xây dựng theo quy định tại Điều này và hợp đồng thuê đất hoặc hợp đồng góp vốn hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh hoặc văn bản chấp thuận của người sử dụng đất đồng ý cho xây dựng công trình đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

6.Dự án có nhiều hạng mục công trình thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho từng hạng mục công trình hoặc từng phần diện tích của hạng mục công trình đó.

Điều 150. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp Nhà nước đã có quyết định quản lý đối với đất đai, tài sản gắn liền với đất nhưng chưa thực hiện

Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất mà trước đây cơ quan nhà nước đã có quyết định quản lý đối với đất đai, tài sản đó trong quá trình thực hiện chính sách của Nhà nước nhưng thực tế Nhà nước chưa thực hiện quyết định thì người đang sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất được tiếp tục sử dụng và được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Điều 151. Các trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất

1. Người sử dụng đất không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong các trường hợp sau đây:

a) Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích theo quy định tại Điều 179 của Luật này;

b) Đất được giao để quản lý thuộc các trường hợp quy định tại Điều 7 của Luật này, trừ trường hợp đất được giao sử dụng chung với đất được giao để quản lý thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với phần diện tích đất sử dụng theo quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

c) Đất thuê, thuê lại của người sử dụng đất, trừ trường hợp thuê, thuê lại đất của chủ đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng, phù hợp với dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

d) Đất nhận khoán, trừ trường hợp được công nhận quyền sử dụng đất tại điểm a khoản 2 Điều 181 của Luật này;

đ) Đất đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 03 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện;

e) Đất đang có tranh chấp, đang bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự; quyền sử dụng đất đang bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật;

g) Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích xây dựng công trình công cộng không nhằm mục đích kinh doanh.

2. Các tài sản gắn liền với đất sau đây không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất:

a) Tài sản gắn liền với đất mà thửa đất có tài sản đó thuộc trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 1 Điều này hoặc không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

b) Nhà ở hoặc công trình xây dựng khác được xây dựng tạm thời trong thời gian xây dựng công trình chính hoặc xây dựng bằng vật liệu tranh tre, nứa, lá, đất; công trình phụ trợ nằm ngoài phạm vi công trình chính và để phục vụ cho việc quản lý, sử dụng, vận hành công trình chính;

c) Tài sản gắn liền với đất đã có thông báo hoặc quyết định giải tỏa hoặc đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 03 năm kể từ thời điểm có các thông báo, quyết định này mà không thực hiện;

d) Nhà ở, công trình được xây dựng sau thời điểm công bố cấm xây dựng; xây dựng lấn, chiếm mốc giới bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng; tài sản gắn liền với đất được tạo lập từ sau thời điểm quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà tài sản được tạo lập đó không phù hợp với quy hoạch được duyệt tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp chủ sở hữu nhà ở, công trình xây dựng không phải là nhà ở theo quy định tại Điều 148 và Điều 149 của Luật này có giấy phép xây dựng có thời hạn theo quy định của pháp luật về xây dựng;

đ) Tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước, trừ trường hợp tài sản đã được xác định là phần vốn của Nhà nước đóng góp vào doanh nghiệp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính;

e) Tài sản gắn liền với đất không thuộc trường hợp quy định tại Điều 148 và Điều 149 của Luật này.

Điều 152. Đính chính, thu hồi, hủy giấy chứng nhận đã cấp

1. Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136 của Luật này có trách nhiệm đính chính giấy chứng nhận đã cấp có sai sót trong các trường hợp sau đây:

a) Có sai sót thông tin của người được cấp giấy chứng nhận so với thông tin tại thời điểm đính chính;

b) Có sai sót thông tin về thửa đất, tài sản gắn liền với đất so với hồ sơ kê khai đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất đã được tổ chức đăng ký đất đai kiểm tra xác nhận hoặc được thể hiện trong văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.

2. Nhà nước thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trong các trường hợp sau đây:

a) Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất ghi trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp;

b) Cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp;

c) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà phải cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

d) Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp giấy chứng nhận;

đ) Giấy chứng nhận đã cấp bị Tòa án có thẩm quyền tuyên hủy;

e) Trường hợp đấu giá, giao quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo yêu cầu của Tòa án, cơ quan thi hành án mà người phải thi hành án không nộp giấy chứng nhận đã cấp.

3. Việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều này mà không thuộc khoản 4 Điều này được thực hiện theo quy định sau:

a) Trường hợp Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có bản án, quyết định có hiệu lực thi hành, trong đó có kết luận về việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp thì việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp được thực hiện theo bản án, quyết định đó;

b) Trường hợp cơ quan thanh tra có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật đất đai thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét, nếu kết luận đó là đúng thì quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp; trường hợp xem xét, xác định giấy chứng nhận đã cấp là đúng quy định của pháp luật thì phải thông báo lại cho cơ quan thanh tra;

c) Trường hợp cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136của Luật này phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai thì kiểm tra lại, thông báo cho người sử dụng đất biết rõ lý do và quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định;

d) Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai thì gửi kiến nghị bằng văn bản đến cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất có trách nhiệm kiểm tra, xem xét, quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai;

đ) Cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng nhận đã cấp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này là cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136 của Luật này.

4. Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136 của Luật này không thu hồi giấy chứng nhận đã cấp trong các trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều này nếu người được cấp giấy chứng nhận đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai. Việc xử lý thiệt hại do việc cấp giấy chứng nhận tại khoản này thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án. Người có hành vi vi phạm bị xử lý theo quy định tại Điều 239 và Điều 240 của Luật này và pháp luật có liên quan.

5. Việc thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này chỉ được thực hiện khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án đã được thi hành hoặc văn bản kiến nghị của cơ quan thi hành án về việc thi hành bản án, quyết định theo quy định của pháp luật, trong đó có nội dung yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận đã cấp.

6. Trường hợp thu hồi giấy chứng nhận đã cấp theo quy định tại khoản 2 và 5 Điều này mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không giao nộp giấy chứng nhận đã cấp thì cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136 của Luật này quyết định hủy giấy chứng nhận đã cấp.

7. Cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại Điều 136 của Luật này thực hiện việc cấp lại giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật sau khi thu hồi giấy chứng nhận.

Chương XI. TÀI CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI, GIÁ ĐẤT

Mục 1. TÀI CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI

Điều 153. Các khoản thu ngân sách từ đất đai

1. Các khoản thu ngân sách từ đất đai bao gồm:

a) Tiền sử dụng đất;

b) Tiền thuê đất;

c) Tiền thu từ việc xử phạt vi phạm hành chính về đất đai;

d) Tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý, sử dụng đất đai;

đ) Tiền sử dụng đất tăng thêm, tiền thuê đất tăng thêm đối với các dự án không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng;

e) Thuế sử dụng đất;

g) Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất;

h) Phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai;

i) Khoản thu khác theo quy định của pháp luật.

2. Tiền thuê đất hằng năm được áp dụng ổn định cho chu kỳ 05 năm tính từ thời điểm Nhà nước quyết định cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất gắn với việc chuyển sang hình thức Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm.

Tiền thuê đất cho chu kỳ tiếp theo được tính căn cứ bảng giá đất của năm xác định tiền thuê đất tiếp theo. Trường hợp tiền thuê đất tăng so với chu kỳ trước thì tiền thuê đất phải nộp được điều chỉnh nhưng không quá tỷ lệ do Chính phủ quy định cho từng giai đoạn.

Tỷ lệ điều chỉnh do Chính phủ quy định cho từng giai đoạn không quá tổng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hằng năm cả nước của giai đoạn 05 năm trước đó.

3. Chính phủ quy định chi tiết các điểm a, b, c, d và đ khoản 1 và khoản 2 Điều này.

Điều 154. Các khoản thu từ dịch vụ công về đất đai

1. Dịch vụ cung cấp thông tin, dữ liệu về đất đai.

2. Dịch vụ đo đạc địa chính.

3. Dịch vụ đăng ký đất đai, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

4. Dịch vụ tư vấn xác định giá đất.

5. Dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.

Điều 155. Căn cứ tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; thời điểm xác định giá đất, thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất

1. Căn cứ tính tiền sử dụng đất bao gồm:

a) Diện tích đất được giao, được chuyển mục đích sử dụng, được công nhận quyền sử dụng đất;

b) Giá đất theo quy định tại Điều 159 và Điều 160 của Luật này; trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất thì giá đất là giá trúng đấu giá;

c) Chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất của Nhà nước.

2. Căn cứ tính tiền cho thuê đất bao gồm:

a) Diện tích đất cho thuê;

b) Thời hạn cho thuê đất, thời hạn gia hạn sử dụng đất;

c) Đơn giá thuê đất; trường hợp đấu giá quyền thuê đất thì giá đất thuê là giá trúng đấu giá;

d) Hình thức Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm hoặc cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

đ) Chính sách miễn, giảm tiền thuê đất của Nhà nước.

3. Thời điểm xác định giá đất, thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được quy định như sau:

a) Đối với trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất là thời điểm Nhà nước ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 124 của Luật này;

b) Đối với trường hợp công nhận quyền sử dụng đất là thời điểm người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc người đại diện cho người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất nộp đủ hồ sơ hợp lệ theo quy định của pháp luật;

c) Đối với trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất mà làm thay đổi diện tích, mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất là thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất;

d) Đối với trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch chi tiết theo quy định của pháp luật về xây dựng mà phải xác định lại giá đất là thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch chi tiết.

4. Đối với trường hợp áp dụng giá đất trong bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phải ghi giá đất trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất.

Đối với trường hợp xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phải ban hành quyết định giá đất trong thời hạn không quá 180 ngày kể từ thời điểm xác định giá đất theo quy định tại các điểm a, c và d khoản 3 Điều này.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 156. Nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất

1. Khi chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại các điểm b, c, d, đ, e và g khoản 1 Điều 121 của Luật này thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định sau đây:

a) Nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng đất và tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất cho thời gian sử dụng đất còn lại;

b) Nộp tiền thuê đất hằng năm theo loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng đất.

2. Khi được gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất mà người sử dụng đất thuộc đối tượng nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian được gia hạn, được điều chỉnh.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 157. Miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất

1. Việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

a) Sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư hoặc tại địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật có liên quan, trừ trường hợp sử dụng đất xây dựng nhà ở thương mại, sử dụng đất thương mại, dịch vụ;

b) Sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, thương binh hoặc bệnh binh không có khả năng lao động, hộ gia đình liệt sỹ không còn lao động chính, người nghèo; sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của pháp luật về nhà ở; đất ở cho người phải di dời khi Nhà nước thu hồi đất do có nguy cơ đe dọa tính mạng con người; các đối tượng theo quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 Điều 124 của Luật này đang công tác tại các xã biên giới, hải đảo hoặc huyện đảo không có đơn vị hành chính cấp xã thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

c) Đồng bào dân tộc thiểu số sử dụng đất được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của Chính phủ;

d) Sử dụng đất của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 120 của Luật này;

đ) Sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay; đất xây dựng cơ sở, công trình cung cấp dịch vụ hàng không; đất để làm bãi đỗ xe, xưởng bảo dưỡng phục vụ hoạt động vận tải hành khách công cộng; đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm;

e) Sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt chuyên dùng; đất xây dựng công trình công nghiệp đường sắt; đất xây dựng công trình phụ trợ khác trực tiếp phục vụ công tác chạy tàu, đón tiễn hành khách, xếp dỡ hàng hóa của đường sắt;

g) Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư;

h) Sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng trụ sở, sân phơi, nhà kho, nhà xưởng sản xuất; xây dựng cơ sở dịch vụ trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã;

i) Sử dụng đất xây dựng công trình cấp nước sạch và thoát nước, xử lý nước thải tại khu vực đô thị và nông thôn;

k) Sử dụng đất không phải đất quốc phòng, an ninh cho mục đích quốc phòng, an ninh của doanh nghiệp quân đội, công an;

l) Giao đất ở đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở mà không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi;

m) Chính phủ quy định các trường hợp khác được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa được quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, e, g, h, i, k và l khoản này sau khi được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

2. Đối với trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn. Người sử dụng đất được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Mục 2. GIÁ ĐẤT

Điều 158. Nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất

1. Việc định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường;

b) Tuân thủ đúng phương pháp, trình tự, thủ tục định giá đất;

c) Bảo đảm trung thực, khách quan, công khai, minh bạch;

d) Bảo đảm tính độc lập giữa tổ chức tư vấn xác định giá đất, Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể và cơ quan hoặc người có thẩm quyền quyết định giá đất;

đ) Bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư.

2. Căn cứ xác định giá đất bao gồm:

a) Mục đích sử dụng đất được đưa ra định giá;

b) Thời hạn sử dụng đất. Đối với đất nông nghiệp đã được Nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân theo hạn mức giao đất nông nghiệp, đất nông nghiệp trong hạn mức nhận chuyển quyền thì không căn cứ vào thời hạn sử dụng đất;

c) Thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất;

d) Yếu tố khác ảnh hưởng đến giá đất;

đ) Quy định của pháp luật có liên quan tại thời điểm định giá.

3. Thông tin đầu vào để xác định giá đất theo các phương pháp định giá đất quy định tại điểm c khoản 2 Điều này bao gồm:

a) Giá đất được ghi nhận trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, cơ sở dữ liệu quốc gia về giá;

b) Giá đất được ghi trong hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất; giá trúng đấu giá quyền sử dụng đất sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính;

c) Giá đất thu thập qua điều tra, khảo sát đối với trường hợp chưa có thông tin giá đất quy định tại điểm a và điểm b khoản này;

d) Thông tin về doanh thu, chi phí, thu nhập từ việc sử dụng đất.

4. Thông tin giá đất đầu vào quy định tại các điểm a, b và c khoản 3 Điều này là thông tin được hình thành trong thời gian 24 tháng tính từ thời điểm xác định giá đất theo quy định tại khoản 2 Điều 91 và khoản 3 Điều 155 của Luật này trở về trước.

Việc sử dụng thông tin được thu thập quy định tại khoản này ưu tiên sử dụng thông tin gần nhất với thời điểm định giá.

5. Các phương pháp định giá đất bao gồm:

a) Phương pháp so sánh được thực hiện bằng cách điều chỉnh mức giá của các thửa đất có cùng mục đích sử dụng đất, tương đồng nhất định về các yếu tố có ảnh hưởng đến giá đất đã chuyển nhượng trên thị trường, đã trúng đấu giá quyền sử dụng đất mà người trúng đấu giá đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quyết định trúng đấu giá thông qua việc phân tích, so sánh các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất sau khi đã loại trừ giá trị tài sản gắn liền với đất (nếu có) để xác định giá của thửa đất cần định giá;

b) Phương pháp thu nhậpđược thực hiện bằng cách lấy thu nhập ròng bình quân năm trên một diện tích đất chia cho lãi suất tiền gửi tiết kiệm bình quân của loại tiền gửi bằng tiền Việt Nam kỳ hạn 12 tháng tại các ngân hàng thương mại do Nhà nướcnắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết trên địa bàn cấp tỉnh của 03 năm liền kề tính đến hết quý gần nhất có số liệu trước thời điểm định giá;

c) Phương pháp thặng dư được thực hiện bằng cách lấy tổng doanh thu phát triển ước tính trừ đi tổng chi phí phát triển ước tính của thửa đất, khu đất trên cơ sở sử dụng đất có hiệu quả cao nhất(hệ số sử dụng đất, mật độ xây dựng, số tầng cao tối đa của công trình) theo quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

d) Phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất được thực hiện bằng cách lấy giá đất trong bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh giá đất. Hệ số điều chỉnh giá đất được xác định thông qua việc so sánh giá đất trong bảng giá đất với giá đất thị trường;

đ) Chính phủ quy định phương pháp định giá đất khác chưa được quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này sau khi được sự đồng ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

6. Trường hợp, điều kiện áp dụng phương pháp định giá đất như sau:

a) Phương pháp so sánh được áp dụng để định giá đối với trường hợp có tối thiểu 03 thửa đất có cùng mục đích sử dụng đất, tương đồng nhất định về các yếu tố có ảnh hưởng đến giá đất đã chuyển nhượng trên thị trường, trúng đấu giá quyền sử dụng đất mà người trúng đấu giá đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quyết định trúng đấu giá;

b) Phương pháp thu nhập được áp dụng để định giáđối với trường hợp thửa đất, khu đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ởmà thửa đất, khu đất cần định giá không đủ điều kiện áp dụng phương pháp so sánh nhưng xác định được các khoản thu nhập, chi phí từ việc sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất được đưa ra định giá;

c) Phương pháp thặng dư được áp dụng để định giá đối với trường hợp thửa đất, khu đất để thực hiện dự án đầu tư không đủ điều kiện áp dụng phương pháp so sánh, phương pháp thu nhập nhưng ước tính được tổng doanh thu phát triển và tổng chi phí phát triển của dự án;

d) Phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất được áp dụng để định giá cụ thể tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất đối với các trường hợpthu hồi nhiều thửa đất liền kề nhau, có cùng mục đích sử dụng và đã được quy định giá đất trong bảng giá đất mà không đủ điều kiện để áp dụng phương pháp so sánh.

7. Các phương pháp định giá đất quy định tại khoản 5 Điều này được sử dụng để xác định giá đất cụ thể và xây dựng Bảng giá đất.

8. Trường hợp áp dụng các phương pháp định giá đất tại các điểm a, b và d khoản 5 Điều này để xác định giá đất cụ thể mà có kết quả thấp hơn giá đất trong Bảng giá đất thì sử dụng giá đất trong Bảng giá đất.

9. Việc lựa chọn phương pháp định giá đất do tổ chức thực hiện định giá đất đề xuất và Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể quyết định”

10. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 159. Bảng giá đất

1. Bảng giá đất được áp dụng cho các trường hợp sau:

a) Tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân; chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân;

b) Tính tiền thuê đất khi Nhà nước cho thuê đấtthu tiền thuê đất hằng năm, trừ trường hợp cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất;

c) Tính thuế sử dụng đất;

d) Tính thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân;

đ) Tính lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai;

e) Tính tiền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai;

g) Tính tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý, sử dụng đất đai;

h) Làm căn cứ tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi công nhận quyền sử dụng đất có thu tiền sử dụng đất, đất thuê trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê đối với hộ gia đình, cá nhân;

i) Tính giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp thửa đất, khu đất đã được đầu tư hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch chi tiết xây dựng;

k) Tính tiền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân;

l) Tính tiền sử dụng đất đối với trường hợp bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước cho người đang thuê.

2. Bảng giá đất được xây dựng theo khu vực, vị trí. Đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thì xây dựng bảng giá đất đến từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định Bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 năm 2026. Hằng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 01 tháng 01 của năm tiếp theo.

Trường hợp Bảng giá đất cần thiết phải điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung trong năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất. Trong quá trình thực hiện, cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh được thuê tổ chức tư vấn xác định giá đất để xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 160. Giá đất cụ thể

1. Giá đất cụ thể được áp dụng cho các trường hợp sau:

a) Tính tiền sử dụng đất đối với tổ chức khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất, Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất cho nhà đầu tư trúng đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất;

b) Tính tiền thuê đất khi Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, trừ trường hợp thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất;

c) Tính giá trị quyền sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước theo quy định của pháp luật về cổ phần hóa;

d) Xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất, trừ trường hợp quy định tại điểm i khoản 1 Điều 159 của Luật này;

đ) Tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết; cho phép chuyển hình thức sử dụng đất;

e) Tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

2. Thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể được quy định như sau:

a) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết, thu hồi đất, xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất, xác định giá trị quyền sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo quy định của Luật này;

b) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, xác định giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất, cho thuê đất, điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết, thu hồi đất thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện theo quy định của Luật này.

3. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp tổ chức việc xác định giá đất cụ thể. Trong quá trình thực hiện, cơ quan có chức năng quản lý đất đai được thuê tổ chức tư vấn xác định giá đất để xác định giá đất cụ thể.

4. Đối với khu vực đã có bảng giá đất tới từng thửa đất trên cơ sở vùng giá trị, thửa đất chuẩn thì giá đất cụ thể được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm định giá.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 161. Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập Hội đồng thẩm định bảng giá đất gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc một Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng, Thủ trưởng cơ quan tài chính cấp tỉnh làm Phó Chủ tịch Hội đồng, các thành viên Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là thủ trưởng các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh; các Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện; đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan, tổ chức tư vấn xác địnhgiá đất và chuyên gia.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp tỉnh gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc một Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng; Thủ trưởng cơ quan tài chính cấp tỉnh làm Phó Chủ tịch Hội đồng; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã nơi có đất và đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể mời đại diện tổ chức tư vấn xác định giá đất hoặc chuyên gia về giá đất tham gia là thành viên Hội đồng.

3. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp huyện gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc một Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện làm Chủ tịch Hội đồng; Thủ trưởng cơ quan tài chính cấp huyện làm Phó Chủ tịch Hội đồng; lãnh đạo các phòng ban, tổ chức có liên quan; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất. Ủy ban nhân dân cấp huyện có thể mời đại diện tổ chức tư vấn xác định giá đất hoặc chuyên gia về giá đất tham gia là thành viên Hội đồng.

4. Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp tỉnh và cấp huyện quyết định thành lập Tổ giúp việc cho Hội đồng và được thuê tổ chức tư vấn xác định giá đất để tư vấn thẩm định bảng giá đất, giá đất cụ thể.

5. Nội dung thẩm định của Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể bao gồm: việc tuân thủ nguyên tắc, phương pháp định giá đất, trình tự, thủ tục định giá đất, kết quả thu thập thông tin.

6. Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể cấp tỉnh và cấp huyện chịu trách nhiệm về nội dung thẩm định quy định tại khoản 5 Điều này.

Hội đồng làm việc độc lập, khách quan, theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số; Chủ tịch và các thành viên chịu trách nhiệm cá nhân về ý kiến của mình. Các cuộc họp Hội đồng phải có biên bản ghi chép đầy đủ các ý kiến thảo luận, kết quả biểu quyết, được lưu trữ cùng với các tài liệu phục vụ cuộc họp và ý kiến bằng văn bản của thành viên Hội đồng.

Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể được mời đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp và các tổ chức chính trị - xã hội khác tham gia cuộc họp thẩm định giá đất.

Điều 162. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức tư vấn xác định giá đất

1. Tổ chức tư vấn xác định giá đất có các quyền sau đây:

a) Được cung cấp dịch vụ tư vấn xác định giá đất;

b) Được yêu cầu bên thuê tư vấn, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu để phục vụ xác định giá đất theo quy định của pháp luật;

c) Quyền khác theo quy định của pháp luật.

2. Tổ chức tư vấn xác định giá đất có các nghĩa vụ sau đây:

a) Tuân thủ nguyên tắc, căn cứ, phương pháp, trình tự thủ tục định giá đất theo quy định của Luật này và luật khác có liên quan;

b) Phải độc lập, khách quan, trung thực trong hoạt động tư vấn xác định giá đất;

c) Bảo đảm việc tuân thủ đạo đức nghề nghiệp của các định giá viên thuộc tổ chức của mình;

d) Chịu trách nhiệm về chuyên môn trong tư vấn xác định giá đất, tư vấn thẩm định giá đất do mình thực hiện;

đ) Thực hiện tư vấn xác định giá đất theo quy định của Luật này và của pháp luật có liên quan;

e) Chịu sự thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; báo cáo kết quả tư vấn xác định giá đất khi có yêu cầu gửi cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh nơi đăng ký trụ sở chính hoặc nơi thực hiện tư vấn xác định giá đất;

g) Đăng ký danh sách định giá viên và việc thay đổi, bổ sung danh sách định giá viên với cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh nơi đăng ký trụ sở chính;

h) Có trách nhiệm thực hiện tư vấn xác định, thẩm định giá đất cụ thể; cử đại diện tham gia Hội đồng thẩm định bảng giá đất, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

i) Lưu trữ hồ sơ, tài liệu về kết quả tư vấn xác định giá đất;

k) Nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.

3. Tổ chức được hoạt động tư vấn xác định giá đất khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Tổ chức có đăng ký hoạt động kinh doanh dịch vụ xác định giá đất hoặc kinh doanh dịch vụ thẩm định giá; đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng kinh doanh dịch vụ xác định giá đất hoặc kinh doanh dịch vụ thẩm định giá;

b) Có ít nhất 03 định giá viên đủ điều kiện hành nghề tư vấn xác định giá đất hoặc 03 thẩm định viên về giá theo quy định của Chính phủ.

Chương XII. HỆ THỐNG THÔNG TIN QUỐC GIA VỀ ĐẤT ĐAI VÀ CƠ SỞ DỮ LIỆU QUỐC GIA VỀ ĐẤT ĐAI

Điều 163. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai

1. Hệ thống thông tin quốc gia vềđất đai được xây dựng tập trung, thống nhất từ trung ương đến địa phương, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông trên phạm vi cả nước.

2. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai được xây dựng phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai, cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai; kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu của các Bộ, ngành, địa phương tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.

3. Hệ thống thông tin quốc gia vềđất đai gồm các thành phần cơ bản sau đây:

a) Hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin;

b) Phần mềm của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai;

c) Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 164. Hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và phần mềm của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai

1. Hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin được xây dựng ở trung ương và địa phương, bao gồm tập hợp thiết bị máy chủ, máy trạm, thiết bị kết nối mạng, hệ thống đường truyền, thiết bị bảo đảm an ninh, an toàn, thiết bị lưu trữ, thiết bị ngoại vi và thiết bị khác.

2. Phần mềm của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai bao gồm các phần mềm hệ thống, phần mềm tiện ích và phần mềm ứng dụng phục vụ quản lý, vận hành, cập nhật, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

3. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định các yêu cầu kỹ thuật đối với phần mềm ứng dụng phục vụ quản lý, vận hành, cập nhật, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 165. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai

1. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai gồm các thành phần sau đây:

a) Cơ sở dữ liệu về văn bản quy phạm pháp luật về đất đai;

b) Cơ sở dữ liệu địa chính;

c) Cơ sở dữ liệu điều tra, đánh giá chất lượng đất;

d) Cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;

đ) Cơ sở dữ liệu giá đất;

e) Cơ sở dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai;

g) Cơ sở dữ liệu về thanh tra, kiểm tra, tiếp công dân, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai;

h) Cơ sở dữ liệu khác liên quan đến đất đai.

2. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được xây dựng đồng bộ, thống nhất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong phạm vi cả nước.

3. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về nội dung, cấu trúc và kiểu thông tin cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 166. Quản lý, khai thác và kết nối liên thông cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai

1. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai phải được bảo đảm an ninh, an toàn theo quy định của pháp luật.

2. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được quản lý tập trung và được phân cấp quản lý theo trách nhiệm quản lý của cơ quan nhà nước từ trung ương đến địa phương.

3. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai phải được cập nhật đầy đủ, chính xác, kịp thời, bảo đảm phù hợp với hiện trạng quản lý, sử dụng đất đai.

4. Cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành được kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai để cập nhật, chia sẻ, khai thác, sử dụng thông tin. Việc kết nối liên thông phải bảo đảm hiệu quả, an toàn, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan.

5. Việc khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được quy định như sau:

a) Dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai có giá trị sử dụng chính thức, tương đương văn bản giấy được cơ quan có thẩm quyền cung cấp;

b) Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội được khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình;

c) Người sử dụng đất được khai thác thông tin của mình trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai;

d) Tổ chức, cá nhân không thuộc quy định tại điểm b và điểm c khoản này có nhu cầu khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai phải được sự đồng ý của cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai theo quy định của pháp luật;

đ) Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân được tiếp cận, khai thác thông tin, dữ liệu về đất đai theo quy định của pháp luật. Khuyến khích các tổ chức, cá nhân phản hồi, cung cấp, bổ sung thông tin cho cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai;

e) Việc khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu về đất đai phải trả phí khai thác, sử dụng tài liệu đất đai và giá cung cấp dịch vụ thông tin, dữ liệu về đất đai theo quy định;

g) Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý, sử dụng phí khai thác và sử dụng tài liệu đất đai từ Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai; Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quyết định giá sản phẩm, dịch vụ gia tăng sử dụng thông tin từ cơ sở dữ liệu, hệ thống thông tin đất đai theo quy định.

Điều 167. Dịch vụ công trực tuyến và giao dịch điện tử về đất đai

1. Dịch vụ công trực tuyến về đất đai gồm các dịch vụ hành chính công về đất đai và các dịch vụ khác về đất đai được cung cấp cho các tổ chức, cá nhân trên môi trường mạng theo quy định của pháp luật. Việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến về đất đai được quy định như sau:

a) Cơ quan có thẩm quyền cung cấp dịch vụ công trực tuyến về đất đai phải bảo đảm kết nối, liên thông, thuận tiện, đơn giản, an toàn cho cơ quan, tổ chức, cá nhân và phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai;

b) Các hình thức xác nhận của nhà nước với quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sử dụng đất được thực hiện trên hồ sơ số và xác thực điện tử.

2. Giao dịch điện tử về đất đai gồm các giao dịch về đất đai được thực hiện bằng phương tiện điện tử. Giao dịch điện tử về đất đai được thực hiện theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.

3. Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm hướng dẫn triển khai việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến và giao dịch điện tử về đất đai.

Điều 168. Bảo đảm kinh phí xây dựng, quản lý, vận hành, bảo trì, nâng cấp hệ thống thông tin quốc gia vềđất đai

1. Kinh phí xây dựng,quản lý, vận hành, bảo trì, nâng cấp hệ thống thông tin quốc gia về đất đai được sử dụng từ nguồn ngân sách nhà nước theo phân cấp ngân sách và các nguồn khác theo quy định của pháp luật.

2. Ngân sách trung ương bảo đảm cho các hoạt động xây dựng, quản lý, vận hành, bảo trì, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và phần mềm của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai; xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai do trung ương thực hiện.

3. Ngân sách địa phương bảo đảm cho các hoạt động quản lý, vận hành, bảo trì, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và phần mềm, xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai do địa phương thực hiện.

4. Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện năng lực tham gia trong việc đầu tư xây dựng, cung cấp dịch vụ hệ thống hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin; cung cấp các phần mềm tiện ích, phần mềm ứng dụng trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và khai thác thông tin, dữ liệu quốc gia về đất đai; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng từ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Điều 169. Bảo đảm an toàn và chế độ bảo mật thông tin, dữ liệu đất đai

1. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai phải được bảo đảm an toàn theo quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng theo cấp độ và các pháp luật khác có liên quan.

2. Việc in, sao, vận chuyển, giao nhận, truyền dữ liệu, lưu giữ, bảo quản, cung cấp thông tin, dữ liệu và các hoạt động khác có liên quan đến dữ liệu thuộc phạm vi bí mật nhà nước phải tuân theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước.

3. Danh mục tài liệu có chứa bí mật nhà nước về đất đai được thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước.

Điều 170. Trách nhiệm xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai

1. Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm sau đây:

a) Tổ chức xây dựng hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin tại trung ương và xây dựng phần mềm của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai bảo đảm đến năm 2025 đưa Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai vào vận hành, khai thác;

b) Quản lý, vận hành, bảo trì, nâng cấp phần mềm của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai và hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin tại trung ương;

c) Xây dựng, cập nhật dữ liệu đất đai cấp vùng, cả nước và cơ sở dữ liệu khác liên quan đến đất đai ở trung ương;

d) Tích hợp, quản lý, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai trong phạm vi cả nước;

đ) Kết nối, chia sẻ thông tin từ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai với cổng dịch vụ công quốc gia, các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu các Bộ, ngành, địa phương và cung cấp thông tin đất đai cho các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật;

e) Thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực đất đai.

2. Các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan có trách nhiệm kết nối, chia sẻ kết quả điều tra cơ bản và các thông tin có liên quan đến đất đai cho Bộ Tài nguyên và Môi trường để cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:

a) Tổ chức xây dựng, cập nhật, quản lý, khai thác cơ sở dữ liệu đất đai trong phạm vi của địa phương, bảo đảm đến năm 2025 kết nối, tích hợp với cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai;

b) Tổ chức quản lý, bảo đảm hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và phần mềm tại địa phương, đường truyền kết nối từ địa phương đến trung ương phục vụ xây dựng, vận hành, cập nhật cơ sở dữ liệu đất đai ở địa phương;

c) Chia sẻ, cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai trong phạm vi của địa phương cho các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật;

d) Thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực đất đai tại địa phương.

4. Chính phủ quy định chi tiết về xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai.

Chương XIII. CHẾ ĐỘ SỬ DỤNG ĐẤT

Mục 1. THỜI HẠN SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 171. Đất sử dụng ổn định lâu dài

1. Đất ở.

2. Đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng quy định tại khoản 4 Điều 178 của Luật này.

3. Đất rừng đặc dụng; đất rừng phòng hộ; đất rừng sản xuất do tổ chức quản lý.

4. Đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của cá nhân đang sử dụng ổn định được Nhà nước công nhận mà không phải là đất được Nhà nước giao có thời hạn, cho thuê.

5. Đất xây dựng trụ sở cơ quan quy định tại khoản 1 Điều 199 của Luật này; đất xây dựng công trình sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập quy định tại khoản 2 Điều 199 của Luật này.

6. Đất quốc phòng, an ninh.

7. Đất tín ngưỡng.

8. Đất tôn giáo quy định tại khoản 2 Điều 213 của Luật này.

9. Đất sử dụng vào mục đích công cộng không có mục đích kinh doanh.

10. Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt.

11. Đất quy định tại khoản 3 Điều 173 và khoản 2 Điều 174 của Luật này.

Điều 172. Đất sử dụng có thời hạn

1. Trừ các trường hợp quy định tại Điều 171 của Luật này, thời hạn sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất được quy định như sau:

a) Thời hạn giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sử dụng đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất là rừng trồng trong hạn mức quy định tại Điều 176 của Luật này là 50 năm. Khi hết thời hạn, thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại điểm này mà không phải làm thủ tục gia hạn;

b) Thời hạn cho thuê đất nông nghiệp đối với cá nhân không quá 50 năm. Khi hết thời hạn thuê đất, cá nhân nếu có nhu cầu thì được Nhà nước xem xét tiếp tục cho thuê đất nhưng không quá 50 năm;

c) Thời hạn giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án đầu tư được xem xét, quyết định theo thời hạn hoạt động của dự án đầu tư hoặc đơn xin giao đất, thuê đất nhưng không quá 50 năm.

Đối với các dự án có thời hạn hoạt động trên 50 năm theo quy định của Luật Đầu tư thì thời hạn giao đất, cho thuê đất theo thời hạn của dự án nhưng không quá 70 năm.

Khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản này.

Trường hợp không phải lập dự án đầu tư thì thời hạn sử dụng đất được xem xét trên cơ sở đơn xin giao đất, cho thuê đất nhưng không quá 50 năm;

d) Thời hạn cho thuê đất xây dựng trụ sở làm việc của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao không quá 99 năm. Khi hết thời hạn, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao nếu có nhu cầu sử dụng đất thì được Nhà nước xem xét gia hạn hoặc cho thuê đất khác;thời hạn gia hạn hoặc cho thuê đất khác không quá thời hạn quy định tại khoản này.

2. Thời hạn giao đất, cho thuê đất quy định tại Điều này được tính từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

3. Việc gia hạn sử dụng đất được thực hiện trong năm cuối của thời hạn sử dụng đất, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này. Tối thiểu 06 tháng trước khi hết hạn sử dụng đất, người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ đề nghị gia hạn. Quá thời hạnnày mà người sử dụng đất không nộp hồ sơ đề nghị gia hạnthì không được gia hạn sử dụng đất, trừ trường hợp bất khả kháng. Trường hợp không được gia hạn sử dụng đất,cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất theo quy định của Luật này.

4. Trường hợp không được gia hạn sử dụng đất, người sử dụng đất có trách nhiệm xử lý tài sản gắn liền với đất để hoàn trả mặt bằng cho Nhà nước. Quá thời hạn 24 tháng kể từ thời điểm hết thời hạn sử dụng đất mà người sử dụng đất không xử lý tài sản thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất; trường hợp phải phá dỡ, chủ sở hữu tài sản phải chịu chi phí phá dỡ.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 173. Thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất

1. Thời hạn sử dụng đất đối với cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất được quy định như sau:

a) Trường hợp chuyển đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộsang loại đất khác thì thời hạn được xác định theo thời hạn của loại đất sau khi được chuyển mục đích sử dụng. Thời hạn sử dụng đất được tính từ thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất;

b) Trường hợp chuyển đất trồng cây hằng năm, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối sang đất rừng đặc dụng,đất rừng phòng hộ thì thời hạn sử dụng đất là ổn định lâu dài;

c) Trường hợp chuyển mục đích sử dụng giữa các loại đất nông nghiệp không thuộc trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản này thì cá nhân sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đất đó theo thời hạn đã được giao, cho thuê;

d) Trường hợp chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp thì thời hạn sử dụng đất được xác định theo thời hạn của loại đất sau khi được chuyển mục đích sử dụng. Thời hạn sử dụng đất được tính từ thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.

2. Thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư được xác định theo quy định tại điểm c khoản 1Điều 172 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này.

3. Thời hạn sử dụng đất đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng từ đất phi nông nghiệp sử dụng ổn định lâu dài sang đất phi nông nghiệp sử dụng có thời hạn hoặc từ đất phi nông nghiệp sử dụng có thời hạn sang đất phi nông nghiệp sử dụng ổn định lâu dài là ổn định lâu dài.

Điều 174. Thời hạn sử dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất

1. Thời hạn sử dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất đối với loại đất có quy định thời hạn là thời gian sử dụng đất còn lại của thời hạn sử dụng đất trước khi nhận chuyển quyền sử dụng đất. Việc gia hạn sử dụng đất thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 172 của Luật này.

Trường hợp nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp trong hạn mức giao đất của cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp thông qua nhận chuyển quyền sử dụng đất, nhận quyền sử dụng đất trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành mà hết thời hạn sử dụng đất thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại Điều 172 của Luật này mà không phải làm thủ tục gia hạn.

2. Người nhận chuyển quyền sử dụng đất đối với loại đất sử dụng ổn định lâu dài thì được sử dụng đất ổn định lâu dài.

Điều 175. Điều chỉnh thời hạn sử dụng đất của dự án đầu tư

1. Việc điều chỉnh thời hạn sử dụng đất đối với dự án đầu tư khi chưa hết thời hạn sử dụng đất phải đáp ứng các điều kiện sau:

a) Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện;

b) Có văn bản đề nghị điều chỉnh thời hạn sử dụng đất của dự án đầu tư;

c) Đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai;

d) Không thuộc trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 81 của Luật này;

đ) Có văn bản của cơ quan có thẩm quyền về việc điều chỉnh dự án đầu tư theo quy định của pháp luật mà có thay đổi thời hạn hoạt động của dự án đầu tư;

e) Đáp ứng các điều kiện về môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường.

2. Thời hạn sử dụng đất của dự án sau khi được điều chỉnh không quá thời hạn quy định tại điểm c khoản 1 Điều 172 của Luật này.

Mục 2. CHẾ ĐỘ SỬ DỤNG ĐẤT

Điều 176. Hạn mức giao đất nông nghiệp

1. Hạn mức giao đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối cho cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 118 của Luật này như sau:

a) Không quá 03 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long;

b) Không quá 02 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác.

2. Hạn mức giao đất trồng cây lâu năm cho cá nhân không quá 10 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.

3. Hạn mức giao đất cho cá nhân không quá 30 héc ta đối với mỗi loại đất:

a) Đất rừng phòng hộ;

b) Đất rừng sản xuất là rừng trồng.

4. Cá nhân được giao nhiều loại đất trong các loại đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối thì tổng hạn mức giao đất không quá 05 héc ta; trường hợp được giao thêm đất trồng cây lâu năm thì hạn mức đất trồng cây lâu năm không quá 05 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng, không quá 25 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi; trường hợp được giao thêm đất rừng sản xuất là rừng trồng thì hạn mức giao đất rừng sản xuất không quá 25 héc ta.

5. Hạn mức giao đất chưa sử dụng cho cá nhân đưa vào sử dụng theo quy hoạch để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối không quá hạn mức giao đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này và không tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hạn mức giao đất chưa sử dụng cho cá nhân đưa vào sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

6. Đối với diện tích đất nông nghiệp của cá nhân đang sử dụng ngoài xã, phường, thị trấn nơi đăng ký thường trú thì cá nhân được tiếp tục sử dụng, nếu là đất được giao không thu tiền sử dụng đất thì được tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân.

Cơ quan có chức năng quản lý đất đai nơi đã giao đất nông nghiệp không thu tiền sử dụng đất cho cá nhân gửi thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cá nhân đó đăng ký thường trú để tính hạn mức giao đất nông nghiệp.

7. Diện tích đất nông nghiệp của cá nhân do nhận chuyển nhượng, thuê, thuê lại, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất từ người khác, nhận khoán, được Nhà nước cho thuê đất không tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp quy định tại Điều này.

Điều 177. Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân

1. Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 176 của Luật này.

2. Việc xác định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp quy định tại khoản 1 Điều này phải căn cứ vào các yếu tố sau đây:

a) Điều kiện về đất đai và công nghệ sản xuất;

b) Chuyển dịch lực lượng lao động, cơ cấu kinh tế; quá trình đô thị hóa.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này để quy định cụ thể hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.

Điều 178. Đất nông nghiệp do cá nhân, cộng đồng dân cư sử dụng

1. Đất nông nghiệp do cá nhân sử dụng gồm đất nông nghiệp được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất; do thuê quyền sử dụng đất của người sử dụng đất khác; do nhận chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

2. Việc sử dụng đất nông nghiệp do Nhà nước giao cho cá nhân được quy định như sau:

a) Cá nhân đã được Nhà nước giao đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng theo quy định của Luật này;

b) Đối với những địa phương chưa thực hiện việc giao đất cho cá nhân theo quy định của pháp luật về đất đai thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất lập phương án giao đất và đề nghị Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giao đất;

c) Đối với những địa phương mà Ủy ban nhân dân các cấp đã hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân thương lượng điều chỉnh đất cho nhau trong quá trình thực hiện các chính sách, pháp luật về đất đai trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 và đang sử dụng ổn định thì được tiếp tục sử dụng.

3. Người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để sử dụng đa mục đích theo quy định tại Điều 218 của Luật này; được sử dụng một diện tích đất theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Trường hợp sử dụng đất trồng lúa thì thực hiện theo quy định tại Điều 182 của Luật này.

4. Đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng được quy định như sau:

a) Cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất để bảo tồn bản sắc dân tộc gắn với phong tục, tập quán, tín ngưỡng của các dân tộc;

b) Cộng đồng dân cư được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất có trách nhiệm bảo vệ đất được giao, không được chuyển sang sử dụng vào mục đích khác.

Điều 179. Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích

1. Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích đã được lập theo quy định của pháp luật về đất đai qua các thời kỳ thì tiếp tục được sử dụng để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương.

2. Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn để sử dụng vào các mục đích sau đây:

a) Xây dựng các công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang và các công trình công cộng khác do Ủy ban nhân dân cấp xã đầu tư, quản lý, sử dụng; xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết;

b) Bồi thường cho người có đất thu hồi khi xây dựng các công trình quy định tại điểm a khoản này.

3. Đối với diện tích đất chưa sử dụng vào các mục đích quy định tại khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp xã cho cá nhân tại địa phương thuê để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản theo hình thức đấu giá. Thời hạn sử dụng đất đối với mỗi lần thuê không quá 10 năm.

4. Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất quản lý, sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Điều 180. Đất nông nghiệp do tổ chức, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng

1. Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài có nhu cầu sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối thì được Nhà nước xem xét cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư.

2. Tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối, trừ trường hợp quy định tại Điều 181 của Luật này phải rà soát hiện trạng sử dụng đất, lập phương án sử dụng đất. Nội dung phương án sử dụng đất phải xác định rõ diện tích, ranh giới sử dụng, diện tích từng loại đất được giữ lại sử dụng, thời hạn sử dụng đất, diện tích đất bàn giao cho địa phương.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo việc rà soát, phê duyệt phương án sử dụng đất; giao đất, cho thuê đất theo phương án sử dụng đất được phê duyệt; thu hồi diện tích đất không sử dụng, sử dụng không đúng mục đích, giao khoán, cho thuê, cho mượn trái pháp luật, bị lấn, bị chiếm để giao, cho thuê đối với tổ chức, cá nhân. Việc giao đất, cho thuê đất phải ưu tiên cá nhân là người dân tộc thiểu số không có đất hoặc thiếu đất sản xuất ở địa phương.

Điều 181. Đất do các công ty nông, lâm nghiệp quản lý, sử dụng

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm sau đây:

a) Tổ chức rà soát hiện trạng sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng đất mà có nguồn gốc nông, lâm trường trên địa bàn về vị trí, ranh giới quản lý, sử dụng đất; diện tích đất đang sử dụng đúng mục đích; diện tích đất sử dụng không đúng mục đích; diện tích đất không sử dụng; diện tích đất đang giao, giao khoán, khoán trắng, cho thuê, cho mượn, liên doanh, liên kết, hợp tác đầu tư, bị lấn, bị chiếm và đang có tranh chấp;

b) Tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt phương án sử dụng đất của công ty nông, lâm nghiệp tại địa phương, bao gồm: xác định các diện tích đất công ty nông, lâm nghiệp được tiếp tục sử dụng; diện tích bàn giao về địa phương để giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng quy định tại khoản 2 Điều này và để phát triển kinh tế - xã hội theo quy định của pháp luật;

c) Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với phần diện tích đất công ty nông, lâm nghiệpđược tiếp tục sử dụng theo phương án đã được phê duyệt;

d) Tổ chức việc thu hồi đất để giao Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất để quản lý phần diện tích đất của các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về địa phương không thuộc điểm c khoản này;

đ)Căn cứ vào nhu cầu sử dụng đất của địa phương và tình hình sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp để tiếp tục rà soát, thu hồi phần diện tích đất giữ lại của các công ty nông, lâm nghiệp theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệtnhưng không trực tiếp sử dụng mà cho thuê, cho mượn, giao khoán hoặc khoán trắng cho người khác sử dụng trái pháp luật để quản lý theo quy định của pháp luật, thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định Điều 16 của Luật này và để phát triển kinh tế - xã hội.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức quản lý, sử dụng quỹ đất do các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về địa phương vào mục đích theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; lập phương án sử dụng đất đối với diện tích đất quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều này như sau:

a) Công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất nông nghiệp, lâm nghiệp mà có nguồn gốc là đất được giao, giao khoán, khoán trắng, thuê đất, mượn của nông, lâm trường trước ngày 01 tháng 02 năm 2015 theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất đang sử dụng nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại Điều 176 của Luật này, thời hạn sử dụng đất tính từ ngày được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; phần diện tích vượt hạn mức (nếu có) thì ưu tiên giao cho đối tượng theo quy định tại các điểm c, d và đ khoản này hoặc phải chuyển sang thuê đất;

b) Công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất mà có giấy tờ của nông, lâm trường quốc doanh về việc giao đất để làm nhà ở hoặc làm nhà ở kết hợp với sản xuất nông, lâm nghiệp trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định tại khoản 2 Điều 137 của Luật này;

c) Giao đất, cho thuê đất để thực hiện chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số; người có công với cách mạng, người thuộc hộ nghèo tại địa phương không có đất hoặc thiếu đất sản xuất;

d) Giao đất, cho thuê đất đối với cá nhân ở địa phương không có đất hoặc thiếu đất sản xuất;

đ) Giao đất, cho thuê đất để sử dụng vào mục đích công cộng và các mục đích khác theo quy định của pháp luật;

e) Giao diện tích đất chưa thực hiện theo quy định tại các điểm a, b, c, d và đ khoản này cho Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 182. Đất trồng lúa

1. Đất trồng lúa gồm đất chuyên trồng lúa và đất trồng lúa còn lại. Đất chuyên trồng lúa là đất trồng từ hai vụ lúa trở lên.

2. Nhà nước có chính sách hỗ trợ, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, áp dụng khoa học và công nghệ hiện đại cho vùng quy hoạch trồng lúa có năng suất, chất lượng cao; bảo vệ đất trồng lúa, hạn chế chuyển đất trồng lúa sang sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp.

3. Người sử dụng đất trồng lúa có trách nhiệm cải tạo, làm tăng độ phì của đất; không được chuyển sang sử dụng vào mục đích khác nếu không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.

4. Người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp từ đất chuyên trồng lúa phải thực hiện các quy định sau đây:

a) Có phương án sử dụng tầng đất mặt theo quy định của pháp luật về trồng trọt;

b) Nộp một khoản tiền theo quy định để Nhà nước bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa bị mất hoặc tăng hiệu quả sử dụng đất trồng lúa trừ dự án sử dụng vốn đầu tư công hoặc vốn nhà nước ngoài đầu tư công theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật về xây dựng;

c) Thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường; không làm ảnh hưởng đến việc canh tác đối với diện tích đất trồng lúa liền kề.

5. Người sử dụng đất trồng lúa được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên đất trồng lúa nhưng không làm mất đi điều kiện cần thiết để trồng lúa trở lại theo quy định của pháp luật về trồng trọt; được sử dụng một phần diện tích đất xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 183. Đất chăn nuôi tập trung

1. Đất chăn nuôi tập trung là đất xây dựng trang trại chăn nuôi tại khu vực riêng biệt theo quy định của pháp luật về chăn nuôi.

2. Việc sử dụng đất chăn nuôi tập trung phải tuân thủ các quy định sau đây:

a) Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, quản lý chất thải và biện pháp khác để không ảnh hưởng đến người sử dụng đất trong khu vực và xung quanh;

b) Trường hợp sử dụng đất chăn nuôi tập trung mà có xây dựng công trình gắn liền với đất thì phải tuân thủ các quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về xây dựng.

3. Tổ chức kinh tế, cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư chăn nuôi tập trung.

4. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước cho thuê đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế theo quy định của pháp luật để thực hiện dự án chăn nuôi tập trung.

Điều 184. Đất rừng sản xuất

1. Nhà nước giao đất rừng sản xuất không thu tiền sử dụng đất cho các đối tượng sau đây:

a) Cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp thường trú trên địa bàn cấp xã nơi có đất rừng sản xuất là rừng trồng đối với diện tích đất trong hạn mức giao đất theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 176 của Luật này; đối với phần diện tích đất rừng sản xuất là rừng trồng vượt hạn mức giao đất thì phải chuyển sang thuê đất;

b) Cộng đồng dân cư trên địa bàn cấp xã nơi có đất rừng sản xuất mà có nhu cầu, khả năng bảo vệ, phát triển rừng;

c) Đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân đóng trên địa bàn cấp xã nơi có đất rừng sản xuất mà có nhu cầu, khả năng bảo vệ, phát triển rừng;

d) Ban quản lý rừng đặc dụng, ban quản lý rừng phòng hộ đối với diện tích đất rừng sản xuất xen kẽ trong diện tích đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ.

2. Nhà nước cho tổ chức kinh tế, doanh nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, cá nhân thuê đất rừng sản xuất theo quy định của Luật này.

3. Người được Nhà nước cho thuê đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên không được chuyển nhượng, cho thuê lại, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm.

4. Các đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này được xây dựng công trình kết cấu hạ tầng phục vụ bảo vệ và phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

5. Nhà nước cho tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thuê đất rừng sản xuất để thực hiện dự án trồng rừng sản xuất.

Điều 185. Đất rừng phòng hộ

1. Nhà nước giao đất rừng phòng hộ để quản lý, sử dụng, bảo vệ, phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp cho các đối tượng sau đây:

a) Ban quản lý rừng phòng hộ, Ban quản lý rừng đặc dụng, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân;

b) Tổ chức kinh tế đối với đất rừng phòng hộ xen kẽ trong diện tích đất rừng sản xuất của tổ chức đó;

c) Cá nhân cư trú hợp pháp trên địa bàn cấp xã nơi có rừng phòng hộ;

d) Cộng đồng dân cư trên địa bàn cấp xã nơi có rừng phòng hộ.

2. Các đối tượng được Nhà nước giao đất rừng phòng hộ quy định tại khoản 1 Điều này được xây dựng công trình kết cấu hạ tầng phục vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

3. Người được Nhà nước giao đất quy định tại khoản 1 Điều này được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất nhưng không được ghi nhận tài sản là tài sản công trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

4. Người được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 3 Điều này, trừ trường hợp Ban quản lý rừng phòng hộ, Ban quản lý rừng đặc dụng được thực hiện quyền của người sử dụng đất phải đảm bảo phù hợp với quy định tại khoản 8 Điều 45 của Luật này.

Điều 186. Đất rừng đặc dụng

1. Nhà nước giao đất rừng đặc dụng để quản lý, sử dụng, bảo vệ, phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp cho các đối tượng sau đây:

a) Ban quản lý rừng đặc dụng;

b) Tổ chức khoa học và công nghệ, đào tạo, giáo dục nghề nghiệp về lâm nghiệp;

c) Ban quản lý rừng phòng hộ, tổ chức kinh tế, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân;

d) Cộng đồng dân cư.

2. Căn cứ điều kiện cụ thể, ban quản lý rừng đặc dụng phối hợp với chính quyền địa phương lập dự án di dân, tái định cư trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt để di dân ra khỏi phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng.

3. Các đối tượng được Nhà nước giao đất rừng đặc dụng theo quy định tại khoản 1 Điều này được xây dựng công trình kết cấu hạ tầng phục vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp.

4. Người được Nhà nước giao đất quy định tại khoản 1 Điều này được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất nhưng không được ghi nhận tài sản là tài sản công trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Điều 187. Đất làm muối

1. Đất làm muối được Nhà nước giao cho cá nhân trong hạn mức giao đất quy định tại Điều 176 của Luật này tại địa phương để sản xuất muối. Trường hợp người đang sử dụng đất sử dụng vượt hạn mức giao đất thì phần vượt hạn mức giao đất phải chuyển sang thuê đất.

Đất làm muối được Nhà nước cho thuê đối với tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện dự án đầu tư sản xuất muối.

2. Những vùng đất làm muối có năng suất, chất lượng cao phải được bảo vệ và ưu tiên cho việc sản xuất muối.

3. Nhà nước khuyến khích việc sử dụng những vùng đất có khả năng làm muối để sản xuất muối phục vụ cho nhu cầu công nghiệp và đời sống.

Điều 188. Đất có mặt nước là ao, hồ, đầm

1. Đất có mặt nước là ao, hồ, đầm được Nhà nước giao theo hạn mức đối với cá nhân để sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp.

Đất có mặt nước là ao, hồ, đầm được Nhà nước cho thuê đối với tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện dự án đầu tư nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp hoặc nông nghiệp kết hợp với mục đích phi nông nghiệp. Việc sử dụng đất phải bảo đảm cảnh quan, bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên nước.

2. Đối với đất có mặt nước là hồ, đầm thuộc địa bàn nhiều xã, phường, thị trấn thì việc sử dụng do Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định. Đối với hồ, đầm thuộc địa bàn nhiều huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thì việc sử dụng do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.

3. Tổ chức kinh tế, cá nhân, ngườigốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để san lấp hoặc đào hồ, đầm tạo không gian thu, trữ nước, tạo cảnh quan thì phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải đánh giá tác động môi trường theo quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.

Điều 189. Đất có mặt nước ven biển

1. Đất có mặt nước ven biển được Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để sử dụng vào các mục đích theo quy định của Luật này.

2. Việc sử dụng đất có mặt nước ven biển theo quy định sau đây:

a) Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

b) Bảo vệ đất, làm tăng sự bồi tụ đất ven biển;

c) Bảo vệ hệ sinh thái, môi trường và cảnh quan;

d) Không cản trở việc bảo vệ an ninh quốc gia và giao thông trên biển;

đ) Bảo vệ chất lượng nước khu vực ven biển; không gây nhiễm mặn các tầng chứa nước dưới đất.

3. Việc giao đất, cho thuê đất có mặt nước ven biển vào các mục đích nông nghiệp, phi nông nghiệp mà không phải lấn biển phải tuân thủ chế độ sử dụng các loại đất theo quy định của Luật này, quy định của Luật Biển Việt Nam, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và luật khác có liên quan.

Điều 190. Hoạt động lấn biển

1. Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng vốn, kỹ thuật, công nghệ thực hiện các hoạt động lấn biển; có chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho nhà đầu tư thực hiện hoạt động lấn biển theo quy định của pháp luật.

2. Hoạt động lấn biển phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

a) Bảo đảm quốc phòng, an ninh, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, lợi ích quốc gia trên biển; phù hợp với quy định của luật khác có liên quan và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên;

b) Dựa trên cơ sở đánh giá đầy đủ về kinh tế, xã hội, môi trường, bảo đảm phát triển bền vững, đa dạng sinh học, các yếu tố tự nhiên, tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu và nước biển dâng;

c) Phù hợp với quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch đô thị;

d) Khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên biển; bảo đảm hài hòa lợi ích của tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động lấn biển và tổ chức, cá nhân khác có liên quan; bảo đảm quyền tiếp cận với biển của người dân, cộng đồng;

đ) Hoạt động lấn biển phải được lập thành dự án đầu tư hoặc hạng mục của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.

3. Hoạt động lấn biển mà có phần diện tích thuộc một trong các khu vực sau đây thì chỉ được thực hiện khi được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư:

a) Khu vực bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được công nhận theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa;

b) Di sản thiên nhiên theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường;

c) Vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài - sinh cảnh, khu bảo vệ cảnh quan, vùng đất ngập nước quan trọng đã được công bố theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học, pháp luật về lâm nghiệp;

d) Khu bảo tồn biển, khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá theo quy định của pháp luật về thủy sản;

đ) Khu vực cảng biển, vùng nước trước cầu cảng, vùng quay trở tàu, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh bão, vùng đón trả hoa tiêu, vùng kiểm dịch, luồng hàng hải, vùng nước để xây công trình phụ trợ khác theo quy định của pháp luật về hàng hải;

e) Cửa sông và các khu vực đã được quy hoạch, sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.

4. Khu vực biển được xác định để thực hiện hoạt động lấn biển trong quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và dự án đầu tư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư thì việc quản lý, sử dụng khu vực biển để thực hiện hoạt động lấn biển như đối với đất đai trên đất liền.

5. Trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động lấn biển được quy định như sau:

a) Bộ Tài nguyên và Môi trường giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về hoạt động lấn biển; thanh tra, kiểm tra hoạt động lấn biển và quản lý khu vực lấn biển theo quy định của pháp luật;

b) Bộ, cơ quan ngang Bộ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao có trách nhiệm quản lý, kiểm tra hoạt động lấn biển; ban hành, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và định mức kinh tế - kỹ thuật liên quan đến hoạt động lấn biển;

c) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quản lý, giao đất, cho thuê đất lấn biển và thanh tra, kiểm tra hoạt động lấn biển và quản lý, sử dụng khu vực lấn biển trên địa bàn theo quy định của pháp luật.

6. Việc giao khu vực biển để thực hiện hoạt động lấn biển được tiến hành đồng thời với việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 191. Đất bãi bồi ven sông, ven biển

1. Đất bãi bồi ven sông, ven biển bao gồm đất bãi sông, đất bãi nổi, cù lao trên sông, đất bãi bồi ven biển và đất bãi nổi, cù lao trên biển.

2. Việc quản lý, sử dụng đất bãi bồi ven sông, ven biển thực hiện theo quy định sau đây:

a) Đất bãi bồi ven sông, ven biển thuộc địa bàn quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương nào thì do Ủy ban nhân dân cấp huyện đó quản lý;

b) Đất bãi bồi ven sông, ven biển được Nhà nước giao, cho thuê đối với tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

3. Nhà nước có trách nhiệm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để đưa đất bãi bồi ven sông, ven biển vào sử dụng.

4. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm điều tra, khảo sát, theo dõi, đánh giá quỹ đất bãi bồi ven sông, ven biển thường xuyên được bồi tụ hoặc thường bị sạt lở để có kế hoạch khai thác, sử dụng. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, quyết định giao đất, cho thuê đất bãi bồi ven sông, ven biển thường xuyên được bồi tụ hoặc thường bị sạt lở cho người có nhu cầu.

5. Việc sử dụng đất bãi bồi ven sông, ven biển dựa trên nguyên tắc bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, phòng, chống sạt, lở lòng, bờ, bãi sông và phòng chống thiên tai.

Điều 192. Tập trung đất nông nghiệp

1. Tập trung đất nông nghiệplà việc tăng diện tích đất nông nghiệp để tổ chức sản xuất thông qua các phương thức sau đây:

a) Chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp theo phương án dồn điền, đổi thửa;

b) Thuê quyền sử dụng đất;

c) Hợp tác sản xuất, kinh doanh bằng quyền sử dụng đất.

2. Việc tập trung đất nông nghiệp phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Bảo đảm công khai, minh bạch, tự nguyện, dân chủ, công bằng;

b) Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người sử dụng đất và của tổ chức, cá nhân có liên quan; không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh;

c) Tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về dân sự và các pháp luật khác có liên quan; phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

d) Phù hợp với đặc điểm về đất đai, địa hình, khí hậu, văn hóa, quá trình chuyển dịch lao động, chuyển đổi nghề, việc làm ở nông thôn của từng vùng, từng khu vực, từng địa phương và phù hợp với nhu cầu của thị trường.

3. Nhà nước có chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện tập trung đất để sản xuất nông nghiệp; ứng dụng khoa học, công nghệ để sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất đã tập trung.

Kinh phí cho công tác đo đạc, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất để thực hiện dồn điền, đổi thửa nhằm tập trung đất để sản xuất nông nghiệp do ngân sách nhà nước bảo đảm.

4. Tổ chức kinh tế, cá nhân thực hiện việc tập trung đất nông nghiệp phải lập phương án sử dụng đất gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để theo dõi. Trường hợp trong phương án sử dụng đất mà có thay đổi mục đích sử dụng đất trong nội bộ nhóm đất nông nghiệp thì phải thỏa thuận với người sử dụng đất về phương án hoàn trả đất nông nghiệp sau khi đã tham gia tập trung đất đai. Trường hợp tập trung đất nông nghiệp mà phải điều chỉnh lại quyền sử dụng đất thì thực hiện theo quy định tại Điều 219 của Luật này.

5. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật, hướng dẫn, hỗ trợ các bên trong việc thực hiện tập trung đất nông nghiệp và bảo đảm ổn định quy hoạch đất nông nghiệp đã tập trung.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 193. Tích tụ đất nông nghiệp

1. Tích tụ đất nông nghiệplà việc tăng diện tích đất nông nghiệp của người sử dụng đất để tổ chức sản xuất thông qua các phương thức sau đây:

a) Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp;

b) Nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp.

2. Việc tích tụ đất nông nghiệp phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

a) Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người sử dụng đất và của các tổ chức, cá nhân có liên quan; không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh;

b) Tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về dân sự và pháp luật có liên quan; sử dụng đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

c) Phù hợp với đặc điểm về đất đai, địa hình, khí hậu, văn hóa, quá trình chuyển dịch lao động, chuyển đổi nghề, việc làm ở nông thôn của từng vùng, từng khu vực, từng địa phương và phù hợp với nhu cầu của thị trường.

3. Nhà nước có chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân ứng dụng khoa học, công nghệ để sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất đã tích tụ.

4. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật, hướng dẫn, hỗ trợ các bên trong việc thực hiện tích tụ đất nông nghiệp và bảo đảm ổn định quy hoạch đất nông nghiệp đã tích tụ.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 194. Đất khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung

1. Khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung là khu vực thực hiện một hoặc các nhiệm vụ nghiên cứu, thực nghiệm, nuôi, trồng, sản xuất, bảo quản,chế biến và dịch vụ kho bãi cho nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản.

2. Việc sử dụng đất xây dựng khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

3. Nhà nước cho thuê đất khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung theo quy định sau đây:

a)Thực hiện dự án đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung để cho thuê lại;

b) Thực hiện dự án khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung.

4. Nhà đầu tư được Nhà nước cho thuê đất để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung theo hình thức trả tiền thuê đất hằng năm thì có quyền cho thuê lại đất với hình thức trả tiền thuê đất hằng năm; trường hợp nhà đầu tư được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có quyền cho thuê lại đất với hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc trả tiền thuê đất hằng năm.

5. Người thuê lại đất trong khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Trường hợp thuê lại đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 33của Luật này;

b) Trường hợp thuê lại đất trả tiền thuê đất hằng năm thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 34 của Luật này.

6. Người sử dụng đất trong khu nuôi, trồng, sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung phải sử dụng đất đúng mục đích đã được xác định, được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 195. Đất ở tại nông thôn

1. Đất ở tại nông thôn là đất để làm nhà ở và mục đích khác phục vụ cho đời sống trong cùng một thửa đất thuộc khu vực nông thôn.

2. Căn cứ vào quỹ đất và tình hình thực tế của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hạn mức giao đất ở cho cá nhân tại nông thôn.

3. Đất ở tại nông thôn phải bố trí đồng bộ với đất sử dụng cho mục đích xây dựng các công trình công cộng, công trình sự nghiệp bảo đảm thuận tiện cho sản xuất, đời sống của nhân dân, vệ sinh môi trường và theo hướng hiện đại hóa nông thôn.

4. Nhà nước có chính sách tạo điều kiện cho những người sống ở nông thôn có chỗ ở trên cơ sở tận dụng đất trong những khu dân cư sẵn có, hạn chế việc mở rộng khu dân cư trên đất nông nghiệp.

Điều 196. Đất ở tại đô thị

1. Đất ở tại đô thị là đất để làm nhà ở và mục đích khác phục vụ cho đời sống trong cùng một thửa đất thuộc khu vực đô thị.

2. Căn cứ vào quỹ đất và tình hình thực tế của địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định hạn mức giao đất ở cho cá nhân tại đô thị.

3. Đất ở tại đô thị phải bố trí đồng bộ với đất sử dụng cho mục đích xây dựng các công trình công cộng, công trình sự nghiệp, bảo đảm vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị.

4. Việc chuyển đất ở sang đất xây dựng cơ sở sản xuất, kinh doanh phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, tuân thủ quy định của pháp luật về trật tự, an toàn, pháp luật về bảo vệ môi trường và pháp luật có liên quan.

Điều 197. Đất xây dựng khu chung cư

1. Đất xây dựng khu chung cư gồm đất ở để xây dựng nhà chung cư, xây dựng các công trình phục vụ trực tiếp cho đời sống của người dân trong khu chung cư và đất để xây dựng các công trình phục vụ cộng đồng theo quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

2. Đất xây dựng khu chung cư phải bảo đảm đồng bộ với đất sử dụng cho mục đích xây dựng các công trình công cộng, công trình sự nghiệp, bảo đảm vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 198. Sử dụng đất để chỉnh trang đô thị và khu dân cư nông thôn

1. Đất sử dụng để chỉnh trang đô thị gồm đất chỉnh trang khu vực nội thành, nội thị hiện có, đất được quy hoạch để mở rộng đô thị.

Đất sử dụng để chỉnh trang khu dân cư nông thôn gồm đất chỉnh trang trong khu dân cư hiện có, đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích, đất được quy hoạch để mở rộng khu dân cư nông thôn.

2. Việc sử dụng đất để chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và các quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.

3. Nhà nước thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn trong các trường hợp quy định tại Điều 79 của Luật này.

4. Tổ chức, cá nhân được góp quyền sử dụng đất để xây dựng, chỉnh trang các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng bằng nguồn vốn do nhân dân đóng góp hoặc Nhà nước hỗ trợ. Việc tự nguyện góp quyền sử dụng đất, bồi thường hoặc hỗ trợ do tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đó tự thỏa thuận. Việc điều chỉnh lại quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định tại Điều 219 của Luật này.

Điều 199. Đất xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp

1. Đất xây dựng trụ sở cơ quan gồm đất trụ sở cơ quan Đảng Cộng sản Việt Nam, cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức khác được thành lập theo quy định của pháp luật và được Nhà nước giao nhiệm vụ, hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên.

2. Đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng cơ sở văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, khí tượng thủy văn, ngoại giao và công trình sự nghiệp khác hoặc đất xây dựng trụ sở của đơn vị sự nghiệp công lập.

3. Việc sử dụng đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

4. Người đại diện cơ quan, tổ chức được giao đất, cho thuê đất có trách nhiệm bảo toàn diện tích đất được giao, được thuê và phải sử dụng đất đúng mục đích.

5. Việc quản lý, sử dụng, khai thác quỹ đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này mà thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công thì thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; những nội dung mà pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công không quy định thì thực hiện theo quy định của Luật này.

Điều 200. Đất quốc phòng, an ninh

1. Đất quốc phòng, an ninh bao gồm đất sử dụng vào các mục đích quy định tại Điều 78 của Luật này.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện việc quản lý nhà nước đối với đất quốc phòng, an ninh thuộc phạm vi quản lý hành chính của địa phương.

3. Đối với những khu vực nằm trong quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh nhưng chưa có nhu cầu sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh thì người đang sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đến khi có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng không được làm biến dạng địa hình tự nhiên.

4. Trường hợp thu hồi đất quốc phòng, an ninh để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì mục đích quốc gia, công cộng thì không phải thực hiện việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

5. Việc quản lý, sử dụng tài sản gắn liền với đất là tài sản công của đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an không thuộc trường hợp sử dụng đất kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế quy định tại Điều 201 của Luật này thì thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 201. Sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế

1. Việc sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế được áp dụng cho các đối tượng sau:

a) Đơn vị quân đội, đơn vị công an, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Quân đội nhân dân, Công an nhân dân;

b) Doanh nghiệp nhà nước do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an được giao quản lý.

2. Đối với đất quốc phòng, an ninh hiện do các đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này quản lý, sử dụng khi kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế gắn với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh thì phải lập phương án sử dụng đất trình Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an xem xét, phê duyệt và phải nộp tiền sử dụng đất hằng năm.

Trường hợp sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế để tổ chức giáo dục; lao động, cải tạo, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân; rèn luyện, tăng gia sản xuất cải thiện đời sống; dịch vụ hỗ trợ hậu cần - kỹ thuật thì không phải nộp tiền sử dụng đất.

3. Quyền và nghĩa vụ của đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này khi sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế:

a) Được tổ chức, sản xuất kinh doanh theo phương án đã được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an phê duyệt;

b) Được hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất và các lợi ích khác theo quy định của pháp luật;

c) Không được bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất khi chấm dứt phương án sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế để phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh;

d) Không được chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê quyền sử dụng đất;

đ) Không được thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất;

e) Không được tự ý chuyển mục đích sử dụng đất;

g) Đối tượng quy định tại điểm a khoản 1 Điều này không được chuyển nhượng, cho thuê, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất;

h) Đối tượng quy định tại điểm b khoản 1 Điều này được cho thuê, thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất theo phương án được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an phê duyệt; trường hợp mua, bán tài sản gắn liền với đất, xử lý tài sản thế chấp, tài sản góp vốn thì chỉ được thực hiện trong nội bộ giữa các đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này theo phương án được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an phê duyệt;

i) Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 202. Đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp

1. Việc quản lý, sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, trong đó có khu công nghệ thông tin tập trung phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

2. Nhà nước cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp.

Đối với trường hợp dự án đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp tại địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, huyện biên giới, huyện đảo mà không thu hút được nhà đầu tư thì Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với các đơn vị sự nghiệp công lập để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp.

3. Chủ đầu tư đã được Nhà nước cho thuê đất để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo hình thức trả tiền thuê đất hằng năm thì được quyền chuyển sang hình thức thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê đối với toàn bộ hoặc từng phần diện tích đất kinh doanh.

Đối với phần diện tích thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm thì chủ đầu tư có quyền cho thuê lại đất với hình thức trả tiền thuê đất hằng năm; đối với phần diện tích thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì chủ đầu tư có quyền cho thuê lại đất với hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc trả tiền thuê đất hằng năm; đối với phần diện tích đất xây dựng kết cấu hạ tầng sử dụng chung trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư không phải nộp tiền thuê đất.

4. Thời hạn sử dụng đất của dự án đầu tư trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo thời hạn hoạt động của dự án đầu tư.

Trường hợp thời hạn hoạt động của dự án đầu tư dài hơn thời hạn sử dụng đất còn lại của khu công nghiệp, cụm công nghiệp thì chủ đầu tưphải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép điều chỉnh thời hạn sử dụng đất cho phù hợp nhưng tổng thời hạn sử dụng đất không quá 70 năm và phải nộp tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất đối với diện tích đất được gia hạn sử dụng.

5. Người thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp có các quyền và nghĩa vụ sau đây:

a) Trường hợp thuê lại đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 33 của Luật này;

b) Trường hợp thuê lại đất trả tiền thuê đất hằng năm thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 34 của Luật này.

6. Người sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp đã được Nhà nước giao đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với kết cấu hạ tầng trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn còn lại của dự án mà không phải chuyển sang thuê đất. Khi hết thời hạn thực hiện dự án nếu có nhu cầu thì được Nhà nước xem xét cho thuê đất theo quy định của Luật này.

7. Chủ đầu tư có trách nhiệm dành quỹ đất đã đầu tư kết cấu hạ tầng để cho thuê lại đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường.

Nhà nước có chính sách giảm tiền thuê lại đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp cho các trường hợp quy định tại khoản này. Khoản tiền thuê lại đất được giảm được hoàn trả cho chủ đầu tư thông qua việc khấu trừ vào tiền thuê đất mà chủ đầu tư phải nộp theo quy định của pháp luật về thu tiền thuê đất.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương để xác định quỹ đất dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường.

8. Đối với diện tích đất để xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp theo quy hoạch thì được quản lý như đất thương mại, dịch vụ và được hưởng các ưu đãi theo quy định của pháp luật.

9. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm xác định nhu cầu xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng ngoài khu công nghiệp phục vụ đời sống người lao động làm việc trong khu công nghiệp để tích hợp vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị, nông thôn; bố trí quỹ đất, giao đất để lực lượng Công an nhân dân bảo đảm an ninh, trật tự đối với khu công nghiệp.

10. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 203. Đất sử dụng cho khu kinh tế

1. Đất sử dụng cho khu kinh tế là diện tích đất sử dụng cho các khu chức năng bao gồm:

a) Đất sử dụng cho khu phi thuế quan, khu bảo thuế, khu chế xuất, khu công nghiệp;

b) Đất sử dụng cho khu giải trí, khu du lịch;

c) Đất sử dụng cho khu đô thị, khu dân cư;

d) Đất sử dụng cho khu hành chính và khu chức năng khác phù hợp với đặc điểm của từng khu kinh tế nhằm tạo môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi cho nhà đầu tư.

2. Việc thành lập, mở rộng khu kinh tế phải phù hợp với quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt bảo đảm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả.

3. Việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất trong khu kinh tế theo quy định của Luật này.

4. Ban quản lý khu kinh tế có trách nhiệm phối hợp với đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng để thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với diện tích đất thu hồi trong khu kinh tế.

5. Thời hạn sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh trong khu kinh tế theo quy định tại Điều 172 của Luật này.

6. Người sử dụng đất trong khu kinh tế được đầu tư xây dựng kinh doanh nhà ở, kết cấu hạ tầng, được sản xuất, kinh doanh, hoạt động dịch vụ và có các quyền, nghĩa vụ theo quy định của Luật này.

7. Nhà nước khuyến khích đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng trong khu kinh tế.

8. Chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong khu kinh tế được áp dụng đối với từng loại đất theo quy định của Luật này.

9. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 204. Đất sử dụng cho khu công nghệ cao

1. Đất sử dụng cho khu công nghệ cao là đất phục vụ cho hoạt động công nghệ cao theo quy định của pháp luật về công nghệ cao và pháp luật có liên quan, trong đó có đất khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Việc sử dụng đất cho khu công nghệ cao phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Khi quy hoạch, thành lập khu công nghệ cao phải đồng thời lập quy hoạch, xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng nằm ngoài khu công nghệ cao để phục vụ đời sống chuyên gia, người lao động làm việc trong khu công nghệ cao.

2. Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm hoặc thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghệ cao. Thời hạn sử dụng đất trong khu công nghệ cao theo thời hạn hoạt động của dự án đầu tư nhưng không quá 70 năm.

3. Người sử dụng đất trong khu công nghệ cao phải sử dụng đất đúng mục đích đã được ghi trong quyết định giao đất, hợp đồng thuê đất, được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và có các quyền, nghĩa vụ sau đây:

a) Trường hợp thuê lại đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 33 của Luật này;

b) Trường hợp thuê lại đất trả tiền thuê đất hằng năm thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 34 của Luật này.

4. Nhà nước khuyến khích cá nhân, tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng trong khu công nghệ cao và sử dụng đất vào mục đích phát triển khoa học và công nghệ.

5. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí quỹ đất, giao đất để lực lượng Công an nhân dân bảo đảm an ninh, trật tự đối với khu công nghệ cao.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 205. Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản

1. Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản bao gồm đất để thăm dò, khai thác khoáng sản và khu vực các công trình phụ trợ cho hoạt động khoáng sản.

2. Việc sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản phải tuân theo các quy định sau đây:

a) Có giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản theo quy định của pháp luật về khoáng sản;

b) Có quyết định cho thuê đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để khai thác khoáng sản hoặc sử dụng cho các công trình phụ trợ phục vụ hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản. Trường hợp khai thác khoáng sản mà không sử dụng lớp đất mặt, không ảnh hưởng đến việc sử dụng mặt đất thì không phải thuê đất;

c) Áp dụng biện pháp công nghệ thích hợp để khai thác, sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm trong quá trình sử dụng đất để thăm dò, khai thác khoáng sản. Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, xử lý chất thải và biện pháp khác để không gây thiệt hại cho người sử dụng đất trong khu vực và xung quanh;

d) Sử dụng đất phù hợp với tiến độ dự án khai thác khoáng sản, giấy phép khai thác khoáng sản đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Người sử dụng đất có trách nhiệm trả lại đất đúng với tiến độ khai thác khoáng sản và trạng thái lớp đất mặt được quy định trong hợp đồng thuê đất.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm xem xét, bố trí quỹ đất, giao đất để lực lượng Công an nhân dân bảo đảm an ninh, trật tự đối với khu vực hoạt động khoáng sản khi có yêu cầu.

Điều 206. Đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp

1. Đất thương mại, dịch vụ bao gồm đất xây dựng cơ sở kinh doanh thương mại, dịch vụ và các công trình khác phục vụ cho kinh doanh, thương mại, dịch vụ.

Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp bao gồm đất xây dựng các cơ sở sản xuất phi nông nghiệp nằm ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp.

2. Việc sử dụng đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và các quy định về bảo vệ môi trường.

3. Tổ chức kinh tế, cá nhân sử dụng đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua hình thức Nhà nước cho thuê đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất, thuê đất, thuê lại đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, cá nhân khác, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài; thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài sử dụng đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua hình thức Nhà nước cho thuê đất; thuê đất, thuê lại đất của tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài; thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 44 của Luật này được nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất để làm mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ.

Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua hình thức Nhà nước cho thuê đất; thuê đất, thuê lại đất của tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài; thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài; nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài khác, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Điều 207. Đất sử dụng vào mục đích công cộng; đất để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư

1. Việc sử dụng đất vào mục đích công cộng phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chuyên ngành có sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

2. Đất sử dụng vào mục đích công cộng phải phân định rõ diện tích đất sử dụng không có mục đích kinh doanh và diện tích đất sử dụng có mục đích kinh doanh.

Đối với diện tích đất sử dụng không có mục đích kinh doanh thì Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 118 của Luật này; đối với diện tích đất sử dụng có mục đích kinh doanh thì Nhà nước cho thuê đất theo quy định tại Điều 120 của Luật này.

3. Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất đối với nhà đầu tư để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư có sử dụng đất theo quy định của Luật này.

4. Chế độ quản lý, sử dụng đất, nghĩa vụ tài chính để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư tuân theo quy định của Luật này và Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

5. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí quỹ đất, giao đất cho lực lượng Công an nhân dân khi có yêu cầu để bảo đảm an ninh, trật tự trong khu vực đất sử dụng vào mục đích công cộng, đất để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Điều 208. Đất sử dụng cho cảng hàng không, sân bay dân dụng

1. Đất sử dụng cho cảng hàng không, sân bay dân dụng bao gồm:

a) Đất xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân tại cảng hàng không, sân bay, đất xây dựng công trình kết cấu hạ tầng sân bay và công trình, khu phụ trợ khác của sân bay do Nhà nước sở hữu;

b) Đất xây dựng các hạng mục thuộc kết cấu hạ tầng cảng hàng không và công trình dịch vụ hàng không, dịch vụ phi hàng không ngoài quy định điểm a khoản 1 Điều này.

2. Căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch cảng hàng không, sân bay dân dụng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện việc giao đất, cho thuê đất theo quy định sau:

a) Giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

b) Cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đối với đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều này;

c) Phần diện tích còn lại sau khi giao đất, cho thuê đất theo quy định tại điểm a và điểm b khoản này thì giao cho Cảng vụ hàng không sân bay đó quản lý.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí quỹ đất, giao đất để lực lượng Công an nhân dân bảo đảm an ninh, trật tự đối với khu vực cảng hàng không, sân bay dân dụng.

4. Trường hợp cảng hàng không, sân bay dân dụng thực hiện theo dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư có sử dụng đất thì thực hiện theo quy định tại Điều 207 của Luật này.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 209. Đất dành cho đường sắt

1. Đất dành cho đường sắt bao gồm:

a) Đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị; đất xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước cho hoạt động thường xuyên trong ga đường sắt;

b) Đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt chuyên dùng, công trình công nghiệp đường sắt;

c) Đất xây dựng công trình dịch vụ liên quan đến vận tải hành khách, vận tải hàng hóa và công trình kinh doanh dịch vụ thương mại khác trong phạm vi đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt.

2. Việc giao đất, cho thuê đất dành cho đường sắt được thực hiện như sau:

a) Giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với đất quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

b) Cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm và miễn tiền thuê đất đối với đất quy định tại điểm b khoản 1 Điều này.

c) Cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đối với đất quy định tại điểm c khoản 1 Điều này.

3. Đối với đất dành cho đường sắt đã được giao, cho thuê trước ngày Luật này có hiệu lực thì Nhà nước xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hình thức quy định tại khoản 2 Điều này.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí quỹ đất, giao đất để lực lượng Công an nhân dân bảo đảm an ninh, trật tự đối với khu vực nhà ga đường sắt.

Điều 210. Đất xây dựng các công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn

1. Đất xây dựng công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn gồm:

a) Đất xây dựng các công trình, khu vực thuộc trường hợp có hành lang bảo vệ theo quy định của pháp luật có liên quan và hành lang bảo vệ các công trình, khu vực đó;

b) Đất xây dựng công trình quốc phòng, khu quân sự và đất thuộc hành lang bảo vệ, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn của công trình, khu quân sự theo quy định của pháp luật về quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.

2. Việc sử dụng đất xây dựng công trình có hành lang bảo vệ an toàn phải bảo đảm kết hợp khai thác cả phần trên không và trong lòng đất, bố trí kết hợp các loại công trình trên cùng một khu đất nhằm tiết kiệm đất và tuân theo các quy định của pháp luật có liên quan.

3. Đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và theo quy định của pháp luật và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn, trừ trường hợp phải di dời theo quy định của pháp luật có liên quan.

Trường hợp việc sử dụng đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn thì chủ công trình, người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật.

4. Cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm công bố công khai mốc giới hành lang bảo vệ an toàn, khu vực, vành đai an toàn chịu trách nhiệm chính về việc bảo vệ an toàn công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn; trường hợp đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép thì phải kịp thời báo cáo và yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép để xử lý.

Việc sử dụng đất trong khu vực bảo vệ, vành đai an toàn của công trình quốc phòng và khu quân sự thực hiện theo quy định của Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.

5. Ủy ban nhân dân các cấp nơi có công trình, khu vực có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình, khu vực tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ an toàn công trình, khu vực; công bố công khai mốc giới sử dụng đất trong hành lang bảo vệ an toàn; kịp thời xử lý trường hợp lấn, chiếm, sử dụng trái phép hành lang bảo vệ an toàn công trình, khu vực.

6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 211. Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên

1. Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên đã được xếp hạng hoặc được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đưa vào danh mục kiểm kê di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa thì phải được quản lý theo quy định sau đây:

a) Đối với đất có di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên do tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư trực tiếp quản lý theo quy định của pháp luật thì tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư đó chịu trách nhiệm chính trong việc sử dụng đất có di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên;

b) Đối với đất có di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên không thuộc quy định tại điểm a khoản này thì Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi không thành lập đơn vị hành chính cấp xã nơi có di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên chịu trách nhiệm trong việc quản lý diện tích đất này;

c) Đối với đất có di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên bị lấn, bị chiếm, sử dụng không đúng mục đích, sử dụng trái pháp luật thì Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi không thành lập đơn vị hành chính cấp xã nơi có đất có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị với cơ quan, người có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật.

2. Việc sử dụng đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên kết hợp với mục đích khác phải tuân thủ các yêu cầu theo quy định tại Điều 218 của Luật này, Luật Di sản văn hóa và các quy định của pháp luật có liên quan.

3. Người sử dụng đất trong khu vực bảo vệ của di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh theo quy định của Luật Di sản văn hóa được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật này nhưng không được làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, cảnh quan thiên nhiên và môi trường - sinh thái của di tích; trường hợp Nhà nước thu hồi đất để quản lý, sử dụng vào mục đích phục hồi, bảo vệ, phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh thì được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của Luật này.

Điều 212. Đất tín ngưỡng

1. Đất tín ngưỡng là đất có công trình tín ngưỡng gồm đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ; chùa không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 213 của Luật này; các công trình tín ngưỡng khác.

2. Việc sử dụng đất tín ngưỡng phải đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

3. Việc sử dụng đất tín ngưỡng kết hợp với thương mại, dịch vụ phải bảo đảm các yêu cầu quy định tại khoản 2 Điều 218 của Luật này.

Điều 213. Đất tôn giáo

1. Đất tôn giáo gồm đất xây dựng cơ sở tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc và công trình tôn giáo hợp pháp khác.

2. Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với đất xây dựng cơ sở tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc.

3. Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đối với tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc sử dụng đất không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ nhu cầu thực tế về hoạt động tôn giáo và khả năng quỹ đất của địa phương để quy định hạn mức và quyết định diện tích đất giao cho tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc trên địa bàn tỉnh.

5. Việc sử dụng đất tôn giáo kết hợp với thương mại, dịch vụ phải bảo đảm các yêu cầu quy định tại khoản 2 Điều 218 của Luật này.

6. Trường hợp Nhà nước thu hồi đất tôn giáo quy định tại khoản 2 Điều này thì được bố trí địa điểm mới phù hợp với quỹ đất của địa phương và sinh hoạt tôn giáo của các tín đồ.

Điều 214. Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt

1. Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt phải quy hoạch thành khu tập trung, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, hợp vệ sinh, bảo đảm môi trường và tiết kiệm đất.

2. Nghiêm cấm việc lập nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng, cơ sở lưu giữ tro cốt trái với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

3. Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng, đất cơ sở lưu giữ tro cốt được Nhà nước giao đất, cho thuê đất cho tổ chức kinh tế theo quy định sau đây:

a) Giao đất có thu tiền sử dụng đất để xây dựng cơ sở lưu giữ tro cốt, để thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầnglưu giữ tro cốt;

b) Cho thuê đất để xây dựng nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng.

4. Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt không thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này thì Nhà nước giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc đơn vị sự nghiệp công lập để quản lý.

Điều 215. Đất có mặt nước chuyên dùng và đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối

1. Đất có mặt nước chuyên dùng là đất có mặt nước của các đối tượng thủy văn dạng ao, hồ, đầm, phá đã được xác định mục đích sử dụng mà không phải mục đích nuôi trồng thủy sản.

2. Căn cứ vào mục đích sử dụng chủ yếu đã xác định, đất có mặt nước chuyên dùng và đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối được quản lý, sử dụng theo quy định sau đây:

a) Nhà nước giao cho tổ chức để quản lý kết hợp sử dụng, khai thác đất có mặt nước chuyên dùng vào mục đích phi nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp kết hợp với nuôi trồng, khai thác thủy sản;

b) Nhà nước cho thuê đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối thu tiền thuê đất hằng năm đối với tổ chức kinh tế, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để nuôi trồng thủy sản hoặc sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp hoặc sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp kết hợp với nuôi trồng thủy sản và phải thực hiện theo quy định của pháp luật về tài nguyên nước;

c) Nhà nước cho thuê đất có mặt nước là hồ thủy điện, thủy lợi để kết hợp sử dụng với mục đích phi nông nghiệp, nuôi trồng, khai thác thủy sản theo thẩm quyền;

d) Nhà nước giao, cho thuê đất trong phạm vi bảo vệ và phạm vi phụ cận đập, hồ chứa nước thuộc công trình thủy điện, thủy lợi cho tổ chức, cá nhân để quản lý, kết hợp sử dụng, khai thác đất có mặt nước kết hợp với các mục đích sử dụng đất khác theo quy định của pháp luật có liên quan và phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép theo quy định.

3. Việc khai thác, sử dụng đất có mặt nước chuyên dùng và đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối phải bảo đảm không ảnh hưởng đến mục đích sử dụng chủ yếu đã được xác định; phải tuân theo quy định về kỹ thuật của các ngành, lĩnh vực có liên quan và các quy định về bảo vệ cảnh quan, môi trường; không làm cản trở dòng chảy tự nhiên; không gây cản trở giao thông đường thủy.

Điều 216. Đất xây dựng công trình ngầm

1. Đất xây dựng công trình ngầm bao gồm đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm và không gian dưới lòng đất để xây dựng công trình trong lòng đất mà công trình này không phải là phần ngầm của công trình xây dựng trên mặt đất.

2.Người sử dụng đất được chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại không gian dưới lòng đất saukhi được Nhà nước xác định theo quy định của pháp luật về xây dựng, pháp luật về quy hoạch đô thị, pháp luật về kiến trúc.

3. Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng vốn, kỹ thuật, công nghệ thực hiện các dự án xây dựng công trình ngầm đồng thời có chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho nhà đầu tư theo quy định của pháp luật.

4. Việc sử dụng đất xây dựng công trình ngầm phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:

a) Bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững, bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh;

b) Phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị;

c) Bồi thường theo quy định của pháp luật đối với trường hợp gây thiệt hại đến việc sử dụng đất của người sử dụng đất trên bề mặt của công trình ngầm;

d) Việc xây dựng công trình ngầm phải được thực hiện theo dự án đầu tư hoặc hạng mục của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật;

đ) Tuân thủ các nguyên tắc theo quy định của pháp luật về xây dựng.

5. Việc giao đất, cho thuê đất đối với đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm được thực hiện theo quy định sau đây:

a) Giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với trường hợp sử dụng đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm không nhằm mục đích kinh doanh;

b) Cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm đối với trường hợp sử dụng đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm nhằm mục đích kinh doanh.

6. Việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đấtđối với đất xây dựng công trình ngầm được thực hiện theo quy định sau đây:

a) Chủ đầu tư dự án xây dựng công trình ngầm được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với diện tích đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm và được thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của Luật này;

b) Chủ đầu tư dự án xây dựng công trình ngầm được chứng nhận quyền sở hữu đối với công trình ngầm dưới mặt đất và thực hiện quyền của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật.

7. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 217. Đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý

1. Đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý là đất chưa giao, chưa cho thuê hoặc đã được giao đất để quản lý, bao gồm:

a) Đất sử dụng vào mục đích công cộng;

b) Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối, ao, hồ, đầm, phá;

c) Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng;

d) Đất có mặt nước chuyên dùng;

đ) Đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất;

e) Đất do Nhà nước thu hồi và giao cho tổ chức phát triển quỹ đất quản lý;

g) Đất do Nhà nước thu hồi và giao Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý trong các trường hợp tại điểm đ khoản 1 và khoản 3 Điều 82; khoản 2 Điều 82 tại khu vực nông thôn; khoản 5 Điều 86; điểm e khoản 2 Điều 181 của Luật này;

h) Đất giao lại, chuyển quyền sử dụng đất của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao khi không có nhu cầu sử dụng đất thực hiện trên cơ sở điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế và quy định của pháp luật có liên quan;

i) Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn;

k) Đất chưa sử dụng.

2. Cơ quan, tổ chức của Nhà nước được giao quản lý quỹ đất quy định tại khoản 1 Điều này có trách nhiệm quản lý, bảo toàn diện tích đất được giao quản lý; việc sử dụng quỹ đất nêu trên thực hiện theo chế độ sử dụng đất tương ứng theo quy định của Luật này.

Điều 218. Sử dụng đất kết hợp đa mục đích

1. Các loại đất sau đây được sử dụng kết hợp đa mục đích:

a) Đất nông nghiệpđược sử dụngkết hợp vớimục đíchthương mại, dịch vụ, chăn nuôi, trồng cây dược liệu;

b) Đất sử dụng vào mục đích công cộng được kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ;

c) Đất xây dựng công trình sự nghiệp được sử dụng kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ;

d) Đất ở được sử dụng kết hợp vớimục đích nông nghiệp, thương mại, dịch vụ, công trình sự nghiệp có mục đích kinh doanh;

đ) Đất có mặt nước chuyên dùng được sử dụng kết hợp đa mục đích theo quy định tại các Điều 188, Điều 189 và Điều 215 của Luật này;

e) Đất tôn giáo, đất tín ngưỡng được sử dụng kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ;

g) Đất quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 9 của Luật này được sử dụng kết hợp mục đích nông nghiệp, xây dựng công trình hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ, thông tin, quảng cáo ngoài trời, điện mặt trời.

2. Việc sử dụng đất kết hợp đa mục đích phải đáp ứng các yêu cầu sau đây:

a) Không làm thay đổi loại đất theo phân loại đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 9và đã được xác định tại các loại giấy tờ quy định tại Điều 10của Luật này;

b) Không làm mất đi điều kiện cần thiết để trở lại sử dụng đất vào mục đích chính;

c) Không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh;

d) Hạn chế ảnh hưởng đến bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên, đa dạng sinh học, cảnh quan môi trường;

đ) Không làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của các thửa đất liền kề;

e) Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định;

g) Tuân thủ pháp luật có liên quan.

3. Trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp kết hợp với thương mại, dịch vụ thì phải chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm đối với phần diện tích kết hợp đó.

4. Các trường hợp sử dụng đất kết hợp với thương mại, dịch vụ quy định tại các điểm a, b, c, d, đ và e khoản 1 Điều này thìphải lập phương án sử dụng đất trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Nội dung phương án sử dụng đất kết hợp bao gồm:

a) Thông tin về thửa đất, khu đất đang sử dụng: vị trí, diện tích, hình thức sử dụng đất; thời hạn sử dụng đất;

b) Diện tích, mục đích sử dụng đất kết hợp, thời hạn sử dụng đất kết hợp;

c) Nội dung đáp ứng yêu cầu theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và pháp luật có liên quan.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 219. Góp quyền sử dụng đất, điều chỉnh lại đất đai

1. Góp quyền sử dụng đất, điều chỉnh lại đất đai là phương thức sắp xếp lại đất đai trong một khu vực đất nhất định trên cơ sở sự đồng thuận của người sử dụng đất để điều chỉnh lại toàn bộ hoặc một phần diện tích đất thuộc quyền sử dụng của mình trong khu vực đó theo phương án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

2. Việc góp quyền sử dụng đất, điều chỉnh lại đất đai được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

a) Tập trung đất nông nghiệp để thực hiện sản xuất;

b) Thực hiện dự án chỉnh trang, phát triển khu dân cư nông thôn, mở rộng, nâng cấp đường giao thông nông thôn;

c) Thực hiện dự án chỉnh trang, phát triển đô thị; cải tạo, nâng cấp hoặc xây dựng lại các khu nhà chung cư; mở rộng, nâng cấp đường giao thông trong đô thị.

3. Điều kiện để thực hiện gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai quy định như sau:

a) Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch xây dựng; quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

b) Có phương án gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai được người sử dụng đất thuộc khu vực dự kiến thực hiện đồng thuận và được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều này, được Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này.

4. Phương án gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai phải thể hiện các nội dungsau đây:

a) Hiện trạng sử dụng đất trong khu vực cần điều chỉnh lại và các bên góp quyền sử dụng đất;

b) Phương án sắp xếp lại đất đai, trong đó phải thể hiện phương án thiết kế hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hạ tầng môi trường, tỷ lệ diện tích đất mà người sử dụng đất đóng góp để xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, cung cấp dịch vụ công cộng;

c) Vị trí, diện tích đất mà người sử dụng đất được nhận lại sau khi thực hiện phương án điều chỉnh đất đai.

5. Đối với diện tích đất do Nhà nước quản lý có trong khu vực thực hiện gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai được sử dụng như sau:

a) Sử dụng để xây dựng, nâng cấp hệ thống hạ tầng, dịch vụ công cộng khu dân cư;

b) Đấu giá quyền sử dụng đất đối với phần diện tích đất còn lại sau khi sử dụng đất theo điểm a khoản này. Tiền thu được từ việc đấu giá quyền sử dụng đất được sử dụng để thực hiện dự án.

6. Việc gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai phải có dự án đầu tư do cộng đồng người sử dụng đất tự thực hiện hoặc liên danh, liên kết với các nhà đầu tư theo quy định của pháp luật để thực hiện.

7. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm sau đây:

a) Cung cấp thông tin về hiện trạng sử dụng đất, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch xây dựng; quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt liên quan đến khu vực gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai;

b) Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo phương án gópquyền sử dụng đất,điều chỉnh lại đất đai được phê duyệt.

8. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 220. Tách thửa đất, hợp thửa đất

1. Việc tách thửa đất, hợp thửa đất phải bảo đảm các nguyên tắc, điều kiện sau đây:

a) Thửa đất đã được cấp một trong các loại giấy chứng nhận: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

b) Thửa đất còn trong thời hạn sử dụng đất;

c) Đất không có tranh chấp, không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

d) Việc tách thửa đất, hợp thửa đất phải bảo đảm có lối đi; được kết nối với đường giao thông công cộng hiện có; bảo đảm cấp, thoát nước và nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý. Trường hợp người sử dụng đất dành một phần diện tích của thửa đất ở hoặc thửa đất có đất ở và đất khác trong cùng thửa đất để làm lối đi, khi thực hiện việc tách thửa đất hoặc hợp thửa đất thì không phải thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất để làm lối đi đó.

đ) Trường hợp tách thửa đất, hợp thửa đất mà có tranh chấp nhưng xác định được phạm vi diện tích, ranh giới đang tranh chấp thì phần diện tích, ranh giới còn lại không tranh chấp của thửa đất đó được phép tách thửa đất, hợp thửa đất.

2. Trường hợp tách thửa đất thì ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này còn phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

a) Các thửa đất sau khi tách thửa phải bảo đảm diện tích tối thiểu với loại đất đang sử dụng theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;

Trường hợp thửa đất được tách có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được phép tách thửa thì phải thực hiện đồng thời việc hợp thửa với thửa đất liền kề.

b) Trường hợp chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất thì thực hiện tách thửa, diện tích tối thiểu của thửa đất sau khi tách ra phải bằng hoặc lớn hơn diện tích tối thiểu của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng. Đối với thửa đất có đất ở và đất khác thì không bắt buộc thực hiện tách thửa khi chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất, trừ trường hợp người sử dụng đất có nhu cầu tách thửa;

c) Trường hợp phân chia quyền sử dụng đất theo bản án, quyết định của Tòa án mà việc phân chia không bảo đảm các điều kiện, diện tích, kích thước tách thửa theo quy định thì không thực hiện tách thửa;

3. Trường hợp hợp thửa đất thì ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này còn phải bảo đảm các điều kiện sau đây:

a) Việc hợp các thửa đất phải bảo đảm có cùng mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất, hình thức trả tiền thuê đất trừ trường hợp hợp toàn bộ hoặc một phần thửa đất có đất ở và đất khác trong cùng thửa đất với nhau và trường hợp hợp thửa đất có đất ở và đất khác trong cùng thửa đất với thửa đất ở.

b) Trường hợp hợp các thửa đất khác nhau về mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất, hình thức trả tiền thuê đất thì phải thực hiện đồng thời với thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức trả tiền thuê đất để thống nhất theo một mục đích, một thời hạn sử dụng đất, một hình thức trả tiền thuê đất theo quy định của pháp luật;

4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này, quy định pháp luật có liên quan và phong tục, tập quán tại địa phương để quy định cụ thể điều kiện và diện tích tối thiểu của việc tách thửa đất, hợp thửa đất đối với từng loại đất.

Điều 221. Quản lý đất chưa sử dụng

1. Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi không thành lập đơn vị hành chính cấp xã có trách nhiệm quản lý, bảo vệ đất chưa sử dụng tại địa phương, đăng ký vào hồ sơ địa chính và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp về tình hình quản lý, khai thác quỹ đất chưa sử dụng.

2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quản lý đất chưa sử dụng tại các đảo chưa giao cho đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã quản lý.

Điều 222. Đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng

1. Căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, Ủy ban nhân dân các cấp có kế hoạch đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng.

2. Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư để đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

3. Đối với diện tích đất được quy hoạch sử dụng vào mục đích nông nghiệp thì ưu tiên giao cho cá nhân cư trú tại địa phương mà chưa được giao đất hoặc thiếu đất sản xuất.

4. Nhà nước có chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng đối với vùng biên giới, hải đảo, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng nhiều đất nhưng ít dân để thực hiện kế hoạch đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng; có chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất chưa sử dụng để đưa vào sử dụng.

5. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sử dụng nguồn kinh phí thu được từ nguồn thu khi cho phép chuyển mục đích đất trồng lúa sang sử dụng vào mục đích khác và nguồn kinh phí hợp pháp khác để phục vụ việc cải tạo, đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng.

Chương XIV. THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI

Điều 223. Các thủ tục hành chính về đất đai

1. Các thủ tục hành chính về đất đai bao gồm:

a) Thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất;

b) Thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất;

c) Thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; thủ tục đính chính, thu hồi, hủy giấy chứng nhận đã cấp;

d) Thủ tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất;

đ) Thủ tục tách thửa đất, hợp thửa đất;

e) Thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất;

g) Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai, giải quyết tranh chấp đất đai tại cơ quan hành chính;

h) Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai;

i) Thủ tục cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai;

k) Thủ tục hành chính khác về đất đai.

2. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 224. Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai

1. Bảo đảm sự bình đẳng, khách quan, công khai, minh bạch và có sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời, chính xác giữa các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình giải quyết thủ tục hành chính.

2. Bảo đảm phương thức thực hiện đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, lồng ghép trong việc giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tiết kiệm thời gian, chi phí, công sức của tổ chức, cá nhân và cơ quan có thẩm quyền góp phần cải cách thủ tục hành chính.

3. Tổ chức, cá nhân yêu cầu thực hiện thủ tục hành chính về đất đai chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực của nội dung kê khai và các giấy tờ trong hồ sơ đã nộp.

4. Các thủ tục hành chính về đất đai được thực hiện bằng hình thức trực tiếp, qua hệ thống bưu chính hoặc trên môi trường điện tử và có giá trị pháp lý như nhau.

5. Cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai chịu trách nhiệm thực hiện đúng thẩm quyền và thời gian theo quy định của pháp luật, không chịu trách nhiệm về những nội dung trong các văn bản, giấy tờ có trong hồ sơ đã được cơ quan, người có thẩm quyền khác chấp thuận, thẩm định, phê duyệt hoặc giải quyết trước đó.

Điều 225. Công bố, công khai thủ tục hành chính về đất đai

1. Thủ tục hành chính về đất đai sau khi được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phải được công bố theo quy định của Chính phủ về kiểm soát thủ tục hành chính.

2. Nội dung công khai thủ tục hành chính về đất đai bao gồm:

a) Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; cơ quan giải quyết thủ tục hành chính; đối tượng thực hiện thủ tục hành chính;

b) Thời gian giải quyết đối với từng thủ tục hành chính;

c) Thành phần, số lượng hồ sơ đối với từng thủ tục hành chính;

d) Quy trình và trách nhiệm giải quyết từng thủ tục hành chính;

đ) Nghĩa vụ tài chính, phí và lệ phí phải nộp đối với từng thủ tục hành chính;

e) Nội dung khác của bộ thủ tục hành chính (nếu có).

3. Việc công khai về các nội dung quy định tại khoản 1 Điều này thực hiện bằng hình thức niêm yết thường xuyên tại trụ sở cơ quan tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; đăng trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và cổng dịch vụ công cấp Bộ, cấp tỉnh, trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã.

Điều 226. Trách nhiệm thực hiện thủ tục hành chính về đất đai

1. Bộ, ngành theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp trong chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai, bảo đảm thống nhất giữa thủ tục hành chính về đất đai với các thủ tục hành chính khác có liên quan.

2. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra và tổ chức thực hiện thủ tục hành chính tại địa phương; quy định việc phối hợp giữa các cơ quan có liên quan ở địa phương để giải quyết thủ tục hành chính về đất đai và thủ tục hành chính khác có liên quan; tổ chức thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.

3. Cơ quan có thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính về đất đai phải thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định và công khai kết quả giải quyết thủ tục hành chính.

Điều 227. Trình tự, thủ tục cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép quy định tại Luật này được thực hiện theo trình tự, thủ tục như sau:

1. Người sử dụng đất nộp hồ sơ đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định.

2. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai kiểm tra các điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất. Trường hợp hồ sơ chưa bảo đảm quy định thì hướng dẫn người sử dụng đất bổ sung hồ sơ và nộp lại cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai.

3. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm sau đây:

a) Đối với trường hợp áp dụng giá đất trong bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì cơ quan có chức năng quản lý đất đai lập hồ sơ trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ban hành quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất;

b) Đối với trường hợp xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì cơ quan có chức năng quản lý đất đai lập hồ sơ trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ban hành quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất; tổ chức việc xác định giá đất, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt giá đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

4. Người sử dụng đất nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của pháp luật; trường hợp được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì cơ quan thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thực hiện thủ tục giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho người sử dụng đất.

5. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai ký hợp đồng thuê đất đối với trường hợp Nhà nước cho thuê đất; chuyển hồ sơ đến tổ chức đăng ký đất đai hoặc chi nhánh của tổ chức đăng ký đất đai để thực hiện việc đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định tại khoản 2 Điều 136 của Luật này, cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính và trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất.

6. Trường hợp thực hiện nhận chuyển quyền sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất thì được thực hiện thủ tục đăng ký chuyển quyền sử dụng đất đồng thời với thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Điều này.

Điều 228. Trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất và trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất

Các trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 124 và Điều 126 của Luật này thì thực hiện theo trình tự, thủ tục như sau:

1. Tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ đề nghị giao đất, thuê đất;

2. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm sau đây:

a) Rà soát, kiểm tra hồ sơ, tổ chức trích đo, trích lục; trường hợp tổ chức, cá nhân đề nghị giao đất, cho thuê đất còn thiếu các giấy tờ có liên quan thì hướng dẫn bổ sung giấy tờ;

b) Đối với trường hợp áp dụng giá đất trong bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì cơ quan có chức năng quản lý đất đai lập hồ sơ trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất và trình ký Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

c) Đối với trường hợp xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì cơ quan có chức năng quản lý đất đai lập hồ sơ trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất; tổ chức việc xác định giá đất, trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt giá đất tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và trình ký Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

3. Người sử dụng đất nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của pháp luật; trường hợp được giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì cơ quan thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thực hiện thủ tục giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho người sử dụng đất;

4. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính; ký hợp đồng thuê đất đối với trường hợp Nhà nước cho thuê đất; tổ chức bàn giao đất trên thực địa và trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người sử dụng đất.

Điều 229. Trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất

1. Việc chuẩn bị tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Đơn vị đang được giao quản lý quỹ đất lập phương án đấu giá quyền sử dụng đất trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;

b) Đơn vị được giao tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất có trách nhiệm chuẩn bị hồ sơ của thửa đất đấu giá, gửi đến cơ quan có chức năng quản lý đất đai để trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định đấu giá quyền sử dụng đất;

c) Cơ quan có chức năng quản lý đất đai tổ chức thực hiện việc xác định giá khởi điểm của thửa đất đấu giá, trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt;

d) Căn cứ đề nghị của cơ quan có chức năng quản lý đất đai, Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định đấu giá quyền sử dụng đất;

đ) Đơn vị được giao tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất có trách nhiệm tổ chức lựa chọn và ký hợp đồng thuê đơn vị, tổ chức thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất.

2. Đơn vị, tổ chức thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất có trách nhiệm thực hiện cuộc bán đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.

3. Việc công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất được thực hiện như sau:

a) Đơn vị được giao tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất lập hồ sơ gửi cơ quan có chức năng quản lý đất đai để trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ban hành quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất;

b) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ký ban hành quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất đã bán đấu giá thành công để gửi cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai, đơn vị được giao tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất, cơ quan thuế và người trúng đấu giá quyền sử dụng đất.

4. Người trúng đấu giá nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của pháp luật.

5. Sau khi người trúng đấu giá hoàn thành việc nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm:

a) Trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất và ký Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

b) Thực hiện cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính theo quy định;

c) Ký hợp đồng thuê đất đối với trường hợp thuê đất.

6. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai chủ trì, phối hợp với đơn vị tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất và Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tổ chức bàn giao đất trên thực địa và trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người trúng đấu giá quyền sử dụng đất.

Chương XV. GIÁM SÁT, THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ VIỆC QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI; THANH TRA, KIỂM TRA, KIỂM TOÁN; GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI, TỐ CÁO VÀ XỬ LÝ VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ ĐẤT ĐAI

Mục 1. GIÁM SÁT, THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ VIỆC QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI

Điều 230. Giám sát của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội đồng nhân dân các cấp về việc quản lý, sử dụng đất đai

Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận, Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện quyền giám sát về quản lý, sử dụng đất đai theo quy định của Hiến pháp, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Điều 231. Giám sát của công dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai

1. Công dân tự mình hoặc thông qua các tổ chức đại diện thực hiện quyền giám sát, phản ánh và yêu cầu, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý các sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai.

2. Việc giám sát, phản ánh và yêu cầu, kiến nghị phải bảo đảm khách quan, trung thực, đúng pháp luật; không được lợi dụng quyền giám sát để khiếu nại, tố cáo không đúng quy định của pháp luật, làm mất trật tự xã hội; chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác các thông tin do mình phản ánh.

3. Nội dung giám sát của công dân trong quản lý, sử dụng đất đai bao gồm:

a) Việc lập, điều chỉnh, công bố công khai, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;

b) Việc giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất;

c) Việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư;

d) Việc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

đ) Việc thu, miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế liên quan đến đất đai; định giá đất;

e) Việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.

4. Hình thức giám sát của công dân trong quản lý, sử dụng đất đai bao gồm:

a) Trực tiếp thực hiện quyền giám sát thông qua việc phản ánh, gửi đơn kiến nghị đến các cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết;

b) Gửi đơn kiến nghị đến các tổ chức đại diện được pháp luật công nhận để các tổ chức này thực hiện việc giám sát.

5. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi nhận được phản ánh, kiến nghị của công dân, tổ chức đại diện cho người dân có trách nhiệm sau đây:

a) Tổ chức tiếp nhận, phân loại; kiểm tra, xử lý, trả lời bằng văn bản theo thẩm quyền;

b) Chuyển đơn đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để giải quyết trong trường hợp không thuộc thẩm quyền;

c) Thông báo kết quả cho tổ chức, cá nhân đã phản ánh, kiến nghị.

Điều 232. Theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai

1. Theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai là việc sử dụng các thông tin trong hoạt động quản lý, sử dụng đất đai, hoạt động giám sát để đánh giá việc thi hành pháp luật về đất đai; hiệu quả quản lý, sử dụng đất đai; tác động của chính sách, pháp luật về đất đai đến kinh tế, xã hội và môi trường trên phạm vi cả nước và các địa phương.

2. Nội dung theo dõi và đánh giá bao gồm:

a) Việc tổ chức, triển khai thi hành pháp luật về đất đai đối với cơ quan quản lý nhà nước về đất đai;

b) Việc chấp hành pháp luật về đất đai của người sử dụng đất;

c) Hiệu quả quản lý, sử dụng đất đai; tác động của chính sách, pháp luật về đất đai đến kinh tế, xã hội và môi trường;

d) Kiểm tra, giám sát thực tế việc quản lý, sử dụng đất đai.

3. Việc theo dõi và đánh giá thực hiện định kỳ hằng năm.

4. Trách nhiệm thực hiện theo dõi và đánh giá quy định như sau:

a) Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp Chính phủ theo dõi và đánh giá đối với việc quản lý, sử dụng đất đai của các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; việc sử dụng đất đối với các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định đầu tư và các dự án có quy mô lớn, sử dụng nhiều diện tích đất;

b) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức thực hiện theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai đối với cấp huyện trực thuộc; đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn cấp tỉnh;

c) Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức thực hiện theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai đối với cấp xã trực thuộc; đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn cấp huyện;

d) Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức thực hiện theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn cấp xã.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Điều 233. Hệ thống theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai

1. Hệ thống theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai là một bộ phận của Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai và thông tin khác được thu thập từ quá trình thi hành pháp luật về đất đai trên phạm vi cả nước, bao gồm:

a) Thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; thống kê, kiểm kê đất đai; giá đất và thuế sử dụng đất; giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; việc thực hiện các dự án đầu tư có sử dụng đất; việc chấp hành pháp luật về đất đai; kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm về đất đai của các cơ quan hành chính nhà nước;

b) Thông tin về giải quyết tranh chấp, khiếu kiện về đất đai;

c) Thông tin từ quá trình giám sát việc thực thi pháp luật về đất đai của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận; các tổ chức khác có liên quan và công dân;

d) Những thông tin cần thiết phải thu nhận bằng các giải pháp công nghệ gồm chụp ảnh mặt đất từ vệ tinh, máy bay và phương tiện bay khác; thu nhận bằng điều tra thực địa và phương tiện kỹ thuật khác;

đ) Những thông tin cần thiết từ dữ liệu điều tra xã hội học về quản lý và sử dụng đất đai được thực hiện từ các hoạt động nghiên cứu, điều tra, khảo sát khác nhau và thực hiện điều tra xã hội học bổ sung khi cần thiết.

2. Cơ quan có chức năng quản lý đất đai có trách nhiệm cập nhật các thông tin trong Hệ thống theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai vào Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai; quản lý hệ thống theo dõi và đánh giá; giúp Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp tổ chức thực hiện theo dõi và đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai.

3. Hệ thống theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai được công khai để các tổ chức, cá nhân tìm hiểu thông tin theo quy định của pháp luật.

Mục 2. THANH TRA, KIỂM TRA, KIỂM TOÁN, GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI, TỐ CÁO

Điều 234. Thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đất đai, kiểm toán đất đai

1. Thanh tra chuyên ngành đất đai là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật về đất đai, quy định về chuyên môn, kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc lĩnh vực đất đai.

2. Kiểm tra chuyên ngành đất đai là hoạt động được thực hiện thường xuyên, liên tục của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được giao nhiệm vụ quản lý đất đai nhằm đôn đốc thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật về đất đai; nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai.

3. Trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đất đai được quy định như sau:

a) Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đất đai trong phạm vi cả nước;

b) Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đất đai;

c) Cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp huyện chịu trách nhiệm tổ chức kiểm tra chuyên ngành đất đai.

4. Nội dung thanh tra, kiểm tra về đất đai bao gồm:

a) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về đất đai của Ủy ban nhân dân các cấp;

b) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về đất đai của người sử dụng đất và của tổ chức, cá nhân khác có liên quan;

c) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật, quy tắc quản lý thuộc lĩnh vực đất đai.

5. Thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đất đaicó các nhiệm vụ sau đây:

a) Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan nhà nước, người sử dụng đất trong việc quản lý, sử dụng đất đai;

b) Đôn đốc thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật đất đai; phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật về đất đai.

6. Nhiệm vụ, quyền hạn của Trưởng đoàn thanh tra, thanh tra viên, công chức làm công tác thanh tra về đất đai, quy trình, thủ tục tiến hành thanh tra về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về thanh tra.

7. Kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất đai theo quy định của Luật Kiểm toán nhà nước và pháp luật có liên quan.

8. Chính phủ quy định chi tiết về kiểm tra chuyên ngành đất đai.

Điều 235. Hòa giải tranh chấp đất đai

1. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở,hòa giải theo quy định của pháp luật về hòa giải thương mại hoặc cơ chế hòa giải khác theo quy định của pháp luật.

2. Trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai quy định tại Điều 236 của Luật này, các bên tranh chấp phải thực hiện hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp. Việc hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp được thực hiện như sau:

a) Sau khi nhận được đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải tranh chấp đất đai;

b) Thành phần Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai bao gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã là Chủ tịch Hội đồng, đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã, công chức làm công tác địa chính, người sinh sống lâu năm biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất tranh chấp (nếu có). Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện tổ chức, cá nhân khác tham gia Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai;

c) Việc hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân dân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu hòa giải tranh chấp đất đai;

d) Việc hòa giải phải được lập thành biên bản có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp;

đ) Trường hợp hòa giải không thành mà một hoặc các bên tranh chấp không ký vào biên bản thì Chủ tịch Hội đồng, các thành viên tham gia hòa giải phải ký vào biên bản, đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã và gửi cho các bên tranh chấp.

3. Hòa giải tranh chấp đất đai tại Tòa án được thực hiện theo quy định của pháp luật về hòa giải, đối thoại tại Tòa án và pháp luật về tố tụng dân sự. Hòa giải tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan tới đất đai bằng hòa giải thương mại thực hiện theo pháp luật về hòa giải thương mại.

4. Đối với trường hợp hòa giải tranh chấp đất đai quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này mà hòa giải thành và có thay đổi hiện trạng về ranh giới, diện tích, người sử dụng đất thì trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản công nhận kết quả hòa giải thành, các bên tham gia hòa giải phải gửi văn bản công nhận kết quả hòa giải thành đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thực hiện việc đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định.

5. Đối với địa bàn không thành lập đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện thì không thực hiện quy định tại khoản 2 Điều này. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện theo quy định tại Điều 236 của Luật này.

Điều 236. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai

1. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp hoặc một trong các bên tranh chấp có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án giải quyết;

2. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, Giấy chứng nhậnquyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này thì các bên tranh chấp chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:

a) Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều này;

b) Khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

3. Trường hợp các bên tranh chấp lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:

a) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết.Sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện mà các bên tranh chấp không gửi đơn đến cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết theo quy định tại điểm này thì quyết định giải quyết tranh chấp của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có hiệu lực thi hành.

Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, các bên tranh chấp có quyền khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính hoặckhiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có hiệu lực thi hành.

b) Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết. Sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà các bên tranh chấp không gửi đơn đến cơ quan, người có thẩm quyền giải quyết theo quy định tại điểm này thì quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có hiệu lực thi hành.

Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, các bên tranh chấp có quyền khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính hoặc khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Quyết định giải quyết của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường có hiệu lực thi hành.

4. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khi giải quyết tranh chấp đất đaiquy định tại khoản 3 Điều này phải ra quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định giải quyết tranh chấp có hiệu lực thi hành phải được các bên nghiêm chỉnh chấp hành. Sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định giải quyết tranh chấp có hiệu lực thi hành mà các bên hoặc một trongcác bên không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp đất đai và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

5. Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai do Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự hoặc do Trọng tài thương mại Việt Nam giải quyết theo quy định của pháp luậtvềtrọng tài thương mại.

6. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm cung cấp hồ sơ, tài liệu có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất khi được Tòa án, Trọng tài thương mại Việt Nam yêu cầu để làm căn cứ cho giải quyết tranh chấp đất đai.

7. Chính phủ quy định chi tiết việc giải quyết tranh chấp thuộc thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Điều này.

Điều 237. Giải quyết khiếu nại, khởi kiện về quản lý đất đai

1. Người sử dụng đất, người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai.

2. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.

3. Việc thu thập, bảo quản, sử dụng và lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến giải quyết khiếu nại về quản lý đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại.

Điều 238. Giải quyết tố cáo về quản lý, sử dụng đất đai

1. Cá nhân có quyền tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai.

2. Việc giải quyết tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo.

3. Việc thu thập, bảo quản, sử dụng và lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến giải quyết tố cáo về quản lý, sử dụng đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo.

Mục 3. XỬ LÝ VI PHẠM PHÁP LUẬT VỀ ĐẤT ĐAI

Điều 239. Xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai

Người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Điều 240. Xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai khi thi hành công vụ

1. Người có hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai khi thi hành công vụ thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với các hành vi vi phạm sau đây:

a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái với quy định của pháp luật trong công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất, trưng dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai, quản lý hồ sơ địa chính, đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, ra quyết định hành chính trong quản lý đất đai;

b) Thiếu trách nhiệm trong quản lý để xảy ra vi phạm pháp luật về đất đai hoặc có hành vi khác gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất;

c) Vi phạm quy định về lấy ý kiến, công bố, công khai thông tin; vi phạm quy định về trình tự, thủ tục hành chính; vi phạm quy định về báo cáo trong quản lý đất đai.

2. Chính phủ quy định chi tiết các hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý đất đai khi thi hành công vụ mà bị xử lý kỷ luật quy định tại khoản 1 Điều này.

Điều 241. Trách nhiệm trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai

1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm sau đây:

a) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền;

b) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thường xuyên kiểm tra phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời theo thẩm quyền đối với các hành vi không đăng ký đất đai; lấn đất, chiếm đất, hủy hoại đất; sử dụng đất không đúng mục đích; chuyển, nhận quyền sử dụng đất không đúng pháp luật và hành vi vi phạm pháp luật đất đai khác của người sử dụng đất.

2. Người đứng đầu cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức; giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của cá nhân, tổ chức và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai tại địa phương theo thẩm quyền.

3. Công chức làm công tác địa chính cấp xã; công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp khi thi hành công vụ có trách nhiệm phát hiện và đề xuất xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.

Điều 242. Tiếp nhận và xử lý vi phạm của thủ trưởng, công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp và công chức làm công tác địa chính cấp xã

1. Tổ chức, cá nhân khi phát hiện công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp, công chức làm công tác địa chính xã, phường, thị trấn vi phạm trong quản lý đất đaithì có quyền gửi đơn kiến nghị đến người có thẩm quyền theo quy định sau đây:

a) Đối với vi phạm của công chức làm công tác địa chính xã, phường, thị trấn thì gửi kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã;

b) Đối với vi phạm của công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai cấp nào thì gửi kiến nghị đến thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai cấp đó;

c) Đối với vi phạm của thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai thì gửi kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp.

2. Trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được kiến nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân hoặc thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai quy định tại khoản 1 Điều này có trách nhiệm xem xét, giải quyết và thông báo kết quả giải quyết bằng văn bản cho người có kiến nghị biết.

Chương XVI. ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH

Mục 1. SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA CÁC LUẬT, NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐẤT ĐAI

Điều 243. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14

1. Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 24 như sau:

“2. Quy hoạch sử dụng đất quốc gia bao gồm những nội dung chủ yếu sau đây:

a) Phân tích, đánh giá về các yếu tố, điều kiện tự nhiên, nguồn lực, bối cảnh trực tiếp tác động và thực trạng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực;

b) Dự báo xu thế biến động của việc sử dụng đất;

c) Xác định các quan điểm và mục tiêu sử dụng đất trong thời kỳ mới;

d) Định hướng sử dụng đất quốc gia, vùng kinh tế - xã hội, tầm nhìn sử dụng đất đáp ứng nhu cầu sử dụng đất để phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu;

đ) Xác định các chỉ tiêu sử dụng đất đối với nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp; trong đó xác định diện tích một số loại đất gồm đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên, đất quốc phòng, đất an ninh;

e) Giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch.”.

2. Sửa đổi,bổ sung một số khoản của Điều 25 như sau:

a) Sửa đổi đoạn mở đầu khoản 4 như sau:

“4. Quy hoạch sử dụng tài nguyên quốc gia, trừ quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh bao gồm những nội dung sau đây:”.

b) Bổ sung khoản 4a vào sau khoản 4 như sau:

“4a. Quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh bao gồm những nội dung chủ yếu sau đây:

a) Định hướng sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh;

b) Xác định nhu cầu sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh trong kỳ quy hoạch sử dụng đất phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội; nhiệm vụ quốc phòng, an ninh và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia;

c) Phân kỳ quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh cho từng kỳ kế hoạch 5 năm;

d) Giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch sử dụng đất an ninh.”.

c) Sửa đổi, bổ sung khoản 7 như sau:

“7. Chính phủ quy định chi tiết nội dung quy hoạch ngành quốc gia tại các khoản 3, 4, 4a, 5, và 6 Điều này; quy định việc tích hợp quy hoạch vào quy hoạch ngành quốc gia.

Việc lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để triển khai các nội dung quy định tại các khoản 3, 4, 4a, 5, và 6 Điều này thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan.”.

3. Sửa đổi, bổ sung điểm l khoản 2 Điều 27 như sau:

“l) Định hướng sử dụng đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện;”.

4. Bổ sung quy hoạch số thứ tự 1a vào trước số thứ tự 1 của Phụ lục II về Danh mục các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành như sau:

STT	TÊN QUY HOẠCH	VĂN BẢN QUY ĐỊNH
1a.	Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh	Luật Đất đai số …../2024/QH15

Điều 244. Sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 44 của Luật Thủy sản số 18/2017/QH14

“4. Thời hạn giao khu vực biển để nuôi trồng thủy sản không quá 50 năm, được tính từ ngày quyết định giao khu vực biển có hiệu lực. Khi hết thời hạn giao, tổ chức, cá nhân có nhu cầu tiếp tục sử dụng khu vực biển đã được giao để nuôi trồng thủy sản được Nhà nước xem xét gia hạn có thể gia hạn nhiều lần nhưng tổng thời gian gia hạn không quá 20 năm. Thời hạn giao khu vực biển cho tổ chức, cá nhân Việt Nam thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ phục vụ nuôi trồng thủy sản không quá thời hạn nhiệm vụ khoa học và công nghệ được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.”.

Điều 245. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 77/2015/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 21/2017/QH14 và Luật số 47/2019/QH14

1. Sửa đổi, bổ sung điểm hkhoản 3 Điều 19 như sau:

“h) Thông qua quy hoạch sử dụng đất của tỉnh trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; quyết định biện pháp quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác, bảo vệ môi trường trong phạm vi được phân quyền.”.

2. Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 2 Điều 26 như sau:

“a) Thông qua kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trung hạn và hằng năm của huyện, quy hoạch sử dụng đất của huyện trước khi trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt;”.

3. Sửa đổi, bổ sung khoản 2Điều 40 như sau:

“2. Thông qua kế hoạch sử dụng đất của thành phố trực thuộc Trung ương theo quy định của Luật Đất đai trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.”.

4. Bổ sung khoản 2a vào sau khoản 2 Điều 42 như sau:

“2a. Phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện trực thuộc theo quy định của Luật Đất đai.”.

5. Sửa đổi, bổ sung Điều 129 như sau:

“Điều 129. Thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính, đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính

1. Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp tỉnh; đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh.

2. Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã; đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã.

3. Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính; đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.

Điều 246. Sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 106 của Luật Thi hành án dân sự số 26/2008/QH12 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 64/2014/QH13, Luật số 23/2018/QH14, Luật số 67/2020/QH14 và Luật số 03/2022/QH15

Sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 106 như sau:

“4. Trường hợp tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất mà đủ điều kiện nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận lần đầu thì cơ quan thi hành án có trách nhiệm đề nghị cơ quan có thẩm quyền thực hiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu cho người mua được tài sản thi hành án, người nhận tài sản thi hành án theo quy định của pháp luật.

Trường hợp tài sản là quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đã được cấp giấy chứng nhận mà không thu hồi được giấy chứng nhận đã cấp thì cơ quan thi hành án có trách nhiệm đề nghị cơ quan có thẩm quyền thực hiện thu hồi hoặc hủy giấy chứng nhận đã cấp và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người mua được tài sản thi hành án, người nhận tài sản thi hành án theo quy định của pháp luật”.

Điều 247. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14 của Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 26/2012/QH13 và Luật số 71/2014/QH13

Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14 như sau:

“1. Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định là giá chuyển nhượng từng lần; trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì thu nhập chịu thuế tính theo giá đất trong bảng giá đất.”.

Điều 248. Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lâm nghiệp số 16/2017/QH14 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 16/2023/QH15

1. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 và khoản 2 Điều 14 như sau:

“1. Phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia hoặc quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.

2. Không chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, trừ các dự án sau đây: dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh; dự án cấp thiết khác theo tiêu chí do Chính phủ quy định.”

2. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 15 như sau:

“1. Kế hoạch giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác của Ủy ban nhân dân cấp huyện được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt hoặc kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.”.

3. Bổ sung điểm đ vào sau điểm d khoản 2 Điều 16 như sau:

“đ) Ban quản lý rừng đặc dụng đối với rừng phòng hộ xen kẽ trong diện tích rừng đặc dụng.”.

4. Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 19 như sau:

“1. Phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia hoặc quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.”.

5. Sửa đổi, bổ sung Điều 20 như sau:

“Điều 20. Thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác

Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, trừ trường hợp thực hiện dự án thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, Luật đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Dầu khí.”.

6. Sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 23 như sau:

a) Sửa đổi, bổ sung điểm a khoản 1 như sau:

“a) Giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, thu hồi rừng đối với tổ chức, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 2 Điều này;”;

b) Sửa đổi, bổ sung khoản 2 như sau:

“2. Thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện được quy định như sau:

a) Giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với hộ gia đình, cá nhân;

b) Giao rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với cộng đồng dân cư;

c) Thu hồi rừng đối với trường hợp thu hồi đất có rừng thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân cấp huyện theo quy định của Luật Đất đai.”.

7. Sửa đổi, bổ sung tên điều, khoản 5 và bổ sung khoản 6 vào sau khoản 5 Điều 53 như sau:

a) Sửa đổi, bổ sung tên Điều 53 như sau:

“Điều 53. Hoạt động nghiên cứu khoa học, giảng dạy, thực tập, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng”

b) Sửa đổi, bổ sung khoản 5 và bổ sung khoản 6 vào sau khoản 5 như sau:

“5. Được xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí. Trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định và phê duyệt đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và quản lý xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng đặc dụng thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.

6. Nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng quy định như sau:

a) Chủ rừng xây dựng phương án nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

b) Chủ rừng tự tổ chức, hợp tác, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu hoặc để tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học.

c) Hoạt động nuôi, trồng phát triển, thu hoạch cây dược liệu trong rừng đặc dụng thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.”.

8. Sửa đổi, bổ sung tên điều, khoản 5 và bổ sung khoản 6 vào sau khoản 5 Điều 56 như sau:

a) Sửa đổi, bổ sung tên Điều 56 như sau:

“Điều 56. Hoạt động nghiên cứu khoa học, giảng dạy, thực tập, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ”

b) Sửa đổi, bổ sung khoản 5 và bổ sung khoản 6 vào sau khoản 5 như sau:

“5. Được xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí. Trình tự, thủ tục xây dựng, thẩm định và phê duyệt đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí và quản lý xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng phòng hộ thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.

6. Nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ quy định như sau:

a) Chủ rừng xây dựng phương án nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

b) Chủ rừng tự tổ chức, hợp tác, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để nuôi, trồng phát triển cây dược liệu hoặc để tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học.

c) Hoạt động nuôi, trồng phát triển cây dược liệu trong rừng phòng hộ thực hiện theo Quy chế quản lý rừng và quy định khác của pháp luật có liên quan.”.

9. Sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 60 như sau:

“4. Được tự tổ chức, hợp tác, liên doanh, liên kết hoặc cho tổ chức, cá nhân thuê rừng, thuê môi trường rừng phù hợp với quyền của chủ rừng để kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí hoặc nuôi, trồng phát triển cây dược liệu hoặc để tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học nhưng không được ảnh hưởng đến mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.”.

Điều 249. Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 6 của Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp số 48/2010/QH12

Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 6 như sau:

“3. Giá của 1m² đất là giá đất theo bảng giá đất tương ứng với mục đích sử dụngvà được ổn định theo chu kỳ 5 năm.”.

Điều 250. Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 29 của Luật Đầu tư số 61/2020/QH14 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 72/2020/QH14, Luật số 03/2022/QH15, Luật số 05/2022/QH15 và Luật số 08/2022/QH15

Sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 29 như sau:

“3. Cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục chấp thuận nhà đầu tư trong các trường hợp sau đây:

a) Đấu giá quyền sử dụng đất không thành theo quy định của Luật Đất đai;

b) Chỉ có một nhà đầu tư đáp ứng điều kiện mời quan tâm trong trường hợp pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực quy định xác định số lượng nhà đầu tư quan tâm khi thực hiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư.”.

Điều 251. Bãi bỏ một số điều của các luật, nghị quyết của Quốc hội có liên quan đến đất đai

1. Bãi bỏ một số điều của các luật có liên quan đến đất đai như sau:

a) Bãi bỏ khoản 3 Điều 36 và khoản 2 Điều 86 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công số 15/2017/QH14;

b) Bãi bỏ khoản 1 Điều 12 của Luật Đường sắt số 06/2017/QH14.

2. Bãi bỏ Nghị quyết số 132/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế.

Mục 2. HIỆU LỰC THI HÀNH, QUY ĐỊNH CHUYỂN TIẾP

Điều 252. Hiệu lực thi hành

1. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2025, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.

2. Điều 190 và Điều 248 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 4 năm 2024.

3. Việc lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất được tiếp tục thực hiện theo quy định của Nghị quyết số 61/2022/QH15 ngày 16 tháng 6 năm 2022 của Quốc hội về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch và một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập và nâng cao chất lượng quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030.

Khoản 9 Điều 60 của Luật này có hiệu lực kể từ ngày Nghị quyết số 61/2022/QH15 hết hiệu lực thi hành.

4. Luật Đất đai số 45/2013/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 35/2018/QH14 (sau đây gọi là Luật số 45/2013/QH13) hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

Điều 253. Quy định chuyển tiếp về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Đối với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục thực hiện và được điều chỉnh khi rà soát quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định tại Điều 73của Luật này.

2. Đối với địa phương đã được phê duyệt quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 theo quy định của pháp luật về quy hoạchtrước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh để thực hiện công tác quản lý đất đai cho đến hết kỳ quy hoạch. Việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh thực hiện theo quy định của Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14

Điều 254. Quy định chuyển tiếp về thu hồi đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Đối với trường hợp đã có quyết định thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hànhnhưng chưa có quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì tiếp tục thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện theo quy định của Luật này.

2. Đối với trường hợp đã có quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành nhưng chưa thực hiện thì tiếp tục thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã phê duyệt; việc xử lý chi trả bồi thường chậm được thực hiện theo quy định của pháp luật tại thời điểm Nhà nước ban hành quyết định thu hồi đất.

3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm rà soát các trường hợp đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư mà đã có văn bản của cơ quan có thẩm quyền về hành vi vi phạm về việc không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm đưa đất vào sử dụng theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 64 của Luật Đất đai năm 2013 trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì xử lý theo quy định sau đây:

a) Trường hợp chưa có quyết định thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định tại khoản 8 và khoản 9 Điều 81 của Luật này;

b) Trường hợp đã có quyết định thu hồi đất thì thực hiện thu hồi đất theo quyết định thu hồi đất đã ban hành và xử lý tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tài sản đã đầu tư trên đất thu hồi theo quy định củapháp luật tại thời điểm Nhà nước ban hành quyết định thu hồi đất.

4. Đối với trường hợp đã cóquyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà sau ngày Luật này có hiệu lực thi hành mới có quyết định giao đất tái định cưthì giá đấttính tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư được xác định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ,tái định cư; trường hợp tại thời điểm có quyết định giao đất mà giá đất tái định cư thấp hơn giá đất trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì áp dụng giá đất tại thời điểm ban hành quyết định giao đất tái định cư.

5. Đối với dự án đầu tư đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành nhưng địa phương chưa phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì được áp dụng các chính sách có lợi hơn cho người có đất thu hồi theo Khung chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các quy định của Luật này.

6. Dự án đầu tư thuộc trường hợp thỏa thuận nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2013, đang thực hiện thỏa thuận mà đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành chưa hoàn thành việc thỏa thuận thìỦy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương quyết định việc cho phép tiếp tục thực hiện thỏa thuận nhận chuyển quyền sử dụng đất.

Điều 255. Quy định chuyển tiếp về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng diện tích đất nông nghiệp được giao trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 nhưng vượt hạn mức giao đất tại thời điểm giao thì phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật này đối với phần diện tích vượt hạn mức.

2. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật này đã được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn sử dụng đất còn lại mà không phải chuyển sang thuê đất. Khi hết thời hạn sử dụng đất, nếu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền gia hạn thì phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật này.

3. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 mà thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và Luật này thì phải chuyển sang thuê đất.

4. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc trường hợp được tiếp tục sử dụng đất theo quy định tại khoản 3 Điều 60 của Luật Đất đai năm 2013 thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại mà không phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật này.

5. Tổ chức kinh tế thuộc trường hợp được tiếp tục sử dụng đất theo quy định tại khoản 4 Điều 60 của Luật Đất đai năm 2013 thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn còn lại của dự án mà không phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật này.

6. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thuộc trường hợp được tiếp tục sử dụng đất theo quy định tại khoản 5 Điều 60 của Luật Đất đai năm 2013, thì được tiếp tục thuê đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại hoặc chuyển sang giao đất có thu tiền sử dụng đất theo quy định của Luật này nếu có nhu cầu.

7. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhưng chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất thì thực hiện giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành; trường hợp có nhu cầu thì được thực hiện theo quy định của Luật này.

8. Đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại theo hình thức đã được giao đất, cho thuê đất; nếu có nhu cầu thì được chuyển sang hình thức giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật này. Khi hết thời hạn sử dụng đất, việc gia hạn được thực hiện theo quy định của Luật này.

9. Đối với dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư bằng văn bản hoặc lựa chọn nhà đầu tư, chủ đầu tư theo đúng quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về nhà ở, pháp luật về đấu thầu trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 nhưng chưa giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư, chủ đầu tư mà nay phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh rà soát, xác nhận đã thực hiện đúng quy định của pháp luật về đầu tư, đấu thầu, nhà ở tại thời điểm ban hành các văn bản đó, đồng thời việc chậm giao đất, cho thuê đất không phải lỗi của nhà đầu tư thì không phải tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của Luật này; trình tự, thủ tục, thẩm quyền và thời hạn giao đất, cho thuê đất thực hiện theo quy định của Luật này.

10. Đối với dự án đầu tư đã lựa chọn được nhà đầu tư, chủ đầu tưtheo đúng quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về nhà ở, pháp luật về đấu thầutừ ngày 01 tháng 7 năm 2014 đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành nhưng chưa giao đất, cho thuê đất mà thuộc trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, pháp luật có liên quan và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đấtthì tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo trong trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất để giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư, chủ đầu tư theo quy định của Luật này.

11. Cá nhân đã được Nhà nước giao đất bãi bồi ven sông, ven biển trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 để sử dụng vào mục đích nông nghiệpthì được tiếp tục sử dụng trong thời hạn giao đất còn lại. Khi hết thời hạn giao đất, nếu có nhu cầu sử dụng đất, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và không vi phạm pháp luật về đất đai thì được Nhà nước xem xét giao đất, cho thuê đất.

Điều 256. Giải quyết về hồ sơ địa chính, đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Hồ sơ địa chính dạng giấy đã xây dựng trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tiếp tục sử dụng để phục vụ cho công tác quản lý đất đai và phải được số hóa trong quá trình xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai theo quy định của Luật này.

2. Hồ sơ đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã được cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận nhưng đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất thì tiếp tục giải quyết thủ tục theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 và các văn bản hướng dẫn thi hành, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này. Trường hợp người sử dụng đất đề nghị thực hiện theo quy định của Luật này thì cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của Luật này.

3. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã được cấp theo quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về nhà ở, pháp luật về xây dựng trước ngàyLuật này có hiệu lực thi hành vẫn có giá trị pháp lý và không phải cấp đổi sang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; trường hợp người đã được cấp giấy chứng nhận trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có nhu cầu thì được cấp đổi sang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này.

4. Đối với trường hợp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đã cấp cho đại diện hộ gia đình trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, nếu các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì được cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và ghi đầy đủ tên các thành viên có chung quyền sử dụng đất.

Điều 257. Giải quyết về tài chính đất đai, giá đất khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2025; trường hợp cần thiết Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật này cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương.

2. Đối với trường hợp đã có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cho phép chuyển từ hình thức thuê đất trả tiền hằng năm sang thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết theo quy định của pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành nhưng chưa quyết định giá đất thì thực hiện như sau:

a) Đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành mà được cơ quan nhà nước có thẩm quyền bàn giao đất trên thực tế trước ngày 01 tháng 01 năm 2005 thì chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất áp dụng tại thời điểm bảng giá đất năm 2005 do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành có hiệu lực thi hành;

b) Đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn thi hành mà được cơ quan nhà nước có thẩm quyền bàn giao đất từ ngày 01 tháng 01 năm 2005 đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được xác định tại thời điểm bàn giao đất thực tế;

c) Đối với trường hợp đã có quyết địnhgiao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cho phép chuyển hình thức thuê đất trả tiền hàng năm sang thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 và các văn bản hướng dẫn thi hành nhưng cơ quan có chức năng chưa trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền về phương án giá đất thì chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và giá đất được xác định tại thời điểm ban hành quyết định đó.

Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền đã thực hiện giao đất, cho thuê đất theo tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì giá đất cụ thể được xác định theo thời điểm ban hành của từng quyết định.

d) Chính phủ quy định về việc áp dụng phương pháp xác định giá đất và khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các trường hợp quy định tại các điểm a, b và c khoản này.

3. Đối với trường hợp phương án giá đất đã trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể theo quy định của pháp luật trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể theo phương án đã trình mà không áp dụng quy định tại Luật này.

Điều 258. Giải quyết về thời hạn sử dụng đất khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Đối với đất được Nhà nước giao cho tổ chức kinh tế để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng theo dự án, đất có nguồn gốc trúng đấu giá quyền sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 của các tổ chức kinh tế sử dụng thì thời hạn sử dụng đất được xác định theo thời hạn được ghi trên quyết định giao đất. Trường hợp trong quyết định giao đất không ghi thời hạn thì xác định theo thời hạn của loại đất được pháp luật quy định tại thời điểm giao đất.

2. Đối với trường hợp đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất mà đã hết thời hạn sử dụng đất nhưng đến trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành cơ quan nhà nước có thẩm quyền chưa thu hồi đất thì được xem xét gia hạn hoặc thu hồi theo quy định của Luật này.

Điều 259. Xử lý quyền sử dụng đất của hộ gia đình có trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành

1. Hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất theo quy định tại Điều 27 của Luật này.

Hộ gia đình sử dụng đất đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được thực hiện các quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất theo quy định của Luật này.

2. Khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình đểthực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt thì phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất.

3. Hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì hộ gia đình đó được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại. Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được gia hạn theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên hộ gia đình đó theo quy định của Luật này.

Điều 260. Quy định chuyển tiếp một số trường hợp khác khi Luật này có hiệu lực thi hành

1. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước cho thuê đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 đã trả tiền thuê đất cho cả thời gian thuê hoặc trả trước tiền thuê đất cho nhiều năm mà thời hạn thuê đất đã trả tiền còn lại ít nhất là 05 năm thì tổ chức kinh tế có quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 33 của Luật này; hộ gia đình, cá nhân có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều 37 của Luật này.

2. Trường hợp chủ đầu tư được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm để đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp mà đã cho thuê lại đất có kết cấu hạ tầng theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì phải nộp tiền cho Nhà nước theo quy định của Chính phủ; người thuê lại đất có quyền và nghĩa vụ như được Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê sau khi chủ đầu tư đã nộp đủ tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước.

3. Phương án sử dụng đất, phương án xử lý, phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định tại Nghị quyết số 132/2020/QH14 của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo phương án đã phê duyệt.

Phương án sử dụng đất, phương án xử lý, phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất đang hoàn thiện thủ tục trình cấp có thẩm quyền phê duyệt thì tiếp tục thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định tại Nghị quyết số 132/2020/QH14 của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế.

4. Trường hợp cụm công nghiệp được thành lập trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành do đơn vị sự nghiệp công lập, Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã làm chủ đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thì thẩm quyền cho thuê đất đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư sản xuất, kinh doanh trong cụm công nghiệp thực hiện theo quy định tại Điều 123 của Luật này.

5. Đối với đất trong các khu kinh tế, khu công nghệ cao đã được Nhà nước giao cho Ban Quản lý khu kinh tế, Ban Quản lý khu công nghệ cao trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được xử lý như sau:

a) Đối với diện tích đã được giao lại, cho thuê trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đến hết thời hạn sử dụng đất. Việc gia hạn sử dụng đất thực hiện theo quy định của Luật này;

b) Đối với đất mà Ban Quản lý khu kinh tế, Ban Quản lý khu công nghệ cao chưa giao, chưa cho thuê thì Nhà nước thu hồi đất để giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật này;

c) Người sử dụng đất trong khu kinh tế, khu công nghệ cao trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được thực hiện các quyền và nghĩa vụ tương ứng với hình thức giao đất, cho thuê đất trong thời gian sử dụng đất còn lại.

d) Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đầu tư vào sản xuất, kinh doanh trong khu kinh tế, khu công nghệ cao đã được Nhà nước giao đất, đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn còn lại của dự án, không phải chuyển sang thuê đất. Khi hết thời hạn thực hiện dự án, nếu có nhu cầu thì được xem xét cho thuê đất theo quy định của Luật này.

6. Trường hợp dự án có hoạt động lấn biển đã được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công; quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư theo đúng quy định của pháp luật về đầu tư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì chủ đầu tư được giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất để tiếp tục được thực hiện theo dự án đầu tư đã được phê duyệt.

7. Trường hợp dự án xây dựng công trình ngầm đã có quyết định phê duyệt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư công; quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư theo đúng quy định của pháp luật về đầu tư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được thực hiện theo dự án đầu tư đã được phê duyệt.

8. Trường hợp đất cảng hàng không, sân bay dân dụng đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất cho Cảng vụ hàng không trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục quản lý, sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Trường hợp Nhà nước có chủ trương đầu tư nâng cấp, mở rộng mà làm thay đổi quy hoạch xây dựng cảng hàng không, sân bay dân dụng, thay đổi chủ thể quản lý, sử dụng cảng hàng không, sân bay thì thực hiện theo quy định của Luật này.

Đối với trường hợp Cảng vụ hàng không đã cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục thực hiện theo hợp đồng đã ký kết; khi hết thời hạn thì Nhà nước thu hồi diện tích đất của Cảng vụ hàng không để cho thuê đất theo quy định của Luật này.

9. Đối với đất do các tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc sử dụng trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được sử dụng đất theo hình thức đã được xác định theo quy định của Luật Đất đai năm 2013.

10. Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất mà được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

11. Người sử dụng đất được Nhà nước cho thuê đất mà đã lựa chọn hình thức cho thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm hoặc cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục sử dụng đất theo hình thức thuê đất đã lựa chọn trong thời hạn sử dụng đất còn lại, trừ trường hợp quy định tại Điều 30 của Luật này.

12. Người sử dụng đất đã tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được hoàn trả bằng hình thức trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

13. Trường hợp tổ chức kinh tế được miễn tiền sử dụng đất, miễn tiền thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà nay chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật này.

14. Cá nhân là người dân tộc thiểu số được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định của pháp luật trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà đủ điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định của Luật này thì được hưởng chính sách hỗ trợ về đất đai quy định của Luật này.

15. Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản số 66/2014/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật Đầu tư số 61/2020/QH14 đang thực hiện thủ tục nhận chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản nhưng đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa hoàn thành các thủ tục về đất đai đối với dự án hoặc phần dự án nhận chuyển nhượng thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất cho bên nhận chuyển nhượng, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này. Bên nhận chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản được kế thừa quyền và nghĩa vụ về đất đai của bên chuyển nhượng dự án.

[1] Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ủy ban TW Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn doanh nghiệp, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Đài Truyền hình Việt Nam, các Bộ: Quốc phòng, Công an, Văn hóa, Thể thao và Du lịch...

[2] Hội nghị Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; Hội nghị miền Trung, Hội nghị miền Bắc, Hội nghị với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI); Hội nghị khu vực Tây Nguyên, Hội nghị khu vực Đông và Tây Nam Bộ; Hội nghị lấy ý kiến doanh nghiệp, liên hiệp hội, chuyên gia, nhà khoa học tại thành phố Hồ Chí Minh.

[3] Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tổ chức 12 hội nghị, hội thảo; Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố đã tổ chức 51.153 hội nghị, hội thảo với 1.300.758 lượt ý kiến góp ý vào hầu hết các nội dung của toàn bộ dự thảo Luật

[4] Có 100 lượt ý kiến góp ý của các cá nhân gửi về Bộ Ngoại giao.

[5]Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư: 4.429 tin, bài (chiếm 21,6%); Giá đất và định giá đất: 4.190 tin, bài (chiếm 20,4%); Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất: 3.485 tin, bài (chiếm 20%); Giao đất, cho thuê đất: 4.144 tin, bài (chiếm 20%); Đất cho đồng bào dân tộc thiểu số: 3.119 tin, bài (chiếm 15,2%).

[6] Trong đó: 10.779.147 lượt ý kiến theo báo cáo của các tổ chức chính trị - xã hội (Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhận được 8.363.162 lượt ý kiến; Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam nhận được 2.348.965 lượt ý kiến…); 7.979 lượt ý kiến trên website lấy ý kiến Nhân dân, 1968 ý kiến từ Cổng thông tin điện tử của Chính phủ, 10.393 lượt ý kiến theo 31 báo cáo của Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, 1.305.256 lượt ý kiến theo 63 báo cáo của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, 2.509 lượt ý kiến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, 205 lượt ý kiến của các tổ chức, cá nhân bằng văn bản gửi trực tiếp…

[7] Ngày 28/3/2023, Ban Chỉ đạo Tổng kết thi hành Luật Đất đai và xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đã nghe cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo việc tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý đối với dự án Luật Đất đai (sửa đổi); ngày 06/4/2023, Thường trực Chính phủ đã họp cho ý kiến về báo cáo Tổng hợp ý kiến của nhân dân, Báo cáo giải trình tiếp thu ý kiến Nhân dân và dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); ngày 10/4/2023, Chính phủ đã họp chuyên đề xây dựng pháp luật cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi); chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu, hoàn thiện dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

[8] “Điều 4. Áp dụng pháp luật

1. Quản lý và sử dụng đất đai phải thực hiện theo quy định của Luật Đất đai và các luật khác có liên quan. Trường hợp có quy định khác nhau giữa Luật Đất đai và Luật khác thì thực hiện theo quy định của Luật Đất đai, trừ các trường hợp sau đây:

a) Việc thực hiện trình tự, thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đấu giá tài sản;

b) Việc thực hiện trình tự, thủ tục đấu thấu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất theo quy định của Luật Đấu thầu;

c) Việc thực hiện trình tự, thủ tục chấp thuận, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án có sử dụng đất theo quy định của Luật Đầu tư;

c) Trường hợp đất đai là đối tượng quản lý của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công thì ngoài việc áp dụng theo quy định của Luật này đồng thời phải thực hiện theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công;

d) Việc xác lập, thực hiện hợp đồng, giao dịch dân sự đối với quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đủ điều kiện tham gia giao dịch theo quy định của Luật này thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự và Luật khác có liên quan.

2. Trường hợp Luật khác ban hành sau ngày Luật Đất đai có hiệu lực thi hành cần quy định đặc thù về quản lý, sử dụng đất khác với quy định tại Luật Đất đai thì phải xác định cụ thể nội dung thực hiện hoặc không thực hiện theo quy định của Luật Đất đai, nội dung thực hiện theo quy định của Luật khác đó. Trường hợp Luật khác không xác định cụ thể thì áp dụng quy định của Luật Đất đai.

3. Việc giải quyết các quan hệ pháp luật về đất đai phải căn cứ vào pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan tại thời điểm xảy ra hành vi quản lý và sử dụng đất đai.”

[9] Điểm e khoản 2 Điều 10: “e) Đất sử dụng vào mục đích công cộng gồm đất công trình giao thông; đất công trình thủy lợi; đất công trình cấp nước, thoát nước; đất công trình phòng, chống thiên tai; đất có di tích lịch sử - văn hóa; đất công trình xử lý chất thải rắn; đất công trình năng lượng, chiếu sáng công cộng; đất công trình dầu khí; đất công trình hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin; đất chợdân sinh, chợ đầu mối; đất khu vui chơi, giải trí công cộng, sinh hoạt cộng đồng;”

[12] Nội dung Điều này được chỉnh lý như sau: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật này. Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được pháp luật bảo hộ.”

[13] Trong đó: bỏ Điều 29 về thời điểm thực hiện quyền của người sử dụng đất; Điều 39 về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế sử dụng đất để xây dựng công trình ngầm, công trình trên không; Điều 41 về quyền và nghĩa vụ của cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất từ loại đất không thu tiền sử dụng đất sang loại đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất; gộp Điều 53 về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, khu nhà ở; dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê vào Điều 37 về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

[15] Điều 35 và Điều 38 dự thảo Luật

[16] Chuyển 01 Điều về giải quyết phát sinh về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sau khi Luật này có hiệu lực thi hành xuống quy định chuyển tiếp; tăng 02 Điều để cụ thể hóa các quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (Điều 59 về nhiệm vụ lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và tách nội dung về kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện thành một điều riêng (Điều 63))

[20] Điều 60, 61 và Điều 62 dự thảo Luật.

[24] Do ghép 02 điều quy định về nguyên tắc bồi thường về đất và nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản khi Nhà nước thu hồi đất thành 01 điều chung (Điều 86).

[29] Từ Điều 91 đến Điều 95 dự thảo Luật

[35] Điều 120 quy định xử lý trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực

[42] - Bỏ Điều 141. Quy định chi tiết việc đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất và Điều 145. Cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản gắn liền với đất;

- Ghép điều 135 Giấy tờ làm căn cứ công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất với Điều 136 Công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất thành Điều 134 Cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất;

- Tách Điều 138 Công nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, tổ chức tôn giáo đang sử dụng đất của Dự thảo thành 02 Điều là Điều 139 Cấp Giấy chứng nhận cho tổ chức trong nước đang sử dụng đất và Điều 142 Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với đất do cơ sở tôn giáo đang sử dụng: thêm 01 Điều.

- Thêm: (09 Điều, Luật hóa Nghị định 43) gồm: Điều 136. Cấp Giấy chứng nhận đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014; Điều 137. Cấp Giấy chứng nhận cho hộ gia đình, cá nhân đã được giao không đúng thẩm quyền; Điều 140. Cấp Giấy chứng nhận đối với đất xây dựng khu đô thị, khu dân cư nông thôn, khu sản xuất kinh doanh có nhiều mục đích sử dụng đất khác nhau; Điều 141 Cấp Giấy chứng nhận đối với đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh; Điều 143. Cấp Giấy chứng nhận đối với trường hợp thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu; Điều 144. Cấp Giấy chứng nhận đối với trường hợp khu đất của một người sử dụng nằm trên nhiều đơn vị hành chính; Điều 145. Cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản là nhà ở; Điều 146 Cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản là công trình xây dựng không phải là nhà ở; Điều 147 Cấp Giấy chứng nhận đối với trường hợp Nhà nước đã có quyết định quản lý đối với đất đai, tài sản gắn liền với đất nhưng chưa thực hiện.

[46] Bỏ Điều 148. Điều tiết nguồn thu từ đất và Điều 157. Tư vấn xác định giá đất của bản dự thảo Luật lấy ý kiến Nhân dân

[47] Bổ sung Điều 160 và Điều 165 dự thảo Luật.

[48] Bổ sung Điều 186. Hoạt động lấn biển trên cơ sở tách khoản 3 Điều 185 (Đất có mặt nước ven biển).

[49] Văn bản số 2872/BCA-H02 ngày 11 tháng 8 năm 2022 của Bộ Công an và Văn bản số 2827/BQP-KTe ngày 18 tháng 8 năm 2022 của Bộ Quốc phòng

[50] Các điều 196, 197, 198, 199, 200, 201 và Điều 202 dự thảo Luật

[53] Điều 205 và Điều 206 dự thảo Luật

[54] Các điều 220, 221 và 222 dự thảo Luật

[55] Bỏ Điều 220 về kiểm toán về đất đai.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương I
QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 1. Phạm vi điều chỉnh	Thanh tra Chính phủ	Đề nghị có quy định tổng quan về đất đai như khái niệm, vai trò, chức năng, giá trị đối với quốc gia dân tộc, công dân…	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là các vấn đề mang tính lý luận, khoa học do đó không quy định cụ thể trong luật.
Luật này quy định về chế độ sở hữu đất đai, quyền hạn và trách nhiệm của Nhà nước đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý về đất đai, chế độ quản lý và sử dụng đất đai, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với đất đai thuộc lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.	Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Đề nghị cần làm rõ khái niệm, nội hàm của “sở hữu toàn dân” trong quá trình định hướng hoàn thiện chính sách về đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 2. Đối tượng áp dụng
2. Người sử dụng đất.	Viện Nghiên cứu Thanh niên	Sửa đổi thành “các chủ thể có quyền sử dụng đất” thay vì “người sử dụng đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định về người sử dụng đất được kế thừa quy định của luật đất đai qua các thời kỳ và được áp dụng ổn định không có vướng mắc. Tại Điều về người sử dụng đất của dự thảo Luật đã quy định cụ thể người sử dụng đất bao gồm những đối tượng nào.
Điều 3. Giải thích từ ngữ
1. Thửa đất là phần diện tích đất được giới hạn bởi ranh giới xác định trên thực địa hoặc được mô tả trên hồ sơ; được gắn mã định danh duy nhất.	TU Bạc Liêu, UBND Bạc Liêu:	Đề nghị nêu rõ thêm cụm từ *“mã định danh”*	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Kế hoạch sử dụng đất là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất.	Sở GTVT Hải Dương	Đề nghị sửa như sau: “Kế hoạch sử dụng đất là việc xác định các khoảng thời gian và mốc thời gian cụ thể để thực hiện quy hoạch sử dụng đất”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
7. Nhà nước giao quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước giao đất) là việc Nhà nước ban hành quyết định giao đất để trao quyền sử dụng đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất.	TU, Sở TNMT Hậu Giang, HĐND, TU Phú Thọ,	Đề nghị thay cụm từ “trao” bằng từ “giao” và thống nhất cụm từ “giao quyền sử dụng đất” này tại khoản 8, khoản 9, khoản 14 Điều 3 và Điều 5 dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND Đồng Nai.	Đề nghị bổ sung thêm đối tượng có trách nhiệm trong quản lý đất đai cụ thể: “Nhà nước giao quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước giao đất) là việc Nhà nước ban hành quyết định giao đất để trao quyền sử dụng đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất và đối tượng có trách nhiệm trong quản lý đất đai”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND TP Hà Nội	Các thuật ngữ “Nhà nước giao quyền sử dụng đất”, “Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất”, “Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất” chưa thống nhất với Điều 17 của dự thảo (giao đất, cho thuê đất thông qua quyết định; công nhận quyền sử dụng đất thực hiện bằng việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất)
9. Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất là việc Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất ổn định mà không có nguồn gốc được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thông qua việc ban hành quyết định công nhận quyền sử dụng đất đối với thửa đất xác định.	TU, UBND Quảng Bình, UBND Sóc Trăng	Đề nghị bỏ cụm từ “… thông qua việc ban hành quyết định…” Lý do: Từ trước đến nay chỉ ký giấy chứng nhận không ban hành quyết định, nay dự thảo quy định phải ban hành quyết định công nhận như vậy là thêm thủ tục hành chính, tạo sự khác biệt về hồ sơ lưu trữ các thời kỳ. Đề nghị sửa để giữ nguyên như quy định tại khoản 9 Điều 3 Luật Đất đai 2013.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
TU, UBND Quảng Bình, UBND Sóc Trăng	Đề nghị bổ sung sau khoản 9 một khoản để định nghĩa rõ: “Mục đích sử dụng” là mục đích sử dụng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao quyền sử dụng đất hoặc cho thuê quyền sử dụng đất ghi trên quyết định giao đất hoặc công nhận quyền sử dụng đất ghi trên GCNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: tại Điều 12 của dự thảo Luật đã có quy định về căn cứ xác định loại đất.
10. Chuyển mục đích sử dụng đất là việc người sử dụng đất được thay đổi từ mục đích đất đang sử dụng sang sử dụng mục đích đất khác theo quy định của Luật này.	STNMT Hà Nam	Điều chỉnh như sau: “Chuyển mục đích sử dụng đất là việc người sử dụng đất được thay đổi từ mục đích đất được quyền sử dụng sang sử dụng mục đích đất khác theo quy định của Luật này”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ VHTTDL, Thanh tra Chính phủ	Sửa đổi như sau: “10. Chuyển mục đích sử dụng đất là việc người sử dụng đất được thay đổi từ mục đích đất đang sử dụng sang mục đích sử dụng đất khác theo quy định của Luật này”
11. Chuyển quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người này sang người khác thông qua các hình thức chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.	UBND tỉnh Lai Châu;	Đề nghị sửa thành “Chuyển quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người *sử dụng đất* này sang người *sử dụng đất* khác thông qua các hình thức chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất.” - Lý do: Để thống nhất với các khoản khác tại Điều này và Điều 6 (Người sử dụng đất).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Viện nghiên cứu Thanh niên	Sửa đổi: “chuyển quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ chủ thể có quyền sử dụng đất này sang chủ thể khác thông qua các hình thức chuyển đổi, chuyển nhượng, từ thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất và góp vốn bằng quyền sử dụng đất”.
12. Góp vốn bằng quyền sử dụng đất là sự thoả thuận giữa các bên về chuyển quyền sử dụng đất thông qua việc góp quyền sử dụng đất để tạo thành giá trị tài sản trong vốn điều lệ của doanh nghiệp, bao gồm góp vốn để thành lập doanh nghiệp hoặc góp thêm vốn điều lệ của doanh nghiệp đã được thành lập.	Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Xem lại đảm bảo thống nhất với quy định tại Khoản 13 “13. Góp quyền sử dụng đất là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó người sử dụng đất góp quyền sử dụng đất của mình để hợp tác sản xuất, kinh doanh với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, chủ thể khác mà không làm thay đổi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
13. Góp quyền sử dụng đất là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó người sử dụng đất góp quyền sử dụng đất của mình để hợp tác sản xuất, kinh doanh với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, chủ thể khác mà không làm thay đổi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất.	UBND Đồng Tháp	Thay thế cụm từ “chủ thể khác” bằng những cụm từ chỉ rõ (cụ thể) đối tượng được tham gia vào việc góp quyền sử dụng đất, bởi vì từ “chủ thể” được hiểu là “cá nhân” hoặc “tổ chức”, nhằm tránh trường hợp gây khó hiểu hoặc hiểu nhầm đối tượng khi áp dụng thực hiện vào thực tế.
15. Bồi thường về đất là việc Nhà nước trả lại bằng đất hoặc giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất.	Hiệp hội BĐS Tp.. HCM	Đề nghị bổ sung cụm từ “và các chính sách hỗ trợ” và sửa đổi khoản 15 Điều 3 như sau: “Bồi thường về đất là việc Nhà nước trả lại bằng đất hoặc giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi và các chính sách hỗ trợ cho người sử dụng đất.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở GTVT Hải Dương	Đề nghị sửa như sau: “Bồi thường về đất là việc Nhà nước trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất”.
Viện nghiên cứu thanh niên	Sửa lại: “Bồi thường về đất là việc nhà nước hoàn lại một khoản tiền hoặc lợi ích vật chất khác tương ứng với giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất”.
16. Chi phí đầu tư vào đất còn lại bao gồm chi phí san lấp mặt bằng và chi phí khác liên quan trực tiếp có căn cứ chứng minh đã đầu tư vào đất mà đến thời điểm Nhà nước thu hồi đất còn chưa thu hồi được.	Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Đề nghị sửa lại như sau “Chi phí đầu tư vào đất còn lại bao gồm chi phí san lấp mặt bằng và chi phí khác liên quan trực tiếp có căn cứ chứng minh người sử dụng đất đã đầu tư vào đất mà đến thời điểm Nhà nước thu hồi đất còn chưa thu hồi được.” để đảm bảo rõ ràng	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
17. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trợ giúp cho người có đất thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển.	Hiệp hội BĐS tp. HCM	Đề nghị bổ sung cụm từ “hoặc giải quyết chỗ ở tạm thời (tạm cư) hoặc thanh toán tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ” và sửa đổi khoản 17 Điều 3 như sau: Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trợ giúp cho người có đất thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất và phát triển, hoặc giải quyết chỗ ở tạm thời (tạm cư) hoặc thanh toán tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
18. Đăng ký đất đai, nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất là việc kê khai và ghi nhận tình trạng pháp lý về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và quyền quản lý đất đối với một thửa đất vào hồ sơ địa chính.	TU, HĐND Tiền Giang, TU Phú Thọ	Tại Khoản 18 Điều 3 Dự thảo Luật quy định: “Đăng ký đất đai, nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất là việc kê khai và ghi nhận tình trạng pháp lý về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và quyền quản lý đất đối với một thửa đất vào hồ sơ địa chính”. Trong khi đó, tại Điểm b Khoản 1 Điều 217 Dự thảo Luật nêu: “Thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, công nhận quyền sử dụng đất”. Kiến nghị điều chỉnh thống nhất trong sử dụng từ ngữ, ví dụ như: Thủ tục đăng ký đất đai, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất,…	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
23. Giá đất là giá trị bằng tiền Việt Nam tính trên một mét vuông đất với thời hạn sử dụng đã được xác định.	Bộ Tài chính	Giá đất thực chất chính là giá trị của quyền sử dụng đất nên quy định khái niệm như dự thảo là chưa phản ánh đúng bản chất trên; vì vậy, Đề nghị sửa lại cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
25. Tiền sử dụng đất là số tiền mà người sử dụng đất phải trả cho Nhà nước khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất,cho phép chuyển mục đích sử dụng đất,công nhận quyền sử dụng đất.	HĐND Long An, HĐND Phú Thọ, TU Hậu Giang, UBND Vĩnh Phúc, HĐNĐ Hải Dương, UBND Quảng Trị, Sở TNMT Hậu Giang, Tỉnh Ủy Phú Thọ	Bổ sung giải thích: “Tiền thuê đất”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
30. Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập, có chức năng thực hiện các hoạt động dịch vụ công theo quy định của pháp luật.	UBND Điện Biên, TU Điện Biên, Tỉnh ủy Thái Nguyên	Đề nghị bỏ nội dung “Đơn vị sự nghiệp công lập”; lý do: Để nội dung được ngắn gọn, tránh trùng lặp vì khái niệm này đã được giải thích tại khoản 1, Điều 9 Luật Viên chức 2010.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND Đắk Lắk	Trong dự thảo lại sử dụng cụm từ “tổ chức sự nghiệp công lập”, vì vậy cần sử dụng cho thống nhất; trường hợp 2 cụm từ này khác nhau, thì cần bổ sung giải thích từ ngữ thế nào là “tổ chức sự nghiệp công lập”
31. Tổ chức kinh tế bao gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức kinh tế khác thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh theo quy định của pháp luật về đầu tư, trừ tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.	HĐND Yên Bái	Đề nghị sửa lại như sau: “Tổ chức kinh tế là tổ chức được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam, gồm doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức kinh tế khác thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanhtheo quy định của pháp luật về đầu tư, trừ tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.” Phù hợp với khoản 21 Điều 3 Luật Đầu tư 2020	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
34. Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là hộ gia đình, cá nhân đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp và có nguồn thu nhập từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó.	Tỉnh Ủy Kon Tum, BCS đảng UBND tỉnh Kon Tum	Quy định Văn bản chứng minh Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp và có nguồn thu nhập từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó; nội dung này chưa cụ thể, rõ ràng, vì có thể hộ gia đình cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhưng vẫn nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp và cho thuê đất thì vẫn có thu nhập từ diện tích đất này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND, UBND, STNMT, Ninh Thuận	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp đang sử dụng đất nông nghiệp mà chưa được Nhà nước công nhận.
HĐND Bến Tre, UBND Bình Phước	Đề nghị bỏ nội dung hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhằm đảm bảo tính công bằng với các hộ gia đình, cá nhân khác.
UBND Quảng Trị	Tại khoản 34, đề nghị giải thích từ ngữ về Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, đề nghị cần giải thích cụ thể hơn để thống nhất chung khi áp dụng thực hiện (cần quy định cụ thể như đã quy định tại Điều 3, Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT ngày 29/9/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường).
35. Cộng đồng dân cư gồm cộng đồng người Việt Nam sinh sống trên cùng địa bàn thôn, làng, ấp, bản, bon, buôn, phum, sóc, tổ dân phố và điểm dân cư tương tự có cùng phong tục, tập quán hoặc có chung dòng họ.	HĐND Nghệ An	Đề nghị bổ sung cụm từ “khu phố, khối phố, khóm, tiểu khu” vào sau từ “tổ dân phố”	Về nội dung này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Khái niệm này được kế thừa Luật Đất đai qua các thời kỳ và có tính đặc thù của quan hệ đất đai.
HĐND Vĩnh Long	Đề nghị bổ sung cụm từ “khóm, khu” vào phía sau từ “ấp” để phù hợp với tên gọi địa giới hành chính của Khu vực đồng bằng sông Cửu Long
UBND Nghệ An	Chưa thống nhất với quy định tại khoản 24 Điều 2 Luật Lâm nghiệp năm 2017: “Cộng đồng dân cư bao gồm cộng đồng người Việt Nam sinh sống trên cùng địa bàn thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phố, điểm dân cư tương tự và có cùng phong tục, tập quán”
36. Tập trung đất nông nghiệp là việc tăng quy mô diện tích đất nông nghiệp để tổ chức sản xuất thông qua phương thức hợp tác, chuyển đổi hoặc thuê quyền sử dụng đất của người khác mà không làm mất đi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất.	Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Yêu cầu của “Tập trung đất nông nghiệp” là không làm mất đi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất. Tuy nhiên, “chuyển đổi” là một trong các hình thức chuyển quyền sử dụng đất được quy định tại khoản 11 Điều 3 Dự thảo Luật. Do đó, đề nghị xem lại đảm bảo thống nhất, phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
39. Vùng phụ cận các công trình hạ tầng kỹ thuật, dự án chỉnh trang đô thị, khu dân cư nông thôn là vùng đất tiếp giáp với các công trình, dự án đó theo quy hoạch.	UBND Thừa Thiên Huế, UBND Vĩnh Phúc, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, HĐND tỉnh Thái Bình; UBND tỉnh Lạng Sơn, Bạc Liêu	Giải thích từ ngữ: Đề nghị xem xét bổ sung giải thích từ ngữ đối với “*vùng phụ cận các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng...”.Đề nghị điều chỉnh cụm từ “công trình hạ tầng kỹ thuật”* và “công trình xây dựng kết cấu hạ tầng” phải đồng nhất khái niệm. Đề nghị cần giải thích rõ hơn; có quy định cụ thể vùng này theo diện tích hay theo các dự án tiếp giáp như thế nào? Đề nghị nghiên cứu giải thích theo hướng đưa ra một khoảng cách nhất định (ví dụ, phạm vi 20m hoặc 30m trở ra tính từ mốc giới đất của các công trình, dự án đó) giữa vùng phụ cận và các công trình, dự án thuộc diện Nhà nước thu hồi đất	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
41. Giá của thửa đất chuẩn là giá trị của thửa đất có các đặc tính về quy mô diện tích, hình thể, kích thước mang tính đại diện cho các thửa đất trong vùng giá trị, được chọn làm thửa đất chuẩn để định giá cho các thửa đất khác trong vùng giá trị.	Sở TNMT Hưng Yên	Khoản 41 giải thích từ ngữ Giá của thửa đât chuẩn tuy nhiên tại các Điều 130, 131 dự thảo Luật lại ghi là giá thửa đất chuẩn. Đề nghị thống nhất quy định theo một tên gọi.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung thêm khái niệm “Gia hạn sử dụng đất” để phân biệt với việc điều chỉnh thời gian sử dụng đất của dự án vì việc xác định nghĩa vụ tài chính khác khau. Dự thảo sử dụng cụm từ “tổ chức sự nghiệp công lập”, “đơn vị sự nghiệp công lập tự chú tài chính”, “đơn vị sự nghiệp công lập chưa tự chù tài chính” Đề nghị quy định một cụm từ chung là “đơn vị sự nghiệp công lập” để phù hợp với quy định pháp luật về đơn vị sự nghiệp công lập hiện hành.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ cụm từ “có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước” vì khó chứng minh được vốn chuyển nhượng không thuộc NSNN. Bên cạnh dó, tại khoản 9 Điều 3 Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp quy định: “Vốn của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ bao gồm vốn chủ sở hừu của doanh nghiệp và vốn do doanh nghiệp huy động”; theo quy định nêu trên thì tiền của DNNN sử dụng để hoạt động sản xuất kinh doanh trong đó có trường hợp dùng để nộp tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất đều xác định là tiền vốn của DNNN.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: hiện nay có các doanh nghiệp nhà nước có hoạt động kinh doanh bất động sản, do đó cần có sự phân biệt nguồn gốc tiền nhà nước đã cấp cho doanh nghiệp và tiền doanh nghiệp có được từ hoạt động sản xuất kinh doanh để tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động sản xuất kinh doanh.
		Ý kiến khác
	Bộ KH&ĐT, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, STNMT Quảng Ngãi, UBND Bạc Liêu, UBND Quảng Trị, Sở KH-ĐT Hải Dương, UBND tỉnh Hà Giang, HĐND tỉnh Thái Bình, HĐND Hà Tĩnh, UBND Nghệ An, Sở TNMT Hà Tĩnh, HĐND Hà Tĩnh, UBND Thừa Thiên Huế, Sở TNMT Hưng Yên, HĐND tỉnh Đắk Lắk HĐND tỉnh Thái Bình, Bộ VHTTDL, Viện Nghiên cứu Thanh niên, BCS Đảng UBND tỉnh Kon Tum, HĐND Hải Dương, UBND Vĩnh Long	Một số ý kiến khác đề nghị chi tiết và cụ thể, vì nội dung giải thích từ ngữ trong dự thảo này còn mang tính chung chung chưa sát thực theo thực tế, khó tổ chức thực hiện đồng thời đề nghị bổ sung các thuật ngữ sử dụng trong Luật Đất đai qua các thời kỳ, Luật khác có liên quan hoặc các văn bản dưới luật như: “ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi”, “Hộ kinh doanh”, “Khu đất”, Đất chưa giao”, “Đất chưa sử dụng”, “Đất dự phòng”, “Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp", “đang sử dụng đất”, “đất vườn ao”, "tiếp cận đất đai", “đất”, “đất đai”; cụm từ “quản lý hoạt động dịch vụ về đất đai”, đất hoang, việc khai hoang, phục hóa, “Dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn”, “Khu vực hạn chế tiếp cận đất đai”, “đăng ký biến động đất đai”, “khu chức năng”, tổ chức”, “công dân”, “đồng quyền sử dụng đất” và “chung quyền sử dụng đất”, Nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất”, “Giá đất phổ biến trên thị trường”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	UBND tỉnh Đồng Nai, Tỉnh ủy Đồng Nai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, HĐND tỉnh Thái Bình	Bổ sung một số từ ngữ, cụm từ như: Lấn, chiếm đất đai,	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	UBND tỉnh Lạng Sơn, Bạc Liêu	Giải thích từ ngữ: Đề nghị xem xét bổ sung giải thích từ ngữ đối với "*khu sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung*”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 4. Áp dụng pháp luật
Quản lý và sử dụng đất đai phải thực hiện theo quy định của Luật này. Trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật này và luật khác thì thực hiện theo quy định của Luật Đất đai.	Sở TNMT Hậu Giang, HĐND Bến Tre, HĐND Cà Mau, TU Phú Thọ, Tổng cục Biển hải đảo, Tỉnh ủy Bến Tre, UBND Bến Tre, UBND tỉnh Cà Mau, HĐND Long An, HĐND Nghệ An, HĐND Phú Thọ, Bộ Xây dựng, Bộ Nội vụ, HĐND Hải Dương, Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam)	Đề nghị xem xét lại cho phù hợp với khoản 3 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Viện nghiên cứu thanh niên	Sửa lại: “Điều 4. Áp dụng pháp luật 1. Việc quản lý và sử dụng đất đai phải thực hiện theo quy định của Luật Đất đai và các quy định có liên quan 2. Hoạt động quản lý và sử dụng đất đai có tính chất đặc thù được quy định trong luật khác thì áp dụng quy định của luật đó. 3. Hoạt động quản lý và sử dụng đất đai có tính chất đặc thù chưa được quy định trong các luật khác thì áp dụng quy định của Luật Đất đai”.
STNMT Ninh Bình	Sửa đôi: “Quản lý và sử dụng đất đai phải thực hiện theo quy định của Luật này. Các quy định chuyên ngành liên quan tới việc quản lý, sử dụng phải đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với quy định của pháp luật về đất đai. Trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật này và luật khác thì thực hiện theo quy định của Luật Đất đai.
HĐND Tiền Giang	Đề nghị thay cụm từ “Luật này” thành cụm từ “pháp luật về đất đai” phù hợp với thực tiễn áp dụng pháp luật về đất đai (Luật, Nghị định, Thông tư) và yếu tố lịch sử trong quản lý đất đai
HĐND Gia Lai	Chỉnh sửa cụm từ: “Luật Đất đai” thành cụm từ “Luật này” như sau: “…Trường hợp có sự khác nhau giữa quy định của Luật này và luật khác thì thực hiện theo quy định của Luật này”.
Ngân hàng nhà nước Việt Nam	Đề nghị cân nhắc bỏ quy định tại Điều này. Trong trường hợp giữ lại quy định này cần rà soát và cụ thể hóa tại quy định của dự thảo Luật theo hướng: quy định nào áp dụng quy định tại Luật Đất đai, quy định nào áp dụng theo pháp luật thuộc các lĩnh vực khác để không gặp vướng mắc trong quá trình thực hiện.
	Bộ KH&ĐT	Việc bổ sung nguyên tắc áp dụng pháp luật để giải quyết mối he quan giữa Luật Đất đai với các Luật khác là cần thiết. Tuy nhiên, cần rà soát kỹ lưỡng quy định tại Điều 4 để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ giữa các Luật và phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Điều 156 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015. Đề nghị rà soát để thống nhất với Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở và kinh doanh bất động sản.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	Bộ KH&ĐT	Hơn nữa, để phân định rõ phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu thầu và Luật Đất đai, đề nghị bổ sung vào Khoản 1 Điều 4 việc loại trừ áp dụng thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư tương tự như dấu giả, đấu thầu, theo đó bổ sung: “Việc thực hiện trình tự, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định cua Luat Dau tu"	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai không quy định về nội dung này do đó việc đưa vào Điều 4 là không phù hợp.
Điều 5. Sở hữu đất đai
Điều 6. Người sử dụng đất	UBND, HĐND tỉnh Nghệ An,	Thống nhất về cách gọi “người sử dụng đất” hoặc “người có nhu cầu sử dụng đất” trong toàn dự thảo (không sử dụng cụm từ “đối tượng sử dụng đất”, “đối tượng có nhu cầu sử dụng đất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì cụm từ “đối tượng sử dụng đất”, “đối tượng có nhu cầu sử dụng đất” được áp dụng phù hợp trong từng trường hợp cụ thể trong dự thảo Luật này không mâu thuẫn với cụm từ người sử dụng đất quy định tại Điều này.
Người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất; thuê lại đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao theo quy định của Luật này, bao gồm:	Bộ Thông tin và Truyền thông	Đề nghị bổ sung như sau: “Người sử dụng đất khu công nghệ cao, *khu CNTT tập trung* theo quy định của Luật này”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định tại Điều 51 của Luật Công nghệ thông tin quy định khu công nghệ thông tin là khu công nghệ cao. Theo đó nội dung Điều này đã có quy định người sử dụng đất trong khu công nghệ cao.
HĐND Tiền Giang	Bổ sung cụm từ “là tổ chức, cá nhân” như sau: “người sử dụng đất là tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao đất, cho thuê đất…	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Luật Đất đai có một số chủ thể đặc biệt như hộ gia đình, cộng đồng dân cư do đó việc quy định như kiến nghị không đảm bảo bao quát hết các chủ thể của Luật Đất đai.
HĐND Hải Dương	Đề nghị quy định cụ thể đối với trường hợp người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất là Liên doanh từ hai nhà đầu tư trở lên và tổ hợp tác được hình thành trên cơ sở hợp đồng hợp tác giữa hai cá nhân hoặc hai pháp nhân trở lên.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với trường hợp liên doanh thì các bên phải thành lập doanh nghiệp theo pháp luật về đầu tư, pháp luật về doanh nghiệp, khi đó nhà nước sẽ giao đất cho doanh nghiệp liên doanh. Đối với trường hợp liên danh hoặc ký hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) thì nhà nước thực hiện giao đất cho thuê đất một trong các bên.
Phòng thương mại Công nghiệp Việt Nam	Xem xét lại quy định về người sử dụng đất đối với người nước ngoài để đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này không được nêu trong Nghị quyết số 18/NQ-TW do đó không có cơ sơ thể chế hóa vào nội dung dự thảo.
1. Tổ chức trong nước gồm:
a) Cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức sự nghiệp công lập và tổ chức khác theo quy định của pháp luật về dân sự;	Sở TNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh, HĐND Hà Tĩnh	Đề nghị chỉnh sửa cụm từ “tổ chức sự nghiệp công lập” thành “đơn vị sự nghiệp công lập ” cho thống nhất với khoản 30 Điều 3 của Dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
c) Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc sử dụng đất (sau đây gọi chung là tổ chức tôn giáo).	STNMT Hà Nam	Định nghĩa rõ cơ sở tôn giáo hay là tổ chức tôn giáo cho đồng nhất với Luật Tín ngưỡng, tôn giáo.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: để thống nhất với Luật Tôn giáo, Tín ngưỡng, dự thảo Luật đã rà soát đối tượng sử dụng đất tôn giáo là tổ chức tôn giáo và tổ chức tôn giáo trực thuộc.
TU, UBND Quảng Bình	Đề nghị định nghĩa rõ hơn để xác định chính xác quy mô của “tổ chức tôn giáo trực thuộc sử dụng đất” nhằm tránh hiểu nhầm để yêu cầu giao đất xây dựng các cơ sở tôn giáo khó kiểm soát.
2. Hộ gia đình, cá nhân trong nước (sau đây gọi chung là hộ gia đình, cá nhân).	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Dự thảo Luật không có quy định về cách xác định thành viên hộ gia đình; Xem xét không quy định chủ thể tham gia xác lập thực hiện giao dịch là hộ gia đình sử dụng đất mà quy định rõ chủ thể tham gia xác lập, thực hiện giao dịch là các thành viên của hộ gia đình. Trường hợp dự thảo Luật vẫn quy định chủ thể sử dụng đất là hộ gia đình thì đề nghị quy định rõ căn cứ xác định hoặc cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm xác nhận thành viên hộ gia đình sử dụng đất	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hộ gia đình sử đất đã được quy định tại Điều về giải thích từ ngữ của dự thảo Luật. Đồng thời tại điều về nguyên tắc, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận của dự thảo Luật.
7. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.	BKHĐT	Đề nghị áp dụng khái niệm tổ chức kinh tế có vốn đàu tư nước ngoài theo hướng đồng bộ với Luật Đầu tư; tổ chức kinh tế có vốn đàu tư nước ngoài từ 50% trở xuống có các quyèn như nhà đầu tư trong nước.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin ghi nhận để tiếp tục nghiên cứu và báo cáo các cấp có thẩm quyền để quy định trong dự thảo Luật.
Điều 7. Nguyên tắc sử dụng đất
1. Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất.	Viện Khoa học Tài nguyên nước	Đề nghị sửa thành: “Sửa thành “Đúng mục đích sử dụng đất”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 8. Người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với việc sử dụng đất
2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đối với việc sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích; đất phi nông nghiệp đã giao cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp xã) để sử dụng vào mục đích xây dựng trụ sở Ủy ban nhân dân, các công trình công cộng phục vụ hoạt động văn hóa, giáo dục, y tế, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và công trình công cộng khác của xã, phường, thị trấn.	Bộ VHTTDL	Chỉnh sửa như sau: “2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn … vui chơi, giải trí, thăm quan, du lịch, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và công trình công cộng khác của xã, phường, thị trấn”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì “thăm quan, du lịch” không phải là một loại đất mà đây là một hoạt động du lịch.
STNMT Quảng Ngãi	Đề nghị bổ sung thêm cụm từ “đất nông nghiệp đang quản lý”vì thực tế UBND xã, phường, thị trấn đang quản lý đất nông nghiệp ngoài quỹ đất công ích; do đó đề nghị điều chỉnh thành: “Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn đối với việc sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích công ích, đất nông nghiệp đang quản lý;…”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này được kế thừa từ Luật đất đai năm 2003 và 2013. Đối với đất nông nghiệp mà UBND xã đang quản lý không phải là đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích thì có thể thuộc loại đất bãi bồi, ven sông ven biển chưa giao chưa cho thuê. Loại đất này đã được quy định tại Điều về người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với đất được giao để quản lý của dự thảo Luật.
5. Thành viên hộ gia đình sử dụng đất hoặc người đại diện cho hộ gia đình sử dụng đất đối với việc sử dụng đất của hộ gia đình.	TU Phú Thọ, HĐND Phú Thọ, UBND Phú Thọ	Đề nghị sửa thành “Đại diện cho hộ gia đình sử dụng đất đối với việc sử dụng đất của hộ gia đình”. Lý do: Hiện nay còn nhiều cách hiểu và áp dụng khác nhau khi thực hiện quyền của người sử dụng đất (thực hiện thủ tục hành chính hoặc xác nhận hồ sơ giao dịch dân sự), toàn bộ các thành viên của hộ gia đình phải ký xác nhận, gây khó khăn cho việc thực hiện các thủ tục giao dịch quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì quy định như dự thảo đảm bảo quyền lợi cho các thành viên của hộ gia đình sử dụng đất, quy định này đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật về dân sự.
Điều 9. Người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với đất được giao để quản lý	HĐND Đắk Lắk, Hòa Bình, HĐND tỉnh Cao Bằng; HĐND tỉnh Tuyên Quang, HĐND Bắc Ninh. HĐND Quảng Bình, UBND Tỉnh Hòa Bình, HĐND Tiền Giang, HĐND Hải Dương	Dự thảo chưa quy định trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp huyện, do đó, Đề nghị bổ sung đối tượng này vào cho đầy đủ.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Tổ chức trong nước được giao quản lý công trình công cộng, gồm công trình giao thông, hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước, hệ thống công trình thủy lợi, công trình phòng, chống thiên tai, đê điều, đập; quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm; hành lang an toàn các công trình theo quy định của pháp luật;	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Bỏ “đập” Lý do: “Đập” thuộc công trình thủy lợi, thủy điện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm đối với việc quản lý đất sử dụng vào mục đích công cộng được giao để quản lý, đất chưa giao, đất chưa cho thuê tại địa phương.	UBND Nghệ An	“2. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã chịu trách nhiệm đối với việc quản lý đất sử dụng vào mục đích công cộng được giao để quản lý, đất chưa giao, đất chưa cho thuê tại địa phương, phần đất nhỏ, lẻ do Nhà nước thu hồi để thực hiện các dự án nhưng không sử dụng hết phần diện tích sau khi thu hồi”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 10. Nhà nước khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai
3. Khai hoang, phục hóa, lấn biển, đưa diện tích đất trống, đồi núi trọc, đất có mặt nước hoang hóa vào sử dụng theo quy định của Luật này.	HĐND Đắk Lắk, Hòa Bình, UBND Hòa Bình, HĐND Tiền Giang, HĐND Hải Dương	Quy định nhà nước khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai, Đề nghị xem xét lại việc quy định đối với đất “khai hoang”, vì hiện nay những loại đất này đã thuộc quản lý của nhà nước, không còn diện tích đất chưa quản lý để người dân khai phá.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật kế thừa quy định của Luật hiện hành liên quan đến các trường hợp được Nhà nước khuyến khích. Tuy nhiên, các hành vi nêu trên không phải chỉ từ phía người sử dụng đất mà cả đối với các cơ quan quản lý Nhà nước cần có các hoạt động khai hoang, phục hóa đối với các diện tích đất chưa sử dụng, diện tích đất bị thoái hóa, …
Điều 11. Phân loại đất	HĐND tỉnh Thái Bình; UBND tỉnh Thừa Thiên Huế; UBND Bình Phước, UBND Sóc Trăng	Luật Quy hoạch đô thị 2009 quy định phân loại đất theo từng giai đoạn quy hoạch gồm: Đất dân dụng, đất trường học; đất cây xanh; đất ngoài dân dụng; đất trung tâm nghiên cứu, đào tạo; đất hỗn hợp và đất khác…đề nghị nghiên cứu đảm bảo thống nhất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc phân loại đất theo mục đích sử dụng đã quy định ổn định trong pháp luật đất đai các thời kỳ. Dự thảo Luật quy định về phân loại đất theo mục đích sử dụng của đất và trong quá xây dựng dự thảo cơ quan chủ trì đã rà soát các quy định của pháp luật khác có liên quan để đảm bảo sự thống nhất
HĐND Hải Dương, UBND Nghệ An HĐND tỉnh Thanh Hóa, Hội đồng nhân dân tỉnh Yên Bái, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái	Bổ sung loại đất vườn, ao trong cùng thửa đất ở	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: khái niệm đất vườn, ao được kế thừa sử dụng tại các văn bản pháp luật qua các thời kỳ. Tuy nhiên, đất vườn, ao có thể sử dụng được các mục đích khác nhau như đất ở, đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản… đã được quy định tại Điều về phân loại đất của Dự thảo Luật. Ngoài ra, việc xác định diện tích đất có vườn ao được quy định tại về xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân của Dự thảo Luật. Do đó, Dự thảo quy định là phù hợp.
Căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại như sau:
1. Nhóm đất nông nghiệp bao gồm các loại đất như sau:
a) Đất trồng lúa gồm đất chuyên trồng lúa và đất trồng lúa còn lại;	TU, HĐND Tiền Giang, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng nhà nước Việt Nam, TU Vĩnh Long	Kiến nghị cần giải thích rõ hơn về thuật ngữ “đất chuyên trồng lúa” và “đất trồng lúa còn lại” để thuận lợi hơn cho việc xác định loại đất khi Luật có hiệu lực thi hành.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa như sau: a) Đất trồng cây hàng năm gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hàng năm khác; b) Đất trồng cây lâu năm
b) Đất trồng cây nông nghiệp khác (gồm: đất trồng cây hàng năm khác và đất trồng cây lâu năm);	Sở Tư pháp Hải Dương	Đề nghị sửa thành: Đất nông nghiệp trồng cây hàng năm khác và đất nông nghiệp trồng cây lâu năm. lý do: “Đất trồng cây nông nghiệp khác” và “Đất nông nghiệp khác” thuộc nhóm đất nông nghiệp dễ gây nhầm lẫn.
TU, STNMT Thái Bình, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam	Đất cây lâu năm thuộc đất trồng cây nông nghiệp khác là chưa phù hợp. Trong cùng nhóm đất nông nghiệp vừa có đất trồng cây nông nghiệp khác, vừa có đất nông nghiệp khác khá phức tạp.
c) Đất lâm nghiệp gồm đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng;	UBND Quảng Bình	Đề nghị phân loại đất lâm nghiệp như sau: Đất lâm nghiệp gồm đất rừng sản xuất là rừng trồng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo để thống nhất với quy định của Luật Lâm nghiệp
d) Đất chăn nuôi tập trung;	Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị xem xét điều chỉnh cụm từ “Đất chăn nuôi tập trung” sửa thành “Đất chăn nuôi trang trại” để phù hợp với quy định tại khoản 4, Điều 2 Luật Chăn nuôi năm 2018.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì chăn nuôi trang trại chỉ là 01 trong các hình thức chăn nuôi tập trung và đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Chăn nuôi
Sở TNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị sửa thành “đất sử dụng vào mục đích chăn nuôi”.
TU, UBND Quảng Bình	Đề nghị sửa thành “Đất chăn nuôi”
đ) Đất nuôi trồng thủy sản;
e) Đất làm ruộng muối (sau đây gọi là đất làm muối);
g) Đất nông nghiệp khác gồm đất sử dụng để xây dựng nhà kính và các loại nhà khác phục vụ mục đích trồng trọt, kể cả các hình thức trồng trọt không trực tiếp trên đất; đất trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản cho mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm, thực nghiệm; đất ươm tạo cây giống, con giống và đất trồng hoa, cây cảnh; nhà nghỉ, lán, trại cho người lao động trong cơ sở sản xuất nông nghiệp; đất xây dựng kho và nhà để chứa nông sản, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, máy móc, công cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và đất công trình khác trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp mà không nhằm mục đích phi nông nghiệp.	Tỉnh ủy, UBND Kon Tum;	- Đề nghị các loại đất: “đất sử dụng để xây dựng nhà kính và các loại nhà khác phục vụ mục đích trồng trọt, kể cả các hình thức trồng trọt không trực tiếp trên đất” Đề nghị chuyển sang loại Đất trồng cây nông nghiệp khác quy định tại điểm b khoản 1 Điều 11. - Bổ sung các công trình phục vụ cho các dự án nông nghiệp các hạng mục gồm: Các bể chức nước, đường đi sản xuất, Văn phòng làm việc. Bên cạnh đó cần quy định tiêu chuẩn để xây dựng: Nhà nghỉ, lán, trại cho người lao động	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND, Tỉnh ủy, HĐND Gia Lai, HĐND, UBND Vĩnh Long	Đề nghị bổ sung nhóm “Đất nông nghiệp khác” bao gồm: đất phục vụ mục đích hỗ trợ sản xuất nông nghiệp”. Đối với diện tích đất trên, cho phép xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho hoạt động trước và sau sản xuất nông nghiệp (như xưởng thiết bị nông nghiệp, logistics, chế biến, lưu trữ, bảo quản nông sản) trên đất nông nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung dự thảo đã quy định theo hướng liệt kê các loại đất phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiêp. Đối với một số loại đất hỗ trợ sản xuất nông nghiệp như như xưởng thiết bị nông nghiệp, logistics, chế biến… các loại đất này không trực tiếp phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, mang tính chất sản xuất kinh doanh, thương mại, dịch vụ, phụ trợ cho sản xuất nông nghiệp.
	BKHĐT, UBND Đắk Lắk	Đề nghị không quy định cụ thể như dự thảo mà việc quy định chi tiết về loại đất này đề nghị xem xét đưa vào hướng dẫn tại văn bản dưới Luật như đối với các loại đất khác.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo mang tính kế thừa Luật Đất đai 2013 nhằm hạn chế quy định tại văn bản hướng dẫn.
2. Nhóm đất phi nông nghiệp	Sở TNMT Hưng Yên, UBND Vĩnh Phúc, STNMT Quảng Ngãi	Đề nghị quy định cụ thế đối với đất đất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ thuộc loại đất nào trong nhóm đất phi nông nghiệp.	- Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: + Đối với đất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm: theo quy định của Luật Khoáng sản thì vật liệu xây dựng, làm đồ gốm được phân loại là khoáng sản; do đó dự thảo Luật bỏ quy định phân loại đối với các loại đất này.
TU, STNMT Thái Bình	Bổ sung loại đất làng nghề	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Làng nghề là một chế độ sử dụng đất gồm nhiều loại đất khác nhau và có thể dẫn đến cách hiểu khác nhau. VD: Làng nghề thủ công truyền thống gồm đất khu dân cư, đất vườn, đất sản xuất kinh doanh hoặc các cụm công nghiệp, làng nghề nằm ngoài khu dân cư. Do đó để thống nhất cách hiểu và áp dụng pháp luật Dự thảo chỉ quy định khu công nghiệp, cụm công nghiệp.
TU, Sở TNMT Hậu Giang, TU Phú Thọ, HĐND Long An, Tỉnh ủy Kon Tum, HĐND Phú Thọ, HĐND Yên Bái, BCS Đảng UBND tỉnh Kon Tum, UBND, Sở TNMT Vĩnh Phúc, Sở TNMT Hưng Yên	Luật đất đai chưa quy định cụ thể về loại đất sử dụng cho các “Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: tại khoản 1 Điều về đất sử dụng cho khu công nghệ cao dự thảo quy định “Đất sử dụng cho khu công nghệ cao, theo quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ bao gồm các loại đất để sử dụng vào các mục đích theo quy định của pháp luật về công nghệ cao”. Theo quy định của Luật Công nghệ cao thì khu công nghệ cao bao gồm cả khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.
c) Đất sử dụng cho mục đích quốc phòng, an ninh (sau đây gọi là đất quốc phòng, đất an ninh);	Bộ Công an	Đề nghị tách đất quốc phòng, an ninh là một loại đất riêng, độc lập với nhóm đất phi nông nghiệp, đất nông nghiệp cho phù hợp với thực tiễn, tránh gây khó khăn cho công tác quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin được báo cáo như sau: việc sửa đổi quy định về phân loại đất có tác động rất lớn đến hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai đã đầu tư xây dựng. Theo đó, để hạn chế tác động của việc thay đổi hệ thống phân loại đất, đề nghị được giữ như quy định của dự thảo Luật.
d) Đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng trụ sở của tổ chức sự nghiệp; đất xây dựng cơ sở văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, khí tượng thủy văn, ngoại giao và công trình sự nghiệp khác;	Bộ VHTTDL	Bổ sung: “…thể dục thể thao, du lịch, khoa học và công nghê…”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì “du lịch” không phải là một loại đất mà đây là một hoạt động du lịch.
đ) Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp gồm đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất; đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản;	Bộ Tài chính	Đề nghị bố sung quy định thế nào là đất “thương mại, dịch vụ”; văn phòng làm việc của doanh nghiệp là đất sản xuất kinh doanh hay đất thương mại, dịch vụ	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: tại Điều về đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp dự thảo đã quy định thế nào là đất thương mại dịch vụ. Cụ thể đất thương mại dịch vụ là những loại nào sẽ được hướng dẫn tại các văn bản quy định thi tiết thi hành luật.
STNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh:	Đề nghị bổ sung nhóm đất “đất chợ" và bỏ nhóm đất này tại điểm e, vì đất chợ hiện nay cơ bản thực hiện để kinh doanh.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo để đảm bảo mục tiêu của loại đất này là phục vụ công cộng. Đối với với đất chợ có mục đích kinh doanh thì nhà nước tính thu nghĩa vụ tài chính cho phù hợp.
HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị bỏ cụm từ "phi nông nghiệp" vì tại khoản 2 đã ghi rõ là nhóm đất phi nông nghiệp nên không cần nhắc lại nhiều lần	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo để phân biệt biệt với sản xuất kinh doanh nông nghiệp quy định tại khoản 1.
e) Đất sử dụng vào mục đích công cộng gồm đất công trình giao thông (gồm cảng hàng không, sân bay, cảng đường thủy nội địa, cảng hàng hải, đường sắt, đường bộ và công trình giao thông khác); công trình thủy lợi; đất công trình phòng, chống thiên tai; đất có di tích lịch sử - văn hóa, di sản thiên nhiên, danh lam thắng cảnh; đất sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi, giải trí công cộng; đất công trình năng lượng; đất công trình bưu chính, viễn thông; đất chợ; đất bãi thải, xử lý chất thải và đất công trình công cộng khác;	Sở TNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị bổ sung loại đất kênh, rạch (dùng để tưới, tiêu)	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đối với kênh, rạch dùng để tưới tiêu là công trình thủy lợi theo quy định của Luật Thủy lợi.
Bộ VHTTDL	Bổ sung: “…đất có di tích lịch sử - văn hóa, khảo cổ, di sản thiên nhiên”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì “khảo cổ” không phải là một loại đất mà đây là một hoạt động nghiên cứu khoa học.
HĐND, UBND tỉnh Thanh Thanh Hóa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Bổ sung: “…đất công trình thủy lợi; đất công trình phòng, chống thiên tai; đất công trình đê điều.”.	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như dự thảo, nội dung quy định tại Điều này trong dự thảo Luật trên cơ sở kế thừa Luật Đất đai năm 2013, trong thực tiễn triển khai không có vướng mắc, việc giữ nguyên tên các loại đất này đảm bảo không gây xáo trộn trong hồ sơ quản lý đất đai.
g) Đất sử dụng cho hoạt động tôn giáo, đất tín ngưỡng (sau đây gọi là đất tôn giáo, tín ngưỡng);	Bộ Nội vụ, HĐND Nam Định	Đề nghị phân biệt cụ thể hơn về “Đất tín ngưỡng” và “Đất của cơ sở tôn giáo”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: tại Điều về đất tôn giáo và Điều về đất tín ngưỡng của dự thảo Luật đã quy định chế độ sử dụng đất tôn giáo và chế độ sử dụng đất tín ngưỡng để phân biệt 02 loại đất này
h) Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng;	UBND, HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành “2. Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; bảo quản lưu trữ tro cốt.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 12. Căn cứ pháp lý để xác định loại đất	UBND Quảng Bình	Đề nghị bổ sung thêm nội dung quy định thẩm quyền của cơ quan xác định loại đất để thuận lợi trong quá trình áp dụng, cụ thể: Cơ quan xác định loại đất là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao; Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Trường hợp thu hồi đất thì cơ quan có thẩm quyền xác định loại đất là cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
c) Quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với trường hợp chưa được cấp Giấy chứng nhận quy định tại điểm a khoản này.	Sở TNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị bổ sung thêm “Quyết định công nhận quyền sử dụng đất”; Lý do: có những trường hợp được công nhận quyền sử dụng đất nhưng chưa được cấp Giấy CNQSD đất, để bảo đảm đầy đủ, phù hợp theo quy định tại Điều 6 và Điều 18. Bộ Tài chính:Ý kiến tại Điều 18 của Dự thảo Đề nghị làm rõ hình thức văn bản công nhận quyền sử dụng đất.	Về nội dung này, Bộ Tài nguyên và Môi trường xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã chỉnh sửa thống nhất kế thừa Luật Đất đai năm 2013 về việc không ban hành quyết định công nhận quyền sử dụng đất mà chỉ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất để cải cách thủ tục hành chính.
2. Đối với trường hợp không có giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này và trường hợp loại đất xác định trên giấy tờ đã cấp khác với phân loại đất theo quy định của Luật này hoặc khác với hiện trạng sử dụng đất thì việc xác định loại đất thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Điều 13. Những hành vi bị nghiêm cấm	Sở TNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị bổ sung thêm khoản 13 “Chínhphủ quy định chi tiêt điều này”, tại Điều 13. Những hành vi bị nghiêm cấm. Vì trên thực tế nhiều hành vi vi phạm, cần phải quy định chi tiết, cụ thể hơn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung điều này chỉ quy định khái quát các hành vi bị nghiêm cấm; nội dung cụ thể về các hành vi bị nghiêm cấm được quy định cụ thể trong các điều khoản khác dự thảo Luật này.
2. Thực hiện không đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố.	HĐND Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành: “Giao đất, cho thuê đất không đúng quy hoạch, kể hoạch sử dụng đất đã được công bố”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì nội dung dự thảo quy định “thực hiện không đúng quy hoạch” là bao quát hết các trường hợp bao gồm cả giao đất, cho thuê đất, xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Xem xét quy định riêng với đất nông nghiệp thì chỉ nên xác định việc sử dụng không đúng mục đích đối với đất trồng lúa là hành vi bị nghiêm cấm, với các trường hợp đất sử dụng cho mục đích nông nghiệp khác nếu việc sử dụng thực tế khác với mục đích trên giấy chứng nhận nhưng vẫn thuộc phạm vi đất sử dụng cho mục đích nông nghiệp thì không nên xác định đây là hành vi vi phạm về đất đai	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này nhằm đảm bảo giữ đúng mục đích sử dụng chính của loại đất đã được nhà nước quy hoạch. Đối với trường hợp sử dụng kết hợp đã được quy định tại Điều về đất nông nghiệp do hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư sử dụng của Dự thảo Luật. “3. Người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch và được sử dụng một tỷ lệ đất để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp kết hợp với dịch vụ nhưng phải đảm bảo không ảnh hưởng đến diện tích đất nông nghiệp theo quy hoạch. Đối với đất trồng lúa thì thực hiện theo quy định tại Điều về đất trồng lúa của dự thảo Luật.
3. Không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích.	TU Điện Biên	Đề nghị làm rõ hơn hành vi bị nghiêm cấm “Không sử dụng đất” vì quy định tại dự thảo là chung chung, không cụ thể, gây khó khăn trong quá trình áp dụng.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Viện nghiên cứu thanh niên	Sửa đổi thành “Sử dụng đất không đúng mục đích”, đồng thời quy định “Nhà nước có chính sách hạn chế tối đa việc không sử dụng đất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã có quy định về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích. Tuy nhiên trên cơ sở nguyên tắc sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả dự thảo Luật đã quy định nghiêm cấm đối với cả hành vi không sử dụng đất.
5. Nhận quyền sử dụng đất tại các khu vực hạn chế không đúng quy định của pháp luật.	TU Điện Biên	Đề nghị bỏ khoản này để tránh trùng lặp về nội dung vì quy định tại khoản 6, Điều 13 đã bao gồm hành vi này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
6. Nhận chuyển quyền sử dụng đất không đúng quy định của pháp luật.	Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Đối với trường hợp nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất cũng bị hạn chế trong điều này. Đề nghị nghiên cứu bổ sung cách xử lý linh hoạt đối với các trường hợp đã vượt hạn mức như cho phép chuyển sang cho thuê trả tiền một lần, không nên hạn chế hộ gia đình, cá nhân sản xuất nông nghiệp nếu họ có nhu cầu.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Ngân hàng nhà nước Việt Nam	Đề nghị xem lại việc dùng từ “nhận” tại khoản 5, 6 Điều 13 quy định về những hành vi bị nghiêm cấm, trong khi việc “nhận” quyền sử dụng đất là quyền bị động của người dân (các đối tượng sở hữu quyền sử dụng đất) trên cơ sở xem xét, quyết định và giao quyền sử dụng đất của các cơ quan quản lý. Vì vậy, hành vi cần nghiêm cấm là “giao” chứ không phải là “nhận” như dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nhận quyền sử dụng đất gồm hai trường hợp: (1) được nhà nước giao đất cho thuê đất; (2) nhận chuyển quyền sử dụng đất từ người khác. Quy định như Dự thảo nhằm hạn chế hành vi vi phạm của người sử dụng đất đặc biệt đối với các khu vực quốc phòng an ninh, khu vực bảo tồn bảo vệ…
9. Người có chức vụ, quyền hạn làm trái quy định về quản lý, sử dụng đất đai.	TU Điện Biên	Đề nghị sửa thành “Làm trái quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
VIện nghiên cứu thanh niên	Đề nghị bỏ khoản 9 Điều 13 vì việc “làm trái quy định về quản lý, sử dụng đất đai” là hành vi bị cấm với tất cả các chủ thể chứ không riêng gì nhóm chủ thể “người có chức vụ, quyền hạn”.
Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Khoản này đang quy định về hành vi, tuy nhiên, Khoản 9 này khác so với các khoản khác ở chỗ lại bắt đầu bằng đối tượng thực hiện hành vi, đề nghị sửa lại như sau: “9. Hành vi làm trái quy định quy định về quản lý, sử dụng đất đai của người có chức vụ, quyền hạn”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
10. Không ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đất đai để xảy ra hậu quả nghiêm trọng.	UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa thành “10. Không ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đất đai để xảy ra hậu quả nghiêm trọng đối với đất được giao để quản lý theo khoản 2, 3 Điều 9 và đất đã được giao, cho thuê”. - Lý do: Nhằm phân định rõ trách nhiệm của từng đối tượng được giao, cho thuê quản lý, sử dụng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung điều này quy định về các nguyên tắc chung. Các trường hợp cụ thể được quy định tại các điều khoản khác trong Luật này và các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật.
Bộ VHTTDL, UBND Vĩnh Phúc	Bỏ nội dung “để xảy ra hậu quả nghiêm trọng”. vì mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải được ngăn chặn, xử lý.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Các hành vi bị nghiêm cấm là các hành vi có tính chất nghiêm trọng cần được quy định để các chủ thể tuân thủ. Đối với các hành vi ít nghiêm trọng hơn thì có thể xem xét quy định tại Nghị định xử phạt vi phạm hành chính.
11. Không cung cấp hoặc cung cấp thông tin về đất đai không chính xác theo quy định của pháp luật.	UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa thành “11. Không cung cấp hoặc cung cấp thông tin về đất đai không chính xác theo dữ liệu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.” - Lý do: Tránh cung cấp những dữ liệu chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung điều này quy định về các nguyên tắc chung. Các trường hợp cụ thể được quy định tại các điều khoản khác trong Luật này và các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật.
12. Cản trở, gây khó khăn đối với việc thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương II
QUYỀN VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA NHÀ NƯỚC,CÔNG DÂN ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI	HĐND Quảng Ngãi	Đề nghị nghiên cứu quy định riêng khoản mục về quyền, khoản mục về trách nhiệm của Nhà nước để có sự phân định rõ hơn về quyền và trách nhiệm.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quyền và trách nhiệm thường gắn liền với nhau do đó việc quy định như dự thảo đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ trong quá trình triển khai thực hiện. Vì vậy đề nghị giữ như dự thảo.
Mục 1
QUYỀN VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA NHÀ NƯỚC LÀ ĐẠI DIỆN CHỦ SỞ HỮU VỀ ĐẤT ĐAI
Điều 14. Nhà nước quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Điều 15. Nhà nước quyết định mục đích sử dụng đất
Điều 16. Nhà nước quy định hạn mức sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất
1. Nhà nước quy định hạn mức sử dụng đất gồm hạn mức giao đất nông nghiệp, hạn mức giao đất ở, hạn mức công nhận quyền sử dụng đất ở và hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp.	UBND Đồng Nai, Tỉnh ủy Đồng Nai	Bổ sung hạn mức chuyển mục đích sử dụng đất đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở của hộ gia đình, cá nhân	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Nhà nước quy định thời hạn sử dụng đất bằng các hình thức sau đây:
a) Sử dụng đất ổn định lâu dài;	Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Bổ sung dấu “phẩy” giữa hai từ ổn định, lâu dài	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Cụm từ này được kế thừa sử dụng ổn đinh từ Luật Đất đai năm 2013 đảm bảo tính chặt chẽ và trong quá trình thi thành Luật không có vướng mắc
b) Sử dụng đất có thời hạn.
Điều 17. Nhà nước quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất
1. Nhà nước quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:	UBND, HĐND tỉnh Thanh Hóa, HĐND Nghệ An, HĐND Hà Tĩnh	Đề nghị bổ sung thêm một điểm vào Khoản 1 Điều 17 như sau: “d) Thu hồi đất do chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư.” Lý do: Sau khi xử lý thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo Điều 48 Luật Đầu tư chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư thì Nhà nước sẽ thu hồi đất đối với các dự án đã được giao đất, cho thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Trường hợp thu đất do chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư thuộc trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật và được quy định cụ thể tại Điều 71 dự thảo Luật.
UBND tỉnh Lai Châu	- Đề nghị bổ sung điểm d vào khoản 1“d) Thu hồi đất do cấp chồng chéo cho nhiều đối tượng.” - Lý do: Để khắc phục việc cấp Giấy chứng nhận theo Nghị định số 163/1999/NĐ-CP và các giấy tờ cũ chồng lấn chưa thu hồi.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo vì nội dung đề xuất không thuộc trường hợp thu hồi đất mà được xử lý về Giấy chứng nhận theo quy định tại Chương IX của dự thảo Luật
a) Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;
b) Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai;
c) Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.
2. Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết và cấp bách để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.	UBND Hà Giang, UBND tỉnh Bạc Liêu, TỈnh ủy Bạc Liêu, UBND tỉnh Trà Vinh, Tỉnh ủy HĐND, Trà Vinh	Đề nghị bổ sung: Dịch bệnh được cấp có thẩm quyền công bố	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung dự thảo có quy định nhà nước trưng dụng đất trong trường hợp tình trạng khẩn cấp. Đối với trường hợp dịch bệnh mà nhà nước phải ban hành tình trạng khẩn cấp theo Pháp lệnh tình trạng khẩn cấp thì mới thực hiện trưng dụng đất.
TU Lâm Đồng	Đề nghị bổ sung thêm hành vi: Cản trợ, gây khó khăn, chống đối việc Nhà nước thực hiện các quyết định thu hồi đất, trưng dụng đất	Về vấn đề này đã được quy định tại Điều về nghĩa vụ của công dân đối với đất đai của dự thảo Luật.
Điều 18. Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất	UBND, Tỉnh ủy Đồng Nai	Bổ sung trường hợp Nhà nước quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì nội dung chuyển mục đích sử dụng được quy định tại Điều về Nhà nước quyết định mục đích sử dụng đất của dự thảo Luật.
3. Công nhận quyền sử dụng đất.	Bộ Tài chính, UBND, HĐND tỉnh Thanh Hóa,	Đề nghị điều chỉnh thành: “3. Quyết định công nhận quyền sử dụng đất”. Lý do: Để đảm bảo tính pháp lý của thửa đất theo quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phù hợp với quy định tại Khoản 9 Điều 3 dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc công nhận quyền sử dụng đất là việc nhà nước cấp GCNQSDĐ trên cơ sở giấy tờ, nguồn gốc của người sử dụng đất được quy định và thực hiện ổn định từ Luật Đất đai 2003 nhằm cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa thành “3. Công nhận quyền sử dụng đất như giao đất có thu tiền sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất như giao đất không thu tiền sử dụng đất”. - Lý do: Để đảm bảo đầy đủ nội dung như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung điều này quy định về nguyên tắc chung. Các trường hợp cụ thể được quy định tại các điều, khoản khác trong Luật này.
Điều 19. Nhà nước quyết định giá đất
1. Nhà nước quy định nguyên tắc, phương pháp định giá đất.
2. Nhà nước ban hành bảng giá đất và quyết định giá đất cụ thể.	Viện nghiên cứu thanh niên	Diễn đạt thành “Nhà nước ban hành bảng giá đất và quyết định giá đất cụ thể*theo nguyên tắc thị trường*”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung điều này quy định về quyền của Nhà nước với vai trò đại diện chủ sở hữu, việc quy định nguyên tắc, phương pháp… thực hiện được quy định chi tiết tại Chương X của dự thảo Luật.
Điều 20. Nhà nước quyết định chính sách tài chính về đất đai
Điều 21. Nhà nước quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất
Điều 22. Bảo đảm của Nhà nước đối với người sử dụng đất
Điều 23. Trách nhiệm của Nhà nước về đất ở, đất sản xuất nông nghiệp đối với đồng bào dân tộc thiểu số
2. Có chính sách tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số trực tiếp sản xuất nông nghiệp ở nông thôn có đất để sản xuất nông nghiệp. 3. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh căn cứ điều kiện thực tế của địa phương, quy định cụ thể về chính sách đất ở, đất sản xuất nông nghiệp đối với đồng bào dân tộc thiểu số được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.	TU Phú Thọ	Đề nghị cần bổ sung thêm cụm từ “đảm bảo đời sống đồng bào dân tộc thiểu số”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung quy định này chỉ quy định về chính sách tạo điều kiện về đất sản xuất cho đồng bào dân tộc. Đối với ý kiến đề nghị “đảm bảo đời sống đồng bào dân tộc thiểu số” nội dung này là rất rộng bao gồm cả kinh tế, văn hóa, … sẽ phải quy định ở các chính sách chuyên ngành khác.
Hội nông dân VN	Đồng bào dân tộc thiểu số ở các đô thị (nhất là ở các thị trấn miền núi) thiếu đất sản xuất có được ưu tiên giao đất, tạo điều kiện có đất sản xuất nông nghiệp không	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung quy định tại khoản này tập trung giải quyết đất sản xuất nông nghiệp cho đồng bào dân tộc thiểu số tại khu vực nông thôn. Đối với khu vực đô thị sẽ tập trung vào chính sách chuyển đổi nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm sang thương mại, dịch vụ, sản xuất phi nông nghiệp.
TU Lâm Đồng	Đề nghị sửa cụm từ “ở nông thôn” thành cụm từ “ở nông thôn và khu vực biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc quy định “ở nông thôn” đã bao hàm các khu vực khu vực biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn. Do đó, đề nghị giữ như dự thảo.
	TU Lâm Đồng	Bổ sung khoản 3 “3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo điều kiện thực tế của địa phương, quy định cụ thể về chính sách đất ở, đất sản xuất nông nghiệp đối với đồng bào dân tộc thiểu số”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 24. Trách nhiệm của Nhà nước trong việc cung cấp thông tin đất đai
2. Công bố kịp thời, công khai thông tin thuộc hệ thống thông tin đất đai cho tổ chức, cá nhân, trừ những thông tin thuộc bí mật theo quy định của pháp luật.	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Quy định rõ các kênh, phương tiện để công bố, công khai thông tin đất đai của Nhà nước	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này là quy định chung và việc công bố công khai thông tin đã được quy định theo Chương IV, X, XIII… của dự thảo Luật và quy định của pháp luật về tiếp cận thông tin.
Điều 25. Thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai
1. Quốc hội ban hành luật, nghị quyết về đất đai; quyết định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia; thực hiện quyền giám sát tối cao đối với việc quản lý và sử dụng đất đai trong phạm vi cả nước; quyết định giải quyết tranh chấp liên quan đến địa giới của đơn vị hành chính tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.	Liên đoàn luật sư Việt Nam	Cần xác lập quyền của Quốc hội với tư cách là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam chính là cơ quan đại diện sở hữu tọàn dân và Chính phủ là cơ quan hành pháp có trách nhiệm quản lý thống nhất việc sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quyền của Quốc hội, Chính phủ đã được quy định tại Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ. Nội dung của Điều này quy định cụ thể về việc thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu về đất đai.
2. Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện quyền thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương mình trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; thông qua bảng giá đất, việc thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật này; giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai tại địa phương.	HĐND Điện Biên, TU Điện Biên, HĐND tỉnh Sơn La, UBND tỉnh Điện Biên, HĐND Hải Dương	Đề nghị làm rõ thẩm quyền của HĐND cấp huyện trong việc thông qua kế hoạch sử dụng đất hàng năm. Lý do: tại khoản 3, Điều 47 quy định về thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thì UBND cấp huyện chỉ trình HĐND cùng cấp thông qua quy hoạch sử dụng đất cấp huyện trước khi trình UBND cấp tỉnh phê duyệt mà không phải trình HĐND cùng cấp thông qua kế hoạch sử dụng đất hàng năm; đồng thời, để đảm bảo phù hợp với quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của HĐND cấp huyện được quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 26 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND Vĩnh Phúc	Quy định chưa đầy đủ các quyền của HĐND các cấp. Đề nghị xem xét ra soát bổ sung thêm vào khoản 2, như: khoản 1, Điều 60 quy định HĐND các cấp có quyền thông qua việc giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất …
HĐND tỉnh Bắc Giang	Đề nghị sửa đổi: “Hội đồng nhân dân cấp*tỉnh, huyện* thực hiện quyền thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương mình trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; thông qua bảng giá đất, việc thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật này;*HĐND các cấp*giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai tại địa phương.Vì tại Điều 38 dự thảo quy định Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập đồng bộ, thống nhất…không quy định đến cấp xã	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Thẩm quyền của HĐND các cấp trong việc thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định cụ thể tại các điều khoản khác trong Luật này do đó đề nghị giữ như dự thảo
HĐND Khánh Hòa	Đề nghị sửa đổi như sau: “Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện quyền thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương mình trước khi trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;giám sát việc thi hành pháp luật về đất đai tại địa phương. Ngoài các nội dung trên, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua bảng giá đất, việc thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật này.”	Về nội dung này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: ý kiến góp ý là hợp lý, tuy nhiên thẩm quyền này đã được quy định cụ thể tại các Điều khoản khác trong Luật này do đó đề nghị giữ như dự thảo
Mục 2
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤT ĐAI	Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Đề nghị làm rõ vai trò, trách nhiệm của Nhà nước với tư cách là đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý nhà nước về đất đai. Các quy định của Mục 2 chưa bảo đảm sự tách bạch và minh định trách nhiệm chức năng đại diện chủ sở hữu đất đai của Nhà nước với chức năng thống nhất quản lý nhà nước về đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Trách nhiệm của nhà nước được quy định tại Mục quyền và trách nhiệm của Nhà nước là đại diện chủ sở hữu của dự thảo luật. Nhà nước là một chủ thể đặc biệt, đất đai cũng là tài sản đặc biệt thuộc sở hữu toàn dân do đó Nhà nước vừa thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai vừa thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đất đai. Nhiều quyền của chủ sở hữu cũng đồng thời là quyền của chủ thể quản lý nhà nước về đất đai. Việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp với quan điểm của Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Điều 26. Nội dung quản lý nhà nước về đất đai
1. Phổ biến, giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học - công nghệ, hợp tác quốc tế trong quản lý, sử dụng đất đai.	Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Tài nguyên và Môi trường	Đề nghị bổ sung cụm từ “bồi dưỡng” vào sau cụm từ “đào tạo” để phù hợp với Nghị quyết số 18-NQ/TW.	Về nội dung này, Bộ Tài nguyên và Môi trường xin báo cáo như sau: cụm từ giáo dục, đào tạo đã đảm bảo bao quát cụm từ “bồi dưỡng” do đó đề nghị giữ như dự thảo Luật.
2. Đo đạc, lập các bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất, bản đồ quy hoạch sử dụng đất và các bản đồ chuyên đề về quản lý, sử dụng đất;	Sở TNMT, UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh, Tỉnh ủy Đồng Nai	Đề nghị bỏ từ “các” bản đồ địa chính và Đề nghị chỉnh sửa cụm từ “Bản đồ chuyên đề” thành “Bản đồ chuyên ngành” để thống nhất với Luật Đo đạc và bản đồ.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin rà soát tiếp thu bỏ từ “các” và giữ nguyên cụm từ “bản đồ chuyên đề” để thể hiện các loại bản đồ chuyên đề của ngành quản lý đất đai.
3. Giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất.	TU Lâm Đồng	Bổ sung nội dung “trưng dụng đất” phù hợp thẩm quyền quy định tại Điều 17 dự thảo	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Điều tra xây dựng bảng giá đất, giá đất cụ thể, quản lý giá đất;	UBND Hòa Bình	Đề nghị sửa thành: “8. Điều tra xây dựng bảng giá đất”. Do: Xuất phát từ thực tiễn khách quan, đề xuất điều chỉnh không đưa nhiệm vụ “xây dựng giá đất cụ thể”, “quản lý giá đất” là một trong các nội dung quản lý nhà nước về đất đai, để thực hiện như quy định hiện hành tại Khoản 10 Điều 22 Luật Đất đai năm 2013; Để không bất cập với nội dung tại Khoản 1 Điều 131 của dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo, việc quy định như dự thảo là cụ thể các nội dung quản lý nhà nước về đất đai và thuận lợi cho việc triển khai thực hiện.
12. Cung cấp, quản lý hoạt động dịch vụ về đất đai.	UBND Vĩnh Phúc	Đề nghị bổ sung một số từ ngữ cho đầy đủ, thành: “Cung cấp, quản lý *và tổ chức thực hiện*hoạt động dịch vụ *công*về đất đai.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 27. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân các cấp
4. Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong quản lý nhà nước về đất đai theo quy định của Luật này.	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ cụm từ "phối hợp với Bộ TN&MT' và sửa khoản 4 thành: “4. Bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm giúp Chính phủ trong quản lý nhà nước về đất đai.”. Để đảm bảo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các Bộ, cơ quan ngang Bộ trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai. Nếu quy định như nội dung dự thảo thì Bộ TN&MT sẽ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai trong đó có “quản lý tài chính về đất đai”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: tại khoản 3 Điều này đã quy định giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc thống nhất quản lý nhà nước về đất đai. Do đó, việc quy định giao trách nhiệm cho các Bộ, cơ quan ngang bộ phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường là phù hợp với chủ trương chung của Nhà nước là một việc chỉ nên giao cho một người.
5. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương theo thẩm quyền quy định tại Luật này.	HĐND tỉnh Đắk Lắk	Cần rà soát, thống kê cụ thể các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND các cấp trong quản lý nhà nước về đất đai	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung điều này quy định về các nguyên tắc chung, các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND các cấp trong quản lý nhà nước về đất đai được quy định cụ thể tại các điều khoản khác trong Luật này.
Điều 28. Cơ quan quản lý đất đai và công chức địa chính ở xã, phường, thị trấn
1. Hệ thống tổ chức cơ quan quản lý đất đai được tổ chức thống nhất từ trung ương đến địa phương.	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa lại khoản 1 vì Tồng cục Quản lý đất đai sẽ giải thể theo chủ trương của Chính phủ.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: trong dự thảo Luật không có nội dung quy định về Tổng cục Quản lý đất đai.
2. Cơ quan quản lý nhà nước về đất đai ở trung ương là Bộ Tài nguyên và Môi trường. Cơ quan quản lý đất đai ở địa phương được thành lập ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Tổ chức dịch vụ công về đất đai được thành lập và hoạt động theo quy định của Chính phủ.	UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, TU Thừa Thiên Huế, HĐND tỉnh Đắk Lắk, STNMT Quảng Ngãi	Chỉnh sửa lại như sau: “2. Cơ quan quản lý nhà nước về đất đai ở trung ương là Bộ Tài nguyên và Môi trường. Cơ quan quản lý đất đai ở địa phương được thành lập ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương. Tổ chức dịch vụ công về đất đai được thành lập và hoạt động theo quy định của Chính phủ.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Bạc Liêu, Tỉnh uỷ tỉnh Bạc Liêu:	Ngoài ra, đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm nội dung cơ quan quản lý đất đai tại địa phương, như sau: Văn Phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cấp Giấy chứng nhận đối với tổ chức theo quy định; Văn phòng Đăng ký đất đai trực thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện tham mưu cấp Giấy chứng nhận đối với hộ gia đình, cá nhân theo quy định.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Về nội dung liên quan đến việc tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của Văn phòng đăng ký đất đai, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiên cứu trong quá trình xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. - Về nội dung đề xuất Văn phòng đăng ký đất trực thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện tham mưu cấp Giấy chứng nhận đối với hộ gia đình, cá nhân: Quan điểm Nghị quyết số 18-NQ/TW đã chỉ ra củng cố dịch vụ công về đất đai theo hướng hiện đại hóa, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tập trung, đồng bộ, thống nhất. Vì vậy, đề nghị giữ như dự thảo.
3. Xã, phường, thị trấn có công chức làm công tác địa chính theo quy định của Luật cán bộ, công chức. Công chức địa chính ở xã, phường, thị trấn có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc quản lý đất đai tại địa phương.	UBND Vĩnh Long	Đề nghị chỉnh sửa như sau: “3. Xã, phường, thị trấn có công chức làm công tác địa chính chuyên trách theo quy định của Luật Cán bộ, công chức. Công chức địa chính ở xã, phường, thị trấn có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc quản lý đất đai tại địa phương”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật để thống nhất với quy định của Luật Cán bộ, công chức.
Mục 3
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN ĐỐI VỚI ĐẤT ĐAI	HĐND, UBND Thanh Hóa	Đề nghị nghiên cứu điều chỉnh tên Chương II thành “Quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đối với đất đai”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo vì nội dung Mục này quy định quyền và nghĩa vụ chung của Công dân (bao gồm người sử dụng đất và người không sử dụng đất).
Điều 29. Quyền của công dân đối với đất đai
2. Nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất; mua, bán, nhận chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp là giá trị quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.	STNMT Hà Nam	Bổ sung thêm quyền “thế chấp”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo Luật vì đây là quy định chung về quyền của công dân, các quyền cụ thể của người sử dụng đất đã được quy định tại Chương XIII dự thảo Luật.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng nhà nước Việt Nam	- Công dân được phép mua bán, nhận chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp là giá trị quyền sử dụng đất. Đề nghị xem xét, làm rõ trường hợp không cần xin phép thì sẽ theo quy định nào tại Điều này. Lý do: Theo quy định tại khoản 24 Điều 3 thì giá trị quyền sử dụng đất là giá trị bằng tiền của quyền sử dụng đất …. Như vậy, thì giao dịch cổ phần có làm thay đổi quyền sử dụng đất hay không? Trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tham gia góp vốn bằng quyền sử dụng đất thì sẽ như thế nào? - Bổ sung các Quyền tại Điều 190 dự thảo (Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất) chưa được thể hiện.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này quy định về quyền tiếp cận đất đai của công dân theo quy định của pháp luật. Nội dung và các điều kiện thực hiện các quyền này được quy định cụ thể tại chương quy định quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.
3. Được quyền tiếp cận các thông tin đất đai sau đây:	HĐND tỉnh Nghệ An	Bổ sung trường hợp công dân được tiếp cận thông tin về vị trí thửa đất trong quy hoạch mà mình đang sử dụng và cần phải quy định rõ loại thông tin nào mọi người đều có quyền sử dụng, tiếp cận dễ dàng và không mất tiền	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung điều này quy định về các nguyên tắc chung về quyền tiếp cận thông tin theo quy định của pháp luât. Các trường hợp cụ thể được quy định tại các điều khoản khác trong Luật này và theo quy định của pháp luật về tiếp cận thông tin.
a) Thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các quy hoạch có sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt; kết quả thống kê, kiểm kê đất đai; bảng giá đất đã được công bố; phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; kết quả thanh tra, kiểm tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai, kết quả xử lý vi phạm pháp luật về đất đai;
b) Thông tin về các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai;
c) Văn bản quy phạm pháp luật về đất đai;
d) Việc tiếp cận thông tin đất đai theo quy định của Luật này và pháp luật về tiếp cận thông tin.
4. Tham gia quản lý nhà nước, thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về công tác quản lý, sử dụng đất đai.	STNMT Hà Nam. UBND Vĩnh Phúc	Cần nghiên cứu lại nội dung “công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước” đối với phạm vi nào cho phù hợp. Quy định chưa rõ việc thảo luận được thực hiện theo hình thức nào. Đề nghị xem xét quy định cụ thể về quyền thảo luận và kiến nghị của công dân và bổ sung quy định trách nhiệm của nhà nước trong việc tổ chức thảo luận, tiếp thu ý kiến, kiến nghị của công dân đối về đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này quy định về nguyên tắc về tham gia quản lý nhà nước, thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về công tác quản lý, sử dụng đất đai. Nội dung cụ thể của quyền này được quy định tại một số điều của dự thảo Luật. VD: Tham gia góp ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; công dân tham gia giám sát.
5. Quyền về bình đẳng giới trong sử dụng đất đai.	Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Sửa nội dung “quyền về bình đẳng giới” thành “quyền bình đẳng” vì quyền bình đẳng rộng hơn không chỉ trong phạm vi giới tính mà còn độ tuổi, tôn giáo, trình độ, địa phương…	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 30. Nghĩa vụ của công dân đối với quản lý, sử dụng đất đai
5. Thực hiện đúng nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật này.	UBND Vĩnh Phúc	Đề nghị xem xét không nên quy định đồng thời khoản 5 và khoản 1 vì khoản 1 đã bao hàm nội dung khoản 5.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương IV
QUY HOẠCH, KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT	Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình	Về tổng thể: Đề nghị cần có quy định cụ thể tiêu chí, nội dung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp. Trong đó: Quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh chủ yếu là phân vùng, định hướng và phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất cho các địa phương. Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải bố trí không gian chi tiết, cụ thể các nhóm loại đất theo tỷ lệ bản đồ phù hợp	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định tại dự thảo Luật nhằm thể chế Nghị quyết số 18-NQ/TW quy hoạch sử dụng đất được lập tại 03 cấp quốc gia, tỉnh, huyện. Đồng thời trong Dự thảo Luật cũng quy định điều khoản xử lý chuyển tiếp đối với việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp theo Luật này và xin ý kiến về vấn quy hoạch sử dụng đất với quy hoạch trong Luật Quy hoạch.
Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai	Tại các Điều 37, 38, 39, 40, 41, 42: Hiện nay, theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật liên quan đến quy hoạch thì không còn quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, đề nghị điều chỉnh cho phù hợp
- HĐND tỉnh Thanh Hóa, Tỉnh ủy Bến Tre, Ủy ban nhân dân tỉnh Trà Vinh, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang, HĐND tỉnh Thái Nguyên, Sở TNMT Hà Tĩnh	Dự thảo sửa đổi Luật Đất đai đã trở lại quy định như quy định của Luật Đất đai 2013 ban đầu khi chưa sửa đổi theo Luật sửa đổi, bổ sung 35 Luật liên quan. Đến quy hoạch số 35/2015/QH14, frong đó tại Điều 38 có Quy hoạch sử, dụng đất cấp tỉnh mà trước đây là Phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cap huyện được " quy định trong Quy hoạch tỉnh theo Luật quy hoạch số 21/2017/QH14
Điều 37. Nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất	Bộ Xây dựng:	Đề nghị xác định rõ nguyên tắc, căn cứ để lập quy hoạch, kế hoạch sứ dụng đất tại các Điều 37, 42, 43 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) là quy hoạch ngành lĩnh vực, trong đó có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đã rà soát, bổ sung nguyên tắc, căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất tại Điều về nguyên tắc, căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất các cấp của dự thảo Luật.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư	Về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, để phù hợp với giải pháp đã được nêu tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, đề nghị chỉnh lý khoản 1 Điều 37 Dự thảo Luật như sau: “Các quy hoạch quốc gia cũng như quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất phải bảo đảm phù hợp, thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ thúc đẩy lẫn nhau để phát triển.”. Dự thảo Luật cũng chưa có quy định về mối quan hệ giữa các cấp quy hoạch sử dụng đất với các loại quy hoạch khác. Đề nghị bổ sung quy định về nội dung này, bảo đảm yêu cầu về giải pháp đã được nêu tại Nghị quyết số 18-NQ/TW là phù hợp, thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ thúc đẩy lẫn nhau để phát triển. - Đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý quy định về nguyên tắc và căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với Luật Quy hoạch. Cụ thể, “Quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Tuy nhiên, khoản 2 Điều 40 dự thảo Luật chưa theo nguyên tắc này. - Theo Luật Quy hoạch, trên địa bàn cấp tỉnh chỉ có một loại quy hoạch tỉnh. Do vậy, trường hợp cần phải có quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cần quy định rõ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để đồng bộ, thống nhất trong pháp luật về quy hoạch.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái	Đề nghị bổ sung nguyên tắc lập quy hoạch “Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, phải lập trước quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải lập trước quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.”
1. Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, các quy hoạch quốc gia và các quy hoạch ngành lĩnh vực có sử dụng đất phải đảm bảo phù hợp, thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ, thúc đẩy lẫn nhau phát triển.	Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	Đề nghị nghiên cứu chỉnh cho phù hợp với khoản 1 Điều 6 Luật quy hoạch	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nguyên tắc này thể chế quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết số 18-NQ/TW.
2. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện phải đáp ứng yêu cầu thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững; bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp trên.
3. Nội dung quy hoạch sử dụng đất phải kết hợp giữa chỉ tiêu sử dụng các loại đất gắn với không gian, phân vùng sử dụng đất, hệ sinh thái tự nhiên. Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thể hiện đến từng thửa đất.	Tỉnh ủy Kon Tum; HĐND tỉnh Bắc Giang; Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình, Lai Châu, Phú Thọ, Lào Cai; Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh: Hậu Giang, Yên Bái,	Quy định Quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thể hiện đến từng thửa đất là chưa phù hợp. Lý do: Bản đồ quy hoạch sử dụng cấp huyện đối với các đơn vị có diện tích lớn được lập với tỷ lệ 1/25.000, tuy nhiên bản đồ địa chính có thể được lập đến tỷ lệ 1/1.000, thửa đất nhỏ không thể hiện được trên bản đồ quy hoạch sử dụng đất. Do đó cần điều chỉnh lại nội dung quy định này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Theo Nghị quyết số 18-NQ/TW thì nội dung quy hoạch sử dụng đất phải thể hiện thông tin đến từng thửa đất. - Việc lập bản đồ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập trên nền bản đồ địa chính, trường hợp không có bản đồ địa chính sẽ được lập trên nền bản đồ hiện trạng sử dụng đất. - Mặt khác quy hoạch sử dụng đất cấp huyện là quy hoạch cuối cùng trong hệ thống quy hoạch sử dụng đất. Do đó, để đảm bảo yêu cầu quản lý và sử dụng thì việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thể hiện đến từng thửa đất là cần thiết. Do đó quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Điều 38. Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất	Tỉnh ủy Kon Tum	Tại khoản 4 và khoản 5 quy định Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất an ninh thuộc Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Tuy nhiên chưa quy định cụ thời điểm và mối liên hệ khi lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp với lập quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Trong khi chỉ tiêu đất quốc phòng, an ninh là một chỉ tiêu sử dụng đất các cấp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Dự thảo Luật quy định về hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất các cấp và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất quốc gia, chỉ tiêu sử dụng đất quốc phòng, an ninh là một trong các chỉ tiêu sử dụng đất trên địa bàn từng tỉnh, trong quá trình tổ chức, thực hiện quy hoạch, tại Điều về quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an nình của dự thảo Luật đã quy định quy hoạch, sử dụng đất quốc phòng, an ninh phải bảo đảm với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, trong quá trình lập Bộ Quốc phòng, Bộ Công an phải có trách nhiệm phối hợp với UBND cấp tỉnh.
	Tỉnh ủy và UBND tỉnh Bạc Liệu	Tại Điều 38, dự thảo Luật Đất đai, đề nghị bỏ “kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh” (và các nội dung khác có liên quan). Lý do, kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp tỉnh hiện không có căn cứ để lập.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Theo Nghị quyết số 18-NQ/TW thì quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập ở cấp Quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện. - Dự thảo Luật quy định căn cứ để lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là kế hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, do vậy, quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Hệ thống quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập đồng bộ, thống nhất, bao gồm:	HĐND tỉnh Thái Nguyên	Tại Điều 38 đề nghị bổ sung “Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các đơn vị hành chính, kinh tế đặc bỉệt” để đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Quy hoạch	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nghị quyết 18-NQ/TW không đề cập nội dung này do đó trong dự thảo Luật chỉ quy định quy hoạch sử dụng đất của các cấp và quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh. Do đó, quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Điều 39. Kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
1. Kỳ quy hoạch sử dụng đất là 10 năm. Tầm nhìn của quy hoạch sử dụng đất quốc gia từ 30 năm đến 50 năm; quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp huyện từ 20 năm đến 30 năm.	Tỉnh: Bắc Giang, Đắc lắk, Bắc Kạn, Cao Bằng; Phú Thọ, Lạng Sơn, Hòa Bình Hậu Giang, Yên Bái, Tuyên Quang, Ninh Bình Tuyên Quang, Ninh Bình	Tại khoản 1, Điều 39 dự thảo quy định “Tầm nhìn của quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp huyện từ 20 năm đến 30 năm; Tại điểm a, khoản 2, Điều 41 dự thảo quy định “nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp tình, tầm nhìn 30 năm”; Tại điểm a, khoản 2, Điều 42 dự thảo quy định “nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, tầm nhìn 30 năm”. Đề nghị sửa lại khoản 1, Điều 39 cho thống nhất về tầm nhìn của quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp huyện là 30 năm	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp
2. Kỳ kế hoạch sử dụng đất quốc gia, cấp tỉnh và kỳ kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và kế hoạch sử dụng đất an ninh là 05 năm; kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được lập hàng năm.	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị nghiên cứu điều chỉnh thống nhất kỳ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện với thời hạn dự báo quy hoạch xây dựng vùng huyện theo Luật Xây dựng (10 năm đến 20 năm).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: kỳ quy hoạch sử dụng đất là 10 năm là thống nhất với thời kỳ trong hệ thống quy hoạch theo Luật Quy hoạch. Do đó, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Điều 40. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia
2. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia, bao gồm:	Tỉnh Lai Châu	Đề nghị bổ sung *Quy hoạch tổng thể quốc gia*	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nghị quyết số 61/2022/QH15 đã quy định các quy hoạch được lập, thẩm định đồng thời, quy hoạch nào lập, thẩm định xong trước thì phê duyệt trước. Mặt khác, căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đã được Đại hội Đảng thông qua là cơ sở để lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Do đó để đảm bảo phát huy nguồn lực đất đai đảm bảo cho việc phát triển kinh tế xã hội nên việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
3. Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình	Bổ sung nội dung: “Xác định diện tích các loại đất theo quy định tại điểm b khoản này của kỳ quy hoạch đến từng đơn vị hành chính cấp tỉnh và của vùng kinh tế - xã hội	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: quy hoạch sử dụng đất quốc gia trình Quốc hội thông qua về các chỉ tiêu sử dụng đất và đã phân đến từng Vùng, việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất đến đơn vị hành chính cấp tỉnh đã giao Thủ tướng Chính phủ để đảm bảo linh hoạt khi điều hành phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
a) Định hướng sử dụng đất quốc gia, vùng kinh tế - xã hội 10 năm, tầm nhìn sử dụng đất từ 30 - 50 năm đáp ứng nhu cầu sử dụng đất để phát triển kinh tế, xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu;
b) Xác định các chỉ tiêu sử dụng đất và phân đến vùng kinh tế - xã hội đối với nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng; trong đó xác định diện tích một số loại đất gồm đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất, đất quốc phòng, đất an ninh, đất khu công nghiệp, đất khu chế xuất, đất phát triển hạ tầng cấp quốc gia; đất ở tại đô thị, đất ở tại nông thôn; đất có di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia;	Bộ Kế hoạch và Đầu tư	Đề nghị nghiên cứu quy định các tiêu chí, điều kiện sử dụng đất thay cho chỉ tiêu sử dụng đất nhằm đảm bảo phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay và giải quyết những tồn tại, vướng trong xử lý triển khai lập các quy hoạch và thực hiện các chương trình, dự án đầu tư khi áp dụng chỉ tiêu sử dụng đất được ban hành theo Quyết định 326/QĐ-TTg ngày 9 tháng 3 năm 2022.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Việc xác định các chỉ tiêu trong quy hoạch sử dụng đất nhằm cụ thể hóa mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, môi trường, an ninh lương thực của quốc gia, tỷ lệ che phủ rừng, ... Do đó việc xác định các chỉ tiêu sử dụng đất trong quy hoạch sử dụng đất là cần thiết vừa đảm bảo phân bổ quỹ đất cho các ngành, lĩnh vực và địa phương vừa đảm bảo sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực đất đai. - Về việc bổ sung chỉ tiêu sử dụng đất có di tích quốc gia và di sản văn hóa thế giới đã được xác định trong các mục đích sử dụng đất theo phân loại đất đã được quy định tại Điều 10 Luật Đất đai năm 2013 và tiếp tục được thể hiện tại Dự thảo Luật; đồng thời trong đất có di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia đã bao gồm diện tích đất có di tích quốc gia và di sản văn hóa thế giới, do đó, đề nghị giữ như dự thảo Luật. - Về nội dung này đã được quy định tại Điều về quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia tại dự thảo Luật.
Bộ Văn hóa thể thao và du lịch	Nên chỉnh sửa điểm b khoản 3 Điều 40 như sau: “b) Xác định các chỉ tiêu... đất có di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia; *đất có di tích quốc gia và di sản văn hóa thế giới*.”, đồng thời bổ sung đối tượng quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia đối với đất xây dựng các công trình Thể thao cấp quốc gia
UBND tỉnh Điện Biên	Tại điểm b, khoản 3, Điều 40. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia: Đề nghị sửa nội dung “đất có di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia” thành “đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia”.
Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa thành “b) Xác định các chỉ tiêu sử dụng đất và phân đến vùng kinh tế - xã hội đối với nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng; trong đó xác định diện tích một số loại đất gồm đất quốc phòng, đất an ninh, đất phát triển hạ tầng cấp quốc gia; đất có di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia;
Điều 41. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh	Bộ Xây dựng	Đối với cấp độ quy hoạch sử dựng đất cấp tỉnh, cấp huyện cần bổ sung loại đất xây dựng đô thị trong nhóm đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở đô thị và các loại đất khác phục vụ mục tiêu phát triển đô thị thì được phân loại theo quy hoạch đô thị. Đối với các loại đất khác trong quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng phải tuân thủ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện là đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất làm muối, đất có mặt nirớc ven biến, đất bãi bồi ven sông, ven biển, đất quốc phòng, an ninh. Việc phân loại đất cần phù hợp với yêu cầu quản lý sử dụng đất theo từng cấp độ quy hoạch (quốc gia, tinh, huyện).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định của pháp luật về đất đai việc quản lý, sử dụng đất được xác định dựa trên cơ sở loại đất đã được quy định tại Điều về phân loại đất của dự thảo Luật. Do đó, việc xác định loại đất trong quy hoạch sử dụng đất được quy định tại dự thảo Luật là phù hợp.
1. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, bao gồm:
a) Quy hoạch sử dụng đất quốc gia;	Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	a) Quy hoạch sử dụng đất quốc gia hoặc Quy hoạch tỉnh	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nghị quyết số 61/2022/QH15 đã quy định các quy hoạch được lập, thẩm định đồng thời, quy hoạch nào lập, thẩm định xong trước thì phê duyệt trước. Mặt khác, căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương là cơ sở để lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh. Do đó để đảm bảo phát huy nguồn lực đất đai đảm bảo cho việc phát triển kinh tế xã hội và đảm bảo tiến độ triển khai, thực hiện quy hoạch nên việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
2. Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, bao gồm:
b) Xác định chỉ tiêu các loại đất đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia và diện tích các loại đất theo nhu cầu sử dụng đất cấp tỉnh, gồm: đất chăn nuôi tập trung, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối; đất xây dựng trụ sở cơ quan; đất xây dựng cơ sở ngoại giao; đất cụm công nghiệp; đất thương mại - dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản; đất di tích lịch sử - văn hóa; đất danh lam thắng cảnh; đất phát triển hạ tầng cấp tỉnh (trong đó xác định chỉ tiêu sử dụng đất xây dựng cơ sở văn hóa, cơ sở y tế, cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở thể dục thể thao, đất giao thông, đất thủy lợi, đất công trình năng lượng, đất công trình bưu chính viễn thông); đất tôn giáo; đất làm nghĩa trang, nhà tang lễ, nhà hỏa táng; đất bãi thải, xử lý chất thải;	Bộ Văn hóa Thế tho và du lịch, tỉnh Ninh Thuận, tỉnh Điện Biên, Lai Châu	Cân nhắc, chỉnh sửa điểm b khoản 2 Điều 41 như sau: “b) Xác định chỉ tiêu các loại đất... đất thương mại-dịch vụ, du lịch; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản; đất di tích lịch sử-văn hóa, khảo cổ, di sản thiên nhiên, đất danh lam thắng cảnh; đất phát triển hạ tầng cấp tỉnh (trong đó xác định chỉ tiêu sử dụng đất xây dựng cơ sở văn hóa, cơ sở y tế, cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở thể dục thể thao, du lịch, đất giao thông, đất thủy lợi.;”. - Đề nghị bổ sung thêm chỉ tiêu loại đất chuyên trồng lúa nước, đất rừng (03 loại rừng) và đất cụm công nghiệp. Lý do: đây là các loại đất quan trọng, cần được đưa vào chỉ tiêu trong quy hoạch được duyệt. - Tại điểm b, khoản 2, Điều 41 và điểm c, khoản 2, Điều 42: Đề nghị bổ sung, liệt kê đầy đủ các loại đất được phân loại để thống nhất với quy định tại Điều 11	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Về đề nghị bổ sung chỉ tiêu đất khảo cổ trong chỉ tiêu các loại đất đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất đã được xác định trong đất di tích, lịch sử văn hóa. Do đó, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp. - Chỉ tiêu đất chuyên trồng lúa tại dự thảo Luật bao gồm cả chỉ tiêu đất chuyên trồng lúa nước và đất chuyên trồng lúa khác từ hai vụ trở lên; về chỉ tiêu đất rừng đã được quy định cụ thể 3 loại rừng trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia; về chỉ tiêu đất cụm công nghiệp đã quy định là chỉ tiêu trong quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh. - Về nội dung đề nghị đã được quy định tại điều về nội dung quy hoạch quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh. Do vậy, quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
c) Khoanh định, bố trí không gian sử dụng đất theo các khu vực đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia quy định tại điểm c khoản 3 Điều 40; định hướng phát triển theo hạ tầng kỹ thuật, hướng tuyến và điểm kết nối giao thông;	Bộ Xây dựng	Đề nghị bỏ nội dung về bố trí không gian sử dụng đất theo các khu vực; định hướng phát triển hạ tầng kỹ thuật, hướng tuyến và điểm kết nối giao thông.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa lại tại dự thảo Luật cho phù hợp hợp.
3. Căn cứ lập kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, bao gồm:
b) Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; kế hoạch đầu tư công trung hạn của tỉnh;	Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	Đề nghị bỏ *kế hoạch đầu tư công trung hạn của tỉnh*	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: để đảm bảo nguồn lực, tính khả thi của kế hoạch sử dụng đất cần căn cứ vào kế hoạch đầu tư công trung hạn của tỉnh. Do vậy, quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
4. Nội dung kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, bao gồm:
c) Xác định quy mô, địa điểm công trình, dự án cấp quốc gia và cấp tỉnh sử dụng đất vào các mục đích quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này; các công trình, dự án đã có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; công trình, dự án đã có chủ trương đầu tư; thực hiện trong kỳ kế hoạch sử dụng đất theo từng năm và đến từng đơn vị hành chính cấp huyện.	Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa lại thành: Xác định chỉ tiêu sử dụng các nhóm công trình, dự án cấp quốc gia và cấp tỉnh sử dụng đất vào các mục đích quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này; các nhóm công trình, dự án đã có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; nhóm công trình, dự án đã có chủ trương đầu tư; thực hiện trong kỳ kế hoạch sử dụng đất theo từng năm và đến từng đơn vị hành chính cấp huyện. Đối với dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng, chỉnh trang khu đô thị, khu dân cư nông thôn thì phải đồng thời xác định chỉ tiêu đất thu hồi trong vùng phụ cận để thực hiện dự án tái định cư tại chỗ, nhà ở, thương mại, dịch vụ, sản xuất, kinh doanh	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc xác định công trình, dự án thể hiện được quy mô, địa điểm của từng công trình, dự án nếu xác định theo nhóm công trình, dự án thì không xác định cụ thể và không đảm bảo yêu cầu quản lý sử dụng đất, tránh lãng phí đất đai. Do đó, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái	Đề nghị xem xét lại, vì thời điểm lập Quy hoạch, Kế hoạch sử dụng đất (trừ Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện) chưa thể liệt kê chi tiết quy mô, địa điểm công trình, dự án cấp quốc gia và cấp tỉnh được, mà mới chỉ xác định được chỉ tiêu sử dụng đất theo nhu cầu của từng ngàng, từng cấp	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại dự thảo Luật kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia không quy định phải liệt kê chi tiết quy mô, địa điểm công trình, dự án. Trong nội dung kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đã căn cứ vào kế hoạch đầu tư công trung hạn cấp tỉnh, do đó đã xác định được một số công trình, dự án cấp quốc gia và cấp tỉnh triển khai trong kỳ kế hoạch sử dụng đất. Do vậy, quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh	Các dự án có chủ trương đầu tư mới đưa vào kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh 5 năm; tuy nhiên, sẽ khó khăn để thu hồi tạo quỹ đất sạch kêu gọi đầu tư hoặc dự án tái định cư.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp
Đối với dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng, chỉnh trang khu đô thị, khu dân cư nông thôn thì phải đồng thời xác định vị trí, diện tích đất thu hồi trong vùng phụ cận để thực hiện dự án tái định cư tại chỗ, nhà ở, thương mại, dịch vụ, sản xuất, kinh doanh;	Hội nông dân Việt Nam	- Tại điểm c Khoản 4 quy định “Đối với dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng, chỉnh trang khu đô thị, khu dân cư nông thôn thì phải đồng thời xác định vị trí, diên tích đất thu hồi trong vùng phụ cận để thực hiện dự án tái định cư tại chỗ, nhà ờ, thương mại, dịch vụ, sản xuất, kinh doanh”. Đề nghị chỉnh sửa bổ sung "... xác định vị trí, ranh giới, diện tích đất thu hồi...” bởi vì nếu chỉ xác định “vị trí, diện tích” là chưa đầy đủ, mới chi' thể hiện được trong bảng số liệu mà chưa khoanh định được phạm vi ranh giới trên bản đồ, làm cơ sở cho cấp huyện thực hiện theo quy định “... phải được xác định rõ vị trí, ranh giới, diện tích trên bản đồ địa chính” như đã nêu tại điểm b Khoản 7 về “Nội dung kế hoạch sử dụng đất cấp huyện”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp
Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ	Tại khổ 2 điểm c khoản 3 Điều 41 về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh: “Đối với dự án hạ tầng kỹ thuật, xây dựng, chỉnh trang khu đô thị, khu dân cư nông thôn thì phải đồng thời xác định vị trí, diện tích đất thu hồi trong vùng phụ cận để thực hiện dự án tái định cư tại chỗ, nhà ở, thương mại, dịch vụ, sản xuất, kinh doanh” đề nghị chuyển sang Điều 42 về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc bổ sung thêm nội dung này tại điểm d khoản 2 Điều 42	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung kế hoạch sử dụng đất câp tỉnh phải xác định vị trí, diện tích, ranh giới khu vực để thực hiện các công trinh dự án của trung ương, địa phương để thực hiện dự án. Vì vậy, quy định như dự thảo là phù hợp.
Điều 42. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện	Tỉnh ủy Kon Tum	Tại khoản 3 và khoản 4 Điều 42: Đề nghị cần quy định lại theo hướng: “Đối với khu vực đã có quy hoạch chung đô thị và quy hoạch phân khu, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì không lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng của địa phương”. Lý do: Để đảm bảo thống nhất và tránh chồng chéo giữa Quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn. Trường hợp thống nhất điều chỉnh lại khoản 3 và khoản 4 Điều 42 Đề nghị điều chỉnh điểm a khoản 5 Điều 42 cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: tại Điều về quy hoạch sử dụng đất cấp huyện đã quy định cụ thể các quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh đã có quy hoạch chung đô thị và quy hoạch phân khu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất. Đối với những khu vực có quy hoạch nông thôn, phạm vi lập quy hoạch không bao gồm toàn bộ diện tích đất trong đơn vị hành chính cấp huyện. Nên việc sử dụng quy hoạch nông thôn thay quy hoạch sử dụng đất cấp huyện không đáp ứng yêu cầu quản lý sử dụng đất đai. Do đó, để đảm bảo yêu cầu về quản lý nhà nước về đất đai, quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
1. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, bao gồm:	Ủy ban nhân dân tỉnh Hưng Yên	Tại Điều 42 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) nêu căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện trên cơ sở Quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh tuy nhiên hiện nay không thực hiện lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đề nghị Bộ nghiên cứu sửa đổi cho phù hợp	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật quy định hệ thống quy hoạch sử dụng đất gồm 3 cấp, trong đó có quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; do đó, việc quy định như dự thảo là phù hợp.
d) Nhu cầu và khả năng sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, Ủy ban nhân dân cấp xã; đối với việc xác định nhu cầu sử dụng đất ở, đất khu đô thị, đất khu dân cư nông thôn được xác định trên cơ sở dự báo dân số, điều kiện hạ tầng, cảnh quan, môi trường theo quy định của pháp luật về xây dựng.	tỉnh Ninh Bình	Sửa điếm d khoản 1: sửa UBND cấp xã thành của cấp xã cho đồng nhất với điểm c khoản 3 Điều 41	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa taị dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, bao gồm:
d) Khoanh định, bố trí không gian sử dụng đất theo các khu vực đã được phân bổ trong quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và xác định định hướng phát triển theo hạ tầng, hướng tuyến và điểm kết nối giao thông quy định tại điểm c khoản 2 Điều 41 của Luật này;	Bộ Xây dựng	Đề nghị bỏ nội dung về bố trí không gian sử dụng đất theo các khu vực; xác định định hướng phát triển theo hạ tầng, hướng tuyến và điểm kết nổi giao thông; xác định không gian, diện tích các vùng đất theo định hướng giao thông, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xà hội; định hướng về hệ thống đô thị và hệ thống hạ tầng kỳ thuật, hạ tầng xã hội quy định tại điểm d, điểm đ khoản 2, khoản 4 Điều 42 dự thảo Luật	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa taị dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Đối với quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh đã có quy hoạch chung đô thị và quy hoạch phân khu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng của địa phương.	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị nghiên cứu bỏ cụm từ “quy hoạch phân khu”. Lý do quy hoạch chung đô thị của thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh bao gồm khu vực nội thị (khu vực phát triển đô thị) và ngoại thị (khu vực nông thôn là các xã), trong lúc khu vực nông thôn không quy hoạch phân khu.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với những khu vực có quy hoạch nông thôn; quy hoạch chung, quy hoạch phân khu thị trấn, đô thị mới phạm vi lập quy hoạch không bao gồm toàn bộ diện tích đất trong đơn vị hành chính cấp huyện. Nên việc sử dụng quy hoạch nông thôn; quy hoạch chung, quy hoạch phân khu thị trấn, đô thị mới thay quy hoạch sử dụng đất cấp huyện không đáp ứng yêu cầu quản lý sử dụng đất đai.
Bộ Xây dựng	Đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 42 dự thảo Luật theo hướng bổ sung thị trấn, đô thị mới đã có quy hoạch chung, quy hoạch phân khu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì không lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm
UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị quy định thống nhất loại đất giữa ngành xây dựng và ngành tài nguyên môi trường (vd: pháp luật đất đai không quy định cụ thể loại đất hỗn hợp,…). Đồng thời, điều chỉnh cụm từ “Đối với quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương,...” thành “Đối với thị xã, quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương,...”, để quy định ngắn gọn, nhưng không làm thay đổi nội dung.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định của pháp luật về đất đai việc quản lý, sử dụng đất được xác định dựa trên cơ sở loại đất đã được quy định tại dự thảo Luật. Do đó, việc xác định loại đất trong quy hoạch sử dụng đất được quy định tại dự thảo Luật là phù hợp.
Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau	Làm rõ khái niệm quy hoạch phân khu, đồng thời, do Luật Quy hoạch đô thị không thống nhất với Luật Đất đai về mục đích sử dụng các loại đất, nên việc cập nhật vào quy hoạch sử dụng đất sẽ vướng mắc khi thực hiện. Vì vậy, đề xuất quy định phù hợp để khi thực hiện không vướng mắc, đảm bảo đồng bộ, thống nhất mục đích sử dụng các loại đất giữa các Luật hoặc không đưa nội dung này vào dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy hoạch phân khu được quy định trong Luật Xây dựng. Quy hoạch sử dụng đất được lập và quản lý theo mục đích sử dụng đất, còn quy hoạch xây dựng được lập và quản lý theo khu chức năng, không gian sử dụng. Do đó, không thể có sự đồng nhất giữa hai quy hoạch này.
STNMT tỉnh Ninh Bình	Giữ nguyên Luật hiện hành
	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị chỉnh sửa cụm từ “đối với các quận không phải lập quy hoạch sử dụng đất” thành “đối với các quận, thành phố, thị xã theo khoản 3 Điều này” cho phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 42.
5. Căn cứ lập kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, bao gồm:
a) Kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện; quy hoạch xây dựng đô thị đối với các quận không phải lập quy hoạch sử dụng đất;	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị chỉnh sửa cụm từ “đối với các quận không phải lập quy hoạch sử dụng đất” thành “đối với các quận, thành phố, thị xã theo khoản 3 Điều này” cho phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 42.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
7. Nội dung kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, bao gồm:	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình	Sửa khoản 7: bổ sung cụm từ “hàng năm” vào nội dung kê hoạch sử dụng đất *hàng năm* cấp huyện: đế đảm bảo tính khả thi của việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất trong năm kế hoạch, đối với các trường hợp danh mục các công trình, dự án đã có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn cần xác định rõ nguồn vốn ngân sách nhà nước thực hiện thu hồi trong năm kế hoạch; diện tích đất để đấu giá quyền sử dụng đất là những khu vực, công trình, dự án như thế nào? và bố sung danh mục công trình, dự án đấu thầu có sử dụng đất đưa vào nội dung kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 43. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất an ninh
1. Căn cứ lập quy hoạch sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh bao gồm:
e) Định mức sử dụng đất, tiến bộ khoa học và công nghệ có liên quan đến việc sử dụng đất.	Bộ Tài chính	Đề nghị làm rõ khái niệm “Định mức sử dụng đất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về đề nghị của Bộ là hợp lý, tuy nhiên đây là nội dung cụ thể liên quan đến định mức sử dụng cho từng ngành lĩnh vực nên cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu để quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành Luật.
5. Chính phủ quy định tiêu chí và quyết định khoanh định khu vực hạn chế tiếp cận đất đai theo đối tượng sử dụng đất liên quan đến quốc phòng, an ninh.	Bộ Văn hóa thể thao và du lịch	Tại khoản 5 Điều 43 giao “Chính phủ quy định tiêu chí và quyết định khoanh định khu vực hạn chế tiếp cận đất đai...”. Tuy nhiên, cần quy định ngay trong Luật về khái niệm, nội dung hạn chế tiếp cận đất đai để bảo đảm tính minh bạch	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 44. Trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Điều 45. Lấy ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất	Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Lấy ý kiến về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đề nghị: bổ sung việc lấy ý kiến đóng góp bằng văn bản của người sử dụng đất là tổ chức có diện tích đất quy hoạch phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc lấy ý kiến đã được đăng tải trên trang thông tin điển tử trong suốt quá trình xin ý kiến, việc quy định như vậy để kịp thời, tránh lãng phí; đối với các tổ chức có diện tích chuyển mục đích sử dụng đất phải lấy ý kiến bằng văn bản là không phù hợp với việc đẩy mạnh sử dụng công nghệ số trong việc thực hiện xin ý kiến đối với các tổ chức, cá nhân.
2. Hình thức, nội dung và thời gian lấy ý kiến nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thực hiện theo quy định sau đây:
a) Việc lấy ý kiến đóng góp của nhân dân về quy hoạch sử dụng đất quốc gia, cấp tỉnh được thực hiện thông qua hình thức công khai thông tin về nội dung của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; việc lấy ý kiến đóng góp của nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được thực hiện thông qua hình thức tổ chức hội nghị, lấy ý kiến trực tiếp và công khai thông tin về nội dung của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân cấp huyện;	Hội nông dân Việt Nam	Tại điểm a Khoản 2 quy định “...việc lấy ý kiến đóng góp của nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được thực hiện thông qua hình thức tổ chức hội nghị, lấy ý kiến trực tiếp và công khai thông tin về nội dung của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên trang thông tin điện tử của ủy ban nhân dân cấp tỉnh và ủy ban nhân dân cấp huyện”. Mặc dù Khoản 5 giao “Chính phủ quy định chi tiết Điều này” song cần lưu ý việc lấy ý kiến nhân dân theo hình thức đăng trên trang thông tin điện tử của UBND các cấp không thực sự hiệu quả bởi vì khả năng tiếp cận thông tin của người dân nông thôn nói chung và người nông dân nói riêng còn hạn chế, trong khi việc lấy ý kiến thông qua hình thức “tổ chức hội nghị, lấy ý kiến trực tiếp” cũng bất cập do yếu tố thành phần, số lượng đối tượng tham gia; thiếu chế tài xử lý đối với cơ quan có trách nhiệm lay ý kiến không thực hiện hoặc không thực hiện hết trách nhiệm trong việc tổng hợp, tiếp thu, giải trình. Do đó đề nghị cần có quy đinh cu thể về đối tương dươc lẩy ý kiến, dăc biêt là người dân cỏ đất nông nghiệp bị thu hồi, đồng thời bổ sung quy định về “chế tài xử lý dối vời cơ quan cỏ trách nhiệm lấy ý kiến không thưc hiên hoặc không thưc hiên hết trách nhiêm” (nên quy định cụ thể trong Luật, nhất là quy định về chế tài).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình	Tại Khoản 2 về hình thức, nội dung và thời gian lấy ý kiến nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đề nghị bổ sung hình thức lấy ý kiến trực tiếp
b) Nội dung lấy ý kiến nhân dân về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất gồm các chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các dự án công trình thực hiện trong kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái	Bỏ nội dung xin ý kiến về danh mục công trình, dự án trong quy hoạch sử dụng đất.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 46. Thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
1. Thẩm quyền thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất:
b) Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh.
Cơ quan quản lý đất đai ở trung ương có trách nhiệm giúp Hội đồng thẩm định trong quá trình thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh;	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị sửa lại thành: Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm giúp Hội đồng thẩm định trong quá trình thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan thành lập Hội đồng thẩm định, việc thành lập Hội đồng thẩm định phải có cơ quan giúp Hội đồng thẩm định là quy định cụ thể, rõ ràng cơ quan tham mưu cho Hội đồng thẩm định, đảm bảo công khai, minh bạch.
Điều 47. Thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.	HĐND tỉnh Sơn La Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ	Đề nghị bổ sung thông qua Hội đồng nhân dân cấp huyện cho thống nhất với khoản 2 Điều 25 Đề nghị sửa thành: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện” cho phù hợp với khoản 1	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật. Đối với đề nghị “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh”, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
Ủy ban nhân dân cấp huyện trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua quy hoạch sử dụng đất cấp huyện trước khi trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.
Ủy ban nhân dân cấp huyện trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua danh mục công trình, dự án, các khu vực cần thu hồi đất theo quy hoạch trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện.	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang Tỉnh ủy Hậu Giang, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái	Tại Điều 47 (dự thảo): đề nghị bổ sung quy định đối với trường hợp dự án chuyển tiếp kế hoạch sử dụng hàng năm thì UBND tỉnh không phải trình thông qua lại Hội đồng nhân dân cùng cấp	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Việc thông qua danh mục các công trình, dự án cần thu hồi đất đã được quy định cụ thể tại dự thảo Luật. Đối với các công trình, dự án đã có trong danh mục dự án thu hồi đất đang triển khai thì được tiếp tục thực hiện và không phải thông qua HĐND. - Việc trình thông qua danh mục các công trình, dự án cần thu hồi đất phải trình HĐND cấp tỉnh bao gồm các công trình, dự án đã được quy định cụ thể tại dự thảo Luật. Như vậy, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa thành: Ủy ban nhân dân cấp huyện trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua danh mục công trình, dự án, các khu vực cần thu hồi đất theo quy hoạch đối với các dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước khi phê duyệt kế hoạch sử dụng đất cấp huyện
Điều 48. Rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định rà soát điều chỉnh cục bộ quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất đồng thời với việc rà soát điều chỉnh cục bộ quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và quy hoạch ngành có liên quan.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo chỉ quy định về rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất; không quy định nội dung điều chỉnh cục bộ quy hoạch sử dụng đất để đảm bảo giám sát việc tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất và tránh tình trạng điều chỉnh liên tục. Đối với các trường hợp cần thiết mà phải thay đổi về quy mô, địa điểm và số lượng dự án, công trình trong cùng một loại đất nhưng không làm thay đổi về chỉ tiêu và khu vực sử dụng đất theo chức năng sử dụng trong quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt thì được quy định cụ tại Nghị định quy định chi tiết nội dung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Dự thảo đã quy dịnh cụ thể căn cứ để lập điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất
Ủy ban nhân dân tỉnh Hưng Yên	Tại Điều 48 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đề nghị Bộ nghiên cứu và quy định thêm đối với trường hợp điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện được điều chỉnh trong trường hợp nào để tránh vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.
1. Rà soát quy hoạch sử dụng đất được thực hiện theo định kỳ 05 năm để điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.	Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa lại thành: Rà soát quy hoạch sử dụng đất được thực hiện để điều chỉnh phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn để thống nhất với Khoản 2	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này đã được quy định tại dự thảo Luật, nội dung Khoản 1 quy định thời điểm thực hiện rà soát quy hoạch. Khoản 2 quy định căn cứ điều chỉnh, do đó không có sự mâu thuẫn
4. Việc điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất được thực hiện khi có sự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, điều chỉnh kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hoặc có sự thay đổi về khả năng thực hiện kế hoạch sử dụng đất.	Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai	Điều 48 “Rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”: nội dung nêu tại Điều này còn chung chung: Do vậy, đề nghị điều chỉnh theo hướng: “tăng thẩm quyền và trách nhiệm của cơ quan quyền lực Quốc hội, HĐND các cấp trong phê duyệt và giám sát; xây dựng tiêu chí cụ thể đế làm căn cứ điều chỉnh quy hoạch, khắc phục tình trạng tùy tiện trong thực hiện; có chế tài khi vi phạm quy định vê lập, điểu chỉnh, thực hiện không đúng quy hoạch	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Khoản này chỉ quy định về điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất, trong đó đã quy định căn để điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất. - Việc bổ sung danh mục, công trình phát sinh trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện sẽ làm thay đổi khả năng thực hiện kế hoạch sử dụng đất dẫn đến phải điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện là cần thiết.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình	Chỉ nên quy định việc điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp tỉnh, không nên quy định điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện vì kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện được phê duyệt hàng năm đã là cơ sở để thực hiện trong năm kế hoạch, không thể điều chỉnh vì những lý do được nêu trong dự thảo
Điều 49. Tư vấn lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Điều 50. Công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Điều 51. Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất	Liên đoàn Luật sư, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình, Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn	Tại các điều 40,41,42 đề nghị bổ sung thời hạn lập quy hoạch sử dụng đất các cấp để đảm bảo đồng bộ các mục tiêu sử dụng đất phải quy định thời hạn phê duyệt quy hoạch sử dụng đất sử dụng đất cấp tỉnh, cấp huyện sau khi quy hoạch sử dụng đất quốc gia được phê duyệt.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại khoản 1 của Dự thảo đã quy định việc lập và trình phê duyệt quy hoạch sử dụng đất các cấp và đã thực hiện theo Nghị quyết số 61/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội, theo đó Quy hoạch nào được lập, thẩm định xong trước thì được quyết định hoặc phê duyệt trước. Sau khi quy hoạch được quyết định hoặc phê duyệt, nếu có mâu thuẫn thì quy hoạch thấp hơn phải điều chỉnh theo quy hoạch cao hơn.
2. Chính phủ tổ chức, chỉ đạo việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất quốc gia.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.	UBND tỉnh Phú Thọ, HĐND tỉnh Bắc Kạn, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang, tỉnh ủy Hậu Giang	Đề nghị bổ sung nội dung Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phân bổ chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất cho cấp huyện để đảm bảo thống nhất, đồng bộ, gắn kết chặt chẽ, quy hoạch sử dụng đất cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp trên theo quy định tại Điều 37	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Quốc phòng, Bộ Công an có trách nhiệm thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, đất an ninh.
4. Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất cấp huyện thì người sử dụng đất trong khu vực phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người sử dụng đất có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật.	Tỉnh ủy Bến Tre	Tại khoản 4 Điều 51 dự thảo Luật quy định đối với dự án đã có thông báo thu hồi đất, trong quá trình lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì người sử dụng đất vẫn được thực hiện các quyền của người sử dụng đất; nếu có phát sinh chuyển nhượng, tặng cho sẽ làm thay đồi chủ sử dụng đất, chính sách tái định cư (tách hộ đe hường nhiều suất hỗ trợ, tái định cư); dẫn đến phải điều chỉnh lại toàn bộ hồ sơ theo như: bản đồ, kiểm đếm, lập, niêm yết công khai, thẩm định phương án bồi thường, hồ trợ, tái định cư làm kéo dài công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đê nghị xem xét: Bổ sung quy định tại Điều này là trường hợp đã có thông báo thu hồi đất cúa cấp có thẩm quyền thì người sử dụng đất không được chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất trong khu vực thực hiện Dự án.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo cụ thể như sau: Trong quá trình thực hiện các quyền của người sử dụng đất, khi có thay đổi về quyền của người sử dụng đất thì cơ quan có trách nhiệm lập phương án bồi thường rà soát, hoàn thiện phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư đảm bảo quyền lợi của người có đất bị thu hồi.

5. Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 03 năm kể từ ngày phê duyệt năm được đưa vào kế hoạch sử dụng đất mà chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh hoặc hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh hoặc hủy bỏ việc thu hồi hoặc chuyển mục đích đối với phần diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất. Trong trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố công khai thì người sử dụng đất không bị hạn chế về các quyền sử dụng đất đã được pháp luật quy định.	Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu, Lạng Sơn	Đề nghị sửa thành “5. Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 03 năm kể từ ngày phê duyệt đưa vào kế hoạch sử dụng đất mà chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì kế hoạch sử dụng đất đó hết hiệu lực và người sử dụng đất không bị hạn chế về các quyền sử dụng đất đã được pháp luật quy định.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: phải thực hiện rà soát, công bố để đảm bảo quyền lợi của người trong khu vực bị ảnh hưởng bởi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và nâng cao vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước trong tổ chức lập và thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Như vậy, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình	Bỏ cụm từ “điều chỉnh hoặc”.... vì trường hợp dự án sau 3 năm kế từ ngày phê duyệt năm đưa vào kế hoạch sử dụng đất mà chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan nhà nước... công bo việc hủy bỏ việc thu hồi đất hoặc chuyến mục đích đối với phân diện tích đât ghi trong kế hoạch sử dụng đất mà không thực hiện điều chỉnh	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung dự thảo Luật quy định là phù hợp, trong quá trình triển khai thực hiện cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch sử dụng đất phải có trách nhiệm thực hiện rà soát để điều chỉnh hoặc hủy bỏ. Như vậy, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
7. Hàng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức rà soát, xử lý và công bố công khai việc hủy bỏ, thu hồi đất, chuyển mục đích đối với đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ Tài nguyên và Môi trường.	Sở TNMT Hưng Yên, Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu, Hòa Bình	Đề nghị sửa cho phù hợp với trách nhiệm công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện tại điểm c khoản 2 Điều 50: “7. Hàng năm, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức rà soát, xử lý và công bố công khai việc hủy bỏ, thu hồi đất, chuyển mục đích đối với đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Trong quá trình rà soát UBND cấp tỉnh chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức rà soát để báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét việc hủy bỏ thu hồi đất, chuyển mục đích và công bố hủy bỏ. Do đó, đề nghị giữ như dự thảo Luật. - Về ý kiến đăng trên cổng thông tin điện tử của cấp huyện và cấp xã, cơ quan soạn thảo tiếp thu vào dự thảo Luật: “7. Hàng năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức chỉ đạo các sở, ban ngành và Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức rà soát, báo cáo Ủy ban nhân cấp tỉnh xem xét việc hủy bỏ các công trình, dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện. UBND cấp tỉnh có trách nhiệm công bố công khai việc hủy bỏ các công trình, dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất đã được ghi trong kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện trên trang thông tin điện tử của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, UBND cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã và Bộ Tài nguyên và Môi trường..”
Điều 52. Báo cáo thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
1. Trách nhiệm báo cáo về kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được quy định như sau:
a) Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm gửi báo cáo kết quả ước thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm gửi báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15 tháng 10 hàng năm;	HĐND tỉnh Thái Nguyên, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình	Tại điểm a khoản 1 Điều 52 đề nghị quy định bổ sung trách nhiệm của ủy ban nhân dân tỉnh trong việc báo cáo két quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với Hội đồng nhân dân tỉnh tại Kỳ họp thường lệ cuối năm. Theo đó viết lại thành “ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm gửi bảo cáo kết quả ước thực hiện quy hoạch, kể hoạch sử dụng đẩt đến ủy ban nhân dân cấp tỉnh; ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm gửi báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến Bộ Tài nguyên và Môi trưởng trước ngày 15 tháng 10 hàng năm và Hội đồng nhân dân cùng cap tại Kỳ họp thường lệ cuối năm ” để đảm bậo quyền giám sát của HĐND tỉnh về lĩnh vực này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được báo cáo theo cấp lập lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Trong nội dung giám sát của Hội đồng nhân dân thực hiện theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, do đó dự thảo Luật không quy định bởi nếu quy định sẽ không đảm bảo theo các Luật khác, trong đó có Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Điều 53. Giải quyết phát sinh về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sau khi Luật này có hiệu lực thi hành	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị nghiên cứu chuyển nội dung của Điều này vào quy định chuyển tiếp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định Điều này tại Chương quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để tạo điều kiện thuận lợi trong tổ chức thực hiện và theo dõi. Do đó, đề nghị giữ như dự thảo Luật.
2. Đối với quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải rà soát, điều chỉnh nội dung phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để lập quy hoạch sử dụng đất theo quy định của Luật này.	Sở TNMT Hưng Yên, Tỉnh ủy Trà Vinh, Ninh Bình	Đề nghị sửa theo hướng tiếp tục thực hiện quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cho đến kỳ rà soát quy hoạch sử dụng đất định kỳ 5 năm theo khoản 1 Điều 48 để tránh lãng phí và mất nhiều thời gian lập lại quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đã quy định tại dự thảo Luật theo hai phương án: PA1: Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã thực hiện việc phê duyệt quy hoạch tỉnh thì rà soát, điều chỉnh lại phương án phân bổ, khoanh vùng đất đai theo nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh đã được quy định tại Luật này để thực hiện đến hết kỳ quy hoạch tỉnh. PA2: Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phải lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh theo quy định của Luật này, trong quá trình lập quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải kế thừa nội dung phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Ninh Bình	Nên quy định cụ thể thời gian tồ chức thực hiện Phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai trong Quy hoạch tỉnh (dự kiến Quý IV các tỉnh mới trình được cấp có thẩm quyền phê duyệt) trong khi theo yêu cầu tại Nghị quyết số 18- NQ/TW của Bộ Chính trị đến năm 2023 Luật Đất đai sửa đối phải được ban hành

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương V
GIAO ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT,
CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
Mục 1
GIAO ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT,
CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
Điều 54. Căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất	Bộ Tài chính, UBND Hà Giang	Đề nghị bổ sung nội dung: “3. Đối với trường hợp xử lý tài sản công là nhà, đất theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công thì căn cứ để giao đất, cho thuê đất gồm: a) Quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền về giao, điều chuyển, chuyển giao, bán, chuyển nhượng theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; b) Kết quả đấu giá, kết quả bán (trong trường hợp bán, chuyển nhượng); c) Biên bản bàn giao, tiếp nhận tài sản (trong trường hợp giao, điều chuyển, chuyển giao).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Bình Thuận, UBND tỉnh Bình Phước, UBND tỉnh An Giang, HĐND tỉnh Tây Ninh	Cần quy định rõ chỉ áp dụng với dự án đầu tư mà không áp dụng với hộ gia đình, cá nhân. Việc giao đất, cho thuê đất đối với hộ gia đình, cá nhân mà áp dụng các điều kiện này sẽ không khả thi và khó thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định nguyên tắc kế thừa quy định hiện hành và giao Chính phủ quy định cụ thể
Sở Tư pháp Hải Dương, UBND tỉnh Đắk Lắk, Tỉnh Ủy Bắc Giang	Đề nghị bổ sung thêm căn cứ: “Kết quả giải quyết tranh chấp đất đai của cơ quan có thẩm quyền”; Kết quả giải quyết khiếu nại về đất đai theo quy định của pháp luật; Kết quả thi hành án của cơ quan thi hành án dân sự.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh ủy Kon Tum Sở TNMT Bình Thuận, UBND tỉnh An Giang, Sở TNMT Hưng Yên, Tỉnh ủy Kon Tum, Tỉnh Ủy Quảng Bình, UBND tỉnh Đồng Nai, Sở TNMT Thái Bình, Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi, UBND TP Hà Nội, HĐND tỉnh Hải Dương	Đề nghị bổ sung căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất: “Quyết định chấp thuận dự án đầu tư đối với các dự án không sử dụng vốn ngân sách nhà nước.”Lý do: Nhằm kiểm soát việc sử dụng đất thông qua nội dung dự án đầu tư để thu hồi đất trong trường hợp có vi phạm pháp luật Đất đai; nội dung bổ sung để phù hợp với quy định tại Điều 39 Luật Đầu tư năm 2020. Việc quy định văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất là căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất chưa thỏa đáng, bởi vì: đây là công văn hành chính thông thường, tác nghiệp theo cơ chế phối hợp giữa các cơ quan theo quy định Luật đầu tư (Điều 33), nếu lấy làm căn cứ để giao thuê, chuyển mục đích sử dung đất là chưa phù hợp. Đề nghị làm rõ văn bản, nội dung thẩm định nhu cầu sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo như sau: Tại Điều về căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của dự thảo Luật đã có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất, theo đó Nghị định của Chính phủ quy định cụ thể việc đánh giá theo từng loại hồ sơ, loại dự án, trong đó có dự án đã có quyết định chủ trương đầu tư, có dự án không có quyết định chủ trương đầu tư theo pháp luật về đầu tư.
UBND tỉnh Thái Nguyên	Đề nghị bỏ cụm từ “cho phép” để đảm bảo việc chuyển mục đích sử dụng đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo như sau: Quy định này được sử dụng thống nhất trong toàn bộ Dự thảo Luật theo đó, người sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng có 2 loại: các trường hợp phải xin phép cơ quan có thẩm quyền và trường hợp còn lại phải đăng ký biến động đất đai.
1. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.	UBND tỉnh Bắc Kạn, Tỉnh ủy Hà Nam	Tại khoản 1 Điều 54 cần quy định thêm đối với các dự án có sử dụng đất theo quy định của Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo như sau: Điều về áp dụng pháp luật của Dự thảo Luật đã quy định cụ thể phạm vi áp dụng của Luật Đất đai và Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng…để tránh chồng chéo trong quản lý, sử dụng đất.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Tại Khoản 1 Điều 54 (dự thảo) quy định căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nêu: “1. Kết quả đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất” như vậy thì trường hợp đã có kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất có phải ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất hay ban hành văn bản công nhận kết quả trúng đấu giá; đồng thời, xem lại trường hợp cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo như sau: Nội dung này sẽ được quy định cụ thể trong trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất trong Nghị định theo phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai (phần đầu và cuối, còn phần tổ chức đấu giá theo pháp luật về đấu giá tài sản)
2. Trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất; trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất:	UBND tỉnh Bắc Kạn	Tại khoản 2 Điều 54 cần ghi rõ không “thông qua” đấu giá quyền sử dụng đất, không “thông qua” đấu thầu dự án có sử dụng đất như quy định của Luật Đất đai năm 2013.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.	UBND tỉnh Phú Thọ	Quy định nêu trên tương tự Khoản 1, Điều 52 Luật đất đai năm 2013; tuy nhiên theo Luật quy hoạch đô thị ngày 17/6/2009 và Luật xây dựng ngày 18/6/2014 quy định việc quản lý và sử dụng đất đô thị phải tuân thủ quy hoạch đô thị, đúng mục đích, chức năng được xác định trong đồ án quy hoạch đô thị. Do đó, thời gian qua việc giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối khu vực đô thị *còn phải căn cứ vào quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị,* Để thống nhất, tránh chồng chéo trong thực hiện thủ tục hành chính có liên quan, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát quy định cụ thể.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo như sau: Theo nội dung Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện tại dự thảo Luật đã thể hiện các nội dung của quy hoạch xây dựng và quy hoạch đô thị…, do đó, để nghị giữ nguyên như dự thảo.
Sở TNMT TP Hồ Chí Minh	Đề nghị bỏ căn cứ là “Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện” mà chỉ quy định là căn cứ quy hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
b) Văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất do cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Chính phủ, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản này.	Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch	Cần xem xét, bỏ quy định về “Văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất do cơ quan nhà nước có thẩm quyền” tại điểm b khoản 2 Điều 54. Lý do: Quy định này không phù hợp, thiếu tính khả thi, có thể phát sinh tình trạng “xin - cho”, dễ dẫn đến tiêu cực trong quá trình thực hiện. Bên cạnh đó, “thẩm định nhu cầu” là khái niệm mập mờ, thiếu tính rõ ràng, không phải là một thủ tục cần làm của cơ quan quản lý nhà nước. Có thể thẩm định sự phù hợp với quy hoạch trong mục đích giao đất/chuyển mục đích sử dụng đất, không thẩm định nhu cầu sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Các trường hợp giao đất, cho thuê đất có cả trường hợp không có dự án và có dự án, có quyết định chủ trương đầu tư và không có quyết định chủ trương đầu tư. Do đó, quy định tại Dự thảo là đảm bảo căn cứ cho tất cả các trường hợp để tiềm kiểm các dự án không có khả năng sử dụng đất hiệu quả dẫn đến dự án treo.
c) Quyết định phê duyệt dự án đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước.	UBND tỉnh Lạng Sơn	Đề nghị xem xét, bổ sung nội dung căn cứ theo "tiến độ giải phóng mặt bằng của dự án đầu tư”, vì trên thực tế hiện nay có nhiều dự án rất khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, có những dự án đã triển khai trong nhiều năm nhưng chưa giải phóng mặt bằng xong, do đó cần bổ sung quy định này làm cơ sở để giao đất cho Nhà đầu tư thực hiện dự án.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: tiếp tục nghiên cứu trong quá trình hoàn thiện dự án Luật Đất đai (sửa đổi) theo hướng: Có giao đất theo tiến độ hay giao một lần.
HĐND tỉnh Tây Ninh	Làm rõ áp dụng một trong các điểm hay tất cả các điểm thuộc khoản 2 Điều	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo tiếp thu: hoàn thiện về kỹ thuật soạn thảo
Điều 55. Giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác Việc Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng cho người khác chỉ được thực hiện sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật.	Sở TNMT Tỉnh Quảng Ngãi	Dự thảo Luật cần bổ sung trường hợp chưa thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư như trường hợp phải gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước theo Khoản 3 Điều 99 dự thảo luật này do người sử dụng đất không nhận tiền bồi thường thì có được xem là đã thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư .	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này mang tính nguyên tắc và được quy định cụ thể trong tình tự, thủ tục thu hồi đất của dự thảo Luật. Đồng thời, một số tình huống cụ thể sẽ được giải quyết trong Nghị định của Chính phủ. Do vậy, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
UBND tỉnh Bắc Kạn, Tỉnh Ủy Hà Nam, UBND TP Hải Phòng	Tại Điều 55 bổ sung thêm việc thu hồi đất đối với đối tượng được giao đất để quản lý: Việc Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất đối với đất đang có người sử dụng, *“quản lý”* cho người khác chỉ được thực hiện sau khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại dự thảo Luật quy định: Nhà nước giao đất để quản lý là việc Nhà nước giao trách nhiệm cho các tổ chức trong nước quản lý quỹ đất thông qua quy định của pháp luật hoặc quyết định hành chính. Do vậy, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
Điều 56. Giao đất không thu tiền sử dụng đất
Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:	Bộ Xây dựng	*Nội dung vướng mắc* - Dự thảo Luật có quy định về giao đất không thu tiền sử dụng đất (Điều 56); giao đất có thu tiền sử dụng đất (Điều 57); miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (Điều 128) cụ thể: - Khoản 5 Điều 56 dự thảo Luật quy định về giao đất không thu tiền sử dụng đất: “5. Giao đất để xây dựng nhà ờ, đất ở để phục vụ tái định cư theo dự án của nhà nước. - Khoản 2 Điều 57 quy định các dự án xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ là các trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất. - Điểm b khoản 3 Điều 128 dự thảo Luật quy định Nhà nước có chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong các trường hợp, trong đó có trường hợp sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội. Với các quy định nêu trên thì khi thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất, sau đó mới thực hiện thủ tục miễn, giảm tiền sử dụng đất, quy trình này mất nhiều thời gian và không đảm bảo mục tiêu khuyến khích các nhà đầu tư tham gia các dự án xây dựng nhà ở xã hội, không thực hiện theo hướng giảm thủ tục hành chính không cần thiết nhằm đẩy nhanh tiến độ dụ’ án để tạo điều kiện cho các chù đầu tư thực hiện dự án nhà ờ xà hội. *Kiến nghị, đề xuất:* Đề nghị bổ sung vào khoản 5 vào Điều 56 dự thảo Luật quy định về giao đẩt không thu tiền sử dụng đất như sau: “5. Giao đất đê xây dựng nhà ờ, đất ờ đê phục vụ tái định cư theo dự án cua nhà nưởc; giao đất để xây dựng nhà ờ cho người lao dộng tại các khu công nghiệp; nhà ờ xà hội; cai tạo, xây dựng lại nhà chung cư và nhà ơ công vụ ”; đồng thời, để bảo đảm tính thống nhất với nội dung dề xuất bổ sung khoán 5 Điều 56 dự thảo Luật nêu trên, đề nghị bỏ nội dung " ... sư dụng đat đê xây dựng nhà ờ xã hội theo quy định cùa pháp luật nhà ở... ” tại điếm b khoản 3 Điều 128 dự thảo Luật; bỏ nội dung “Giao đất để xây dựng nhà ơ cho người lao động lại các khu công nghiệp, nhà ờ xã hội, cai tạo, xây dựng lại nhà chung cư và nhà ở công vụ ” tại khoản 2 Điều 57 dự thảo Luật.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối được giao đất nông nghiệp trong hạn mức quy định tại Điều 145 của Luật này.
2. Đất xây dựng trụ sở cơ quan, đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; đất sử dụng vào mục đích công cộng không nhằm mục đích kinh doanh; đất nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng không thuộc trường hợp quy định tại khoản 5 Điều 57 của Luật này.	Bộ Thông tin và Truyền thông, Sở TNMT Thái Bình	- Khoản 2 Điều 56: Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung trường hợpgiao đất không thu tiền sử dụng đất như sau: “Đất sử dụng để xây dựng cơ sở hoạt động sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập không nhằm mục đích kinh doanh”. Lý do: Theo khoản 4 Điều 3 Luật Quản lý và sử dụng tài sản công có quy định Cơ sở hoạt động sự nghiệp là đất, nhà làm việc,công trình sự nghiệp và tài sản khác gắn liền với đất phục vụ hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ côngcủa đơn vị sự nghiệp công lập. Trên thực tế, nhiều đơn vị sự nghiệp công lập có hoạt động không nhằm mục đích kinh doanh, ví dụ như hoạt động nghiên cứu khoa học, hoạt động hỗ trợ công tác quản lý nhà nước,... - Tại một số điều trong dự thảo (ví dụ khoản 2 Điều 56, khoản 1 Điều 59, khoản 5 Điều 121,...) có phân loại đất sử dụng vào mục đích công cộng (trong đó bao gồm xây dựng công trình viễn thông) theo 02 loại: có mục đích kinh doanh và không có mục đích kinh doanh với cơ chế quản lý khác nhau. Đề nghị làm rõ “mục đích kinh doanh” trong dự thảo được hiểu là như thế nào và cân nhắc thêm đến đặc điểm của các công trình viễn thông công cộng để có phân loại phù hợp, bảo đảm định hướng tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng đất để phát triển hạ tầng viễn thông vì mặc dù công trình viễn thông công cộng do doanh nghiệp viễn thông thiết lập phục vụ kinh doanh dịch vụ viễn thông nhưng có vai trò là hệ thống kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế xã hội.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Người sử dụng đất để quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, rừng sản xuất là rừng tự nhiên.	UBND Đắk Nông	Điều 17 Luật Lâm nghiệp năm 2017 quy định: “Nhà nước cho tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên...”. Như vậy, Nhà nước không thu tiền sử dụng đất, nhưng thu tiền thuê rừng sản xuất là rừng tự nhiên; không giao đất rừng đặc dụng cho hộ gia đình, cá nhân; do đó, không thống nhất, đồng bộ theo quy định tại khoản 5 Điều 14 Luật Lâm nghiệp năm 2017 (nguyên tắc giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, thu hồi rừng; thống nhất, đồng bộ với giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: về nội dung này dự thảo Luật đã quy định thống nhất với Luật Lâm nghiệp năm 2017 và cho thuê đất rừng sản xuất đã được quy định tại dự thảo Luật.
4. Tổ chức sự nghiệp công lập chưa tự chủ tài chính sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp.	Bộ Tài chính, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch	Đề nghị sửa khoản 4 thành "Đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp" cho phù hợp với tính chất, đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ của loại hình đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật hiện nay.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tiếp thu 1 phần sửa lại tại Điều về trường hợp không đấu giá đối với đất cho đơn vị sự nghiệp công lập đã tự chủ tài chính thuê.
5. Giao đất để xây dựng nhà ở, đất ở để phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước.	UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị đưa quy định: “5. Giao đất để xây dựng nhà ở, đất ở để phục vụ tái định cư theo dự án của Nhà nước” thành đối tượng giao đất có thu tiền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc quy định Nhà nước giao đất cho các đơn vị để xây dựng các khu tái định cư và bàn giao lại cho nhà nước để Nhà nước giao đất cho các đối tượng tái định cư. Do đó không quy định thu tiền sử dụng đất trong trường hợp này. Do đó, đề nghị giữ như dự thảo.
Bộ Xây dựng	Đề nghị bổ sung vào khoản 5 vào Điều 56 dự thảo Luật quy định về giao đẩt không thu tiền sử dụng đất như sau: “5. Giao đất để xây dựng nhà ở, đất ở để phục vụ tái định cư theo dự án của nhà nước; giao đất để xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp; nhà ở xã hội; cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư và nhà ở công vụ”; đồng thời, để bảo đảm tính thống nhất với nội dung đề xuất bổ sung khoản 5 Điều 56 dự thảo Luật nêu trên, đề nghị bỏ nội dung "... sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật nhà ở... ”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
6. Cộng đồng dân cư sử dụng đất nông nghiệp; tổ chức tôn giáo sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều 178 của Luật này.	Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Sở TNMT Thái Bình, UBND tỉnh Bắc Kạn, Tỉnh Ủy Hà Nam	Đề nghị bổ sung quy định giao đất đối với công trình tín ngưỡng là di tích lịch sử văn hóa có nhu cầu khôi phục lại hoặc mở rộng. Quy định Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với “tổ chức tôn giáo sử dụng đất quy định tại khoản 1 Điều 178 của Luật này”, bao gồm: “Đất thuộc chùa, nhà thờ” là tương đối rộng, khó phân loại. Làm rõ quy định tổ chức tôn giáo sử dụng vào mục đích khác phải thuê đất?	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Pháp luật chuyên ngành quy định cụ thể về quản lý, sử dụng công trình di tích lịch sử văn hóa, trong đó có trường hợp là công trình tín ngưỡng. - Điều về giao đất không thu tiền sử dụng đất quy định của dự thảo Luật có tính hệ thống các trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất, còn quy định cụ thể về giao đất, cho thuê đất đối với cơ sở tôn giáo được quy định tại Điều về đất tôn giáo của dự thảo Luật
Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Quy định này chưa giải quyết tình trạng cơ sở tôn giáo sử dụng đất quy mô khá lơn; cấn có quy định về hạn mức	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều về giao đất không thu tiền sử dụng đất quy định của dự thảo Luật quy định có tính hệ thống các trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất, còn quy định cụ thể về giao đất đối với cơ sở tôn giáo được quy định tại Điều về đất tôn giáo của dự thảo Luật.
UBND tỉnh Tiền Giang	Xem xét tạo điều kiện việc sử dụng đất cho hợp tác xã, đặc biệt là hợp tác xã nông nghiệp, đề nghị bổ sung đối tượng này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này đã được quy định tại Điều về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự thảo Luật.
Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại Điều 56 dự thảo: Đề nghị bổ sung trường hợp giao đất cho Tổ chức phát triển quỹ đất để tạo quỹ đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là trường hợp giao đất để quản lý và được quy định thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật.
Điều 57. Giao đất có thu tiền sử dụng đất
2. Tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ.	HĐND tỉnh Vĩnh Long	Đề nghị không áp dụng hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với trường hợp xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	Sở Tư pháp Hải Dương	Vấn đề “xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp” cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng vì việc xây nhà ở cho người lao động cần phải thực hiện đồng bộ với các hạ tầng xã hội khác, người lao động trong các khu công nghiệp thường xuyên biến động	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được giao đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê.	Sở TNM& Yên Bái	Đề nghị bổ sung thêm một khoản quy định đối tượng được giao đất gồm: Tổ chức kinh tế được giao đất để thực hiện dự án khu dân cư, khu đô thị.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này giữ nguyên hiện hành: thu hồi đất để thực hiện dự án khu dân cư và khu đô thị , sau khi hoàn thành giải phóng mặt bằng thì giao, cho thuê đất theo từng hạng mục, dự án cụ thể như nhà ở, hạ tầng công cộng, cây xanh, công viên….tương ứng với hình thức giao đất, cho thuê đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
	Tỉnh Ủy Sơn La	Tại khoản 2 và khoản 3, quy định “dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê” được giao đất có thu tiền sử dụng đất, tuy nhiên, tại các Điều 57, 63,64,65, 67 lại không có quy định về dự án này.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài được giao đất ở do được bồi thường hoặc hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này.
5. Tổ chức kinh tế được giao đất thực hiện dự án đầu tư hạ tầng nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng.	UBND tỉnh Đồng Nai	Đề nghị làm rõ phần diện tích đất cây xanh, giao thông thuộc dự án nghĩa trang thì chủ đầu tư có phải nộp tiền sử dụng đất không ? các phần diện tích sử dụng để kinh doanh của nghĩa trang thuộc trường hợp giao đất hay thuê đất ?	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định về phân loại đất và chế độ sử dụng đất của từng loại đất, trong đó đất nghĩa trang, nghĩa địa là một loại đất thuộc nhóm đất phi nông nghiệp, không phải là loại đất hỗn hợp. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
	UBND TP Hải Phòng	Đề nghị chuyển đất nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng sang thuê đất	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định thống nhất về loại đất nghĩa trang, nghĩa địa, còn các công trình trên đất phụ thuộc vào từng dự án cụ thể theo quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500, có trường hợp có hoặc không có hạng mục nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng nên phải thống nhất hình thức sử dụng đất là giao đất có thu tiền sử dụng đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
6. Việc giao đất quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định tại các điều 63, 64 và 65 của Luật này.
	UBND tỉnh Thứa Thiên Huế	Đề nghị bổ sung đối tượng được giao đất phi nông nghiệp là cộng đồng dân cư vào Điều 57. Lý do: Tại khoản 5 Điều 86 có quy định bồi thường bằng việc giao đất phi nông nghiệp cho cộng đồng dân cư đang sử dụng đất, bị nhà nước thu hồi đất và đủ điều kiện bồi thường về đất. Tuy nhiên, tại Điều 57 quy định về giao đất có thu tiền sử dụng đất không có quy định giao đất phi nông nghiệp cho cộng đồng dân cư nên không có trình tự, thủ tục để thực hiện việc giao đất cũng như xác định giá đất để giao.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: rà soát lại khoản 5 Điều 86 để đảm bảo tính thống nhất trong dự thảo Luật.
Điều 58. Cho thuê đất	HĐND tỉnh Hải Dương, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, UBND tỉnh Quảng Ninh, Tổng liên đoàn Lao động, Bộ Tài chính	Tại các Điều 56,57,58: đề nghị mở rộng đối tượng giao đất, cho thuê đất như: hộ kinh doanh, tổ hợp tác, liên danh, các tổ chức “Hội”; “tổ chức xã hội nghề nghiệp”, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án xây dựng nhà ở cho công nhân. + Quy định này sẽ chưa phù hợp với chức năng, nhiệm vụ cũng như tính chất của các Hội. Cần xem xét lại chế độ sử dụng đất đối với các Hội đặc thù theo quy định tại Quyết định số 68/2010/QĐ-TTg ngày 01/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về quy định hội có tính chất đặc thù.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau + Tại Chương I đã quy định cụ thể về người sử dụng đất, trong đó có các loại hình tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Vấn đề mở rộng đối tượng giao đất, cho thuê đất đối với “tổ chức xã hội nghề nghiệp” cần tiếp tục nghiên cứu đảm bảo thể chế đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ-TWvàrà soát Quyết định số 68/2010/QĐ-TTg cho phù hợp. + Quy định các trường hợp giao đất thực hiện dự án nhà ở được thiết kế trên cơ sở thông nhất với quy định của pháp luật về nhà ở: Việc thực hiện Dự án xây dựng nhà ở để bán và cho thuê thuộc lĩnh vực kinh doanh nhưng Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam không có chức năng kinh doanh nên không thuộc đối tượng được giao đất ở thực hiện dự án xây dựng nhà ở để bán và cho thuê..
	Tỉnh Ủy Bạc Liêu	Chưa thể hiện đất khác (không thuộc đất cơ sở thờ tự) do cơ sở tôn giáo quản lý, sử dụng). Theo Nghị quyết số 18/NQ-TW, “các tổ chức tôn giáo sử dụng vào mục đích khác phải trả tiền thuê đất cho Nhà nước theo quy định pháp luât”, đề nghị nghiên cứu bổ sung.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này giữ nguyên hiện hành và quy định cụ thể tại Điều về đất tôn giáo của Luật này. Tại khoản 1 Điều này đã loại trừ các trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất và giao đất có thu tiền sử dụng đất tại dự thảo Luật, nên các trường hợp còn lại là thuê đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
	UBND tỉnh Thái Nguyên	Xem xét mở rộng đối tượng được cho thuê đất trả tiền một lần	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: theo Nghị quyết số 18-NQ/TW thì chủ yếu thực hiện theo hình thức thuê đất hàng năm. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
1. Nhà nước cho thuê đất đối với các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại Điều 56 và Điều 57 của Luật này.
	UBND tỉnh Thái Nguyên	Bổ sung vào khoản này trường hợp” dự án có thời hạn hoạt động dưới 20 năm”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung về thời hạn thuê đất đã được quy định cụ thể trong Chương chế độ sử dụng đất
2. Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê trong các trường hợp sau đây:	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Đề nghị bổ sung thêm 1 điểm tại khoản 2 quy định đối tượng được cho thuê đất gồm: Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân được cho thuê đất để thực hiện dự án cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ, thương mại,… cho phù hợp với nội dung thể hiện trong dự thảo Tờ trình của Chính phủ cho thuê đất trong thời gian ngắn để tránh lãng phí đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối tượng thuê đất theo quy định chung về cho thuê đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
a) Sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối;
b) Sử dụng đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao;	Bộ tài chính	Đề nghị bỏ đối tượng thuê đất trả tiền một lần là các khu công nghiệp, cụm công nghiệp vì hiện nay các địa phương triển khai rất nhiều khu công nghiệp và cụm công nghiệp đặc biệt các thành phố lớn, các tỉnh có điều tiết ngân sách trung ương có thể dẫn đến tình trạng chuyển đổi hình thức đầu tư dự án hoặc chuyển nhượng lại dự án. Đề nghị quy định áp dụng hình thức Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê chỉ đối với trường hợp sử dụng đất khu chế xuất, khu công nghệ cao.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như Dự thảo Luật để đảm bảo bình đẳng trong lưa chọn hình thức thuê đất để sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao đều là các khu sản xuất tập trung. Do đó, đề nghị giữ như dự thảo Luật.
Tỉnh Ủy Bến Tre	Để tổ chức, hộ gia đình, cá nhân an tâm đầu tư sản xuất kinh doanh, đề nghị tại khoản 2, Điều 58 bổ sung: sử dụng đất thương mại, dịch vụ và đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp đối với trường hợp Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã thế chế tinh thần đổi mới của Nghị quyết số 18-NQ-TW là chủ yếu áp dụng thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Tại điểm b, khoản 2, Điều 58, đề nghị bổ sung đối tượng đất khu kinh tế vào trong trường hợp cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần đất cho cả thời gian thuê nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án tại Khu kinh tế tiếp cận nguồn vốn vay của ngân hàng, các tổ chức tín dụng để đầu tư hoàn thành đưa dự án vào hoạt động.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này đã thống nhất với quy định về phân loại đất và chế độ sử dụng đất không có loại đất khu kinh tế trong Dự thảo Luật, tùy theo chức năng cụ thể của từng khu để xác định mục đích sử dụng đất tương ứng, loại đất tương ứng, hình thức thuê đất tưng ứng.
Phòng công nghiệp và thương mại Việt Nam	So với Luật Đất đai hiện hành, dự thảo Luật đã bỏ, “Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, daonh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để đầu tư xây dựng công tình công cộng có mục đích kinh doanh, đất để thực hiện dự án đầu tư nhà ở để cho thuê” thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê (khoản 2 Điều 58) mà sẽ phải trả tiền thuê đất hàng năm. Theo quy định tại Điều 198 dự thảo Luật, chỉ có quyền bán hoặc cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình. Quy định trên là chưa phù hợp với về điều kiện tài sản hình thành trong tương lai được đưa vào kinh doanh theo quy định của Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014 (Điều 54, Điều 55, điều kiện là có giấy tờ về quyền sử dụng đất)	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này đã thống nhất với quy định khác trong Dự thảo Luật theo tinh thần đổi mới của Nghị quyết số 18-NQ-TW là chủ yếu áp dụng thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm.
Điều 59. Chuyển mục đích sử dụng đất	Bộ Tài chính	Đề nghị thu hẹp các trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất; theo đó, chỉ cho phép đối với tổ chức chuyển mục đích đất sang đất sản xuất kinh doanh; hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất ở trong hạn mức giao đất ở; đối với các trường hợp khác, người sử dụng đất không còn nhu cầu sử dụng đất theo mục đích đã được xác định tại Quyết định giao đất, cho thuê đất thì chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc trả lại đất cho Nhà nước giao cho người sử dụng đất khác có nhu cầu sử dụng đất đúng mục đích được giao, được cho thuê. Riêng đối với đất có nguồn gốc cổ phần hóa mà người sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất khác với mục đích sử dụng đất theo phương án cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thầm quyền phê duyệt thì Nhà nước thu hồi, bán đấu giá. Đề nghị bổ sung nội dung quy định về các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép (như chuyển mục đích từ đất ở sang đất sản xuất kinh doanh, đất thương mại dịch vụ sang đất nông nghiệp,...) vì thực tế thực hiện Luật Đất đai năm 2013, các địa phương phản ánh có vướng mắc khi Luật Đất đai năm 2013 không có quy định đối với các trường hợp này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Quy định như Dự thảo Luật đã thu hẹp các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, trong đó trừ các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì Nhà nước thu hồi đất để tổ chức đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất và người sử dụng đất trong khu vực Nhà nước thu hồi đất không được chuyển mục đích sử dụng đất và đã được quy định tại dự thảo Luật. - Về trường hợp đất có nguồn gốc cổ phần hóa được làm rõ tại Dự thảo như sau: c) Việc sắp xếp lại, xử lý đất và các tài sản khác gắn liền với đất là tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. - Về nội dung bổ sung nội dung quy định về các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không đã được quy định tại khoản 3 Điều 61 Dự thảo: 3. Việc chuyển mục đích sử dụng đất không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì người sử dụng đất phải đăng ký biến động theo quy định của pháp luật.
Tỉnh Ủy Lâm Đồng	Đề nghị bổ quy định trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất không phải xin phép nhưng phải đăng ký biến động	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND TP Hà Nội	Đề nghị bổ sung khoản 2: Người sử dụng đất hợp pháp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Trong quy định chung đã có quy định về người sử dụng đất nên không phải nhắc lại trong các điều liên quan.
1. Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép:	UBND tỉnh Nghệ An	Có bất cập trong việc thực hiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều 59 Luật Đất đai năm 2013, tại khoản 2 Điều 8 Quyết định số 38/2016/QĐ-TTg quy định: “Chủ rừng sử dụng tối đa 30% diện tích đất đã được giao, được cho thuê nhưng chưa có rừng để đầu tư du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, sản xuất nông nghiệp, ngư nghiệp kết hợp, trong đó diện tích dành cho xây dựng hạ tầng (đường giao thông, công trình kiên cố, nhà mày) tối đa là 20%”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quyết định số 38/2016/QĐ-TTg được ban hành để quy định chi tiết Luật Bảo vệ và Phát triển rừng, không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai
	Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Điều 59: Về các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải xin phép chỉ quy định: (1) Chuyển đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên sang loại đất khác; (2) chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp; (3) chuyển các loại đất khác sang đất chăn nuôi tập trung. Đề nghị xem xét, làm rõ trường hợp không cần xin phép thì thực hiện theo quy định nào. Có phải cá nhân, tổ chức kinh tế có quyền chuyển mục đích linh hoạt giữa đất hàng năm (trừ đất lúa), đất lâu năm và đất nông nghiệp khác với nhau mà không cần xin phép? Trường hợp đất rừng sản xuất không phải rừng tự nhiên với các loại đất nông nghiệp khác (trừ đất chăn nuôi tập trung).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Chuyển đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất sang loại đất khác trong nhóm đất nông nghiệp;	UBND Đắk Nông	Tại khoản 2 Điều 60 Luật Lâm nghiệp năm 2017 quy định, sản xuất lâm, nông, ngư nghiệp kết hợp, nghiên cứu khoa học, giảng dạy, thực tập, kinh doanh du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong rừng sản xuất: “Được sử dụng diện tích đất chưa có rừng để sản xuất nông nghiệp, ngư nghiệp kết hợp, không làm thoái hóa, ô nhiễm đất; không chuyển mục đích sử dụng đất rừng”. Như vậy, không đồng bộ với Luật Lâm nghiệp năm 2017, gây khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung về sử dụng đất lâm nghiệp kết hợp và không phải chuyển mục đích sử dụng đất đã được quy định tại chương chế độ sử dụng đất.
Tỉnh Ủy Sơn La	Đề nghị quy định rõ điểm a khoản 1 để tránh cách hiểu khác nhau, hiểu là trong nội bộ đất lâm nghiệp cũng phải xin phép. Làm rõ đất rừng sản xuất chuyển sang các loại đất khác trong nhóm đất nông nghiệp có phải xin phép không ?	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật: Dự thảo bổ sung theo hướng các trường hợp còn lại thực hiện đăng ký biến động đất đai theo quy định của pháp luật
UBND tỉnh Hòa Bình	Tại Điều 59-Chuyển mục đích sử dụng đất: Điểm a, Khoản 1, đề nghị đưa thêm nội dung chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa đối với diện tích đất trồng lúa cần được bảo vệ nghiêm ngặt được quy định tại Khoản 1 Điều 6 Luật 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 của chính phủ về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan và quy định cụ thể thẩm quyền chuyển mục đích đối với diện tích này. Đối với diện tích đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng nên quy định diện tích tối đa cho một lần chuyển mục đích sử dụng đối với từng loại đất rừng và thẩm quyền chuyển mục đích.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đã được quy định cụ thể về thẩm quyền, căn cứ, điều kiện, nghĩa vụ tài chính, chế độ sử dụng đất sau khi chuyển mục đích trong dự thảo Luật
b) Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp;	UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị sửa thành: b) Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp không phải là đất ở;	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo tính ổn định
c) Chuyển các loại đất khác sang đất chăn nuôi tập trung;	UBND Hà Giang	Đề nghị sửa thành: “c. Chuyển đất nông nghiệp sang đất chăn nuôi tập trung"	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như, Dự thảo do việc sử dụng đất để xây dựng khu chăn nuôi tập trung sẽ ảnh hưởng đến môi trường, cộng đồng dân cư nên phải có sự kiểm soát của cơ quan có thẩm quyền để xem xét về vị trí, các vấn đề khác trước khi thực hiện.
UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị sửa thành “Chuyển các loại đất khác sang đất sử dụng vào mục đích chăn nuôi”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo dự thảo Luật bổ sung loại đất chăn nuôi tập trung để quản lý, giám sát việc sử dụng đất chăn nuôi tập trung; đối với việc sử dụng đất chăn nuôi được quy định tại điều chế độ sử dụng đất chăn nuôi của dự thảo Luật.
Tỉnh Ủy Hà Tĩnh	Đề nghị sửa thành “đất chăn nuôi trang trai” cho phù hợp với Luật chăn nuôi 2018.	Giải trình: Dự thảo quy định thống nhất theo loại đất, chế độ sử dụng đất trong dự thảo Luật
d) Chuyển mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp được quy định tại Điều 56 sang các loại đất phi nông nghiệp quy định tại các Điều 57 hoặc Điều 58 của Luật này.	TU Nam Định:	Đề nghị bổ sung vàbiên tập lại như sau: “Chuyển mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp được giao không thu tiền sử dụng đất quy định tại Điều 56 sang các loại đất phi nông nghiệp được giao có thu tiền sử dụng đất quy định tại các Điều 57 hoặc đất phi nông nghiệp được cho thuê đất quy định tại Điều 58 của Luật này.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Ý kiến này thuộc kỹ thuật soạn thảo sẽ rà soát thống nhất toàn bộ Dự thảo Luật khi trình Quốc hội
Sở TNMT Bình Thuận, UBND tỉnh Lai Châu, UBND tỉnh Nghệ An	Nội dung tại điểm d khoản 1: d) Chuyển mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp được quy định tại Điều 56 sang các loại đất phi nông nghiệp quy định tại các Điều 57 hoặc Điều 58 của Luật này. Quy định này rất khó xác định loại đất nào phải chuyển mục đích sử dụng đất, vì tại Điều 57, Điều 58 quy định về hình thức giao đất có thu tiền sử dụng đất, thuê đất, trong đó vừa có loại đất, vừa có người sử dụng đất đan xen phức tạp. Do đó, đề nghị cần quy định rõ loại đất nào cần phải chuyển mục đích sử dụng đất. Tránh trùng lắp các loại đất quy định tại các điểm e, điểm g bên dưới.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật sẽ được rà soát về kỹ thuận soạn thảo để đảm bảo tính thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật
Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi, UBND tỉnh Quảng Ninh	Tại điểm d khoản 1 Điều 59 dự thảo quy định trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép: “Chuyển mục đích sử dụng đất phi nông nghiệp được quy định tại Điều 56 sang các loại đất phi nông nghiệp quy định tại các Điều 57 hoặc Điều 58 của Luật này” là chưa chính xác, vì tại Điều 56 quy định giao đất không thu tiền sử dụng đất, Điều 57 quy định giao đất có thu tiền sử dụng đất và Điều 58 quy định về cho thuê đất bao gồm tất cả các loại đất, không quy định cụ thể các loại đất phi nông nghiệp. Việc dẫn chiếu theo các loại đất này rất khó hiểu, xem lại.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
đ) Chuyển đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở;	Sở TNMT tỉnh Ninh Thuận	Tại điểm đ) Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp. Đề nghị bổ sung nhóm đất “đất chợ” từ điểm e) Đất sử dụng vào mục đích công cộng chuyển sang. Lý do đất chợ về cơ bản là sử dụng vào mục đích kinh doanh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này liên quan đến phân loại đất và đã được quy định tại điều về chế độ sử dụng đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật.
e) Chuyển sang đất thương mại, dịch vụ đối với các loại đất: đất xây dựng công trình sự nghiệp; đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích kinh doanh; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp;	UBND Hà Giang, Sở TN&MT Yên Bái, UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị sắp xếp lại thành: “e) Chuyển từ đất xây dựng công trình sự nghiệp; đất sử dụng vào mục đích công cộng có mục đích lành doanh; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp sang đất thương mại, dịch vụ;” Đề nghị sửa: “đất sản xuất kinh doanh phi nông nghệp” thành “đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật đối với những vấn đề liên quan đến kỹ thuận soạn thảo để đảm bảo tính thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật
g) Chuyển sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp đối với các loại đất: đất thương mại, dịch vụ; đất xây dựng công trình sự nghiệp.	UBND Hà Giang	Đề nghị sắp xếp lại thành: “g) Chuyển từ đất thương mại, dịch vụ; đất xây dựng công trình sự nghiệp sang đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Khi chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều này thì người sử dụng đất phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật; chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất được áp dụng theo loại đất sau khi được chuyển mục đích sử dụng.	Bộ Thông tin và Truyền thông	Theo dự thảo Luật, Đất công trình viễn thông thuộc lại Đất sử dụng vào mục đích công cộng, phân loại là Đất phi nông nghiệp; Đất trồng lúa, đất trồng cây nông nghiệp, đất rừng phân loại là Đất nông nghiệp. Tại Điều 59 dự thảo luật (Chuyển mục đích sử dụng đất) quy định “Chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp” phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Thực tế đối với một số loại công trình viễn thông như trạm viễn thông, trạm thu phát sóng thông tin di động (cột ăng ten) thì việc xây dựng các công trình này không làm ảnh hưởng nhiều đến mục đích sử dụng đất như đất rừng, đất nông nghiệp. Do đó, để tạo cơ chế thuận lợi cho các doanh nghiệp viễn thông được lắp đặt, xây dựng các công trình viễn thông trên đất rừng, đất nông nghiệp, đề nghị nghiên cứu bổ sung trường hợp cho phép giao đất, cho thuê đất để xây dựng công trình viễn thông như trạm viễn thông, trạm thu phát sóng thông tin di động (cột ăng ten) thì không phải làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất.	Điều về sử dụng đất đa mục đích của dự thảo Luật đã có các quy định về sử dụng đất đa mục đích, kết hợp sử dụng đất mà không thay đổi mục đích chính. Do đó, đối với các công trình viễn thông sử dụng diện tích nhỏ có thể sử dụng kết hợp với mục đích sử dụng đất chính mà không phải làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất.
UBND tỉnh Đồng Nai, Tỉnh Ủy Sơn La	Để tránh vường mắc trong quá trình thực hiện, đề nghị bổ sung thêm khoản 3, các trường hợp không thuộc khoản 1 điều này thì phải thực hiện đăng ký biến động đất đai.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Đắk Lắk	Đề nghị bổ sung thêm một khoản quy định “Các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại khoản 1 Điều này, sau khi chuyển mục đích sử dụng đất thì hình thức sử dụng đất là Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm hoặc thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất, không thu tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 56, Điều 57 và Điều 58”, để việc quản lý đất đai (về hình thức sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất) đối với các trường hợp này được thống nhất, đồng bộ.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 60. Điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất
HĐND tỉnh Vĩnh Long	Đề nghị bổ sung cụm từ “để thực hiện dự án đầu tư”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định thống nhất với quy định về phân loại đất, chế độ sử dụng đối với loại đất này trong toàn bộ dự thảo Luật.
Sở TNMT Hưng Yên	Chưa quy định đối với trường hợp là “hộ kinh doanh”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định thống nhất với quy định về người sử dụng trong Chương quy định chung của dự thảo Luật.
1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ được quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất sau khi có Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua và phù hợp với quy định tại Điều 54 của Luật này.	Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn UBND tỉnh Ninh Thuận,	- Việc chuyển mục đích sử dụng đất rừng liên quan tới chuyển mục đích sử dụng rừng được quy định tại Điều 20 của Luật Lâm nghiệp, thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích rừng hiện nay được quy định cho 3 cấp: Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh theo diện tích và loại rừng. Theo đó, đề nghị: (i) cần có quy định về điều kiện được chuyển mục đích sử dụng đất nhất là đất trồng lúa, đất rừng tự nhiên; (ii) Bổ sung tiêu chí, điều kiện về hiệu quả sử dụng đất tốt 6 hơn sau chuyển mục đích sử dụng (khoản 3 Điều 60); (iii) Bổ sung cơ chế kiểm tra, giám sát việc chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp. - Đề nghị quy định cụ thể diện tích, cơ quan có thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất lúa và đất rừng (03 loại rừng).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Ủy ban nhân dân Bắc Kạn	Tại khoản 1 Điều 60 sửa lại như sau: 1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ được quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất “đối với đất có nguồn gốc từ” đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất sau khi có Nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua và phù hợp với quy định tại Điều 54 của Luật này.	Việc phân loại đất và xác định loại đất xác định mục đích sử dụng đất và nguồn gốc đất đai đã được quy định tại Điều về phân loại đất và Điều về căn cứ xác định loại đất của dự thảo Luật.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, UBND tỉnh Bình Phước, HĐND tỉnh Tây Ninh, UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị rà soát, đồng bộ thống nhất cấp thẩm quyền cho phép chuyển đổi về đất đai và lâm nghiệp, đề nghị bổ sung điều khoản việc điều chỉnh đối với Luật Lâm nghiệp năm 2017.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung góp ý là xác đáng và đã được tiếp thu, làm rõ phạm vi áp dụng tại Điều về áp dụng pháo luật của Dự thảo Luật và sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan có liên quan rà soát để bảo đảm tính đồng bộ của pháp luật.
HĐND tỉnh Khánh Hòa	Xem xét giao cho HĐND cấp huyện thông qua việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng của hộ gia đình, cá nhân	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: theo dự thảo Luật, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh đã thông qua tổng diện tích cần chuyển mục đích sử dụng đất hàng năm trên địa bàn cấp huyện, trong đó đã có nhu cầu của các hộ gia đình, cá nhân. Trên cơ sở đó, Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định cho phép chuyển mục sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân cụ thể. Do đó, quy định như dự thảo Luật giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua là phù hợp nhằm kiểm soát soát chặt việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị không trình HĐND cấp tỉnh thông qua việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rùng đặc dụng, đất rừng sản xuất vì đã xem xét khi thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc thông qua Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nhằm tăng cường công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ việc chuyển mục đích sử dụng đất, đặc biệt là đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên để thể chế Nghị quyết số 18-NQ/TW.
UBND tỉnh Quảng Ninh	Nên viết rõ là chấp thuận cho dự án. Tại khoản 2 Điều 25 chưa quy định thẩm quyền này của HĐND cấp tỉnh.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Đối với dự án sử dụng đất tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới, ven biển; các khu vực hạn chế tiếp cận có liên quan đến quốc phòng, an ninh thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ được quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất khi được sự chấp thuận bằng văn bản của các bộ, ngành có liên quan.	UBND Hà Giang, HĐND tỉnh Lai Châu, HDND tỉnh Thanh Hóa Tỉnh ủy Trà Vinh, HĐND tỉnh Trà Vinh	Đề nghị xem xét phân cấp cho địa phương thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc sử dụng đất tại các khu vực biên giới, ven biển; các khu vực hạn chế tiếp cận có liên quan đến quốc phòng, an ninh là vấn đề liên quan đến chính trị, an ninh đối ngoại. Việc lấy ý kiến của các Bộ ngành có liên quan như: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao… trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định việc giao đất, cho thuê đất là cần thiết và không phụ thuộc vào nguồn vốn đầu tư. Do vậy, dự thảo Luật quy định việc xin ý kiến của các Bộ, ngành có liên quan là phù hợp.
UBND tỉnh Phú Thọ	Đề nghị xem xét, điều chỉnh lại như sau: “2. Đối với dự án sử dụng đất tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới, ven biển; các khu vực hạn chế tiếp cận có liên quan đến quốc phòng, an ninh (không thuộc trường hợp Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định đầu tư) thì trước khi quyết định đầu tư, xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh gửi văn bản xin ý kiến của các Bộ, ngành Trung ương có liên quan”.
Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị quy định rõ dự án sử dụng đất có sử dụng ngân sách nhà nước và dự án ngoài ngân sách nhà nước.
UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị quy định rõ các Bộ ngành cho ý kiến vào thời điểm nào (trước hay sau khi quyết định chủ trương đầu tư)	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là một trong những điều kiện để thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất. Đối với thủ tục đầu tư thì thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư. Tại các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai và Luật Đầu tư sẽ có các quy định cụ thể về liên thông thủ tục thẩm tra dự án đầu tư và thủ tục lấy ý kiến của các Bộ, ngành có liên quan.
3. Người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư phải đáp ứng các điều kiện sau đây:	Bộ Xây dựng	Đề nghị bô sung thêm một điểm tại khoản 3 Điều 60 dự thảo Luật về điều kiện của người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sứ dụng đất phái đáp ứng điều kiện khác theo pháp luật nhà ở, pháp luật kinh doanh bất động sản và pháp luật có liên quan	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo nguyên tắc áp dụng pháp luật tại Điều 4 của dự thảo Luật thì các nội dung giao đất, cho thuê đất cần tuân thủ các quy định của Luật Đất đai. Do đó, trường hợp cần thiết để bổ sung các điều kiện đối với dự án bất động sản, đề nghị Bộ Xây dựng đề xuất nội dung điều kiện cụ thể để bổ sung vào Điều về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của dự thảo Luật.
a) Có năng lực tài chính để bảo đảm việc sử dụng đất theo tiến độ của dự án đầu tư;	UBND tỉnh Bắc Kạn	Bỏ nội dung quy định tại điểm a khoản 3 Điều 60 vì đã được quy định cụ thể, chế tài xử lý tại Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Đấu giá tài sản ...	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Để đảm bảo việc sử dụng đất có hiệu quả, dự thảo Luật quy định về nguyên tắc dự án đầu tư có sử dụng đất phải đáp ứng điều kiện về năng lực tài chính. Đối với các nội dung cụ thể về điều kiện năng lực tài chính của dự án đầu tư sẽ được Chính phủ quy định chi tiết đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật về đầu tư và pháp luật có liên quan.
b) Ký quỹ hoặc các hình thức bảo đảm khác theo quy định của pháp luật về đầu tư;	UBND TP Hải Phòng	Khoản 1 Điều 43 Luật Đầu tư: “Nhà đầu tư phải ký quỹ hoặc có báo lãnh ngân hàng về nghĩa vụ ký quỹ… Rà soát cho thống nhất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã quy định theo hướng dẫn chiếu theo quy định của pháp luật về đầu tư, trong đó có các hình thức bảo đảm khác. Do đó đã có hình thức bảo lãnh ngân hàng.
c) Không vi phạm quy định của pháp luật về đất đai đối với trường hợp đang sử dụng đất do Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư khác trên địa bàn cả nước.	Bộ Kế hoạch và Đầu tư	Về phạm vi vi phạm đất đai (điểm c khoản 3 Điều 60 dự thảo Luật): đề nghị xem xét thu hẹp phạm vi vi phạm đất đai của nhà đầu tư theo địa bàn cấp tỉnh vì: (i) việc rà soát vi phạm đất đai của nhà đầu tư trên địa bàn cả nước là khó khả thi đối với các cơ quan nhà nước; (ii) mức độ vi phạm về đất đai khác nhau, nếu áp dụng phạm vi lớn sẽ dẫn tới việc vi phạm nhỏ tại một địa phương này có tác động tới tiến độ thực hiện dự án đầu tư lớn của nhà đầu tư tại một địa phương khác; (iii) phù hợp với thẩm quyền về quản lý đất đai giao cho từng địa phương theo quy định của Luật Đất đai.	Ý kiến góp ý là xác đáng. Tuy nhiên, việc quy định điều kiện về không vi phạm pháp luật đất đai là cần thiết để đảm bảo Nhà nước lựa chọn được các nhà đầu tư có uy tín nhằm triển khai dự án, tránh tình trạng chậm đưa đất vào sử dụng, vi phạm nghĩa vụ về tài chính…Cơ quan soạn thảo xin ghi nhận để rà soát và quy định cụ thể trong Nghị định của Chính phủ đảm bảo dễ triển khai thực hiện trên thực tế.
Sở TNMT Bình Thuận	Điều kiện ràng buột này là khá khắc khe và chưa rõ vi phạm mức độ như thế nào thì không đủ điều kiện (vì Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ thì có rất nhiều hành vi vi phạm); chủ dự án vi phạm đã quá 5 năm hoặc 10 năm thì có xem xét là còn vi phạm hay không?
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa thành “c) Không vi phạm quy định của pháp luật về đất đai đối với trường hợp đang sử dụng đất do Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư khác trên địa bàn cả nước đối với trường hợp phải công khai theo quy định tại Điều ...”; đồng thời bổ sung thêm điều quy định những trường hợp vi phạm phải công khai trên cổng thông tin điện tử - Lý do: Để thuận lợi cho việc tra cứu khi thẩm định.
UBND tỉnh Đắk Lắk	Đề nghị bổ sung thêm quy định tại điểm c khoản 3: Đối với trường hợp người sử dụng đất đã chấp hành việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai của cơ quan có thẩm quyền và hoàn thành biện khắc phục đối với hành vi vi phạm thì có được xem xét là đảm bảo điều kiện tại điểm c khoản 3 hay không.
HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị bổ sung điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp tại khu dân cư sang đất ở đối với hộ gia đình cá nhân; quy định về hạn mức chuyển mục đích, đối tượng được chuyển mục đích sử dụng đất ở.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung quy định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với trường hợp là “Hộ kinh doanh”. để phù hợp với pháp luật về đăng ký doanh nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật Đất đai quy định về việc quản lý, sử dụng đất đai trong đó có người sử dụng dất là hộ gia đình sử dụng đất. Đối với hộ kinh doanh được điều chỉnh theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp. Trường hợp hộ kinh doanh có quyền sử dụng đất thì được xem là hộ gia đình sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai.
Điều 61. Thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất	Sở TNTM Bình Thuận	Tại Điều 61. Thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất Để thuận lợi và tránh thiếu thủ tục như thủ tục giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích của tổ chức tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Đề nghị nội dung của Điều này chỉ quy định liệt kê các đối tượng, người sử dụng đất, không phải ghi cụ thể các hình 6 thức “Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất” cho từng đối tượng này. Việc xác định các hình thức này được thực hiện theo quy định tại các Điều luật khác (Điều 56, 57, 58, 59).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã quy định cụ thể về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, trong đó đã có quy định đối với tổ chức tôn giáo và giao đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Điều về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của dự thảo Luật.
UBND tỉnh Nghệ An, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh	Đề nghị sửa: Điều 61. Thẩm quyền giao đất, giao lại đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất Đề nghị bổ sung thẩm quyền giao đất, cho thuê lại đất trong khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã quy định tại Điều 61 theo hướng thẩm quyền giao đất, cho thuê đất của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Đối với thẩm quyền giao lại đất của Ban Quản lý Khu kinh tế, Ban Quản lý Khu công nghệ cao, Cảng vụ hàng không….được quy định tại chương chế độ sử dụng đất do đây là các chế độ sử dụng đất đặc thù.
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:
a) Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức;
b) Giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức tôn giáo;	UBND tỉnh Bắc Kạn, Tỉnh Ủy Hà Nam	Tại điểm b, khoản 1 Điều 61 cần bổ sung thêm nội dung: “chuyển mục đích sử dụng đất” đối với tổ chức tôn giáo”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: về việc giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức tôn giáo được quy định tại Điều này, về chế độ sử dụng đất cơ sở tôn giáo đã được quy định tại Điều 181 của dự thảo Luât.
2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:	UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa, bổ sung thành “2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp sau đây: a) Giao đất, cho thuê đất đối với các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền phê duyệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã. b) Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Trường hợp cho hộ gia đình, cá nhân thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 héc ta trở lên thì phải có văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước khiquyết định; c) Giao đất đối với cộng đồng dân cư.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã quy định theo nguyên tắc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức; Ủy ban nhân dân cấp huyện giao đất, cho thuê đất đối với cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân. Quy định nêu trên nhằm đảm bảo tính logic và trên cơ sở kế thừa quy định hiện hành. Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật.
a) Giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Trường hợp cho hộ gia đình, cá nhân thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích từ 0,5 héc ta trở lên thì phải có văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước khi quyết định;	HĐND tỉnh Thanh Hóa, HĐND tỉnh Hà Tĩnh, UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị bổ sung quy định: UBND cấp huyện chấp thuận đối với trường hợp sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ với diện tích dưới 0,5 héc ta. Đề nghị làm rõ “văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định như dự thảo Luật nhằm kiểm soát việc phân cấp thẩm quyền cho cấp huyện đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng diện tích đất lớn vào các loại dất có giá trị cao; việc giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất vẫn thuộc thẩm quyền của UBND cấp huyện.
b) Giao đất đối với cộng đồng dân cư.	HĐND tỉnh Lai Châu	Đề nghị bổ sung điểm c) Giao đất, cho thuê đất cho các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện và các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền của UBND cáp huyện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo đã có quy định theo nguyên tắc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức, Ủy ban nhân dân cấp huyện giao đất, cho thuê đất đối với cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân. Quy định này đảm tính thống nhất về nguyên tắc giao đất, cho thuê đất. Do do đề nghị giữ như dự thảo Luật.
3. Ủy ban nhân dân cấp xã cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn.	UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị bổ sung vào khoản 3: “Ban Quản lý khu kinh tế, Ban Quản lý khu công nghệ cao quyết định giao lại đất, cho thuê lại đất đối với các dự án thuộc các khu chức năng của khu kinh tế”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này được thiết kế trên cơ sở kế thừa quy định hiện hành và thống nhất với các quy định khác trong dự thảo Luật như bỏ thẩm quyền giao lại đất của Ban Quản lý Khu kinh tế, Ban Quản lý Khu công nghệ cao, Cảng vụ hàng không….
4. Cơ quan có thẩm quyền quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này không được ủy quyền.	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang, Sở TN&MT Điện Biên	- Tại Điều 62 (dự thảo) quy định xử lý trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực: Đề nghị bổ sung quy định xử lý đối với: + Trường hợp thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nay thuộc trường hợp thuê đất trả hàng năm theo quy định tại khoản 3 Điều 58 (dự thảo) thì có phải thực hiện chuyển đổi hình thức trả tiền thuê đất: + Trường hợp đã được cơ quan Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm nay thuộc trường hợp thuê đất trả tiền một lần theo quy định tại khoản 2 Điều 58 (dự thảo) nhưng không có nhu cầu chuyển đổi hình thức nộp tiền thì có phải thực hiện chuyển đổi hình thức trả tiền thuê đất theo quy định tại Điều 195 (dự thảo).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật quy định theo hướng các trường hợp thuê đất trả tiền một lần được phép lựa chọn hình thức thuê đất trả tiền hàng năm và ngược lại.
Điều 62. Xử lý trường hợp giao đất, cho thuê đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành
1. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 đã được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn sử dụng đất còn lại mà không phải chuyển sang thuê đất. Khi hết thời hạn sử dụng đất, nếu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền gia hạn thì phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật này.	Bộ Tài chính	Đề nghị làm rõ có phải yêu cầu “đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất theo quy định” trước ngày 01/7/2014 hay không.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung liên quan đến nghĩa vụ tài chính thì Chính phủ sẽ có Nghị định quy định chi tiết.
	Bộ Tài chính	Đề nghị làm rõ các trường hợp phải chuyển sang thuê đất theo Luật Đất đai năm 2003 đến khi Luật này có hiệu lực thì hành vẫn chưa chuyển sang thuê đất thì có phải chuyển sang thuê đất không và thời điểm chuyển sang thuê đất là thời điểm nào, Đề nghị có quy định rõ để thuận lợi trong quá trình thực hiện. Vì thực tế nhiều địa phương chưa làm thủ tục chuyền sang thuê đất kịp thời theo quy định của Luật Đất đai năm 2003, Luật Đất đai năm 2013 dẫn đến thời điểm quyết định chuyển sang thuê đất cách xa thời điểm phải chuyển sang thuê đất theo quy định cùa pháp luật các thời kỳ và việc truy thu tiền thuê đất với thời gian cà chục năm sẽ gây gây thắc mắc, kiện cáo từ phía đối tượng sử dụng đất và gây khó khăn cho công tác thu NSNN.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì phải chuyển sang thuê đất kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành và nộp tiền thuê đất.	UBND tỉnh Đồng Nai	Nội dung này đã được quy định tại Luật Đất đai năm 2013, do vậy đề nghị thời điểm nộp tiền thuê đất là từ ngày Luật Đất đai nă 2013 có hiệu lực thi hành và bổ sung thêm thời hạn sử dụng đất đến khi nào (do trước đây hầu hết các trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền là thời hạn lâu dài)	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này được thiết kế trên cơ sở kế thừa quy định hiện hành và thuộc kỹ thuật soạn thảo, được quy định cụ thể trong Nghị định của Chính phủ.
3. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 đã nhận chuyển quyền sử dụng đất hợp pháp trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại mà không phải chuyển sang thuê đất theo quy định của Luật này.	UBND tỉnh Đồng Nai	Đề nghị bổ sung đối với trường hợp tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án phi nông nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nay hết hạn sử dụng đất thì được gia hạn và phải chuyển sang thuê đất. Đối với trường không tiếp tục thực hiện dự án đầu tư thì quyền sử dụng đất được giải quyết như thế nào ?	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Hải Dương	Làm rõ quy định xử lý: Trường hợp thuê đất trả tiên một lần nay thuộc trường hợp thuê đất trả tiền hàng năm (theo quy định tại khoản 3 Điều 58)	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	Tỉnh Ủy Sơn La	Đề nghị bổ sung Khoản 6 Điều 62: Tổ chức kinh tế thuộc trường hợp thuê đất theo quy định của Luật này đã được Nhà nước giao đất lâu dài có thu tiền sử dụng đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì phải chuyển sang thuê đất kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành. Đề nghị nghiên cứu xử lý nghĩa vụ tài chính trong trường hợp này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã có quy định xử lý chuyển tiếp, trong đó có trường hợp này.
Mục 2
GIAO ĐẤT, CHO THUÊ ĐẤT THÔNG QUA ĐẤU GIÁ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, ĐẤU THẦU DỰ ÁN CÓ SỬ DỤNG ĐẤT VÀ CÁC TRƯỜNG HỢP KHÔNG ĐẤU GIÁ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT	Sở TNTM Bình Thuận	Về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất quy định cụ thể bởi Điều 63, Điều 64, Điều 65 của dự thảo; qua rà soát và thực tiễn thực hiện trong thời gian qua; kiến nghị sửa đổi như sau: Về tính thống nhất giữa các Điều trong Luật đất đai sửa đổi. - Tại khoản 2 Điều 63 quy định về giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất quy định: Các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Tại khoản 1 Điều 64 quy định về đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất quy định: Các trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất không thuộc quy định tại Điều 63 và Điều 64 thì phải đấu giá quyền sử dụng đất. - Trong khi đó, tại Điều 78 quy định về sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư quy định: chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật (khoản 1); Nhà nước có chính sách khuyến khích việc thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án, công trình sản xuất, kinh doanh (khoản 3). Căn cứ khoản 2 Điều 63 và khoản 1 Điều 64 thì các dự án chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật cũng phải đấu giá quyền sử dụng đất (bởi vì các dự án này không nằm trong trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất), như vậy giữa Điều 63, Điều 64 với Điều 78 là chưa có sự thống nhất, rõ ràng. Kiến nghị quy định về đấu giá đất cần phải quy định rõ: các dự án đầu tư mà nhà đầu tư đã nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án thì thuộc trường hợp không đấu gia đất, có như vậy mới đảm bảo các quyền của người đang sử dụng đất và quyền của Chủ đầu tư, đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Về tính thống nhất giữa Luật đất đai sửa đổi và pháp luật có liên quan. - Tại khoản 1 Điều 63 quy định về giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất thì có 10 trường hợp. Khoản 2 Điều 63 quy định quy định: Các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. - Tại khoản 4 Điều 29 Luật Đầu tư năm 2020 quy định về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư, thì: Đối với dự án đầu tư thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư trong các trường hợp sau đây: + Nhà đầu tư có quyền sử dụng đất, trừ trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quy định của pháp luật về đất đai; + Nhà đầu tư nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp để thực hiện dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai; Nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao; Căn cứ các quy định trên, đề nghị sửa đổi các Điều 63, Điều 64, Điều 65 của dự thảo theo hướng thống nhất pháp luật đầu tư, nhằm nhất quán thực hiện. Đề nghị bổ sung thêm trong Điều 63. Giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Trường hợp người sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất theo Điều 59 của Luật này. - Tại Điều 64. Giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất Điểm b khoản 1 có nội dung: Thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định tại Điều 67 Luật này. Phần lớn các dự án quy định tại Điều 67 không thể tổ chức đấu thầu được (phần lớn là các công trình của Nhà nước và sử dụng vốn đầu tư công). Các dự án tổ chức đấu thầu thì Nhà nước phải đảm bảo công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để giao đất cho người trúng đấu thầu. Do đó, nội dung điểm này đề nghị chỉnh sửa theo hướng: Các dự án đấu thầu này phải được đưa vào danh mục Nhà nước thu hồi đất theo Điều 67. - Tại điểm d khoản 1 đề nghị có quy định rõ: Mục đích sử dụng đất nào có giá trị quyền sử dụng đất cao hơn giá trị sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất hiện trạng. Thực tế hiện nay chưa có định nghĩa mục đích nào cao hơn mục đích khác. Mặt khác hiện trạng khu đất rất đa dạng (từ đất nông nghiệp, đất ở, đất trụ sở, đất thượng mại dịch vụ nằm đan xen) nên cũng khó phân biệt được	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Tỉnh Ủy Hải Dương	Về giao đất, thuê đất trường hợp đấu giá, đấu thầu không thành: Thực tế hiện nay, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư không thành này thường xảy ra; do đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm trong trường hợp giao đất, cho thuê đất đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư mà chỉ có một người đăng ký tham gia; đề nghị bổ sung quy định trường hợp dự án thuộc dạng chỉ định thầu	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam	Dự thảo Luật không thấy có quy định giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư đã được chấp thuận đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư năm 2020	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư	Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 57 Luật Nhà ở, đối với nhà ở xã hội được đầu tư không phải bằng nguồn vốn hoặc hình thức quy định tại khoản 1 Điều 53 của Luật này[1] thì cơ quan quản lý nhà nước ở cấp tỉnh báo cáo UBND cấp tỉnh thực hiện lựa chọn nhà đầu tư như sau: trường hợp Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất để xây dựng nhà ở xã hội thì thực hiện lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu thầu nếu có từ hai nhà đầu tư trở lên đăng ký làm chủ đầu tư hoặc chỉ định chủ đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đăng ký làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, điểm d khoản 1 Điều 63 Dự thảo Luật quy định trường hợp xây dựng nhà ở xã hội thuộc trường hợp giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Để đảm bảo sự thống nhất giữa các Luật, đề nghị rà soát, đảm bảo tính thống nhất giữa pháp luật đất đai và nhà ở hoặc quy định rõ trường hợp nào dự án xây dựng nhà ở xã hội được giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án. - Theo quy định tại khoản 3 Điều 29 Luật Đầu tư, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất không thành công hoặc đấu thầu chỉ có 1 nhà đầu tư đăng ký, nhà đầu tư vẫn được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận nhà đầu tư khi nhà đầu tư đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật có liên quan. Tuy nhiên, Điều 54 (về các căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất), khoản 1 Điều 63 (về các trường hợp không đấu giá quyền quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất); Điều 63 (về giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất), Điều 65 (về đấu giá quyền sử dụng đất) dự thảo Luật đều không quy định về trường hợp tổ chức đấu giá không thành hoặc đấu thầu chỉ có 1 nhà đầu tư đăng ký thì có được giao đất cho nhà đầu tư hay không. Do vậy, đề nghị dự xem xét, nghiên cứu trường hợp đấu giá đất không thành, đấu thầu chỉ có 1 nhà đầu tư đăng ký thì điều kiện và căn cứ nào để giao đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 63. Giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất	UBND TP Hà Nội	+ Cần quy định rõ đối tượng nào, dự án nào phải đấu giá quyền sử dụng đất. + Trường hợp người sử dụng đất xin chuyển mục đích sử dụng theo quy hoạch không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công công. + Các dự án thực hiện theo hình thức nhận chuyển nhượng.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Quốc phòng	Đề nghị sung thêm một khoản quy định: *Giao đất để phát triển nhà ở cho lực lượng vũ trang* để đảm bảo phù hợp với quy định của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đồi) nhằm hoàn thiện chính sách thu hút nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ và gắn bó lâu dài trong lực lượng vũ trang nhân dân. Đề nghị sửa thành: “d) Giao đát ở cho cản bộ, công chức, viên chức, sĩ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân và viên chức quốc phòng chưa được hưởng các chế độ về nhà ở, đất ở; xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ” để phù hợp với quy định tại Luật số 52/2019/QH14 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho thuê đất bao gồm:	UBND tỉnh Đồng Tháp	Kiến nghị điều chỉnh thành:“1. Các trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 63 và Điều 64 thì phải đấu giá quyền sử dụng đất”.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp “Cho thuê đất đối với tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp; Cho thuê đất đối với trường hợp sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư.” Lý do: Để bao quát hết các trường hợp được Nhà nước cho thuê đất.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Quảng Bình	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp: Cho thuê để thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp đối với khu đất chưa giải phóng mặt bằng, dự án thực hiện trong khu, cụm công nghiệp.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Đồng Nai	Đề nghị cân nhắc vì không đấu giá quyền sử dụng đất nhưng phải đấu thầu dự án có sử dụng đất	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp
a) Giao đất không thu tiền sử dụng đất;	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa đổi, bố sung như sau: "b) Giao đất cỏ thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất được miễn tiền sử dụng đất, miễn tiền thuê đất cho cả thời gian thuê. ”	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
b) Giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất quy định tại Điều 128 của Luật này;	UBND tỉnh Đồng Nai, Sở TN&MT Yên Bái	Quy định này mâu thuẫn với Luật Đấu thầu do các trường không đủ điều kiện đấu giá quyền sử dụng đất có thể thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất. Đề nghị cân nhắc và làm rõ, quy đất công do nhà nước quan lý, không phải giải phóng mặt bằng thì có được thực hiện dự án không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất không? Đề nghị quy định rõ được "miễn toàn bộ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất quy định tại Điều 128 của Luật này.".	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Hà Nam	Tại điểm b, khoản 1 Điều 63 cần quy định rõ cơ quan nào? Thời điểm nào xác định việc miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để làm căn cứ giao, cho thuê đất không thông qua đấu giá?	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này sẽ được quy định cụ thể trong nghị định của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
c) Sử dụng đất vào mục đích hoạt động khoáng sản;
d) Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp chuyển nơi công tác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền; xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ.	UBND tỉnh Đồng Nai, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Các trường hợp này không phải đấu giá quyền sử dụng đất, tuy nhiên, trường hợp thực hiện dự án nhà ở xã hội phải đấu thầu theo quy định của Luật Nhà ở.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định này nhằm giải quyết đất ở cho cá nhân là cán cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp chuyển nơi công tác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền. Đối với trường xây dựng nhà ở trong các khu công nghiệp phải có dự án và nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định. Việc lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện dự án được thực hiện theo quy định của pháp luật.
HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị xem xét bỏ nội dung quy định điểm d, khoản 1, Điều 63 “Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp chuyển nơi công tác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền; xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ” do không phù hợp với thực tế.
UBND tỉnh Bắc Kạn, UBND tỉnh Quảng Trị	Tại điểm d, khoản 1 Điều 63 cần quy định cụ thể chuyển nơi công tác như nào? Từ xã này sang xã khác hay từ huyện này sang huyện khác...	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
đ) Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;	Sở TNMT Hưng Yên, UBND tỉnh Lào Cai, Sở TNTM tỉnh Quảng Ngãi, tỉnh Ủy Lâm Đồng, UBND tỉnh Quảng Ninh	Đề nghị bỏ hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết thi hành đối với việc xác định đối tượng hộ gia đình, cá nhân có hộ khấu thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đât ở.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
e) Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại thị trấn thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;
g) Cho thuê đất làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh đối với người được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm nhưng phải di dời ra khỏi vị trí cũ do ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật; hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của người đang sử dụng;	UBND Hà Giang, Tỉnh ủy Quảng Bình, Tỉnh Ủy Bắc Giang	Đề nghị sửa thành: “g) Cho thuê đất làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh đối với người được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm nhưng phải di dời ra khỏi vị trí cũ do ô nhiễm môi trường, đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người theo quy định của pháp luật; hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phỉ nông nghiệp của người đang sử dụng;”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lào Cai, Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp "do nhà nước* thu hồi đất theo quy định của pháp luật".* Lý do:Khi nhà nước thu hồi đất của cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tổ đó vẫn còn thời hạn sử dụng đất và có nhu cầu sử dụng đất; ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, người lao động.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Phòng công nghiệp và thương mại Việt Nam	Pháp luật về đầu tư chưa có quy định về trình tự, thủ tục đối với trường hợp này, chủ đầu tư có phải lập thủ tục điều chỉnh dự án đầu tư không	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định của pháp luật về đầu tư, khi lập dự án đầu tư phải có địa điểm sử dụng đất. Do đó, việc nhà nước bố trí quỹ đất cho người bị thu hồi đất là phù hợp.
h) Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài do được bồi thường bằng đất theo quy định của Luật này và pháp luật khác có liên quan, do được hỗ trợ tái định cư theo quy định của Luật này;
i) Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức kinh tế bị thu hồi đất sản xuất kinh doanh theo quy định tại Điều 66 và Điều 67 Luật này mà tại thời điểm thu hồi đất còn thời hạn sử dụng đất và tổ chức có nhu cầu sử dụng đất tại vị trí khác để tiếp tục sản xuất, kinh doanh;	Tỉnh Ủy Sơn La, Tỉnh Ủy Bắc Giang, UBND TP Hải Phòng	Đề nghị sửa như sau: i) Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức kinh tế bị thu hồi đất đã được giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 66 và Điều 67 Luật này mà tại thời điểm thu hồi đất còn thời hạn sử dụng đất và tổ chức có nhu cầu sử dụng đất tại vị trí khác để tiếp tục thực hiện dự án; Đề nghị bổ sung Điều 63, trường hợp giao đất theo phương án sắp xếp lại, xử lý nhà đất theo quy định của pháp luật về tài sản công	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
k) Các trường hợp do Thủ tướng Chính phủ quyết định.	UBND TP Hà Nội	+ Cần quy định rõ đối tượng nào, dự án nào phải đấu giá quyền sử dụng đất. + Trường hợp người sử dụng đất xin chuyển mục đích sử dụng theo quy hoạch không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công công. + Các dự án thực hiện theo hình thức nhận chuyển nhượng.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.	Sở Tư pháp Hải Dương	Đề nghị nghiên cứu bỏ quy định tại khoản 2 dự thảo: Các trường hợp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này thì phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Vì tại Điều 64, 65 dự thảo đã quy định cụ thể các trường hợp phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Đề nghị nghiên cứu trường hợp nhà đầu tư cụ thể đáp ứng đầy đủ điều kiện về đầu tư, lĩnh vực dự kiến đầu tư thuộc diện ưu tiên để phát triển kinh tế - xã hội có nhu cầu đầu tư tại một địa điểm xác định, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội và sẵn sàng/tự nguyện trả tiền sử dụng đất theo mức giá yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền thì thực hiện giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Hưng Yên	Thoản 4 Điều 29 Luật Đầu tư năm 2020 còn có trường hợp chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời chấp thuận nhà đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư ma không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 63 của Dự thả. Đề nghị sửa đổi cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tếp thu, chỉnh sửa tai dự thảo Luật.
Sở TNMT Bình Thuận	Đề nghị bổ sung thêm trong Điều 63. Giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Trường hợp người sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất theo Điều 59 của Luật này.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Thái Binh	Đề nghị bổ sung đối tượng giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu là tổ chức kinh tế bị thu hồi đất đất thương mại dịch vụ (hiện tại mới quy định đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp). Ở Thái Bình đang thực hiện dự án khu đô thị ven sông, có doanh nghiệp được thuê đất thương mại dịch vụ thời hạn còn dài nhưng không thuộc trường hợp được hỗ trợ cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất, rất vướng mắc trong quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: đối tượng giao đất, cho thuê đất đã được quy định cụ thể tại mục giao đất, cho thuê đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất và các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất của dự thảo Luật
UBND tỉnh Bắc Kạn, Tỉnh Ủy Hà Nam	Tại khoản 2 Điều 63 cần quy định cụ thể dự án có sử dụng đất thông qua Luật Đầu tư (dự án thuộc Trường hợp chỉ có một nhà đầu tư đã đăng ký và đáp ứng yêu cầu sơ bộ về năng lực, kinh nghiệm hoặc có nhiều nhà đầu tư đăng ký nhưng chỉ có một nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu sơ bộ về năng lực, kinh nghiệm, thực hiện thủ tục chấp thuận nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư theo quy định tại khoản 5 Điều 13 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP (được sửa đổi tại Nghị định số 31/2021/NĐ-CP)), Luật Xây dựng (dự án đầu tư xây dựng chỉ cần lập Báo cáo kinh tế - kỹ thuật), Luật Đầu tư công thì thực hiện theo hình thức giao, thuê đất nào?	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã hoàn thiện Điều về phạm vi áp dụng của Luật Đất đai với các Luật liên quan, đồng thời dự thảo Luật đã quy định cụ thể phân biệt các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa, bổ sung thành “2. Quỹ đất giao cho các đối tượng thuộc khoản 1 Điều này là đất quy định tại khoản 2 Điều 65 Luật này.” - Lý do: Để đảm bảo thống nhất với khoản 1 sau khi được bổ sung.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Tại Điều 97 Luật Giao dục quy định: Ưu tiên đầu tư tài chính và đất đai xây dựng trường học. Đề nghi bổ sung việc cho thuê đất vào mục đích giáo dục và đào tạo (kể cả có tài sản xủa nhà nước trên đất) cho các cơ sở giáo dục ngoài công lập không phải đấu giá, đấu thầu dự án	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã hoàn thiện Điều 4 về phạm vi áp dụng của Luật Đất đai với các Luật liên quan, đồng thời dự thảo Luật đã quy định cụ thể phân biệt các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất. Do vậy, việc quản lý, sử dụng đất thực xây dựng trường học, sử dụng đất do lấn biển, sử dụng đất để hoàn trả chi phí xây dựng công trình theo hợp đòng BT… phải thực hiện theo Luật Đất đai.
UBND TP Hải Phòng	Đối với dự án lấn biển không sử dụng vốn ngân sách, đề nghị bổ sung thuộc trường hợp giao đất không thông qua đấu giá để các địa phương tạo thu hút đầu tư.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã hoàn thiện Điều 4 về phạm vi áp dụng của Luật Đất đai với các Luật liên quan, đồng thời dự thảo Luật đã quy định cụ thể phân biệt các trường hợp không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất. Do vậy, việc quản lý, sử dụng đất thực xây dựng trường học, sử dụng đất do lấn biển, sử dụng đất để hoàn trả chi phí xây dựng công trình theo hợp đòng BT… phải thực hiện theo Luật Đất đai.
UBND TP Hải Phòng	Đối với quỹ đất thanh toán BT còn lại, đề nghị phân cấp cho địa phương giao đất không theo hình thức đấu giá.
Bộ Tài chính	Đề nghị rà soát lại các quy định về đấu thầu dự án có sử dụng đất tại dự thảo Luật; làm rõ trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất thì cách thức thực hiện như thế nào (khác với pháp luật về đấu thầu hiện hành), đặc biệt là việc xác định giá gói thầu và tiêu chí để lựa chọn tổ chức, cá nhân trúng thầu. Theo Bộ Tài chính thì khó áp dụng trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với các trường hợp phát sinh nghĩa vụ tài chính về đất (phải thu tiên sử dụng đất, thu tiền thuê đất). Trường hợp xét thấy cần thiết phải quy định về đấu thầu trong dự thảo Luật thì Đề nghị chỉ quy định đấu thầu đối với trường hợp các dự án Nhà nước cần ưu đãi (các dự án xã hội hóa hoặc các dự án xây dựng công trình công cộng).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 64. Giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất	Hà Giang	Đề nghị quy định nội dung tiêu chí tại điểm d khoản 1 và điểm b, d Khoản 2 được xác định trên cơ sở những văn bản pháp lý cụ thể của cơ quan có thẩm quyền để làm cơ sở đối chiếu, đánh giá.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Xây dựng	Đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường phối họp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát quy định tại Điều 64 dự thảo Luật và Luật Đấu thầu để bào đàm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Sở TNMT Hưng Yên	Điều 64 đưa ra tiêu chí, điều kiện về đấu thầu dự án có sử dụng đất. Tuy nhiên, chưa nêu rõ là phải đáp ứng đồng thời các tiêu chí, điểu kiện hay là chi cần đáp ứng một trong các tiêu chí, điều kiện được nêu.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư	Về giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất ( Điều 64) - Dự thảo Luật đã bổ sung quy định đối với điều kiện, tiêu chí đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất, tuy nhiên còn một số bất cập, dẫn đến không khả thi trong quá trình thực hiện, cụ thể: + Tiêu chí “ Dự án có yêu cầu về động lực lan tỏa về phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu về điểm nhấn kiến trúc, phát triển đô thị” và tiêu chí “ Mục đích sử dụng đất theo quy hoạch có giá trị quyền sử dụng đất cao hơn giá trị sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất hiện trạng” còn chung chung, định tính, không có cơ sở để thuyết minh. + Tiêu chí “ Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên” và tiêu chí “ Khu đất chưa được đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, không phải là khu dân cư tập trung” không kế thừa quy định hiện hành, dẫn đến hạn chế trường hợp áp dụng đấu thầu dự án có sử dụng đất. + Tiêu chí “ Dự án đáp ứng hiệu quả tổng hợp về sử dụng đất, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường” và tiêu chí “Nhà đầu tư có năng lực về tài chính, có kinh nghiệm triển khai dự án và cam kết về tiến độ hoàn thành dự án với thời gian ngắn nhất” là các nội dung thuộc hồ sơ mời thầu, không thuộc giai đoạn chấp thuận chủ trương đầu tư. Do đó, tiêu chí này không phù hợp khi xác định khu đất thuộc diện đấu thầu. Do đó, xem xét bỏ khoản 2 Điều 64 để quy định và thực hiện thống nhất theo quy định của pháp luật về đấu thầu. - Điểm c khoản 1 Điều 64 đề nghị sửa như sau “Khu đất thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đã có quy hoạch phân khu xây dựng hoặc quy định chi tiết xây dựng được cấp có thẩm quyền phê duyệt”. - Dự thảo Luật quy định một số nội dung chồng lấn, không phù hợp với Luật Đấu thầu hiện hành cũng như dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi, cụ thể: + Khoản 3 Điều 64 quy định về trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong xây dựng danh mục dự án đấu thầu. + Khoản 4 bổ sung nguyên tắc xét duyệt trúng thầu, khái niệm mới nhưng không có nội hàm, như “giá khởi điểm để đấu thầu”, “ trả giá cao nhất”. Do vậy, đề nghị lược bỏ quy định tại các khoản 3,4 Điều 64.
Sở Tư pháp Hải Dương:	Khoản 1 cần nghiên cứu tính khả thi khi áp dụng vì thực tế có thể phát sinh các trường hợp mục đích sử dụng đất theo quy hoạch có giá trị quyền sử dụng đất thấp hơn giá trị sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất hiện trạng nhưng khi đưa Dự án vào hoạt động lại tạo ra giá trị, lợi ích lớn hơn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Đất được lựa chọn để thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất phải đảm bảo các điều kiện sau đây:	Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch	Khoản 1 Điều 64 quy định “Đất được lựa chọn để thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất phải đảm bảo các* điều kiện...* ”, như vậy là phải đáp ứng đủ cả 4 điều kiện tại khoản 1 Điều 64 mới được đấu thầu. Quy định này không khả thi, không khuyến khích được nhà đầu tư, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế còn chưa phát triển để khai thác có hiệu quả đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Phú Thọ	Đề nghị điều chỉnh lại như sau: “a) Phù hợp với kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được phê duyệt”; Lý do: Về nguyên tắc, kế hoạch sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất; tuy nhiên, trong thực hiện kỳ quy hoạch có môt số công trình phát sinh hoặc điều chỉnh vị trí, quy mô, nhưng không làm thay đổi chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất theo loại đất và khu vực sử dụng đất theo chức năng trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thì UBND cấp tỉnh cho phép thực hiện và cập nhật vào kế hoạch sử dụng đất của cấp huyện năm tiếp theo, đồng thời để thống nhất với quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 54 (căn cứ để giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt;	Sở TN&MT Yên	Đề nghị xem xét lại nội dung quy định tại điểm b khoản 1 Điều 64. “b) Thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định tại Điều 67 Luật này;” Việc quy định như trên là chưa phù hợp do tại Điều 67 có nhiều trường hợp đã được quy định không phải thông qua đấu giá, đấu thầu hoặc quy định cụ thể hình thức sử dụng đất tại điều khác, như: Đất của tổ chức tôn giáo đã được xác định giao đất không thu tiền tại khoản 6 Điều 56; Đất sử dụng cho mục đích hoạt động khoáng sản đã xác định không thông qua đấu giá, đấu thầu tại điểm c khoản 1 Điều 63…	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp
b) Thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định tại Điều 67 Luật này;	UBND tỉnh Đồng Nai	Mâu thuẫn với quy định của pháp luật về đấu thầu, dự án đầu tư có sử dụng đất để xây dựng công trình thương mại, dịch vụ thuộc trường hợp phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư (khoản 1 Điều 108 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP), tuy nhiên, tại Điều 67 dự thảo Luật quy định dự án đầu tư có sử dụng đất để xây dựng công trình thương mại, dịch vụ không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Bình Thuận	Phần lớn các dự án quy định tại Điều 67 không thể tổ chức đấu thầu được (phần lớn là các công trình của Nhà nước và sử dụng vốn đầu tư công). Các dự án tổ chức đấu thầu thì Nhà nước phải đảm bảo công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng để giao đất cho người trúng đấu thầu. Do đó, nội dung điểm này đề nghị chỉnh sửa theo hướng: Các dự án đấu thầu này phải được đưa vào danh mục Nhà nước thu hồi đất theo Điều 67	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Đồng Nai	Đề nghị xem lại đây là điều kiện để thực hiện đầu thầu hay giao đất, cho thuê đất không theo hình thức đấu thầu.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
c) Khu đất thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đã có quy hoạch chi tiết 1/500;	UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Tại điểm c Khoản 1 Điều 64 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có nêu về điều kiện đối với khu đất được lựa chọn để thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất, bao gồm “Khu đất thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đã có quy hoạch chi tiết 1/500”. Điểm này đang có sự mâu thuẫn với quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 12, Luật Quy hoạch đô thị : “Kinh phí từ ngân sách nhà nước được sử dụng để lập và tổ chức thực hiện quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và các quy hoạch chi tiết không thuộc dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức kinh doanh” và quy định tại khoản 4 Điều 11 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/2/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án: “Phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch xây dựng có tỷ lệ 1/2.000 hoặc tỷ lệ 1/500 (nếu có) hoặc quy hoạch phân khu đô thị có tỷ lệ 1/2.000 hoặc tỷ lệ 1/5.000 theo quy định của pháp luật ”. Bên cạnh đó, việc triển khai lập quy hoạch chi tiết 1/500 đối với một dự án có quy mô từ 100ha trở lên rất tốn kém thời gian, kinh phí thực hiện, hạ tầng lưu trữ, bảo quản hồ sơ tài liệu vì sản phẩm quy hoạch chi tiết sẽ là số lượng bản vẽ rất lớn, trong khi đó phương án quy hoạch chi tiết 1/500 sẽ không thể phù hợp với mục tiêu của các Nhà đầu tư tham gia dẫn đến việc điều chỉnh quy hoạch chi tiết nhiều lần sau khi trúng đấu thầu. Kiến nghị: Sửa đổi điều kiện này như sau: “Khu đất thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đã có quy hoạch phân khu đô thị có tỷ lệ 1/2.000 hoặc quy hoạch chi tiết 1/500 (nếu có)”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam	Theo quy định tại khoản 7 Điều 19 Luật Quy hoạch đô thị, khoản 3 Điều 24 Luật Xây dựng thì quy hoạch chi tiết do chủ đầu tư dự án lập. Nội dung này mâu thuẫn với quy định của pháp luật về đấu thầu (khoản 4 Điều 108 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP): điều kiện xác định dự án đầu tư có sử dụng đất “4. Phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, quy hoạch xây dựng có tỷ lệ ½.000 hoặc tỷ lệ 1/500 (nếu có) hoặc quy hoạch phân khu đô thị tỷ lệ ½.000 hoặc tỷ lệ 1/5.000 theo quy định của pháp luật”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Đắk Lắk	Đề nghị xem xét, quy định cụ thể về loại đất nào theo Luật Đất đai sẽ áp dụng hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất mà không nên đặt vấn đề đến nguồn gốc của loại đất đó; đồng thời quy định điều kiện để đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất. Trường hợp chưa đủ điều kiện để đấu giá quyền sử dụng đất thì cơ quan có thẩm quyền có bắt buộc phải thực hiện đầy đủ điều kiện để đấu giá quyền sử dụng đất hay được phép chuyển sang hình thức đấu thầu. Đề nghị nghiên cứu đưa vào dự thảo Luật để thuận tiện trong tổ chức thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại điểm c khoản 1 Điều 64 dự thảo quy định: Đất được lựa chọn để thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất phải đảm bảo điều kiện “c) Khu đất thực hiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đã có quy hoạch chi tiết 1/500” điểm b khoản 3 Điều 64 quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh “Tổ chức lập hoặc thi tuyển để lựa chọn phương án quy hoạch chi tiết 1/500 với ý tưởng tốt nhất”, đề nghị xem xét lại quy định này. Bởi vì, tại khoản 7 Điều 19 Luật Quy hoạch đô thị và khoản 3 Điều 24 Luật Xây dựng được sửa đổi, bổ sung tại khoản 7 Điều 28 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch thì trách nhiệm lập quy hoạch chi tiết được giao cho Chủ đầu tư dự án “Chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng tổ chức lập quy hoạch chi tiết khu vực được giao đầu tư; Ủy ban nhân dân cấp huyện tổ chức lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng khu vực được giao quản lý; chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng tổ chức lập quy hoạch chi tiết khu vực được giao đầu tư”. Đồng thời, tại Điều 11 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất thầu về lựa chọn nhà đầu tư thì chỉ yên cầu có quy hoạch xây dựng (tỷ lệ 1/2.000 hoặc tỷ lệ 1/500 (nếu có) hoặc quy hoạch phân khu đô thị (tỷ lệ 1/2.000 hoặc tỷ lệ 1/500) là đủ điều kiện đấu thầu, không cần có quy hoạch chi tiết.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Thái Nguyên	Tại khoản 3 Điều 24 Luật Xây dựng quy định: Quy hoạch chi tiết do chủ đầu tư dự án lập. Đề nghị xem lại quy định này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Bạc Liêu	Đề nghị xem lại quy định này Đề nghị rà soát lại các quy định về đấu thầu dự án có sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đấu thầu, để trành vướng mắc trong quá trình thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp
d) Mục đích sử dụng đất theo quy hoạch có giá trị quyền sử dụng đất cao hơn giá trị sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất hiện trạng.	Sở TNMT Bình Thuận	Tại điểm d khoản 1 đề nghị có quy định rõ: Mục đích sử dụng đất nào có giá trị quyền sử dụng đất cao hơn giá trị sử dụng đất theo mục đích sử dụng đất hiện trạng. Thực tế hiện nay chưa có định nghĩa mục đích nào cao hơn mục đích khác. Mặt khác hiện trạng khu đất rất đa dạng (từ đất nông nghiệp, đất ở, đất trụ sở, đất thượng mại dịch vụ nằm đan xen) nên cũng khó phân biệt được.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp
Sở Tư pháp Hải Dương	Đề nghị cần ghi rõ có một hay đủ các tiêu chí, điều kiện đặt ra trong quy định.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Tiêu chí, điều kiện về đấu thầu dự án có sử dụng đất:	Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch	Tại khoản 2 Điều 64: + Nên làm rõ việc đấu thầu dự án có sử dụng đất cần đáp ứng đủ các điều kiện hay chỉ cần đáp ứng một trong các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều 64. + Cần xem xét lại quy định điều kiện đấu thầu là “Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên" tại điểm a khoản 2 Điều 64 do quy mô diện tích từ 100 héc- ta trở lên là quá lớn. + Nên xem xét lại tiêu chí, điều kiện “Dự án có yêu cầu về động lực lan tỏa về phát triển kinh tế - xã hội" tại điểm b khoản 2 Điều 64 do đây là tiêu chí định tính, rất khó xác định, đánh giá trong thực tiễn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp
UBND tỉnh Đồng Nai	Tiêu chí quy định tại khoản 2 Điều 64 quá chung chung, quy định diện tích 100 hà là quá lớn, xem lại các quy định của pháp luật về đấu thầu cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Tại điểm a khoản 2 Điều 64 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) có nêu về tiêu chí, điều kiện về đấu thầu dự án có sử dụng đất là “Dự án Tại điể có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên”. Kiến nghị: Để phù hợp với các quy định của pháp luật có liên quan và tình hình thực tế của các địa phương nhằm thu hút đầu tư vào địa bàn có nền kinh tế đang phát triển đề nghị sửa đổi điều kiện này như sau: “Dự án có quy mô diện tích từ 20 héc-ta trở lên”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp
UBND TP Hà Nội	Xem xét bổ sung: “khu đất chưa được giải phòng mặt bằng” để rõ hơn với các dự án phải đấu giá quyền sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Kiên Giang	Đề nghị nghiên cứu lại quy mô dự án vì tại điểm b, khoản 8 Điều 67 Dự thảo Luật có quy định về điều kiện Nhà nước thu hồi đất phải “b) Thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất”,	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên;	UBND tỉnh Lào Cai	Đề nghị giảm xuống còn 20ha	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TN&MT Yên Bái	Đề nghị xem xét lược bỏ nội dung quy định tại điểm a khoản 2 Điều 64 có nêu: “Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên”. Đề nghị không nhất thiết phải khống chế tiêu chí về quy mô diện tích, do tuỳ từng địa hình và vị trí quỹ đất đáp ứng cần đưa ra đấu thầu hoặc xem xét sửa thành “Dự án có quy mô diện tích từ 20 héc-ta trở lên” theo pháp luật xây dựng.
UBND tỉnh Đồng Tháp	Tại điểm a khoản 2 Điều 64 dự thảo Luật sửa đổi quy định Tiêu chí, điều kiện về đấu thầu dự án có sử dụng đất “a) Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên”. Đối với dự án có quy mô diện tích dưới 100 héc-ta thì chưa có quy định về đấu thầu dự án có sử dụng đất. Kiến nghị: Bổ sung thêm quy định đối với trường hợp dự án (tại khu vực chưa thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng) có quy mô diện tích dưới 100 héc-ta (Giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức nào).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNTM Ninh Bình	Xem lại quy định về quy mô diện tích Tiêu chí tại các điểm b, c, d khoản 2 cong chung chung, khó thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Thanh Hóa	Diện tích khoản từ 10 ha – 20 ha.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam	Quy mô diện tích 100 ha là quá lớn, xem lại.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại điểm a khoản 2 Điều 64 dự thảo quy định: một trong các tiêu chí, điều kiện về đấu thầu dự án có sử dụng đất “a) Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên” là chưa hợp lý với điều kiện thực tế của từng địa phương, vùng, miền. Do vậy, dự thảo Luật cần quy định theo hướng mở, linh hoạt về tiêu chí, điều kiện cho phù hợp với từng địa phương và mang tính khả thi cao trong quá trình áp dụng Luật; Nội dung này nên quy định cụ thể: Đất tại đô thị là 20 ha; đất tại nông thôn là 50 ha.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Xem lại quy mô về diện tích, tại phụ lục IX Nghị định số 15/2021/NĐ-CP, dự án khu đô thị có quy mô từ 20 ha trở lên	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Quảng Ninh, UBND TP Hải Phòng, UBND TP Hà Nội	Đề nghị bỏ quy định này vì không phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu. Tỉnh rất khó bố trí nguồn vốn để thực hiện giải phòng mặt bằng, đặc biệt là các dự án có quy mô sử dụng đất rất lớn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Bắc Giang	Đề nghị xem xét không quy định tiêu chí, điều kiện tại điểm a, Khoản 2 “Dự án có quy mô diện tích từ 100 héc-ta trở lên” phải đấu thầu.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lào Cai	Đề nghị bỏ cụm từ "về động lực lan tòa" lý do Cụm từ quy định trừu tượng.
b) Dự án có yêu cầu về động lực lan tỏa về phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu về điểm nhấn kiến trúc, phát triển đô thị;	UBND TP Hải Phòng	Tiêu chí này rất khó xác định. Không thuộc phạm vi nội dung quản lý đất đai. Đề nghị bỏ quy định này	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TN&MT Yên Bái	Đề nghị xem xét lược bỏ nội dung quy định tại điểm c khoản 2 Điều 64 có nêu: “Khu đất chưa được đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, không phải là khu dân cư tập trung;”. Đề nghị không nhất thiết phải khống chế tiêu chí này, vì sẽ có cách hiểu khác nhau mà chưa có một khái niệm cụ thể để phân định rõ ràng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
c) Khu đất chưa được đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, không phải là khu dân cư tập trung;
d) Dự án đáp ứng hiệu quả tổng hợp về sử dụng đất, phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường;	Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam	“Cam kết về tiến độ hoàn thành dự án với thời gian ngắn nhất” là chưa phù hợp thực tế, khó thực hiện, nên quy định theo hướng tiến độ hoàn thành dự án là tiêu chí xem xét. Chưa rõ tiêu chí về điều kiện tài chính, kinh nghiệp của chủ đầu tư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
đ) Nhà đầu tư có năng lực về tài chính, có kinh nghiệm triển khai dự án và cam kết về tiến độ hoàn thành dự án với thời gian ngắn nhất.	UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị bỏ quy định tại các điểm b, d và đ. Đề nghị bổ sung quy định tỷ lệ đất ở tối thiểu phải đạt 30% trong tổng diện tích thực hiện dự án khu đô thị, khu dân cư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND TP Hà Nội	Đề nghị bỏ quy định này vì đã quy định trong Luật Đầu tư	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo nguyên tắc áp dụng pháp luật tại Điều áp dụng pháp luật của dự thảo Luật đã xác định về điều kiện, tiêu chí đấu thầu dự án có sử dụng đất. Luật Đấu thầu quy đinh về trình tự, thủ tục đấu thầu dự án có sử dụng đất
3. Trách nhiệm Ủy ban nhân dân cấp tỉnh:	UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị bỏ quy định này vì các khu đất này đã có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công khai rồi.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định này nhằm xác định rõ những danh mục, công trình dự án cần thực hiện đấu thầu dự án sử dụng đất
a) Hàng năm phải công bố kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu thầu dự án có có sử dụng đất theo quy định của Luật này;	Tỉnh ủy Sơn La	Dự thảo Luật quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, tuy nhiên theo quy định tại khoản 1 Điều 31 Nghị định số 37/2010/NĐ-CP thì cơ quan quản lý đô thị cấp huyện thẩm định và trình UBND cấp huyện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này sẽ được quy định cụ thể trong Nghị định Chính phủ
b) Tổ chức lập hoặc thi tuyển để lựa chọn phương án quy hoạch chi tiết 1/500 với ý tưởng tốt nhất;
c) Tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất theo quy định của Luật này.	Sở Tư pháp Hải Dương	Đề nghị nghiên cứu thêm quy định về “Giá đất khởi điểm để đấu thầu dự án có sử dụng đất được xác định không quá 06 tháng trước thời điểm đấu thầu dự án có sử dụng đất và không được thấp hơn giá đất trong bảng giá đất”. Hiện nay nhiều trường hợp giá đất biến động theo hướng tăng lên trong thời gian ngắn, vì vậy dự thảo cần quy định “...được xác định không quá 06 tháng trước thời điểm đấu thầu.” có thể sẽ không phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định của pháp luật về giá thì chứng thư tẩm định giá có hiệu lực trong vòng 6 tháng. Do đó, quy định như dự thảo là phù hợp.
4. Giá đất khởi điểm để đấu thầu dự án có sử dụng đất được xác định không quá 06 tháng trước thời điểm đấu thầu dự án có sử dụng đất và không được thấp hơn giá đất trong bảng giá đất.	Sở TN&MT Yên Bái	Đề nghị xem xét lược bỏ nội dung quy định tại khoản 4 Điều 64 có nêu: “Giá đất khởi điểm để đấu thầu dự án có sử dụng đất được xác định không quá 06 tháng trước thời điểm đấu thầu dự án có sử dụng đất và không được thấp hơn giá đất trong bảng giá đất”. Vì việc xác định giá đất là tại thời điểm giao đất, cho thuê đất và đã được bồi thường, GPMB sạch, trong khi đó khi đấu thầu dự án có sử dụng đất là chưa bồi thường, GPMB.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là nội dung mới nhằm đảm bảo không thất thu ngân sách nhà nước
	Sở TNTM Ninh Bình	Bổ sung quy định tính giá đất để bồi thường trước thời điểm đấu thầu dự án	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định về thời điểm tính giá đất đã có quy định với trường hợp đấu thầu
	HĐND tỉnh Tuyên Quang	Khoản 4 Điều 64. Giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất Đề nghị xem xét nghiên cứu sửa đổi quy định: “Giá đất khởi điểm để đấu thầu dự án có sử dụng đất được xác định không quá 06 tháng trước thời điểm đấu thầu dự án có sử dụng đất và không được thấp hơn giá đất trong bảng giá đất” để thống nhất với quy định tại của Luật Đầu tư và các văn bản hướng dẫn thi hành. Giá khởi điểm chỉ áp dụng trong trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất. Việc đấ3u thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất được thực hiện thông qua hình thức đánh giá năng lực, kinh nghiệm và hồ sơ đấu thầu của nhà đầu tư theo quy định tại Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư; Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/32021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư; Nghị định số 35/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là nội dung mới nhằm đảm bảo không thất thu ngân sách nhà nước
	Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam	Đề nghị bỏ quy định này vì khi giao đất cho doanh nghiệp mới xác định được giá đất cụ thể	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là nội dung mới nhằm đảm bảo không thất thu ngân sách nhà nước, đồng bộ với đổi mới về xác định giá đất tại các điều về tài chính đất đai của dự thảo Luật

5. Chính phủ quy định cụ thể Điều này.	Bộ Kế hoạch và Đầu tư	Về đấu giá quyền sử dụng đất (Điều 65) - Tại điểm a Khoản 2 Điều 65 dự thảo Luật quy định “đất do Nhà nước quản lý”. Theo chỉ đạo tại Nghị quyết 18-NQ/TW, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Do đó, đề nghị làm rõ khái niệm “đất do Nhà nước quản lý” và quy định rõ các trường hợp nào thuộc đất do Nhà nước quản lý. Đồng thời, đề nghị rà soát lại các trường hợp quy định về quỹ đất này, đảm bảo không bỏ sót các đối tượng không thuộc trường hợp giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất và cũng không thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất (như trường hợp với các dự án đầu tư có sử dụng đất quy mô dưới 100 ha; khu đất chưa đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ; Nhà nước chưa thu hồi giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất thì áp dụng đấu giá hay đấu thầu quyền sử dụng đất). - Việc phân biệt đấu giá và đấu thầu đã được quy định tại pháp luật về đầu tư, đấu thầu. Đầu thầu chỉ được tổ chức khi cơ quan có thẩm quyền khẳng định không đủ điều kiện để tổ chức đấu giá. Để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, không tạo ra xung đột với Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, đề nghị chỉnh sửa theo hướng lược bỏ nội dung quy định tại khoản 1 Điều 65. Tương ứng với đó, bổ sung nội dung điều kiện tổ chức đấu thầu là “ không đủ điều kiện đấu giá” tại khoản 1 Điều 64 dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 65. Đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất	UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	đề nghị nghiên cứu quy định cụ thể trong luật để dễ thực hiện hoặc Chính phủ có hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Các trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất không thuộc quy định tại Điều 63 và Điều 64 thì phải đấu giá quyền sử dụng đất.
2. Quỹ đất để đấu giá quyền sử dụng đất	UBND Hà Giang	Đề nghị sửa thành: “a) Đất do Nhà nước quản lý; đất chưa giao, chưa cho thuê ”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại Điều 9 tại dự thảo Luật thì đất do nhà nước quản lý bao gồm đất chưa giao, chưa cho thuê.
a) Đất do Nhà nước quản lý	Bộ Xây dựng	Tại điểm a khoản 2 Điều 65 dự thảo Luật đề nghị làm rõ Đất do Nhà nước quàn lý là loại nào bơi vì mọi loại đất đều do Nhà nước quản lý theo Điều 2 Luật này, do đó nếu quy định như dự thảo thì sè dẫn đến trường hợp tất cả các dự án đều phái thực hiện đấu giá.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đất do Nhà nước quản lý được quy định cụ thể tại Điều 9 Dự thảo Luật trên cơ sở kế thừa quy định hiện hành, phân biệt với đất do Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất
b) Đất Nhà nước đã thu hồi, giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất.	UBND Hà Giang	Đề nghị sửa thành: “c. Đất do Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật, tự nguyên trả lại đất, hết thời hạn sử dụng đất mà không được gia hạn, chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật ”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc chấm dứt sử dụng đất thoe quy định pháp luật bao gồm một số trường hợp, giải thể, phá sản doanh nghiệp thì phải xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan.
c) Đất do Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật, tự nguyện trả lại đất, hết thời hạn sử dụng đất mà không được gia hạn.	Bộ Xây dựng	Tại điêm c khoản 2 Điều 65 dự thảo Luật đề nghị làm rõ đất vi phạm pháp luật thuộc trường hợp nào bởi vi các trường họp vi phạm pháp luật về đất đai quy định tại là rất rộng đế đảm báo tính thực thực trong triển khai thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điểm c được quy định cụ thể tại Dự thảo Luật trên cơ sở kế thừa quy định hiện hành, phân biệt với đất do Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất
UBND tỉnh Đắk Lắk	Nếu đưa vào quy định tại khoản 2: “quỹ đất để đấu giá quyền sử dụng đất” tại điểm c, khoản 2, đề nghị không xem xét đưa quỹ đất lâm nghiệp, các dự án nông lâm nghiệp bị thu hồi và các dự án triển khai trong khu cụm công nghiệp bị thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai vào quỹ đất đấu giá cho đồng bộ với quy định của pháp luật khác có liên quan. Do đó, Điểm c, khoản 2 đề nghị sửa thành: Đất do nhà nước thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai (trừ loại đất quy hoạch phát triển, sử dụng vào mục đích nông lâm nghiệp, đất trong khu, cụm công nghiệp), tự nguyện trả lại đất, hết thời hạn mà không được gia hạn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
	Bộ Tài chính	để bảo đảm đồng bộ, tránh chồng chéo với Luật Quản lý, sư dụng tài sản công, Đề nghị sửa thành: ”d) Đất do Nhà nước thu hồi theo pháp luật về đất đai mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như dự thảo là để thống nhất với Luật Quản lý, sư dụng tài sản công do Luật Quản lý, sư dụng tài sản công có quy định “thu hồi đất” mà không thuộc trường hợp thu hồi đất quy định trong Luật Đất đai hiện hành.
d) Đất do Nhà nước thu hồi khi sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa: d) Nhà, đất dôi dư không còn nhu cầu sử dụng sau khi săp xếp trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liến với đất thuộc sở hữu nhà nước	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: ý kiến thuộc về kỹ thuật soạn thảo sẽ rà soát tổng thể Dự thảo trước khi Luật được ban hành theo quy trình rà soát kỹ thuật.
UBND tỉnh Đồng Nai	Đề nghị bổ sung quỹ đất để đấu giá: - Đất do Nhà nước thu hồi theo phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa. - Đất do Nhà nước thu hồi của các nông, lâm trường quốc doanh, công ty cao su…	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Đối với quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất quy định tại điểm d, khoản 2 Điều 65 của Dự thảo quy định: “d) Đất do Nhà nước thu hồi khi sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước”, quỹ đất này cũng thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật quản lý, sử dụng tài sản công. Do vậy, đề nghị quy định rõ việc tổ chức thực hiện đấu giá quỹ đất này được thực hiện theo trình tự, thủ tục quy định của pháp luật đất đai hay theo quy định của pháp luật quản lý, sử dụng tài sản công.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND Hà Giang	Đề nghị bổ sung vào khoản 3 nội dung sau: “c. Chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật đầu tư, trừ trường hợp dự án đầu tư không thuộc diện chấp thuận chủ trương đâu tư.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật đầu tư. Luật đất đai chỉ quy định quan hệ về đất đai.
3. Trách nhiệm Ủy ban nhân dân cấp tỉnh	UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị bỏ quy định này vì các khu đất này đã có trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công khai rổi.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là cơ sơ để Chính phủ quy định cụ thể trình tự, thủ tục thực hiện trong Nghị định đảm bảo công khai, minh bạch.
a) Hàng năm phải công bố kế hoạch, danh mục các khu đất thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này.	UBND Hà Giang	Đề nghị sửa thành: “Tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 theo quy định của pháp luật* về xây dựng trước khi đấu giá quyền sử dụng đất”*	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy hoạch chi tiết đã bao gồm việc quy hoạch chi tiết 1/500 theo quy định của pháp luật về xây dựng.
b) Tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 trước khi đấu giá quyền sử dụng đất.	Tỉnh ủy Sơn La	Dự thảo Luật quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh, tuy nhiên theo quy định tại khoản 1 Điều 31 Nghị định số 37/2010/NĐ-CP thì cơ quan quản lý đô thị cấp huyện thẩm định và trình UBND cấp huyện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định việc lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết để có cơ sở xác định được giá khởi điểm khi tổ chức đấu thầu dự án sử dụng đất. mặt khác, trên cơ đó sẽ quy định cụ thể trong Nghị định.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị chỉ quy định như sau: "Tổ chức lập phê duyệt quy hoạch xây dựng trước khi đấu giá quyền sử dụng đất đối với thừa đất và khu đất thuộc trường hợp phải lập quy hoạch xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng”

4. Tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất phải có đủ các điều kiện sau đây:	Bộ Xây dụng	Tại khoản 4 Điều 65 dự thảo Luật đề nghị bổ sung điều kiện tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất phải có điều kiện theo quy định pháp luật kinh doanh bất động sản và pháp luật liên quan.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về áp dụng pháo luật của Dự thảo Luật đã quy định việc giao đất cho thuê đất phải áp dụng quy định của Luật Đất đai đồng thời có quy định làm rõ phạm vi áp dụng của các quy định pháp luật có liên quan.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	đề nghị không quy định trường hợp đối tượng tham gia đấu giá thực hiện dự án đầu tư là cá nhân.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này thống nhất với quy định của Luật đấu giá tài sản
a) Thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 57 và Điều 58 của Luật này;
b) Phải bảo đảm các điều kiện để thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Điều 60 của Luật này đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư;
c) Điều kiện khác theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.
5. Chính phủ quy định cụ thể Điều này.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương VI
THU HỒI ĐẤT, TRƯNG DỤNG ĐẤT
Điều 66. Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh	Bộ Quốc phòng	Đề nghị thay cụm từ “xây dựng” tại các khoản 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10 Điều 66 bằng cụm từ “Làm” như quy định tại khoản 1, 7 Điều 66. Quy định như vậy sẽ tránh được hiểu nhầm trong thực tiễn áp dụng pháp luật là “khi có dự án xây dựng cảc công trình đó thì mới thu hồi đất ”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
9. Xây dựng nhà công vụ, nhà khách của lực lượng vũ trang nhân dân;	Tỉnh Ủy Lâm Đồng	Đề nghị bỏ quy định này vì có ý kiến cho rằng như vậy sẽ không công bằng giữa lực lượng vũ trang và các ngành khác	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là nội dung mới bổ sung so với quy định hiện hành trên cơ sở yêu cầu mới về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh theo đề nghị của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an.
10. Xây dựng cơ sở giam giữ, cơ sở giáo dục do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý.
Điều 67. Thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng	Sở TNMT Hưng Yên	Theo quy định tại khoản 2 Điều 11 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ được sửa đổi tại khoản 4 Điều 108 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 cũa Chính phủ, một trong các điều kiện xác định dự án có sử dụng đất là “thuộc danh mục dự án cần thu hồi đất được duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai”. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 67 của Dự thảo, các dự án “xây dựng công trình dân dụng có một hoặc nhiều công năng gồm: nhà ở thương mại; trụ sở, văn phòng làm việc; công trình thương mại, dịch vụ” không thuộc trường hợp thu hồi đất. Đề nghị sửa đổi cho phù hợp.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Kiên Giang	Tại điềụ 67 của dự thảo Luật chưa đề cập đến việc thu hồi đất đối với “Khu kinh tế ”, “khu dụ lịch quắc gia ”, “khu đô thị mới”, kiến nghị đối với việc thu hồiđất để phát triển kinh tế - xã hội: khu kinh tế, khu du lịch quốc gia, khu đô thị mới là do Nhà nước thu hồi đất. Đối với khu đô thị mới quy định tiêu chí quy mô từ 100 hạ trở lên và khu du Ịịch dịch vụ quy mô từ 30 ha trở lên thì Nhà nước thu hồi đấu giá.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch	Nên cân nhắc chỉnh sửa điểm b khoản 2 Điều 67 như sau: “b) Dự án sử dụng đất xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương; trụ sở của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao; công trình di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, công trình văn hóa, thể dục thể thao, công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình sự nghiệp công.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Công trình sự nghiệp công đã bao gồm công trình văn hóa, thể dục thể thao.
Bộ Xây dựng	*Nội dung vướng mắc:* Tiêu chí xác định dự án thuộc đối tượng Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng tại khoản 3 Điều 67 dự thảo Luật là dir án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua sự cần thiết phải thu hồi đất chưa đồng bộ với khoản 1, khoản 2 Điều 67 dự thảo Luật và pháp luật về đầu tư. Khoản 1, khoản 2 Điều 67 dự thảo Luật và pháp luật về đầu tư thì xác định dự án thuộc đối tượng Nhà nước thu hồi đất theo thẩm quyền chấp thuận/ quyết định chủ trương đầu tư. Tuy nhiên, khoản 3 Điều 67 dự thảo Luật lại quy định dự án Nhà nước thu hồi đất theo thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tinh thông qua sự can thiết phải thu hồi đất. *Kiến nghị, đề xuất:* Đề nghị rà soát, sửa đổi, bô sung khoản 3 Điều 67 dự thảo Luật để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với khoản 1, khoản 2 Điều 67 dự thảo Luật và pháp luật về đầu tư
Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong các trường hợp sau đây:
1. Thực hiện các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư mà phải thu hồi đất.	UBND TP Hải Phòng	Đề nghị sửa lại như sau: “1. Thực hiện các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư ~~mà phải thu hồi đấ~~t”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Thực hiện các dự án do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư mà phải thu hồi đất, bao gồm:	Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị cần làm rõ nhóm dự án “công trình thu gom, xử lý chất thải ” quy định khoản 2 và khoản 3 Điều này: về quy mô, diện tích, cấp công trình,.. thế nào thì thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư mà phải thu hồi đất và thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh để địa phương chủ động hơn trong việc thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dư thảo kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo tính ổn định thống nhất.
	UBND TP Hải Phòng	Đề nghị sửa lại như sau: 2. Thực hiện các dự án do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư ~~mà phải thu hồi đất~~	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Dự án xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu đô thị; dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA);	UBBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa, bổ sung thành “a) Thu hồi đất đối với cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, dự án đầu tư thuộc thẩm quyền phê duyệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện; đất của hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư; - Lý do: Để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước theo Nghị quyết số 04/NQCP ngày 10/01/2022 của Chính phủ.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Tại điểm a, khoản 2, Điều 67, đề nghị nghiên cứu lại cụm từ “dự án xây dựng khu công nghiệp”, do quy định pháp luật hiện hành không có loại dự án này, cụm từ này đã tạo ra nhiều cách hiểu khác nhau tại các địa phương thời gian qua gây khó khăn, vướng mắc trong công tác thu hồi đất để thực hiện các dự án.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Kiên Giang:	Tại điềụ 67 của dự thảo Luật chưa đề cập đến việc thu hồi đất đối với “Khu kinh tế ”, “khu dụ lịch quắc gia ”, “khu đô thị mới”, kiến nghị đối với việc thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội: khu kinh tế, khu du lịch quốc gia, khu đô thị mới là do Nhà nước thu hồi đất. Đối với khu đô thị mới quy định tiêu chí quy mô từ 100 hạ trở lên và khu du Ịịch dịch vụ quy mô từ 30 ha trở lên thì Nhà nước thu hồi đấu giá.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Bắc Kạn	Tại điểm a, khoản 2; điểm c, khoản 3 Điều 67 đề nghị Trung ương xem xét không nên thu hồi đất đối với dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn mà không sử dụng vốn đầu tư công.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung mới thể chế tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW và Dự thảo đưa ra 2 phương án (thu hồi hoặc thỏa thuận) để lấy ý kiến trong quá trình hoàn thiện.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị bổ sung Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng “dự án đầu tư thực hiện trong các khu chức năng khu kinh tế” tại khoản 3 Điều 67. Bổ sung Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với “Khu công nghệ thông tin tập trung” Lý do: Theo quy định tại khoản 1, Điều 51 Luật Công nghệ thông tin “Khu công nghệ thông tin tập trung là loại hình khu công nghệ cao, tập trung hoặc liên kết cơ sở nghiên cứu - phát triển, sản xuất, kinh doanh, đào tạo về công nghệ thông tin. Tổ chức, cá nhân đầu tư và hoạt động trong khu công nghệ thông tin tập trung được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước áp dụng đối với khu công nghệ cao”. Theo quy định của Luật Đầu tư khu công nghệ thông tin tập trung thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của UBND tỉnh, do đó việc thu hồi đất để xây dựng “Khu công nghệ thông tin tập trung” để đảm bảo đồng bộ các chính sách của Nhà nước.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
b) Dự án sử dụng đất xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương; trụ sở của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao; công trình di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình sự nghiệp công;	Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch	Nên cân nhắc chỉnh sửa điểm b khoản 2 Điều 67 như sau: “b) Dự án sử dụng đất xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương; trụ sở của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao; công trình di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, công trình văn hóa, thể dục thể thao, công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình sự nghiệp công.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
c) Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật gồm giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, năng lượng, thông tin liên lạc; hệ thống dẫn, chứa xăng dầu, khí đốt; kho dự trữ quốc gia; công trình thu gom, xử lý chất thải;	UBND tỉnh Phú Thọ	Đề nghị Dự thảo Luật giao Chính phủ quy định các loại công trình, dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật có quy mô, tính chất như thế nào thì do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư; các loại còn lại do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua. Lý do: Tại Điểm b, Khoản 3, Điều 67 có quy định các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua trùng với các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Thực hiện các dự án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua sự cần thiết phải thu hồi đất, bao gồm:	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị xem xét biên tập rõ nghĩa nội dung này, nhằm giúp các địa phương thực hiện được đồng bộ, đảm bảo đúng quy định của Luật khi áp dụng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dư thảo kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo tính ổn định thống nhất như địa phương đang triển khai (HĐND thông qua danh mục dự án thu hồi đất).
UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị chỉnh chỉnh sửa thành “Thực hiện các dự án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua sự cần thiết phải thu hồi đất nhưng không quá 3 năm kể từ ngày Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành nghị quyết thu hồi đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc HĐND cấp tỉnh thông qua danh mục thu hồi đất là một bước trong quy trình lập, thẩm định, phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện đã được quy định cụ thể tại Chươn Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Phú Thọ, Tỉnh ủy Kon Tum, UBND tỉnh Bắc Kạn, Ủy ban nhân dân Lai Châu, Tây Ninh, Quảng Ninh, Bắc Giang, HĐND tỉnh Bình Phước, UBND thành phố Hải Phòng	Tại Khoản 3, Điều 67: Đề nghị bổ sung thêm 1 điểm quy định thu hồi đất đối với trường hợp: “dự án thu hồi đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để đấu giá quyền sử dụng đất”. Lý do: Cho phù hợp với quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 101 của Dự thảo Luật và làm cơ sở tạo đất sạch kêu gọi đầu tư. Đề nghị xem xét bổ sung vào khoản 3 các trường hợp sau: + Dự án khu du lịch, khu thể thao, sân golf quy mô lớn được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận đầu tư. Mục đích để đảm bảotiến độ triển khai thực hiện các dự án, tránh gây lãng phí nguồn vốn và nguồn lực đất đai. + Thu hồi đất tạo quỹ đất sạch để đấu giá theo Kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, phù hợp với Khoản 3, Điều 101 của Dự thảo. + Thu hồi đất phần diện tích còn lại đối với các dự án thuộc trường hợp phải thoả thuận, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 78 Dự thảo, sau khi chủ đầu tư đã hoàn thành tự thoả thuận, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng được trên 80% diện tích. Thực tế tại địa phương nhiều dự án đầu tư được chấp thuận chủ trương đầu tư chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng, thậm chí phải dừng thực hiện do một số ít hộ dân còn lại không đồng thuận, yêu cầu mức giá bồi thường quá cao. Vì vậy cần có quy định để giải quyết vấn đề này, nâng cao hiệu quả sử dụng đất. - Đề nghị làm rõ quy mô dự án năng lượng	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp: Dư thảo đã hoàn thiện Điều này và điều khác liên quan như đến điều kiện thu hồi đất để đấu giá, quỹ đất đấu giá sau khi thu hồi… Sửa đổi Điều này theo hướng bỏ tiêu chí theo thẩm quyền (Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, HDND cấp tỉnh) và thống nhất theo mục đích, tính chất, loại/nhóm dự án
Bộ Kế hoạch và Đầu tư	- Khoản 3 Điều 67 Dự thảo Luật bổ quy định bổ sung trường hợp thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với “dự án khu đô thị, nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn; dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng khai thác quỹ đất vùng phụ cận của các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật; dự án sử dụng đất vùng phụ cận các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng đã được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”… Các dự án khu đô thị, nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn là dự án đầu tư kinh doanh; mục tiêu khai thác quỹ đất vùng phụ cận và phạm vi, tiêu chí xác định “vùng phụ cận” của công trình xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật theo quy định nêu trên chưa được giải trình xác định cụ thể… Việc thu hồi đất tác động lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Do vậy, đề nghị làm rõ hơn nội dung này để có căn cứ báo Chính phủ, trình Quốc hội xem xét. - Điều 67 dự thảo Luật đã quy định về các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 8 Điều 67 dự thảo Luật, việc thu hồi đất phải đáp ứng một trong các điều kiện sau: (i) sử dụng vốn đầu tư công; (ii) thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Quy định nêu trên dẫn đến không thể thu hồi đất để thực hiện các dự án đầu tư kinh doanh có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất (ví dụ dự án khai thác khoáng sản, dự án xây dựng khu công nghiệp, cụm công nghiệp tại các điểm a khoản 2, d và đ khoản 3 Điều 67 dự thảo Luật). Do vậy, đề nghị rà soát lại quy định này. - Đề nghị bổ sung tại điểm a, khoản 2 Điều 67 trường hợp thu hồi đất để thực hiện các dự án do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư mà phải thu hồi đất, bao gồm: “a) Dự án xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu/cụm công nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), khu đô thị; dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA); dự án khu chế biến nông, lâm sản, thuỷ, hải sản tập trung cho DNVVV và các cơ sở sản xuất kinh doanh”. (Lý do: Khoản 1 Điều 11 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định “ Căn cứ vào điều kiện quỹ đất thực tế tại địa phương, Ủy bann nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định bố trí quỹ đất để hình thành, phát triển cụm công nghiệp; khu chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung cho đoanh nghiệp nhỏ và vừa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt”). - Khoản 2, khoản 3 Điều 67, đề nghị không quy định chi tiết loại dự án mà nên quy định theo pháp luật đầu tư và đầu tư công và pháp luật khác có liên quan.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Hưng Yên	Theo quy định tại khoản 2 Điều 11 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ được sửa đổi tại khoản 4 Điều 108 Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 cũa Chính phủ, một trong các điều kiện xác định dự án có sử dụng đất là “thuộc danh mục dự án cần thu hồi đất được duyệt theo quy định của pháp luật về đất đai”. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 67 của Dự thảo, các dự án “xây dựng công trình dân dụng có một hoặc nhiều công năng gồm: nhà ở thương mại; trụ sở, văn phòng làm việc; công trình thương mại, dịch vụ” không thuộc trường hợp thu hồi đất. Đề nghị sửa đổi cho phù hợp.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Dự án xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; công trình di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh được xếp hạng, công viên, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, công trình sự nghiệp công;
b) Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật gồm giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, năng lượng, thông tin liên lạc, chiếu sáng đô thị; công trình thu gom, xử lý chất thải;	Sở TN&MT Yên Bái	Điểm b khoản 3 quy định: “b) Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật gồm giao thông, thủy lợi, cấp nước, thoát nước, năng lượng, thông tin liên lạc, chiếu sáng đô thị; công trình thu gom, xử lý chất thải”; Đề nghị quy định rõ đất xây dựng các công trình thủy điện có được xác định là có đất xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật năng lượng hay không. Thực tế hiện nay một số tỉnh không áp dụng việc Nhà nước thu hồi đất đối với các công trình thủy điện mà Nhà đầu tư phải tự thỏa thuận nhận chuyển nhượng, gây khó khăn cho các nhà đầu tư (đa phần các thủy điện thực hiện ở vùng núi, vùng sâu, vùng cao có địa hình hết sức khó khăn). - Bổ sung trường hợp: + Các công trình xử lý nước sạch vào trường hợp nhà nước thu hồi đất; + Bổ sung quy định phần diện tích đất còn lại của thửa đất sau thu hồi có diện tích, hình thể, vị trí không phù hợp để tiếp tục sử dụng.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
c) Dự án xây dựng công trình phục vụ sinh hoạt chung của cộng đồng dân cư; dự án khu đô thị, khu nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn; dự án tái định cư, nhà ở cho sinh viên, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ; xây dựng công trình của tổ chức tôn giáo; khu văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí phục vụ công cộng; chợ; nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, nhà hỏa táng;	Sở TN&MT Yên Bái	Điểm c, khoản 3: Đề nghị sửa nội dung “xây dựng công trình của tổ chức tôn giáo” thành “xây dựng công trình của tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Lạng Sơn	Điều 67 các trường hợp thu hồi đất đã bao gồm các dự án đô thị và nhà ở thương mại. Đề nghị cơ quan dự thảo nghiên cứu sửa đổi đảm bảo tính thống nhất và phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Thái Nguyên	Đề nghị không quy định “dự án khu đô thị, nhà ở thương mại” thuộc thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh chấp thuận thu hồi đất	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Cụm công nghiệp; khu sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung; dự án phát triển rừng phòng hộ, rừng đặc dụng;	UBND Hà Giang	Đề nghị tại điểm d khoản 3 và điểm a, b khoản 8 Điều 67: Đề nghị nghiên cứu sửa đổi, bổ sung việc Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với trường hợp dự án khai thác khoáng sản không sử dụng vốn đầu tư công được cơ quan có thẩm quyền cấp phép	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định cụ thể cách xác định, tiêu chí xác định cụ thể các loại dự án thực hiện theo pháp luật chuyên ngành có liên quan và được HĐND xem xét cụ thể từng trường hợp.
UBND tỉnh Lào Cai	Đề nghị quy định rõ về tiêu chí xác định khu sản xuất, chế biến nông sản, lâm sản, thủy sàn, hải sản tập trung.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định cụ thể cách xác định, tiêu chí xác định cụ thể các loại dự án thực hiện theo pháp luật chuyên ngành có liên quan và được HĐND xem xét cụ thể từng trường hợp.
Sở TN&MT Yên Bái	Điểm d, khoản 3: Đề nghị bổ sung nội dung “khu, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao”; lý do: Để tạo điều kiện kêu gọi các dự án đầu tư về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, góp phần vào phát triển kinh tế xã hội của địa phương	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Bình Phước	Đề nghị bỏ cụm từ “chế biến”. Ly do: các chế biến nông sản… phải đưa vào trong các cụm hoặc khu công nghiệp
đ) Dự án khai thác khoáng sản được cơ quan có thẩm quyền cấp phép;	UBND tỉnh Lào Cai	Đề nghị làm rõ các công trình phụ trợ, khu vực nhà máy chế biến khoáng sản, nhà điều hành và các công trình phụ trợ khác gẳn với khu khai thác khoáng sản được cấp phép thì có thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất hay không?	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định cụ thể về Dự án khai thác khoáng sản theo pháp luật chuyên ngành có liên quan và được HĐND xem xét cụ thể từng trường hợp,
HĐND tỉnh Bình Phước	Đề nghị bỏ quy định đ) Dự án khai thác khoáng sản được cơ quan có thẩm quyền cấp phép; Lý do: nhằm nâng cao công tác quản lý khai thác khoáng sản mà chủ yếu do tư nhân thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này tiếp tục kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo tính khả thi vì khoáng sản thuộc sở hữu toàn dân như đất đai thuộc sở hữu toàn dân
e) Dự án sử dụng đất vùng phụ cận các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng đã được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất;	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Sửa thành: e) Dự án sử dụng đất vùng phụ cận các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng đã được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; để phủ hợp với quy định tại điểm a khoản 1 Điều 102	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNTM Ninh Bình	“vùng phụ cận” không rõ tiêu chí khó thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Thanh Hóa	Bổ sung điểm g) Các dự án đầu tư trên địa bàn khu kinh tế	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNTM Ninh Bình	Tại khoản 3, đề nghị bổ sung quy định: Trường hợp tạo quỹ đất sạch đủ điều kiện để đấu giá quyền sử dụng đất; trường hợp thu hồi đất làm trụ sở cơ sở sản xuất kinh doanh, thương mại, dịch vụ của tổ chức kinh tế có vốn sở hữu của Nhà nước trên 51%	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Bình Phước	Đề nghị bỏ quy định thu hồi đất vùng phụ cận vì nêu thu hồi đất cả vùng phụ cận ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án hạ tầng	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này tiếp tục kế thừa quy định hiện hành để khai thác hiệu quả phần gia tăng từ quỹ đất liền kế với kết cấu hạ tầng
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Tại khoản 3 Điều 67 Dự thảo Luật bổ quy định bổ sung trường hợp thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, công cộng đối với “... dự án sử dụng đất vùng phụ cận các công trình xây dựng kết cấu hạ tầng đã được xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất”… Đề nghị, nghiên cứu làm rõ mục tiêu khai thác quỹ đất vùng phụ cận và phạm vi, tiêu chí xác định “vùng phụ cận” của công trình xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật theo quy định nêu trên chưa được giải trình cụ thể hoặc giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể đối với trường hợp này. Vì việc thu hồi đất tác động lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất cũng như đảm bảo thu hồi đất đúng theo pháp luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Dự án không sử dụng vốn đầu tư công thuộc đối tượng áp dụng ưu đãi đầu tư đặc biệt theo quy định của pháp luật về đầu tư.	HĐND tỉnh Lai Châu	Để nghị làm rõ thẩm quyền thu hồi đất trong trường hợp này	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Sơn La	Đề nghị làm rõ “ưu đãi đầu tư đặc biệt” được hiểu như thế nào theo quy định của pháp luật về đầu tư
UBND tỉnh Lai Chau	Đề nghị quy định rõ thẩm quyền thu hồi đất đối với trường hợp này
5. Dự án chỉnh trang khu đô thị, chỉnh trang khu dân cư nông thôn khi có đủ các điều kiện sau:	HĐND tỉnh Lai Châu	Để nghị làm rõ thẩm quyền thu hồi đất trong trường hợp này	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
	UBND tỉnh Quảng Ninh	Quy định tại khoản 5 đang mâu thuẫn với khái niệm chỉnh trang đô thị, chỉnh trang khu dân cư nông thôn quy định tại pháp luật quy hoạch đô thị (NĐ 11/2013/NĐ-CP, “Về quản lý phát triển đầu tư đô thị” quy định cụ thể khái niệm tái thiết đô thị, chỉnh trang đô thị theo đó dự án cải tạo chung cư cũ, khu dân cư bị ô nhiễm môi trường, có nguy cơ sạt lở, sụt lún … không phải dự án chỉnh trang đô thị, chỉnh trang khu dân cư nông thôn.
a) Dự án để cải tạo chung cư cũ; khu dân cư bị ô nhiễm môi trường, có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi thiên tai có nguy cơ đe dọa đến tính mạng của người dân; hoặc để di dời các công trình, cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc trường hợp phải di dời do ô nhiễm môi trường theo quy định hoặc để bố trí tái định cư; khu dân cư bị xuống cấp nghiêm trọng về hạ tầng và không phù hợp với quy hoạch;	Sở TNMT Yên Bái	Đề nghị bổ sung thêm nội dung: “...các khu vực đô thị, nông thôn được quy hoạch chi tiết nhưng chưa xây dựng hạ tầng kỹ thuật”.
Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại Điều 67 dự thảo quy định các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, đề nghị quy định cụ thể việc thực hiện dự án thu hồi đất tại điểm a khoản 5 khi “có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi thiên tai có nguy cơ đe dọa đến tính mạng của người dân” và trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người tại điểm e khoản 1 Điều 70 “Đất ở có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi hiện tượng thiên tai khác đe dọa tính mạng con người” thì sẽ thu hồi đất theo quy định tại Điều 67 hay thu hồi đất theo quy định tại Điều 70 dự thảo Luật. Ngoài ra, tại khoản 7 Điều 67 quy định “Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tách từ dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất được quy định tại Điều này”, đề nghị xem xét lại đối với dự án quy định khoản 7 được tách ra từ các dự án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua sự cần thiết phải thu hồi đất, thì có cần thiết phải trình HĐND cấp tỉnh thông qua về sự cần thiết phải thu hồi đất.
b) Phạm vi thu hồi đất gồm khu đất có các công trình và vùng phụ cận của các công trình quy định tại điểm a khoản này;	UBND tỉnh Sóc Trăng	Cần quy định rõ phạm vi vùng phụ cận để có căn cứ thực hiện
UBND tỉnh Quảng Ninh	Xem bổ sung trường hợp thu hồi đất vùng phụ cận, thu hồi đất thực hiện dự án chỉnh trang khu đô thị, khu dân cư nông thôn vào khoản 3 Điều 67 để kiểm soát chặt chẽ việc thu hồi đất.
c) Việc thực hiện dự án phải thực hiện đồng bộ với xây dựng, cải tạo hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu	Tổng cục Khí tượng thủy văn	Cụm từ “dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai” vào điểm c khoản 2 Điều 67, cụ thể như sau: “... giao thông, thủy lợi, dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai, cấp thoát nước...”
6. Dự án lấn biển để sử dụng vào các mục đích quy định tại Điều này.
7. Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tách từ dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất được quy định tại Điều này.
8. Việc thu hồi đất theo quy định tại các khoản 1, 2, 3, 5, 6 và 7 Điều này phải đáp ứng một trong các điều kiện sau:	UBND tỉnh Lào Cai	Đề nghị loại bỏ nội dung này	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lạng Sơn	Đề nghị xem xét điều kiện thu hồi đất vì có một số loại hình dự án sử dụng đất thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất (theo dự thảo Luật) như: công trình thu gom xử lý chất thải; cấp thoát nước, chợ.....có sử dụng vốn đầu tư ngoài ngân sách (doanh nghiệp thực hiện) nhưng lại không thuộc trường hợp phải đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất theo Luật Đầu tư. Do đó, cần bổ sung điều kiện vốn ngoài ngân sách nhà nước có mục đích phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng để Nhà nước thu hồi đất để thực hiện.
Sở TNMT Ninh Bình	Quy định sử dụng vốn ngân sách nhà nước và thuộc trường hợp đấu giá, đấu thầu dự án…khó thực hiện. HĐND cấp tỉnh thông qua nhiều dự án không sử dụng vốn ngân sách nhà nước. Quy định rõ thu hồi đất trong trường hợp này thỉ chủ đầu tư chi trả tiền bồi thường.
HĐND tỉnh Thái Bình	Tại khoản 8 Điều 67 quy định điều kiện: “Sử vốn đầu tư công”, “Thuộc tr3ường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất” là chưa bao quát hết các trường hợp (dự án xã hội hóa sử dụng vốn tài chợ thì sao; hoặc trường hợp doanh nghiệp tại trợ xây dựng cầu thì Nhà nước có thực hiện thu hồi đất không…).
UBND tỉnh Lai Châu, UBND tỉnh Đắk Lắk	- Đề nghị xem xét, bỏ khoản này (việc ràng buộc điều kiện tại 02 quy định trên dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng).
Tỉnh Ủy Quảng Bình	Bổ sung quy định thu hồi đất trong trường hợp thực hiện dự án đầu tư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt sử dụng nguồn vốn xã hội hóa, tài trợ cho phù hợp với thực tiễn
HĐND tỉnh Hà Tĩnh, Tỉnh Ủy Thái Nguyên	Rà soát cho thống nhất với điểm c khoản Điều 63 (Sử dụng đất vào mục đích khoáng sản không phải đấu giá) và điểm đ khoản 3 Điều 67 (dự án khai thác khoáng sản thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất).
a) Sử dụng vốn đầu tư công;
b) Thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Tại Điều 67 (dự thảo): Đề nghị bổ sung thêm khoản 9 quy định: “Đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định Điều này mà phần diện tích đất còn lại của thửa đất sau thu hồi có diện tích, hình thể, vị trí không phù hợp để tiếp tục sử dụng, nếu người sử dụng đất có yêu cầu được thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định thu hồi đất và thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất phải được thể hiện trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án đầu tư”.
Sở TNTM Ninh Thuận	Điều 67: Đề nghị chỉnh chỉnh sửa “Thực hiện các dự án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua sự cần thiết phải thu hồi đất” thành “Thực hiện các dự án được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua sự cần thiết phải thu hồi đất nhưng không quá 3 năm kể từ ngày Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành nghị quyết thu hồi đất”
Tỉnh Ủy Bắc Giang	nghiên cứu rà soát, chỉnh sửa quy định tại Khoản 2, 3 và Khoản 8 Điều này đảm bảo các dự án hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp không phải đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất như hiện nay (theo quy định tại Khoản 8 dự thảo thì dự án xây dựng khu công nghiệp, cụm công nghiệp nếu không sử dụng vốn đầu tư công thì phải đấu giá hoặc đấu thầu mới đủ điều kiện để Nhà nước thu hồi đất).
Tỉnh Ủy Hải Dương	Đề nghị bổ sung Khoản 9 Điều 67: “9. Đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều này mà phần diện tích còn lại của thửa đất sau khi thu hồi hòcó diện tích, vị trí, hính thể không phù hợp để tiếp tục sử dụng, nếu người sử dụng đất có yêu cầu thu hồi đất thì UBND cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định thu hồi đất và thực hiện bỗi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất phải được tính vào phương án bồi thường, hỗ trợ và được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án”.
Điều 68. Căn cứ thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
Việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng phải dựa trên các căn cứ sau đây:
1. Dự án thuộc các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này;	Bộ Quốc phòng	Để nghị sửa thành “1. Các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điều 66 và dự án thuộc các trường hợp thu hồi đất quy định tại Điểu 67 của Luật này”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: ý kiến của Bộ Quốc phòng liên quan đến kỹ thuật son thảo để đảm bảo tính thống nhất trong toàn bộ Dự thảo Luật.
2. Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;	HĐND tỉnh Lai Châu	Quy định căn cứ Kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện được duyệt, tuy nhiên, tại khoản 3 Điều 47 quy định phải trình HĐND cấp tỉnh thông qua danh mục dự án thu hồi đất. Mâu thuẫn, xem lại.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nôi dung này đã được quy định trong phần quy hoạch, kế hoạch sử dụng đât
3. Tiến độ sử dụng đất thực hiện dự án.	UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị sửa đổi khoản 3 Điều 68 “Tiến độ sử dụng đất thực hiện dự án” thành “Tiến độ sử dụng đất của dự án đầu tư được phê duyệt”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự án được duyệt hay không được duyệt thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư, Đầu tư công
Bộ Quốc phòng	Đề nghị bổ sung nội dung: “4. Trường hợp đất chưa cỏ trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh nhưng cần phải thu hồi để thực hiện ngay nhiệm vụ quốc phòng, an ninh thì Bộ Quôc phòng, Bộ Công an thông nhât với UBND câp tỉnh, xin ý kiên Bộ Tài nguyên và Môi trường, bảo cảo Thủ tướng Chỉnh phủ xem xét, quyết định ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: ý kiến của Bộ Quốc phòng không thống nhất vơi Chương quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
Sở TNMT Ninh Thuận,	Đề nghị sửa đổi khoản 3 Điều 68 “3. Tiến độ sử dụng đất thực hiện dự án” thành “Tiến độ sử dụng đất của dự án đầu tư được phê duyệt”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp
UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị xác định rõ căn cứ vào “Tiến độ sử dụng đất thực hiện dự án” được xác định trên cơ sở nào?	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này thực hiện theo pháp luật về đầu tư, chuyên ngành
Điều 69. Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai
1. Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm:
h) Đất sản xuất nông nghiệp không được sử dụng trong thời hạn 36 tháng liên tục và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không đưa đất vào sử dụng;	Sở Tư pháp Hải Dương	Đề nghị nghiên cứu kế thừa quy định tại điểm h khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: điểm h khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013 quy định đất nông nghiệp không được sử dụng 12, 18. 24 tháng thì bị thu hồi là ngắn, không có tính khả thi trên thực tế. Dự thảo lần này quy định thời gian không sử dụng 36 tháng và bổ sung trước khi thu hồi có xử phạt để đảm báo tính khả thi khi thu hồi đất đối với trường hợp này.
i) Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp mà không đưa đất vào sử dụng theo tiến độ ghi trong dự án đầu tư mà đã bị xử phạt nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 124 của Luật này mà vẫn không đưa đất vào sử dụng và không nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm.	Bộ Tài chính	Tại điểm c khoản 1 Điều 124 và khoản d, khoản 3 Điều 130 dự thảo có 02 trường hợp chậm đưa đất vào sử dụng và không đưa đất vào sử dụng. Đề nghị rà soát lại để thống nhất giữa các điều tại dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu chỉnh sửa vào dự thảo luật cho phù hợp.
Điều 70. Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người	Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung quy định trường hợp đất có nguồn gốc cổ phần hóa mà tổ chức sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất khác với mục đích sử dụng đất theo phương án cổ phần hóa đã được cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt thì Nhà nước thu hồi.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc xử lý đối với đất có nguồn gốc về cổ phần hóa cần được rà soát xem xét xử lý phù hợp với tinh thần chỉ đạo tại Nghị quyết 18-NQ/TW và thực tế thực hiện nghĩa vụ tài chính của các doanh nghiệp đang sử dụng đất. Đồng thời dự thảo Luật đã có quy định về xử lý các trường hợp chuyển mục đích để thực hiện dự án đầu tư khu đô thị, nhà ở thương mại.
Sở TNMT Hưng Yên:	Đề nghị quy định bổ sung việc thu hồi đất trong các trường hợp xử lý nợ.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc xử lý nợ thường áp dụng trong các hợp đồng thế chấp bằng quyền sử dụng đất. Đối với trường hợp này Luật Đất đai và Bộ Luật Dân sự và pháp luật về giao dịch bảo đảm đã có quy định để xử lý.
1. Các trường hợp thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người bao gồm:
a) Tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất; người sử dụng đất thuê của Nhà nước trả tiền thuê đất hàng năm bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm hoặc không còn nhu cầu sử dụng đất;	Tỉnh ủy Kon Tum	Hiện nay các doanh nghiệp bị dừng hoặc thu hồi giấy đăng ký kinh doanh nhưng không làm thủ tục giải thể, phá sản nên không có cơ sở để thu hồi đất. Do đó Đề nghị bổ sung thành: “Tổ chức được Nhà nước giao đất … phá sản, dừng hoặc thu hồi giấy đăng ký kinh doanh...”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Việc thu hồi đất theo quy định tại khoản 1 Điều này phải dựa trên các căn cứ sau đây:
e) Văn bản chấm dứt dự án đầu tư đối với trường hợp quy định tại điểm g khoản 1 Điều này.	UBND Hà Giang:	Đề nghị sửa thành: “e) Văn bản chấm dứt dự án đầu tư theo quy định của pháp luật* về đầu tư đối với trường hợp quy định tại điểm g khoản 1 Điều này. ”*	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa tai dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 71. Thẩm quyền thu hồi đất
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất đối với tổ chức, tổ chức tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;	Bộ Ngoại giao	Đề nghị bổ sung như sau: “1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phối hợp với Bộ Ngoại giao trong trường hợp cho thuê đất, thu hồi đất của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao và trong xử lý các vụ việc liên quan đến tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
	UBND tỉnh Quảng Ninh, Tỉnh Ủy Bạc Liêu	Bổ sung quy định UBND cấp tỉnh được phép ủy quyền cho UBND cấp huyện vì việc thu hồi, giải phóng mặt bằng chủ yếu do UBND cấp huyện thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã có quy định về ủy quyền trong trường hợp khu đất thu hồi có cả tổ chức, hộ gia đình, cá nhân. Đối với trường hợp chỉ có tổ chức thì không thực hiện ủy quyền để đảm bảo phù hợp với thẩm quyền giao đất, cho thuê đất của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Đồng thời có có sở để tổ chức bị thu hồi đất khiếu nại theo quy định của pháp luật.
2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:
b) Thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam;	UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, HĐND tỉnh Khánh Hòa	Tại điểm b khoản 2 Điều 71 Thẩm quyền thu hồi đất quy định Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây: Thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam; tuy nhiên, tại điểm d khoản 1 Điều 61 quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp sau đây: Giao đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Đề nghị xem xét trường hợp “Giao đất đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài” giao UBND cấp huyện thực hiện để đảm bảo tính thống nhất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: để xác định nhân thân của người Việt Nam định cư ở nước ngoài cần có thông tin từ các cơ quan có thẩm quyền về quản lý xuất nhập cảnh. Do đó, việc giao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là phù hợp.
c) Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn;
d) Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định tại khoản 1 và các điểm a, b và c khoản này.	Sở Tư pháp Hải Dương, HĐND tỉnh Lai Châu, HĐND tỉnh Hòa Bình, Tỉnh Ủy Hải Dương, HĐND tỉnh Tiền Giang, UBND tỉnh Hòa Bình	Đề nghị quy định chuyển thành thẩm quyền thu hồi đất của UBND cấp tỉnh	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này thực hiện theo tinh thần tiếp tục phân cấp theo Nghị quyết số 18-NQ/TW.
HĐND tỉnh Thái Bình	Tại khoản 2 Điều 36 Luật thi hành án dân sự năm 2008 (sửa đổi các năm 2014, 2018, 2020) quy định Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền chủ động ra quyết định thu hồi đất và tài sản khác thuộc diện sung công quỹ Nhà nước	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật và Luật có liên quan cho phù hợp.
Điều 72. Thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng	UBND tỉnh Kiên Giang	Đề nghị nghiên cứu sửa đổi, bổ sung theo hướng: thời gian thông báo thu hồi đất cho đến khi có quyết định thu hoi đất là 90 ngày đối với tất cả các loại đất; sau khi có thông báọ thu hồi đất thì người sử dụng đất không được thực hiện các quyền. Trường hợp cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đã ban hành thông báo thu hồi đất, nhưng sau 01 năm mà chưa ban hành quyêt định thu hồi đất thì người sử dụng đất được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung được quy định trong Luật hiện hành để đảm bảo cho người có đất thu hồi có thời gian chuẩn bị nơi ở mới, cuộc sống mới, tìm kiếm việc làm mới. Đồng thời, theo quy định của Luật Đất đai thì người sử dụng đất chỉ bị chấm dứt quyền sử dụng đất khi có quyết định thu hồi đất.
1. Trước khi có quyết định thu hồi đất, chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp và 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi biết. Nội dung thông báo thu hồi đất gồm kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.	Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị sửa thành “Sau khi dự án đầu tư được phê duyệt, chậm nhất là 15 ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi biết. Nội dung thông báo thu hồi đất gồm kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc ban hành thông báo thu hồi đất cần căn căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Đề nghị sửa đổi khoản 1 như sau: “Trước khi tiến hành điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi biết. Việc thông báo thu hồi đất được thực hiện theo quy định tại Điều 74 Luật này.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lai Châu, UBND tỉnh Quảng Trị, UBND tỉnh Hòa Bình	Đề nghị chỉnh sửa thành “1. Trước khi có quyết định thu hồi đất, chậm nhất là 30 ngày đối với đất nông nghiệp và 60 ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo thu hồi đất cho người có đất thu hồi biết. Nội dung thông báo thu hồi đất gồm kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm”; hoặc cần rút ngắn thời gian xuống còn từ 30 đến 60 ngày để đảm bảo tiến độ thực hiện dự án đầu tư.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo thời gian ổn định cuộc sống của người có đất bị thu hồi, hạn chế các hậu quả xã hội phát sinh từ việc rút ngắn thời hạn chuẩn bị này. Thời hạn nêu tại dự thảo luật là phù hợp với thời gian thu hoạch vụ mùa cũng như có thời gian hợp lý cho người có đất thu hồi chuẩn bị chỗ ở. Đồng thời dự thảo Luật đã có quy định cho phép thu hồi đất sớm hơn thời hạn nếu trên nếu được người có đất thu hồi đồng ý.
UBND tỉnh Tiền Giang	Nghiên cứu cho phép khảo sát, đo đạc trước khi ban hành thông báo thu hồi đất để đảm bảo chính xác thông tin của thông báo thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung thông báo thu hồi đất phải căn cứ vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện; việc khảo sát, đo đạc đã được thực hiện trước để có thông tin dự án đưa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện.
Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam	Đề nghị mở rộng đối tượng được thông báo thu hồi đất (đến người nhận thế chấp quyền sử dụng đất).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 73. Tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng; quản lý, khai thác sử dụng quỹ đất đã thu hồi
Điều 74. Trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng	UBND tỉnh Lào Cai	Bổ sung quy định về trình tự, thủ tục đối với với trường hợp thu hồi đất nhưng vắng chủ sử dụng đất và trình tự thủ tục đối với trường hợp đất đang có tranh chấp và đang trong quá trinh thực hiện giải quyết tranh chấp theo quy định.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Họp dân để phổ biến, tiếp nhận ý kiến của người dân về các nội dung:	HĐND tỉnh Gia Lai	Đề nghị sửa “dân” thành “người có đất bị thu hồi” cho thống nhất với các điều luật	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc họp dân ngoài người có đất thu hồi còn có tổ chức, cá nhân có liên quan như tổ trưởng dân phố, các tổ chức chính trị tại địa phương….
2. Xây dựng và thực hiện kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm được quy định như sau:	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Đề nghị bổ sung thêm 1 điểm vào khoản 2 quy định xử lý đối với trường hợp người sử dụng đất vắng mặt, tranh chấp theo hướng: Đối với trường hợp vắng chủ sử dụng thì sau khi thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi, tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phối hợp Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các đoàn thể địa phương tiến hành kiểm đếm và ký tên xác nhận vào biên bản kiểm đếm làm cơ sở để lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đối với trường hợp tranh chấp thì lập biên bản kiểm đếm chung cho những người có tranh chấp.	Cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật hoặc quy định chi tiết tại văn bản dưới luật.
	Sở TN&MT Yên Bái	- Quy trình tại khoản 1, khoản 2 đề nghị sửa lại thành các bước như sau: “(1) Bước 1: Xây dựng và ban hành Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm 1. Chủ đầu tư lập Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm kèm theo căn cứ pháp lý có liên quan của công trình, dự án gửi Sở Tài nguyên và Môi trường hoặc phòng Tài nguyên và Môi trường xem xét, trình Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm đối với công trình, dự án thuộc thẩm quyền. 2. Việc xây dựng kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm phải đảm bảo đáp ứng nhu cầu, tiến độ giải phóng mặt bằng của từng công trình, dự án và quy định của pháp luật. Nội dung kế hoạch: a) Lý do thu hồi đất; b) Diện tích, vị trí khu đất thu hồi trên cơ sở hồ sơ địa chính hiện có hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc kế hoạch sử dụng đất; trường hợp thu hồi đất theo tiến độ thực hiện dự án thì ghi rõ tiến độ thu hồi đất; c) Kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, trong đó ghi cụ thể về thời gian bắt đầu việc khảo sát đo đạc kiểm đếm các thửa đất nằm trong ranh giới thu hồi đất. d) Dự kiến về kế hoạch di chuyển và bố trí tái định cư; đ) Giao nhiệm vụ lập, thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. e) Yêu cầu các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất trong vùng dự án giữ nguyên hiện trạng đất đai; dừng việc trồng cây lâu năm, xây dựng, cải tạo, sửa chữa các công trình; dừng việc chia tách thửa đất để thực hiện việc chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất kể từ ngày họp phổ biến Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm; có trách nhiệm phối hợp với Chủ đầu tư, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hoặc tổ chức dịch vụ công về đất đai làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng, chính quyền địa phương và đơn vị đo đạc để thực hiện việc đo đạc, xác định các thông tin địa chính của thửa đất thu hồi. 3. Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm sau khi được phê duyệt phải được gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã và thôn, bản, tổ dân phố, khu dân cư, người sử dụng đất tại khu vực thu hồi đất; gửi cho các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh nơi có đất bị thu hồi. 4. Sau khi Kế hoạch thu hồi đất, điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm được phê duyệt thì Chủ đầu tư, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hoặc tổ chức dịch vụ công về đất đai làm nhiệm vụ bồi thường giải phóng mặt bằng, chính quyền địa phương và đơn vị đo đạc (nếu có) họp nhân dân tại khu vực có thu hồi đất để công bố Kế hoạch này. (2) Bước 2: Đơn vị thực hiện nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng bao gồm tổ chức dịch vụ công về đất đai, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. (3) Bước 3: Trích lục địa chính, trích đo địa chính thửa đất, đo đạc chỉnh lý thửa đất nằm trong ranh giới thu hồi đất (4) Bước 4: Thông báo thu hồi đất 1. Trên cơ sở hồ sơ trích lục địa chính, trích đo địa chính thửa đất, đo đạc chỉnh lý thửa đất nằm trong ranh giới thu hồi đất do Văn phòng Đăng ký đất đai hoặc đơn vị hành nghề đo đạc bản đồ lập, Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện lập hồ sơ thông báo thu hồi đất gửi Phòng Tài nguyên và Môi trường nếu thẩm quyền thu hồi đất thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường nếu thẩm quyền thu hồi đất thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. 2. Cơ quan Tài nguyên và Môi trường thẩm định, trình Ủy ban nhân dân cấp thẩm quyền ký ban hành thông báo thu hồi đất. 3. Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với Chủ đầu tư, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức họp với người sử dụng đất và các tổ chức có liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để thực hiện. (5) Bước 5: Điều tra, khảo sát, đo đạc xác định diện tích đất thu hồi; Kiểm kê đất đai, tài sản gắn liền với đất…”. - Ngoài ra, tại điểm a khoản 2 đề nghị bỏ nội dung gửi đến từng người có đất thu hồi do thời điểm này có thể chưa xác định được đầy đủ các chủ sử dụng trong khu vực cần thu hồi, nếu gửi đến từng người sẽ sảy ra tình trạng không đầy đủ phải điều chỉnh, bổ sung thông báo nhiều lần. Do đó, ở giai đoạn này chỉ cần ban hành thông báo thu hồi đất chung trong khu vực có đất bị thu hồi và thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi. - Tại Điều này đề nghị bổ sung khoản 6 giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này để xử lý một số trường hợp các biệt trong thực tế như: trường hợp người sử dụng đất vắng mặt do yếu tố khách quan như đi nước ngoài, chấp hành thi hành án, tranh chấp,.. - Quy trình tại điểm a khoản 4 đang nêu: “a) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quy định tại Điều 71 của Luật này quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày”, nhưng tại khoản 5 Điều 79 lại nêu: “5. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất.”. Do vậy, 02 điều nay đang có sự mâu thuẫn chưa đồng nhất với nhau nên đề nghị xem xét lại.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thu hồi đất ban hành thông báo thu hồi đất.	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang, UBND tỉnh Đồng Nai, UBND tỉnh Cà Mau, Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi, UBND tỉnh Hòa Bình, UBND tỉnh Lào Cai, Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị rà soát chỉnh sửa quy định thông báo thu hồi đất cho phù hợp với biến động về chủ thể sử dụng đất như không có mặt tại địa phương, các trường hợp không phối hợp, không phải người địa phương, kinh phí thông báo, ghi nhận hiện trạng trước khi thông báo..	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật hoặc tại văn bản quy định chi tiết thi hành cho phù hợp.
Thông báo thu hồi đất được gửi đến từng người có đất thu hồi, họp phổ biến đến người dân trong khu vực có đất thu hồi và thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng, niêm yết tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;
d) Trường hợp người sử dụng đất trong khu vực có đất thu hồi không phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng trong việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm thì Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tổ chức vận động, thuyết phục để người sử dụng đất thực hiện.	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang, Sở Tư pháp Hải Dương.	Đoạn thứ hai điểm d khoản 2: đề nghị điều chỉnh cụm từ “Trong thời gian 10 ngày kể từ ngày được vận động, thuyết phục …” thành “Sau thời gian 10 ngày kể từ ngày được vận động, thuyết phục …” để đảm bảo chặt chẽ, tránh hiểu nhằm nội dung.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật hoặc tại văn bản quy định chi tiết thi hành cho phù hợp.
Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày được vận động, thuyết phục mà người sử dụng đất vẫn không phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định kiểm đếm bắt buộc. Người có đất thu hồi có trách nhiệm thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc. Trường hợp người có đất thu hồi không chấp hành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và tổ chức thực hiện cưỡng chế theo quy định tại Điều 75 của Luật này.
3. Lập, thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được quy định như sau:
a) Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức lấy ý kiến về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hình thức tổ chức họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi, đồng thời niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.	Tỉnh Ủy Sơn La	Đề nghị bổ sung quy định trong trường hợp sau khi đối thoại vẫn không nhất trí với phương án bồi thường	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật đã có quy định: Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng có trách nhiệm tổng hợp ý kiến đóng góp bằng văn bản, ghi rõ số lượng ý kiến đồng ý, số lượng ý kiến không đồng ý, số lượng ý kiến khác đối với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; phối hợp với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi tổ chức đối thoại đối với trường hợp còn có ý kiến không đồng ý về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; hoàn chỉnh phương án trình cơ quan có thẩm quyền.
4. Việc quyết định thu hồi đất, phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được quy định như sau:
a) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quy định tại Điều 71 của Luật này quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày;	UBND tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh, Gia Lai, Sở TNTM Ninh Thuận	Tại điểm a khoản 4 Điều 74 của dự thảo Luật quy định “a) Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quy định tại Điều 71 của Luật này quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong cùng một ngày”. Tuy nhiên, tại khoản 5 Điều 79 quy định “5. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất”. Đề nghị chỉnh sửa để đảm bảo thống nhất về quy định và thời gian.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh ủy Kon Tum:	Đề nghị xem xét rà soát biên tập cho đồng bộ, đảm bảo đúng với định hướng Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Trường hợp người có đất thu hồi không bàn giao đất cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thì Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tổ chức vận động, thuyết phục để người có đất thu hồi thực hiện.	Tỉnh Ủy Sơn La	Đề nghị quy định số ngày sau khi được tuyên truyền vận động … thì cưỡng chế thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Đây là quy định có tính nguyên tắc, tùy thuộc quy mô thu hồi, số lượng người bị thu hồi đất, tính chất, mức độ phức tạp của từng trường hợp cụ thể và thực trạng hệ thống cơ quan nhà nước, đoàn thể chính trị cấp cơ sở để quyết định, nhằm mục đích hạn chế phải áp dụng biện pháp cưỡng chế.
Điều 75. Cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc
1. Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc:
a) Việc cưỡng chế phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;	Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại Điều 74 và Điều 75 dự thảo: - Đề nghị bổ sung quy định về cưỡng chế kiểm đếm, cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc và bảo vệ thi công đối với trường hợp có phần diện tích đất và tài sản trên đất trong hành lang bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không. - Nguyên nhân: Điều 74, 75 của dự thảo quy định kiểm đếm bắt buộc, cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc và cưỡng chế thu hồi đất đối với trường hợp người có đất thu hồi. Tuy nhiên, khi thực hiện dự án đường điện thuộc trường hợp không thu hồi đất (Điều 93 của Dự thảo quy định bồi thường thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng công trình có hành lang bảo vệ an toàn: “Khi Nhà nước xây dựng công trình công cộng, quốc phòng, an ninh có hành lang bảo vệ an toàn mà không thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn thì người sử dụng đất được bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ”), hộ dân không thực hiện kiểm kê, không cho phép kéo dây dẫn diện trên phần đất của họ, Nhà nước không có cơ sở để tiến hành cưỡng chế kiểm đếm đất, tài sản bị ảnh hưởng nên để xác định việc hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất rất khó khăn.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
b) Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị bổ sung điểm c) Không thực hiện cưỡng chế trong thời gian từ 22 giờ đến 6 giờ sáng ngày hôm sau; các ngày nghỉ, lễ theo quy định của pháp luật; trong thời gian trước và sau 15 ngày của tết nguyên đán; các ngày truyền thống đối với các đối tượng chính sách nếu họ là người bị cưỡng chế và các trường hợp đặc biệt khác làm ành hưởng đến an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, phong tục tập quán tại phương.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo tính thống nhất và ổn định.
2. Cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định kiểm đếm bắt buộc sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục;	UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa thành “a) Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định kiểm đếm bắt buộc sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục hoặc đã thông báo, liên hệ 03 lần trong thời hạn 10 ngày nhưng người sử dụng đất không phối hợp;” - Lý do: Tránh trường hợp người sử dụng đất cố tình né tránh cơ quan chức năng thì vẫn có chế tài áp dụng.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật hoặc tại văn bản quy định chi tiết thi hành cho phù hợp.
b) Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;	Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại điểm b khoản 2 Điều 75 dự thảo quy định: Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi. Đề nghị quy định cụ thể thời gian niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và quy định về thời gian sẽ được cụ thể trong Nghị định hoặc là văn bản dưới Luật.
4. Trình tự, thủ tục thực hiện quyết định cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc được quy định như sau:	Sở TNTM Ninh Bình, HĐND tỉnh Thanh Hóa	Cần quy định cụ thể thành lập Ban cưỡng chế	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và quy định về thời gian sẽ được cụ thể trong Nghị định hoặc là văn bản dưới Luật
Điều 76. Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất
1. Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất thực hiện như sau:
a) Việc cưỡng chế phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;
b) Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính;
c) Không thực hiện cưỡng chế trong thời gian từ 22 giờ đến 06 giờ sáng ngày hôm sau; các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật; trong thời gian 15 ngày trước và sau tết nguyên đán; các ngày truyền thống đối với các đối tượng chính sách nếu họ là người bị cưỡng chế và các trường hợp đặc biệt khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương;	Sở TNMT Thái Bình	Điểm c khoản 1: Đề nghị bỏ nội dung quy định “trong thời gian 15 ngày trước và sau tết nguyên đán” hoặc nếu giữ nguyên thì điều chỉnh thời gian còn 07 ngày, để đảm bảo các những công trình trọng điểm, yêu cầu tiến độ thi công trước tết mà diện tích bị thu hồi là đất nông nghiệp không ảnh hưởng đến việc đón tết.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định của Luật liên quan đến đảm bảo quyền công dân, thể hiện chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước.
Tỉnh Ủy Bắc Giang	Điều 76. Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất: Đề nghị bỏ nội dung quy định “các ngày truyền thống đối với các đối tượng chính sách nếu họ là người bị cưỡng chế” tại điểm c, Khoản 1 do quy định còn chung chung, ngày truyền thống của nhiều nhóm đối tượng chính sách chưa được quy định cụ thể dẫn đến sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp trong quá trình triển khai thực hiện.
d) Việc cưỡng chế thu hồi đất thực hiện với người sử dụng đất, người có tài sản gắn liền với đất và đối tượng khác có liên quan đến khu đất thu hồi (nếu có).	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Đề nghị bổ sung làm rõ thêm quy định tại điểm d khoản 1 về thủ tục xử lý cưỡng chế buộc di dời đối với trường hợp chủ sử dụng đất đã bàn giao mặt bằng nhưng người ở đậu, ở nhờ trên đất không bàn giao mặt bằng.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo đã có quy định về đối tượng khác có liên quan, trong đó có những trường hợp ở nhờ trên đất của người khác.
UBND tỉnh Bình Phước	Đề nghị bổ sung quy định cưỡng chế thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn nhưng không thuộc đối tượng thu hồi đất theo Điều 93	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:	HĐND tỉnh Hòa Bình	Bổ sung nội dung thực hiện cưỡng chế khi đã thực hiện đầy đủ việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với người bị thu hồi đất theo đúng quy định pháp luật	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị bổ sung vào khoản 2 Điều 76 nội dung thực hiện cưỡng chế trong trường hợp quyết định thu hồi đất đã thực hiện đầy đủ việc bồi thường, hỗ trợ đối với người bị thu hồi đất theo đúng quy định của pháp luật.
a) Quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành mà người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và cơ quan tài nguyên và môi trường hoặc tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục;	Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang, UBND tỉnh Hòa Bình	(1) Đề nghị sửa đổi điểm a khoản 2 như sau: “Quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành mà người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau 30 ngày kể từ khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và cơ quan tài nguyên và môi trường hoặc tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục”; (2) thêm đối tượng là người có tài sản gắn liền với đất và đối tượng khác có liên quan đến khu đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất cũng bị cưỡng chế.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp. Việc cưỡng chế thu hồi đất đối với người có tài sản gắn liền với đất, Dự thảo Luật đã quy định tại khoản 1 Điều này.
b) Ban thực hiện cưỡng chế có trách nhiệm chủ trì lập phương án cưỡng chế và dự toán kinh phí cho hoạt động cưỡng chế trình Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt; bàn giao đất cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Trường hợp trên đất thu hồi có tài sản thì Ban thực hiện cưỡng chế phải bảo quản tài sản; chi phí bảo quản tài sản đó do chủ sở hữu chịu trách nhiệm thanh toán;	Tỉnh Ủy Hải Dương, UBND tỉnh Cà Mau	Bổ sung quy định xử lý sau khi thực hiện cưỡng chế thu hồi đất mà người có đất bị thu hồi không nhận lại tài sản	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật hoặc văn bản dưới Luật cho phù hợp.
c) Lực lượng Công an có trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế quyết định thu hồi đất;
d) Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện việc giao, niêm yết công khai quyết định cưỡng chế quyết định thu hồi đất; tham gia thực hiện cưỡng chế; phối hợp với Ban cưỡng chế niêm phong, di chuyển tài sản của người bị cưỡng chế thu hồi đất;
đ) Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan chịu trách nhiệm phối hợp với Ban thực hiện cưỡng chế thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất khi Ban thực hiện cưỡng chế có yêu cầu.
6. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
	Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại các Điều 74, Điều 75, Điều 76 dự thảo quy định về vai trò, nhiệm vụ của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã trong việc tổ chức vận động, thuyết phục người sử dụng đất liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất... Tuy nhiên, đối với những địa phương không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã (như huyện Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) thì sẽ do cơ quan, tổ chức nào thực hiện, đề nghị phải quy định cụ thể trong nội dung dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 77. Trưng dụng đất
3. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền quyết định trưng dụng đất, quyết định gia hạn trưng dụng đất. Người có thẩm quyền trưng dụng đất không được phân cấp thẩm quyền cho người khác.	HDDND tỉnh Bình Phước	Đề nghị bỏ quy định tại khoản 3 Điều 67, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền quyết định trưng dụng đất, quyết định gia hạn trưng dụng đất. Chỉ nên để thẩm quyền ở cấp tỉnh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: việc giao Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền quyết định trưng dụng đất, quyết định gia hạn trưng dụng đất để đảm bảo đáp với yêu cầu chung về thẩm quyền giải quyết trường hợp khẩn cấp như phòng chống thiên tai, lũ lụt,…
7. Việc bồi thường thiệt hại do việc trưng dụng đất gây ra thực hiện theo quy định sau đây:
b) Trường hợp đất trưng dụng bị hủy hoại thì việc bồi thường được thực hiện bằng tiền theo giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất trên thị trường tại thời điểm thanh toán;	UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa thành “b) Trường hợp đất trưng dụng bị hủy hoại thì việc bồi thường được thực hiện bằng tiền theo giá đất do Nhà nước xác định giá đất cụ thể tại thời điểm thanh toán;” - Lý do: Giá chuyển nhượng trên thị trường rất khó xác định và không thỏa thuận được thì nhiệm vụ cấp bách bị định trệ hoặc bị khiếu kiện phức tạp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này để đảm bảo quyền và lợi ích của người bị thu hồi đất và thống nhất với các quy định về giá đất.
d) Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện nơi có đất trưng dụng thành lập Hội đồng để xác định mức bồi thường thiệt hại do thực hiện trưng dụng đất gây ra trên cơ sở văn bản kê khai của người sử dụng đất và hồ sơ địa chính. Căn cứ vào mức bồi thường thiệt hại do Hội đồng xác định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện quyết định mức bồi thường;	UBND tỉnh Bình Phước	Làm rõ trường hợp nào thì do cấp tỉnh quyết định. Trường hợp nào do cấp huyện quyết định	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này kế thừa quy định hiện hành để đảm bảo tính linh hoạt theo thực tế khi xảy ra tình huống khẩn cấp.
Điều 78. Sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư		Chọn phương án 1: Sở TNMT Hưng Yên, UBND tỉnh Kiên Giang,UBND tỉnh Lào Cai, UBND Đà Nẵng, UBND Bà Rịa – Vũng Tàu Chọn Phương án 2: Gia Lai, Hà Giang, Sở Tư pháp Hải Dương,Tỉnh ủy Kon Tum, TU Nam Định, UBND Đắk Lắk, Viện Khoa học Tài nguyên nước
TU Bình Thuận	Đề nghị nghiên cứu, sửa đổi việc sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tu theo hướng không giới hạn như dự thảo Luật đã đề cập, nên mở rộng cho tất cả các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ, nông nghiệp, dự án đô thị, nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn, có vốn ngoài ngân sách theo Luật Đầu tư năm 2020
UBND tỉnh Kiên Giang	Đề.nghị nghiên cứu bổ sung về cơ chế khi nhà đầu tư không thỏa thuận được 100% diện tích đất để thực hiện dự án	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
1.	Sở TNMT Hà Tĩnh:	Thay bằng phương án “Việc sử dụng đất để thực hiện dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyên nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật” Lý do: Dự án đô thị, nhà ở thương mại đáp ứng yêu cầu tại khoản 8 Điều 67 (Sử dụng vốn đầu tư công, thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất) cần phải thực hiện thu hồi đất..
PA1: Việc sử dụng đất để thực hiện dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này và dự án đô thị, nhà ở thương mại mà phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.	Sở TN&MT Yên Bái	- Tại khoản 1: Lựa chọn Phương án 1, tuy nhiên đề nghị chỉnh sửa lại như sau: “Việc sử dụng đất để thực hiện dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này mà phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.” Bỏ cụm từ “và dự án đô thị, nhà ở thương mại” do loại hình dự án này đã quy định trong điểm c khoản 3 Điều 67 dự thảo Luật Đất đai. Bên cạnh đó tại khoản này quy định “Việc nhận chuyển nhượng để chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này không áp dụng đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích phi nông nghiệp.” Như vậy, nếu dự án đầu tư thuộc trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà phải chuyển mục đích sử dụng đất nhưng trong diện tích nhận chuyển nhượng có trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất mà không được phép nhận chuyển nhượng thì sẽ áp dụng hình thức nào để có đất thực hiện dự án. - Tại khoản 2: Đề nghị sửa đổi, bổ sung như sau: “2. Trường hợp trong khu vực đất thực hiện dự án quy định tại khoản 1 Điều này có diện tích đất do Nhà nước quản lý mà không đủ điều kiện tách thành dự án độc lập được thì Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư.”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Hưng Yên	Xem lại, tại Điều 67, dự án khu đô thị và nhà ở thương mại thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Địa phương chọn Phương án 1, tuy nhiên đề nghị xem xét, làm rõ việc nhận chuyển nhượng để chuyển mục đích sử dụng đất không áp dụng đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích phi nông nghiệp, dẫn đến các dự án sẽ không thực hiện được việc nhận chuyển nhượng để thực hiện dự án vì thường sẽ có ảnh hưởng ít nhiều đến các loại đất không áp dụng nêu trên; đề nghị xem xét bỏ nội dung này. Ngoài ra, đối với việc thỏa thuận nhận chuyển nhượng để thực hiện thực hiện dự án, kính đề nghị xem xét bổ sung nội dung như sau: - Việc thu hồi đất hay thực hiện thỏa thuận nhận chuyển nhượng để thực hiện dự án nhằm đảm bảo thực hiện theo mục đích sử dụng đất và quy hoạch đã được duyệt. Vì vậy, nếu dự án thuộc trường thu hồi đất sẽ được bồi thường theo giá Nhà nước, trong lúc đó đối với các dự án thỏa thuận sẽ thực hiện bồi thường theo giá được thỏa thuận đã được thống nhất giữa Nhà đầu tư và người sử dụng đất. Do đó, nhằm đảm bảo lợi ích hài hòa giữa người dân, doanh nghiệp và thực hiện được mục tiêu theo quy hoạch đã được Nhà nước phê duyệt, kính đề nghị xem xét bổ sung nội dung thu hồi đất sau khi thỏa thuận được giá bồi thường đồng thời trong trường hợp chủ đầu tư đã thỏa thuận được với trên 75% số lượng chủ sử dụng đất mà không thỏa thuận được với các chủ sử dụng đất còn lại thì Nhà nước thu hồi đất của các chủ sử dụng đất không thỏa thuận được và bồi thường về đất tính theo giá đất trung bình của các trường hợp đã thỏa thuận của dự án để tiến hành thu hồi đất thực hiện dự án theo đúng quy định.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Hội Nông dân	Đề nghị lựa chọn PA2, vì PA1 dẫn đến tình trạng thu gom đất nông nghiệp, sau đó xin chuyển mục đích sử dụng sang đất ở, gây thiệt thòi cho người có đất nông nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang	Chọn phương án 2 nhằm hạn chế việc phân lô, bán nền. Đồng thời, làm rõ “Việc nhận chuyển nhượng để chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này không áp dụng đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích phi nông nghiệp.” đối với trường hợp không thuộc Nhà nước thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Sơn La	Dự án đô thị, nhà ở thương mại thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 67, đề nghị xem lại.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Bắc Kạn	Tại Điều 78 nên quy định chế tài xử lý trong trường hợp các dự án đầu tư không thỏa thuận được hết toàn bộ khu đất thực hiện dự án dẫn tới việc khó khăn cho nhà đầu tư (có thể xử lý theo hướng thu hồi khi diện tích đã thỏa thuận đạt tỷ lệ 70% diện tich hoặc Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp này để thực hiện đấu giá , tiền của nhà đầu tư nhận thỏa thuận được bồi hoàn).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
PA2: Việc sử dụng đất để thực hiện dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này mà không thuộc trường hợp dự án đô thị, nhà ở thương mại và phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.	Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị quy định tất cả các trường hợp sử dụng đất đều thực hiện thu hồi đất, do đó bỏ quy định về nhận chuyển nhượng tại điều khoản này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị bỏ quy định: Việc nhận chuyển nhượng để chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này không áp dụng đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích phi nông nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh An Giang	Tại Điều 78 (dự thảo) quy định sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, đề xuất chọn phương án 1 vì hầu như các dự án trên địa bàn tỉnh An Giang đều có sử dụng đất trồng lúa, nếu không cho phép tổ chức kính tế nhận chuyển nhượng loại đất trồng lúa (như quy định tại phương án 2) thì không triển khai được.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Việc nhận chuyển nhượng để chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này không áp dụng đối với trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang mục đích phi nông nghiệp.	UBND Đà Nẵng	Đề nghị điều chỉnh lại như sau: “Việc nhận chuyển nhượng để chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại khoản này không áp dụng đối với trường hợp nhận chuyến nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng sang mục đích phi nông nghiệp. ”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Trường hợp trong khu vực đất thực hiện dự án quy định tại khoản 1 Điều này có diện tích đất do Nhà nước quản lý mà không tách thành dự án độc lập được thì Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư.	HĐND tỉnh Bình Phước	Đề nghị quy định rõ tỷ lệ diện tích đất do Nhà nước quản lý	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT tỉnh Quảng Ngãi	Tại khoản 2 Điều 78: Đề nghị điều chỉnh, bổ sung thành: “Trường hợp trong khu vực đất thực hiện dự án quy định tại khoản 1 Điều này có diện tích đất do Nhà nước quản lý, đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích, đất mà người đang sử dụng đất không có quyền chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai và không có tài sản gắn liền với đất mà không tách thành dự án độc lập được thì Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Tài chính	Đề nghị rà soát khoản 2 Điều 78 để đảm bảo đồng bộ với thu hồi tài sản công là nhà, đất theo pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
	TU Bình Thuận	Nội dung này quy định không rõ ràng, khó thực hiện, vì: Trong khu vực đât khi nhà đầu tư xin thực hiện dự án thì đã có quy hoạch, có ranh giới rõ ràng, xác định quy mô, loại hình đầu tư. Diện tích đất do Nhà nước quản lý trong khu vực dự án rất đa dạng về hình thể, về diện tích nên việc xác định diện tích này tách thành dự án độc lập hoặc không tách thành dự án độc lập là rất khó, dẫn đến việc hiểu và áp dụng tại các địa phương sẽ không nhất quán khi Luật có hiệu lực thi hành.
3. Nhà nước có chính sách khuyến khích việc thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án, công trình sản xuất, kinh doanh.	Sở Tư pháp Hải Dương, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị quy định rõ “giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư” vì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan duy nhất có thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể theo Điều 131 dự thảo, trong đó có việc “tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất”.
Bộ Xây dựng	Đề nghị rà soát, sửa đổi, bô sung khoản 3 Điều 67 dự thảo Luật để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với khoản 1, khoản 2 Điều 67 dự thảo Luật và pháp luật về đầu tư.
Tỉnh Ủy Quảng Bình	Đề nghị sửa như sau: 3. Nhà nước cho phép và có chính sách khuyến khích việc thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án, công trình sản xuất, kinh doanh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐN tỉnh Lạng Sơn	Nội dung sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư được quy định tại Điều 73 của Luật Đất đai năm 2013; trong quá trình thực hiện các dự án này gặp rất nhiều khó khăn vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng dẫn đến rất nhiều dự án chậm chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích sản xuất kinh doanh và chậm đưa dự án đi vào hoạt động. Đề nghị có quy định rõ hơn tại Điều 78 của dự thảo luật sửa đổi để tháo gỡ khó khắn vướng mắc trong quá trình thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Chính phủ quy định cụ thể Điều này.		Chọn phương án 1: Sở TNMT Hưng Yên, UBND tỉnh Kiên Giang, UBND tỉnh Lào Cai; Tỉnh Ủy Bạc Liêu, HĐND tỉnh Lạng Sơn, UB9ND tỉnh Trả Vinh, HĐND tỉnh Cà Mau, HĐND tỉnh Hưng Yên, Sở TNTM Ninh Thuận, HĐND tỉnh Thái Nguyên, UBND tỉnh Bình Phước, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, UBND tỉnh Kiên Giang, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chọn Phương án 2: Gia Lai, Hà Giang, Sở Tư pháp Hải Dương, Tỉnh ủy Kon Tum, TU Nam Định; UBND tỉnh Lạng Sơn; Sở TN&MT tỉnh Nam Định, UBND tỉnh Phú Thọ, Tổng cục Biển và Hải đảo, HĐND tỉnh Thanh Hóa, Tỉnh Ủy Kon Tum, HĐND tỉnh Cao Bằng, HĐND tỉnh Bình Phước, HĐND tỉnh Tuyên Quang, Hội Nông dân, UBND tỉnh Lai Châu, HĐND tỉnh Vĩnh Long	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Kiên Giang	Đề.nghị nghiên cứu bổ sung về cơ chế khi nhà đầu tư không thỏa thuận được 100% diện tích đất để thực hiện dự án	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Bình Thuận	Trong 02 phương án quy định tại khoản 1 Điều 78: Tỉnh Bình Thuận nhận thấy 02 phương án mà dự thảo đưa ra chưa còn khó hiểu và chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đề nghị sửa đổi việc sử dụng đất thông qua hình thức nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư theo hướng không giới hạn như dự thảo, mở rộng cho tất cả các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh, thương mại dịch vụ. nông nghiệp, dự án đô thị, nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn, có vốn ngoài ngân sách theo quy Luật đầu tư năm 2020. Lý do: + Đảm bảo quyền của người sử dụng đất; công bằng cho các nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư phát triển kinh tế xã hội; phù hợp với nhiệm vụ và giải pháp tại Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 16/6/2022, đó là: Đối với các dự án phát triển kinh tế-xã hội phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, cần sớm xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách để tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có quyền sử dụng đất tham gia với nhà đầu tư để thực hiện các dự án dưới hình thức chuyển nhượng, cho thuê, góp vốn bằng quyền sử dụng đất. + Bảo đảm được hài hòa lợi ích của người dân, nhà đầu tư và Nhà nước trong quản lý và sử dụng đất sẽ giúp giảm thiểu được lãng phí; giảm tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện có liên quan đến đất đai; đất đai sẽ được sử dụng hiệu quả và bền vững hơn, qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. + Đảm bảo tính thống nhất giữa các quy định trong dự thảo Luật đất đai quy định tại khoản 1 Điều 190: Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển hượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này; điểm b khoản 1 Điều 192 quy định Người nhận quyền sử dụng đất là Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được nhận chuyển nhượng sử dụng đất; (2) Tại khoản 2 Điều 78 quy định: Trường hợp trong khu vực đất thực hiện dự án quy định tại khoản 1 Điều này có diện tích đất do Nhà nước quản lý mà không tách thành dự án độc lập được thì Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư. Nội dung này quy định không rõ ràng, khó thực hiện bởi vì: trong khu vực đất khi nhà đầu tư xin thực hiện dự án thì đã có quy hoạch, có ranh giới rõ ràng, xác định quy mô, loại hình đầu tư. Diện tích đất do Nhà nước quản lý trong khu vực dự án rất đa dạng về hình thể, về diện tích nên việc xác định diện tích này tách thành dự án độc lập hoặc không tách thành dự án độc lập là rất khó, việc hiểu và áp dụng luật tại các địa phương sẽ không nhất quán. Mặt khác, việc Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư đối với phần diện tích này có đấu giá, đấu thầu không tại khoản 2 chưa nói rõ, vì căn cứ điểm a khoản 2 Điều 65 thì phải đấu giá đất. Vì vậy, kiến nghị sửa đổi nội dung này theo hướng: Trường hợp trong khu vực đất thực hiện dự án quy định tại khoản 1 Điều này có diện tích đất do Nhà nước quản lý thì Nhà nước thu hồi để giao, cho thuê cho nhà đầu tư mà không phải đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam	Điều 78 đưa ra 02 PA gần giống nhau, đó là việc sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư mà không thuộc dự án khu đô thi, nhà ở thương mại thì chủ đầu tư được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định. Không hiểu tại sao nhà đầu tư lại không được phép nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án khu đô thi, nhà ở thương mại. Đề nghị làm rõ nội dung này?	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh Ủy Quảng Bình	Quy định tại Điều 78 mâu thuẫn với khoản 2 Điều 63 (phải thực hiện đấu giá, đấu thầu) mà không cho phép nhận chuyển nhượng…	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Hà Tĩnh:	Thay bằng phương án “Việc sử dụng đất để thực hiện dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 66 và Điều 67 của Luật này phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì chủ đầu tư được nhận chuyên nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật” Lý do: Dự án đô thị, nhà ở thương mại đáp ứng yêu cầu tại khoản 8 Điều 67 (Sử dụng vốn đầu tư công, thuộc trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất) cần phải thực hiện thu hồi đất..	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Cần có quy định chuyển tiếp đối với các dự án đang thực hiện theo cơ chế thỏa thuận của Luật Đất đai năm 2013	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT TP Hồ Chí Minh	Thống nhất PA1, dự án đô thị, nhà ở thương mại thực hiện theo cơ chế thỏa thuận	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương VII
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ
KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
Mục 1
BỒI THƯỜNG VỀ ĐẤT, CHI PHÍ ĐẦU TƯ CÒN LẠI VÀO ĐẤT
Điều 79. Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất
1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này thì được bồi thường.	Tỉnh ủy Kon Tum	Người sử dụng đất khi bị thu hồi đất thì không được bồi thường tài sản gắn liền với đất và phải tự tháo dỡ công trình. Vì vậy cần quy định cụ thể hơn theo hướng người dân được bồi thường tài sản gắn liền với đất đối với trường hợp xây dựng được cấp có thẩm quyền cho phép.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật tại Điều này chỉ quy định về điều kiện được bồi thường, về nội dung quy định về bồi thường tài sản gắn liền với đất được quy định tại nội dung quy định về tài sản gắn liền với đất.
2. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.	Tỉnh Sơn La	Tại khoản 2: Đề nghị quy định rõ việc đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ vì quy định chỉ mang tính định tính mà không có định lượng dễ xẩy ra khiếu nại, khiếu kiện	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung nguyên tắc chung đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ nêu tại Điều về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất đã được quy định cụ thể tại các Điều của Chương VII, cụ thể: Hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà thì còn được bồi thường bằng đất có mục đích khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở; việc bồi thường nhà ở, công trình bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương; bổ sung quy định thành lập Quỹ hỗ trợ cho người bị hạn chế khả năng lao động; Quy định khu tái định cư tập trung phải xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền và phải tuân thủ pháp luật về nhà ở. Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành bố trí tái định cư, trừ trường hợp tái định cư tại chỗ đã được quy định tại dự thảo Luật.
Đắk Nông – Tỉnh ủy	Khoản 2: Đề nghị nghiên cứu sửa đổi: “Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở và nơi sinh sống mới phải đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ” vì thực tế nhiều hộ gia đình sản xuất, buôn bán, kinh doanh tại nơi ở cũ rất tốt nhưng khi bố trí tái định cư vào những khu vực khó sản xuất, buôn bán, kinh doanh dẫn đến đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như Dự thảo vì nội dung khoản 2 đã bao hàm người có đất thu hồi có chỗ ở, cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.
TU Nam Định	Đề nghị sửa đổi, bổ sung vàbiên tập lại như sau: “Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp phải di chuyển chỗ ở thì phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở mới và đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.”
3. Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.	Tỉnh ủy Kon Tum	Đề nghị bỏ nội dung “có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi”. Lý do: Để linh hoạt trong việc bồi thường bằng đất thì người bị thu hồi đất được xem xét giao đất khác với loại đất bị thu hồi và phải đảm bảo giá trị giữa loại đất thu hồi và loại đất giao mới.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như dự thảo Luật đảm bảo quyền lợi tốt hơn cho người có đất thu hồi, trong đó người bị thu hồi đất có quyền lựa chọn hình thức được bồi thường.
Hà Nội - UBND	Khoản 3: Đề nghị nghiên cứu xem xét bổ sung khoản 3: “Giá đất cụ thể loại đất thu hồi được cơ quan có thẩm quyền quyết định không quá 12 tháng tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Giá đất Nhà nước bồi thường là giá đất tại thời điểm nhà nước quyết định thu hồi đất.
Hậu Giang	Đề nghị xem xét thêm phương án đối với các dự án dân cư đô thị, căn cứ tình hình thực tế, UBND cấp tỉnh xem xét quyết định việc bồi thường bằng đất ở hoặc đất dịch vụ thương mại, sản xuất kinh doanh tại dự án khi thu hồi đất nông nghiệp nhằm tạo điều kiện để người dân bị thu hồi đất có nhiều hình thức lựa chọn phương án bồi thường cho phù hợp với nguyện vọng của từng đối tượng và phù hợp với nội dung quy định tại Điều 85 của Luật này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này đã được quy định tại Dự thảo Luật.
Tỉnh Sơn La	Tại khoản 3 Điều 79 dự thảo: Đề nghị quy định thời gian và thời điểm xác định giá đất cụ thể tính bồi thường trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tương tự như quy định đối với trường hợp xác định giá đất cụ thể tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất quy định tại khoản 4 Điều 126.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Đối với hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc bằng tiền hoặc bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở.	Sở TNMT Hưng Yên, Nam Định	Đề nghị giữ nguyên quy định như Luật Đất đai 2013 không bổ sung thêm qui định bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác loại đất bị thu hồi. TU Nam Định: Đề nghị sửa đổi khoản 4, bỏ đoạn “~~hoặc~~ ~~bằng đất có mục đích~~ ~~sử dụng~~ ~~khác~~ ~~với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở~~”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo bổ sung quy định nguyên tắc bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở khi các hộ có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở nhằm đa dạng hóa hình thức bồi thường, đảm bảo quyền lợi, an sinh cho người sử dụng đất theo đúng nội dung của Nghị quyết số 18/NQ-TW 16/6/2022.
Đắk Lắk	Tại khoản 3, 4: Đề nghị quy định 02 khoản này đồng nhất với nhau để các địa phương áp dụng thống nhất “được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc bằng tiền” việc bồi thường bằng đất khác mục 4 đích sử dụng với loại đất bị thu hồi trong thực tế khó áp dụng và có thể phát sinh khiếu nại, khiếu kiện.
Tỉnh ủy Kon Tum:	Đề nghị xem xét rà soát biên tập cho đồng bộ, đảm bảo đúng với định hướng Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII
UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị xem xét chỉ bồi thường bằng đất ở trong trường hợp thu hồi đất ở; không đặt vấn đề bồi thường đất bằng các loại đất khác như đất nghĩa trang nghĩa địa của tổ chức kinh tế, các loại đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp khác do UBND cấp tỉnh không quy hoạch sẵn các khu đất này để bồi thường và không đặt vấn đề thu hồi đất nông nghiệp nhưng bồi thường bằng đất ở, nhà ở. Ngoài ra, đề nghị bổ sung nguyên tắc cân đối giá trị bồi thường khi dự án có nhiều loại đất như trường hợp dự án thủy điện Hủa Na.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo bổ sung quy định nguyên tắc bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở khi các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở nhằm đa dạng hóa hình thức bồi thường, đảm bảo quyền lợi, an sinh cho người sử dụng đất. Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất đã được quy định tại Dự thảo Luật. Đối với việc di dân, tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện, ngoài việc áp dụng chính dụng chung còn được áp dụng chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ theo quy định do Thủ tướng Chính phủ ban hành.
Hải Dương - Ban QLDA	Khoản 4: Ngoài việc bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi, bổ sung thêm quy định bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác loại đất bị thu hồi hoặc bồi thường bằng nhà ở nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này đã được quy định tại Điều về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất của Dự thảo.
5. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất.	Tỉnh Bạc Liêu, tỉnh Hà Tĩnh, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Bến Tre, UBND tỉnh Hòa Bình, Quảng Ngãi, Đồng Tháp, Hà Nội, Bắc Kạn, Quảng Bình, Hà Tĩnh	Khoản 5, Điều 79 quy định chưa thống nhất với điểm a, khoản 4, Điều 74 của dự thảo Luật	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Hải Dương - Ban QLDA	Khoản 5: Phương án tái định cư thường rất nhiều thủ tục, xây dựng tái định cư, xác định giá…Đề nghị cho phép trường hợp chưa hoàn thành phương án tái định cư nhưng đối tượng có nhu cầu tái định cư thống nhất tự nguyện đồng ý nhà nước thu hồi đất thì được phép bồi thường hỗ trợ và quyết định thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: tại dự thảo Luật đã quy định “ Trường hợp người sử dụng đất trong khu vực thu hồi đất đồng ý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất trước thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất mà không phải chờ đến hết thời hạn thông báo thu hồi đất.”
UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị giữa nguyên như quy định của Luật Đất đai năm 2013 là thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật bổ sung quy định việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất nhằm quy định rõ trách nhiệm của địa phương trong việc chuẩn bị, bố trí quỹ đất, quỹ nhà, phương án đào tạo chuyển đổi nghề và việc làm trước khi Quyết định thu hồi đất, đảm bảo quyền lợi, an sinh cho người sử dụng đất theo đúng nội dung của Nghị quyết số 18/NQ-TW 16/6/2022
Tỉnh Ủy Lâm Đồng	Đề nghị giữa nguyên như quy định của Luật Đất đai năm 2013 là quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án trong cùng một ngày
6. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.
Điều 80. Điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 82 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp.	UBND, HĐND và Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ, Hậu Giang	Đề nghị bổ sung thêm 1 khoản như sau: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 113, Điều 114 Luật này nhưng đã sử dụng ổn định trước ngày 01 tháng 7 năm 2014, không thuộc trường hợp lấn chiếm, tranh chấp đất đai, được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã bổ sung quy định điều kiện bồi thường về đất bao gồm “Các trường hợp khác do Chính phủ quy định”, trong đó sẽ xem xét quy định việc bồi thường đối với trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
	UBND tỉnh Nghệ An	Tại địa bàn tỉnh Nghệ An có các trường hợp đất trong hành lan an toàn giao thông được cấp đất trái thẩm quyền nay không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận nhưng vẫn đủ điều kiện được bồi thường về đất (dự án mở rộng quốc lộ 1A). Vì vậy, đề tránh địa phương xin ý kiến cá biệt, đề nghị bổ sung rõ hơn quy định này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã quy định cụ thể điều kiện bồi thường về đất. Đối với trường hợp cụ thể như bồi thường về đất được giao không đúng thẩm quyền; bồi thường đối với đất không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ được quy định cụ thể trong Nghị định của Chính phủ.
	Tỉnh Sơn La	Đề nghị quy định cụ thể các trường hợp hộ gia đình, cá nhân đã được giao đất, cấp Giấy chứng nhận là đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên trước ngày luật này có hiện lực thi hành thì có được bồi thường về đất không? Lý do: Trước đây khi thực hiện Nghị định số 163/1999/NĐ-CP ngày 16/11/1999 của Chính phủ về giao đất, cho thuê đất lâm nghiệp cho tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng ổn định lâu dài vào mục đích lâm nghiệp, giai đoạn 2001-2004, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã thực hiện giao đất, giao rừng là đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định, lâu dài. Tuy nhiên, khi Nhà nước thu hồi đất còn nhiều ý kiến khác nhau trong việc xem xét bồi thường về đất đối với các trường hợp trên. Do đó, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường làm rõ các trường hợp được giao đất, cấp Giấy chứng nhận như trên có đủ điều kiện được bồi thường về đất hay không? để địa phương có cơ sở triển khai thực hiện. Trường hợp không được bồi thường về đất, đề nghị xem xét bồi thường chí phí chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Dự thảo đã quy định về điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất của hộ gia đình, cá nhân (trong đó bao gồm cả đất nông nghiệp) là đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo để thống nhất các xác định điều kiện bồi thường về đất của hộ gia đình, cá nhân.
Điều 81. Bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
1. Các trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:	Tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị bổ sung điểm e vào khoản 1 Điều 81 dự thảo như sau: "1. Các trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:… e) *Đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên."*	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại Dự thảo thì trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trừ trường hợp quy định tại Điều bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân của dự thảo Luật thì được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo để thống nhất với dự thảo luật.
d) Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn;	UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị ghi rõ bồi thường chi phí cho đối tượng nào (UBND cấp xã hay hộ dân đang sản xuất hay cả hai).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về đối tượng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại, điều kiện xác định chi phí đầu tư vào đất còn lại sẽ được quy định trong Nghị định của Chính phủ
đ) Đất nhận khoán để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.
2. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 82. Bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân	Đắk Lắk	Hiện nay, việc lập và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh gặp vướng mắc do quy định được bồi thường về đất tại Khoản 2 Điều 77 Luật Đất đai năm 2013 và trường hợp không được bồi thường về đất tại Khoản 2 Điều 82 Luật Đất đai còn chưa rõ ràng, cụ thể nên tình trạng người dân có đơn khiếu nại vẫn còn diễn ra. Tại Dự thảo, khoản 3 Điều 82 và khoản 4 Điều 87 vẫn chưa quy định, phân biệt rõ được vướng mắc trên. Vậy đề nghị xem xét, quy định cụ thể hơn để địa phương áp dụng thực hiện, hạn chế khiếu nại khiếu kiện trong việc bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã bổ sung tại Điều về điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, cụ thể như sau: “Các trường hợp khác do Chính phủ quy định”, trong đó sẽ xem xét quy định việc bồi thường đối với trường hợp khoản 2 Điều 77 Luật Đất đai năm 2013.
1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở.	Tỉnh Bạc Liêu	- Tại khoản 1 Điều 82 dự thảo Luật Đất đai có nêu: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở.”. Theo quy định này nếu thu hồi đất nông nghiệp mà bồi thường bằng đất ở thì không hợp lý và khi thực hiện rất khó xác định; do đó đề nghị điều chỉnh lại khoản này và Điều 79 của dự thảo	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại Điều về bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân của dự thảo Luật Đất đai thì việc bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở cho người có đất nông nghiệp thu hồi chỉ được thực hiện khi các hộ có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở. Việc quy định này nhằm đa dạng hóa hình thức bồi thường, cho phép người có đất thu hồi được lựa chọn hình thức bồi thường nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà nhằm đảm bảo quyền lợi, an sinh cho người sử dụng đất theo đúng nội dung của Nghị quyết số 18/NQ-TW 16/6/2022.
Hội Nông dân Việt Nam	Để đảm bảo nguyên tắc ngang giá và quyền lợi chính đáng cho người có đất thu hồi, đề nghị bổ sung cụm từ “có giá trị tương đương với đất thu hồi”, và chỉnh sửa nội dung khoản 1 như sau: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất được bồi thường bằng đất nông nghiệp hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi có giá trị tương đương với đất thu hồi hoặc bằng nhà ở nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về hình thức, điều kiện bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi khi thu hồi đất nông nghiệp sẽ được quy định cụ thể trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Tỉnh ủy Thái Bình, Sở TNMT tỉnh Thái Bình	Đề nghị chỉ quy định được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc bằng tiền hoặc bằng đất trong cùng nhóm đất với loại đất thu hồi, không bồi thường bằng diện tích có mục đích khác với loại đất bị thu hồi	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định này nhằm đa dạng hóa hình thức bồi thường, cho phép người có đất thu hồi được lựa chọn hình thức bồi thường nếu địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà nhằm đảm bảo quyền lợi, an sinh cho người sử dụng đất theo đúng nội dung của Nghị quyết số 18/NQ-TW 16/6/2022.
2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại theo quy định sau đây:
a) Diện tích đất nông nghiệp được bồi thường bao gồm diện tích trong hạn mức theo quy định tại Điều 145, Điều 146 của Luật này và diện tích đất do được nhận thừa kế;
b) Đối với diện tích đất nông nghiệp vượt hạn mức quy định tại Điều 146 của Luật này thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại;	Bộ NN và PTNT	Điểm b khoản 2 Điều 82. Đối với diện tích đất nông nghiệp vượt hạn mức quy định tại Điều 146 của Luật này thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại. Nếu vẫn giữ quy định này thì người tích tụ đất có xu hướng chia nhỏ mảnh đất lớn thành nhiều mảnh đất nhỏ với tên người đăng ký quyền sử dụng đất khác nhau. Điều này sẽ tăng rủi ro cho người sản xuất nông nghiệp quy mô lớn. Đề nghị bổ sung quy định đối với dự án tích tụ đất nông nghiệp được nhà nước cho phép thì khi thu hồi được bồi thường giá trị quyền sử dụng đất (cả phần vượt hạn mức) và chi phí đầu tư vào đất (bao gồm tất cả tài sản trên đất).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này kế thừa quy định hiện hành và phù hợp với tình hình thực tế. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo.
Điều 83. Bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo
1. Tổ chức kinh tế đang sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này thì được bồi thường về đất; mức bồi thường về đất được xác định theo thời hạn sử dụng đất còn lại.	Bộ VHTT&DL	1. Nên rà soát, thay cụm từ “Tổ chức sự nghiệp công lập” (tại điểm a khoản 1 Điều 6, điểm d khoản 2 Điều 11, khoản 4 Điều 56, Điều 83, Điều 86, điểm d khoản 2 Điều 128…) bằng cụm từ “Đơn vị sự nghiệp công lập” nhằm bảo đảm phù hợp với Luật Viên chức.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính đang sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm khi Nhà nước thu hồi đất thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại nếu chi phí này không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước. Trường hợp đất nông nghiệp không phải là đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên của tổ chức kinh tế đã giao khoán cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định của pháp luật khi Nhà nước thu hồi đất thì hộ gia đình, cá nhân nhận khoán không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại.	Bộ NN và PTNT	Tại khoản 2 đề nghị bổ sung cụm từ: “tổ chức kinh tế có đất giao khoán”, cụ thể: “Trường hợp đất nông nghiệp không phải là đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên của tổ chức kinh tế đã giao khoán cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định của pháp luật khi Nhà nước thu hồi đất thì tổ chức kinh tế có đất giao khoán, hộ gia đình, cá nhân nhận khoán không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại”. Lý do: Đất giao khoán là đất của các công ty lâm, nông nghiệp thuê của Nhà nước sau đó kí hợp đồng giao khoán cho hộ nhận khoán trồng cây, thời hạn giao khoán thường là ngắn (thường 3 – 5 năm theo chu kỳ cây trồng) trong khi các hạng mục chi phí đầu tư vào đất lại là chi phí đầu tư dài hạn nên hầu hết các tổ chức kinh tế có đất giao khoán đầu tư (Đường lâm nghiệp, rừng có Công ty đầu tư trồng sau đó giao khoán cho hộ nhận khoán bảo vệ…), cũng có trường hợp do bên nhận khoán đầu tư hoặc do cả hai bên đầu tư, tài sản có thể là sở hữu chung của các bên, trong khi quy định bồi thường cho mỗi bên nhận khoán là không phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Dự thảo Luật quy đinh: “2. Tổ chức kinh tế, đơn vịsự nghiệp công lập tự chủ tài chính đang sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm khi Nhà nước thu hồi đất thì không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại nếu chi phí này không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước. Trường hợp đất nông nghiệp không phải là đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên của tổ chức kinh tế đã giao khoán cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định của pháp luật khi Nhà nước thu hồi đất thì hộ gia đình, cá nhân nhận khoán không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại” Quy định này kế thừa quy định hiện hành và phù hợp với tình hình thực tế. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo.
Điều 84. Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở
1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất.	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị không bổ sung thêm quy định bồi thường bằng đất sử dụng khác lại đất bị thu hồi.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo bổ sung quy định bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất nhằm đa dạng hóa hình thức bồi thường, đảm bảo quyền lợi, an sinh cho người sử dụng đất theo đúng nội dung của Nghị quyết số 18/NQ-TW 16/6/2022. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo.
Hải Dương – Ban QLDA	Bổ sung quy định người có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất. Đề nghị có thể bồi thường đồng thời bằng đất + nhà + tiền	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định về hình thức bồi thường của Dự thảo có kế thừa quy định hiện hành và phù hợp với tình hình thực tế. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo.
Tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị quy định rõ địa phương (xã, phường, thị trấn) là nơi mà người bị thu hồi đất có điều kiện về quỹ đất (vì trên thực tế có khi hộ gia đình bị thu hồi đất có nhu cầu được bồi thường về đất tại tại xã, phường, thị trấn; tuy nhiên sẽ có trường hợp chưa có hộ khẩu thường trú trên địa bàn).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như Dự thảo để đảm bảo cho người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ theo đúng nội dung Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022.
Hội Nông dân Việt Nam	Để đảm bảo nguyên tắc ngang giá và quyền lợi chính đáng cho người có đất thu hồi, đề nghị bổ sung cụm từ “có giá trị tương đương với đất thu hồi”, và chỉnh sửa nội dung khoản 1 như sau: “. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam mà có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này khi Nhà nước thu hồi đất thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở hoặc bằng tiền hoặc bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi *có giá trị tương đương với đất thu hồi* nếu người có đất thu hồi có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về hình thức, điều kiện bồi thường bằng đất có mục đích sử dụng khác với loại đất thu hồi khi thu hồi đất ở sẽ được quy định cụ thể trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Điều 85. Bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp không phải là đất ở của hộ gia đình, cá nhân
Điều 86. Bồi thường về đất, chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất phi nông nghiệp không phải là đất ở của tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, tín ngưỡng, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
1. Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở, đất nghĩa trang, nghĩa địa, khi Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 80 của Luật này thì được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng; trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo thời hạn sử dụng đất còn lại.	Bộ VHTT&DL	Nên rà soát, thay cụm từ “Tổ chức sự nghiệp công lập” (tại điểm a khoản 1 Điều 6, điểm d khoản 2 Điều 11, khoản 4 Điều 56, Điều 83, Điều 86, điểm d khoản 2 Điều 128…) bằng cụm từ “Đơn vị sự nghiệp công lập” nhằm bảo đảm phù hợp với Luật Viên chức.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 87. Trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất	Thanh Hóa – HĐND	Đề nghị bổ sung nội dung “Đất sử dụng cho xây dựng, tu bổ, nâng cấp và kiên cố hóa đề điều”. Lý do: Phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 21 Luật Đề điều năm 2006.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này đã được quy định tại Điều về trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất của Dự thảo.
Mục 2
BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI VỀ TÀI SẢN,
VỀ SẢN XUẤT, KINH DOANH
Điều 88. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng sản xuất, kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất
1. Khi Nhà nước thu hồi đất mà chủ sở hữu tài sản hợp pháp gắn liền với đất bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường.	Hải Dương Sở TC	- Đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định việc quản lý tài sản sau khi bồi thường vào nội dung tại khoản 1 Điều 88 theo hướng giao cho người dân quản lý và tự tháo dỡ, di chuyển; trường hợp người dân không tự tháo dỡ, di chuyển thì giao cho đơn vị thi công công trình, dự án tổ chức thực hiện tháo dỡ, di chuyển tài sản (chi phí tháo dỡ, di chuyển tài sản và giá trị thu hồi vật liệu do đơn vị thi công tự cân đối thực hiện). - Đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định việc quản lý tài sản của người dân bị cưỡng chế thu hồi đất nhưng không nhận lại tài sản vào nội dung tại khoản 1 Điều 88 theo hướng: “Trường hợp người bị cưỡng chế thu hồi đất không nhận lại tài sản thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ đối với tài sản đó và tổ chức xử lý tài sản theo quy định”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu chỉnh sửa vào dự thảo Luật theo hướng quy định: Bổ sung quy định vào Điều về bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất theo hướng chủ sở hữu tài sản có trách nhiệm tháo gỡ, di dời nhà ở, công trình và được sử dụng nguyên vật liệu còn lại của nhà ở, công trình.
Điều 89. Bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất	UBND tỉnh Hòa Bình	Mới quy định việc bồi thường đối với tài sản là nhà ở và các công trình phục vụ sinh hoạt, chưa quy định bồi thường đối với tài sản là các công trình xây dựng phục vụ sản xuất nông nghiệp của các hộ dân	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này đã được quy định tại điều Điều nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản, ngừng sản xuất, kinh doanh khi Nhà nước thu hồi đất và điều về Bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất dự thảo Luật.
3. Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội gắn liền với đất đang sử dụng không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì mức bồi thường tính bằng giá trị xây dựng mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật chuyên ngành.	Thanh Hóa – HĐND	Khoản 3: Đề nghị quy định định rõ hơn trong quá trình thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, cụ thể: “3. Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội gắn liền với đất đang sử dụng không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì mức bồi thường tính bằng giá trị xây dựng tại vị trí mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật chuyên ngành.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội thường là các công trình sử dụng vào mục đích công cộng do Nhà nước quản lý. Do đó, khi Nhà nước thu hồi thì mức bồi thường tính bằng giá trị xây dựng mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.
4. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành bảng đơn giá bồi thường thiệt hại thực tế về nhà, công trình xây dựng quy định tại Điều này để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất.
Điều 90. Bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi
1. Khi Nhà nước thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với cây trồng thì việc bồi thường thực hiện theo quy định sau đây:	HĐND tỉnh Bến Tre	Thực tế áp dụng quy định này rất khó khăn, cụ thể việc xác định giá trị sản lượng của vụ thu hoạch trong ba năm liền kề và giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây không thể xác định được do không có cơ sở nào làm căn cứ để xác định giá này trong công tác bồi thường, hỗ trợ cây trồng. Do đó, đối với nội dung này đề nghị điều chỉnh lại theo hướng giao cho Ủy ban nhân dân tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương hàng năm ban hành bảng giá các loại trồng để làm cơ sở thực hiện bồi thường, hỗ trợ, trong đó quy định cụ thể giá bồi thường đối với từng cây trồng và mật độ để tính bồi thường, hỗ trợ.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này đã được quy định tại Điều về bồi thường đối với cây trồng, vật nuôi của Dự thảo, cụ thể: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành bảng đơn giá bồi thường thiệt hại và mật độ về cây trồng, vật nuôi quy định tại Điều này để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất.
Bộ NN và PTNT	Bổ sung tiêu chí về mật độ cây trồng theo tiêu chuẩn định mức kĩ thuật trong trồng trọt.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Đối với cây hàng năm, mức bồi thường được tính bằng giá trị sản lượng của vụ thu hoạch. Giá trị sản lượng của vụ thu hoạch được tính theo năng suất của vụ cao nhất trong 03 năm trước liền kề của loại cây trồng đó tại địa phương và giá trung bình tại thời điểm thu hồi đất;	Vĩnh Long	Điểm a khoản 1: Đề nghị xem xét quy định rõ người có đất trồng cây hàng nămg bị thu hồi có được thu hoạch sản phẩm còn lại hay không và thời gian được thu hoạch? - Điểm b khoản 1: Đề nghị xem xét quy định rõ thời gian được thu hoạch sản phẩm còn lại.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu chỉnh sửa tại Dự thảo Luật.
d) Đối với cây rừng trồng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, cây rừng tự nhiên giao cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trồng, quản lý, chăm sóc, bảo vệ thì bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế của vườn cây; tiền bồi thường được phân chia cho người quản lý, chăm sóc, bảo vệ theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.	Bộ NN và PTNT	Tại điểm d khoản 1, đề nghị thay cụm từ “pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng” bằng cụm từ “pháp luật về lâm nghiệp” để phù hợp với quy định hiện hành.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu chỉnh sửa tại Dự thảo Luật.
2. Khi Nhà nước thu hồi đất mà gây thiệt hại đối với vật nuôi là thủy sản được bồi thường thiệt hại thực tế theo mức bồi thường cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.	Vĩnh Long – HĐND	Khoản 2: Đề nghị xem xét quy định rõ người có đất nuôi vật nuôi là thủy sản bị thu hồi có được thu hoạch sản phẩm còn lại hay không và thời gian được thu hoạch? Xem xét bổ sung nội dung bồi thường hộ, trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã quy định mức bồi thường theo thiệt hại thực tế tại thời điểm thu hồi đất. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo Luật.
3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành bảng đơn giá bồi thường thiệt hại thực tế mật độ về cây trồng, vật nuôi quy định tại Điều này để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất.	Quảng Bình – UBND	Khoản 3: Đề nghị sửa lại như sau: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành bảng đơn giá bồi thường thiệt hại thực tế mật độ về cây trồng, vật nuội là thủy sản quy định tại Điều này để làm căn cứ tính bồi thường khi thu hồi đất” để phù hợp với khoản 2 Điều này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành bảng đơn giá bồi thường thiệt hại thực tế mật độ về cây trồng, vật nuôi, trong đó đã bao gồm nội dung về đơn giá bồi thường thiệt hại đối với vật nuôi là thủy sản.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 91. Bồi thường chi phí di chuyển khi Nhà nước thu hồi đất
1. Khi Nhà nước thu hồi đất mà phải di chuyển tài sản thì được Nhà nước bồi thường chi phí để tháo dỡ, di chuyển, lắp đặt; trường hợp phải di chuyển hệ thống máy móc, dây chuyền sản xuất còn được bồi thường đối với thiệt hại khi tháo dỡ, vận chuyển, lắp đặt.	Tỉnh Sơn La	Đề nghị xem xét việc không bồi thường tài sản gắn liền với đất tại Điều 92 đối với các trường hợp quy định tại điểm a , c, d khoản 1 Điều 70. Lý do: Trong nhiều trường hợp tài sản trên đất được tạo lập hợp pháp và vẫn còn sử dụng. Tuy nhiên, do người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất hoặc hết hạn sử dụng đất thì phải được bồi thường đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất. Mặt khác, hiện nay, tại địa phương đang tồn tại vướng mắc liên quan đến việc quy định không bồi thường tài sản gắn liền với đất khi thu hồi đất trường hợp hết hạn sử dụng đất nhưng không được gia hạn trong khi người sử dụng đất vẫn có nhu cầu và nộp hồ sơ đề nghị gia hạn sử dụng đất đảm bảo theo quy định. Tuy nhiên, do định hướng phát triển kinh tế - xã hội có nhu cầu sử dụng khu đất đã hết hạn vào các công trình dự án phục vụ mục đích phát triển kinh tế - xã hội nên đề xuất của người sử dụng đất không được xem xét gia hạn và khi thu hồi đất lại không được bồi thường tài sản gắn liền với đất, đa phần tài sản là các công trình, trụ sở kiên cố được tạo lập hợp pháp, có trường hợp được cơ quan quản lý xây dựng cấp phép đầu tư, nâng cấp công trình theo quy định của pháp luật xây dựng. Việc quy định trên dẫn đến bức xúc trong dự luận và làm chậm tiến độ giải phóng mặt bằng của dự án.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như Dự thảo đảm bảo kế thừa quy định hiện hành, đồng thời nêu cao trách nhiệm của người sử dụng đất. Việc hoàn trả giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất khi thu hồi đất do tự nguyện trả lại đất được quy định tại Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.
Điều 92. Trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường tài sản gắn liền với đất
Điều 93. Bồi thường thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng công trình có hành lang bảo vệ an toàn	HĐND tỉnh Bến Tre	Điều 93 dự thảo Luật quy định bồi thường thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng công trình có hành lang bảo vệ an toàn, đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung nội dung quy định đối với đất nằm trong hành lang an toàn điện gió vẫn được bồi thường, hỗ trợ do hạn chế khả năng sử dụng hoặc có thiệt hại về tài sản. Thực tế qua công tác khảo sát của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh, việc bồi thường, hỗ trợ cho người dân trong hành lang an toàn điện gió chưa có quy định của pháp luật; các địa phương đang gặp lúng túng do chưa có chính sách cho các hộ gia đình, cá nhân có đất nằm trong hành lang an toàn điện gió	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định bồi thường thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng công trình có hành lang bảo vệ an toàn tại Dự thảo đã bao gồm cả hành lang an toàn công trình năng lượng (trong đó có bao gồm công trình điện gió).
Quảng Bình – UBND	tại Điều 93: Đề nghị bổ sung thêm quy định: “Việc sử dụng đất hành lang sau khi được bồi thường thiệt hại phải đảm bảo các tiêu chí kỹ thuật an toàn cho công trình có hành lang bảo vệ”. Lý do: để đảm bảo tính chặt chẽ trong sử dụng đất hành lang không thu hồi.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung về sử dụng đất có hành lang an toàn công trình đã được quy định tại Chương Chế độ sử dụng đất.
Khi Nhà nước xây dựng công trình công cộng, quốc phòng, an ninh có hành lang bảo vệ an toàn mà không thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn thì người sử dụng đất được bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ.	Quảng Bình	Đề nghị điều chỉnh lại như sau: “Khi Nhà nước xây dựng công trình công cộng, quốc phòng, an ninh có hành lang bảo vệ an toàn mà không thu hồi đất nằm trong phạm vi hành lang an toàn thì người sử dụng đất đủ điều kiện được bồi thường về đất theo quy định tại Điều 80 của Luật này được bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất, thiệt hại tài sản gắn liền với đất theo quy định của Chính phủ”. Lý do: Để đảm bảo công bằng với các trường hợp thu hồi đất, vì các trường hợp thu hồi đất chỉ được bồi thường khi đủ điều kiện bồi thường về đất. Ví dụ, trong cùng một thửa đất không đủ điều kiện bồi thường về đất, khi thu hồi đất thì phần thu hồi không được bồi thường, nhưng phần diện tích bị hạn chế khả năng sử dụng đất lại được bồi thường, dẫn đến mâu thuẫn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này kế thừa quy định hiện hành và phù hợp với tình hình thực tế. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo.
Điều 94. Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
2. Các khoản hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm:	Hiệp hội BĐS tp. HCM	Bổ sung chính sách: Hỗ trợ giải quyết chỗ ở tạm thời (tạm cư) hoặc thanh toán tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hỗ trợ khoản tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ là nội dung hỗ trợ khác thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh. Nội dung này sẽ được quy định chi tiết trong Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
3. Quỹ hỗ trợ cho người bị hạn chế khả năng lao động khi Nhà nước thu hồi đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập. Nguồn tài chính của Quỹ được trích từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của địa phương; đóng góp của các tổ chức, cá nhân và các nguồn khác theo quy định của pháp luật.	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ khoản 3 và rà soát lại các khoản trong Điều này vì việc đề xuất thành lập Quỹ hỗ trợ cho người bị hạn chế khả năng lao động khi Nhà nước thu hồi đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập với nguồn tài chính của Quỹ được trích từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cùa địa phương; đóng góp của các tổ chức, cá nhân và các nguồn khác theo quy định của pháp luật nhưng chưa làm rõ sự cần thiết, lý do đề xuất thành lập Quỹ, cơ cấu tổ chức, mô hình hoạt động của Quỹ, chưa có ý kiến góp ý của các địa phương đối với đề xuất này. Ngoài ra, Luật Ngân sách nhà nước (Điều 37) quy định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của địa phương là khoản thu của ngân sách địa phương, việc sử dụng các nguồn thu của ngân sách địa phương để thực hiện các nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương do Hội dồng nhân dân cùng cấp quyết định.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như Dự thảo để đảm bảo quyền lợi, tạo sinh kế bền vững cho người có đất thu hồi thuộc nhóm đối tượng dễ bị tổn thương theo đúng nội dung của Nghị quyết số 18/NQ-TW 16/6/2022.
Sở TNMT Hưng Yên:	Đề nghị bỏ Quỹ hỗ trợ cho người bị hạn chế khả năng lao động khi Nhà nước thu hồi đất.
Hải Dương – Ban QLDA	Khoản 3: Không quy định chính sách này do các đối tượng này đã có các chính sách riêng của Nhà nước quy định ở các pháp luật liên quan.
Hà Nội – HĐND	Khoản 3: Về quỹ hỗ trợ cho người bị hạn chế khả năng lao động khi Nhà nước thu hồi đất: Thống nhất với nội dung PA1 về bổ sung quy định Quỹ hỗ trợ cho người bị hạn chế khả năng lao động khi Nhà nước thu hồi đất. Quỹ này sẽ khắc phục được các hạn chế, tồn tại hiện nay đối với các đối tượng không còn sức lao động hoặc chưa đến tuổi lao động khi nhận được tiền bồi thường, hỗ trợ một lần mà không có điều kiện sử dụng hợp lý khoản tiền này, không có thu nhập thường xuyên ổn định để ổn định cuộc sống. Đồng thời, quy định này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với các đối tượng thuộc nhóm yếu thế trong xã hội.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 95. Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất	Kiên Giang	Điều này chưa phù hợp do thực tế có nhiều trường hợp có quyền sử dụng đất nông nghiệp nhưng không trực tiếp sản xuất nông nghiệp (như: cho thuê, thế chấp… theo quy định). Do đó cần nghiên cứu theo hướng hỗ trợ theo mục đích sử dụng đất bị thu hồi.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định đối tượng được hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm phải là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp là phù hợp vì đây là đối tượng mất tư liệu sản xuất, cần được hỗ trợ để chuyển đổi nghề, ổn định đời sống, sản xuất.
Điều 96. Lập và thực hiện dự án tái định cư
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất.	Tỉnh Hà Tĩnh	Sửa Khoản 1: “1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất.” thành “1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư ngay sau khi dự án đầu tư được phê duyệt.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như Dự thảo để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người có đất thu hồi, đảm bảo người bị thu hồi đất có chỗ ở, có cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ theo đúng nội dung Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022.
Ban QLDA ĐTXD tỉnh Hải Dương:	Đề nghị sửa Khoản 1 Điều 96: "Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất" thành "Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện phương án tái định cư trước khi thu hồi đất". Lý do là chỉ cần có phương án tái định cư được đối tượng thu hồi đất chấp thuận, việc tổ chức đầu tư xây dựng 1 dự án tái định cư chỉ áp dụng dự án lớn; dự án chỉ tái định cư cho một vài hộ thì không nên lập.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo quy định việc tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đấtnhằm đảm bảo chuẩn bị trước quỹ đất, quỹ nhà tái định cư để kịp thời bố trí cho người có đất thu hồi, ổn định đời sống, sản xuất và đảm bảo quyền lợi cho người có đất thu hồi. Nếu dự án không có trường hợp thuộc diện phải bố trí tái định cư thì không phải xây dựng khu tái định cư. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo Luật.
3. Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành bố trí tái định cư, trừ trường hợp tái định cư tại chỗ.	Tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị sửa đổi quy định tại Khoản 3: “3. Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành bố trí tái định cư, trừ trường hợp tái định cư tại chỗ.” thành “ 3. Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành việc xây dựng khu tái định cư và bố trí tái định cư, trừ trường hợp tái định cư tại chỗ.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như Dự thảo để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người có đất thu hồi, đảm bảo người bị thu hồi đất có chỗ ở, có cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ theo đúng nội dung Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022.
Hiệp hội BĐS tp. HCM	Đề nghị bổ sung cụm tử “được giải quyết chỗ ở tạm thời (tạm cư) hoặc thanh toán tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ” và sửa đổi khoản 3 như sau: Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành bố trí tái định cư, trừ trường hợp tái định cư tại chỗ được giải quyết chỗ ở tạm thời (tạm cư) hoặc thanh toán tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ “	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hỗ trợ khoản tiền để người được tái định cư lo chỗ ở trong thời gian chờ được tái định cư tại chỗ là nội dung hỗ trợ khác thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh. Nội dung này sẽ được quy định chi tiết trong Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Điều 97. Bố trí tái định cư cho người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở
1. Hộ gia đình, cá nhân có đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất đủ điều kiện được bồi thường về đất ở thì được bố trí tái định cư.	UBND tỉnh Hòa Bình, HĐND, Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ	Để nghị bổ sung thêm 1 khoản: “Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở, phải di chuyển chỗ ở nhưng không còn đất ở hoặc nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bố trí tái định cư hoặc nhà ở xã hội”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung Điều về bố trí tái định cư cho người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở về nguyên tắc bồi thường.
Hậu Giang	Đề nghị bổ sung thêm 1 khoản: “Hộ gia đình, cá nhân không bị thu hồi đất ở, phải di chuyển chỗ ở nhưng không còn đất ở hoặc nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bố trí tái định cư”.
3. Người có đất thu hồi được bố trí tái định cư tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có dự án tái định cư hoặc có điều kiện bố trí tái định cư. Ưu tiên vị trí thuận lợi cho người có đất thu hồi sớm bàn giao mặt bằng, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng.	Tỉnh ủy, HĐND tỉnh Điện Biên:	Khoản 3, Đề nghị sửa đổi, bổ sung như sau: “Người có đất thu hồi được bố trí tái định cư tại chỗ nếu tại khu vực thu hồi đất có dự án tái định cư hoặc có điều kiện bố trí tái định cư. Ưu tiên vị trí thuận lợi cho người có đất thu *hồi làngười có đất thu hồi sớm bàn giao mặt bằng, người có công với cách mạng,trường hợp người có đất thu hồi bàn giao mặt bằng cùng thời điểm thì tiếnhành bốc thăm để xác định vị trí tái định cư”*** cho đầy đủ và chặt chẽ, công bằng, công khai, minh bạch và khuyến khích người tiên phong trong thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã quy định việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật. Do đó, đề nghị giữ nguyên như Dự thảo.
Bộ Xây dựng	Pháp luật về nhà ở đã quy định các nguyên tắc tái định cư đối với dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, trong đó có cả trường hợp nhà chung cư cũ không còn phù hợp với quy hoạch làm nhà ở (không thể tái định cư tại chỗ) thì người dân được bố trí tái định cư sang địa điểm khác trên cùng địa bàn để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ sở hữu. Vì vậy, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo sửa đổi khoản 3 Điều 97 dự thảo Luật theo hướng dẫn chiếu việc bố trí tái định cư đối với dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư được thực hiện theo quy định pháp luật về nhà ở.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
6. Trường hợp người có đất ở thu hồi được bố trí tái định cư mà tiền bồi thường về đất ở không đủ để mua một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để mua một suất tái định cư tối thiểu.	UBND tỉnh Hòa Bình,, HĐND, Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ	- Đề nghị bổ sung thêm nội dung khoản 6: “Hộ gia đình, cá nhân được bố trí tái định cư mà tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ không đủ để mua một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ để mua một suất tái định cư tối thiểu” (Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ). - Để nghị bổ sung thêm 1 khoản: “Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất ở, phải di chuyển chỗ ở nhưng không còn đâtr ở hoặc nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi thì được bố trí tái định cư hoặc nhà ở xã hội”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Luật Đất đai hiện hành quy định cộng khoản hỗ trợ vào tiền bồi thường về đất để xác định khoản hỗ trợ tái định cư (khoản chênh lệch giữa tiền bồi thường, hỗ trợ với suất tái định cư tối thiểu) cho người được bố trí tái định cư là không phù hợp vì các khoản hỗ trợ là khoản tiền trợ giúp thêm để ổn định đời sống và sản xuất cho người có đất thu hồi. Do đó, Dự thảo đã sửa đổi quy định này để đảm bảo quyền lợi cho người có đất thu hồi. Về hình thức tái định cư bằng đất ở hoặc nhà ở đã được quy định tại Điều về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất và Điều về bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở của Dự thảo.
Bộ Xây dựng	Khoản 6 Điều 97 dự thảo Luật đề nghị dẫn chiếu trường hợp người có nhà chung cư bị thu hồi để cải tạo, xây dựng lại thì thực hiện theo quy định của pháp luật nhà ở. Bởi vì, nhà chung cư có cơ chế bồi thường đặc thù riêng biệt được thực hiện theo quy định của pháp luật nhà ở, do đó nếu quy định như dự thảo thì việc cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư là không thể thực hiện được.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
7. Chính phủ quy định cụ thể suất tái định cư tối thiểu cho phù hợp với điều kiện từng vùng, miền và địa phương.	UBND tỉnh Hòa Bình, HĐND và Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ, Hậu Giang	Đề nghi bổ sung nội dung Chủ đầu tư phải đảm bảo kinh phí đầu tư xây dựng, tạo lập khu tái định cư, quỹ nhà ở, đất ở tái định cư để phục vụ dự án giải phóng mặt bằng và kinh phí này được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và sẽ được quy định chi tiết trong Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.
Điều 98. Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các trường hợp đặc biệt
Điều 99. Chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
1. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hiệu lực thi hành, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi.	UBND tỉnh Hòa Bình, UBND, Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ	Đề nghị sửa đổi cụm từ “quyết định thu hồi đất” thành “quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư” do theo dự thảo thì quyết định thu hồi đất ban hành sau khi quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Hậu Giang	Khoản 1: đề nghị sửa đổi cụm từ “quyết định thu hồi đất” thành “quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư” do theo dự thảo thì quyết định thu hồi đất ban hành sau khi quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
2. Trường hợp cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.	Bộ Tài chính	Đề nghị xem lại nguồn để thực hiện chi trả số tiền bằng với tiền chậm nộp cho người được bồi thường.
UBND tỉnh Hòa Bình, UBND, Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ, Hậu Giang	Đề nghị sửa đổi cụm từ “cho người có đất bị thu hồi” thành “cho người được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”. Do nhiều người bị ảnh hưởng được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng không phải là chủ sử dụng đất bị thu hồi mà chỉ có tài sản trên đất bị ảnh hưởng.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Tài chính	Đề nghị xem lại nguồn để thực hiện chi trả số tiền bằng với tiền chậm nộp cho người được bồi thường	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và quy định cụ thể tại Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
3. Trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước.	Bộ Tài chính	Trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường .... thì gửi vào tài khoản tạm giừ của Kho bạc nhà nước (giữ nguyên như khoản 3, Điều 93 Luật Đất đai 2013). Tuy nhiên, từ trước đến nay, theo quy định của Luật NSNN và các quy định dưới luật khoản tiền này vẫn gửi vào tài khoản tiền gửi của Chủ đầu tư tại Kho bạc Nhà nước; đồng thời, quy định tại dự thảo chưa phù hợp với quy định tại điểm d khoản 6 Điều 10 Nghị định 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ quy định về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công. Vì vậy, đề thống nhất trong quá trình thực hiện và chì dùng một tài khoản, Đề nghị sửa đổi khoản 3 như sau: Trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường .... thì gửi vào tài khoản tiền gửi của Chủ đầu tư tại Kho bạc nhà nước hoặc sửa theo hướng Chính phủ quy định quản lý khoản tiền người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt ”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Hậu Giang UBND tỉnh Hòa Bình	Khoản 3: đề nghị sửa đổi cụm từ “tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước” thành “tài khoản tạm giữ của Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại Kho bạc nhà nước”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất mà chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật thì phải trừ đi khoản tiền chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính vào số tiền được bồi thường để hoàn trả ngân sách nhà nước.
5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	Hải Dương - Sở Tư pháp	Đề nghị bổ sung thêm quy định về nghĩa vụ của người có đất bị thu hồi khi để xảy ra trường hợp bồi thường chậm do lỗi của người có đất bị thu hồi. Thực tế có rất nhiều trường hợp người có đất cố ý không nhận bồi thường mà không có lý do chính đáng, dẫn đến việc bồi thường bị chậm trễ.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Dự thảo đã quy định trách nhiệm của người có đất thu hồi trong việc nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tại khoản 3 Điều này của Dự thảo đã quy định trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước. Do đó, trường hợp người thu hồi đất không bàn giao mặt bằng cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thì sẽ bị cường chế thu hồi đất theo quy định.
Điều 100. Việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành tiểu dự án riêng và trách nhiệm tổ chức thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án đầu tư	Hải Dương – Ban QLDA, Ninh Bình	1. Khoản 1: Đề nghị cả dự án nhóm B. Lý do: nhiều dự án có khối lượng GPMB lớn, phức tạp về tái định cư, di dời công trình hạ tầng thì cần thiết phải tổ chức GPMB trước.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như Dự thảo để thống nhất với quy định của pháp luật về đầu tư công.
Bắc Giang	Đề nghị bổ sung *“nhóm B”* và chỉnh sửa lại thành “Trường hợp cần thiết, việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án riêng đối với dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội xem xét, quyết định; đối với dự án nhóm A, B do Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định. Việc quyết định tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án riêng đồng thời với phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.”
UBND tỉnh Hòa Bình, HĐND và Tỉnh ủy Phú Thọ, HĐND tỉnh Long An	- Đây là nội dung mới, các thủ tục về tách dự án, bố trí kinh phí,…, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực nên đề nghị bổ sung thêm một khoản giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng sẽ thực hiện theo pháp luật về đầu tư.
Tỉnh ủy, HĐND tỉnh Điện Biên	Đề nghị thống nhất cụm từ tiểu dự án riêng và dự án riêng trong phần tiêu đề và nội dung quy định chi tiết. Đồng thời, Đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, thống nhất nội dung tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương; bổ sung nội dung giao Chính phủ quy định chi tiết Điều này để cụ thể hóa và thuận lợi trong quá trình tổ chức thực hiện.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương VIII
PHÁT TRIỂN QUỸ ĐẤT
Điều 101. Phát triển quỹ đất
3. Đất đưa vào để tạo quỹ đất bao gồm:
d) Đất do Nhà nước quản lý nhưng chưa đưa vào sử dụng;	Bộ Nông nghiệp và PTNT Tỉnh ủy Thái Bình, Sở TNMT tỉnh Thái Bình	Tại điểm đ khoản 3, đề nghị xem xét các dự án lấn biển bằng nguồn vốn ngoài đầu tư công, sử dụng vốn hỗn hợp; dự án lấn biển theo phương thức đối tác công - tư… để có cơ sở pháp lý trong triển khai thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì đây là quy định nguồn đất để tạo quỹ đất của nhà nước phục vụ các dự án đầu tư, nếu sử dụng nguồn vốn từ ngoài ngân sách Nhà nước thì sau khi tạo quỹ đất xong phải xử lý việc thanh toán cho nguồn vốn từ ngoài ngân sách Nhà nước (bằng đất, bằng tiền…) dẫn đến phát sinh các thủ tục hành chính, có thể dẫn đến không bảo đảm tính công khai, minh bạch, hiệu quả trong việc tạo lập quỹ đất.
e) Đất thu hồi của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp do sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; do sắp xếp, đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp sử dụng đất có nguồn gốc nông, lâm trường.	Bộ Tài chính	Đề phù hợp với các quy định về xử lý tài sản công tại pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, đề nghị sửa đổi điểm e khoản 3 như sau: “Đất thu hồi, chuyển giao của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp do sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công mà không xử lý theo hình thức giao, điều chuyển; do sắp xếp, đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp sử dụng đất có nguồn gốc nông, lâm trường.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 102. Dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất
1. Tổ chức phát triển quỹ đất là chủ đầu tư các dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất trình cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, gồm:	Ninh Bình	Tại khoản 1, Bổ sung dự án thu hồi đất để đấu giá quyền sử dụng đất giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất là chủ đầu tư các dự án thu hồi để tạo quỹ đất trình cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì theo quy định tại Điều về Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh và Điều về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng của dự thảo Luật Đất đai không quy định nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án đấu giá quyền sử dụng đất.
3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định hoặc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định phê duyệt dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất và giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện.	tỉnh Hà Tĩnh	Tại khoản 3, đề nghị xem xét lại theo hướng gắn với việc phân cấp theo thẩm quyền thu hồi đất giữa cấp tỉnh và cấp huyện. Tránh phát sinh thêm thủ tục hành chính trong việc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định hoặc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định phê duyệt dự án thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: sửa đổi, bổ sung khoản 3 theo hướng “3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định hoặc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định phê duyệt dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất và giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện”
	Đồng Tháp	Tại khoản 3 Điều 102 dự thảo Luật về dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất “3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh *quyết định hoặc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định* phê duyệt dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất và giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện”. Kiến nghị điều chỉnh thành: “3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh *quyết định phê duyệt dự án thu hồi đất* để tạo quỹ đất và giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện”. Theo khoản 1 Điều 105 dự thảo Luật quy định Tổ chức phát triển quỹ đất trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, do đó đối với các dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất thì thẩm quyền quyết định phê duyệt dự án thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là phù hợp, không nên phân cấp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: sửa đổi, bổ sung theo hướng “3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định ~~hoặc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định~~ phê duyệt dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất và giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện”.
Điều 103. Quỹ phát triển đất	Bộ Tài chính	Điều này quy định nhiều nội dung không phù hợp với các quy định tại Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Nghị quyết số 23/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội (ứng vốn để thực hiện các nhiệm vụ của ngân sách nhà nước, có nguồn thu trùng với nguồn thu của ngân sách nhà nước), Nghị quyết sô Nghị quyết 792/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban thường vụ Quốc hội (yêu cầu rà soát sát nhập các quỹ); vì vậy, Đề nghị nghiên cứu, đánh giá cụ thể về sự cần thiết, địa vị pháp lý của Quỹ phát triển đất, đảm bảo theo đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Nghị quyết của Quốc hội và các văn bản liên quan, qua đó bỏ các quy định về nguồn thu (ví dụ: 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của địa phương), nhiệm vụ chi trùng với ngân sách nhà nước cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp. Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương đã đặt ra nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện cơ chế tài chính của các tổ chức phát triển quỹ đất, bảo đảm hoạt động hiệu quả, đủ năng lực tạo lập, quản lý khai thác quỹ đất, thực hiện tốt nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo giao Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan liên quan rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các Luật có liên quan khác thuộc chức năng của Bộ Tài chính liên quan đến tổ chức và hoạt động của Quỹ phát triển đất (tại Văn bản số 347/TTg-CN ngày 15 tháng 4 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ). Do vậy, nội dung quy định về Quỹ phát triển đất của dự thảo Luật Đất đai sẽ thống nhất với quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản liên quan sau khi được sửa đổi, bổ sung.
Sở TNMT Hưng Yên:	Đề nghị sửa quy định phù hợp với chức năng nhiệm vụ của Quỹ phát triển đất theo Luật Đất đai năm 2013.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập Quỹ phát triển đất để thực hiện dự án quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 102 của Luật này; định giá đất, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, quản lý quỹ đất sau tạo lập; ứng vốn cho việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án khác.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Khoản 1: Đề nghị bỏ nội dung: Định giá đất, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, quản lý quỹ đất sau khi tạo lập. Lý do: Trùng với chức năng nhiệm vụ của Tổ chức phát triển quỹ đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Tài chính	Quy định không phù hợp với các quy định tại Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư công, Nghị quyết số 23/2021/QDD ngày 18/7/2021 của Quốc hội (ứng vốn để thực hiện các nhiệm vụ của ngân sách nhà nước, có nguồn thu trùng với nguồn thu của ngân sách nhà nước), nghị quyết số 792/NQ-UBTVQH14 của UBTVQH (yêu cầu rà soát sáp nhập các quỹ), vì vậy, đề nghị nghiên cứu, đánh giá cụ thể về sự cần thiết, địa vị pháp lý của Quỹ phát triển đất, đảm bảo theo đúng quy định của Luật ngân sách nhà nước, nghị quyết của quốc hội và các văn bản liên quan, qua đó bỏ các quy định về nguồn thu (ví dụ: 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của địa phương), nhiệm vụ chi trùng với ngân sách nhà nước cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Bắc Giang	Đề nghị bổ sung cụm từ “*theo quy định của pháp luật*“ và chỉnh sửa nội dung khoản 1 thành: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thành lập Quỹ phát triển đất theo quy định của pháp luật để thực hiện dự án quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 102 của Luật này; định giá đất, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, quản lý quỹ đất sau tạo lập; ứng vốn cho việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án khác.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất.	Bắc Giang	Đề nghị hạ tỷ lên xuống thành “phân bố tối thiểu xuống 5%” vì nếu để mức trích hàng năm là 10% thì quỹ sẽ rất lớn, trong khi nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng để phát triển kinh tế - xã hội còn nhiều và chỉnh sửa nội dung khoản 2 thành: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định phân bổ tối thiểu 5% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì việc trích nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất là để thực hiện đàu tư, giải phóng mặt bằng các dự án trong đó có cả các dự án cơ sở hạ tầng của địa phương.
Đắk Nông – Tỉnh ủy	Khoản 2: Đề nghị nghiên cứu sửa đổi cho phù hợp với quy định tại khoản 11 Điều 8 Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 quy định “Ngân sách nhà nước không hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách. Trường hợp được ngân sách nhà nước hỗ trợ vốn điều lệ theo quy định của pháp luật thì phải phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nưcos và chỉ thực hiện khi đáp ứng đủ điều kiện sau: Được thành lập và hoạt động theo đúng quy định của pháp luật; có khả năng tài chính độc lập; có nguồn thu, nhiệm vụ chi không trùng với nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước” và Báo cáo số 463/BC-ĐGS ngày 22/10/2019 của Đoàn giám sát UBTVQH về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng các Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhà nước giai đoạn 2013-2018.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương đã đặt ra nhiệm vụ, giải pháp hoàn thiện cơ chế tài chính của các tổ chức phát triển quỹ đất, bảo đảm hoạt động hiệu quả, đủ năng lực tạo lập, quản lý khai thác quỹ đất, thực hiện tốt nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Do vậy, nội dung quy định về Quỹ phát triển đất của dự thảo Luật Đất đai sẽ thống nhất với quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản liên quan sau khi được sửa đổi, bổ sung.
Điều 104. Quản lý, khai thác quỹ đất
1. Quỹ đất theo quy định tại khoản 3 Điều 101 của Luật này do Tổ chức phát triển quỹ đất quản lý. Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất có tránh nhiệm phối hợp với Tổ chức phát triển quỹ đất quản lý, bảo vệ, chống lấn, chiếm đất.	Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp tài sản là nhà, đất chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý nhưng chưa giao, điều chuyển cho cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý, sử dụng theo pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đã tiếp thu vào dự thảo Luật.
2.Đất thuộc quỹ đất được giao, cho thuê để thực hiện các dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.
3. Quỹ đất chưa giao, cho thuê để thực hiện các dự án đầu tư thì Tổ chức phát triển quỹ đất được cho các tổ chức, cá nhân thuê ngắn hạn để khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả.	Bộ Tài chính, tỉnh Bạc Liêu	- Đề nghị quy định chặt chẽ hơn đối với khoản 3 để đảm bảo việc cho thuê khai thác, sử dụng chỉ là ngắn hạn, trong thời gian Nhà nước chưa thực hiện giao đất, cho thuê đất như dự thảo; tránh trường hợp cho thuê lâu dài dẫn đến tình trạng lấn, chiếm đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp: Sửa đổi, bổ sung khoản 3 theo hướng “3. Quỹ đất chưa giao, cho thuê để thực hiện các dự án đầu tư thì Tổ chức phát triển quỹ đất được cho các tổ chức, cá nhân thuê ngắn hạn không phải đấu giá quyền sử dụng đất để khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quy định thời gian cho thuê đất, việc quản lý sử dụng và cho thuê đất
Điều 105. Tổ chức phát triển quỹ đất
1. Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công hoặc doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được thành lập theo quy định của pháp luật.	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ quy định Tồ chức phát triển quỹ đất là doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ; chỉ nên quy định là đơn vị sự nghiệp như Luật cũ; quy định Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công được thành lập. Cơ chế tài chính (trong đó có kinh phí hoạt động) của Tồ chức phát triển quỹ đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Quy định về kinh phí hoạt động của Tổ chức phát triển quỹ đất phải phù hợp với quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước. Việc quy định Tổ chức phát triển quỹ đất là doanh nghiệp công ích là một nội dung lớn, phức tạp, cần được cân nhẳc kỹ. Theo Bộ Tài chính cần thực hiện thí điểm ở một số thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh để có đánh giá cho phù hợp trước khi quy định để áp dụng chung trong cả nước.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương đặt ra nhiệm vụ, giải pháp “Hoàn thiện tổ chức, bộ máy, cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính của các tổ chức phát triển quỹ đất, bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu quả, đủ năng lực tạo lập, quản lý khai thác quỹ đất, thực hiện tốt nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” cho nên dự thảo Luật Đất đai đề xuất 02 mô hình Tổ chức phát triển quỹ đất để Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cần căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quyết định lựa chọn mô hình cho phù hợp.
	HĐND Tuyên Quang	Tại khoản1 và khoản 2, đề nghị giữ nguyên Trung tâm phát triển quỹ đất thuộc cấp huyện theo mục 5, phần III, Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương tại Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về việc tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiêu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Lý do: Nhiệm vụ bồi thường giải phóng mặt bằng chủ yếu liên quan trực tiếp đến người dân là người sử dụng đất, là nhiệm vụ khó khăn phức tạp cần có sự chỉ đạo sát sao của các cơ quan cấp huyện, cấp xã, phường, thị trấn trực tiếp chỉ đạo điều hành, trực tiếp đối thoại của các cơ quan chuyên môn về tuyên truyền, vận động của các tổ chức xã hội.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì để tinh gọn bộ máy Tổ chức phát triển quỹ đất tại các địa phương, đồng thời Tổ chức phát triển quỹ đất ngoài nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất còn phải thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ tạo lập, quản lý khai thác quỹ đất theo đúng chỉ đạo tại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương. Khi thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằn thì Ủy bân nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan tại địa phương phải có trách nhiệm phối hợp với Tổ chức phát triển quỹ đất để cùng thực hiện nhiệm vụ.
	Tỉnh ủy Nam Định	+ Tại Khoản 1, Đề nghị bổ sung và biên tập lại như sau: “Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công hoặc doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trực thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh và được thành lập theo quy định của pháp luật...”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu để sửa đổi, bổ sung theo hướng “1. Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công hoặc doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và được thành lập theo quy định của pháp luật.”
	HĐND Hà Nội -, Ninh Bình	Thống nhất với nội dung PA1 về Quy định cho phép UBND tỉnh được lựa chọn thành lập tổ chức phát triển quỹ đất phù hợp với thực tế tại địa phương trên cơ sở các mô hình sau: - Doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trực thuộc UBND tỉnh; - Đơn vị sự nghiệp công trực thuộc UBND cấp tỉnh; - Đơn vị sự nghiệp công trực thuộc UBND cấp huyện quản lý.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hiện tại dự thảo Luật đang quy định mô hình của Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công hoặc doanh nghiệp cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Để tinh gọn bộ máy Tổ chức phát triển quỹ đất tại các địa phương, đồng thời Tổ chức phát triển quỹ đất ngoài nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất còn phải thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ tạo lập, quản lý khai thác quỹ đất theo đúng chỉ đạo tại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương thì việc thành lập thêm mô hình đơn vị sự nghiệp công trực thuộc UBND cấp huyện quản lý là không cần thiết. Bộ Tài nguyên và môi trường sẽ nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ xem xét quy định Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được thành lập các chi nhánh tại cấp huyện để bảo đảm việc thực hiện các nhiệm vụ được thống nhất, hiệu quả. Đồng thời quy định trách nhiệm của Ủy bân nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan tại địa phương trong việc phối hợp với Tổ chức phát triển quỹ đất để thực hiện nhiệm vụ.
2. Tổ chức phát triển quỹ đất có chức năng thực hiện các dự án quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 102 của Luật này; thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng cho các dự án khác; tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất; quản lý, khai thác quỹ đất và các nhiệm vụ khác do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.	Thanh Hóa – HĐND	Khoản 2: Đề nghị xem xét sửa đổi như sau: “2. Tổ chức phát triển quỹ đất có chức năng thực hiện các dự án quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 102 của Luật này; là chủ đầu tư dự án xây dựng kết cấu hạ tầng, dự án phát triển quỹ đất, dự án tái định cư; thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng cho các dự án khác; tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất; đấu thầu dự án có sử dụng đất; quản lý, khai thác quỹ đất và các nhiệm vụ khác do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc giao nhiệm vụ chủ đầu tư dự án xây dựng kết cấu hạ tầng, dự án phát triển quỹ đất, dự án tái định cư; đấu thầu dự án có sử dụng đất để UBND cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế tại địa phương quyết định cụ thể cho phù hợp.
UBND Tỉnh Thừa Thiên Huế	Theo Điều 15 Luật đấu giá tài sản 2016 thì cán bộ, viên chức của Trung tâm Phát triển quỹ đất không thuộc trường hợp được cấp Chứng chỉ hành nghề đấu giá. Điều này đã gây trở ngại cho Trung tâm Phát triển quỹ đất không thực hiện được dịch vụ đấu giá quyền sử dụng đất, ảnh hưởng đến nguồn thu sự nghiệp của đơn vị từ hoạt động dịch vụ đấu giá quỹ đất theo quy định nói trên. Đề nghị thực hiện điều chỉnh Luật đấu giá tài sản để đồng bộ với dự thảo Luật đất đai nói trên theo hướng bổ sung cấp Chứng chỉ hành nghề đấu giá cho cán bộ viên chức Trung tâm Phát triển quỹ đất khi có đủ điều kiện để thực hiện dịch vụ đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định sửa đổi chức năng, nhiệm vụ của tổ chức phát triển quỹ đất không thực hiện chức năng tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc cán bộ, viên chức được cấp chứng chỉ hành nghề đấu giá thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đấu giá tài sản, nhiệm vụ của Tổ chức phát triển quỹ đất là tạo quỹ đất và tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất. Trong quá trình tổ chức thực hiện đấu giá có thể thuê đơn vị, tổ chức có chức năng đấu giá để thực hiện các phiến đấu giá theo quy định.
4. Chi phí thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tạo quỹ đất; đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; định giá đất; tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất; quản lý quỹ đất sau tạo lập được khấu trừ vào tiền thu được từ đấu giá quyền sử dụng đất trước khi nộp vào ngân sách.	Sở TNMT Hưng Yên	Đề xuất bỏ cụm từ “định giá đất” và sửa thành “chi phí thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tạo quỹ đất; đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; tổ chức đấu giá quyền sử dụng đât; quản lý quỹ đất sau tạo tập do ngân sách cấp”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì chi phí “định giá đất” là một phần của chi phí tạo lập, khai thác quỹ. Nội dung dự thảo Luật là quy định về việc hoàn trả ngân sách nhà nước tiền thu được từ việc tạo lập, khai thác quỹ đất, không phải quy định về nguồn vốn để thực hiện.
5. Kinh phí hoạt động của Tổ chức phát triển quỹ đất quy định tại khoản 3 Điều này và chi phí thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư quy định tại khoản 4 Điều này được sử dụng từ Quỹ phát triển đất.	Tỉnh ủy Nam Định, Hậu Giang, HĐND tỉnh Thanh Hóa, STNMT Hưng Yên	Đề nghị quy định cho phù hợp do: thứ nhất, kinh phí hoạt động của Tổ chức phát triển quỹ đất từ nguồn ngân sách Nhà nước, nguồn thu hoạt động sự nghiệp, nguồn vốn ứng từ Quỹ phát triển đất, vay từ các tổ chức tín dụng hoặc liên doanh liên kết và các nguồn khác theo quy định tại khoản 4 Điều này do ngân sách Nhà nước cấp hoặc giao hàng năm cho Tổ chức phát triển quỹ đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì kinh phí hoạt động phải thực hiện đúng theo quy định của pháp luật liên quan đến mô hình của Tổ chức phát triển quỹ đất được quy định tại khoản 3 Điều này. Đối với kinh phí thực hiện các nhiệm vụ được sử dụng từ Quỹ phát triển đất và hàng năm UBND cấp tỉnh có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định phân bổ tối thiểu 10% nguồn thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hàng năm của địa phương cho Quỹ phát triển đất và Chính phủ sẽ quy định chi tiết về quản lý và sử dụng các khoản kinh phí này cho phù hợp.
Điều 106. Ngân hàng đất nông nghiệp	Bộ Tài chính	- Đề nghị bổ sung làm rõ về tổ chức, mô hình hoạt động, nguồn thu, chi và khả năng độc lập về tài chính cùa tổ chức này. - Đề nghị quy định theo hướng: Ngân hàng đất nông nghiệp thực hiện nghĩa vụ về thuế và các nghĩa vụ tài chính khác có liên quan theo quy định của pháp luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì nội dung này sẽ được xem xét hướng dẫn tại Nghị định của Chính phủ.
	Hậu Giang	Đề nghị xem xét việc sự cần thiết thành lập Ngân hàng đất nông nghiệp (doanh nghiệp nhà nước do Chính phủ thành lập) và có phải thành lập chi nhánh ở các tỉnh, thành phố không.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì việc thành lập Ngân hành là thực hiện theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương.
1. Ngân hàng đất nông nghiệp là doanh nghiệp nhà nước do Chính phủ thành lập theo quy định của pháp luật doanh nghiệp.	Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung tổ chức, mô hình hoạt động, nguồn thu, chi và khả năng độc lập về tài chính của tổ chức này (vì nếu là tổ chức được thành lập theo pháp luật về doanh nghiệp nhưng không đề xuất ngân sách nhà nước cấp vốn điều lệ mà kinh phí hoạt động do ngân sách nhà nước cấp.)	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì nội dung này sẽ được xem xét hướng dẫn tại Nghị định của Chính phủ.
	Bộ Nông nghiệp và PTNT	Đây là quy định mới tại Dự thảo Luật. Ngân hàng đất nông nghiệp là doanh nghiệp nhà nước do Chính phủ thành lập theo quy định của pháp luật doanh nghiệp. Ngân hàng đất nông nghiệp có chức năng tạo lập quỹ đất nông nghiệp thông qua việc thuê quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhận ký gửi quyền sử dụng đất nông nghiệp; cho nhà đầu tư có nhu cầu thuê, thuê lại đất để sản xuất nông nghiệp. Đề nghị làm rõ có cần quy định về điều kiện thành lập ngân hàng đất nông nghiệp không? Chức năng, nhiệm vụ, tổ chức hoạt động của ngân hàng đất nông nghiệp. Mối quan hệ, chức năng, nhiệm vụ của ngân hàng đất nông nghiệp với các cơ quan quản lý, sử dụng đất, đất nông nghiệp. Việc quản lý ngân hàng đất nông nghiệp như thế nào? Chính phủ thành lập nhưng cơ quan nào giúp Chính phủ quản lý? giải pháp tận dụng nguồn lực hiện có? Đề nghị nghiên cứu quy định rõ các nội dung trên.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì nội dung này sẽ được xem xét hướng dẫn tại Nghị định của Chính phủ.
2. Ngân hàng đất nông nghiệp có chức năng tạo lập quỹ đất nông nghiệp thông qua việc thuê quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhận ký gửi quyền sử dụng đất nông nghiệp; cho nhà đầu tư có nhu cầu thuê, thuê lại đất để sản xuất nông nghiệp.	Hải Dương – Ban QLDA, Ninh Bình	Khoản 2: Giao chức năng này cho Tổ chức phát triển quỹ đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì việc thành lập Ngân hành là thực hiện theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương.
3. Hoạt động của Ngân hàng đất nông nghiệp không vì mục đích lợi nhuận, được Nhà nước bảo đảm khả năng thanh toán, được miễn thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà nước.	Bộ Tài chính	Tại khoản 3 quy định: «Hoạt động của Ngân hàng đất nông nghiệp không vì mục đích lợi nhuận, được Nhà nước bảo đảm khả năng thanh toán, được miễn thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà nước» Tuy nhiên, pháp luật về thuế, phí và lệ phí không quy định cụ thể về miễn thuế đối với ngân hàng đất nông nghiệp. Trường hợp cần có chính sách ưu đãi thuế đối với ngân hàng đất nông nghiệp, đề nghị nêu rõ về sự cần thiết, địa vị pháp lý, hoạt động của ngân hàng đất nông nghiệp để Bộ Tài chính nghiên cứu báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, bổ sung ưu đãi thế, đề nghị không quy định các nội dung về thuế tại các văn bản chuyên ngành khác để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật (theo đúng quy định tại điểm 1b mục 1 Điều 1 Quyết định số 508/QĐ-TTG ngày 23/4/2022 của TTg về phê duyệt chiến lược cải cách hệ thống thuế năm 2030). Trường hợp cần thiết phải quy định về nghĩa vụ tài chính của ngân hàng đất nông nghiệp thì đề nghị quy định theo hướng: ngân hàng đất nông nghiệp thực hiện nghĩa vụ về thuế và các nghĩa vụ tài chính khác có liên quan theo quy định của pháp luật	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì nội dung này sẽ được xem xét hướng dẫn tại Nghị định của Chính phủ.
5. Chính phủ quy định chi tiết điều này.	Đắk Nông – Tỉnh ủy	Tại Điều 106 dự thảo Luật có bổ sung quy định Ngân hàng đất nông nghiệp hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, tuy nhiên dự thảo Tờ trình chưa thuyết minh sự cần thiết thành lập Ngân hàng đất nông nghiệp và sự phù hợp với Luật Tổ chức tín dụng năm 2010. Do đó, đề nghị làm rõ sự cần thiết bổ sung Điều này và tránh chồng chéo với một số Quỹ tài chính có nhiệm vụ tương tự.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên nội dung dự thảo vì việc thành lập Ngân hành là thực hiện theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương IX
ĐĂNG KÝ ĐẤT ĐAI, CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT, QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
Mục 1
HỒ SƠ ĐỊA CHÍNH
Điều 107. Hồ sơ địa chính
2. Hồ sơ địa chính được sử dụng để:	Sở Tư Pháp Hải Dương	Điều 107. Hồ sơ địa chính Tại khoản 2 đề nghị bổ sung trường hợp hồ sơ địa chính được sử dụng để “Làm căn cứ giải quyết tranh chấp đất đai theo yêu cầu của Tòa án nhân dân có thẩm quyền” cho phù hợp với thực tiễn cũng như quy định tại Điều 227 dự thảo về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai, trách nhiệm cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Về vấn đề này, tại Điều về hồ sơ địa chính của dự thảo đã quy định hồ sơ địa chính “hỗ trợ các ngành, các cấp chỉ đạo điều hành, xây dựng, triển khai và giám sát việc thực hiện quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng” nên đã bao hàm cơ quan tài phán.
Điều 108. Nguyên tắc lập, cập nhật, quản lý hồ sơ địa chính
Điều 109. Trách nhiệm lập, cập nhật, khai thác hồ sơ địa chính
3. Cơ quan đăng ký đất đai có trách nhiệm thực hiện việc lập, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính và cung cấp bản sao hồ sơ địa chính cho Ủy ban nhân dân cấp xã để sử dụng, cung cấp thông tin từ hồ sơ địa chính theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện.	Bộ Văn hóa thể thao và du lịch	Tại dự thảo Luật có đề cập đến “Cơ quan đăng ký đất đai” (khoản 3 Điều 109). Cơ quan chủ trì soạn thảo cần làm rõ về vị trí, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này hoặc quy định rõ tên các cơ quan này (ví dụ: Ủy ban nhân dân, Sở Tài nguyên và Môi trường…), bảo đảm phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan, tạo sự rõ ràng, cụ thể trong các quy định, từ đó tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân đến đúng nơi cần thực hiện các thủ tục hành chính.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo có ý kiến như sau: Tại Điều về Cơ quan quản lý đất đai và công chức địa chính ở xã, phường, thị trấn của dự thảo Luật đã quy định tổ chức dịch vụ công được hoạt động và thành lập theo quy định của Chính phủ, do đó việc xác định tên của cơ quan thực hiện chức năng đăng ký đất đai sẽ được rà soát, quy định cụ thể tại Nghị định của Chính phủ bảo đảm tính đồng bộ của pháp luật.
Mục 2
ĐĂNG KÝ ĐẤT ĐAI, NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
Điều 110. Đăng ký đất đai, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
Điều 111. Đăng ký lần đầu
a) Thửa đất đang sử dụng mà chưa đăng ký;
b) Thửa đất được Nhà nước giao, cho thuê để sử dụng; chuyển mục đích sử dụng đất đối với trường hợp phải xin phép;	Sở TNMT Ninh Thuận	Tại điểm đ khoản 1 Điều 112 đề nghị sửa thành “đ) Chuyển mục đích sử dụng đất”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 112. Đăng ký biến động	Ngân hàng ACB	Kiến nghị Ban soạn thảo xem xét bổ sung vào Điều 112 Dự thảo cho tổ chức tín dụng được lựa chọn bất kỳ Văn phòng đăng ký đất đai nào để đăng ký thế chấp mà không bị giới hạn bởi Văn phòng đăng ký đất đai nơi có bất động sản đó tọa lạc trên cơ sở sự liên thông hệ thống quản lý đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: - Về hình thức nộp hồ sơ, dự thảo Luật đã quy định người sử dụng đất được lựa chọn hình thức nộp trực tiếp hoặc trực tuyến (Điều về thực hiện thủ tục hành chính về đất đai của dự thảo Luật); - Về xử lý hồ sơ không bị giới hạn nơi có bất động sản toạ lạc đã được quy định theo nguyên tắc tại Điều về nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai; Điều về công khai thủ tục hành chính về đất đai và Điều về thực hiện thủ tục hành chính về đất đai, Chính phủ, Bộ ngành và Ủy ban nhân dân các cấp quy định việc phối hợp để giải quyết thủ tục hành chính về đất đai và các thủ tục hành chính khác có liên quan trên môi trường điện tử.
1. Đăng ký biến động được thực hiện đối với trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận hoặc đã đăng ký mà có thay đổi sau đây:
b) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người quản lý đất được phép đổi tên;	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp biến động do thay đổi thông tin về người được cấp Giấy chứng nhận;	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Đăng ký tài sản gắn liền với thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận; đăng ký thay đổi về tài sản gắn liền với đất so với nội dung đã đăng ký;	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp biến động do tài sản đã đăng ký chứng nhận quyền sở hữu trên Giấy chứng nhận bị tiêu hủy, phá dỡ thì phải thực hiện đăng ký biến động do việc chứng nhận quyền sở hữu tài sản không còn hiệu lực pháp lý theo dự thảo quy định tại Điều 122.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản gắn liền với đất của dự thảo Luật đã quy định tài sản sau khi chứng nhận quyền sở hữu mà bị phá dỡ, tiêu hủy thì việc chứng nhận này không còn hiệu lực pháp lý. Quy định này làm giảm bớt thủ tục hành chính cho chủ sở hữu tài sản và để đồng bộ với quy định tại Điều 242 của Luật Dân sự.
đ) Chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp không phải xin phép;	Sở TNMT Ninh Thuận	Tại điểm đ khoản 1 đề nghị sửa thành “đ) Chuyển mục đích sử dụng đất”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc chuyển mục đích trong dự thảo Luật hiện chia thành 2 trường hợp “không phải xin phép” và “phải xin phép”, đối với trường hợp “phải xin phép” sẽ gắn với thẩm quyền của Ủy ban nhân dân nên được thực hiện theo thủ tục riêng; trường hợp “không phải xin phép” là quyền của người sử dụng đất nên cần quy định riêng với thủ tục đơn giản để tạo thuận lợi cho người sử dụng đất cũng như cơ quan đăng ký đất đai.
Điều 113. Giấy tờ làm căn cứ công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất
7. Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.	Tỉnh uỷ Sơn La, UBND tỉnh Sơn La	Đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, cân nhắc không giao nội dung trên thuộc thẩm quyền UBND tỉnh quy định.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã kế thừa các giấy tờ về quyền sử dụng đất làm căn cứ để thực hiện việc công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất. Đồng thời, việc sử dụng đất trải qua nhiều thời kỳ, việc triển khai thực hiện quy định tại mỗi địa phương có sự khác nhau dẫn đến giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 cũng có sự khác nhau giữa các địa phương, vùng miền. Vì vậy, ngoài các giấy tờ được quy định tại Điều về giấy tờ làm căn cứ công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất thì dự thảo Luật giao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để tạo tính chủ động, linh hoạt, phù hợp với điều kiện của địa phương, đảm bảo quyền của người đang sử dụng đất.
UBND tỉnh Phú Thọ	- Tại Khoản 7 Điều 113. Đề nghị sửa cụm từ “do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định” thành “theo quy định của Chính phủ” để thực hiện đồng bộ.
Đồng Tháp:	Không đồng ý phương án để Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh xác định thêm các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 để làm căn cứ công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.
	Ngân hàng ACB	Đề xuất bổ sung vào Điều 113 của Dự thảo (bổ sung thêm Khoản 8): Quy định rõ người sử dụng đất có Giấy bàn giao đất của UBND cấp xã trước thời điểm 15/10/1993, có xác nhận của UBND cấp xã đã nộp tiền sử dụng đất thì được cấp GCNQSDĐ mà không phải tiếp tục nộp tiền sử dụng đất.
Điều 114. Công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất
5. Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là chùa, đình, đền, miếu, am, từ đường, nhà thờ họ; đất nông nghiệp quy định tại khoản 4 Điều 147 của Luật này và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng thì được công nhận quyền sử dụng đất.	Trường ĐHTNMT Hà Nội	Đề nghị thay thành “Cộng động dân cư đang sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng; ...”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc sử dụng đất tôn giáo, tín ngưỡng có đặc thù riêng nên cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì phải gắn với công trình thì mới được công nhận là đất tôn giáo, tín ngưỡng
Điều 115. Công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất
Điều 116. Công nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, tổ chức tôn giáo đang sử dụng đất
1. Tổ chức đang sử dụng đất được công nhận quyền sử dụng đất đối với phần diện tích đất sử dụng đúng mục đích.	Tỉnh uỷ Sơn La, UBND tỉnh Sơn La:	Tại khoản 1 dự thảo có nêu: "1. Tổ chức đang sử dụng đất được công nhận quyền sử dụng đất đổi với phần diện tích sử dụng đứng mục đích" quy định trên khó áp dụng. Thực tế thực hiện theo quy định tại Điều 102 Luật Đất đai năm 2013 và Điều 25 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định tổ chức đang sử dụng được cấp Giấy chứng nhận đối với phần diện tích sử dụng đúng muc đích, tuy nhiên, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành chỉ quy định thời điểm bắt đầu sử dụng đất để được cấp Giấy chứng nhận đối với gia đình, cá nhân; đối với việc sử dụng đất của tổ chức chưa có hướng dẫn cụ thể về thời điểm bắt đầu sử dụng để đươc cấp Giấy chứng nhận và thành phần hồ sơ, mẫu biểu có liên quan. Hiện nay, trên địa bàn tình Sơn La có nhiều trường họp tổ chức sử dụng đất đã sử dụng ổn định, xây dựng công trình trên đất (như trường học và các đơn vị sự nghiệp công lập, có cả tổ chức kinh tể), tuy nhiên không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 Luật Đất đai năm 2013, Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP (do các giấy tờ trên chủyếu quy định cho 'đổi tượng sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhăn), dẫn đến khó khăn trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính khi người sử dụng đất có yêu cầu cấp Giấy chứng nhận. Do đó, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tham mưu xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết nội dung trên, trong đó cần làm rõ thời điểm được công nhận quyền sử dụng 'đất, thành phần hồ sơ và trình tự thủ tục công nhận	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về công nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, tổ chức tôn giáo đang sử dụng đất dự thảo Luật đã giao Chính phủ quy định chi tiết điều này. Do đó, nội dung đề xuất phù hợp với dự thảo Luật đã quy định, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương nghiên cứu để tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định quy định cụ thể về nội dung trên.
Điều 117. Xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân
1. Diện tích đất có vườn, ao của hộ gia đình, cá nhân được xác định là đất ở phải trong cùng một thửa đất đang có nhà ở.	HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị xem xét chỉ áp dụng khoản 1, khoản 6 để công nhận diện tích đất ở để đảm bảo công bằng đối với người sử dụng đất ở cùng thời điểm, trên một khu đất nhưng không có giấy tờ quy định tại Điều 113 Luật Đất đai	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật Đất đai đã quy định rõ thời điểm thửa đất ở có vườn, ao được hình thành (trước ngày 18 tháng 12 năm 1980 và từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004) và có giấy tờ hay không có giấy tờ theo quy định tại Điều về giấy tờ làm căn cứ công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất của Luật Đất đai. Căn cứ thời điểm hình thành thửa đất có vườn ao, giấy tờ quy định tại Điều về Giấy tờ làm căn cứ công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất để cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét cấp GCN và thu nghĩa vụ tài chính đối với người sử dụng đất. Việc đề xuất như HĐND tỉnh Tuyên Quang là không công bằng đối với người sử dụng đất tại các thời điểm khác nhau và trường hợp có giấy tờ hoặc không có giấy tờ về quyền sử dụng đất.
4. Đối với trường hợp thửa đất ở có vườn, ao được hình thành từ ngày 18 tháng 12 năm 1980 đến trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và người đang sử dụng có một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 113 của Luật này mà trong giấy tờ đó không ghi rõ diện tích đất ở thì diện tích đất ở được xác định như sau:
a) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện, tập quán tại địa phương quy định hạn mức công nhận đất ở cho mỗi hộ gia đình phù hợp với tập quán ở địa phương theo số lượng nhân khẩu trong hộ gia đình;	Tỉnh uỷ Sơn La, UBND tỉnh Sơn La:	Theo Luật Cư trú năm 2020 không quy định số lượng nhân khẩu được đãng ký thường trú hoặc tạm trú trong một hộ gia đình. Do đó, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường phối họp với Bộ Công án xem xét để thống nhất quy định dẫn chiếu về nhân khẩu trong dự thảo Luật Đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại Điều về giải thích từ ngữ của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi đã quy định cụ thể hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất. Như vậy căn cứ vào quy định trên là cơ sở để xác định số lượng nhân khẩu là những người có chung quyền sử dụng đất trong hộ gia đình để thực hiện việc xác định hạn mức công nhận đất ở cho hộ gia đình.
7. Hạn mức công nhận quyền sử dụng đất đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân được thực hiện theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.	STNMT Ninh Bình	Chính phủ quy định Hạn mức công nhận quyền sử dụng đất đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân. Vì hạn mức sử dụng đất của loại đất này phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh, không phụ thuộc và đặc thù, phong tục của từng địa phương nên trên địa bàn cả nước nên thống nhất theo một chinh sách, tránh tốn kém, phức tạp trong việc xây dựng các văn bản pháp luật tại các địa phương	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc giao UBND cấp tỉnh quy định hạn mức công nhận quyền sử dụng đất đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân nhằm phù hợp với thực tiễn quỹ đất của địa phương, phù hợp với đặc thù phát triển kinh tế của địa phương. Quy định như dự thảo để tạo tính chủ động của địa phương, nhằm thể chế Nghị quyết số 18/NQ-TW “Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai”.
Điều 118. Thẩm quyền công nhận quyền sử dụng đất:
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, tổ chức tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao.	Bộ Tài chính	Đề nghị làm rõ hình thức công nhận quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị xem xét, phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp huyện công nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức theo quy mô diện tích, các tổ chức sử dụng đất do cấp huyện quản lý.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định UBND cấp tỉnh công nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức để đảm bảo thống nhất với thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo Điều về chuyển mục đích sử dụng đất.
2. Ủy ban nhân dân cấp huyện công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.	STNMT Ninh Bình	Cần giao Chính phủ quy định cụ thể trình tự, thủ tục công nhận quyền sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung tại Điều này quy định về thẩm quyền thực hiện việc công nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng sử dụng đất. Việc quy định công nhận quyền sử dụng đất được quy định cụ thể tại các điều Điều về công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất; Điều về công nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất và Điều về công nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức, tổ chức tôn giáo đang sử dụng đất của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Đối với trình tự, thủ tục công nhận quyền sử dụng đất, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tham mưu Chính phủ để ban hành Nghị định quy định chi tiết.
Mục 3
CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT,
QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT
Điều 119. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
Điều 120. Nguyên tắc, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất	Sở TNMT tỉnh Hậu Giang	Tại Điều 120 (dự thảo) quy định về nguyên tắc, thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, đề nghị tách thành 02 điều và quy định cụ thể về thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều này đã quy định cụ thể thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Quy định như dự thảo đã đảm bảo rõ thẩm quyền nên đề nghị giữ như Dự thảo
5. Trường hợp thửa đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình thì cấp một Giấy chứng nhận ghi tên đại diện hộ gia đình trên Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện hộ gia đình. Trường hợp các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì cấp một Giấy chứng nhận ghi đầy đủ tên thành viên trên Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện. Việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên Giấy chứng nhận do các thành viên này tự thỏa thuận bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.	STNMT Nam Định, Tỉnh ủy Nam Định	Đề nghị sửa đổi, điều chỉnh nội dung khoản 5 của Điều này để phù hợp với nguyên tắc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với trường hợp nhiều người có chung quyền sử dụng (khoản 2) và trường hợp quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là tài sản chung của vợ và chồng (khoản 4). Cụ thể như sau: “Trường hợp thửa đất thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải ghi đầy đủ tên của những người trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất, người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và trao một Giấy chứng nhận cho người đại diện hộ gia đình. Trường hợp thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình có nhu cầu thì cấp Giấy chứng nhận cho người có nhu cầu. Việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình để ghi tên trên Giấy chứng nhận do các thành viên này tự thỏa thuận bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật.”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Hưng yên	Đề nghị quy định bổ sung việc xác định các thành viên có chung quyền sử dụng đất đối với Giấy chứng nhận đã cấp trước ngày 01/7/2004 cấp cho hộ gia đình khi thực hiện chuyển quyền hoặc cấp đổi.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về giải thích từ ngữ đã giải thích hộ gia đình sử dụng đất, trong đó nêu rõ thành viên của hộ có chung quyền sử dụng đất của hộ. Đồng thời tại khoản này đã quy định rõ việc xác định thành viên có chung quyền sử dụng đất do các thành viên này tự thỏa thuận, phù hợp với quy định của pháp luật về dân sự.
6. Trường hợp có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế với số liệu ghi trên giấy tờ quy định tại Điều 113 của Luật này hoặc Giấy chứng nhận đã cấp mà ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề thì khi cấp hoặc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất diện tích đất được xác định theo số liệu đo đạc thực tế. Người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích chênh lệch nhiều hơn nếu có.	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ từ “không” và sửa đổi nội dung cuối của gạch đầu dòng thứ nhất khoản 6 như sau: “Người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất đối với phán diện tích chênh lệch nhiều hơn nêu có. ”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung khoản 6 này được chuyển từ khoản 5 Điều 98 của Luật Đất đai 2013 và đang thực hiện ổn định. Đồng thời tại Điều quy định về nguyên tắc cấp giấy chứng nhận đã quy định hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều về giấy tờ về quyền sử dụng đất của Luật này thì được công nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất. Trong quá trình thực hiện cấp Giấy chứng nhận qua các thời kỳ được thực hiện bằng nhiều phương thức khác nhau, trong đó có phương thức có độ chính xác thấp như thực hiện qua kê khai, đo đạc thủ công, đo đạc bằng các thiết bị có độ chính xác thấp trong khi ranh giới sử dụng đất không thay đổi và nguyên nhân dẫn đến sự sai lệch trên chủ yếu là thiếu sót trong quá trình xét duyệt của các cơ quan Nhà nước. Đồng thời nhiều trường hợp đã thực hiện việc chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc Nhà nước đã thực hiện thu hồi đất. Vì vậy việc thu nghĩa vụ tài chính sẽ không đảm bảo sự công bằng giữa các đối tượng, gây bất ổn xã hội.
Trường hợp đo đạc lại mà ranh giới thửa đất có thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận đã cấp và diện tích đất đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận đã cấp thì phần diện tích chênh lệch nhiều hơn (nếu có) được xem xét công nhận quyền sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Luật này.
7. Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận do Cơ quan đăng ký đất đai thực hiện theo quy định của Chính phủ.	UBND tỉnh Hà Giang:	Tại Khoản 7 Điều 120: Đe nghị trao thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư (cấp, cấp đổi, cấp lại) cho ƯBND cấp huyện. Vì ƯBND cấp huyện trực tiếp quản lý nhà nước về đất đai đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, đặc biệt vấn đề hòa giải, giải quyết tranh chấp đât đai... nên khi được trao thẩm quyền này thì sẽ nâng cao được trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đia trên địa bàn, thuận lợi trọng việc phối kết họp thực hiện nhiệm vụ chuyên môn giữa cơ quan đăng ký đất đai với ƯBND cấp huyện.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại dự thảo Dự thảo Luật đã quy định tách bạch thẩm quyền công nhận quyền sử dụng đất (do cơ quan hành chính nhà nước, trong đó có UBND cấp huyện thực hiện) và thẩm quyền cấp giấy chứng nhận do cơ quan đăng ký đất đai thực hiện nên đã nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước như đề xuất của tỉnh.
STNMT tỉnh Ninh Bình:	+ Khoản 2: Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận do cơ quan đăng ký đất đai thực hiện theo quy định của Chính phủ là không phù hợp vì cơ quan đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp nên giữ nguyên thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận như Điều 37 Nghị định số 43 (sửa đổi tại Nghị định số 01/2017/NĐ-CP).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quy định tại Điều 37 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP hiện hành (sửa đổi tại Nghị định 01/2017/NĐ-CP) là cấp Giấy chứng nhận đối với trường hợp đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất, hiện đã giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường và Văn phòng đăng ký đất đai nếu được ủy quyền. Để tiếp tục thể chế nội dung Nghị quyết 18/NQ-TW về phân cấp, phân quyền thì quy định như dự thảo là phù hợp. Quy định này là cải cách, giảm thiểu thời gian thực hiện thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho tổ chức, cá nhân.
Điều 121. Các trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
1. Đất dự phòng và đất thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.	UBND tỉnh Phú Thọ, Hội đồng nhân dân tỉnh Tuyên Quang, Sở TNMT tỉnh Hậu Giang, Bến Tre	- Tại khoản 1 Điều 121: Quy định các trường hợp không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất gồm: “1. Đất dự phòng và đất thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.”. Đề nghị bổ sung giải thích từ ngữ đối với cụm từ “đất dự phòng”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Đất đã được đăng ký vào sổ địa chính nhưng đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 03 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện.	Bộ Tài chính	Đề nghị tại khoản 4 quy định rõ hơn trường hợp quá 03 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận thì được xử lý như thế nào? Sẽ vẫn cấp giấy chứng nhận hay quyết định thu hồi hết hiệu lực. Vì theo quy định của pháp luật về tiền thuê đất nếu đất thuê của Nhà nước hoặc đang sử dụng thuộc đối tượng cho thuê đất sử dụng mà không có quyết định thu hồi thì vẫn phải nộp tiền thuê đất cho đến khi quyết định thu hồi đó có hiệu lực.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo đã quy định rõ đất đã đăng ký vào sổ địa chính nhưng đã có quyết định thu hồi đất thì không cấp giấy chứng nhận, đất đã đăng ký vào sổ địa chính nhưng đã có quyết định thu hồi đất và đã quá 03 năm kể từ thời điểm có quyết định thu hồi đất mà không thực hiện thu hồi đất thì không thuộc trường hợp không cấp giấy chứng nhận mà được xem xét cấp giấy chứng nhận theo các điều khoản khác của luật. Quy định này để đảm bảo thống nhất với nội dung quy định tại Chương Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất dự thảo Luật
UBND tỉnh Đắc Nông:	Đề nghị đơn vị soạn thảo điều chỉnh cụm từ “Quyết định thu hồi đất” tại khoản 4 Điều 121 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thành “Thông báo hoặc Quyết định thu hồi đất” cho phù hợp. “4. Đất đã được đăng ký vào sổ địa chính nhưng đã có Thông báo hoặc Quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 03 năm kể từ thời điểm có Thông báo hoặc Quyết định thu hồi đất mà không thực hiện”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc không cấp Giấy chứng nhận chỉ áp dụng đối với trường hợp đã có quyết định thu hồi đất; còn trường hợp mới có thông báo thu hồi đất thì vẫn thực hiện cấp Giấy chứng nhận để bảo đảm quyền lợi của người sử dụng đất.
Điều 122. Cấp Giấy chứng nhận đối với tài sản gắn liền với đất
Điều 123. Đính chính, thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp
2. Nhà nước thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp trong các trường hợp sau đây:
d) Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, trừ trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai.	UBND tỉnh Đắc Nông	Đề nghị xem xét lại quy định tại điểm d, khoản 2 Điều 123 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp Giấy chứng nhận đã cấp không đúng diện tích đất “d) Giấy chứng nhận đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai, trừ trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp Luật Đất đai”. Trường hợp cấp đổi Giấy chứng nhận khi có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế với số liệu trên Giấy chứng nhận đã cấp mà ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất tại khoản 6 Điều 120 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cũng thuộc trường hợp cấp không đúng diện tích đất do vậy nếu đưa trường hợp này vào diện phải thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp thì nên sửa lại khoản 6 Điều 120 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cho phù hợp.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật hoặc văn bản dưới Luật cho phù hợp.
3. Việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều này do cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quyết định sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.	Tỉnh ủy Nam Định Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nam Định, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế	Tại khoản 3, Đề nghị sửa đổi, bổ sung và biên tập lại như sau:“Việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều này do cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quyết định sau khi cơ quan thanh tra hoặc cơ quan quản lý đất đai cùng cấp đã có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật đất đai hoặc sau khi có văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc đề xuất thêm trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận sau khi cơ quan quản lý đất đai cùng cấp đã có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật đất đai là không rõ ràng, dễ gây tùy tiện, do đó đề nghị giữ như dự thảo Luật
Tỉnh ủy Tiền Giang	Đề nghị xem xét việc cơ quan thu hồi giấy là cơ quan cấp giấy, quyết định thu hồi sau khi xác định giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp không đúng quy định pháp luật về đất đai nhưng trừ trường hợp người được cấp Giấy chứng nhận đó đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật đất đai (để thuận tiện trong quản lý, giải quyết thủ tục cho người dân).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và sẽ tiếp tục hoàn thiện trong các giai đoạn xây dựng Nghị định hướng dẫn thi hành.
	UBND tỉnh Lai Châu:	- Đề nghị xem xét bỏ khoàn này và chỉnh sửa khoản 4 thành khoản 3. - Lý do: Để giảm bớt thủ tục trong quá trình thu hồi Giấy chứng nhận.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo soạn thảo xin báo cáo như sau: Do Giấy chứng nhận là chứng thư pháp lý để Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Đây là cơ sở để người sử dụng đất thực hiện các quyền cũng như nghĩa vụ với Nhà nước. Quyền sử dụng đất là tài sản lớn của người dân, vì vậy việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật cần được các cơ quan thanh tra, cơ quan có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai tiến hành thanh tra, kiểm tra rà soát để khẳng định việc cấp GCN không đúng đảm bảo tính chặt chẽ, khách quan, qua đó có cơ sở để xem xét việc xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức trong quá trình cấp GCN cũng như bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người đang sử dụng đất.
	Tỉnh uỷ Sơn La, UBND tỉnh Sơn La;	Đề nghị sửa đổi khoản 3 Điều 123 dự thảo thành: "3. Việc thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp đổi với trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 Điều này do cơ quan cỏ thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng ãẩt, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quyết định sau khỉ tự kiềm tra, rà soát hoặc sau khỉ đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai. Lý do: Bổ sung nội dung Luật hóa quy đỉnh tại điểm c khoản 4 Điều 87 Nghị đỉnh số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 (được bỗ sung tại khoản 26 Điều 1 Nghị định số148/2020/NĐ-Cp ngày 18/12/2020) của Chính phủ.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	STNMT Ninh Bình:	Đề nghị bổ sung quy định thẩm quyền cho cơ quan đăng ký đất đai, cơ quan cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất thu hồi Giấy chứng nhận trong trường hợp thanh tra, kiểm tra, rà soát phát hiện Giấy chứng nhận cấp không đúng quy định do lỗi người sử dụng đất cố ý kê khai sai lệch, kê khai gian dổi thông tin để được cấp Giấy chứng nhận, nay Giấy chứng nhận đã chuyển quyền. Lý do: Hiện nay, trong công tác quản lý đất đai nhiều trường hợp cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận phát hiện Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định, tuy nhiên, người được cấp Giấy chứng nhận đã thực hiện chuyển quyền. Theo quy định tại khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 thì việc thu hồi Giấy chứng nhận trên chỉ thực hiện sau khi có quyết định của cơ quan Tòa án. Tuy nhiên, việc xem xét khởi kiện hành chính tại cơ quan Tòa án khó thực hiện (người sử dụng đất không khởi kiện do ảnh hưởng đến quyền lợi, cơ quan Nhà nước ít khi tham gia khởi kiện vì liên quan đến trách nhiệm của cơ quan, đơn vị to chức). Do đó, hiện nay, đối với các Giấy chứng nhận cơ quan Nhà nước phát hiện cấp không đúng quy định, tuy nhiên không thu hồi được do đã chuyển nhượng vẫn còn tồn tại và lưu hành. Theo quy định tại khoản 4 điều 57 của Luật tố tụng hành chính năm 2015 quy định quyền, nghĩa vụ của người bị kiện là “Sửa đổi hoặc hủy hỏ quyết định hành chính,...”. Đồng thời tại điểm e khoản 1 Điều 143 của Luật tố tụng hành chính thì Tòa án đĩnh chỉ giải quyết vụ án khi người bị kiện huỷ bỏ quyết định hành chính. Với quy định này thì trong quá trình giải quyết vụ án tại Tòa án, cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận có quyền hủy bỏ Giây chứng nhận quyên sử dụng đât đã cập cho người sử dụng đất khi bị khởi kiện mâu thuẫn với quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 và khoản 3 Điều 123 dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Cơ quan chủ trì soạn thảo đã thực hiện việc tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương trong việc Luật hóa các trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, đối với trường hợp Giấy chứng nhận đã cấp trái quy định của pháp luật mà người được cấp Giấy chứng nhận đã thực hiện việc chuyển quyền theo quy định của pháp luật thì không thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp nhằm đảm bảo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người đã nhận chuyển nhượng và việc xử lý thiệt hại sẽ thực hiện theo quyết định hoặc bản án của Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	STNMT Ninh Bình:	Hiện nay trên địa bàn tỉnh và một số địa phương, đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất nông nghiệp (đất vườn, ao) trong khu dân cư với thời hạn sử dụng đất lâu dài. Nếu áp dụng như khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai năm 2013 và dự thảo đang xây dựng thì việc thu hồi Giấy chứng nhận chỉ được thực hiện sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan có tham quyền giải quyết tranh chấp đất đai sẽ rất mất nhiều thời gian. Đe thuận tiện trong việc thực hiện TTHC, nên đưa trường hợp cấp không đúng thời hạn sử dụng đất vào khoản 1. Trường hợp đính chính Giấy chứng nhận đã cấp khi có sai sót....	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc cấp GCN đối với đất nông nghiệp (đất vườn, ao) trong trong khu dân cư với thời hạn sử dụng đất lâu dài cần được kiểm tra, rà soát hồ sơ cụ thể cũng như quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận. Trên cơ sở đó mới có thể khẳng định việc cấp GCN đất nông nghiệp (đất vườn, ao) trong trong khu dân cư với thời hạn sử dụng đất lâu dài là phù hợp hay không phù hợp với quy định của pháp luật để xem xét việc thực hiện đính chính hay thu hồi GCN. Mặt khác, đây là trường hợp cụ thể, tình huống cụ thể không nên quy định trong Luật.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương X
TÀI CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI, GIÁ ĐẤT
Mục 1
TÀI CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI
Điều 124. Các khoản thu tài chính từ đất đai
1. Các khoản thu tài chính từ đất đai bao gồm:
a) Tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất; khi sử dụng đất kết hợp quy định tại Điều 184 của Luật này;	Bộ Tài chính	đề nghị làm rõ khái niệm “sử dụng đất kết hợp”, “đất sử dụng đa mục đích” tại dự thảo và các khái niệm “đất sử dụng vào nhiều mục đích”, “đất hỗn hợp” cho phù hợp, tránh chong chéo. Đồng thời, đất ờ và đất sản xuất, kinh doanh có chế độ sử dụng và thời hạn khác nhau (đất ở thì thời hạn ổn định lâu dài, đất SXKD thì cho thuê có thời hạn), việc quy định xác định mục đích chính, mục đích phụ đối với công trình có sử dụng đất hỗn hợp trong thời gian qua cũng có nhiều khó khăn, vướng mắc, bao gồm cả việc xác định nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Đề nghị tông kết, đánh giá kỹ hơn về vấn đề này để quy định cụ thể tại dự thảo.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và được quy định tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
UBND tỉnh Hòa Bình	Đề nghị bổ sung “Thu khác từ việc chuyển mục đích sử dụng đất”.
b) Tiền thuê đất khi được Nhà nước cho thuê;
c) Tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm đối với các dự án chậm tiến độ, không đưa đất vào sử dụng;	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa lại thành: “Tiền xử phạt tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm đối với các dự án chậm tiến độ không đưa đất vào sử dụng”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Tiền thu từ việc xử phạt vi phạm hành chính về đất đai;
đ) Tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai;
e) Thuế về sử dụng đất;
g) Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất;
h) Phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai.
2. Các khoản thu tài chính từ đất đai là nguồn thu của ngân sách trung ương và ngân sách địa phương theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.
3. Chính phủ quy định chi tiết các điểm a, b, c, d và đ khoản 1 Điều này.
Điều 125. Các khoản thu từ dịch vụ công về đất đai	Bộ Tài chính	đề nghị bỏ Điều này vì Điều 124 dự thảo đã quy định các khoản thu tài chính từ đất dai, trong đó đã quy định các khoản thu vào ngân sách nhà nước từ thuế, phí, lệ phí.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì đây là các khoản phí để duy trì hoạt động từ việc cung cấp dịch vụ công về đất đai cho người có nhu cầu sử dụng.
Điều 126. Căn cứ, thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất
3. Thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất, kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất, quyết định công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất.	Bộ Tài chính	dự thảo cần có quy định để đảm bảo việc thu đúng, đủ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước trong các trường hợp này. : bổ sung cụm từ “cho phép chuyển mục đích sử dụng đất” và dấu “,” vào khoản 3 và khoản 4.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo nhằm đảm bảo việc thu đúng, đủ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất vào ngân sách nhà nước trong các trường hợp; nội dung “cho phép chuyển mục đích sử dụng đất” đã được quy định tại điều về chuyển mục đích sử dụng đất.
UBND tỉnh Đắc Nông	Đề nghị sửa thành: “3. Thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất, kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất, quyết định công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, *cho phép chuyển mục đích sử dụng đất”. 4. Giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất* phải được ghi trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất,công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất,kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất,công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất,điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất. Lý do đề nghị sửa đổi: Trong thực tế có cả trường hợp điều chỉnh Quyết định cho phép chuyển mục đích và giữa cụm từ “đấu thầu dự án có sử dụng đất” và cụm từ “công nhận quyền sử dụng đất” không có dấu phẩy để làm rõ ý nghĩa giữa hai cụm từ.
	UBND Thừa Thiên Huế	Tại khoản 3 Điều 126 quy định: “Thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất, kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất, quyết định công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất.” Đối với trường hợp đấu thầu dự án có sử dụng đất đề nghị làm rõ thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Do tại quyết định công nhận kết quả trúng đấu thầu đã quy định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tuy nhiên đối với các dự án này hiện trạng khu đất chưa được giải phóng mặt bằng. Do đó, trường hợp này việc tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được thực hiện ngay sau khi có kết quả lựa chọn nhà đầu tư được duyệt và không phụ thuộc vào thời điểm ban hành quyết định giao đất cho nhà đầu tư thực hiện dự án. Đồng thời, theo quy định của pháp luật đấu thầu hiện hành, thời điểm xác định giá đất là thời điểm cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất cho nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án. Do đó, để đảm bảo việc thi hành Luật Đất đai (sửa đổi) không gây mâu thuẫn với pháp luật khác, đề nghị điều chỉnh quy định pháp luật về đấu thầu để đồng bộ, thống nhất. HĐND Thanh Hóa: Tại khoản này quy định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được ghi trong quyết định công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất, kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất… Tuy nhiên, chưa quy định thời điểm cụ thể để xác định giá đất đối với trường hợp này, sẽ dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong thực hiện khi hồ sơ giao đất, cho thuê đất chưa được thẩm định và cơ quan có thẩm quyền quyết định, việc định giá ở các thời điểm sẽ khác nhau (trong khoảng thời gian 06 tháng) có thể dẫn đến các mức giá khác nhau.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì hiện nay, việc đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật về đấu thầu, trong đó nhà đầu tư trúng thầu đã phải nộp khoản tiền chênh lệch giữa giá trúng đấu giá và giá khởi điểm, sau đó tại thời điểm giao đất nhà đầu tư lại phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo giá đất thị trường dẫn đến sự mâu thuẫn. Thời điểm xác định giá đất đã được quy định tại nội về giá đất và trình tự, thủ tục xác định giá đất được quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
	Sở TNMT Yên Bái, HĐND Yên Bái	Tại khoản 4 có nêu: “4. Giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được ghi trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất, kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất. Việc xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được tổ chức thực hiện trước thời điểm quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất không quá 06 tháng…”. Như đã phân tích tại mục 8 Văn bản này, việc xác định giá đất là tại thời điểm giao đất, cho thuê đất và đã được bồi thường, GPMB sạch, trong khi đó hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất là chưa xong công tác bồi thường, GPMB nên tại thời điểm quyết định kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất chưa được Nhà nước chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất, cho thuê đất dẫn tới chưa có giá đất mà ghi trong quyết định. Mặt khác, dự thảo quy định việc xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được tổ chức thực hiện trước thời điểm quyết định giao đất, cho thuê đất là chưa khả thi đối với tất cả các trường hợp, do chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất thì không thể xác định được quy mô diện tích cũng như vị trí khu đất thực hiện dự án để tính giá đất.
4. Giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được ghi trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất, kết quả trúng đấu thầu dự án có sử dụng đất công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất.	Bộ Tài chính	Đề nghị quy định mọi trường hợp điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết thì phải xác định lại giá đất tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về nội dung này, đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì trong quá trình thực hiện dự án có trường hợp điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng nhưng không làm tăng hệ số sử dụng đất thì không cần thiết phải xác định lại giá đất.
UBND tỉnh Quảng Bình	Quy định tại khoản 4 mâu thuẫn với khoản 1, khoản 2, khoản 3 vì chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất thì chưa có căn cứ để xác định diện tích, mục đích, thời hạn sử dụng đất.
HĐND tỉnh Nghệ An	Nghiên cứu điều chỉnh lại thời điểm xác định giá cho phù hợp. STNMT tỉnh Ninh Thuận: quy định rõ thời điểm xác định giá đất cụ thể, bổ sung căn cứ, dữ liệu làm cơ sở tính toán đảm bảo phù hợp với quy định tại điểm c khoản 1 Điều 12.
Việc xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được tổ chức thực hiện trước thời điểm quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất không quá 06 tháng.	UBND Hải Phòng	Quy định việc xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được tổ chức thực hiện trước thời điểm quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất không quá 06 tháng là chưa phù hợp. Vì khi áp dụng trong trường hợp tính tiền giao đất, cho thuê đất cho tổ chức thì có thể đảm bảo thời gian; tuy nhiên khi thực hiện xác định tiền giao đất, cho thuê đất tái định cư thì thời hạn trong 06 tháng không đảm bảo vì phụ thuộc vào thời gian công bố, công khai, thời gian phê duyệt phương án bồi thường, thời gian chi trả bồi thường, giải phóng mặt bằng…Do đó, đề nghị phân loại thành 02 trường hợp: đối với tổ chức thì được tổ chức thực hiện trong thời hạn 06 tháng; đối với giao đất tái định cư thì thực hiện xác định giá đất tại thời điểm giao đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và sẽ được quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
UBND Tỉnh Hòa Bình	Quy định “Việc xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được tổ chức thực hiện trước thời điểm quyết định giao đất, cho thuê đất,cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất không quá 06 tháng”, sẽ phát sinh bất cập trong quá trình thực hiện, cụ thể: Đối với các dự án nhà nước cho thuê đất, khi chưa có quyết định cho thuê đất sẽ chưa có căn cứ xác định thời hạn sử dụng đất (thời hạn thuê đất) để xác định giá đất cụ thể tính tiền thuê đất, do khi cấp Quyết định chủ trương đầu tư dự án, thời hạn hoạt động của dự án thường tính từ ngày cấp quyết định chủ trương đầu tư. Thực tế quá trình triển khai, sau khi được cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án, thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng hoặc hoàn thành việc thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì chủ đầu tư mới lập hồ sơ xin thuê đất và thời hạn cho thuê đất sẽ tính từ ngày có quyết định cho thuê đất đến ngày hết thời hạn hoạt động của dự án theo quyết định chủ trương đầu tư. Đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét điều chỉnh nội dung này cho phù hợp.
Trường hợp điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết mà làm thay đổi hệ số sử dụng đất nhưng không làm thay đổi diện tích đất sử dụng thì phải xác định lại giá đất tại thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bổ sung.	UBND tỉnh Quảng Bình	Đề nghị quy định trường hợp điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết mà làm tăng hệ số sử dụng đất … thì phải xác định lại giá đất tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và sẽ được quy định chi tiết tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
STNMT tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị bổ sung thành: … để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bổ sung “nếu có” vì một số trường hợp điều chỉnh quy hoạch chi tiết làm giảm hệ số sử dụng đất làm giá đất giảm
UBND tỉnh Hòa Bình	Đề nghị bổ sung quy định phải xác định lại giá đất trong trường hợp điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết mà làm thay đổi cơ cấu diện tích sử dụng đất cho các mục đích sử dụng đất khác nhau của dự án, tức làm thay đổi căn cứ tính tiền sử dụng đất.
5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	HĐND tỉnh Nghệ An	Hướng dẫn xác định giá cụ thể để tính tiền sử dụng đất, thuê đất khi dự án chia ra làm nhiều đợt giao, thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì pháp luật về đất đai không quy định việc giao đất, cho thuê đất theo tiến độ giải phóng mặt bằng.
Điều 127. Nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất	Bộ Tài chính	Nên rà soát đề lược bỏ các quy định quá chi tiết tại dự thảo Luật, chỉ quy định chung về mặt nguyên tẳc.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo chỉ quy định về np tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất và sẽ được Chính phủ quy định cụ thể.
Điều 128. Miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất	Bộ Tài chính	nên rà soát đề lược bỏ các quy định quá chi tiết tại dự thảo Luật, chỉ quy định chung về mặt nguyên tẳc.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là việc Nhà nước cho phép người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.	Ban QLKKT Hà Tĩnh	Đề nghị chỉnh sửa thành: “1. Miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là việc Nhà nước cho phép người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho một số năm (không bao gồm trường hợp chỉ được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản) hoặc toàn bộ thời gian sử dụng đất khi Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.”.	Về nội dung này, đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì mâu thuẫn với quy định tại Điều về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
3. Nhà nước có chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong các trường hợp sau đây:
a) Sử dụng đất để xây dựng các công trình giáo dục, khoa học công nghệ, y tế, bảo vệ môi trường, văn hóa, thể dục thể thao phục vụ công cộng, công trình trợ giúp thương binh, người khuyết tật, trẻ em mồ côi, người già neo đơn hoặc sử dụng đất tại địa bàn các xã miền núi, biên giới, hải đảo, không thuộc khu vực quy hoạch phát triển đô thị và các dự án khác được Thủ tướng Chính phủ quyết định;	UBND tỉnh Quảng Bình	Đề nghị quy định bổ sung thêm một số trường hợp dược miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thuộc ngành, nghề và địa bàn ưu đãi đầu tư để phù hợp với quy định của pháp luật về đầu tư và thực tiễn ở địa phương.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
b) Sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, hộ gia đình nghèo; hộ gia đình, cá nhân là dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo; sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở; đất ở cho người phải di dời khi Nhà nước thu hồi đất do có nguy cơ đe dọa tính mạng con người;	STNMT tỉnh Ninh Thuận	Miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất: Đối với trường hợp tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất tái định cư đối với người có công với cách mạng, hộ gia đình nghèo khi Nhà nước thu hồi hết đất ở (chưa hưởng chính sách miễn, giảm trước đó) có thuộc đối tượng miễn, giảm theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 128 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hay không?. Nếu thuộc đối tượng miễn, giảm theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 128 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thì đề nghị, điều chỉnh bổ sung cụ thể “Sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, hộ gia đình nghèo (bao gồm cả trường hợp tính tiền sử dụng đất tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định); hộ gia đình, cá nhân là dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo; sử dụng đất để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở; đất ở cho người phải di dời khi Nhà nước thu hồi đất do có nguy cơ đe dọa tính mạng con người”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Sử dụng đất xây dựng công trình sự nghiệp của tổ chức sự nghiệp công lập;	Bộ Tài chính	đề nghị sửa thành: *d) Tuân thủ* ~~đứng~~ *quy chuẩn, trình tự, thủ tục và phương pháp định giá* đất theo quy định của pháp luật (đồng thời đề nghị giải trình nội dung quy chuẩn định giá đất dự kiến Chính phủ sẽ quy định là nhừng nội dung gì vào dự thảo Tờ trình).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
đ) Đất xây dựng kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay; đất xây dựng cơ sở, công trình cung cấp dịch vụ hàng không;	Bộ Tài chính	đề nghị sửa thành: đ) Báo đảm tính độc lập về chuyên môn nghiệp vụ, trung thực, khách quan của két quá định giá đát ~~giữa cơ quan định giá, cơ quan thâm định và cơ quan quyết định. ”~~	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
e) Đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt, ga đường sắt;
g) Sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng trụ sở, sân phơi, nhà kho; xây dựng cơ sở dịch vụ trực tiếp phục vụ sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, làm muối, bảo vệ môi trường đối với hợp tác xã;	UBND tỉnh Hòa Bình	Đề nghị quy định cụ thể việc miễn giảm tiền sử dụng đất tiền thuê đất đối với các loại đất tại điểm g khoản 3.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
h) Các trường hợp khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị đánh số lại thứ tự khoản 4	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và quy định cụ tại Nghị định của Chính phủ.
Mục 2	HĐND Thái Bình	Mục II Chương X dự thảo đang quy định các nội dung liên quan về giá đất. Tuy nhiên, đề nghị Ban soạn thảo cần phải đưa ra cơ sở rõ ràng, cụ thể để xác định giá đất “thế nào là giá đất phù hợp so với giá thị trường?” bởi giá thị trường ngoài yếu tố khách quan, cũng bị phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố chủ quan. Thực tế cho thấy, có nhiều trường hợp, các nhà đầu tư liên kết để nâng khống giá lên hoặc hạ giá đất để phục vụ lợi ích của họ. Do vậy, đối với các trường hợp này không thể xem đó là giá thị trường	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và sẽ được quy định chi tiết tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
GIÁ ĐẤT
Điều 129. Nguyên tắc, phương pháp định giá đất	Sở TNMT Yên Bái, HĐND Yên Bái	Việc quy định, nguyên tắc xác định giá đất phải phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường là rất khó khăn do việc điều tra,xác định giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường để xác định giá đất cụ thể trong một số trường hợp là khó khăn, khó có thể thu thậpđược thông tin chính xác do tâm lý của người sử dụng đất thường không muốn kê khai giá chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đa số người dân chỉ kê khai giá chuyển nhượng bằng giá đất trong bảng giá do Uỷ ban nhân dân tỉnh quy định, nên việc điều tra xác định giá thị trường trong điều kiện bình thường là rất vướng mắc, trong một số trường hợp không thể thực hiện được. Trong một số trường hợp không có chuyển nhượng quyền sử dụng đất do đó không thu thập được thông tin về chuyển nhượng quyền sử dụng đất của thửa đất có đặc điểm tương tự với thửa đất cần định giá về mục đích sử dụng đất, vị trí, khả năng sinh lợi, điều kiện kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, diện tích, kích thước, hình thể và tình trạng pháp lý về quyền sử dụng đất. Do đó, cần phải có tiêu chí và cách vận hành như thế nào là nguyên tắc thị trường nhằm cụ thể hoá được phương pháp xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường đã nêu tại Nghị quyết 18.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Kiên Giang	Tại Điều 129 của Dự thảo Luật quy định về nguyên tắc, phương pháp định giá đất có nêu trong 5 nguyên tắc là “phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường”. Tuy nhiên, “giá đất phổ biến” rất khó để xác định, khi mà những giao dịch đất đai hầu hết người dân khi giao dịch đều kê khai giá thấp hơn nhiều giá trị thật. Trong khi đó, Nghị quyết 18-NQ/TW yêu cầu công khai giá đất, bắt buộc giao dịch qua các sàn giao dịch, thanh toán qua ngân hàng, không dùng tiền mặt. Đây chính là những cơ sở để có thể xác định giá đất phổ biến trên thị trường. Do đó, cần nghiên cứu để luật hóa rõ hơn nội dung này.
1. Việc định giá đất phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:
a) Theo mục đích sử dụng đất định giá;	STNMT tỉnh Ninh Thuận, Sở TNMT Hà Tĩnh	Đề nghị chỉnh sửa: “ Theo mục đích sử dụng đất định giá” chỉnh sửa thành “Theo mục đích sử dụng đất hợp pháp tại thời điểm định giá”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp. .
b) Theo thời hạn sử dụng đất;
c) Phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường;	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa thành: “c) Phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường tại thời điểm định giá đất".	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin nghiên cứu, tiếp thu chỉnh lý vào Dự thảo Luật.
UBND Hòa Bình	quy định này rất trìu tượng, không định lượng được cụ thể, rất khó xác định. Đề nghị Luật quy định cụ thể hơn.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Chính phủ quy định cụ thể về quy chuẩn, phương pháp định giá đất, quy trình kiểm tra, giám sát việc xây dựng bảng giá đất và định giá đất cụ thể.	Quảng Bình	Đề nghị Luật cần xác định rõ phương pháp tính, các thông số liên quan, công thức tính rõ ràng, thống nhất để các địa phương, các ngành áp dụng thống nhất trong cả nước.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì về cách thức thực hiện được quy định chi tiết tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.
Điều 130. Bảng giá đất	Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung quy định làm rõ việc quy định Bảng giá đất và hệ số điều chỉnh biến động giá đất có cùng thời điểm không để tránh hiểu nhầm là Bảng giá đất quy định hàng năm chưa sát giá thị trường nên phải có quy định về hệ số điều chỉnh này. Ngoài ra, đề nghị bổ sung định lượng trường hợp giá đất phổ biến trên thị trường có biến động bao nhiêu % thì Uỷ ban nhân dân câp tỉnh phải điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp. - Việc quy định Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01/01 của năm làm mất tính ổn định của Bảng giá đất và tốn chi phí, thời gian xây dựng. Đề nghị nghiên cứu đề quy định tính ổn định của Bảng giá đất là 02 hoặc 03 năm. - Tại dự thảo quy định các khái niệm mới: “bảng giá đất theo vùng giá trị đất”, “giá thửa đất chuẩn”, “hệ số điều chỉnh biến động giá đất’, “hệ số điều chỉnh giá đất”. Đề nghị có quy định cụ thể về khái niệm, nội hàm và cách xác định của các thuật ngữ trên. Ngoài ra, cần cân nhắc đánh giá kỹ tại Tờ trình Chính phủ về điều kiện để xây dựng "bảng giá đất theo vùng giả trị, giá thửa đất chuẩn; bảng giá đất quy định giá đất theo vị trí" (điều kiện về cơ sở dừ liệu giá đất thị trường, bản đồ địa chính số, nguồn tài chính để thực hiện (đánh giá tác động của ngân sách nhà nước), nguồn nhân lực thực hiện, hình thức thực hiện - Nhà nước thực hiện hay đi thuê?...) và xác định lộ trình thực hiện cho phù hợp, tránh gây xáo động lớn về giá đất; nếu Luật đã ban hành mà chưa thực hiện được thì sẽ ảnh hưởng đến tính khả thi của Luật. Hơn nữa, nếu bỏ chi phí lớn để xây dựng giá đất của từng vị trí (tùng thửa đất) nhưng thửa đất không có giao dịch, không có biến động hoặc không cập nhật được biến động thì việc này không có ý nghĩa, tốn kém chi phí của Nhà nước.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp. .
HĐND tỉnh Cà Mau	Đề nghị bỏ “hệ số điều chỉnh biến động giá đất”, do tại quy định này, “Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm” và “khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp" nên việc ban hành hệ số điều chỉnh biến động giá đất là không cần thiết. Đồng thời, đề nghị bổ sung quy định UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp thông qua trước khi điều chỉnh bảng giá đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp. .
HĐND Đồng Nai, Hà Nội	Khoản 1 Dự thảo Luật quy định: “… UBND cấp tỉnh xây dựng và trình HĐND cùng cấp thông qua Bảng giá đất, hệ số điều chỉnh biến động giá đất trước ki ban hành. Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm. Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp. Quy định như trong dự thảo có sự mâu thuẫn, cụ thể: bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công kahi vào ngày 01 tháng 01 của năm, như vậy không cần thiết phải ban hành hệ số điều chỉnh biến động giá đất hàng năm để điều chỉnh. Đồng thời đề nghị bỏ cụm từ “Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp” vì bảng giá đất được ban hành hàng năm, quy định như trên là không cần thiết. Đề nghị đơn vị soạn thảo nghiên cứu và xem xét và giữ nguyên việc xây dựng bảng giá đất 5 năm 01 lần và được công bố vào ngày 01 tháng 01 của năm kỳ đầu theo quy định hiện hành và hàng năm sẽ ban hành hẹ số điều chỉnh giá đất khi có biến động của giá đất trên thị trường. Vì việc bảng giá được xây dựng theo nguyên tắc và phương pháp định giá đất, trong đó phải tổ chức điều tra, khảo sát giá đất phổ biến trên thị trường làm cơ sở để xây dựng bảng giá đất, trong trường hợp bảng giá đất được xây dựng hàng năm sẽ làm lãng phí ngân sách nhà nước và thiếu nguồn nhân lực để thực hiện nhiệm vụ. Thống nhất với nội dung phương án 1 về quy định bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp. .
Sở TNMT Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình	Đề xuất quy định rõ trường hợp trả tiền thuê đất hàng năm áp dụng bảng giá đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh ủy Bắc Giang	Đề nghị sửa đổi theo hướng ban hành Bảng giá đất 05 năm/lần như đang áp dụng hiện nay; trường hợp giá đất trên thị trường biến động từ 20% trở lên thì điều chỉnh cục bộ Bảng giá đất; hàng năm UBND cấp tỉnh ban hành hệ số điều chỉnh giá đất. Đồng thời, đối với trường hợp tính tiền sử dụng đất tại điểm a và điểm d, Khoản 3 nên quy định áp dụng theo giá đất cụ thể để khắc phục tình trạng “hai giá”, đảm bảo sát với giá thị trường.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND Hải Phòng	- Về Bảng giá đất. Đề nghị cần làm rõ: + Hệ số điều chỉnh biến động giá đất là mức điều chỉnh (tỷ lệ % điều chỉnh) giá đất được ban hành kèm theo bảng giá đất hay là một trong các phương pháp xác định giá đất (như theo quy định hiện hành là phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất). + Chưa có quy định cơ quan tham mưu, giúp ỦBND cấp tỉnh xây dựng bảng giá đất. + Quy định Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm; khi triển khai thực hiện như vậy sẽ gặp nhiều vướng mắc và tốn nhiều chi phí, đề nghị vẫn giữ nguyên quy định xây dựng bảng giá các loại đất 05 năm. - Về xác định giá đất cụ thể. Đề nghị làm rõ nội dung sau: + Việc cơ quan định giá đất cấp tỉnh thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất cụ thể để tư vấn xác định giá đất cụ thể có là yêu cầu bắt buộc khi xác định giá đất cụ thể hay không? + Cơ quan định giá đất cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Hội đồng thẩm định giá đất tổ chức thẩm định giá đất có đảm bảo về nguyên tắc độc lập trong việc định giá đất theo điểm đ, khoản 1 Điều 129 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hay không? + Cần có quy định cụ thể về cơ cấu tổ chức của cơ quan định giá đất cấp tỉnh, gồm đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp. + Đề nghị làm rõ cơ quan định giá đất cấp tỉnh là cơ quan nào tại Điều này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND Tỉnh Lai Châu	Đề nghị lược bỏ và đưa vào Luật Quản lý tà sản công để đồng bộ với chuyên ngành quản lý.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
	Trường Đại học Khoa học tự nhiên	Góp ý Điều 130 và Điều 131: Nên có quy định mang tính đột phá hơn so với Luật đất đai năm 2013. Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh xác định bảng giá đất và giá đất cụ thể, các thành viên Hội đồng thẩm định giá cũng thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh sẽ thiếu tính khách quan. Việc xác định bảng giá đất và giá đất cụ thể cần thực sự sát với giá thị trường để giảm bớt sung đột và tiêu cực về quản lý, sử dụng đất đai, đây cũng là nguyên tắc phát triển của nền kinh tế thị trường. - Việc xác định giá đất bồi thường khi thu hồi vùng phụ cận các công trình hạ tầng kỹ thuật, chỉnh trang đô thị, cần đảm bảo hài hòa lợi ích của người có đất bị thu hồi, Nhà nước và chủ đầu tư, tránh sung đột lợi ích, làm mất ổn định xã hội. - Việc điều tiết giá trị tăng thêm từ đất do xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật không chỉ bằng việc thu hồi vùng phụ cận và bồi thường, mà còn có thể dùng công cụ thuế để điều tiết.
1. Căn cứ nguyên tắc, quy chuẩn, phương pháp định giá đất, giá đất phổ biến trên thị trường và biến động giá đất, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua bảng giá đất, hệ số điều chỉnh biến động giá đất trước khi ban hành. Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm.	HĐND tỉnh Lai Châu	Đề nghị xem xét lại việc quy định hệ số điều chỉnh biến động giá đất vì bảng giá đất đã được xây dựng định kỳ hàng năm. Việc quy định “Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khỉ giá đất phố biến trên thị trường có biến động thỉ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù họp ” để đảm bảo chặt chẽ thì cần phải bổ sung thêm quy định về biên độ cho phép ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất hoặc phải thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh trước khi điều chỉnh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Quảng Bình	Đề nghị bảng giá đất ban hành 03 năm một lần, vì việc xây dựng bảng giá đất là một khối lượng công việc lớn, nhiều thời gian, nguồn lực và hàng năm đã có hệ số điều chỉnh giá đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
STNMT tỉnh Ninh Thuận	Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm”, vì vậy, đề nghị xem xét bỏ nội dung quy định hệ số điều chỉnh biến động giá đất vì gây sự trùng lặp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Sơn La, Tỉnh Ủy Sơn La	Đề nghị bổ sung giải thích từ ngữ cụm từ “hệ số điều chỉnh biến động giá đất". Hệ số điều chỉnh biến động giá đất được ban hành năm theo bảng giá đất hay ban hành như thế nào (tháng, quý). Việc xác định hệ số biến động này có phải là trường hợp biến động thị trường để thực hiện điều chỉnh bảng giá đất hay không. Đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng hướng dẫn cụ thể tại dự thảo Nghị định hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Đất đai để các địa phương có cơ sở triển khai, thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND Trà Vinh	Tại khoản 1 Điều 130 đề nghị quy định bảng giá đất được xây dựng định kỳ 05 năm và có điều chỉnh giữa kỳ, có hệ số để điều chỉnh giá đất. Lý do: Nếu quy định bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm thì mất rất nhiều thời gian, kinh phí để tổ chức thực hiện; một số địa phương giá đất biến động trong năm không lớn.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình	Dự thảo Luật theo hướng Bảng giá đất xây dựng hàng năm, UBND tỉnh xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua bảng giá đất, hệ số điều chỉnh biến động giá đất trước khi ban hành. Trong thời gian thực hiện Bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp. Đề nghị nghiên cứu xem lại lại dự thảo quy định vì: Bảng giá đất đã được xác định hàng năm (căn cứ theo nguyên tắc,… giá đất phổ biến trên thị trường) thì việc quy định thêm hệ số điều chỉnh biến động giá đất là không cần thiết và tạo nhiều bất cập, trong khi đó, dự thảo còn quy định : “Trong thời gian thực hiện Bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp” thì việc điều chỉnh hệ số điều chỉnh lại càng bất cập và cồng kềnh thủ tục. Đề xuất: Bảng giá đất xây dựng hàng năm, được công bố công khai và thực hiện từ ngày 01 tháng 01 của năm, không quy định về hệ số điều chỉnh giá đất; đồng thời quy định rõ về việc khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động (biến động ở mức nào, thời gian bao lâu, căn cứ để xác định mức biến động) thì UBND cấp tỉnh điều chỉnh Bảng giá đất cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND Vĩnh Long	Cần quy định rõ thế nào là giá đất phổ biến trên thị trường và biến động giá đất, căn cứ để xác định biến động giá đất. Không nên giao thẩm quyền "Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh diều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp", Lý do hàng năm bảng giá đất đã được điều chỉnh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
	HĐND tỉnh Lai Châu	Đề nghị xem xét lại việc quy định hệ số điều chỉnh biến động giá đất vì bảng giá đất đã được xây dựng định kỳ hàng năm. Việc quy định “Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khỉ giá đất phố biến trên thị trường có biến động thỉ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù họp ” để đảm bảo chặt chẽ thì cần phải bổ sung thêm quy định về biên độ cho phép ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất hoặc phải thống nhất với Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh trước khi điều chỉnh.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp.	HĐND tỉnh Hà Giang, tỉnh ủy Hà Giang	Đề nghị sửa thành “trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì UBND cấp tỉnh sửa đổi, bổ sung Bảng giá đất để điều chỉnh giá đất cho phù hợp”. Đề nghị cần làm rõ nội hàm thế nào được cho là “giá đất phổ biến trên thị trường”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ	Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường đề nghị quy định tỷ lệ có biến động (từ 20% trở lên so với bảng giá đất) thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
STNMT tỉnh Ninh Thuận	Căn cứ nguyên tắc, quy chuẩn, phương pháp định giá đất, giá đất phổ biến trên thị trường và biến động giá đất, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua bảng giá đất, hệ số điều chỉnh biến động giá đất trước khi ban hành. Bảng giá đất được xây dựng định kỳ hàng năm và công bố công khai vào ngày 01 tháng 01 của năm. Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp.” Đề nghị nghiên cứu điều chỉnh lại nội dung này, để bảo đảm tính ổn định của văn bản của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh trong việc ban hành Bảng giá đất, sự phù hợp về thẩm quyền.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Bạc Liêu, Tỉnh ủy Bạc Liêu	Đề nghị bỏ đoạn: “trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thi trường có biến động thì ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì nội dung này không phù hợp với nguyên tắc định giá đất
HDND tỉnh Cà Mau	Đề nghị bỏ cụm từ “hệ số điều chỉnh biến động giá đất (vì bảng giá đất xây dựng định kỳ hàng năm và khi giá đất trên thị trường biến động thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp. Đề xuất bảng giá đất được xây dựng định kỳ từ 03 năm đến 05 năm, có điều chỉnh hàng năm và có hệ số điều chỉnh giá đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
STNMT Bình Thuận	Bảng giá đất hiện hành đang áp dụng 05 năm. Theo thực tế của địa phương thì trong thời gian từ 02 đến 03 năm mới có điều chỉnh 1 lần. Do đó, tại khoản 1 Điều này đề nghị Bảng giá đất được xây dựng định kỳ 02 năm một lần. Nhằm đảm bảo tính ổn định của Bảng giá đất, tiết kiệm được kinh phí, nhân lực cho việc xây dựng Bảng giá đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HDND tỉnh Bắc Giang	Trong thời gian thực hiện bảng giá đất, khi giá đất phổ biến trên thị trường có biến động thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo HDND hoặc thường trược HĐND thông qua trước khi điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Bảng giá đất quy định giá các loại đất theo vị trí. Đối với khu vực đã có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất thị trường thì xây dựng bảng giá đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn.	HĐND Vĩnh Long	Đề nghị bổ sung thêm: Tính phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai. Lý do: Để tránh trường hợp bất cập trong quá trình thực hiện, khi áp dụng giá đất cụ thể cho thửa đất hoặc khu đất thì các khoản thu phí và lệ phí không được quy định trong giá đất cụ thể: Cho thuê đất trả tiền thuê đất-hàng năm được chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh , Tỉnh ủy Bạc Liêu	Đề nghị giải thích cụm từ: “vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn” rõ ràng hơn, sát thực tế hơn.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Bảng giá đất được sử dụng để làm căn cứ trong các trường hợp sau đây:	Bộ Tài chính	Tại điểm b và c khoản 3 dự thảo Luật, đề nghị sửa đổi theo hướng: về giá đất tính thuế sử dụng đất và thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định của pháp luật thuế hiện hành. Việc xác định giá tham chiếu khi xác định giá tính thuế (theo Bảng giá đất có hệ số điều chỉnh hay không có hệ số điều chỉnh), Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu để báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét khi sửa đổi, bô sung các văn bàn quy phạm pháp luật về thuế. Ngoài ra, đối với điềm đ khoản 3, đề nghị bồ sung như sau: “đ) Tính phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai, trừ lệ phí trước bạ” vì lệ phí trước bạ là khoản thu mang tính chất thuế. Hồ sơ lệ phí trước bạ thu cùng thuế thu nhập cá nhân nên cần quy định cùng một giá tính thuế, lệ phí.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình	Nếu Bảng giá đất được xây dựng hàng năm và không quy định về hệ số điều chỉnh giá đất, đề nghị bổ sung các trường hợp tại khoản 2 Điều 131 vào khoản 3: Các trường hợp tại điểm a, điểm c, trường hợp tính tiền thuê đất đối với trường hợp doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm tại điểm d; các trường hợp thuê đất trả tiền hàng năm còn lại (khi gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết mà ảnh hưởng đến hệ số sử dụng đất, cho phép chuyển hình thức sử dụng đất; xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất đối với phương án đấu giá đất áp dụng cho tổ chức tham gia đấu giá; xác định giá khởi điểm để đấu thầu dự án sử dụng đất). Đồng thời chỉnh sửa khoản 2, khoản 3 Điều 131 cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lạng Sơn	Thực tế hiện nay có một số dự án đấu thầu sử dụng đất khi giao đất được xác định theo giá đất cụ thể hoặc đấu giá quyền sử dụng đất,… thì giá đất cao hơn bảng giá UBND tỉnh (địa phương) quy định nhưng khi tính thuế sử dụng đất, tính thuế thua nhập từ chuyển quyền sử dụng đất, tính phí và lệ phí lại tính theo giá đất UBND tỉnh quy định tại bảng giá đất, như vậy là không phù hợp với thực tế, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu quy định đối với trường hợp này việc xác định nghĩa vụ tài chính đề nghị lấy theo giá đất cụ thể/giá trúng đấu giá.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
4. Chính phủ quy định cụ thể nguyên tắc xác định mức thu ổn định trong 5 năm và không vượt quá 20 % so với kỳ trước phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội tại địa phương để xác định nghĩa vụ tài chính đất đai đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và đ khoản 3 Điều này.	Bộ Tài chính:	Đề nghị bỏ khoản 4 Điều này vì quy định này ảnh hưởng đến nguồn thu của ngân sách nhà nước về đât đai.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì khi bảng giá đất được xây dựng theo giá đất thị trường thì tạo ra đột biến lớn so với hiện nay và có thể gây tác động đến ổn định chính trị và tình hình phát triển kinh tế, xã hội nên cần thiết phải có nguyên tắc xác định mức thu ổn định.
UBND tỉnh Quảng Bình	quy định mức thu ổn định trong 5 năm tại khoản 4 Điều 130 là không phù hợp vì việc nộp tiền sử dụng đất tại các điểm a, b, c và đ khoản 3 Điều 130 được th\ực hiện 1 lần nên không cần thời gian ổn định mức thu (chỉ áp dụng khi NN cho thuê đất trả tiền hàng năm).
HĐND tỉnh Bình Phước	Đề nghị bỏ cụm từ: và không vượt quá 20 % so với kỳ trước.
5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 131. Giá đất cụ thể	Bộ Tài chính	Tại dự thảo quy định khái niệm mới là “cơ quan định giá đất cấp tỉnh” (theo Luật hiện hành là cơ quan quản lý đất đai cấp tỉnh); đề nghị bổ sung làm rõ địa vị pháp lý (là cơ quan thuộc UBND cấp tỉnh hay thuộc sở, ngành nào), chức năng, nhiệm vụ của cơ quan này và mối quan hệ giữa cơ quan này với các cơ quan chuyên môn của tình trong việc định giá đất và thẩm định giá đất. Việc sử dụng cụm từ “cơ quan định giá đất cấp tỉnh” tại Dự thảo sẽ gây nhầm lẫn và chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các Sở, ngành. Ngoài ra, đề nghị sửa “Hội đồng thẩm định giá đất" thành "Hội đồng định giá đất cụ thể” để phản ánh đúng nhiệm vụ của Hội đồng khi thực hiện xem xét và thẩm định giá đất cụ thể. Điều này cũng tránh nhầm lẫn với định nghĩa về “thẩm định giá” được quy định tại các khoản 15 Điều 4 Luật Giá hiện hành: “75. Thẩm định giá là việc cơ quan, tổ chức có chức năng thẩm định giá xác định giá trị bằng tiền của các loại tài sản theo quy định của Bộ Luật dân sự phù hợp với giá thị trường tại một địa điểm, thời điểm nhất định, phục vụ cho mục đích nhất định theo tiêu chuẩn thẩm định giá. ”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình	Đề xuất quy định rõ trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất và thuê đất trả tiền một lần thực hiện xác định giá đất cụ thể.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì dự thảo đã quy định trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất và thuê đất trả tiền một lần thực hiện xác định giá đất cụ thể.
UBND Tỉnh Lai Châu	Đề nghị lược bỏ và đưa vào Luật Quản lý tài sản công để đồng bộ với chuyên ngành quản lý.
1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể. Cơ quan định giá đất cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xác định giá đất cụ thể. Trong quá trình thực hiện, cơ quan định giá đất cấp tỉnh thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất để tư vấn xác định giá đất cụ thể. Căn cứ kết quả tư vấn xác định giá đất, cơ quan định giá đất cấp tỉnh trình Hội đồng thẩm định giá đất xem xét trước khi trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định.		Bộ Tài chính, STNMT tỉnh Ninh Bình, Sở TNMT Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình: tại khoản 1 Điều 131 chưa phù hợp với Điều 129: “các cơ quan định giá phải độc lập” nhưng “cơ quan định giá giúp UBND tỉnh tổ chức xác định giá đất cụ thể”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Đắc Nông	Tại dự thảo Tờ trình (trang 19) có nêu: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với trường hợp thu hồi đất thuộc thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp huyện. Tuy nhiên, tại Điều 131 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) chưa có nội dung nêu trên. UBND tỉnh Đắk Nông đề nghị đơn vị soạn thảo xem xét, bổ sung nội dung trên vào Điều 131 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); đồng thời có quy định phân cấp cho cấp huyện tổ chức việc xác định giá đất cụ thể đối với một số trường hợp tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất có quy mô nhỏ lẻ. Ngoài ra, đề nghị làm rõ khái niệm ”Cơ quan định giá đất cấp tỉnh” là cơ quan nào?.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh ủy, HĐND tỉnh Điện Biên, UBND tỉnh Đồng Nai; Tỉnh ủy Đắc Nông	Đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường chỉnh sửa theo hướng quy định rõ trách nhiệm của cơ quan định giá, cơ quan thẩm định giá tránh việc chồng chéo nhiệm vu của các cơ quan trong việc xác định giá đất cụ thể. Để bảo đamt tính thống nhất và đồng bộ về thẩm quyền trong công tác phê duyệt giá đất cụ thể và thẩm quyền phê duyệt bồi thường khi thu hồi đất, thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, đề nghị bổ sung việc phân cấp về thẩm quyền giao cho UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường khi thu hồi đất, quyết định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với hộ gia đình, cá nhân. Đồng thời đề nghị bổ sung thêm nội dung quy định về cơ quan định giá đất cấp huyện để giúp UBND cấp huyện tổ chức định giá đất cụ thể tại địa phương.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Quảng Bình, HĐND tỉnh Nghệ An, STNMT tỉnh Ninh Thuận, HĐNT tỉnh Quảng Trị, Sở TNMT tỉnh Hà Tĩnh, tỉnh Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình, UBND Hải Phòng:	bổ sung thêm thẩm quyền Quyết định giá đất cụ thể của UBND cấp huyện hoặc cho phép UBND cấp tỉnh uỷ quyền cho UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với một số trường hợp cụ thể (Tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi UBND cấp huyện giao đất, cho thuê đất theo thẩm quyền…) phù hợp với phân cấp thẩm quyền thu hồi đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Yên Bái, HĐND Yên Bái	- Tại Khoản 1: + Đề nghị xác định rõ cơ quan định giá đất cấp tỉnh cụ thể là cơ quan nào, ngành nào. Hơn nữa theo dự thảo cơ quan định giá đất cấp tỉnh vừa là cơ quan trình Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể, vừa là cơ quan giúp Hội đồng thẩm định giá đất tổ chức thẩm định giá đất thì có thể dẫn đến không đảm bảo khách quan trong quá trình xác định giá đất. Do vậy, cần nghiên cứu cụ thể trong trường hợp thành lập cơ quan định giá đất cấp tỉnh cũng như nhiệm vụ, quyền hạn của cơ qua này. + Đề nghị xem xét quy định việc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định giá đất cụ thể trong trường hợp “Tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất”, do trong quá trình thực hiện giá đất cụ thể tỉnh Yên Bái nhận thấy nhiều thuận lợi cũng như hiệu quả từ việc ủy quyền cho Uỷ ban nhân dân cấp huyện quyết định giá đất cụ thể. Trên thực tế, việc điều tra, thu thập thông tin, xây dựng và hoàn thiện phương án giá đất được thực hiện tại cấp xã, cấp huyện. Đây là cấp cơ sở nắm bắt được giá giao dịch chuyển nhượng thực tế tại các khu vực trên địa bàn xã, huyện. Hầu hết phương án giá đất do cấp huyện xây dựng đảm bảo giá đất cụ thể phê duyệt sát với giá đất phổ biến trên thị trường. Do đó, quy trình thẩm định, quyết định giá đất cụ thể có thể thực hiện ngay tại cấp huyện mà không nhất thiết phải do các cơ quan cấp tỉnh tham mưu thẩm định, quyết định, dẫn đến cấp huyện thiếu tính chủ động, không phù hợp thực tiễn, gây ra nhiều ý kiến kiến nghị tại cấp huyện do quy trình phức tạp, kéo dài nêu trên.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT tỉnh Bình Thuận	Trong khoản 1 thì Hội đồng thẩm định giá đất gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch và đại diện của cơ quan Đề nghị điều chỉnh thành Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Để đảm bảo tính linh hoạt trong phân công nhiệm vụ của Lãnh đạo UBND tỉnh	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì đã được quy định tại Luật Đất đai năm 2013.
UBND tỉnh Kiên Giang	Tại khoản 1 Điều 131 dự thảo Luật đất đai có quy định về “Cơ quan định giá đất cấp tỉnh”. Tỉnh Kiên Giang thống nhất với nội dung này, tuy nhiên đề nghị khi Chính phủ quy định chi tiết phải thể hiện rõ trình tự, thủ tục thành lập cơ quan định giá đất cấp tỉnh (thuộc tỉnh hay trực thuộc cơ quan chuyên môn), về trách nhiệm, quyền hạn,…	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Hội đồng thẩm định giá đất gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch và đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan, tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất. Cơ quan định giá đất cấp tỉnh có trách nhiệm giúp Hội đồng thẩm định giá đất tổ chức thẩm định giá đất. Cơ quan định giá đất được thuê tổ chức có chức năng tư vấn giá đất thực hiện việc thẩm định lại kết quả xác định giá đất cụ thể.	UBND tỉnh Quảng Bình, HĐND Trà Vinh	Cơ quan định giá đất cấp tỉnh là cơ quan độc lập trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh được thành lập mới và có trách nhiệm giúp Hội đồng thẩm định giá đất tổ chức thẩm định giá đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về nội dung này được quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
	UBND Thừa Thiên Huế	Tại khoản 1 Điều 130 quy định: “…Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua bảng giá đất, hệ số điều chỉnh biến động giá đất trước khi ban hành…” - Tại khoản 1 Điều 131 dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) có nêu “…. Hội đồng thẩm định giá đất gồm Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch và đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan, tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất.” theo đó quy định Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng thẩm định giá đất; tuy nhiên tại địa phương việc phân cấp, phân quyền và quản lý lĩnh vực phụ trách đã phân công Chủ tịch tỉnh và các Phó Chủ tịch UBND cấp tỉnh theo quy chế làm việc của UBND tỉnh. Kiến nghị: Điều chỉnh nội dung khoản 1 Điều 131 như sau: “…Hội đồng thẩm định giá đất gồm Lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh làm Chủ tịch và đại diện của cơ quan, tổ chức có liên quan, tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất.”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Giá đất cụ thể được sử dụng để làm căn cứ trong các trường hợp sau đây:	Bộ Tài chính	Điểm e khoản 2 đề nghị bỏ cụm từ “mà ảnh hưởng đến hệ số sử dụng đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì trường hợp điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng mà không làm ảnh hưởng đến hệ số sử dụng đất thì không xác định giá đất để tính thu nghĩa vụ tài chính bổ sung.
d) Tính giá trị quyền sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước mà doanh nghiệp cổ phần sử dụng đất thuộc trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; tính tiền thuê đất đối với trường hợp doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm;	HĐND Thanh Hóa	Đề nghị xem xét, nghiên cứu việc UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất (điểm d khoản 2 Điều 131 dự thảo) hoặc quy định thành lập Hội đồng thẩm định giá đất cấp huyện (nếu UBND cấp tỉnh có thể ủy quyền cho UBND cấp huyện quyết định giá đất trường hợp này), phù hợp với hướng phân cấp, mở rộng thẩm quyền thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của UBND cấp huyện tại khoản 2 Điều 71 dự thảo	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
đ) Tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất;
e) Tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết mà ảnh hưởng đến hệ số sử dụng đất; cho phép chuyển hình thức sử dụng đất; xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất đối với phương án đấu giá đất áp dụng cho tổ chức tham gia đấu giá; xác định giá khởi điểm để đấu thầu dự án sử dụng đất.	Sở TNMT Thái Bình, Tỉnh Ủy Thái Bình	Tại khoản 3 Điều 131 quy định: “…Đối với khu vực đã có bảng giá đất tới từng thửa đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn thì việc định giá đất cụthể được xác định theo bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh giá đất” Đề nghị xem xét, điều chỉnh khoản 1 Điều 130 và khoản 3 Điều 131 đảmbảo tính thống nhất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Chính phủ quy định cụ thể việc áp dụng các phương pháp để định giá đất cụ thể. Đối với khu vực đã có bảng giá đất tới từng thửa đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn thì việc định giá đất cụ thể được xác định theo bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh giá đất tại thời điểm định giá.	Bộ Tài chính	Đề nghị rà soát phương pháp luận, tập trung vào những phương pháp có căn cứ khoa học và khả thi, phù hợp với thực tiễn của Việt Nam đề lựa chọn áp dụng phương pháp định giá đất tối ưu. Trường hợp vẫn sử dụng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất để xác định giá đất cụ thể theo quy định khoản 3 Điều 131 dự thảo Luật thì cần cân nhắc làm dầy hơn hệ số này bằng việc quy định điều chỉnh các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất và điều kiện phải xác định lại hệ số điều chỉnh giá đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND Thừa Thiên Huế	Tại khoản 3 Điều 131 quy định: “…Đối với khu vực đã có bảng giá đất tới từng thửa đất theo vùng giá trị đất, giá thửa đất chuẩn thì việc định giá đất cụthể được xác định theo bảng giá đất nhân với hệ số điều chỉnh giá đất” Đề nghị xem xét, điều chỉnh khoản 1 Điều 130 và khoản 3 Điều 131 đảmbảo tính thống nhất.
Bộ Tài chính	Khoản 3 đề nghị sửa thành: “Chính phủ quy định các trường hợp áp dụng các phương pháp để định giả đất cụ thể.... ”
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	UBND Thừa Thiên Huế	Tại Điều 131 Dự thảo quy định giá đất cụ thể kính đề nghị xem xét, bổ sung thêm Khoản 4 cụ thể như sau: Hiện nay, Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi và Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của BCH Trung ương đã bỏ Khung giá đất, tiến đến xây dựng bảng giá đất hàng năm. Do đó, để đảm bảo việc xác định giá đất cụ thể phù hợp giá thị trường, đảm bảo trách thất thu ngân sách, đảm nguồn thu ngân sách của địa phương kính đề nghị bổ sung Khoản 4 với nội dung: “Việc xác định giá đất cụ thể đối với các khu đất hoặc thửa đất có giá trị từ 20 tỷ đồng trở lên (tính theo Bảng giá đất hàng năm); các khu đất đưa ra đấu thầu có diện tích từ 20 ha thì cần phải được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua giá đất cụ thể trước khi UBND cùng cấp phê duyệt”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về nội dung này được quy định cụ thể tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
Điều 132. Tư vấn xác định giá đất	UBND Tỉnh Lai Châu	Đề nghị lược bỏ và đưa vào Luật Quản lý tài sản công để đồng bộ với chuyên ngành quản lý.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì đã được quy định tại Luật Đất đai năm 2013.
1. Tư vấn xác định giá đất được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
a) Khi xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất và định giá đất cụ thể, thẩm định giá đất cụ thể mà cơ quan nhà nước có thẩm quyền có yêu cầu;	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa thành “a) Khi xây dựng, điêu chỉnh bảng giả đát và định giả đát cụ thê, ~~thâm định giá dất cụ thê~~ mà cơ quan nhà nước...	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Định giá đất trong tố tụng.	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa thành: d) Định giá đất trong tố tụng theo các quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật tố tụng ”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 133. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất	UBND Tỉnh Lai Châu	Đề nghị lược bỏ và đưa vào Luật Quản lý tà sản công để đồng bộ với chuyên ngành quản lý.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì đã được quy định tại Luật Đất đai năm 2013.
1. Quyền của tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất:	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai	Quyền và nghĩa vụ của tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất, đề nghị bổ sung nội dung quy định cụ thể về nghĩa vụ của tổ chức tư vấn thực hiện việc tư vấn xác định giá đất trong quá trình cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo về quyết định giá đất, tham gia tố tụng tại tòa áp cấp cao theo quy định. Đề nghị xem xét bổ sung nội dung quy định cụ thể về thời điểm tổ chức định giá đất cụ thể để làm căn cứ tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, đảm bảo có giá đất cụ thể để lấy ý kiến, niêm yết công khai cho người thu hồi đất biết và đảm bảo thời điểm ban hành quyết định giá đất cụ thể phù hợp với thời điểm ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật vì giá đất do tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất là căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định giá đất. Tuy nhiên, việc khiếu nại, tố cáo về quyết định giá đất là của cơ quan nhà nước.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương XI
HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐẤT ĐAI VÀ CƠ SỞ DỮ LIỆU ĐẤT ĐAI
Điều 134. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai
1. Hệ thống thông tin quốc gia vềđất đai được thiết kế tổng thể và xây dựng thành một hệ thống tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông trên phạm vi cả nước.	Bộ TTTT	Đề nghị làm rõ mối quan hệ giữa Hệ thống thông tin đất đai với Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai; quan hệ giữa Cơ sở dữ liệu đất đai với Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Bổ sung các quy định về các hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai khác mà không phải là Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai và Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai (nếu có).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và sẽ rà soát để tiếp tục hoàn thiện các thuật ngữ trong dự thảo Luật.
	Đề nghị quy định rõ thêm phạm vi các hoạt động nghiệp vụ quản lý nhà nước về đất đai các cấp sẽ phải thực hiện tập trung trên hệ thống Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai để đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu, tuy nhiên đề nghị giữ như dự thảo luật đề đảm bảo nguyên tắc chung của hệ thống và sẽ tiếp tục hoàn thiện trong các giai đoạn xây dựng Nghị định hướng dẫn.
2. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai được xây dựng, vận hành để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai; kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ sở dữ liệu của các Bộ, ngành, địa phương tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.	Bộ TTTT	+ Đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về: “Xây dựng và tổ chức triển khai hạ tầng số, nền tảng dữ liệu số ngành tài nguyên và môi trường, ưu tiên xây dựng nền tảng dữ liệu đất đai quốc gia, bản đồ số quốc gia mở bảo đảm cung cấp, chia sẻ dữ liệu, thông tin, đóng góp các nền tảng số cho phát triển kinh tế số, xã hội số” theo định hướng của Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số, xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 tại Quyết định số 411/QĐ-TTg ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo do nội dung này đã được quy định tại Điều về hệ thống thông tin quốc gia về đất đai của dự thảo Luật.
3. Hệ thống thông tin quốc gia vềđất đai gồm các thành phần cơ bản sau:		Điều 134 đề nghị bổ sung 01 khoản quy định “Hệ thống thông tin về đất đai phải đảm bảo an toàn thông tin mạng theo quy định của pháp luật”. Ngoài ra, nội dung chương này chưa có nội dung quy định về trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông trong việc hướng dẫn, kiểm tra, đánh giá đảm bảo tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn về ứng dụng công nghệ thông tin, an toàn thông tin mạng trong xây dựng hệ thống thông tin đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai do đó đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và để đảm bảo đồng bộ với các quy định hiện hành về Luật Công nghệ thông tin sẽ hoàn thiện trong các giai đoạn xây dựng Nghị định hướng dẫn thi hành.
Điều 135. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai	Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung quy định về cơ chế thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin của cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai với cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công để tạo diều kiện thuận lợi cho Nhà nước trong quản lý tài sản công là đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo do nội dung này đã được quy định tại Điều về cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai của dự thảo Luật.
3. Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai là nền tảng cơ sở cho triển khai công tác quản lý, nghiệp vụ, hoạt động về đất đai; cung cấp dữ liệu thông tin cho quản trị nhà nước, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; phát triển Chính phủ số, phát triển kinh tế số, xã hội số; tạo ra thông tin mới và các giá trị gia tăng; nguồn thu từ phí cung cấp dữ liệu, thông tin đất đai để phát triển, duy trì, vận hành cơ sở dữ liệu đất đai.	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ nội dung “nguồn thu từ phí cung cấp dữ liệu, thông tin đất đai để phát triển, duy trì, vận hành cơ sở dữ liệu đất đai” tại khoản 3 để phù hợp quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật Phí và lệ phí.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật để đảm phù hợp với quy định tại Luật Phí và lệ phí.
Điều 136. Quản lý, khai thác và kết nối liên thông cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai
1. Thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác thực điện tử có giá trị pháp lý như trong hồ sơ dạng giấy.	Bộ TTTT	+ Cân nhắc bổ sung thêm quy định về giá trị pháp lý của dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai; quy định việc sử dụng dữ liệu trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai có giá trị thay thế các văn bản của cơ quan có thẩm quyền, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để cải cách hoạt động hành chính, các hoạt động xã hội có liên quan đến quyền sử dụng đất, đơn giản hóa thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì đã được quy định tại Điều về cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai và Chương thủ hành chính về đất đai của dự thảo Luật.
6. Khai thác thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai	Bộ Tài chính	Đề nghị rà soát tên gọi khoản phí giữa điếm g và điểm h khoản 6 để đảm bảo thống nhất với quy định của Luật Phí và lệ phí.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chính sửa dự thảo Luật để đảm phù hợp với quy định tại Luật Phí và lệ phí.
Điều 137. Dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực đất đai
1. Các dịch vụ công trực tuyến về đất đai gồm dịch vụ hành chính công về đất đai, dịch vụ cung cấp, khai thác thông tin về đất đai và dịch vụ công khác về đất đai theo quy định của pháp luật.	Bộ TTTT	Đề nghị quy định rõ thêm phạm vi các hoạt động nghiệp vụ quản lý nhà nước về đất đai các cấp sẽ phải thực hiện tập trung trên hệ thống Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai để đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất.	Về nội dung ý kiến này là xác đáng và phù hợp với mô hình tập trung, thống nhất, tuy nhiên đề đảm bảo nguyên tắc chung của hệ thống, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như dự thảo luật và sẽ tiếp tục bổ sung làm rõ hoàn thiện trong các giai đoạn xây dựng Nghị định hướng dẫn thi hành,
Điều 138. Bảo đảm kinh phí xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và sử dụng hệ thống thông tin đất đai	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ Điều 138 này vì: Điều 139 dự thảo đã quy định trách nhiệm xây dựng, quàn lý, vận hành hệ thống thông tin quốc gia về đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo để thể chế hóa các điều kiện cần và đủ để giải quyết được mục tiêu “năm 2025 hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông” của Nghi quyết 18
4. Bộ Tài chính quy định cụ thể việc sử dụng các khoản thu tài chính từ đất đai để xây dựng, cập nhật, duy trì vận hành, khai thác hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.	UBND Bắc Kạn	Nội dung chương này, tỉnh Bắc Kạn nhất trí như dự thảo Luật, tuy nhiên để đáp ứng các điều kiện như dự thảo luật đưa ra, bắt buộc phải hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai tại các địa phương, do đó đề nghị quy định về kinh phí dành cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai để các địa phương có cơ sở cân đối, thực hiện.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 139. Trách nhiệm xây dựng, quản lý, vận hành hệ thống thông tin quốc gia về đất đai
3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức xây dựng, cập nhật, quản lý, khai thác cơ sở dữ liệu đất đai trong phạm vi của địa phương; kết nối, chia sẻ, cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai trong phạm vi của địa phương cho các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật; thực hiện dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực đất đai tại địa phương theo quy định của Chính phủ.	Bộ TTTT	Nội dung dự thảo Luật chưa làm rõ được các địa phương có được phép xây dựng các hệ thống thông tin đất đai của địa phương hay không. Nếu được xây dựng thì phạm vi tin học hóa/chuyển đổi số nghiệp vụ nào (hoặc không tin học hóa/chuyển đổi số nghiệp vụ nào để tránh trùng lặp với Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai), đề nghị quy định bổ sung. Dự thảo Luật cũng chưa quy định các địa phương có được xây dựng các cơ sở dữ liệu đất đai của địa phương hay không. Nếu không được xây dựng thì cần có quy định chuyển tiếp để các địa phương thực hiện (để xử lý các cơ sở dữ liệu của địa phương đã xây dựng theo Luật cũ). Trường hợp được phép xây dựng thì cần có quy định về mối quan hệ giữa cơ sở dữ liệu đất đai của địa phương với Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đề nghị giữ như dự thảo luật đề đảm bảo nguyên tắc chung của hệ thống và sẽ tiếp tục hoàn thiện trong các giai đoạn xây dựng Nghị định hướng dẫn

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương XII
CHẾ ĐỘ SỬ DỤNG CÁC LOẠI ĐẤT
Mục 1
THỜI HẠN SỬ DỤNG ĐẤT
Điều 140. Đất sử dụng ổn định lâu dài
Người sử dụng đất được sử dụng đất ổn định lâu dài trong các trường hợp sau đây:
1. Đất ở do hộ gia đình, cá nhân sử dụng;	Tỉnh ủy Đồng Nai	Đề nghị bổ sung thêm các trường hợp sau cho đầy đủ: Đất hộ gia đình, cá nhân sử dụng quy định tại điểm b, điểm đ khoản 1 Điều 142. Đất tổ chức kinh tế sử dụng quy định tại khoản 3 Điều 142.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều về thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất đã quy định cụ thể về thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất. Sau khi chuyển mục đích sử dụng đất thì thời hạn được xác định theo loại đất quy định tại Điều này.
6. Đất quốc phòng, an ninh;
7. Đất tôn giáo quy định tại Điều 178 của Luật này;	Tỉnh ủy, UBND Tiền Giang	Tại Khoản 7, 8 Điều 140 Dự thảo Luật quy định một trong các trường hợp đất sử dụng ổn định lâu dài là “Đất tôn giáo” và “Đất tín ngưỡng”. Đồng thời, các quy định về bồi thường tại các Điều 80, 86 Dự thảo Luật quy định có đối tượng “… tổ chức tôn giáo, tín ngưỡng”. Ngoài ra, theo Điều 11 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo đã có quy định về đại diện của cơ sở tín ngưỡng. Tuy nhiên, tại Điều 6 và Điều 8 Dự thảo Luật chưa quy định về người sử dụng đất tín ngưỡng và người đại diện chịu trách nhiệm đối với sử dụng đất tín ngưỡng. Kiến nghị: Bổ sung tổ chức tôn giáo, tín ngưỡng cho phù hợp chung.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật tín ngưỡng, tôn giáo thì cơ sở tín ngưỡng là nơi thực hiện hoạt động tín ngưỡng của cộng đồng như đình, đền, miếu, nhà thờ dòng họ và những cơ sở tương tự khác. Theo quy định này thì đối tượng quản lý sử dụng đất tín ngưỡng là cộng đồng dân cư. Theo đó, tại Điều về người sử dụng đất của dự thảo đã có quy định cộng đồng dân cư là người sử dụng đất và tại Điều quy định người đại diện cho cộng đồng dân cư là người chịu trách nhiệm trước nhà nước đối với việc sử dụng đất của cộng đồng dân cư.
8. Đất tín ngưỡng;	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bạc Liêu	Đề nghị bổ sung “Đất Tín ngưỡng xây dụng trụ sở”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì các công trình tín ngưỡng được quy định cụ thể tại Luật tôn giáo tín ngưỡng. Đối với các cơ sở tín ngưỡng được xếp hạng và nhà nước thành lập Ban quản lý thì đất xây dựng trụ sở của Ban quản lý này là đất trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp.
Điều 141. Đất sử dụng có thời hạn	Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Đề nghị bổ sung trường hợp sử dụng đất thương mại, dịch vụ đối với các trường hợp sở hữu/ sử dụng nhà ở, shophouse tại các Dự án phát triển nhà ở, shophouse. Theo đó, thời hạn 50 - 70 năm là thời hạn sử dụng của chủ đầu tư được cấp nhưng với người sử dụng/ sở hữu trực tiếp sẽ được quyền sử dụng ổn định, lâu dài.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo như sau: bất động sản nghỉ dưỡng, condotel, biệt thự biển…. không phải là đất ở có thời hạn sử dụng lâu dài. Tại các điều của dự thảo quy định về phân loại đất, thời hạn sử dụng đất, chế độ sử dụng đất đã phân biệt rõ các loại hình nêu trên với đất ở để xác định thời hạn sử dụng cho phù hợp.
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam	Rất khó để phân định đất để xây dựng các bất động sản nghỉ dưỡng, condotel, biển thự biển ... thuộc loại đất gì và chế độ sử dụng đất như thể nào -> đề nghị quy định rõ chế độ sử dụng đất đối với các dạng bất động sản này, đồng thời quy định chuyển tiếp cho các dự án bất động sản có tính chất này trước thời điểm Luật Đất đai (sửa đổi) có hiệu lực.
TU Bắc Giang	Đề nghị xem xét quy định cụ thể hơn về thời hạn sử dụng đất đối với loại hình căn hộ du lịch (condotel), nhà thương mại kết hợp để ở (shophouse) do đây là loại hình bất động sản đang phát triển mạnh hiện nay, đang gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý.
1. Thời hạn giao đất, công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệpđối với hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp theo quy định tại khoản 1, khoản 2, điểm b khoản 3, khoản 4 và khoản 5 Điều 145 của Luật này là 50 năm. Khi hết thời hạn, hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại khoản này mà không phải làm thủ tục gia hạn, trừ trường hợp Nhà nước đã đưa diện tích đất hết hạn sử dụng vào kế hoạch sử dụng đất hoặc có quyết định thu hồi đất.	UBND tỉnh Đắc Nông	Sửa đổi cụm từ “mà không phải làm thủ tục gia hạn” thành cụm từ “mà không phải làm thủ tục xác nhận tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp” cho phù hợp. Lý do: Đối với đất nông nghiệp được Nhà nước giao đất, công nhận quyền sử dụng đất trong hạn mức thì thuộc trường hợp được tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì quy định không phải làm thủ tục gia hạn là phù hợp với thủ tục hành chính quy định tại Điều về thủ tục hành chính của dự thảo Luật.
2. Thời hạn cho thuê đất nông nghiệp đối với hộ gia đình, cá nhân không quá 50 năm. Khi hết thời hạn thuê đất, hộ gia đình, cá nhân nếu có nhu cầu thì được Nhà nước xem xét tiếp tục cho thuê đất nhưng không quá 50 năm.	Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa thành “khi hết thời hạn thuê đất, hộ gia đình cá nhân nếu có nhu cầu thì tiếp tục được nhà nước xem xét tiếp tục cho thuê đất theo quy định” (bỏ cụm từ “không quá 50 năm”)	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo để làm căn cứ gia hạn cho người sử dụng đất.
3. Thời hạn giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ, làm cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; tổ chức để thực hiện các dự án đầu tư; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam được xem xét, quyết định trên cơ sở dự án đầu tư hoặc đơn xin giao đất, thuê đất nhưng không quá 50 năm.	Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Quy định này chưa phù hợp đối với dự án phát triển nhà ở (người được giao đất được điều chỉnh thời hạn sử dụng nhưng người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở có thời hạn lâu dài).	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị sửa lại như sau: “3. Thời hạn giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức để sử dụng vào mục đích sán xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đê sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ, làm cơ sở sản xuất phì nông nghiệp; tổ chức để thực hiện các dự án đâu tư; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam được xem xét, quỵêt đinh trên cơ sở thời han hoat động của dư án đầu tư hoặc thời han giao đất, cho thuê đất tại đơn xin giao đất, thuê đất nhưng không quá 50 năm. "	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo hướng : “Thời hạn giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; tổ chức, hộ gia đình, cá nhân để sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ, làm cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; tổ chức để thực hiện các dự án đầu tư; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện các dự án đầu tư tại Việt Nam được xem xét, quyết định trên cơ sở kết quả thẩm định nhu cầu sử dụng đất đối vớidự án đầu tư hoặc đơn xin giao đất, thuê đất nhưng không quá 50 năm.”
Đối với dự án có vốn đầu tư lớn nhưng thu hồi vốn chậm, dự án đầu tư vào địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà cần thời hạn dài hơn thì thời hạn giao đất, cho thuê đất không quá 70 năm.	Bộ Tài chính, TU, UBND Đăk Lắk	Đề nghị quy định bổ sung cho phù hợp tiêu chí thế nào là dự án có vốn đầu tư lớn? là thu hồi vốn chậm?	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này được quy định theo khoản 2 Điều 44 của Luật Đầu tư; việc xác định tiêu chí thế nào là dự án có vốn đầu tư lớn, thu hồi vốn chậm phải do pháp luật về đầu tư quy định.
UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị quy định cụ thể dự án có vốn đầu tư lớn là bao nhiêu để có cơ sở khi triển khai thực hiện dự án.
Đối với dự án đầu tư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất mà có điều chỉnh thời hạn hoạt động theo quy định của pháp luật về đầu tư thì người sử dụng đất được Nhà nước điều chỉnh thời hạn sử dụng đất cho phù hợp.
Khi hết thời hạn, người sử dụng đất nếu có nhu cầu tiếp tục sử dụng thì được Nhà nước xem xét gia hạn sử dụng đất nhưng không quá thời hạn quy định tại khoản này.
6. Thời hạn cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.	Sở TN&MT Ninh Bình	Thời gian cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng mục đích công ích của xã, phường, thị trấn nên quy định thống nhất trên cả nước là không quá 5 năm như Luật Đất đai năm 2013 là phù hợp đối với loại đất này, không nên giao cho UBND cấp tỉnh quy định, tránh phát sinh tốn kém, phức tạp trong công tác xây dụng văn bản quy phạm pháp luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất dự thảo Luật quy định thời hạn sử dụng đất công ích đối với mỗi lần thuê không quá 10 năm tùy theo mục đích sử dụng đất. UBND cấp tỉnh căn cứ vào thời hạn nêu trên quy định thời hạn cụ thể cho phù hợp với đặc thù từng tỉnh là để giải quyết những vướng mắc trong thời gian qua, một số dự án sử dụng đất cần thời gian dài hơn 5 năm nhưng không có cơ sở để xem xét, nhà đầu tư không yên tâm đầu tư vào đất.
Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Không thống nhất với quy định tại khoản 3 Điều 148 dự thảo. Đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành (thời hạn là 05 năm và không giao UBND tỉnh quy định).
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Đề nghị quy định thống nhất thời hạn thuê đất là không quá 10 năm tránh phát sinh thủ tục hành chính là UBND tỉnh phải quy định thời hạn. cho phù hợp với khoản 3 Điều 148 dự thảo Luật này.
11. Trước khi hết hạn sử dụng đất ít nhất 06 tháng, người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ Đề nghị gia hạn sử dụng đất. Sau thời hạn nêu trên mà người sử dụng đất không nộp hồ sơ Đề nghị gia hạn thì không được gia hạn sử dụng đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất theo quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này.	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai	Đề nghị xem lại nội dung “Sau thời hạn nêu trên mà người sử dụng đất không nộp hồ sơ Đề nghị gia hạn thì không được gia hạn sử dụng đất, cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất theo quy định của Luật này” vì trong nhiều trường hợp chủ sử dụng đất có lý do chính đáng và quy hoạch sử dụng đất nhưng vẫn không giải quyết gia hạn là chưa thuận tình, việc này sẽ tạo nên nhiều vấn đề tranh cãi, đơn thư hoặc khởi kiện của người sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong quản lý đất đai.
HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành: Trong khoảng thời gian Trước khi hết hạn sử dụng đất từ 12 tháng đến 06 tháng người sử dụng đất có nhu cầu gia hạn sử dụng đất phải nộp hồ sơ Đề nghị gia hạn sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo để người sử dụng đất chủ động trong việc xác định thời điểm phải làm thủ tục đề nghị gia hạn sử dụng đất nếu có nhu câu. Nội dung này mang tinh thủ tục, tại Điều về đất sử dụng có thời hạn điều đã giao Chính phủ quy định chi tiết điều này.
Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị bổ sung cụm từ “mà không bồi thường về đất, tài sản gắn liền với đất” sau cụm từ “...thực hiện thu hồi đất theo quy định của Luật này”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định về các trường hợp bồi thường và không được bồi thường khi nhà nước thu hồi đất được quy định cụ thể tại Chương về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
12. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
	UBND Đắk Lắk	Bổ sung quy định về căn cứ để xác định thời gian gia hạn sử dụng đất khi hết thời hạn sử dụng đất, đối với trường hợp không thuộc đối tượng điều chỉnh thời gian hoạt động của dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc xác định dự án đầu tư thực hiện theo quy định của Luật đất tư hoặc pháp luật chuyên ngành.
Điều 142. Thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Tiền Giang	Bổ sung thêm thời hạn sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất chuyên trồng lúa nước sang đất trồng cây lâu năm.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Vĩnh Phúc	Về thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất và thời hạn khi nhận chuyển quyền sử dụng đất: cần quy định rõ đối với trường hợp thửa đất thực hiện dự án chuyển mục đích sử dụng đất có một phần thời hạn là "lâu dài" thì xác định như thế nào? hoặc giao Chính phủ quy định cụ thể các trường hợp này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: trường hợp thửa đất thực hiện dự án chuyển mục đích sử dụng đất có một phần thời hạn là "lâu dài" thì thực hiện theo quy định tướng ứng tại Điều này, không quy đinh trường hợp riêng để xử lý.
1. Thời hạn sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất được quy định như sau:
b) Trường hợp chuyển đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối sang trồng rừng phòng hộ, trồng rừng đặc dụng thì hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất ổn định lâu dài;	Tỉnh ủy Sơn La	Đề nghị sửa thành: “b) Trường hợp chuyển đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối sang trồng rừng phòng hộ~~, trồng rừng đặc dụng~~ thì hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất ổn định lâu dài;” vì theo Luật Lâm nghiệp không giao rừng đặc dụng cho hộ gia đình, cá nhân.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp thì nhà nước không giao rừng đặc dụng cho hộ gia đình, cá nhân. Tuy nhiên việc chuyển mục đích đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối sang đất rừng phòng hộ thì chưa có rừng trên đất mà phải thực hiện trồng rừng.
Điều 143. Thời hạn sử dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất	UBND tỉnh Vĩnh Phúc	Cần quy định rõ đối với trường hợp thửa đất thực hiện dự án chuyển mục đích sử dụng đất có một phần thời hạn là "lâu dài" thì xác định như thế nào? hoặc giao Chính phủ quy định cụ thể các trường hợp này.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 144. Thời hạn sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư; điều chỉnh, gia hạn thời hạn sử dụng đất của dự án
2. Việc xem xét gia hạn, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất đối với dự án đầu tư khi hết thời hạn sử dụng đất phải đáp ứng các điều kiện sau:	Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam	Quy định tại Dự thảo sẽ khiến chủ đầu tư dự án phải thực hiện hai lần thủ tục, một thủ tục theo quy định của pháp luật đầu tư, một thủ tục theo quy định tại pháp luật đất đai để được phép gia hạn dự án đầu tư, trong khi đó vấn đề điều kiện gia hạn thời hạn giao đất cùng được xem xét ở cả hai thủ tục. Mặt khác, cũng không rõ thủ tục nào sẽ thực hiện trước, thủ tục nào thực hiện sau. Đề nghị xem xét thủ tục gia hạn khi dự án đầu tư hết thời hạn giữa Dự thảo và Luật Đầu tư 2020 để đảm bảo chủ đầu tư chỉ phải thực hiện một thủ tục, giữa các cơ quan quản lý nhà nước cần có sự phối hợp để xem xét điều kiện gia hạn dự án và điều kiện gia hạn thời gian sử dụng đất của dự án.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định của pháp luật về đầu tư thì dự án đầu tư phải có địa điểm cụ thể trước khi lập, trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyêt, chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo logic này khi dự án đầu tư hết hạn thì phải được cơ quan quản lý đất đai có thẩm quyền xem xét về sự cần thiết tiếp tục cho dự án đầu tư được tiếp tục thực hiện hoặc thu hồi đất, đấu giá đấu thầu dự án có sử dụng đất để sử dụng vào mục đích khác nhằm phát huy tối đa hiệu quả sử dụng đất, đáp ứng yêu cầu về quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, bảo vệ môi trường sinh thái.
Mục 2
CHẾ ĐỘ SỬ DỤNG ĐẤT
Điều 145. Hạn mức giao đất nông nghiệp	HĐND, Sở TNMT Ninh Thuận	Đề nghị sửa đổi theo hướng bỏ hạn mức giao đất nông nghiệp, hạn mức công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp hoặc tăng hạn mức cao hơn hoặc quy định hạn mức áp dụng chung cho cả nước, không phân chia theo khu vực địa bàn cả nước. Đề nghị sửa đổi “đất trồng cây hàng năm” thành “Đất trồng lúa” và “Đất trồng cây hàng năm khác” để phù hợp với Điều 11 dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì tại Nghị quyết số 18-NQ/TW không đặt ra vấn đế mở rộng hạn mức giao đất và chỉ mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân. Về đề nghị sửa cụm từ “đất trồng cây hàng năm”, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên vì không cần phải quy định chi tiết các loại đất trong nhóm đất trồng cây hàng năm.
UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị bổ sung về hạn mức công nhận đối với diện tích đất nông nghiệp có nguồn gốc khai hoang.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất đối với đất sử dụng trong hạn mức, diện tích vuợt hạn mức phải chuyển sang thuê.
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Dự thảo Luật chưa quy định về hạn mức công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp; đề nghị bổ sung quy định.
1. Hạn mức giao đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối cho mỗi hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp như sau:	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành: “Hạn mức giao đẩt trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối cho mỗi hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp không quá 05 ha.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì tại Nghị quyết số 18-NQ/TW không đặt ra vấn đế mở rộng hạn mức giao đất và chỉ mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân.
a) Không quá 03 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long;	Tỉnh ủy , HĐND Gia Lai	Đề nghị bổ sung như sau: a) Không quá 03 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thuộc khu vực Đông Nam Bộ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên;
b) Không quá 02 héc ta cho mỗi loại đất đối với tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác.
2. Hạn mức giao đất trồng cây lâu năm cho mỗi hộ gia đình, cá nhân không quá 10 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành “Hạn mức giao đất trồng cây lâu năm cho mỗi hộ gia đình, cá nhân không quá 15 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì tại Nghị quyết số 18-NQ/TW không đặt ra vấn đế mở rộng hạn mức giao đất và chỉ mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân.
3. Hạn mức giao đất cho mỗi hộ gia đình, cá nhân không quá 30 héc ta đối với mỗi loại đất:
a) Đất rừng phòng hộ;
b) Đất rừng sản xuất.
4. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân được giao nhiều loại đất bao gồm đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối thì tổng hạn mức giao đất không quá 05 héc ta.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành “Trường hợp hộ gia đình, cá nhân được giao nhiều loại đất bao gồm đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối thì tổng hạn mức giao đất không quá 10 héc ta”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì tại Nghị quyết số 18-NQ/TW không đặt ra vấn đế mở rộng hạn mức giao đất và chỉ mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân được giao thêm đất trồng cây lâu năm thì hạn mức đất trồng cây lâu năm không quá 05 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 25 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành “Trường hợp hộ gia đình, cả nhăn được giao thêm đất trồng cây lâu năm thì hạn mức đất trồng cây lâu năm không quá 10 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở đồng bằng; không quá 30 héc ta đối với xã, phường, thị trấn ở trung du, miền núi”.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân được giao thêm đất rừng sản xuất thì hạn mức giao đất rừng sản xuất không quá 25 héc ta.
7. Đối với diện tích đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng ngoài xã, phường, thị trấn nơi đăng ký hộ khẩu thường trú thì hộ gia đình, cá nhân được tiếp tục sử dụng, nếu là đất được giao không thu tiền sử dụng đất thì được tính vào hạn mức giao đất nông nghiệp của mỗi hộ gia đình, cá nhân.	Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam	Đề nghị cơ quan soạn thảo quy định cụ thể về thời hạn và phương thức gửi thông báo.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này mang tính thủ tục vì vậy sẽ được hướng dẫn tại văn bản quy định chi tiết ban hành
Cơ quan quản lý đất đai nơi đã giao đất nông nghiệp không thu tiền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân gửi thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi hộ gia đình, cá nhân đó đăng ký hộ khẩu thường trú để tính hạn mức giao đất nông nghiệp.
Điều 146. Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân	HĐND tỉnh Hải Dương	Chỉ quy định cụ thể các yếu tố xác định hạn mức, còn quy định hạn mức cụ thể hạn mức nhận chuyển nhượng của hộ gia đình, cá nhân cho địa phương quy định phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Vấn đề mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân là một vấn đề lớn, liên quan đến chính sách người cày có ruộng là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Tại Nghị quyết số 18-NQ/TW của Đảng cho phép mở rộng hạn mức này cho phù hợp với tình hình thực tế. Theo đó dự thảo Luật quy định hạn mức tối đa và giao cho Hội đồng nhân dân quy định cho phù hợp với điều kiện của từng địa phương.
1. Hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 145 của Luật này.	Sở TNMT Hưng Yên, HĐND TP Hà Nội, HĐND tỉnh Gia Lai	Không quy định cụ thể hạn mức nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp trong Luật Đất đai mà giao địa phương quy định của thề phù hợp với điện kiện của từng địa phương.
HĐND tỉnh Bến Tre	Hạn mức quá nhỏ không kích thích mở rộng quy mô sản xuất để sản xuất lớn, không hỗ trợ công nghiệp hóa nông nghiệp. Đề nghị xem xét lại có thể quy định quy hạn mức cao hơn.
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam	Đề nghị xem xét quy định về hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp tại Điều 146 với quy định về tích tụ đất đai quy định tại Điều 161 để đảm bảo thống nhất trong quy định.
	TU Bình Thuận	Đề nghị xác định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân là 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân đối với mỗi loại đất quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 145 của Luật này.
2. Việc xác định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp quy định tại khoản 1 Điều này phải căn cứ vào các yếu tố sau đây:	TU Bình Thuận	Nội dung tại khoản 2 và khoản 3 đề nghị bỏ, việc xác định các điều kiện kèm theo (Điều kiện đất đai và công nghệ sản xuất; Chuyển dịch lực lượng lao động, cơ cấu kinh tế; quá trình đô thị hóa) là phức tạp, khó thực hiện; đảm bảo việc tích tụ, tập trung đất đai theo Điều 160, Điều 161 của dự thảo Luật.	Nội dung này cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo như sau: Việc quy định điều kiện đất đai và công nghệ sản xuất; chuyển dịch lực lượng lao động, cơ cấu kinh tế; quá trình đô thị hóa làm cơ sở để UBND các tỉnh có tiêu chí để quy định phù hợp với tình hình thực tế của địa phương
3. Hội đồng nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này để quy định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.	UBND tỉnh Quảng Ninh	Đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét, sửa đổi theo hướng: UBND cấp tỉnh căn cứ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này để trình Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua trước khi ban hành quy định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
	BT Bộ Tài chính	Đề bổ sung khoản 4 quy định: “Hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp phải sử dụng đúng mục đích sử dụng đất nông nghiệp, không được chuyển sang sử dụng vào mục đích khác”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa cụ thể vào khoản 4 Điều 181 của dự thảo Luật.
Điều 147. Đất nông nghiệp do hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư sử dụng
3. Người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch và được sử dụng một tỷ lệ đất để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp kết hợp với dịch vụ nhưng phải đảm bảo không ảnh hưởng đến diện tích đất nông nghiệp theo quy hoạch. Đối với đất trồng lúa thì thực hiện theo quy định tại khoản 5 Điều 151 của Luật này.	TW Hội Nông dân	Cần làm rõ nội dung “nhưng phải đảm bảo không ảnh hưởng đến diện tích đất nông nghiệp theo quy hoạch” bởi vì khi cho phép “sử dụng một tỷ lệ đất để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp kết hợp với dịch vụ” tức là diện tích đất nông nghiệp sẽ giảm do một phần đất nông nghiệp đã chuyển mục đích sang đất phi nông nghiệp. Đồng thời, nên quy định rõ việc chuyển mục đích trong trường hợp này “phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật chỉ quy định nguyên tắc chung và giao cho Chính phủ quy định cụ thể tỷ lệ sử dụng đất kết hợp đảm bảo phù hợp với từng loại đất, quy mô diện tích và theo vùng, miền, để đảm bảo linh hoạt hơn trong quá trình thực hiện.
Tỉnh ủy Sơn La	Đề nghị hướng dẫn về “tỷ lệ nhất định bằng con số cụ thể”
Điều 148. Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung quy định việc sử dụng đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cho phù hợp với quy định về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại điều về nguyên tắc sử dụng đất của dự thảo Luật đã quy định nguyên tắc sử dụng đất phải đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và trong các điều khoản khác của Luật này quy định cụ thể về về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; do đó không cần quy định các nội dung nêu trên tại Điều này.
Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bến Tre	Đề nghị quy định cụ thể trình tự lập, thẩm quyền phê duyệt, quản lý quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích
Sở TNMT Ninh Thuận	Đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích: Đề nghị sửa đổi “đất trồng cây hàng năm” thành “Đất trồng lúa” và “Đất trồng cây hàng năm khác” để phù hợp với Điều 11 dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo vì đất trồng cây hàng năm là nhóm đất chung bao gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hàng năm khác.
HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa đổi, bổ sung thành: Căn cứ vào quỹ đẩt, đặc điểm và nhu cầu của địa phương, mỗi xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quả 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đẩt nuôi trồng thủy sản để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương trình UBND huyện phê duyệt để thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Vị trị, diên tích quỹ đất đất công ích do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng và trong hồ sơ quản lý đất đai có liên quan nên không cần thiết phải ban hành quyết định phê duyệt.
HĐND tỉnh Hải Dương	Đề nghị bổ sung quy định về quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích mà định hướng sử dụng mục đích khác theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Kiến nghị của địa phương đã được quy định tại Điều về đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của Dự thảo Luật.
1. Căn cứ vào quỹ đất, đặc điểm và nhu cầu của địa phương, mỗi xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương.	UBND Đà Nẵng	Đề nghị bổ sung thêm nội dung như sau: “Hằng năm, UBND xã, phường, thị trấn rà soát quỹ đất 5% trình UBND cấp huyện phê duyệt danh sách các trường hợp thuộc quỹ đất 5% để thuận lợi trong công tác quản lý và sử dụng đúng mục đích. ”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn để sử dụng vào các mục đích sau đây:
a) Xây dựng các công trình công cộng của xã, phường, thị trấn bao gồm công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và các công trình công cộng khác theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;	Bộ Văn hóa TT&DL	Đề nghị chỉnh sửa điểm a khoản 2 Điều 148 như sau: “a) Xây dựng các công trình công cộng. thể dục thể thao, du lịch,* vui chơi, giải trí công cộng.”* vì hiện nay có nhiều loại hình du lịch mới gắn với mô hình sinh thái, nông nghiệp mang lại hiệu quả thiết thực.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Mục tiêu để lại quỹ đất 5% do UBND xã quản lý là phục vụ các mục tiêu công ích quy định tại khoản này. Qua rà soát thực tiễn triên khai cho thấy quy định này đảm bảo phù hợp, việc đề xuất bổ sung thêm các trường hợp sử dụng như du lịch, phát triển kinh tế… là không phù hợp với mục tiêu sử dụng của các loại đất này.
UBND tỉnh, Tỉnh ủy Quảng Bình	Đề nghị bổ sung thêm nội dung sử dụng đất công ích (5%) để thực hiện các dự án phi nông nghiệp theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
HĐND, UBND tỉnh Phú Thọ	Đề nghị bổ sung mục đích để chỉnh trang đô thị và khu dân cư nông thôn cho phù hợp với khoản 1 Điều 165. Đồng thời bổ sung mục đích phát triển kinh tế xã hội cho phù hợp với Điều 67.
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Đề nghị bỏ cụm từ “theo quy định của ủy ban nhân dân cấp tinh	Việc giao cho UBND cấp tỉnh là để cho tỉnh quy định phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.
b) Bồi thường cho người có đất được sử dụng để xây dựng các công trình công cộng quy định tại điểm a khoản này;
c) Xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương.	Tỉnh ủy Hậu Giang, Sở TNMT Hậu Giang, UBND tỉnh Hòa Bình, UBND Bà Rịa – Vũng Tàu	Tại khoản 2 Điều 149 (dự thảo) quy địnhQuỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn để sử dụng vào mục đích sau đây “c) Xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương” như vậy, trường hợp này sẽ không phù hợp với mục đích sử dụng đất (đất nông nghiệp - đất ở).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung dự thảo quy định mục đích công ích của xã, phường, thị trấn để sử dụng vào mục đích sau đây “c) Xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương”, theo quy định này thì khi nhà nước sử dụng quỹ đất công ích sang mục đích khác thì phải đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và thực hiện việc chuyển mục đích theo quy định của Luật này.
3. Đối với diện tích đất chưa sử dụng vào các mục đích quy định tại khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp xã cho hộ gia đình, cá nhân tại địa phương thuê để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản theo hình thức đấu giá để cho thuê. Thời hạn sử dụng đất đối với mỗi lần thuê không quá 10 năm tùy theo mục đích sử dụng đất.	Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị giữ nguyên thời hạn thuê đất công ích là 05 năm	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Quảng Ngãi	Đề nghị việc cho thuê quỹ đất nông nghiệp vào mục đích công ích không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất. Vì thực tế quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích ở địa phương manh mún, nhỏ lẻ, hiệu quả sử dụng thấp, thời gian thuê ngắn nên kinh phí tổ chức đấu giá nhiều hơn tiền thuê đất thu được.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất tạo công bằng tránh trường hợp cơ chế xin cho.
Tiền thu được từ việc cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích phải nộp vào ngân sách nhà nước.
Điều 149. Đất nông nghiệp do tổ chức, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng
3. Tổ chức kinh tế đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành phải chuyển sang thuê đất.	UBND tỉnh Vĩnh Phúc	Về đất nông nghiệp do tổ chức, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng cần quy định cụ thể về thời điểm chuyển sang thuê đất và tính tiền thuê đất là từ khi Luật này có hiệu lực thi hành hay khi cơ quan có thẩm quyền quyết định chuyển sang thuê đất để làm căn cứ tính tiền thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định này được hiểu sau khi Luật này có hiệu lực thi hành thì các trường hợp thuộc đối tượng điều chỉnh tại Điều này phải thực hiện chuyển sang thuê đất; việc tính tiền thuê đất là từ thời điểm cơ quan có thẩm quyền quyết định chuyển sang thuê đất
Điều 150. Đất do các công ty nông, lâm nghiệp quản lý, sử dụng
1. Các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc nông trường, lâm trường có trách nhiệm:
b) Xây dựng phương án sử dụng đất trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt. Nội dung phương án sử dụng đất phải thể hiện vị trí, ranh giới sử dụng đất; diện tích đất Đề nghị giữ lại sử dụng theo từng loại đất, hình thức sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất; diện tích đất bàn giao cho địa phương.	Bộ NN&PTNT	Đề xuất bổ sung thời điểm phải xây dựng phương án sử dụng đất là “Khi sắp xếp, cơ cấu lại công ty nông, lâm nghiệp theo quy định của Chính phủ thì phải xây dựng phương án sử dụng đất”.Việc quy định như trên đảm bảo tính thống nhất trên toàn quốc, không để tình trạng tùy tiện bắt các công ty nông, lâm nghiệp xây dựng phương án sử dụng đất và yêu cầu trả đất về địa phương.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm:
d) Quyết định thu hồi đất đối với phần diện tích bàn giao cho địa phương theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt; diện tích đang cho thuê, cho mượn trái pháp luật; bị lấn, chiếm; liên doanh, liên kết, hợp tác đầu tư không đúng quy định thì Nhà nước quyết định thu hồi đất để tạo quỹ đất theo quy định tại điểm e khoản 3 Điều 101 của Luật này.	Bộ NN&PTNT	Điểm d khoản 2 đề nghị sửa thành: “Quyết định thu hồi đất đối với phần diện tích bàn giao cho địa phương theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt; diện tích đang cho thuê, cho mượn trái pháp luật; diện tích bị lấn, chiếm mà không có biện pháp ngăn chặn; liên doanh, liên kết, hợp tác đầu tư không đúng quy định thì Nhà nước quyết định thu hồi đất để tạo quỹ đất theo quy định tại điểm e khoản 3 Điều 101 của Luật này”. - Bổ sung quy định thời điểm phải xây dựng phương án sử dụng đất, như sau: “Khi sắp xếp, cơ cấu lại công ty nông, lâm nghiệp theo quy định của Chính phủ thì phải xây dựng phương án sử dụng đất”. - Bổ sung quy định thời điểm tính tiền thuê đất đối với diện tích đất do các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng theo hình thức giao đất phải chuyển sang thuê đất. “Đối với diện tích đất do các công ty nông, lâm nghiệp quản lý, sử dụng thuộc thuộc trường hợp phải chuyển sang thuê đất thì thời điểm bắt đầu tính tiền thuê đất là thời điểm kí hợp đồng thuê đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo để thống nhất áp dụng với các trường hợp đã thực hiện trong thời gian qua. Về thời điểm tính tiền thuê đất đã được quy định tại Điều về căn cứ, thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự thảo Luật.
4. Đối với diện tích đất mà tổ chức sử dụng đất đã giải thể; diện tích đất bàn giao cho địa phương thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập phương án sử dụng theo thứ tự ưu tiên sau:	TU, UBND Đắk Lắk	Đề nghị xem xét, sửa đổi thành: 4. Đối với diện tích đất mà tổ chức sử dụng đất đã giải thể; diện tích đất bàn giao cho địa phương thì *Ủy ban nhân dân cấp huyện lập, phê duyệt* phương án sử dụng** theo thứ tự ưu tiên sau: a) Xây dựng các công trình công cộng; b) Giao đất, cho thuê đất cho đồng bào dân tộc thiểu số, hộ gia đình, cá nhân ở địa phương không có đất hoặc thiếu đất sản xuất; c) Công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất là người nhận khoán, người đang thuê đất sử dụng đất nếu người sử dụng đất có nhu cầu và việc sử dụng đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương; d) Sử dụng vào mục đích khác theo quy hoạch sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định thẩm quyền UBND cấp tỉnh phù hợp với quy định về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với đối tượng sử dụng đất là tổ chức.
b) Công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất là người nhận khoán, người đang thuê đất sử dụng đất nếu người sử dụng đất có nhu cầu và việc sử dụng đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương;	UBND Đà Nẵng	Đề nghị bổ sung thành nội dung như sau: ”b) Công nhận quyền sử dụng đất cho người đang sử dụng đất là người nhận khoán, người là công nhân Lâm trường, nông trường nhận hóa giá nhà của các Lâm trường, nông trường và sử dụng đất on định từ trước ngày 01/7/2014 nhưng chưa được cấp GCN QSDĐ; người đang thuê đất sử dụng đất nếu người sử dụng đất có nhu cầu và việc sử dụng đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương; ”
Điều 151. Đất trồng lúa
2. Người sử dụng đất trồng lúa có trách nhiệm cải tạo, làm tăng độ màu mỡ của đất; không được chuyển sang sử dụng vào mục đích trồng rừng, chăn nuôi tập trung, làm muối và vào mục đích phi nông nghiệp nếu không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.	Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa thành: “2. Người sử dụng đất trồng lúa có trách nhiệm cải tạo, làm tăng độ màu mỡ của đất; không được chuyển sang sử dụng vào mục đích trồng rừng, chăn nuôi tập trung, nuôi trồng thủy sản, làm muối và vào mục đích phi nông nghiệp nếu không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Nhà nước có chính sách bảo vệ đất trồng lúa, hạn chế chuyển đất trồng lúa sang sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp.
4. Người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp từ đất chuyên trồng lúa phải nộp một khoản tiền để Nhà nước bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa bị mất hoặc tăng hiệu quả sử dụng đất trồng lúa theo quy định của Chính phủ.	Tỉnh ủy Nam Định, Sở TNMT Nam Định	Đề xuất bổ sung vào khoản 4 đoạn sau:“...theo quy định của Chính phủ; đồng thời phải bóc tách riêng tầng đất mặt đó để sử dụng vào mục đích nông nghiệp theo quy định của Luật Trồng trọt.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định phải bóc tách riêng tầng đất mặt được quy định trong Luật Trồng trọt, nội dung này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai.
Tỉnh ủy, HĐND Trà Vinh	Đề nghị bổ sung cụm từ “cho phép chuyển mục đích sử dụng đất” sau cụm từ “cho thuê đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc chuyển mục đích từ đất lúa sang đất phi nông nghiệp để thực hiện dự án thì nhà nước phải thực hiện thêm bước giao đất, cho thuê đất. Do đó, không cần thiết phải bổ sung cụm từ chuyển mục đích sử dung đất như ý kiến góp ý.
Tỉnh ủy, UBND Bến Tre	- Đề nghị quy định rõ trường hợp giao, cho thuê đất nào phải nộp tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa. - Các dự án sản xuất kinh doanh trong Khu công nghiệp, Cụm công nghiệp thì không thực hiện thu tiền bảo vệ và phát triển đất trồng lúa khi được nhà nước giao, cho thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định việc chuyển mục đích phi nông nghiệp từ đất chuyên trồng lúa phải nộp một khoản tiền sẽ được Chính phủ quy định cụ thể.
Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa như sau: “4. Người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp từ đất chuyên trồng lúa phải nộp một khoản tiền để*bảo vệ, phát triển đất trồng lúa* ~~Nhà nước bổ sung diện tích đất chuyên trồng lúa bị mất hoặc tăng hiệu quả sử dụng đất trồng lúa~~ theo quy định của Chính phủ.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
5. Người sử dụng đất trồng lúa được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên đất trồng lúa nhưng không làm mất đi điều kiện cần thiết để trồng lúa theo quy hoạch, phù hợp với quy định của pháp luật.	Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa như sau:“5. Người sử dụng đất trồng lúa được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên đất trồng lúavà được sử dụng một tỷ lệ đất để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhưng không làm mất đi điều kiện cần thiết để trồng lúa theo quy hoạch, phù hợp với quy định của pháp luật;”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 152. Đất chăn nuôi tập trung	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn	Quy định thêm một nội dung về đất chăn nuôi nhỏ, lẻ quy mô hộ gia đình thì sẽ thống kê là loại đất gì	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc chăn nuôi, nhỏ lẻ kết hợp trong khu dân cư thì được thống kê theo mục đích chính như đất ở, đất nông nghiệp…
Điều 153. Đất rừng sản xuất	UBND Đăk Lắk	Bổ sung về điều kiện tự nguyện trả lại đất, đặc biệt là các tổ chức, doanh nghiệp được giao, được thuê quản lý, sử dụng đất rừng (đất lâm nghiệp) có diện tích lớn cho phù hợp quy định của Luật Lâm nghiệp	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định về điều kiện trả lại đất khi không có nhu cầu sử dụng đất đã quy định tại Điều về thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người của Dự thảo Luật.
1. Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất rừng sản xuất cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư theo quy định của luật này phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.	Sở TNMT, UBND tỉnh Yên Bái	Tại khoản 1, 2 Đề nghị làm rõ Nhà nước giao đất rừng sản xuất có bao gồm đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên không? Vì sẽ liên kết với khoản 4 Điều này là cả 02 hình thức “giao đất không thu tiền, cho thuê đất hàng năm” đều được.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung quy định tại Điều về đất rừng sản xuất của dự thảo Luật là quy định chung cả đất rừng sản xuất là rừng trồng, và rừng tự nhiên. Còn hình thức giao đất tương ứng với từng loại rừng được quy định tại Điều này
2. Nhà nước giao đất rừng sản xuất không thu tiền sử dụng đất cho các đối tượng sau đây:	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn	Quy định rõ hơn về việc cư trú hợp pháp trong trường hợp tại các đơn vị hành chính cấp xã giáp ranh với nhau
b) Cộng đồng dân cư cư trú hợp pháp trên địa bàn cấp xã nơi có đất rừng sản xuất mà có nhu cầu, khả năng bảo vệ, phát triển rừng;	UBND tỉnh Bắc Kạn	Quy định rõ hơn về việc cư trú hợp pháp trong trường hợp tại các đơn vị hành chính cấp xã giáp ranh với nhau	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc xác định về cư trú hợp pháp theo pháp luật về cư trú
c) Đơn vị vũ trang nhân dân;	UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị thống nhất cụm từ là “đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân” cho phù hợp với khoản 3 Điều này	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Ban quản lý rừng đặc dụng, ban quản lý rừng phòng hộ đối với diện tích đất rừng sản xuất xen kẽ trong diện tích đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ.	UBND tỉnh, Tỉnh ủy Quảng Bình	Đề nghị sửa thành “d) Ban quản lý rừng đặc dụng, ban quản lý rừng phòng hộ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung dự thảo Luật đã quy định như ý kiến góp ý.
3. Nhà nước cho tổ chức kinh tế, đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, hộ gia đình, cá nhân thuê đất rừng sản xuất để sản xuất lâm nghiệp theo quy định sau đây: a) Cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm đối với đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên; b) Cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm hoặc thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê đối với đất rừng sản xuất là rừng trồng.	Bộ KH&ĐT	- Tại khoản 3, đề nghị xem xét, bỏ quy định về mục đích của cho thuê đất rừng sản xuất “... để sản xuất lâm nghiệp; sản xuất lâm, nông, ngư nghiệp kết hợp”; vì đã được quy định cụ thể tại pháp luật về lâm nghiệp, rừng sàn xuất được sử dụng vào các mục đích: sản xuất, kinh doanh lâm, nông, ngư nệhiệp kết hợp; du lịch sinh thái, nghỉ dường, giải trí;...; hoặc quy định cụ thể, đông bộ với Luật Lâm nghiệp: "... đê sàn xuất lâm nghiệp; sản xuảt lâm, nông, ngư nghiệp kết hợp; kinh doanh du lịch sinh thải, nghi dưỡng, giải trí. ”	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: mục đích chính của việc sử dụng đất rừng là để sản xuất lâm nghiệp. Tuy nhiên, tại khoản 5 của dự thảo Luật đã có quy định về việc cho phép sử dụng đất kết hợp.
5. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân được nhà nước cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều này được sử dụng kết hợp với mục đích khác theo quy định tại Điều 184 của Luật này nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất rừng sản xuất.	UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị sửa lại như sau: “5.Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân được nhà nước cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều này *được sử dụng kết hợp với* mục đích du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí, sản xuất lâm, nông, ngư nghiệp kết hợp và được sử dụng kết hợp với mục đích khác theo quy định tại Điều 184 của Luật này nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất rừng sản xuất.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp thì không có quy định sử dụng rừng sản xuất kết hợp với du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí; do đó cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên như dự thảo.
Bộ KH&ĐT	“5. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân được nhà nước cho thuê đất theo quy định tại khoản 3 Điều này được xây dụng các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ bảo vệ và phát triển rừng; du lịch sinh thải, nghỉ dưỡng, giải trí, mà không phải chuyền mục đích sử dụng đất rừng phòng sản xuất và sử dụng két hợp với mục đích khác theo quy định tại Điều 184 của Luật này nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất rừng sản xuất.”. Do, quy định của pháp luật về lâm nghiệp, được phép xây dựng các công trình phục vụ bảo vệ và phát triển rừng; công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, không làm thay đổi chức năng của khu rừng; về bản chất, diện tích đất xây dựng các công trình này vẫn thuộc quy hoạch là đất rừng sản xuất.
Điều 154. Đất rừng phòng hộ
1. Nhà nước giao đất rừng phòng hộ để quản lý rừng phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt cho các đối tượng sau đây:
b) Tổ chức kinh tế đối với đất rừng phòng hộ xen kẽ trong diện tích đất rừng sản xuất của tổ chức đó;	Sở TNMT, UBND tỉnh Yên Bái, Tỉnh ủy Yên Bái	Đề nghị xem xét kỹ quy định này và để đảm bảo trong quá trình thực hiện sẽ dễ bị lách luật. Bên cạnh đó, hiện nay theo quy định thì các tổ chức kinh tế được thuê đất rừng sản xuất để kinh doanh trồng rừng, phát triển rừng nhưng tại quy định này lại đang quy định diện tích đất rừng phòng hộ xen kẽ trong diện tích đất rừng sản xuất của tổ chức đó lại quy định là được giao đất rừng phòng hộ để quản lý như vậy là không phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp thì tổ chức kinh tế được giao rừng phòng hộ xen kẽ trong diện tích rừng sản xuất của tổ chức đó; quy định như dự thảo đảm bảo thống nhất, đồng bộ với pháp luật về lâm nghiệp.
2. Ban quản lý rừng phòng hộ, tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân khi sử dụng đất rừng phòng hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này được sử dụng kết hợp với mục đích du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí. Đối với diện tích đất sử dụng kết hợp phải đáp ứng các điều kiện về sử dụng đất khi sử dụng đất kết hợp theo quy định tại Điều 184 và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 124 của Luật này.	Bộ Văn hóa TT&DL	Đề nghị sửa khoản 2 Điều 154 như sau: “2. Ban quản lý rừng phòng hộ,... khi sử dụng đất rừng phòng hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này được sử dụng kết hợp với mục đích du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định như dự thảo đảm bảo thống nhất với các trường hợp được kết hợp theo quy định của Luật Lâm nghiệp.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa thành “2 . Ban quản lý rừng phòng hộ, tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân khi sử dụng đất rừng phòng hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này được sử dụng kết hợp với mục đích du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí, sản xuất lâm, nông, ngư nghiệp kế hợp. Đối với diện tích đất sử dụng kết hợp phải đáp ứng các điều kiện về sử dụng đất khi sử dụng đất kết hợp theo quy định tại Điều 184 và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 124 của Luật này.” Để đảm bảo tính thống nhất khi sử dụng đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ được sử dụng kết hợp.
Bộ NN&PTNT, Bộ KH&ĐT	Đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 như sau: “2. Ban quản lý rừng phòng hộ, tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân khi sử dụng đất rừng phòng hộ theo quy định tại khoản 1 Điều này được xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ bảo vệ và phát triển rừng, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, mà không phải chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ và sử dụng kết hợp với mục đích khác theo quy định tại Điều 183 của Luật này nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ.”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu nội dung liên quan đến xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ bảo vệ và phát triển rừng mà không phải chuyển mục đích sử dụng đất rừng. Đối với nội dung xây dựng công trình phục vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí…, đề nghị thực hiện theo quy định tại Điều đất sử dụng đa mục đích của dự thảo Luật (đất sử dụng đa mục đích) để bảo đảm tính thống nhất trong áp dụng pháp luật.
	Bộ KH&ĐT	Đề nghị chỉnh sửa kỹ thuật đối với các nội dung tại Điều này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: các nội dung về đất rừng phòng hộ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường trao đổi thống nhất và tiếp thu ý kiến góp ý của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Điều 155. Đất rừng đặc dụng
2. Ban quản lý rừng đặc dụng giao khoán đất rừng đặc dụng thuộc phân khu phục hồi sinh thái cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư tại chỗ để bảo vệ và phát triển rừng. Căn cứ điều kiện cụ thể, ban quản lý rừng đặc dụng phối hợp với chính quyền địa phương lập dự án di dân, tái định cư trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền duyệt để di dân ra khỏi phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng.	Bộ NN&PTNT, BKHĐT	Đề nghị bỏ đoạn: “Ban quản lý rừng đặc dụng giao khoán đất rừng đặc dụng thuộc phân khu phục hồi sinh thái cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư tại chỗ để bảo vệ và phát triển rừng”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định di dân ra khỏi phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng là để xử lý các vấn đề tồn tại trong quá trình quản lý sử dụng đất từ trước tới nay; do đó cơ quan soạn thảo đề nghị giữ nguyên quy định này trong dự thảo Luật.
3. Ban quản lý rừng đặc dụng, tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất rừng đặc dụng theo quy định tại khoản 1 Điều này được sử dụng kết hợp với mục đích du lịch sinh thái nghỉ dưỡng, giải trí. Đối với diện tích đất sử dụng kết hợp phải đáp ứng các điều kiện về sử dụng đất khi sử dụng đất kết hợp theo quy định tại Điều 184 và thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 124 của Luật này.	Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 3 như sau: “3. Ban quản lý rừng đặc dụng, tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất rừng đặc dụng theo quy định tại khoản 1 Điều này được xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ bảo vệ và phát triển rừng; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, trong phân khu hành chính dịch vụ mà không phải chuyển mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng và sử dụng kết hợp với mục đích khác theo quy định tại Điều 183 của Luật này nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng.”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
BKH&ĐT	Đề nghị chỉnh sửa kỹ thuật đối với các nội dung tại Điều này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: các nội dung về đất rừng đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường trao đổi thống nhất và tiếp thu ý kiến góp ý của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Điều 156. Đất làm muối	UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị sửa lại thành Đất làm ruộng muối. để phù hợp với Điều 11 dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về phân loại đất đã quy định cụm từ này để sử dụng trong toàn bộ dự thảo Luật
Điều 157. Đất có mặt nước nội địa
Ao, hồ, đầm được Nhà nước cho thuê đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện dự án đầu tư nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp hoặc nông nghiệp kết hợp với mục đích phi nông nghiệp. Việc sử dụng đất phải đảm bảo cảnh quan, bảo vệ môi trường và không được làm ảnh hưởng đến mục đích chính của công trình sử dụng đất có mặt nước nội địa.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành: Ao, hồ, đầm được Nhà nước cho thuê đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để thực hiện dự án đầu tư nuôi trồng thủy sản, sản xuất nông nghiệp hoặc nông nghiệp kết hợp với mục đích phi nông nghiệp. Việc sử dụng đất phải đảm bảo cảnh quan, bảo vệ môi trường, phải phù hợp với quy hoạch tài nguyên nước đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về tài nguyên nước và không được làm ảnh hưởng đến mục đích chính của công trình sử dụng đất có mặt nước nội địa. cho phù hợp với Luật Tài nguyên nước.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để san lấp hoặc đào hồ, đầm, tạo không gian thu, trữ nước, tạo cảnh quan thì phải đánh giá tác động môi trường và được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.	Sở TNMT Hậu Giang	Đề nghị bổ sung quy định giao đất, cho thuê đất đối với các công trình, dự án xây dựng cảng, bến thuỷ nội địa.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đối với đất xây dựng cảng, bến thủy nội địa thuộc nhóm đất giao thông
Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn, Tỉnh ủy, Sở TNMT Hậu Giang	Đề nghị xem xét thống nhất đối với đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Các dự án phải thực hiện đánh giá tác động môi trường theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường. Do đó, việc quy định như dự thảo là phù hợp.
4. Chính phủ quy định chi tiết điều này.
Điều 158. Đất có mặt nước ven biển	Bộ Xây dựng	Thực tiễn có các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị được giao đất bao gồm phần diện tích đất liền và phần mặt nước. Qua thời gian triển khai đầu tư xây dựng lấn biển đã hình thành nên phần diện tích đất xây dựng mới, do đó cần có quy định hướng dẫn cụ thể về việc xác định phần diện tích đất và phần mặt nước, cũng như thời điếm phần diện tích mặt nước hình thành phần diện tích đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Các nội dung liên quan đến việc lấn biển quy định tại điều này cần có trình tự, thủ tục thực hiện cụ thể. Trên cơ sở các quy định mang tính nguyên tắc cho hoạt động lấn biển, dự thảo Luật đã giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này. Hiện nay, Chính phủ cũng đang dự thảo Nghị định quy định về lấn biển
UBND Kiên Giang	Việc lấn biển có ảnh hưởng đến phạm vi của 03 khu vực: đất bãi bồi ven biển, đất có mặt nước ven biển, khu vực biển, theo định hướng của dự thảo luật sẽ phân dự án ra nhiều thủ tục để thực hiện như giao đất có mặt nước, giao khu vực biển,.. .gây khó khẵn trong đầu tư dự án. Do đó, cần nghiên cứu Luật hóa việc giao đất để thực hiện dự án lấn biển theo hướng không phân biệt loại đất, việc giao đất dựa trên quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được duyệt; về trình tự, thủ tục thực hiện như giao đất cho dự án đầu tư có sử dụng đất thông thường; về giá đất được xác định theo phương pháp định giá đất đối với dự án lấn biển là phương pháp thặng dư (có xem xét đến chi phí san lấp lấn biển, bờ kè,.. .của nhà đầu tư), loại đất để tính tiền sử dụng đất tính theo loại đất đã hình thành sau khi lấn biển theo quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt để dễ dàng thực hiện hơn trong thực tiển.
1. Đất có mặt nước ven biển được Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để sử dụng vào các mục đích theo quy định của Luật này.	Sở TNMT Ninh Thuận	Đề nghị quy định cụ thể về phạm vi để xác định diện tích đất mặt nước ven biển.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này sẽ được quy định chi tiết tại các văn bản hướng dẫn thi hành Luật.
Điều 159. Đất bãi bồi ven sông, ven biển	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Tiền Giang	Bổ sung trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã trong việc quản lý đất bãi bồi ven sông, đất mặt nước ven biển để đảm bảo cho công tác quản lý nhà nước về đất đai được đồng bộ, thống nhất và thể hiện vai trò, trách nhiệm của địa phương trong việc quản lý, sử dụng; tránh trường hợp lấn, chiếm xảy ra.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Trách nhiệm quản lý đất chưa giao, chưa cho thuê được quy định tai điều khoản khác trong Luật này.
1. Đất bãi bồi ven sông, ven biển
a) Đất bãi bồi ven sông, ven biển bao gồm đất bãi bồi ven sông, đất cù lao trên sông, đất bãi bồi ven biển và đất cù lao trên biển;	Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa đổi điểm a như sau: “a) Đất bãi bồi ven sông, ven biển bao gồm đất *bãi sông, đất bãi nổi, cù lao trên sông, đất bãi bồi ven biển và đất bãi nổi, cù lao trên biển*”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Nhà nước có trách nhiệm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để khai hoang đưa đất bãi bồi ven sông, ven biển vào sử dụng và có chính sách khuyến khích tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân đầu tư đưa đất bãi bồi ven sông, ven biển vào sử dụng theo quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.	Bộ NN&PTNT	Đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 như sau: “2. Nhà nước có trách nhiệm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để khai hoang đưa đất bãi bồi ven sông, ven biển vào sử dụng và có chính sách khuyến khích tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân đầu tư đưa đất bãi bồi ven sông, ven biển vào sử dụng theo quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, *bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan”*.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Việc sử dụng đất bãi bồi ven sông, ven biển dựa trên nguyên tắc bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa thành “Việc sử dụng đất bãi bồi ven sông, ven biển dựa trên nguyên tắc bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường, phạm vi hành lang bảo vệ nguồn nước đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và các quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo khoản 3 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định: “3. Thành phần môi trường là yếu tố vật chất tạo thành môi trường gồm đất, nước, không khí, sinh vật, âm thanh, ánh sáng và các hình thái vật chất khác.”. Do đó, Dự thảo Luật quy định “bảo vệ môi trường” đã bao gồm cả việc bảo vệ nguồn nước.
Điều 160. Tập trung đất nông nghiệp
2. Các phương thức tập trung đất nông nghiệp	HĐND, Sở TNMT Ninh Thuận	Khoản 2 Điều 160 quy định: “Các phương thức tập trung đất nông nghiệp a) Dồn điền, đối thửa; b) Thuê quyền sử dụng đất; c) Góp quyền sử dụng đất để hợp tác sản xuất nông nghiệp.” Tuy nhiên, tại khoản 36 Điều 3 dự thảo Luật quy định “Tập trung đất nông nghiệp là việc tăng quy mô diện tích đất nông nghiệp để tổ chức sản xuất thông qua phương thức hợp tác, chuyển đổi hoặc thuê quyền sử dụng đất của người khác mà không làm mất đi quyền sử dụng đất của người sử dụng đất.”. Đề nghị nghiên cứu, điều chỉnh để quy định thống nhất.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Dồn điền, đổi thửa;	UBND tỉnh Bạc Liêu	Đề nghị giải thích thêm từ ngữ cụm từ này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định khái niệm dồn điền, đổi thửa đã được quy định tại Điều về giải thích từ ngữ của dự thảo Luật.
4. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân thực hiện việc tập trung đất nông nghiệp phải lập phương án sử dụng đất trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất quyết định. Trường hợp trong phương án sử dụng đất có thay đổi mục đích sử dụng đất trong nội bộ nhóm đất nông nghiệp thì phải thỏa thuận với chủ sử dụng đất về phương án hoàn trả đất nông nghiệp sau khi đã tham gia tập trung đất đai. Trường hợp tập trung đất nông nghiệp mà phải điều chỉnh lại quyền sử dụng đất thì thực hiện theo quy định tại Điều 185 của Luật này.	Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam	Thủ tục về tập trung đất nông nghiệp đang không rõ, có thể gây khó khăn trong quá trình thực hiện. Đề nghị quy định rõ hoặc giải trình về vấn đề này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung này liên quan đến trình tự, thủ tục thực hiện. Tại Điều về tập trung đất nông nghiệp đã giao Chính phủ quy định chi tiết. Cơ quan chủ trì đã soạn thảo và trình đồng thời cùng với hồ sơ dự án Luật.
Điều 161. Tích tụ đất nông nghiệp	Tỉnh ủy Lâm Đồng	Điều này quy định tổ chức được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp nhưng trong quy định lại không có quy định về hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của tổ chức. Đề nghị nghiên cứu thêm vấn đề này.	Nội dung này cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo như sau: Dự thảo Luật không quy định hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của tổ chức. Việc tiếp cận đất đai của tổ chức phải thông qua dự an đầu tư, trong dự án sẽ thể hiện nhu cầu sử dụng đất
3. Nhà nước có chính sách khuyến khích tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện tích tụ đất đai với quy mô phù hợp để sản xuất nông nghiệp; ứng dụng khoa học, công nghệ để sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất đã tích tụ.	Bộ NN&PTNT	Khái niệm “quy mô phù hợp để sản xuất nông nghiệp” rất chung chung. Đề nghị làm rõ căn cứ để xác định quy mô phù hợp, cơ quan nào sẽ quy định điều này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Các vấn đề liên quan đến quy mô sử dụng đất và các chính sách sử dụng đất cụ thể sẽ được Chính phủ quy định.
UBND tỉnh Quảng Trị	Nên bổ sung sửa đổi thành: “Nhà nước có chỉnh sách khuyến khích tể chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện tích tụ đất đai với quy mô phù hợp để sản xuất nông nghiệp theo các vùng sinh thái và lập địa khác nhau; ứng dụng khoa học, công nghệ để sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất đã tích tụ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo có tính bao quát nội dung của địa phương kiến nghị.
Điều 162. Đất ở tại nông thôn	Sở TN&MT Yên Bái, Tỉnh ủy Yên Bái	Đề nghị làm rõ khái niệm cụm từ đất vườn, đất vườn là những loại đất nào trong Phân loại đất quy định tại Điều 11.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân được quy định tại Điều về xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân của Dự thảo.
1. Đất ở do hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng tại nông thôn gồm đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ đời sống, vườn, ao trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư nông thôn, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.	Tỉnh ủy, Sở TN&MT Hà Nam,	Đề nghị sửa thành: “1. Đất ở tại nông thôn gồm đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ đời sống, vườn, ao trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư nông thôn, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc quy định như dự thảo Luật được kế thừa từ Luật Đất đai năm 2013. Do đó, việc sửa đổi câu chữ sẽ gây tốn kèm không cần thiết.
UBND tỉnh Vĩnh Phúc	Đề nghị bỏ cụm "vườn, ao" và hiểu gộp chung thành "các công trình phục vụ đời sống" để tránh hiểu sai định nghĩa là toàn bộ "đất ở" vì đây là 02 loại đất có mã khác với đất ở.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định này có tính kế thừa và phù hợp với tập quán sử dụng đất ở có vườn ao của nước ta Việc đất ở được sử dụng làm vườn, ao là được phép và phù hợp với truyền thống xây dựng nhà ở tại nông thôn ở nước ta. Do đó, việc loại bỏ cụm từ “vườn, ao” ra khỏi đất ở sẽ dẫn đến tác động không nhỏ đến quyền sử dụng đất của người dân đang sử dụng đất tại nông thông đặc biệt là các trường hợp đất có nguồn gốc do cha, ông để lại.
Sở TN&MT Quảng Ngãi	Đề nghị điều chỉnh bỏ “vườn, ao”; Vì căn cứ vào điều này, khi thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư hoặc công nhận đất ở thì người dân sẽ cho rằng vườn, ao trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư nông thôn đương nhiên là đất ở.
Sở TN&MT Quảng Ngãi	Đề nghị bỏ trường hợp “ao” ra khỏi đất có mặt nước nội địa. Vì thực tế “ao” là người dân tự đào trên phần diện tích đất được giao để sản xuất nông nghiệp, diện tích nhỏ.
HĐND, UBND Sở TNMT tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp: đang sử dụng đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ đời sống, vườn, ao trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư nông thôn, không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt nhưng đất đã được sử dụng trước thời điểm quy hoạch.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như trên là kế thừa Luật Đất đai 2013 và trong thực tiễn áp dụng không có vướng mắc.
Điều 163. Đất ở tại đô thị	Sở TN&MT Yên Bái, Tỉnh ủy Yên Bái	Đề nghị làm rõ khái niệm cụm từ đất vườn, đất vườn là những loại đất nào trong Phân loại đất quy định tại Điều 11.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân được quy định tại Điều về Xác định diện tích đất ở đối với trường hợp thửa đất có vườn, ao, hạn mức đối với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp của hộ gia đình cá nhân của Dự thảo.
HĐND, UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị bổ sung thêm trường hợp: đang sử dụng đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ đời sống, vườn, ao trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư đô thị, không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt nhưng đất đã được sử dụng trước thời điểm quy hoạch.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như trên là kế thừa Luật Đất đai 2013 và trong thực tiễn áp dụng không có vướng mắc.
Điều 164. Đất xây dựng khu chung cư
Điều 165. Đất sử dụng để chỉnh trang đô thị và khu dân cư nông thôn	UBND tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị làm rõ hơn về loại đất này về tiêu chí thống kê (cụ thể hay tổng thể); trường hợp cụ thể: Đất ở đô thị và đất ở nông thôn, còn trường hợp tổng thể (cần theo mục đích chính là gì?). Tránh tình trạng khi thống kê, kiểm kê quỹ đất sẽ đưa vào trùng lặp nhiều lần như: Đất ở, đất giao thông, thuỷ lợi, công cộng, đất nông nghiệp…	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đất sử dụng để chỉnh trang đô thị gồm đất chỉnh trang khu vực nội thành, nội thị hiện có; đất được quy hoạch để mở rộng đô thị. Đất sử dụng để chỉnh trang khu dân cư nông thôn gồm đất chỉnh trang trong khu dân cư hiện có, đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích, đất được quy hoạch để mở rộng khu dân cư nông thôn. Do đó, đây là chế độ sử dụng đất đối với một số loại đất để sử dụng vào mục đích chỉnh trang đô thị và ku dân cư nông thôn không phải là loại đất cụ thể.
4. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được góp quyền sử dụng đất để xây dựng, chỉnh trang các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng bằng nguồn vốn do nhân dân đóng góp hoặc Nhà nước hỗ trợ. Việc tự nguyện góp quyền sử dụng đất, bồi thường hoặc hỗ trợ do tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đó tự thỏa thuận. Việc điều chỉnh lại quyền sử dụng đất thực hiện theo quy định tại Điều 185 của Luật này.	Hiệp hội Ngân hàng VN	Quy định tại Điều này về việc góp quyền sử dụng đất là chưa thực sự phù hợp và chưa thống nhất với định nghĩa tại khoản 13 Điều 3 Dự thảo Luật này.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 166. Đất xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp
2. Đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng các công trình sự nghiệp thuộc các ngành và lĩnh vực về kinh tế, văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường, ngoại giao và các công trình sự nghiệp khác.	Bộ Văn hóa TT&DL	Sửa khoản 2 Điều 166 như sau: “2. Đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng các công trình sự nghiệp thuộc các ngành và lĩnh vực về kinh tế, văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục thể thao, du lịch, khoa học và công nghệ, môi trường, ngoại giao và các công trình sự nghiệp khác. ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Các công trình phục vụ du lịch như khách sạn, nhà nghỉ… tại các khu du lịch đã được xếp vào các loại đất cụ thể như đất thương mại, dịch vụ, đất có di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh…
Tổng cục Khí tượng thủy văn	Đề nghị bổ sung cụm từ: “khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai”, thể như sau: “2. Đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm đất xây dựng các công trình sự nghiệp thuộc các ngành và lĩnh vực về kinh tế, văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục thể thao, khoa học và công nghệ, khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai, môi trường, ngoại giao và các công trình sự nghiệp khác.”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Vĩnh Phúc	Đất xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp cần nghiên cứu và tách bạch các công trình sự nghiệp công và công trình sự nghiệp ngoài nhà nước cần xác định rõ là loại đất thương mại, dịch vụ như: bệnh viện tư, trường dân lập, sân golf.. để thống nhất về mục đích và mã loại đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hiện nay đối với các công trình sự nghiệp sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước đã có các chính sách về xã hội hóa và chính sách thu tiền sử dụng đất riêng do đó đề nghị giữ nguyên như dự thảo để thống nhất mục đích sử dụng đất. Ví dụ bệnh viện tư nhân và bệnh viên công đều được thống kê là đất công trình sự nghiệp.
Điều 167. Đất quốc phòng, an ninh	HĐND tỉnh Đồng Nai	Bổ sung thêm quy định về giao trách nhiệm cho UBND cấp tỉnh xây dựng phương án sử dụng đất đối với diện tích đất quốc phòng, an ninh không còn nhu cầu sử dụng, sử dụng không đúng mục đích sau khi bàn giao cho địa phương quản lý, sử dụng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với đất quốc phòng an ninh được bàn giao lại cho địa phương quản lý, hiện nay đang được quy định Điều 50 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP. Do đó, vấn đề nay sẽ được Chính phủ quy định cụ thể.
4. Đối với đất quốc phòng, an ninh hiện do các đơn vị, doanh nghiệp quân đội, công an thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý, sử dụng khi kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế gắn với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, an ninh thì phải lập phương án sử dụng đất trình Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an xem xét, phê duyệt và phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định của Luật này.	Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh	Khoản 4, khoản 5: Ban Soạn thảo nghiên cứu bổ sung một số quy định tại Nghị quyết số 132/2020/QH14 ngày 17/11/2020 của Quốc hội về “Thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế”, như: quy định phải nộp tiền sử dụng đất đối với trường hợp không quy định tại khoản 4 của dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã quy định trên cơ sở kế thừa một số nguyên tắc cơ bản của Nghị quyết số 132/2020/QH14 ngày 17/11/2020 của Quốc hội về “Thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế”. Đối với các vấn đề cụ thể Chính phủ sẽ quy định chi tiết.
Trường hợp sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế để tổ chức giáo dục; lao động, cải tạo, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân; rèn luyện, tăng gia sản xuất cải thiện đời sống; dịch vụ hỗ trợ hậu cần - kỹ thuật thì không phải nộp tiền sử dụng đất.
5. Quyền và nghĩa vụ của đơn vị, doanh nghiệp quân đội, công an khi sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế:
g) Không được chuyển nhượng, cho thuê, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất. Không được cho thuê tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này;	UBND tỉnh Điện Biên, HĐND tỉnh Điện Biên, tỉnh ủy Điện Biên:	Đề nghị sửa thành: g) Không được chuyển nhượng, ~~cho thuê~~, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất.Không được cho thuê tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này;	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị chỉnh sửa thành “g) Không được chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất. Không được cho thuê tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản này”. Để đảm bảo tính logich và tránh trùng lặp.
Bộ Công an	Đề nghị bỏ nội dung cấm cho thuê quyèn sử dụng đất và cho thuê tài sản gắn liền với đất vì đây là một trong các hình thức kinh doanh của đơn vị, doanh nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; nhất là việc xây dựng công trình để kinh doanh kết hợp phục vụ hoạt động nghiệp vụ, góp phần sử dụng hiệu quả, tiết kiệm, không để lãng phí tài nguyên đất đai.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin được báo cáo như sau: quy định của dự thảo Luật được đề xuất trên cơ sở những chính sách Quốc hội đã cho phép thí điểm tại Nghị quyết số 132/2020/QH14. Các nội dung góp ý về các quyền liên quan đến đất quốc phòng, an ninh, cơ quan soạn thảo ghi nhận để tiếp tục nghiên cứu và đề xuất với cơ quan có thẩm quyền trong thời gian tới.
Điều 168. Đất khu công nghiệp, khu chế xuất, cụm công nghiệp	UBND tỉnh Kiên Giang	Đề nghị nghiên cứu bổ sung nội dung quy định xử lý đối với trường hợp chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư (thứ cấp) trong khu công nghiệp theo quy định của pháp luật về đầu tư. Lý do thực tế đã xảy ra phát sinh tình trạng tranh chấp về quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp khi chủ đầu tư dự án thứ cấp đã thực hiện bán tài sản hợp pháp gắn liền với đất cho chủ đầu tư khác nhưng chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp lại thu hồi và cho đơn vị khác thuê lại.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Luật Đất đai chỉ quy định về đất để thực hiện dự án. Trường hợp chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư (thứ cấp) trong khu công nghiệp thì thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư.
Bộ Thông tin và Truyền thông	Bổ sung 01 Điều khoản quy định riêng về đất sử dụng cho khu CNTT tập trung tương tự quy định đối với khu công nghiệp hoặc bổ sung quy định về đất sử dụng cho khu CNTT tập trung vào Điều 168. Đất khu công nghiệp, khu chế xuất, cụm công nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo khoản 1 Điều 51 Luật CNTT quy định: “1. Khu công nghệ thông tin tập trung là loại hình khu công nghệ cao, tập trung hoặc liên kết cơ sở nghiên cứu - phát triển, sản xuất, kinh doanh, đào tạo về công nghệ thông tin. Tổ chức, cá nhân đầu tư và hoạt động trong khu công nghệ thông tin tập trung được hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước áp dụng đối với khu công nghệ cao.”. Do đó, chế độ sử dụng đất đối với khu CNTT tập trung là loại hình khu Công nghệ cao. Dự thảo đã quy định chế độ sử dụng đất cho khu Công nghệ cao tại Điều về đất sử dụng cho khu công nghệ cao của Dự thảo Luật.
2. Nhà nước cho thuê đất đối với tổ chức kinh tế người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất.
Đối với trường hợp dự án đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng cụm công nghiệp tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo thì ngoài các đối tượng được thuê đất theo quy định tại khoản này, Nhà nước giao đất, cho thuê đất đối với các đơn vị sự nghiệp công để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất.	UBND tỉnh Kiên Giang	Đề nghị sửa theo hướng: “Đối với địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khắn, vùng có điều kiện linh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo thì (1) Nhà nước sẽ đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, sau đó Nhà nước sẽ cho thuê đất trực tiếp cho nhà đầu tư sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp hoặc (2) Nhà nước sẽ giao, cho thuê đất cho đơn vị sự nghiệp công xây dựng kinh doanh hạ taanh khu công nghiệp, sau đó đơn vị sự nghiệp sẽ xây dựng kết cấu hạ tầng khu công nghiệp và được cho thuê lại đtấ đã đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khu công nghiệp”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hoạt động đầu tư kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp phải do một đơn vị có chức năng thực hiện do dó việc quy định như dự thảo là phù hợp.
TU, UBND Thừa Thiên Huế	Đề nghị sửa thành: “Đối với trường hợp dự án đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, cụm công nghiệp tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo thì ngoài các đối tượng được thuê đất theo quy định tại khoản này, Nhà nước xem xét cho các đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư được thuê đất để đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Đề nghị bổ sung thêm nội dung “Đối với các địa phương có khu công nghiệp tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, cho phép nhà nước trực tiếp cho nhà đầu tư thứ cấp được thuê đất để sản xuất kinh doanh mà không phải thông qua thuê lại đất của nhà đầu tư hạ tầng”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Hoạt động đầu tư kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp phải do một đơn vị có chức năng thực hiện do dó việc quy định như dự thảo là phù hợp.
5. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư vào sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, được thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng và có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	Hiệp hội Ngân hàng VN	Trên thực tế việc xác định Bên cho thuê lại đã trả tiền 1 lần hay hăng năm là rất quan trọng trong việc xem xét điều kiện thể chấp của Bên thuê. Trong khi đó việc xác định Bên cho thuê lại đã nộp đủ tiền thuê đất hay chưa thì hiện tại pháp luật chưa có hướng dẫn cụ thể (như ai là người phải đi xác định việc này, là bên thuê hay bên cho thuê; xác nhận việc nộp tiền này tại đâu, tại cơ quan Tài nguyên môi trường hay cơ quan Thuế hay chỉ cần Bên cho thuê lại tự xác nhận là đủ...). Do vướng mắc này mà hầu hết các trường hợp thế chấp của khách hàng thuê lại đất tại khu công nghiệp tại TCTD khó thực hiện được. Vì vậy đề nghị cơ quan soạn thảo làm việc với các cơ quan quản lý phối hợp để đưa ra hướng dẫn cụ thể nhằm tháo gỡ vướng mắc này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc xác định đã nộp nghĩa vụ tài chính hay chưa được xác định dựa trên biên lại thu thuế, biên lai nộp tiền sử dụng đất và trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Mặt khác, nội dung liên quan đến xác định nghĩa vụ tài chính sẽ được Chính phủ quy định chi tiết tại Nghị định của Chính phủ về thu tiền thuê đất.
8. Chủ đầu tư kết cấu hạ khu công nghiệp có trách nhiệm dành quỹ đất công nghiệp đã đầu tư kết cấu hạ tầng để Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cho thuê đất đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường và để thực hiện chính sách khác của nhà nước; chủ đầu tư kết cấu hạ tầng khu công nghiệp không phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và được Nhà nước hoàn trả chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng đối với phần diện tích đất này.	Sở TNMT Hưng Yên	rà soát lỗi chính tả: “…kết cấu hạ tầng khu công nghiệp…”, bổ sung quy định về làng nghề được thực hiện theo pháp luật về quản lý, phát triển cụm công nghiệp.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Tài chính	Đề nghị xem xét lại vì như dự thảo thì Nhà nước sẽ không thu được tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, đồng thời phải hoàn trả chi phí đầu tư hạ tầng.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với các doanh nghiệp di dời do ô nhiễm môi trường Nhà nước phải có trách nhiệm bố trí quỹ đất mới. Vì vậy, việc nhà nước một phần diện tích trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp giúp nhà nước tiết kiệm được chi phí phải thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư để bố trí quỹ đất mới. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì nhà nước có chính sách khuyến khích tạo điều kiện tiếp cận đất đai để phát triển sản xuất tạo nguồn thu thuế ổn định cho ngân sách nhà nước, tạo việc làm cho người lao động. Do vậy, việc quy định như dự thảo là phù hợp.
UBND Tỉnh Đồng Tháp	Không quy định nội dung này trong dự thảo Luật do nội dung này không nêu trong Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16 tháng 6 năm 2022.
HĐND tỉnh Vĩnh Long	Đề nghị sửa thành: “Chủ đầu tư kết cấu hạ tầng khu công nghiệp có trách nhiệm dành quỹ đất công nghiệp đã đầu tư kết cấu hạ tầng để UBND cấp tỉnh cho thuê đất đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường và để thực hiện chính sách khác của Nhà nước’ chủ đầu tư kết cấu hạ tầng khu công nghiệp không phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và được Nhà nước hoàn trả chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng đối với phần diện tích này. UBND cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương và từng dự án để xác định quỹ đất dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã quy định như nội dung địa phương góp ý.
Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Hạ tầng kỹ thuật xác định là dùng chung, không tách được -> Đề nghị không quy định Nhà nước trả chi phí đầu tư mà quy định rõ về việc thu phí sử dụng của các doanh nghiệp sản xuất trong khu, cụm sẽ hợp lý hơn.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này Chính phủ sẽ quy định chi tiết.
UBND tỉnh Vĩnh Long	Đề nghị sửa thành: “8. Chủ đầu tư kết cấu hạ tầng khu công nghiệp có trách nhiệm dành tối thiểu 5 ha đất công nghiệp hoặc tối thiểu 3% tổng diện tích đất công nghiệp của khu công nghiệp (bao gồm cả nhà xưởng, văn phòng, kho bãi) để cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định tại điểm e, điểm g khoản 2 Điều 15 của Luật Đầu tư, các doanh nghiệp khác thuộc diện ưu tiên, hỗ trợ về mặt bằng sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật thuê đất, thuê lại đất. Trường hợp đầu tư loại hình khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp hỗ trợ, khu công nghiệp chuyên ngành, khu công nghiệp công nghệ cao thì không phải thực hiện điều kiện quy định tại khoản này”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo đảm bảo tính linh hoạt, chủ động cho địa phương trong tổ chức thực hiện.
BKHĐT	Cần thiết phải quy định việc dành quỹ đất, tuy nhiên nên quy định giao chủ đầu tư hạ tầng thực hiện việc cho thuê lại đất, được áp dụng dụng chính sách miễn tiền thuê đất và giá cho thuê do Nhà nwocs quy định đối với phần diện tích đất này; đồng thời đề nghị không quy định UBND cấp tỉnh cho thuê đất và không quy định Nhà nwocs hoàn trả chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng đối với phần diện tích đất đẻ thực hiện chính sách về đất đai do không đảm bảo thực hiện dúng trình tự, thủ tục thẩm định, quyết định, phê duyệt, thực hiện vốn đầu tư công.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo tiếp thu để rà soát và chỉnh sửa cụ thể vào dự thảo Luật.
Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương và từng dự án để xác định quỹ đất dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường.	Tỉnh ủy Nam Định	Đề nghị sửa cụm từ “các doanh nghiệp vừa và nhỏ” thành “các doanh nghiệp nhỏ và vừa” để phù hợp với các quy định của pháp luật có liên quan.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: về kỹ thuật sẽ được rà soát trong quá trình hoàn thiện Dự thảo Luật.
HĐND TP. Hà Nội	Giao UBND cấp tỉnh căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương quy định tỷ lệ phần trăm quỹ đất dành cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các cơ sở di dời do ô nhiễm môi trường.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định mang tính bao quát để địa phương dễ áp dụng. Do vậy, quy định như dự thảo là phù hợp
Ban QLKKT Huế	Đề nghị bổ sung thêm nội dung “Đối với các địa phương có khu công nghiệp tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, kinh tế - xã hội đặc biết khó khăn, cho phép Nhà nước trực tiếp cho nhà đầu tư thứ cấp được thuê đất để sản xuất kinh doanh mà không phải thông qua thuê lại đất của nhà đầu tư hạ tầng”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo đã bao quát kiến nghị của địa phương.
9. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm xác định nhu cầu xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng phục vụ đời sống người lao động làm việc trong khu công nghiệp, khu chế xuất để tích hợp vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị, nông thôn. Không bố trí khu vực nhà ở của người lao động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất.	Tổng liên đoàn lao động Việt Nam	Đề nghị giữ nguyên theo quy định hiện hành và sửa theo hướng bố trí quỹ đất phát triển nhà ở cho công nhân thuê ngay trong khu công nghiệp, coi nhà ở của công nhân là hạ tầng thiết yếu, cụ thể như sau:“Khi tổ chức lập, phê duyệt quy hoạch khu công nghiệp, khu chế xuất, Ủy ban nhân dân có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch có trách nhiệm xác định rõ diện tích đất để xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng phục vụ đời sống người lao động làm việc trong khu công nghiệp, khu chế xuất. Trong khu công nghiệp, khu chế xuất được bố trí nhà ở dành cho công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất thuê”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Luật Đất đai 2013 quy định: “Khi quy hoạch, thành lập khu công nghiệp, khu chế xuất phải đồng thời lập quy hoạch, xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng nằm ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất phục vụ đời sống người lao động làm việc trong khu công nghiệp, khu chế xuất”. Mặt khác khi bố trí đất ở trong khu công nghiệp. Dự thảo Luật tiếp tục quy định “Không bố trí khu vực nhà ở của người lao động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất” nhằm tạo điều kiện cho công nhân có chỗ ở đảm bảo về môi trường, đồng bộ về hạ tầng kỹ thật, hạ tầng xã hội, an toàn phòng, chống cháy nổ, đảm bảo sức khỏe của người dân. Do vây, quy định như dự thảo là phù hợp.
10. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Điều 169. Đất khu kinh tế	Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị quy định rõ hơn về thẩm quyền thu hồi đất, đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất trong khu kinh tế. Đề xuất giao quyền này cho Ban quản lý khu kinh tế thực hiện (kể cả thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật đã nêu ra các phương án lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương trong đó có phương án như địa phương đề xuất. Vì vậy, vấn đề này sẽ được cân nhắc trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
HĐND tỉnh Nghệ An	Nếu có vướng mắc thì sửa đổi, nếu không thì giữ nguyên hiện hành
BKHĐT	Đề nghị tiếp tục đưa các quy định về chế độ sử dụng đất cho khu kinh tế đã được quy định quy định tại Luật Đất đai năm 2003 và 2013 và nghiên cứu, bổ sung quy định chuyển tiếp đối với người sử dụng đất trong khu kinh tế (chuyển tiếp đối với trường hợp nhà đầu tư đã được cấp có thẩm quyền cháp thuận chủ trương đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nhưng chưa hoàn thành thủ tục giao đất, cho thuê đất).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu tiếp thu và chỉnh lý cụ thể tại khoản 14 Điều 244 quy định chuyển tiếp đối với đất trong các khu kinh tế.
PA1: Giữ như hiện hành		Chọn PA1: HĐND tỉnh Điện Biên, HĐND tỉnh Cà Mau, HĐND tỉnh Hà Giang, UBND tỉnh Hà Tĩnh,UBND tỉnh Kiên Giang, UBND tỉnh Kon Tum, UBND tỉnh Lào Cai, UBND tỉnh Thái NGuyên, Ban quản lý KKT tỉnh Hà tĩnh, Tỉnh ủy Nam Định, UBND tỉnh Ninh Thuận, UBND tỉnh Sơn La, Sở TNMT Hưng Yên, Sở Tư pháp tỉnh Hải Dương, Trường Đại học KHTN Hà Nội: Bộ Thông tin và Truyền thông; HĐND tỉnh Bến Tre; Sở TNMT Nam Định; Sở TNMT Hậu Giang; Sở TNMT Yên Bái; UBND tỉnh Đồng Tháp; UBND tỉnh Lạng Sơn; UBND tỉnh Trà Vinh; HĐND tỉnh Bắc Giang; HĐND tỉnh Cà Mau; Tổng cục Biển và Hải đảo; UBND tỉnh Điện Biên; Tỉnh ủy Trà Vinh; UBND tỉnh Kon Tum; Sở TNMT Ninh Bình; Sở TNMT Ninh Thuận; Sở Tư pháp Hải Dương; HĐND tỉnh Thanh Hóa; HĐND tỉnh Cao Bằng; HĐND tỉnh Thái Bình; HĐND tỉnh Thái Nguyên; HĐND TP. Hà Nội; HĐND tỉnh Tuyên Quang; Tỉnh ủy Bến Tre; Tỉnh ủy Sơn La; Sở TN&MT Hà Nam; UBND tỉnh Lai Châu; UBND tỉnh Thừa Thiên Huế; UBND tỉnh Bắc Kạn; HĐND tỉnh Quảng Bình; UBND tỉnh Yên Bái; Tỉnh ủy Thái Nguyên; UBND tỉnh Hòa Bình; UBND tỉnh Quảng Bình; Tỉnh ủy Hậu Giang; HĐND tỉnh Trà Vinh; HĐND tỉnh Vĩnh Long; Tỉnh ủy Đắk Nông; UBND tỉnh Vĩnh Phúc, UBND tỉnh Đắk Lắk, TU Bắc Giang, UBND Kiên Giang, Ban QLKKT Huế, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Tỉnh ủy Hà Nam; Tỉnh ủy Quảng Bình, UBND tỉnh Bình Phước; UBND tỉnh Nghệ An; UBND tỉnh Quảng Trị, Sở TN&MT Quảng Ngãi; UBND tỉnh Sóc Trăng; UBND tỉnh Vĩnh Long, Sở TN&MT TP.HCM; Tỉnh ủy Bình Phước; Tỉnh ủy Đắk Lắk, Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế, Tỉnh ủy Yên Bái, HĐND Hà Nam, UBND Bà Rịa – Vũng Tàu
1. Đất sử dụng cho khu kinh tế bao gồm đất để xây dựng khu kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu được thành lập theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Đất sử dụng cho khu kinh tế là diện tích đất sử dụng cho các khu chức năng gồm: khu phi thuế quan, khu bảo thuế, khu chế xuất, khu công nghiệp, khu giải trí, khu du lịch, khu đô thị, khu dân cư, khu hành chính và các khu chức năng khác phù hợp với đặc điểm của từng khu kinh tế nhằm tạo môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi cho các nhà đầu tư.	UBND tỉnh Kiên Giang	Cần làm rõ cơ chế Nhà nước thu hồi đất, cơ chế thỏa thuận nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn để thực hiện dự án trong khu kinh tế. Đề nghị bổ sung quy định về phạm vi khu chức năng trong khu kinh tế, quy định cụ thể trường hợp thu hồi đất, nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất trong khu kinh tế, thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án trong khu kinh tế. Trường hợp không phân định khu chức năng cụ thể mà xác định khu kinh tế là toàn bộ diện tích đất theo địa giới hành chính cấp xã, huyện thì cần quy định cơ chế khuyến khích việc nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn thực hiện dự án.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật đã nêu ra các phương án lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương trong đó có phương án như địa phương đề xuất. Vì vậy, vấn đề này sẽ được cân nhắc trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
Việc xây dựng, mở mới các khu kinh tế phải phù hợp với quy hoạch tổng thể hệ thống các khu kinh tế trong cả nước.
3. Ban quản lý khu kinh tế có trách nhiệm thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với diện tích đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi để giao cho mình trước khi giao lại đất, cho thuê đất. Ban quản lý khu kinh tế được giao lại đất có thu tiền sử dụng đất, giao lại đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất cho người có nhu cầu sử dụng đất trong các khu chức năng của khu kinh tế theo quy định tại các Điều 56, 57 và 58 của Luật này.	Ban quản lý khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị điều chỉnh như sau:“3. Ban quản lý khu kinh tế có trách nhiệm phối hợp với tổ chức thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để giải phóng mặt bằng đối với diện tích đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi để giao cho mình trước khi giao lại đất, cho thuê đất. Ban quản lý khu kinh tế được giao lại đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất cho người có nhu cầu sử dụng đất trong các khu chức năng của khu kinh tế theo quy định tại các Điều 56, 57 và 58 của Luật này.”. Lý do: Ban Quản lý Khu kinh tế không được giao biên chế để thực hiện giải phóng mặt bằng và trên thực tế hiện nay Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh chỉ phối hợp với Hội đồng bồi thường - hỗ trợ - tái định cư cấp huyện để thực hiện giải phóng mặt bằng, nên việc quy định Ban quản lý Khu kinh tế chủ trì thực hiện giải phóng mặt bằng sẽ rất khó thực hiện trong thực tế.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Thời hạn sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh trong khu kinh tế là không quá 70 năm.
PA2: Không quy định thành điều riêng mà lồng ghép trong các điều quy định chế độ sử dụng đất các loại đất và có quy định xử lý chuyển tiếp tại Điều 235 của dự thảo Luật này.		Lựa chọn PA2: Tỉnh ủy Tiền Giang, Tỉnh ủy Phú Thọ, HĐND tỉnh Nam Định, Quảng Ngãi, Sở TNMT Bình Thuận; UBND tỉnh Tiền Giang, HĐND tỉnh Phú Thọ; HĐND tỉnh Tiền Giang, Viện Khoa học Tài nguyên nước, Liên đoàn Luật sư Việt Nam, HĐND tỉnh Hải Dương, Sở TN&MT Quảng Ngãi; UBND tỉnh Vĩnh Long, Tỉnh ủy Lâm Đồng; UBND tỉnh Quảng Ninh; TU Bình Thuận, UBND Đà Nẵng	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật đã nêu ra các phương án lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương trong đó có phương án như địa phương đề xuất. Vì vậy, vấn đề này sẽ được cân nhắc trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
Điều 170. Đất sử dụng cho khu công nghệ cao
1. Đất sử dụng cho khu công nghệ cao, theo quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ bao gồm các loại đất để sử dụng vào các mục đích theo quy định của pháp luật về công nghệ cao. Việc sử dụng đất cho khu công nghệ cao phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.	Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn	Chưa có quy định đất sử dụng cho sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Đề xuất bổ sung quy định về đất cho khu nông nghiệp công nghệ cao và quy định về quy hoạch đất cho vùng chuyên canh nông nghiệp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều 150 Luật Đất đai 2013 quy định: “Đất sử dụng cho khu công nghệ cao theo quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ bao gồm các loại đất có chế độ sử dụng khác nhau phục vụ sản xuất, kinh doanh sản phẩm công nghệ cao; nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ cao; đào tạo nhân lực công nghệ cao.”. Dự thảo luật đã quy định theo hướng dẫn chiếu đến pháp luật về công nghệ cao. Do đó dã bao gồm sử dụng đất cho khu nông nghiệp công nghệ cao.
Khi quy hoạch, thành lập khu công nghệ cao phải đồng thời lập quy hoạch, xây dựng khu nhà ở, công trình công cộng nằm ngoài khu công nghệ cao để phục vụ đời sống chuyên gia, người lao động làm việc trong khu công nghệ cao.
Điều 171. Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản
1. Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản bao gồm đất để thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản và khu vực các công trình phụ trợ cho hoạt động khoáng sản và hành lang an toàn trong hoạt động khoáng sản.	HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa lại là: “Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản bao gồm đất để thăm dò, khai thác khoáng sản và khu vực các công trình phụ trợ cho hoạt động khoáng sản, làm bãi thải, hành lang an toàn trong hoạt động khoảng sản gắn với khu vực khai thác khoáng sản	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này kế thừa Luật Đất đai 2013. Việc bỏ đất chế biến khoáng sản không bao quát hết được việc sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản. Do đó, quy định như dự thảo là phù hợp.
2. Đất để khai thác khoáng sản được Nhà nước cho thuê đối với tổ chức, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được phép thực hiện dự án khai thác khoáng sản.
Đất sử dụng cho các công trình phụ trợ khai thác khoáng sản để làm mặt bằng chế biến khoáng sản, sử dụng làm bãi thải, kho chứa không gắn với khu vực khai thác thuộc loại đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp có chế độ sử dụng đất như đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp quy định tại Điều 172 của Luật này.	UBND tỉnh Hà Giang	Đề nghị sửa thành: “Đất sử dụng cho các công trình phụ trợ khai thác khoáng sản để làm mặt bằng chế biến khoáng sản, sử dụng làm bãi thải, kho chứa mà không nằm trong phạm vi hoặc không liền với khu vực khai thác thuộc loại đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp có chế độ sử dụng đất như đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp quy định tại Điều 172 của Luật này”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo đã quy định theo kiến nghị của địa phương.
3. Việc sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản phải tuân theo các quy định sau đây:
b) Thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, xử lý chất thải và các biện pháp khác để không gây thiệt hại cho người sử dụng đất trong khu vực và xung quanh;	Tỉnh ủy Nam Định, Sở TNMT Nam Định	Đề nghị bổ sung và biên tập lại như sau: “Có báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án cải tạo, phục hồi môi trường và triển khai thực hiện theo quy định. Thực hiện các biện pháp …”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định đã bao quát nội dung mà địa phương kiến nghị.
c) Sử dụng đất phù hợp với tiến độ khai thác khoáng sản; người sử dụng đất có trách nhiệm trả lại đất đúng với tiến độ khai thác khoáng sản và trạng thái lớp đất mặt được quy định trong hợp đồng thuê đất;	UBND tỉnh Hà Giang	Đề nghị sửa thành “Sử dụng đất phù hợp với tiến độ dự án khai thác khoáng sản, thời hạn giấy phép khai thác khoáng sản; người sử dụng đất có trách nhiệm trả lại đất đúng với tiến độ dự án khai thác khoáng sản, thời hạn giấy phép khai thác khoáng sản và trạng thái lớp đất mặt được quy định trong hợp đồng thuê đất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định đã bao quát nội dung mà địa phương kiến nghị.
d) Trường hợp thăm dò, khai thác khoáng sản mà không sử dụng lớp đất mặt hoặc không ảnh hưởng đến việc sử dụng mặt đất thì không phải thuê đất mặt.	UBND tỉnh An Giang	tại điểm d, khoản 3 Điều 171 (dự thảo) đề nghị sửa đổi như sau: “d. Trường hợp thăm dò, khai thác khoáng sản mà không sử dụng lớp đất mặt hoặc không ảnh hưởng đến việc sử dụng mặt đất thì không phải thuê đất mặt”, đề xuất sửa đổi: “d. Trường hợp thăm dò, khai thác khoáng sản mà không sử dụng lớp đất mặt hoặc không ảnh hưởng đến việc sử dụng mặt đất, bao gồm khai thác khoáng sản tại các lòng sông thì không phải thuê đất mặt.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này kế thừa Luật Đất đai 2013. Trường họ khai thác khoáng sản trong lòng sông thì không được xem là sử dụng lớp đất mặt.
Điều 172. Đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp
1. Đất thương mại, dịch vụ bao gồm đất xây dựng cơ sở kinh doanh thương mại, dịch vụ và các công trình khác phục vụ cho kinh doanh, thương mại, dịch vụ.
Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp bao gồm đất để xây dựng các cơ sở sản xuất phi nông nghiệp nằm ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất.	HĐND, UBND tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị quy định rõ ngành nghề sản xuất nào được bố trí vào khu vực được quy hoạch loại đất “cơ sở sản xuất phi nông nghiệp” để tránh bố trí trùng lặp với đất công nghiệp, cụm công nghiệp tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương trong việc lập quy hoạch sử dụng đất và thu hút dự án đầu tư.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ quy định cụ thể việc xác định loại đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.
2. Việc sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và các quy định về bảo vệ môi trường.	UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị bổ sung thêm từ “hoặc” vào trước cụm từ “quy hoạch xây dựng đô thị", "quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn".	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua hình thức Nhà nước cho thuê đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất, thuê đất, thuê lại đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân khác, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.	Sở TNMT Ninh Bình	Việc quy định tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua nhận chuyển nhượng quyền quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất của tô chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân khác... là chưa phù hợp, rất khó đế cho việc thực hiện, áp dụng để hiểu trường hợp nào thực hiện nhận chuyên nhượng, trường hợp nào đấu giá quyền sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất được Nhà nước thực hiện thông qua hình hình thức nhà nước giao đất, cho thuê đất.
Người Việt Nam định cư ở nước ngoài sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua hình thức Nhà nước cho thuê đất; thuê đất, thuê lại đất của tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài khác; thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 209 của Luật này còn được nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất để làm mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ.
Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp thông qua hình thức Nhà nước cho thuê đất; thuê đất, thuê lại đất của tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài; thuê lại đất gắn với kết cấu hạ tầng của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Điều 173. Đất sử dụng vào mục đích công cộng; đất để thực hiện dự án hợp tác công tư có sử dụng đất (dự án PPP)
3. Nhà giao đất hoặc cho thuê đất đối với nhà đầu tư để thực hiện dự án hợp tác công tư có sử dụng đất theo quy định của Luật này.	Sở TNMT Hưng Yên	Rà soát lỗi chính tả, bổ sung từ ”nước” vào sau từ ”nhà”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị chỉnh sửa thành “Nhà nước giao đất hoặc cho thuê đất đối với nhà đầu tư để thực hiện dự án hợp tác công tư có sử dụng đất theo quy định của Luật này”.
BKHĐT	Dự án PPP vừa có mục đích công cộng, vừa có mục đích kinh doanh nên thuộc diện Nhà nước cho thuê đất. Tuy nhiên, một số dự án công trình kết cấu hạ tầng lớn thường có quy mô diện tích đất lớn nên khoá xác định tiền thuê đất. Vì vậy, đề nghị quy định theo hướng dự án PPP về giao thông đường bộ được giao đất không thu tiền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như quy định của dự thảo Luật vì các trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất; các trường hợp được miễ giảm đã được quy định cụ thể trong các Chương về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất và Chương tài chính đất đai, giá đất; các trường miễn, giảm tiền thuê đất còn được quy định trong Nghị định của Chính phủ.
TU, UBND Đăk Lăk	Đề nghị quy định cụ thể hình thức giao đất, cho thuê đất để nhà đầu tư thực hiện dự án hợp tác công tư (PPP) theo hình thức giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá để thuận tiện cho việc áp dụng triển khai thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc nhà đầu tư thực hiện dự án hợp tác công tư (PPP) có sử dụng vốn đầu tư công nên phải thực hiện đấu giá, đấu thầu dự án theo quy định của pháp luật.
Điều 174. Đất cảng hàng không, sân bay dân dụng
PA1: Không giao Cảng vụ hàng không, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện giao đất, cho thuê đất trực tiếp cho người sử dụng		Lựa chọn PA1: Tỉnh ủy Nam Định, Tỉnh ủy Điện Biên, Tỉnh ủy Tiền Giang, UBND tỉnh Sơn La, UBND tỉnh Hà Tĩnh, HĐND tỉnh Cà Mau, HĐND tỉnh Nam Định, Sở TNMT Hưng Yên, Sở Tư pháp tỉnh Hải Dương, Bộ Thông tin và Truyền thông; Sở TNMT Nam Định; Sở TNMT Yên Bái; UBND tỉnh Lạng Sơn; HĐND tỉnh Bắc Giang; HĐND tỉnh Cà Mau; Tổng cục Biển và Hải đảo; UBND tỉnh Điện Biên; Sở TNMT Ninh Bình; Sở Tư pháp Hải Dương; HĐND tỉnh Cao Bằng; HĐND tỉnh Thái Nguyên; HĐND TP. Hà Nội; HĐND tỉnh Tuyên Quang; Sở TNMT Bình Thuận; Tỉnh ủy Bến Tre; Tỉnh ủy Sơn La; UBND Lai Châu; UBND tỉnh Tiền Giang, UBND tỉnh Bắc Kạn; HĐND tỉnh Đồng Nai; HĐND tỉnh Nghệ An; HĐND tỉnh Quảng Bình; UBND tỉnh Hòa Bình; HĐND tỉnh Tiền Giang; HĐNĐ tỉnh Gia Lai; HĐND tỉnh Trà Vinh; Tỉnh ủy Đắk Nông; TU Bắc Giang, UBND tỉnh Kiên Giang, ;Thanh tra Chính phủ, HĐND tỉnh Hải Dương; UBND tỉnh Quảng Trị, UBND tỉnh Sóc Trăng, Tỉnh ủy Lâm Đồng, TU Bình Thuận	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật đã nêu ra các phương án lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương trong đó có phương án như địa phương đề xuất. Vì vậy, vấn đề này sẽ được cân nhắc trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
PA2: Giữ như quy định của Điều 156 Luật Đất đai năm 2013.		Chọn PA2: HĐND tỉnh Điện Biên, HĐND tỉnh Hà Giang, UBND tỉnh Kiên Giang, UBND tỉnh Kon Tum, UBND tỉnh Kon Tum, UBND tỉnh Ninh Thuận, UBND tỉnh Thái Nguyên, ĐH KHTN Hà Nội, HĐND tỉnh Bến Tre; Sở TNMT Hậu Giang; UBND tỉnh Đồng Tháp; UBND tỉnh Trà Vinh; Tỉnh ủy Trà Vinh; UBND tỉnh Kon Tum; Sở TNMT Ninh Thuận; HĐND tỉnh Thanh Hóa; Sở TN&MT Hà Nam, Tỉnh ủy Thái Nguyên; UBND tỉnh Quảng Bình; Tỉnh ủy Hậu Giang; UBND tỉnh Vĩnh Phúc; UBND Đăk Lắk, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Tỉnh ủy Hà Nam; Tỉnh ủy Quảng Bình; UBND tỉnh Nghệ An, UBND Đà Nẵng, UBND Bà Rịa – Vũng Tàu	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật đã nêu ra các phương án lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương trong đó có phương án như địa phương đề xuất. Vì vậy, vấn đề này sẽ được cân nhắc trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
Điều 175. Đất dành cho đường sắt
Điều 176. Đất xây dựng các công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn
3. Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định và không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình.	Bộ NN&PTNT	Đề nghị chỉnh sửa khoản 3 như sau: “3. Người đang sử dụng đất được pháp luật thừa nhận mà đất đó nằm trong hành lang bảo vệ an toàn thì được tiếp tục sử dụng đất theo đúng mục đích đã được xác định,không được gây cản trở cho việc bảo vệ an toàn công trình và*phải tuân theo quy định của pháp luật chuyên ngành có liên quan*”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này kế thừa từ Luật Đất đai năm 2013 và điều chỉnh đối với các trường hợp đang sử dụng đất (do lịch sử để lại) nhưng không ảnh hưởng đến công trình. Tại khoản 2 của dự thảo đã dẫn chiếu đến các pháp luật chuyên ngành có liên quan.
Trường hợp việc sử dụng đất gây ảnh hưởng đến việc bảo vệ an toàn thì chủ công trình và người sử dụng đất phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì Nhà nước thu hồi đất và bồi thường theo quy định của pháp luật.	Tỉnh ủy Nam Định, Sở TNMT Nam Định	Đề xuất bỏ cụm từ “... ~~nếu không khắc phục được thì~~...”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định theo hướng nhà nước có biện pháp xử lý trong trường hợp người sử dụng đất không khắc phục được sai phạm. Trường hợp người sử dụng đất có biện pháp khắc phục và không ảnh hưởng đến công trình thì Nhà nước không thu hồi quyền sử dụng đất.
4. Cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý công trình có hành lang bảo vệ an toàn có trách nhiệm công bố công khai mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình, chịu trách nhiệm chính về việc bảo vệ an toàn công trình; trường hợp hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép thì phải kịp thời báo cáo và yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép để xử lý.	HĐND tỉnh Trà Vinh	“…trường hợp hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép thì phải kịp thời báo cáo và yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có hành lang bảo vệ an toàn bị lấn, chiếm, sử dụng trái phép để xử lý”. Đề nghị sửa thành: “…nơi bảo vệ hành lang an toàn bị lấn chiếm xử lý kịp thời…” chứ không báo cáo UBND xã mất thời gian.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo là phù hợp với thẩm quyền và trách nhiệm của UBND cấp xã nơi có đất đối với việc xử lsy các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
Điều 177. Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên	Bộ Văn hóa TT&DL	Đề nghị sửa nội dung “Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên ” thành: “Đất có di tích lịch sử - văn hóa, khảo cổ, di sản thiên nhiên, danh lam thắng cảnh ” trong toàn bộ Điều 177. ”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều 3 Luật Di sản văn hóa 2001 quy định: “Di tích lịch sử - văn hoá là công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học.”. Dự thảo quy định như bao quát bao quát cả trường hợp Bộ Văn hóa TT&DL đề xuất.
1. Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên đã được xếp hạng hoặc được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định bảo vệ thì phải được quản lý nghiêm ngặt theo quy định sau đây:	Tỉnh ủy Điện Biên, UBND tỉnh Điện Biên	Đề nghị sửa thành: “Đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên đã được xếp hạng hoặc được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đưa vào Danh mục kiểm kê để bảo vệ thì phải được quản lý nghiêm ngặt ...”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo quy định như bao quát cả trường hợp địa phương đề xuất.
Điều 178. Đất tôn giáo a	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bạc Liêu	Đề nghị bổ sung quy định: Ngoài đất xây dựng trụ sở được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, cơ sở tôn giáo được Nhà nước cho thuê đất theo nhu cầu thực tế và khả năng quỹ đất của địa phương.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Cao Bằng	Đề nghị có quy định rõ hơn việc giao đất, cho thuê đất đối với các cơ sở tôn giáo được xây dựng có kết hợp mục đích thăm quan, du lịch.
Sở TNMT Hưng Yên, UBND tỉnh Đồng Tháp, HĐND TP. Hà Nội	Đối với cơ sở tôn giáo mà sử dụng đất tôn giáo có kết hợp mục đích khác thì chuyển sang thuê đất trả tiền hàng năm
Sở TN&MT Hà Nam, Tỉnh ủy, HĐND Hà Nam	Cần đồng nhất với quy định tại điểm c khoản 4 Điều 116.
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Đề nghị quy định cụ thể hạn mức giao đất tôn giáo thống nhất trong cả nước, trường hợp vượt hạn mức phải chuyển sang thuê đất theo quy định
Bộ Nội vụ	Đề nghị xem xét cụ thể hoá quan điểm về đất tôn giáoo nêu trong Nghị quyết số 18-NQ/TW.
Bộ Công an	Đề nghị nên giao Chính phủ quy định chi tiết việc sử dụng đất tôn giáo vào các mục đích khác ngoài việc sử dụng đất để xây dựng cơ sở thờ tự, thực hiện nghi lễ (như xây dựng công trình lưu trú, du lịch, kha,s, chữa bệnh,…). Đồng thời, cần bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về hạn mức giao đất cho tổ chức tôn giáo để làm cơ sở cho Uỷ ban nhân dân quyết định việc giao đất, cho thuê đất.
1. Đất tôn giáo gồm đất thuộc chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, cơ sở đào tạo tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo được Nhà nước cho phép hoạt động.	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sơn La, UBND tỉnh Đồng Tháp	Đề nghị bổ sung khoản 4: “4. Trường hợp kết hợp sử dụng đất với mục đích khác thì phải thành lập doanh nghiệp và được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm theo quy định của Luật này đối với phần diện tích đất có mục đích kinh doanh”
2. Tổ chức tôn giáo, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất tôn giáo trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì Nhà nước xem xét công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 114 và Điều 116 của Luật này theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.	Sở TNMT Ninh Bình	Đề nghị bổ sung hướng giải quyết đối với các cơ sở tôn giáo, cộng đồng dân cư sư dụng đất tôn giáo đã nhận chuyển nhượng sau ngày 01/7/2004.
HĐND tỉnh Hải Dương	Đề nghị bổ sung “… đối với các cơ sở tôn giáo mà sử dụng đất tôn giáo có kết hợp mục đích khác thì chuyển sang thuê đất trả tiền hàng năm”.
3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ nhu cầu thực tế về hoạt động tôn giáo và khả năng quỹ đất của địa phương để quyết định diện tích đất giao cho tổ chức tôn giáo.	Sở TNMT Ninh Bình	Cần có quy định hạn mức tối đa địa phương quy định hạn mức sử dụng đất cho cơ sở tôn giáo cho phù hợp với Nghị quyết số 18-NQ/TW	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy mô, hình thức hoạt động Tôn giáo của từng địa phương mang tính đặc thù, khác nhau. Dự thảo quy định theo hướng phân cấp cho địa phương để dế áp dụng trong thực tiễn.
UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị chỉnh sửa lại thành như sau: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ nhu cầu thực tế về hoạt động tôn giáo và khả năng quỹ đất của địa phương để quyết định diện tích đất giao cho tổ chức tôn giáo theo hạn mức do UBND tỉnh quy định. Lý do: Để phù hợp với Nghị quyết 18-NQ/TƯ của Ban chấp hành Trung ương đảng.
Điều 179. Đất tín ngưỡng	Tỉnh ủy Tiền Giang, Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Hải Dương	Đề nghị sửa thành: “Đất tín ngưỡng gồm đất có công trình đình, đền, miếu, am, từ đường, nhà thờ họ và những cơ sở tương tự khác.” để phù hợp với quy định tại khoản 4 Điều 2 LuậtTín ngưỡng, tôn giáo	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định trên cơ sở kế thừa quy định của pháp luật đất đai qua các thời kỳ. Việc sử dụng Đất tôn giáo, tín ngưỡng là vấn đề nhạy cạm, phức tạp nên cần phải xác định rõ các công trình tín ngưỡng có sử dụng đất cho cộng đồng mới có cơ sở quy định vào Luật Đất đai.
HĐND tỉnh Hải Dương	Đề nghị chỉnh sửa, bổ sung nội dung thành “đất tín ngưỡng gồm đất có công trình đình, đền, miếu, am, từ đường, nhà thờ họ và những cơ sở tương tự khác” để phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo.
1. Đất tín ngưỡng gồm đất có công trình đình, đền, miếu, am, từ đường, nhà thờ họ.	Sở TN&MT Hà Nam	Đề nghị điều chỉnh “nhà thờ họ” thành “nhà thờ dòng họ”.
UBND tỉnh Tiền Giang	Đề nghị điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với khoản 4 Điều 2 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo quy định: “Cơ sở tín ngưỡng là nơi thực hiện hoạt động tín ngưỡng của cộng đồng như đình, đền, miếu, nhà thờ dòng họ và những cơ sở tương tự khác”.
	Bộ Nội vụ	Đề nghị sửa đổi, bổ sung: “1. Đất tín ngưỡng là đất có công trình tín ngưỡng gồm đình, đền, miếu, phủ, am, từ đường, nhà thờ họ; tượng, bia, tháp tín ngưỡng thuộc cộng đồng dân cư."	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh lý cụ thể vào dự thảo Luật.
2. Việc sử dụng đất tín ngưỡng phải đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bạc Liêu	Đề nghị bổ sung quy định “Ủy ban nhân dân tỉnh căn cứ nhu cầu thực tế về hoạt động tín ngưỡng và khả năng quỹ đất của địa phương để quyết định diện tích đất giao cho cơ sở tín ngưỡng”. Đồng thời bổ sung quy định: “Ngoài đất cơ sở tín ngưỡng xây dựng trụ sở, nếu có nhu cầu thì được Nhà nước cho thuê đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Về vấn đề này Nghị quyết 18/NQ-TW không quy định. Do đó, không có căn cứ để thể chế trong dự thảo Luật
Điều 180. Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng
Điều 181. Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng	Sở TNMT Yên Bái	Một số dự án khác (như: Khai thác khoáng sản cát sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường trên lòng sông, suối; bến thuỷ nội địa;…) thì chưa quy định việc có được cho thuê đất suối, sông để thực hiện các dự án này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại Điều về người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với đất được giao để quản lý của Dự thảo Luật thì nhà nước giao cho tổ chức trong nước để quản lý đất có mặt nước của các sông và đất có mặt nước chuyên dùng. Do đó, không thực hiện việc giao đất, cho thuê đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng trừ trường hợp sử dụng kết hợp theo quy định tại Điều này.
Sở TNMT Ninh Bình	Bổ sung trường hợp nhà nước cho thuê đất sông, ngòi... thuê đất đối với tổ chức kinh tế... xây dụng bến cảng hoặc bến thủy nội địa...	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với các dự án xây dụng bến cảng hoặc bến thủy nội địa thì thực hiện theo quy định tại Điều về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất và Điều về thẩm quyền giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
1. Căn cứ vào mục đích sử dụng chủ yếu đã xác định, đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng được quản lý và sử dụng theo quy định sau đây:
b) Nhà nước cho thuê đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối thu tiền thuê đất hàng năm đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để nuôi trồng thủy sản;	UBND tỉnh, Tỉnh ủy Quảng Bình	Đề nghị điều chỉnh như sau: “Nhà nước cho thuê đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối thu tiền thuê đất hàng năm đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để *sử dụng vào mục đích* *phi nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp kết hợp với nuôi trồng; để* sử dụng vào mục đích nuôi trồng thủy sản**;”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Theo quy định tại về người chịu trách nhiệm trước Nhà nước đối với đất được giao để quản lý của Dự thảo Luật thì nhà nước giao cho tổ chức trong nước để quản lý đất có mặt nước của các sông và đất có mặt nước chuyên dùng. Việc sử dụng vào các mục đích khác có thể gây ô nhiễm môi trường, hành lang an toàn giao thông, đường thủy, ảnh hưởng đến dòng chảy nên quy định như Dự thảo là phù hợp.
Điều 182. Không gian sử dụng đất, đất xây dựng công trình ngầm, đất xây dựng công trình trên không	Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Bổ sung quy định về giới hạn sử dụng lòng đất (độ sâu tối đa được sử dụng) của người sử dụng đất để tránh những mâu thuẫn, vướng mắc khi giao đất, cho thuê đất để xây dụng công trình ngầm trong lòng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định theo hướng dẫn chiếu theo quy định pháp luật về xây dựng, pháp luật về đô thị để đảm bảo phù hợp với kết cấu xây dựng công trình.
Bộ Xây dựng	Đề nghị dự thảo Luật theo hướng chỉ quy định về: (i) Nhà nước giao, cho thuê, cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng không gian trên mặt đất, mặt nước, trong lòng đất mà quyền sử dụng đất thuộc về chủ thể khác; (ii) quyền, nghĩa vụ của người sử dụng không gian trên mặt đất, mặt nước, trong lòng đất mà quyền sử dụng đất thuộc về chủ thể khác; (iii) xác định nghĩa vụ tài chính của người sử dụng không gian trên mặt đất, mặt nước, trong lòng đất mà quyền sử dụng đất thuộc về chủ thể khác.
Điều 183. Đất do các cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý, sử dụng	BKHĐT	Đề nghị cân nhắc bổ sung nguyên tắc quản lý đất đổi với doanh nghiệp có vốn nhà nước khi thực hiện thoái vốn, cổ phần hoá.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đã tiếp thu và chỉnh lý vào Điều 218 của dự thảo Luật quy định về đất do các cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý, sử dụng.
Điều 184. Đất sử dụng đa mục đích	UBND tỉnh Phú Thọ	Đề nghị bổ sung làm rõ khái niệm về loại đất này.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Sở TNMT Hậu Giang; UBND tỉnh Lạng Sơn; Công an tỉnh Hải Dương; Tỉnh ủy Hậu Giang, UBND Bà Rịa – Vũng Tàu	Đề nghị bổ sung thêm nội dung về việc cách xác định nghĩa vụ tài chính (theo mục đích chính hay đa mục đích) và xác định mục đích trong thống kê, kiểm kê đất đai.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và nội dung này sẽ được Chính phủ quy định chi tiết.
UBND Kiên Giang, HĐND tỉnh Hải Dương	Đối với các loại hình kinh doanh bất động sản mói như condotel, officetel...Đề nghị nghiên cứu theo hướng cho thuê đất thương mại, dịch vụ có thời hạn (không lâu dài như đất ở), được chuyển nhượng quyền sử dụng tài sản trên đạt có thời giạn sử dụng bằng với thời gian thuê đất của dự án. Đề nghị hướng dẫn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng tài sản đối với trường hợp này.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật hoặc văn bản dưới Luật cho phù hợp.
2. Việc sử dụng đất sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:
a) Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép;	Tỉnh ủy Lâm Đồng	Tại điểm a, khoản 2 quy định việc sử dụng đất sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây: “a) Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; ” Nếu phù hợp với quy hoạch, kế hoạch thì theo mục đích chính hay như thế nào; hoặc nếu cơ quan có thẩm quyền cho phép thì cơ quan nào có thẩm quyền cho phép, việc cho phép có cần phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch hay không.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Mục đích sử dụng đất chính được xác định theo quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất. Đây là quy định mang tính nguyên tắc, đối với trường hợp cụ thể thì Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này (bao gồm tỷ lệ % xây dựng..)
b) Không làm thay đổi mục đích sử dụng đất chính;	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bạc Liêu	Việc sử dụng đất đa mục đích với điều kiện không thay đổi mục đích sử dụng đất chính là không thể thực hiện được dự án có kết hợp mục đích đất nông nghiệp với phi nông nghiệp (lý do: Đất trồng lúa kết hợp với đảt thương mại, dịch vụ. Để đáp ímg nhu cầu khách tham quan du lịch, nghĩ dưỡng thì buộc phải xây dựng các công trình (như: khách sạn để lưu trú, khu vực phục vụ ăn uống) trên đất trồng lúa làm thay đổi mục đích sử dụng đất và khó phục hồi cho việc trồng lúa trở lại). Do đó, kiến nghị xem xét lại điều kiện nêu trên.
e) Phải tuân thủ các pháp luật chuyên ngành.	UBND tỉnh Cà Mau	Cần quy định rõ: các công trình xây dựng cho mục đích kết hợp này, phải thực hiện hay không thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất, để đảm bảo phù hợp giữa Luật Đất đai, Luật Lâm nghiệp, Luật Xây dựng và pháp luật khác có liên quan.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu chỉnh lý vào dự thảo như sau: Đây là quy định mang tính nguyên tắc, đối với trường hợp cụ thể thì Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này.
4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.	Bộ Xây dựng	Đề nghị chỉnh sửa quy định điều này theo hướng chỉ cần quy định nguyên tắc về phạm vi, đối tượng áp dụng và việc triển khai đồng bộ với quy trình đầu tư xây dựng của các pháp luật có liên quan khác.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và sẽ được Chính phủ quy định chi tiết.
Điều 185. Điều chỉnh lại quyền sử dụng đất
Điều 186. Tách thửa đất, hợp thửa đất
1. Nguyên tắc tách thửa đất, hợp thửa đất
a) Việc tách thửa, hợp thửa các loại đất được thực hiện đối với thửa đất đã được cấp Giấy chứng nhận, còn trong thời hạn sử dụng đất, không có tranh chấp, không bị kê biên để bảo đảm thi hành án.	UBND tỉnh, Tỉnh ủy Quảng Bình	Đề nghị cân nhắc, nghiên cứu thêm về quyền của người sử dụng đất trong việc được tách thửa theo quyết định, bản án của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, tách thửa trong trường hợp chia thừa kế và một số trường hợp khác.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
b) Thửa đất sau khi được tách phải đảm bảo diện tích tối thiểu với loại đất đang sử dụng theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.	HĐND tỉnh Hải Dương, UBND Đà Nẵng	Đề nghị xem xét sửa đổi theo hướng đảm bảo diện tích tối thiểu sau khi được tách đối với loại đất có mục đích chính (trường hợp này là đất ở), đảm bảo kích thước tối thiếu của cạnh thửa đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định về điều kiện tách thửa đã được phân cấp giao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Trường hợp thửa đất được tách có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được phép tách thửa thì phải thực hiện đồng thời việc hợp thửa với thửa đất liền kề có cùng mục đích sử dụng đất;
Trường hợp tách thửa để chuyển mục đích sử dụng đất thì diện tích tối thiểu của thửa đất sau khi tách thửa được xác định theo quy định đối với loại đất sau khi chuyển mục đích và phải phù hợp với kế hoạch sử dụng đất.	UBND tỉnh Đắc Nông	Đề nghị bỏ quy định “Trường hợp tách thửa để chuyển mục đích sử dụng đất thì diện tích tối thiểu của thửa đất sau khi tách thửa được xác định theo quy định đối với loại đất sau khi chuyển mục đích và phải phù hợp với kế hoạch sử dụng đất.” Lý do: Không nên quy định phải tách riêng thửa đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, vì việc tách riêng thửa đất chuyển mục đích dẫn đến phát sinh nhiều thửa đất nhỏ lẻ, manh mún gây khó khăn cho công tác quản	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Trong thực tế có nhiều trường hợp sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư có nhu cầu tách thửa và chuyển mục đích sử dụng sang đất ở tặng cho quyền sử dụng đất cho các con. Đây là nhu cầu chính đáng của người dân nên cần có quy định để điều chỉnh. Mặt khác,hiện nay, việc quản lý, sử dụng đất đai thực hiện đến từng loại đất. Do đó, cần thiết phải có ranh giới rõ ràng giữa các loại đất. Việc quản lý để tránh phát sinh nhiều thửa đất nhỏ lẻ, manh mún đã có quy định về diện tích tối thiểu được phép tách thửa.
c) Việc hợp các thửa đất phải bảo đảm có cùng mục đích sử dụng đất, cùng thời hạn sử dụng đất.
Trường hợp hợp các thửa đất khác nhau về mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất thì phải thực hiện đồng thời với thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất để thống nhất theo một mục đích, một thời hạn sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
2. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ quy định tại khoản 1 Điều này, các quy định pháp luật có liên quan và điều kiện cụ thể tại địa phương quy định chi tiết điều kiện, diện tích, kích thước tối thiểu của thửa đất sau khi tách thửa đất, hợp thửa đất.	Thanh tra Chính phủ	Đề nghị bỏ khoản này	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như Dự thảo là kế thừa quy định tại Luật Đất đai 2013 và trong thực tiễn áp dụng pháp luật các địa phương đã thực hiện và không có vướng mắc nội dung này.
Điều 187. Quản lý đất chưa sử dụng	HĐND, UBND tỉnh Hà Giang; HĐND, UBND, Sở TNMT Ninh Thuận; HĐND tỉnh Thanh Hóa; HĐND tỉnh Thái Bình	Đề nghị xem xét trách nhiệm của UBND xã để thống nhất với khoản 2 Điều 9	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Đất chưa sử dụng là đất chưa được đưa vào sử dụng cho các mục đích theo quy định của Luật Đất đai.
2. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm quản lý, bảo vệ đất chưa sử dụng tại địa phương, đăng ký vào hồ sơ địa chính và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về tình hình quản lý, khai thác quỹ đất chưa sử dụng.	UBND tỉnh Nghệ An	Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm quản lý, bảo vệ đất chưa sử dụng tại địa phương và lâp hồ sơ đề nghi cấp có thẩm quyền thực hiện việc đăng ký vào hồ sơ địa chính.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Đề nghị giữ nguyên theo quy định tại khoản 1, Điều 164 Luật Đất đai năm 2013; điều chỉnh lại như sau: “2. ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm quản lý, bảo vệ đất chưa sử dụng tại địa phương, đăng ký vào hồ sơ địa chính và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp huyện về tình hình quản lý, khai thác quỹ đẩt chưa sử dụng.”
3. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý đất chưa sử dụng tại các đảo chưa có người ở.	UBND tỉnh Nghệ An	Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm đăng ký đất chưa sử dụng vào hồ sơ địa chính và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh vê tình hình quản lý, khai thác quỹ đất chưa sử dụng".
Điều 188. Đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng
3. Đối với diện tích đất được quy hoạch sử dụng vào mục đích nông nghiệp, thì ưu tiên giao cho hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối tại địa phương chưa được giao đất hoặc thiếu đất sản xuất.	HĐND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị làm rõ cụm từ “thiếu đất sản xuất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với những thuật ngữ tiếng việt có thể tra cứu tại từ điển thì dự thảo luật không giải thích chi tiết.
	Bộ Công an	Để bảo đảm cho công tác bảo đảm an ninh, trật tự tại các khu kinh tế, khu công nghệ cao, khu vực sân bay, cảng hàng không, đường cao tốc,… đề nghị bổ sung vào nội dung các điều quy định về chế độ sử dụng các loại đất này trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong việc bố trí đất, chỗ làm việc cho lực lượng Công an Nhân dân.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị được giữ như quy định của dự thảo Luật. Việc dành quỹ đất, chỗ làm việc cho lực lượng Công an Nhân dân tại các khu này sẽ được xem xét trong quá trình xây dựng quy hoạch chi tiết xây dựng.

	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương XIII
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT
Mục 1
QUY ĐỊNH CHUNG
Điều 189. Quyền chung của người sử dụng đất
1. Được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.	Viện nghiên cứu thanh niên	Cân nhắc bổ sung, diễn đạt thành “Được xác lập, đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: tại Điều về giải thích từ ngữ của Dự thảo Luật quy định: “20. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.” Do đó, không cần bổ sung thuật ngữ như ý kiến góp ý.
2. Hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất.	TW Đoàn TNCSHCM	bổ sung từ “được” vào đầu câu nên diễn đạt thành “Được khai thác, thụ hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này được kế thừa Luật Đất đai năm 2013. Trong việc quá trình thực hiện không có vướng mắc về nội dung này vì vậy đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật.
6. Được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này.	Viện nghiên cứu thanh niên	Cân nhắc bổ sung, diễn đạt thành “Được thoả thuận, tham gia, quyết định hình thức, chi phí* bồi thường, hỗ trợ, tái định cư* khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đề nghị giữ nguyên như dự thảo luật để phù hợp với quy định về quyền thu hồi đất đất của Nhà nước.
Điều 190. Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung theo nội dung người sử dụng đất được thực hiện quyền góp quyền sử dụng đất để hợp tác sản xuất nông nghiệp cho phù hợp với quy định tại Điều 160 tập trung đất nông nghiệp.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này.	Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	- Đề nghị xem xét quy định theo hướng bổ sung bên nhận thế chấp là tổ chức tín dụng được quyền: chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại đối với quyền sử dụng đất trong Hợp đồng bảo đảm về xử lý nợ, quyền cầm cố, bảo lưu, quyền sở hữu đối với quyền sử dụng đất. - Đề nghị bổ sung làm rõ và phù hợp với quy định tại điểm k khoản 1 Điều 112	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau:	Liên đoàn Luật sư Việt Nam	Các trường hợp như vợ chồng thỏa thuận phân chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân là quyền sử dụng đất hoặc chia tài sản khi ly hôn là quyền sử dụng đất có cần công chứng, chứng thực họp đồng/ thỏa thuận hay không thì luật đất đai chưa thấy ghi nhận	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc vợ chồng thỏa thuận phân chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân là giao dịch về quyền sử dụng đất và phải thực hiện công chứng chứng thực.
c) Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;	Ngân hàng nhà nước Việt Nam	Đề nghị rà soát, làm rõ: văn bản về thừa kế được hiểu là Di chúc hay Văn bản khai nhận di sản thừa kế? Bởi theo quy định của BLDS (Điều 630) thì Di chúc không bắt buộc phải công chứng/chứng thực, vẫn có giá trị pháp lý khi thỏa điều kiện luật định. Theo quy định tại Luật công chứng, thì việc công chứng Di chúc trên cơ sở yêu cầu của người lập di chúc.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định như dự thảo đã bao quát về các loại văn bản liên quan đến thừa kế đồng thời đã dẫn chiếu đến pháp luật về dân sự.
Điều 191. Thời điểm được thực hiện các quyền của người sử dụng đất	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung thời điểm được thực hiện góp quyền sử dụng đất để hợp tác sản xuất nông nghiệp.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa đổi khoản này cho phù hợp vì theo quy định này thì doanh nghiệp trong nước muốn chuyển nhượng dự án đầu tư gắn liền với chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ không thực hiện được.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc chuyển nhượng dự án đầu tư thực hiện theo quy định về chuyển nhượng dự án đầy tư không thực hiện theo thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị sửa đổi cụm từ: “góp vốn quyền sử dụng đất” thành: “góp vốn bằng quyền sử dụng đất”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
VCCI	Đề nghị điều chỉnh để thống nhất với khoản 2 Điều 118 Luật Nhà ở và Điều 55 Luật Kinh doanh bất động sản	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về áp dụng pháp luật của Dự thảo Luật quy định nguyên tắc áp dụng pháp luật trrong đó đã làm rõ phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai và các luật khác có liên quan.
Trường hợp người sử dụng đất được chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc được ghi nợ nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện xong nghĩa vụ tài chính trước khi thực hiện các quyền.
Điều 192. Nhận quyền sử dụng đất	Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam	Đề nghị bổ sung: “Tổ chức chính trị xã hội thuộc hệ thống chính trị được nhận quyền sử dụng đất thông qua nhà nước giao đất”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều về nhận quyền sử dụng đất đã quy định nhà nước giao đất cho tổ chức trong nước. Tổ chức chính trị - xã hội là tổ chức trong nước được quy định tại Điều về người sử dụng đất của dự thảo Luật.
1. Người nhận quyền sử dụng đất được quy định như sau:
b) Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhận chuyển nhượng sử dụng đất;	HĐND tỉnh Gia Lai	Đề nghị bổ sung từ “quyền”, sửa thành: “b) Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhận chuyển nhượng *quyền* sử dụng đất;”	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
d) Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được nhận chuyển nhượng vốn đầu tư là giá trị quyền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ;	Sở Tài chính Hải Dương	- Việc quy định như vậy làm hạn chế việc thực hiện các dự án đầu tư của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại các vị trí ngoài Khu, cụm công nghiệp do đó Đề nghị sửa đổi điểm d, khoản 1 Điều 192 như sau: “d) Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được nhận chuyển nhượng vốn đầu tư là giá trị quyền sử dụng đất theo quy định của Chính phủ; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp của hộ gia đình, cá nhân để thực hiện dự án đầu tư tại các địa bàn không có yếu tố nhạy cảm về chính trị sau khi có văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dn cấp tỉnh.”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo nhằm hạn chế các yếu tố ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.
Tỉnh ủy Bạc Liêu	Đề nghị nghiên cứu bổ sung việc tổ chức nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân để chuyển mục đích sang đất phi nông nghiệp không phải là đất ở.
	BKHĐT	Đề nghị đối với tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài trên 50% cũng được phép thoả thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các tổ chức, cá nhân khác, với 03 điều kiện: (i) Phù hợp với quy hoạch; (ii) tại các vùng không ảnh hưởng quốc phòng - an ninh; (iii) trong phạm vi dự án đã được phê duyệt.	Về vấn đề này, cơ quan quan soạn thảo đề nghị giữa như quy định của dự thảo Luật do nội dung này đã trình Trung ương trong quá trình tổng kết Nghị quyết 19-NQ/TW và Trung ương chưa có kết luận cụ thể. Tiếp thu ý kiến, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương nghiên cứu và báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định trong thời gian tới.
n) Cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo được nhận quyền sử dụng đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai, quyết định hoặc bản án của Tòa án nhân dân, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành;	Bộ Nội vụ	Đề nghị quy định cụ thể tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc thay cho tổ chức tôn giao trong dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như quy định của dự thảo Luật vì tại Điều 6 dự thảo Luật đã quy định viết tắt tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được gọi chung là tổ chức tôn giáo.
g) Người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc diện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam theo quy định của pháp luật về nhà ở được mua, thuê mua, nhận thừa kế, nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở hoặc được nhận quyền sử dụng đất ở trong các dự án phát triển nhà ở;	Bộ ngoại giao	Đề nghị xem xét cho phép người Việt Nam định cư ở ngước ngoài được mua, nhận, tặng cho, nhận thừa kế đối với quyền sử dụng đất ở ngoài dự án phát triển nhà ở nhằm phù hợp với Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 của Bộ chính trị	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nghị quyết số 18/NQ-TW ngày 16/6/2022 và kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 của Bộ chính trị không có nội dung quy định liên quan đến sử dụng đất của người Việt Nam định cư ở ngước ngoài. Do đó, chưa có căn cứ để sửa đổi bổ sung vào Dự thảo Luật.
Điều 193. Nghĩa vụ chung của người sử dụng đất
Điều 194. Quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề
Điều 195. Quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất
Tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm nhưng thuộc trường hợp thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê theo quy định tại Luật này được chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê và phải xác định lại giá đất cụ thể để tính tiền thuê đất tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển sang thuê đất theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê theo quy định của Luật này.	HĐND, UBND tỉnh Trà Vinh	Đề nghị sửa như sau: “Tổ chức kinh tế, …. của Luật này. Trường hợp người trúng đấu giá thuê quyền sử dụng đất hoặc được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm để thực hiện dự án đầu tư nhưng tiến độ thực hiện dự án chưa đảm bảo theo tiến độ ghi trong dự án đầu tư thì không được chuyển sang thuê đất theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê”. Lý do: Nhằm hạn chế các trường hợp nhà đầu tư chuyển sang thuê đất theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê để xin kết thúc dự án và chuyển nhượng quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật đã có các quy định xử lý đối với dự án vi phạm tiến độ. Do dó, người sử dụng đất vẫn được thực hiện các quyền của người sử dụng đất tại Dự thảo Luật.
Tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài đang được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm nhưng thuộc trường hợp thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê theo quy định tại Luật này được chuyển sang thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê và phải xác định lại giá đất cụ thể để tính tiền thuê đất tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển sang thuê đất theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê theo quy định của Luật này.	UBND, HĐND tỉnh Thanh Hóa	Thời điểm xác định giá đất quy định chưa thống nhất tại khoản 4 Điều 126 và Điều 195 do đó Đề nghị quy định tại thời điểm Nhà nước ban hành quyết định hành chính.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về nguyên tắc, phương pháp định giá đất của dự thảo luật đã quy định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải được ghi trong quyết định điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất. Do đó, dự thảo Luật quy định là thống nhất.
Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn	Cần làm rõ hơn về khái niệm “tổ chức sự nghiệp công lập tự chủ tài chính” theo hướng tự chủ bao nhiêu % hay tự chủ 100%, đề nghị quy định cụ thể hơn các trường hợp tự chủ tài chính nào thuộc trường hợp phải thuê đất theo quy định của pháp luật đất đai (đặc biệt là đối với đơn vị tự đảm bảo một phần chi thường xuyên) do việc xác định đơn vị tự chủ tài chính thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, có 4 mức độ tự chủ tài chính, trong đó có đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo một phần chi thường xuyên, tuy nhiên về pháp luật đất đai chỉ quy định chung cho trường hợp tự chủ tài chính mà không phân tách rõ ràng từng trường hợp cụ thể.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định các trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính được quy định pháp luật chuyên ngành (Nghị định số 120/2020/NĐ-CP ngày 07/10/2020 của Chính phủ quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn ví sự nghiệp công lập).
Mục 2
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC TRONG NƯỚCSỬ DỤNG ĐẤT
Điều 196. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức trong nướcđược Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất
Điều 197. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức trong nướcđược Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê	Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị quy định rõ việc cho thuê lại phải phù hợp với mục đích sử dụng đất đã được xác định trong quyết định giao đất, cho thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc sử dụng đất phải sử dụng đúng nguyên tắc sử dụng đất theo quy định tại Điều về nguyên tắc sử dụng đất của dự thảo: “1. Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất”.
1. Tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê có quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 189 và Điều 193 của Luật này.
2. Tổ chức kinh tế được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê ngoài quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều này còn có các quyền sau đây:
a) Chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất;	UBND tỉnh Quảng Trị	Đề nghị chỉnh lại như sau: “a) Chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất sau khi đã hoàn thành việc xây dựng theo đúng quy hoạch chi tiết và dự án đầu tư đã được phê duyệt, chấp thuận trừ trường hợp phải thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực thi hành hoặc bị kê biên để bảo đảm thi hành án hoặc kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về thanh tra, kiểm tra”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung kiến nghị đã được quy định tại Điều về điều kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hàng năm của dự thảo Luật quy định về kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hàng năm.
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Đề nghị quy định tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần đề thực hiện dự án đầu tư chỉ được chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho tổ chức kinh tế để thực hiện dự án đầu tư nhằm tránh tình trạng chuyển quyền từ đát Nhà nước cho thuê từ tổ chức sang cá nhân nhưng không để thực hiện dự án đầu tư	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quy định này kế thừa Luật Đất đai 2013.
b) Cho thuê quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất đối với trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất; cho thuê lại quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất đối với trường hợp được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;
c) Tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước; tặng cho quyền sử dụng đất cho cộng đồng dân cư để xây dựng các công trình phục vụ lợi ích chung của cộng đồng; tặng cho nhà tình nghĩa gắn liền với đất theo quy định của pháp luật;
d) Thế chấp bằng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam;	Tỉnh ủy, UBND Tiền Giang	Đề nghị sửa thành: “Thế chấp bằng quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam và các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách (do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thành lập) có thực hiện hoạt động cho vay theo quy định của pháp luật”. Lý do: Để bảo đảm cho hoạt động cho vay đầu tư của Quỹ đầu tư phát triển theo đúng quy định của pháp luật.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Nghị quyết số 792/NQ-UBTVQH14 ngày 22/10/2019 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về một số nhiệm vụ và giải pháp đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý, sử dụng các Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhà nước đã nhận xét: “Hệ thống pháp luật về quản lý, sử dụng các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhà nước quy định về nguồn tài chính hình thành, mô hình tổ chức, hoạt động của các quỹ còn phức tạp, thiếu thống nhất và chưa có một văn bản pháp luật mang tính khuôn khổ pháp lý chung để quản lý các quỹ một cách thống nhất” đồng thời Nghị quyết đã chỉ đạo Chính phủ: “Sớm nghiên cứu hình thành cơ sở pháp lý để thống nhất quản lý các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách nhà nước.”
Ngân hàng nhà nước Việt Nam	Đề nghị quy định thống nhất về việc thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất đối với các đối tượng sử dụng đất giữa điểm d khoản 2 Điều 197 và điểm g khoản 1 Điều 202	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: dự thảo Luật quy định theo hướng kế thừa các quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất đã được quy định tại Luật Đất đai năm 2013. Việc thay đổi các quyền này là vấn đề quan trọng cần có căn cứ chính trị. Do đó, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục rà soát chỉnh sửa cho phù hợp trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
	Ngân hàng nhà nước Việt Nam	Tại Điều 197, 198, 208 đề nghị sửa theo hướng các đối tượng được phép thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất tại tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam hoặc các tổ chức kinh tế khác (Theo đó, các tổ chức kinh tế khác cũng được quyền nhận thế chấp và đăng ký thế chấp và các quyền khác đối với tài sản đảm bảo của khoản nợ như tổ chức tín dụng được phép).(nhằm thống nhất với Điều 368 Luật Dân sự và khoản 3, khoản 4 Điều 1, Điều 7 Thông tư 09/2015/TT-NHNN)
4. Tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị bổ sung quy định đối với trường hợp “tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư vì mục đích lợi nhuận không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này mà được miễn một phần tiền sử dụng đất, tiền thuê đất” để có cơ sở thực hiện đối với trường hợp tổ chức được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trong một khoảng thời gian nhất định nhưng không được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này sẽ được rà soát để sửa đổi đồng bộ với quy định về tiền tiền thuê đất.
UBND tỉnh Sóc Trăng	Đề nghị bổ sung quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức được giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê và được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất một số năm.
c) Trường hợp tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư vì mục đích lợi nhuận không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này mà được miễn toàn bộ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì tổ chức kinh tế có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật về đất đai như trường hợp Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm đối với loại đất có mục đích sử dụng tương ứng.	Tỉnh ủy Hậu Giang	Đề nghị bổ sung như sau: “Trường hợp tổ chức trong nước được Nhà nước cho thuê đất có nguồn gốc do nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đồng thời với chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư vì mục đích lợi nhuận không thuộc trường hợp quy định tại điểm a, khoản này mà được miễn toàn bộ tiền thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng đất thì tổ chức kinh tế có quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật đất đai như trường hợp Nhà nước cho thuê đất trả tiền một lần”. Lý do: Đối với dự án tổ chức thực hiện hình thức sử dụng đất nhận chuyển nhượng đất của hộ gia đình, cá nhân để chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án là thuê đất và dự án thuộc địa bàn khó khăn và được miễn toàn bộ tiền thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng đất mà không thế chấp quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để rà soát, chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 198. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm	Sở TNMT Hưng Yên	Không quy định cho phép người thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm quyền chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê trong hợp động thuê đất đối với đất thuê trả tiền hàng năm (Điều 198, khoản 2 Điều 202, khoản 2 Điều 206)	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc quy định như dự thảo nhằm thể chế hóa nội dung tại Nghị quyết số 18/NQ-TW về nội dung đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất; cơ bản cho thuê đất theo hình thức thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm.
VCCI	Đề nghị rà soát, thống nhất quy định về điều kiện, của tài sản hình thành trong tương lai khi được đưa vào kinh doanh tại khoản 2 Điều 58, Điều 198, Điều 212 với Điều 54,55 Luật Kinh doanh bất động sản	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Giấy chứng nhận là chứng thư pháp lý để nha nước xác lập và bảo hộ quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Quá trình thực hiện đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận là quá trình xác định người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất. Vi vậy, trường hợp chưa cấp giấy chứng nhận mà đã cho thực hiện quyền có thể dẫn đến người thực hiện quyền không phải là người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có thể dẫn đến tranh chấp, khiếu nại.
HĐND Hà Nam	Cần quy định cụ thể tổ chức kinh tế được phép nhận chuyển nhượng đất ở để sử dụng lâu dài. Vì như quy định hiện nay các địa phương rất khó thực hiện. Điều 169 Luật đất đai 2013 không cấm việc này nhưng theo quy định về giao đất, về quyền của tổ chức kinh tế hiện nay thì tổ chức kinh tế không được sử dụng đất ở.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo cụ thể như sau: Điều 178 dự thảo Luật đã quy định về thời hạn sư dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất. Theo đó, tại khoản 2 Điều này quy định, người nhận chuyển quyền sử dụng đất đối với loại đất được sử dụng ổn định lâu dài thì được sử dụng đất ổn định lâu dài.
BKHĐT	Đề nghiên cứu, giải trình rõ sự khác nhau giữa bổ sung quyền chuyển nhượng, thế chấp “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hàng năm” và quyền chuyển nhượng, thế chấp bằng quyền sử dụng đất trong trường hợp thuê đất trả tiền một lần.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo báo cáo cụ thể như sau: chấp “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hàng năm” là nội dung mới của dự thảo Luật nhằm thể chế hoá Nghị quyết của Đại hội lần thứ XIII Nghị quyết số 18-NQ-TW của Đảng đối với chủ trương về thương mại hóa quyền sử dụng đất. Tiếp thu ý kiến, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu quy định cụ thể trong dự thảo văn bản quy định chi tiết thi hành Luật để phna biệt với quyền trong trường hợp thuê đất trả tiền một lần.
1. Tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm, có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	UBND tỉnh Phú Thọ	Tại điểm b, c khoản 1 không quy định cho phép người thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm có quyền chuyển nhượng, thế chấp “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hàng năm vì người sử dụng đất chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước; tạo ra sự thiếu công bằng giữa thuê đất trả tiền một lần và thuê đất trả tiền hàng năm	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung phù hợp tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ-TW về thương mại hóa quyền sử dụng đất. Cơ bản thực hiện hình thức cho thuê đất trả tiền hằng năm.
a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 189 và Điều 193 của Luật này;
b) Thế chấp tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam;	Bộ Tài chính	Đề nghị bổ sung định nghĩa, nguyên tắc và cách xác định quyền thuê trong hợp đồng thuê đất, đồng thời bổ sung quy định người thế chấp, bán quyền thuê đất phải hoàn thành việc nộp tiền thuê đất bổ sung tương ứng với quyền thuê đất trong thời hạn thuê đất còn lại trước khi thực hiện việc thế chấp, bán hoặc cho thuê quyền thuê trong hợp đồng thuê đất. Đề nghị đánh giá tác động, rà soát các điều kiện thực hiện đảm bảo phù hợp với quy định của Bộ luật dân sự, đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ tài chính với nhà nước theo Kết luận của BCS Chính phủ tại thông báo số 952/TB-BCSĐCP, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của các bên, tránh tranh chấp, khiếu nại.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: việc chuyển nhượng quyền quyền trong hợp đồng thuê đất là hình thức bên có quyền thuê trả tiền thuê đất hàng năm với Nhà nước được chuyển các quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng cho chủ thể khác để tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê đất. Trong giao dịch này các bên phải đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Đối với các vấn đề liên quan đến nghĩa vụ tài chính sẽ được Chính phủ quy định cụ thể.
Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị làm rõ “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất” bao gồm cụ thể những quyền gì (Ví dụ: quyền sử dụng hạ tầng đã trả tiền 1 lần hoặc đã đầu tư, quyền đối với phần chi phí đã đền bù giải phóng mặt bằng…) để các tổ chức tín dụng có căn cứ để xác định giá trị và quyết định khi người sử dụng đất có nhu cầu thế chấp.
c) Bán hoặc cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất khi có đủ điều kiện quy định tại Điều 212 của Luật này; người mua tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được tiếp tục sử dụng đất theo mục đích đã được xác định;	Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Quy định hiện hành đang mâu thuẫn với Luật Đầu tư (phải đúng mục tiêu đầu tư), trường hợp mục đích sử dụng là đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp hoặc đất nông nghiệp nhưng khi cho thuê tài sản xác định đất thương mại, dịch vụ rất vướng mắc.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: người thuê tài sản gắn liền với đất cũng phải sử dụng đất đúng mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai.
Điều 199. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất
Điều 200. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế khi giải thể, phá sản
Điều 201. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế sử dụng đất để xây dựng công trình ngầm, công trình trên không	Bộ xây dựng	Đề nghị chỉnh lý theo hướng chỉ quy định đối với quyền, nghĩa vụ của người sử dụng không gian trên mặt đất, mặt nước, trong lòng đất mà quyền sử dụng đất thuộc về chủ thể khác. Việc xác định không gian sử dụng đất đề nghị dẫn chiếu thực hiện theo pháp luật về xây dựng, pháp luật về quy hoạch đô thị, không quy định tại dự thảo này.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo Luật quy định theo hướng dẫn chiếu theo quy định pháp luật về xây dựng, pháp luật về đô thị để đảm bảo phù hợp với kết cấu xây dựng công trình theo quy định tại Điều về không gian sử dụng đất, đất xây dựng công trình ngầm, đất xây dựng công trình trên không của dự thảo Luật quy định về không gian sử dụng đất, đất xây dựng công trình ngầm, đất xây dựng công trình trên không.
Mục 3
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA HỘ GIA ĐÌNH, CÁ NHÂN,
CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ SỬ DỤNG ĐẤT
Điều 202. Quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất
1. Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp được Nhà nước giao trong hạn mức; đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất; đất nhận chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho, nhận thừa kế thì có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	HĐND Quảng Trị	Bổ sung cấp quyền sử dụng đất cho hộ gia đình: do hộ gia đình chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu tuy không còn nhiều, nhưng đây là những hộ rất khó khăn khi lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như dự thảo nhằm quản lý đất đai một cách chặt chẽ, hiệu quả để khuyến khích người dân trong công tác kê khai, đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng dất và tài sản găn liền với đất nhằm tránh phát sinh những trường hợp tranh chấp về đất đai.
i) Trường hợp đất thuộc diện thu hồi để thực hiện dự án thì có quyền tự đầu tư trên đất hoặc cho chủ đầu tư dự án thuê quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất với chủ đầu tư dự án để thực hiện dự án theo quy định của Chính phủ.	Tỉnh ủy Lạng Sơn	Đề nghị xem xét lại khoản này vì đất thuộc diện thu hồi để thực hiện dự án thì hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất đã được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phải bàn giao mặt bằng cho Nhà nước để thực hiện dự án.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
VCCI	Đề nghị bỏ quy định này do việc cho phép người có đất bị thu hồi được quyền tự đầu tư trên đất bị thu hồi không phù hợp với tính chất của hoạt động thu hồi đất. Mặt khác, quy định này có thể khiến việc thu hồi bị kéo dài hoặc không thể thu hồi được khi người sử dụng đất tự thực hiện dự án hoặc yêu cầu góp vốn với chủ đầu tư dự án; trong trường hợp người sử dụng đất muốn tự đầu tư thì sẽ thực hiện thủ tục nào?
2. Hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm, trừ trường hợp sử dụng đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	UBND tỉnh Phú Thọ	Không quy định cho phép người thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm có quyền chuyển nhượng, thế chấp “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hàng năm vì người sử dụng đất chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước; tạo ra sự thiếu công bằng giữa thuê đất trả tiền một lần và thuê đất trả tiền hàng năm	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung phù hợp tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ-TW về thương mại hóa quyền sử dụng đất; cơ bản thực hiện hình thức cho thuê đất trả tiền hằng năm.
UBND tỉnh Hà Tĩnh	Đề nghị rà soát thống nhất với Luật Lâm nghiệp (Điều 14, 81: hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao rừng phòng hộ không được quyền cho thuê rừng, không được chuyển nhượng rừng)	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Các nội dung liên quan đến rừng sẽ áp dụng theo quy định của Chương quy định về chế độ sử dụng đất.
a) Quyền và nghĩa vụ chung quy định tại Điều 189 và Điều 193 của Luật này;
b) Bán hoặc cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đất khi có đủ điều kiện quy định tại Điều 212 của Luật này; người mua tài sản gắn liền với đất vàquyền thuê trong hợp đồng thuê đất được tiếp tục sử dụng đất theo mục đích đã được xác định;	Tỉnh ủy Tiền Giang	Đề nghị bổ sung cụm từ: “và thời hạn sử dụng đất còn lại” sau cụm từ “được tiếp tục sử dụng đất theo mục đích”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung địa phương đề xuất đã được quy định tại Điều về thời hạn sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất; Điều về thời hạn sử dụng đất khi nhận chuyển quyền sử dụng đất và Điều về thời hạn sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư; điều chỉnh, gia hạn thời hạn sử dụng đất của dự án của Dự thảo Luật về thời hạn sử dụng đất.
đ) Thế chấp tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất tại các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại Việt Nam, tại tổ chức kinh tế khác hoặc cá nhân theo quy định của pháp luật;	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Dự thảo Luật chưa cho phép người sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm được thế chấp quyền sử dụng đất trong khi đây là nhu cầu cấp thiết của khách hàng và ngân hàng có thể đưa ra các điều kiện cụ thể khi cấp tín dụng cho các khách hàng thế chấp quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo luật đã bổ sung quyền thuê trong hợp đồng thuê đất.
Điều 203. Quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất từ loại đất không thu tiền sử dụng đất sang loại đất có thu tiền sử dụng đất hoặc thuê đất
Điều 204. Quyền và nghĩa vụ của cộng đồng dân cư sử dụng đất
Mục 4
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI VIỆT NAM ĐỊNH CƯ Ở NƯỚC NGOÀI, TỔ CHỨC NƯỚC NGOÀI CÓ CHỨC NĂNG NGOẠI GIAO, TỔ CHỨC KINH TẾ CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI SỬ DỤNG ĐẤT
Điều 205. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao	Bộ ngoại giao	Đề nghị bổ sung 1 điểm mới về quyền và nghĩa vụ của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao như sau: “Việc giao lại đất, chuyển quyền sử dụng đất của tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao khi không có nhu cầu sử dụng vào mục đích chính thức được thực hiện trên cơ sở điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế và quy định của pháp luật có liên quan”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu chỉnh sửa vào dự thảo Luật và bổ sung thêm tại Điều về đất do các cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý, sử dụng của dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 206. Quyền và nghĩa vụ của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam	UBND tỉnh Nghệ An	Đề nghị có quy định cụ thể để tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài được tiếp cận đất đai để thực hiện dự án đầu tư ngoài khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nghị quyết số 18-NQ/TW không đề cập đến nội dung này nên chưa có cơ sở thể chế vào dự thảo Luật.
2. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước Việt Nam cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	UBND tỉnh Phú Thọ	Không quy định cho phép người thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm có quyền chuyển nhượng, thế chấp “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hàng năm vì người sử dụng đất chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước; tạo ra sự thiếu công bằng giữa thuê đất trả tiền một lần và thuê đất trả tiền hàng năm	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung phù hợp tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ-TW về thương mại hóa quyền sử dụng đất. Cơ bản thực hiện hình thức cho thuê đất trả tiền hằng năm.
3. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước Việt Nam cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước Việt Nam giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án có các quyền và nghĩa vụ sau đây:	UBND tỉnh Sóc Trăng	Tại điểm b,c,d,đ: đề nghị bỏ cụm từ: “trong thời hạn sử dụng đất” do tịa điểm d khoản 1 Điều 211 đã có quy định cụ thể điều kiện thực hiện các quyền của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định này mang tính kỹ thuật sẽ được rà soát trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
4. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoàicó sử dụng đất được hình thành do mua cổ phần, phần vốn góp thì có các quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này tương ứng với hình thức nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị làm rõ hơn? Thế nào được hiểu là doanh nghiệp FDI có quyền sử dụng đất từ việc góp vốn? vì doanh nghiệp FDI không phải là chủ sử dụng đất mà chỉ là thành viên góp vốn/cổ đông của doanh nghiệp chủ sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Điều về người sử dụng đất tại dự thảo Luật đã quy định làm rõ nội dung này.
Điều 207. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế liên doanh sử dụng đất do nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; tổ chức kinh tế 100% vốn đầu tư nước ngoài được chuyển đổi từ tổ chức kinh tế liên doanh
Điều 208. Quyền và nghĩa vụ của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao
Điều 209. Quyền và nghĩa vụ về sử dụng đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam; người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài không thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam
Điều 210. Quyền và nghĩa vụ của người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài sử dụng đất để xây dựng công trình ngầm, công trình trên không
Mục 5
ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC QUYỀN
CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT
Điều 211. Điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất	Tỉnh ủy Bạc Liêu	Đề nghị nghiên cứu bổ sung về điều kiện góp quyền sử dụng đất của người sử dụng đất, đồng thời bổ sung thêm điều kiện ràng buộc chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho… của người sử dụng đất là không vi phạm pháp luật về đất đai (để thống nhất với điểm d khoản 2 Điều 197)	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:	Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, UBND tỉnh Vĩnh Long	Về đối tượng được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp không phải là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, dự thảo Luật quy định theo hướng mở rộng đối tượng được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp không chỉ là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp mà cho phép tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp. Theo đó, cần làm rõ đất nông nghiệp ở đây là bao gồm các loại đất gì, có bao gồm đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng không? Nếu có đề nghị xem xét đề xuất tiêu chí chuyển nhượng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng theo đúng tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW (có cơ chế hiệu quả để ngăn chặn người dân chuyển nhượng khi đã giao đất)	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung phù hợp tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ-TW về “Mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng vùng, địa phương, với việc chuyển đổi nghề, việc làm, lao động ở nông thôn. Tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch. Tăng cường quản lý chất lượng đất, khắc phục tình trạng thoái hóa, suy giảm chất lượng đất.” Đối với Tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp phải có phương án sử dụng đất nông nghiệp được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chấp thuận theo quy định tại khoản 4 Điều này của Dự thảo Luật.
Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đắc Nông	Bổ sung thêm điểm “đ. Chưa có Thông báo thu hồi đất”. Lý do: Khi đã có Thông báo thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền thì người sử dụng đất không được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng ... (nội dung này đã có trong Chỉ thị số 03/CT-BTNMT ngày 01/12/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về chấn chỉnh và tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai nhưng trong Luật Đất đai chưa được quy định cụ thể).	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: về nguyên tắc quyền của người sử dụng đất chỉ bị chấm dứt khi Nhà nước thu hồi đất. Khi Nhà nước thu hồi đất người sử dụng đất vẫn được Nhà nước bồi thường theo quy định của pháp luật. Do đó, không thể hạn chế quyền chuyển quyền sử dụng đất của người sử dụng đất.
a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp khi dồn điền, đổi thửa theo quy định Luật này;	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bắc Kạn	Đề nghịbổ sung điều kiện: Đất sử dụng đúng mục đích theo giấy chứng nhận đã cấp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc sử dụng đất phải thực hiện theo nguyên tắc sử dụng đất theo quy định tại Điều về nguyên tắc sử dụng đất của Dự thảo Luật.
UBND tỉnh Sơn La	Đề nghị sửa thành: “a) Có Giấy chứng nhận hoặc có các giấy tờ về quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 113 của Luật này” lý do để phù hợp với khoản 2 Điều 114.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định như dự thảo nhằm quản lý đất đai một cách chặt chẽ, hiệu quả để khuyến khích ngời dân trong công tác kê khai, đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng dất và tài sản găn liền với đất nhằm tránh phát sinh những trường hợp tranh chấp về đất đai.
Ngân hàng nhà nước việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Theo khoản 1 Điều 211, khoản 2 Điều 216 thì điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với chuyển nhượng toàn bộ dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê phải đáp ứng điều kiện là có Giấy chứng nhận. Tuy nhiên Điều 49 Luật Kinh doanh bất động không có điều kiện phải có giấy chứng nhận. Do đó đề nghị quy định thống nhất về điều kiện chuyển nhượng phù hợp với điều kiện thế chấp dự án, theo đó chỉ cần có quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Giấy chứng nhận là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác lập và bảo hộ quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Quá trình thực hiện đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận là quá trình xác định người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất. Vi vậy, trường hợp chưa cấp giấy chứng nhận mà đã cho thực hiện quyền có thể dẫn đến người thực hiện quyền không phải là người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có thể dẫn đến tranh chấp, khiếu nại.
b) Đất không có tranh chấp;	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị xem xét để làm rõ, hướng dẫn về phương thức, hình thức, thẩm quyền xác nhận đất không có tranh chấp	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật hoặc văn bản dưới Luật cho phù hợp.
c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
d) Trong thời hạn sử dụng đất.	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đối với đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân, đề nghị làm rõ nội dung trong thời hạn sử dụng đất vì Luật đất đai không bắt buộc hộ gia đình, cá nhân phải cập nhật lại thời hạn sử dụng đất trên Giấy chứng nhận.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: nội dung này đã được quy định tại điều khoản chuyển tiếp.
2. Ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này, người sử dụng đất khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; quyền thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất còn phải có đủ điều kiện theo quy định tại các điều 212, 213, 214, 215 và 216 của Luật này.	Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Bình	Đề nghị điều chỉnh như sau: “Ngoài các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này, *tuỳ theo từng trường hợp cụ thểngười sử dụng đất khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; quyền thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất còn phải có đủ điều kiện theo quy định tại các điều* 212, 213, 214, 215 và 216 của Luật này”. Lý do, để xác định khi người sử dụng đất thực hiện quyền nào thì đáp ứng điều kiện tương ứng với từng điều luật, quy định như dự thảo người sử dụng đất phải đáp ứng đồng thời tất cả các điều kiện khi thực hiện các quyền là không phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định theo hướng kế thừa Luật Đất đai năm 2013, trong quá trình thực hiện không có vướng mắc tại nội dung này.
3. Việc chuyển quyền sử dụng đất trong các hợp đồng, giao dịch chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho, góp vốn bằng quyền sử dụng đất và việc thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất phải đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào Sổ địa chính.	Ngân hàng ACB	Đề nghị thống nhât thời điểm phát sinh hiệu lực hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất giữa dự thảo Luật đất đai và Nghị định 21/2021/NĐ-CP ngày 19/03/2021	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND tỉnh Lai Châu	Đề nghị cơ quan soạn thảo dự thảo Luật cần rà soát, chỉnh sửa theo hướng làm rõ các thời điểm liên quan đến hợp đồng có đối tượng là quyền sử dụng đất tương ứng với từng loại hợp đồng và phù hợp với Bộ luật Dân sự 2015
Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Để đảm bảo cách hiểu thống nhất, phù hợp với quy định tại Bộ luật dân sự 2015 về hiệu lực của giao dịch bảo đảm, đề nghị sửa đổi Luật Đất đai theo hướng: quy định rõ hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất có hiệu lực từ thời điểm công chứng, chứng thực; biện pháp thế chấp quyền sử dụng đất phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính.
VCCI	Đề nghị quy định nhằm thống nhất với khoản 3 Điều 17 Luật Kinh doanh bất động sản.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
4. Tổ chức kinh tế được nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp phải có phương án sử dụng đất nông nghiệp được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chấp thuận.	Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Đề nghị cần có hướng dẫn cụ thể đảm bảo kiểm soát đất nông nghiệp được sử dụng đất đúng mục đích, cơ quan nào sẽ hướng dẫn nội dung này? Quy định tại dự thảo chưa rõ hạn mức được nhận và chế độ sử dụng đất nông nghiệp sau khi nhận chuyển nhượng, việc nhận chuyển nhượng này sẽ liên quan tới việc tích tụ đất nông nghiệp tại Điều 161 khi nhà nước chỉ khuyến khích “tích tụ đất đai với quy mô phù hợp* để sản xuất nông nghiệp*”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định về hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp chỉ áp dụng đối với hộ gia đình, cá nhân. Đối với tổ chức kinh tế cần quy định có phương án sử dụng đất để cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kiểm soát việc sử dụng đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế có hiệu quả.
Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị xem lại vì quy định này sẽ là rào cản làm hạn chế việc tích tụ, tập trung đất nông nghiệp, không phù hợp trong trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp do ngân hàng phát mại theo phương thức bán đấu giá theo quy định pháp luật đấu giá. Vì khi bán đấu giá chưa xác định được người nhận chuyển nhượng nên không thể có phương án sử dụng đất để báo cáo và được UBND cấp tỉnh phê duyệt, làm hạn chế tính thanh khoản của tài sản là quyền sử dụng đất nông nghiệp.
VCCI	Đề nghị quy định rõ về trình tự, thủ tục để tổ chức có thể được sự chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Đối với thủ tục hành chính Chính phủ sẽ quy định chi tiết.
5. Việc chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất đối với các dự án kinh doanh bất động sản thông qua sàn giao dịch bất động sản theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản.
Điều 212. Điều kiện bán, mua tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được Nhà nước cho thuê thu tiền thuê đất hàng năm	Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị quy định rõ khái niệm “quyền thuê” để tránh vướng mắc khi thi hành.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đã được xác định trong hợp đồng thuê đất giữa Nhà nước và người sử dụng đất. Các vấn đề cụ thể sẽ được Chính phủ quy định chi tiết thi hành.
1. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được bán tài sản gắn liền với đất thuê của Nhà nước khi có đủ các điều kiện sau đây:	Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị làm rõ tài sản gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm được xây dựng, hoàn thành theo đúng giấy phép xây dựng được cấp đã đủ điều kiện mua bán/chuyển nhượng chưa hay chủ sở hữu phải tiến hành đăng ký sở hữu công trình gắn liền với đất trên giấy chứng nhận mới đủ điều kiện mua bán/chuyển nhượng. Lý do là hiện nay có nhiều ngân hàng thương mại đang chỉ nhận tài sản là công trình xây dựng gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm khi chủ sở hữu đã hoàn thành việc đăng ký sở hữu công trình gắn liền với đất. Theo đó, người sử dụng đất là doanh nghiệp đã có nhà xưởng xây dựng theo giấy phép không thể tiếp cận được vốn ngân hàng khi chưa hoàn thành việc đăng ký sở hữu được công trình gắn liền với đất, gây mất thời gian và hạn chế quyền của người sử dụng đất mặc dù tài sản đã được tạo lập và đang hiện hữu.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc thế chấp tài sản gắn liền với đất phải được nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
a) Tài sản gắn liền với đất thuê được tạo lập hợp pháp theo quy định của pháp luật;	UBND, HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị điều chỉnh như sau: “a) Tài sản gắn liền với đất thuê đã được chứng nhận quyền sở hữu tài sản theo quy định pháp luật” Lý do: khái niệm tài sản được tạo lập hợp pháp thiếu hướng dẫn về khái niệm và khó khăn trong thẩm định thủ tục hành chính. Ngoài ra, Đề nghị bổ sung điều kiện của người được bán tài sản gắn liền với đất thuê: có xác nhận hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai đến thời điểm bán tài sản của cơ quan thuế. Lý do: trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, có nhiều tổ chức kinh tế, còn nợ tiền thuê đất nhưng vẫn được công chứng bán tài sản gắn liền với đất, trong khi đó, người mua tài sản gắn liền với đất chỉ thực hiện tiền thuê đất từ ngày được quyết định cho thuê đất. Dẫn đến, vướng mắc trong giải quyết thủ tục hành chính tại địa phương.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: tài sản gắn liền với đất được tạo lập hợp pháp theo quy định của pháp luật đã đảm bảo tính bao quát về quyền sở hữu tài sản hợp pháp. Nếu quy định phải được chứng nhận quyền sở hữu thì cơ quan thực hiện chứng nhận quyền sở hữu lại gặp vướng mắc tương tự. Pháp luật đất đai đã có quy định phải hoàn thành việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thì mới được cấp Giấy chứng nhận. Nếu quy định phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính mới được bán thì ảnh hưởng đến quyền của người sử dụng đất. Đồng thời nhiều trường hợp người sử dụng đất cần bán tài sản để thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
Tỉnh ủy Lâm Đồng	Đề nghị quy định đồng bộ là tài sản hợp pháp hay tài sản thuộc sở hữu của mình (Điều 197). Nếu là tài sản hợp pháp thì có phải cấp sở hữu tài sản trong Giấy chứng nhận hay không hay chỉ cần sự phù hợp với dự án đầu tư đã được cấp và quy định liên quan hay có cơ quan xác nhận
b) Đã hoàn thành việc xây dựng theo đúng quy hoạch xây dựng chi tiết và dự án đầu tư đã được phê duyệt, chấp thuận, trừ trường hợp phải thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực thi hành hoặc kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về thanh tra, kiểm tra.	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bỏ cụm từ: “hoàn thành” do gây khó khăn cho doanh nghiệp	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định theo hướng phải xây dựng theo đúng quy hoạch xây dựng chi tiết và dự án đầu tư đã được phê duyệt nhằm đảm bảo đất đai phải được sử dụng đúng mục đích và có đầu tư hiệu quả tránh tình trạng đầu cơ đất đai.
Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị nghiên cứu, sửa đổi để tháo gỡ trong trường hợp doanh nghiệp bán tài sản đầu tư trên đất nhưng chưa xây dựng theo mặt bằng được duyệt, đồng thời quy định rõ sự khác nhau giữa chuyển nhượng dự án và việc mua bán tài sản gắn liền với đất.
Tỉnh ủy, HĐND,UBND Đắk Lắk	Đề nghị sửa thành: “b) Đã hoàn thành việc xây dựng theo đúng quy hoạch xây dựng chi tiết đối với trường hợp phải lập quy hoạch chi tiết xây dựng theo quy định pháp luật và dự án đầu tư đã được phê duyệt, chấp thuận, trừ trường hợp phải thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực thi hành, kết quả thi hành án của cơ quan thi hành án hoặc kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về thanh tra, kiểm tra.”
UBND thành phố Đà Nẵng, UBND tỉnh Vĩnh Phúc	Đề nghị bỏ cụm từ: “quy hoạch xây dựng chi tiết”, điều chỉnh thành: “b) Đã hoàn thành việc xây dựng theo đúng quyết định phê duyệt dự án đã được phê duyệt” do thực tế không phải dự án nào cũng lập quy hoạch xây dựng chi tiết.
Tỉnh ủy Đắk Lắk	Đề nghị quy định cụ thể trường hợp này gắn liền với đất phải chứng nhận sở hữu trên Giấy chứng nhận hay không	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Dự thảo quy định theo hướng đăng ký tài sản gắn liền với đất theo nhu cầu của người sử dụng đất.
2. Tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được nhà nước cho thuê đất được bán tài sản gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê khi có đủ các điều kiện sau đây:
b) Đã ứng trước tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng mà chưa khấu trừ hết vào tiền thuê đất phải nộp.	Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị làm rõ đối với trường hợp tổ chức kinh tế thực hiện ứng trước tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng thuộc giai đoạn nào và cơ sở để thực hiện việc ứng trước?	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và quy định tại văn bản dưới luật cho phù hợp.
4. Người mua tài sản gắn liền với đất, quyền thuê trong hợp đồng thuê đất được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại, sử dụng đất đúng mục đích đã được xác định trong dự án và phải thực hiện thủ tục đăng ký đất đai theo quy định của Luật này.	UBND, HĐND tỉnh Thanh Hóa	Đề nghị sửa đổi thành: “….và phải thực hiện thủ tục thuê đất với Nhà nước theo quy định của Luật này”, Lý do, trường hợp mua, bán tài sản gắn liền với đất thuê trả tiền hàng năm, cơ quan có thẩm quyền thực hiện thu hồi đất của người bán và quyết định cho người mua thuê đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của người bán bị thu hồi và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới cho người mua tài sản. Do đó, không phải thủ tục đăng ký đất đai mà là thủ tục xin thuê đất	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: với những đổi mới về chuyển nhượng quyền thuê trong hợp đồng thuê đất thì việc người bán tài sản cùng với quyền thuê trong hợp động thuê đất sẽ chỉ phải thực hiện đăng ký biến động.
Điều 213. Điều kiện chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp
Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao đất, do chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, được tặng cho quyền sử dụng đất hợp pháp từ người khác thì chỉ được chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân khác để thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và không phải nộp thuế thu nhập từ việc chuyển đổi quyền sử dụng đất và lệ phí trước bạ.	Bộ Tài chính	Đề nghị bỏ quy định về thuế thu nhập và lệ phí trước bạ để thống nhất với QĐ 508/QĐ-Ttg ngày 23/4/2022	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại tiết g điểm 1 Mục 3 Điều 1 QĐ 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022 quy định: “Đối với các loại thuế liên quan đến tài sản (bao gồm cả thuế sử dụng đất nông nghiệp và thuế sử dụng đất phi nông nghiệp): tiếp tục thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2025 để góp phần thực hiện chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện chính sách thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.” Tuy nhiên, hiện nay chưa thực hiện việc Tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện chính sách thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nên việc đề xuất như địa phương là chưa có căn cứ pháp lý. Mặt khác hoạt động chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân nên được Nhà nước khuyến khích.
HĐND tỉnh Trà Vinh	Đề xuất bổ sung quy định giới hạn về địa bàn hộ gia đình, cá nhân khi thực hiện chuyển đổi đất nông nghiệp (chỉ trong phạm vi địa bàn cấp huyện) nhằm hạn chế việc lợi dụng trốn thuế thu nhập.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 214. Trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị không mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trồng lúa đối với hộ gia đình cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp, tổ chức kinh tế	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: đây là nội dung phù hợp tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW: “Mở rộng đối tượng, hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp phù hợp với đặc điểm, điều kiện của từng vùng, địa phương, với việc chuyển đổi nghề, việc làm, lao động ở nông thôn. Tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch” nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sản xuất nông nghiệp.
1. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, tổ chức tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất đối với trường hợp mà pháp luật không cho phép chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất.	Tỉnh ủy, Sở TNMT Thái Bình	Đề nghị quy định rõ các trường hợp pháp luật không cho phép chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Nội dung từng quyền nghĩa vụ của NSDĐ đã được quy định tại các Điều luật tại Chương này. Do đó, việc dẫn chiếu lại sẽ dẫn đến trùng lặp.
Bộ Nội vụ	Đề nghị bổ sung tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc vào đối tượng quy định tại khoản này.	Vấn đề này, cơ quan soạn thảo đề nghị giữ như quy định của dự thảo Luật vì theo quy định tại Điều 6 Người sử dụng đất, tổ chức đã bao gồm cả tổ chức tôn giáo.
2. Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của hộ gia đình, cá nhân, trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.	Tỉnh ủy, UBND Tiền Giang	Kiến nghị điều chỉnh, bổ sung thành “Tổ chức kinh tế không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng của hộ gia đình, cá nhân, trừ trường hợp được chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt”.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
Hội nông dân Việt Nam	Đề nghị quy định cụ thể về “đối tượng tổ chức kinh tế được nhận chuyển quyền” và “điều kiện được nhận chuyển nhượng”	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: khoản này quy định về trường hợp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất của tổ chức kinh tế đối với đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.
Điều 215. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất có điều kiện
Điều 216. Điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị, khu nhà ở; dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê
2. Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với chuyển nhượng toàn bộ dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê phải đáp ứng các điều kiện sau đây:	Ngân hàng nhà nước Việt Nam, Hiệp hội ngân hàng Việt Nam	Đề nghị bổ sung quy định đối với trường hợp chuyển nhượng một phần dự án đầu tư xây dựng để đảm bảo phù hợp với thực tiễn của thị trường bất động sản hiện nay.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
VCCI	Đề nghị xem xét để thống nhất với Điều 49 Luật Kinh doanh bất động sản

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương XVI
ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH
Điều 235. Điều khoản chuyển tiếp	Sở TNMT Hưng Yên	Đề nghị bổ sung quy định giao Chính phủ quy định việc xử lý chuyển tiếp các nội dung đang thực hiện trước thời điểm Luật này có hiệu lực mà nay không phù hợp với Luật này.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
	UBND Đà Nẵng	Đề nghị rà soát bổ sung quy định xử lý các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013 tại Luật sửa đổi, bổ sung một sổ điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống văn bản.
1. Người được Nhà nước cho thuê đất trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 đã trả tiền thuê đất cho cả thời gian thuê hoặc trả trước tiền thuê đất cho nhiều năm mà thời hạn thuê đất đã trả tiền còn lại ít nhất là 05 năm thì tổ chức kinh tế có quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 197 của Luật này; hộ gia đình, cá nhân có quyền và nghĩa vụ quy định tại khoản 1 Điều 202 của Luật này.	UBND tỉnh Kon Tum, UBND tỉnh Thái Nguyên	Đề nghị bổ sung quy định chuyển tiếp đối với dự án đầu tư có sử dụng đất đã đấu thầu, nhưng chưa được nhà nước giao đất, chưa tính tiền sử dụng đất thì thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sẽ tiếp tục thực hiện theo Điều 108 Luật Đất đai 2013 hay thực hiện theo quy định tại Điều 126 Luật này. UBND tỉnh Thái Nguyên: cần thống nhất chung về nguyên tắc đối với các công trình, dự án đã và đang thực hiện theo Luật đất đai 2013 ở bước nào thì tiếp tục thực hiện theo Luật 2013; ở bước nào thì thực hiện theo Luật đất đai (sửa đổi)	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND, HĐND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị điều chỉnh “Điều khoản chuyển tiếp” thành “Quy định chuyển tiếp”, để đúng với quy định tại Điều 22 Nghị quyết số 351/2017/UBTVQH14 ngày 14/3/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị bổ sung liên quan đến các Dự án đầu tư vốn ngoài ngân sách đang được triển khai thực hiện hoặc đã được chấp thuận chủ trương đầu tư theo Luật Đầu tư để giải quyết vướng mắc trong quá trình thực hiện.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
STNMT tỉnh Thái Bình	Bổ sung quy định chuyển tiếp việc giao đất đối với các dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư theo hình thức chỉ định nhà đầu tư theo quy định của Luật nhà ở.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
HĐND, STNMT tỉnh Hà Nam	cần quy định chuyển tiếp đối với các trường hợp đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trước ngày 01/7/2014 là đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệpmà nay thay đổi sang mã loại đất sang thương mại, dịch vụ thì thực hiện thủ tục đăng ký biến động không phải ban hành quyết định chuyển mục đích sử dụng đất; nghĩa vụ tài chính thì thực hiện điều chỉnh khi hết thời gian ổng định đơn giá thuê đất (do Luật Đất đai 2013 phát sinh loại đất thương mại dịch vụ).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Bộ Xây dựng	Rà soát, bổ sung đầy đủ các trường hợp xử lý chuyển tiếp tại Điều 235 dự thảo Luật, tránh “khoảng trống pháp lý” trong triển khai thực hiện	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
UBND Vĩnh Phúc	Dự thảo Luật quy định Điều 235 là điều khoản chuyển tiếp, nhưng trong dự thảo Luật lại có nhiều điều có nội dung quy định về chuyển tiếp, như: Điều 53, Điều 62, khoản 2 Điều 119,…đề nghị Cơ quan soạn thảo xem xét sắp xếp chuyển các điều luật có nội dung chuyển tiếp về quy định tại Điều 235 để tiện cho việc tra cứu thực hiện pháp luật.,….	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
3. Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp đã được giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp trước ngày 01 tháng 7 năm 2014, khi hết thời hạn sử dụng đất nếu có nhu cầu thì được tiếp tục sử dụng đất theo thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 141 của Luật này. Thời hạn sử dụng đất được tính từ ngày 15 tháng 10 năm 2013 đối với trường hợp hết hạn vào ngày 15 tháng 10 năm 2013 theo quy định của Luật đất đai năm 2003; tính từ ngày hết thời hạn giao đất đối với trường hợp hết hạn sau ngày 15 tháng 10 năm 2013.	UBND Bà Rịa – Vũng Tàu	Đề nghị bỏ cụm từ “trực tiếp sản xuất nông nghiệp”. Lý do: việc công nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp cho hộ gia đình, cá nhân trước đây Luật Đất đai chỉ yêu cầu trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp đối với đất trồng Lúa nước và đất trồng rừng phòng hộ.
6. Đối với những dự án, hạng mục đã chi trả xong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì không áp dụng theo quy định của Luật này. Trường hợp những dự án, hạng mục đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc đang thực hiện chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án đã được phê duyệt trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo phương án đã phê duyệt, không áp dụng theo quy định của Luật này.	HĐND tỉnh Điện Biên, STNMT tỉnh Hậu Giang	Đề nghị sửa đổi như sau: “Đối với những trường hợp đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo phương án đã phê duyệt, không áp dụng theo quy định của Luật này. Trường hợp chưa tổ chức chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì thực hiện theo Điều 99 Luật này”; Lý do: quy định hiện hành cũng như dự thảo áp dụng đối với dự án, hạng mục dẫn đến nhiều ý kiến khác nhau đối với các dự án thực hiện từng đợt, từng giai đoạn hoặc đối với người sử dụng nhiều thửa đất nhưng mới thu hồi đất và bồi thường một số thửa đất, còn lại một số thửa đất chưa thu hồi, chưa bồi thường cần được áp dụng quy định Luật này cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
6. Đối với những dự án, hạng mục đã chi trả xong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì không áp dụng theo quy định của Luật này. Trường hợp những dự án, hạng mục đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc đang thực hiện chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án đã được phê duyệt trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo phương án đã phê duyệt, không áp dụng theo quy định của Luật này.	UBND Hòa Bình, UBND Bà Rịa – Vũng Tàu	Đề nghị sửa đổi như sau: “Đối với những trường hợp đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì thực hiện theo phương án đã phê duyệt, không áp dụng theo quy định của Luật này. Trường hợp chưa tổ chức chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì thực hiện theo Điều 99 Luật này” quy định hiện nay cũng như dự thảo áp dụng đối với dự án, hạng mục dẫn đến nhiều ý kiến khác nhau đối với các dự án thực hiện từng đợt, từng giai đoạn hoặc đối với người sử dụng nhiều thửa đất nhưng mới thu hồi đất và bồi thường một số thửa đất, còn lại một số thửa đất chưa thu hồi, chưa bồi thường cần được áp dụng quy định Luật này cho phù hợp.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
14. (Đối với trường hợp quy định theo PA2 của Điều 169)	UBND tỉnh Đồng Tháp, UBND tỉnh Trà Vinh, UBND tỉnh Lai Châu, tỉnh ủy Trà Vinh, UBND Nghệ An, TU Lâm Đồng	Bỏ khoản 14 nhằm đảm bảo phù hợp với nội dung quy định tại Điều 169 (Phương án 1).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Đối với đất trong các khu kinh tế đã được Nhà nước giao cho Ban Quản lý khu kinh tế trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được xử lý như sau:	Bộ KH&ĐT	3. Về chế độ sử dụng đất cho khu kinh tế Để dảm bảo việc sửa đổi Luật Đất đai không làm hạn chế, tác động trực tiếp tới việc thu hút đầu tư và chủ trương, chính sách phát triển các khu kinh tế của Đảng, Nhà nước và quy hoạch tổng thể phát triển các khu kinh tế đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng như việc thực hiện thủ tục đầu tư, giao đất, cho thuê đất cho dự án đầu tư, nhà đầu tư vào khu kinh tế thời gian qua, đề nghị tiếp tục đưa các quy định về chế độ sử dụng đất cho khu kinh tế đã được quy định tại Luật Đất đai năm 2003 và 2013 và nghiên cứu, bổ sung quy định chuyển tiếp đối với người sử dụng đất trong khu kinh tế (chuyển tiếp đổi với trường hợp nhà đầu tư đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nhưng chưa hoàn thành thủ tục giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư).	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu để tiếp tục rà soát, chỉnh sửa trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật.
a) Đối với diện tích đã được giao lại, cho thuê trước ngày Luật này có hiệu lực thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng đến hết thời hạn sử dụng đất;
b) Đối với đất chưa giao, chưa cho thuê hoặc đất đã hết thời hạn giao đất, thuê đất thì thực hiện theo quy định của Luật này;
c) Người sử dụng đất trong khu kinh tế trước ngày Luật này có hiệu lực thì tiếp tục được thực hiện các quyền và nghĩa vụ tương ứng với hình thức giao đất, cho thuê đất trong thời gian sử dụng đất còn lại.
Điều 236. Hiệu lực thi hành
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày…. tháng…. năm….
Luật đất đai số 45/2013/QH13 hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực.	UBND tỉnh Lạng Sơn	Chỉnh sửa, bổ sung như sau: "Luật Đất đai số 45/2013/QH13 và Điều 6 Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch hết hiệu lực kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành".	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 237. Quyđịnh chi tiết
Chính phủ quy định chi tiết các điều, khoản được giao trong Luật.	HĐND tỉnh Lạng Sơn	Xem xét bỏ Điều 237, bổ sung các cụm từ “Chính phủ quy định chi tiết Điều này” hoặc các quy định giao nhiệm vụ cụ thể cho Chính phủ tại các điều, khoản cụ thể.	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: các vấn đề về kỹ thuật lập pháp sẽ được rà soát theo quy định của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ… thông qua ngày… tháng…năm 2023./.	HĐND tỉnh Tuyên Quang	Đề nghị sửa thành: Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XV, kỳ họp thứ… thông qua ngày… tháng…năm 2023	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: các vấn đề về kỹ thuật lập pháp sẽ được rà soát theo quy định của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Luật này đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XIII, kỳ họp thứ… thông qua ngày… tháng…năm 2023./.	HĐND Yên Bái	Đề nghị trình bày thông tin về thời điểm Quốc hội thông qua luật theo quy định tại khoản 1 Điều 36; Bổ sung chức vụ, họ và tên của người có thẩm quyền ký văn bản theo quy định tại Điều 37 Nghị quyết số 351/2017/NQ-UBTVQH14 và Mẫu số 2 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị quyết số 351/2017/NQ-UBTVQH14	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: các vấn đề về kỹ thuật lập pháp sẽ được rà soát theo quy định của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
STNMT Ninh Thuận	Bỏ từ “đã” trong cụm từ “đã được Quốc hội”	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: các vấn đề về kỹ thuật lập pháp sẽ được rà soát theo quy định của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
STNMT Ninh Thuận	Bỏ từ “đã” trong cụm từ “đã được Quốc hội”	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: các vấn đề về kỹ thuật lập pháp sẽ được rà soát theo quy định của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

[1] Khoản 1 Điều 53 Luật Nhà ở quy định Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng vốn ngân sách nhà nước, công trái quốc gia, trái phiếu, vốn hỗ trợ phát triển chính thức, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ, vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước trên diện tích đất được xác định để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định để cho thuê, cho thuê mua.

[1] Công văn số 962/BTNMT-TCQLĐĐ và Công văn số 963/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 02/3/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

[2] Quyết định số 1680/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 27/8/2021 và Quyết định số 1256/QĐ-BTNMT ngày 13/6/2022

[1] Nghị quyết số 18-NQ/TW nêu rõ “chính sách, pháp luật về đất đai còn nhiều hạn chế, bất cập, chồng chéo, thiếu thống nhất”

[2] Khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cơ quan ban hành văn bản phải đồng thời sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ văn bản, phần, chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm của văn bản quy phạm pháp luật do mình đã ban hành trái với quy định của văn bản mới đó; trường hợp chưa thể sửa đổi, bổ sung ngay thì phải xác định rõ trong văn bản mới danh mục văn bản, phần, chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm của văn bản quy phạm pháp luật do mình đã ban hành trái với quy định của văn bản quy phạm pháp luật mới và có trách nhiệm sửa đổi, bổ sung trước khi văn bản quy phạm pháp luật mới có hiệu lực.

Trường hợp văn bản, phần, chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm của văn bản quy phạm pháp luật do mình đã ban hành có quy định khác với văn bản mới nhưng cần tiếp tục được áp dụng thì phải được chỉ rõ trong văn bản mới đó.”

[3] 1. Tổ chức kinh tế phải đáp ứng điều kiện và thực hiện thủ tục đầu tư theo quy định đối với nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư thành lập tổ chức kinh tế khác; đầu tư góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của tổ chức kinh tế khác; đầu tư theo hình thức hợp đồng BCC nếu tổ chức kinh tế đó thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc có đa số thành viên hợp danh là cá nhân nước ngoài đối với tổ chức kinh tế là công ty hợp danh;

b) Có tổ chức kinh tế quy định tại điểm a khoản này nắm giữ trên 50% vốn điều lệ;

c) Có nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức kinh tế quy định tại điểm a khoản này nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

[4] Khoản này được sửa đổi, bổ sung theo quy định tại khoản 37 Điều 1 của Luật số 64/2014/QH13.

[1] Theo Báo cáo của 61 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Nhà nước đã giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cho 74.862 dự án, với tổng diện tích 1.330,69 nghìn ha; trong đó: giao đất không thu tiền sử dụng đất cho 21.818 dự án, với diện tích 349,17 nghìn ha chiếm 26,24%; giao đất có thu tiền sử dụng đất cho 13.208 dự án, với diện tích là 8,82 nghìn ha, chiếm 0,66%; cho thuê đất 16.455 dự án, với tổng diện tích là 960,09 nghìn ha, chiếm 72,15% (trong đó: cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê là 1.561 dự án, với diện tích là 12,69 nghìn ha, chiếm 0,95%; cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm là 13.063 dự án, với diện tích là 942,09 nghìn ha, chiếm 70,8%); cho phép chuyển mục đích sử dụng đất 23.381 dự án, với diện tích là 12,61 nghìn ha, chiếm 0,95%.

[2] Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thu ngân sách nhà nước từ đất đai không ngừng tăng lên hàng năm so với tổng thu ngân sách cả nước, từ 7,8% năm 2013 lên 16,85% năm 2020^{^[2]}, trong đó chủ yếu là thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (từ năm 2013 đến năm 2020, tiền sử dụng đất chiếm 67,26% và tiền thuê đất chiếm 15,23% tổng các nguồn thu từ đất).

[3] Theo Báo cáo của 60 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Nhà nước đã giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả như sau: năm 2014 đấu giá 5.053,97 ha, thu được 22.224,77 tỷ đồng; năm 2015 đấu giá 1.171,62 ha thu được 38.498,59 tỷ đồng; năm 2016 đấu giá 1.024,21 ha thu được 37.321,13 tỷ đồng; năm 2017 đấu giá 976,74 ha, thu được 40.653,5 tỷ đồng; năm 2018 đấu giá 12.273,18 ha thu được 43.437,76 tỷ đồng; năm 2019 đấu giá 2.289,64 ha thu được 34.525,43 tỷ đồng; năm 2020 đấu giá 27.467,18 ha thu được 43.186,69 tỷ đồng.

[4] Theo số liệu tổng hợp từ năm 2013 đến 2021 tại 63 tỉnh, thành phố và Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp nhận 24.364 vụ việc tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai, trong đó chỉ có 2.749 vụ việc tranh chấp đất đai chiếm khoảng 11,3% (từ năm 2013 đến nay, không có trường hợp tranh chấp về đất đai nào thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Tài nguyên và Môi trường). Các vụ việc tranh chấp đất đai mà đương sự gửi đơn đến cơ quan hành hành chính có xu hướng giảm (cụ thể: năm 2013, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tiếp nhận 844 vụ việc; năm 2014 là 593 vụ việc; 2015 là 420 vụ việc, năm 2018 là 100 vụ việc; 2019 là 74 vụ việc; 2020 là 74 vụ việc đến năm 2021 còn 26 vụ việc).

Tính bình quân từ 2013 đến năm 2021 thì có 4,8 vụ việc tranh chấp đất đai/1 tỉnh/1 năm; nếu tính từ năm 2019 đến 2021 thì chỉ có 0,9 vụ việc tranh chấp đất đai/1 tỉnh/1 năm mà các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan hành chính.

STT	Tên loại VB	Số ký hiệu VB	Năm ban hành	Cơ quan ban hành	Trích yếu văn bản
I	LUẬT
1	Luật Đất đai	45/2013/QH13	2013	Quốc hội
2	Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của 37 Luật có liên quan đến Luật quy hoạch	35/2018/QH14	2018	Quốc hội
II	NGHỊ QUYẾT CỦA QUỐC HỘI
1	Nghị quyết số 134/2016/QH13 ngày 09 tháng 4 năm 2016	134/2016/QH13	2016	Quốc hội	Nghị quyết về điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và Kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016 - 2020) cấp quốc gia
2	Nghị quyết số 82/2019/QH14 ngày 14 tháng 6 năm 2019	82/2019/QH14	2019	Quốc hội	Nghị quyết về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị
3	Nghị quyết số 107/2020/QH14 ngày 10 tháng 6 năm 2020	107/2020/QH14	2020	Quốc hội	Nghị quyết về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 ngày 24/11/2010 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 ngày 11/11/2016 của Quốc hội
4	Nghị quyết số 132/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020	132/2020/QH14	2020	Quốc hội	Nghị quyết về thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế
III	NGHỊ ĐỊNH CỦA CHÍNH PHỦ
1	Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014	43/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai
2	Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014	44/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định về giá đất
3	Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014	45/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất
4	Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014	46/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước
5	Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014	47/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
6	Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10 tháng 11 năm 2014	102/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai
7	Nghị định số 104/2014/NĐ-CP ngày 29 tháng 12 năm 2014	104/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định quy định về khung giá đất
8	Nghị định số 118/2014/NĐ-CP ngày 17 tháng 12 năm 2014	118/2014/NĐ-CP	2014	Chính phủ	Nghị định về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.
9	Nghị định số 35/2015/NĐ-CP, ngày 13 tháng 4 năm 2015	35/2015/NĐ-CP	2015	Chính phủ	Nghị định quy định về quản lý, sử dụng đất trồng lúa
10	Nghị định số 135/2016/NĐ-CP ngày 09 tháng 9 năm 2016	135/2016/NĐ-CP	2016	Chính phủ	Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước.
11	Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017	01/2017/NĐ-CP	2017	Chính phủ	Nghị định sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật đất đai
12	Nghị định số 21/2017/NĐ-CP ngày 24 tháng 02 năm 2017	21/2017/NĐ-CP	2017	Chính phủ	Nghị định sửa đổi Nghị định 20/2011/NĐ-CP hướng dẫn Nghị quyết 55/2010/QH12 về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp.
13	Nghị định số 35/2017/NĐ-CP ngày 03 tháng 4 năm 2017	35/2017/NĐ-CP	2017	Chính phủ	Nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước trong Khu kinh tế, Khu công nghệ cao.
14	Nghị định số 53/2017/NĐ-CP ngày 08 tháng 5 năm 2017	53/2017/NĐ-CP	2017	Chính phủ	Nghị định quy định các giấy tờ hợp pháp về đất đai để cấp giấy phép xây dựng.
15	Nghị định số 123/2017/NĐ-CP ngày 14 tháng 11 năm 2017	123/2017/NĐ-CP	2017	Chính phủ	Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước
16	Nghị định số 96/2019/NĐ-CP ngày 19 tháng 12 năm 2019	96/2019/NĐ-CP	2019	Chính phủ	Nghị định quy định về khung giá đất
17	Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19 tháng 11 năm 2019	91/2019/NĐ-CP	2019	Chính phủ	Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai
18	Nghị định số 79/2019/NĐ-CP ngày 26 tháng 10 năm 2019	79/2019/NĐ-CP	2019	Chính phủ	Nghị định sửa đổi Điều 16 Nghị định 45/2014/NĐ-CP quy định về thu tiền sử dụng đất
19	Nghị định số 62/2019/NĐ-CP ngày 11 tháng 7 năm 2019	62/2019/NĐ-CP	2019	Chính phủ	Nghị định sửa đổi Nghị định 35/2015/NĐ-CP về quản lý, sử dụng đất trồng lúa
20	Nghị định số 06/2020/NĐ-CP ngày 03 tháng 01 năm 2020	06/2020/NĐ-CP	2020	Chính phủ	Nghị định sửa đổi Điều 17 Nghị định 47/2014/NĐ-CP của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
21	Nghị định số 41/2020/NĐ-CP ngày 08 tháng 4 năm 2020	41/2020/NĐ-CP	2020	Chính phủ	Nghị định quy về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất
22	Nghị định số 146/2020/NĐ-CP ngày 18 tháng 12 năm 2020	146/2020/NĐ-CP	2020	Chính phủ	Sửa đổi Điều 5 Nghị định số 20/2011/NĐ-CP hướng dẫn Nghị quyết số 55/2010/QH12 về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp
23	Nghị định số 148/2020/NĐ-CP ngày 18 tháng 12 năm 2020	148/2020/NĐ-CP	2020	Chính phủ	Nghị định sửa đổi một số Nghị định hướng dẫn Luật Đất đai
24	Nghị định số 26/2021/NĐ-CP ngày 25 tháng 3 năm 2021	26/2021/NĐ-CP	2021	Chính phủ	Nghị định quy định chi tiết một số điều của Nghị quyết số 132/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc, tồn đọng trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế.
25	Nghị định số 52/2021/NĐ-CP ngày 19 tháng 4 năm 2021	52/2021/NĐ-CP	2021	Chính phủ	Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021.
IV	QUYẾT ĐỊNH CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ
1	Quyết định số 63/2015/QĐ-TTg, ngày 10 tháng 12 năm 2015	63/2015/QĐ-TTg	2015	Chính phủ	Quyết định về chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động bị thu hồi đất
V	THÔNG TƯ
1	Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 5 năm 2014	23/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
2	Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 5 năm 2014	24/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về hồ sơ địa chính
3	Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 5 năm 2014	25/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về bản đồ địa chính
4	Thông tư số 26/2014/TT-BTNMT, ngày 28 tháng 5 năm 2014	26/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định quy trình và Định mức kinh tế - kỹ thuật xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường
5	Thông tư số 28/2014/TT-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2014	28/2014/TT-BTNM	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về thống kê kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất
6	Thông tư số 29/2014/TT-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2014	29/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định chi tiết việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
7	Thông tư số 30/2014/TT-BTNMT ngày 02 tháng 6 năm 2014	30/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về hồ sơ giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất
8	Thông tư số 34/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014	34/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về xây dựng, quản lý, khai thác hệ thống thông tin đất đai
9	Thông tư số 35/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014	35/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về điều tra, đánh giá đất đai
10	Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014	36/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định chi tiết phương pháp xác định giá đất; xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất; định giá đất cụ thể và tư vấn xác định giá đất.
11	Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2014	37/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất
12	Thông tư số 42/2014/TT-BTNMT ngày 29 tháng 7 năm 2014	42/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về Định mức kinh tế - kỹ thuật thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất
13	Thông tư số 47/2014/TT-BTNMT ngày 22 tháng 8 năm 2014	47/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư hướng dẫn việc lập bản đồ hành chính các cấp trong phạm vi cả nước và tổ chức thực hiện việc lập bản đồ hành chính toàn quốc, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
14	Thông tư số 48/2014/TT-BTNMT ngày 22 tháng 8 năm 2014	48/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định việc cắm mốc địa giới hành chính, lập hồ sơ địa giới hành chính các cấp.
15	Thông tư số 49/2014/TT-BTNMT ngày 22 tháng 8 năm 2014	49/2014/TT-BTNMT	2014	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật cắm mốc địa giới hành chính, lập hồ sơ địa giới hành chính các cấp.
16	Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014	76/2014/TT-BTC	2014	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất.
17	Thông tư số 77/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014	77/2014/TT-BTC	2014	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định số 46/2014/NĐ-CP 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước
18	Thông tư số 02/2014/TT-BTC ngày 02 tháng 01 năm 2014	02/2014/TT-BTC	2014	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn về phí và lệ phí thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh
19	Thông tư số 207/2014/TT-BTC ngày 26 tháng 12 năm 2014	207/2014/TT-BTC	2014	Bộ Tài chính	Thông tư quy định về xác định tiền thuê đất đối với công ty nông, lâm nghiệp sử dụng đất vào mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản.
20	Thông tư số 02/2015/TT-BTNMT, ngày 27 tháng 01 năm 2015	02/2015/TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định chi tiết một số điều của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP và Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ
21	Thông tư số 07/2015/TT-BTNMT ngày 26 tháng 02 năm 2015	07/2015/TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định việc việc lập phương án sử dụng đất; lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất; đo đạc, lập bản đồ địa chính; xác định giá thuê đất; giao đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của công ty nông, lâm nghiệp.
22	Thông tư số 09/2015/TT-BTNMT ngày 23 tháng 3 năm 2015	09/2015/TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định định mức kinh tế - kỹ thuật lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
23	Thông tư số 20/2015/TT-BTNMT ngày 20 tháng 4 năm 2015	20/2015/TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về định mức kinh tế kỹ thuật để lập dự toán ngân sách nhà nước phục vụ công tác định giá đất.
24	Thông tư số 60/2015/TT-BTNMT ngày 15 tháng 12 năm 2015	60/2015/TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định kỹ thuật về điều tra, đánh giá đất đai.
25	Thông tư số 61/2015/ TT-BTNMT ngày 15 tháng 12 năm 2015	61/2015/ TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về cấp và quản lý chứng chỉ định giá đất.
26	Thông tư số 75/2015/TT-BTNMT ngày 28 tháng 12 năm 2015	75/2015/TT-BTNMT	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định kỹ thuật về cơ sở dữ liệu đất đai.
27	Thông tư số 02/2015/TT-BTC ngày 05 tháng 01 năm 2015	02/2015/TT-BTC	2015	Bộ Tài chính	Thông tư sửa đổi Thông tư 48/2012/TT-BTC hướng dẫn việc xác định giá khởi điểm và chế độ tài chính trong hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất
28	Thông tư số 74/2015/TT-BTC ngày 15 tháng 05 năm 2015	74/2015/TT-BTC	2015	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn lập dự toán, sử dụng và thanh quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất (Hiệu lực 01/7/2015)
29	Thông tư số 134/2015/TT-BTC ngày 28 tháng 8 năm 2015	134/2015/TT-BTC	2015	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn Quyết định 11/2015/QĐ-TTg về miễn, giảm tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đối với đất ở có nguồn gốc được giao (cấp) không đúng thẩm quyền trước ngày 15/10/1993 tại địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo.
30	Thông tư số 33/2016/TT-BTNMT ngày 07 tháng 11 năm 2016	33/2016/TT-BTNMT	2016	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật điều tra, đánh giá đất đai.
31	Thông tư số 49/2016/TT-BTNMT ngày 28 tháng 12 năm 2016	49/2016/TT-BTNMT		Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về công tác giám sát, kiểm tra, thẩm định và nghiệm thu công trình, sản phẩm trong lĩnh vực quản lý đất đai
32	Thông tư số 18/2016/TT-BTC ngày 21 tháng 01 năm 2016	18/2016/TT-BTC	2016	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 35/2015/NĐ-CP về quản lý, sử dụng đất trồng lúa.
33	Thông tư số 139/2016/TT-BTC ngày 16 tháng 9 năm 2016	139/2016/TT-BTC	2016	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; hoàn trả lại hoặc khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính cho chủ đầu tư khi đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và phương pháp xác định tiền sử dụng đất phải nộp khi người mua, thuê mua được phép bán lại nhà ở xã hội.
34	Thông tư số 332/2016/TT-BTC ngày 26 tháng 12 năm 2016	332/2016/TT-BTC	2016	Bộ Tài chính	Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 76/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính
35	Thông tư số 333/2016/TT-BTC ngày 26 tháng 12 năm 2016	333/2016/TT-BTC	2016	Bộ Tài chính	Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 77/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính
36	Thông tư số 19/2016/TT-BNNPTNT ngày 27 tháng 6 năm 2016	19/2016/TT-BNNPTNT	2016	Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn	Thông tư hướng dẫn chi tiết Điều 4 Nghị định 35/2015/NĐ-CP về quản lý sử dụng đất trồng lúa
37	Thông tư số 01/2017/TT-BTNMT ngày 09 tháng 02 năm 2017	01/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định định mức sử dụng đất xây dựng cơ sở văn hóa, cơ sở y tế, cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở thể dục thể thao.
38	Thông tư số 05/2017/TT-BTNMT ngày 25 tháng 04 năm 2017	05/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về quy trình xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai.
39	Thông tư số 14/2017/TT-BTNMT ngày 20 tháng 7 năm 2017	14/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về định mức kinh tế - kỹ thuật đo đạc lập bản đồ địa chính, đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
40	Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 9 năm 2017	33/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định chi tiết Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06 tháng 01 năm 2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số nghị định quy định chi tiết thi hành Luật đất đai và sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư hướng dẫn thi hành Luật đất đai
41	Thông tư số 35/2017/TT-BTNMT ngày 04 tháng 12 năm 2017	35/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai.
42	Thông tư số 53/2017/TT-BTNMT ngày 04 tháng 10 năm 2017	53/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định ngưng hiệu lực thi hành khoản 5 Điều 6 Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT ngày 29/9/2017 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định ci tiết Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai và sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư hướng dẫn thi hành Luật Đất đai
43	Thông tư số 69/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2017	69/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về quy trình xây dựng, điều chỉnh khung giá đất.
44	Thông tư số 70/2017/TT-BTNMT ngày 29 tháng 12 năm 2017	70/2017/TT-BTNMT	2017	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư về định mức kinh tế - kỹ thuật xây dựng, điều chỉnh khung giá đất.
45	Thông tư số 80/2017/TT-BTC ngày 02 tháng 8 năm 2017	80/2017/TT-BTC	2017	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn việc xác định giá trị quyền sử dụng đất, tiền thuê đất, tài sản gắn liền với đất được hoàn trả khi Nhà nước thu hồi đất và việc quản lý, sử dụng số tiền bồi thường tài sản do Nhà nước giao quản lý sử dụng, số tiền hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất nhưng không được bồi thường về đất.
46	Thông tư số 89/2017/TT-BTC ngày 23 tháng 8 năm 2017	89/2017/TT-BTC	2017	Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn một số điều của Nghị định số 35/2017/NĐ-CP ngày 03 tháng 4 năm 2017 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước trong Khu kinh tế, Khu công nghệ cao.
47	Thông tư số 27/2018/TT-BTNMT ngày 14 tháng 12 năm 2018	27/2018/TT-BTNMT	2018	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư về thống kê, kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất
48	Thông tư số 10/2018/TT-BTC ngày 30 tháng 01 năm 2018	10/2018/TT-BTC	2018	Bộ Tài chính	Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất.
49	Thông tư số 11/2018/TT-BTC ngày 30 tháng 01 năm 2018	11/2018/TT-BTC	2018	Bộ Tài chính	Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 77/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất.
50	Thông tư số 13/2019/TT-BTNMT ngày 07 tháng 8 năm 2019	13/2019/TT-BTNMT	2019	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về Định mức kinh tế - kỹ thuật thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất
51	Thông tư số 18/2019/TT-BTNMT ngày 31 tháng 10 năm 2019	18/2019/TT-BTNMT	2019	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về tiêu chí, chỉ số đánh giá chất lượng dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước về điều tra, thu thập thông tin xây dựng, điều chỉnh khung giá các loại đất
52	Thông tư số 07/2019/TT-BTP ngày 25 tháng 11 năm 2019	07/2019/TT-BTP	2019	Bộ Tư pháp	Thông tư hướng dẫn một số quy định về đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất.
53	Thông tư số 01/2021/TT-BTNMT ngày 12 tháng 04 năm 2021	01/2021/TT-BTNMT	2021	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư quy định về kỹ thuật lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
54	Thông tư số 03/2021/TT-BTNMT ngày 12 tháng 05 năm 2021	03/2021/TT-BTNMT	2021	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư Hướng dẫn nội dung chi tiết phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; lập và phê duyệt phương án sử dụng đất đối với đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện chuyển đổi thành công ty cổ phần
55	Thông tư số 09/2021/TT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2021	09/2021/TT-BTNMT	2021	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đất đai
56	Thông tư số 11/2021/TT-BTNMT ngày 06 tháng 8 năm 2021	11/2021/TT-BTNMT	2021	Bộ Tài nguyên và Môi trường	Thông tư Ban hành Định mức kinh tế - kỹ thuật lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất
VI	THÔNG TƯ LIÊN TỊCH
57	Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP ngày 04 tháng 04 năm 2015	14/2015/TTLT-BTNMT-BTP	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Tư pháp	Thông tư quy định việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất
58	Thông tư liên tịch số 15/2015/TTLT-BTNMT-BNV-BTC ngày 04 tháng 04 năm 2015	15/2015/TTLT-BTNMT-BNV-BTC	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Nội vụ; Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường
59	Thông tư liên tịch số 16/2015/TTLT-BTNMT-BNV-BTC ngày 04 tháng 4 năm 2015	16/2015/TTLT- BTNMT-BNV-BTC	2015	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Nội vụ; Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và cơ chế hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường.
60	Thông tư liên tịch số 09/2016/TTLT-BTP-BTNMT ngày 23 tháng 06 năm 2016	09/2016/TTLT-BTP-BTNMT	2016	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Tư pháp	Thông tư hướng dẫn việc đăng ký thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất
61	Thông tư liên tịch số 87/2016/TTLT-BTC-BTNMT ngày 22 tháng 06 năm 2016	87/2016/TTLT-BTC-BTNMT	2016	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Tài chính	Thông tư hướng dẫn việc thẩm định dự thảo bảng giá đất của Hội đồng thẩm định bảng giá đất, thẩm định phương án giá đất của Hội đồng thẩm định giá đất
62	Thông tư liên tịch số 88/2016/TTLT/BTC-BTNMT ngày 22 tháng 6 năm 2016	88/2016/TTLT/BTC-BTNMT	2016	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Tài chính	Thông tư quy định về hồ sơ và trình tự, thủ tục tiếp nhận, luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai của người sử dụng đất.
63	Thông tư liên tịch số 12/2016/TTLT-BTNMT-BTC ngày 24 tháng 6 năm 2016	12/2016/TTLT-BTNMT-BTC	2016	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Tài chính	Thông tư quy định việc quản lý, cấp phát, tạm ứng và hoàn trả chi phí đo đạc, xác định diện tích đất vi phạm.
64	Thông tư liên tịch số 22/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT ngày 30 tháng 6 năm 2016	22/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT	2016	Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Nông nghiệp và PTNT	Thông tư quy định về loại cây lâu năm được chứng nhận quyền sở hữu.

Thứ tự	LOẠI ĐẤT	Mã	Tổng diện tích các loại đất trong đơn vị hành chính	Diện tích đất theo đối tượng sử dụng	Diện tích đất theo đối tượng quản lý
I	Tổng diện tích đất của đơn vị hành chính (1+2+3)	33.123.056	26.856.744	15.890.467	3.330.684	2.443.210	4.453.970	292.080	45.163	58	2	401.109	6.266.312	4.880.508	4.572	1.381.232
1	Đất nông nghiệp	NNP	27.281.040	24.497.498	15.018.428	2.752.614	1.940.069	4.099.957	285.409	22.807	-	0	378.213	2.783.542	2.142.876	1.155	639.512
*1.1*	*Đất sản xuất nông nghiệp*	*SXN*	*11.505.435*	*11.413.262*	*10.310.419*	*719.381*	*273.524*	*97.758*	*3.750*	*6.026*	.	0	*2.404*	*92.173*	*68.668*	*946*	*22.559*
1.1.1	Đất trồng cây hàng năm	CHN	7.002.710	6.955.258	6.506.077	180.296	195.269	70.297	1.287	628	-	-	1.404	47.452	41.031	495	5.926
1.1.1.1	Đất trồng lúa	LUA	4.146.326	4.132.648	3.993.171	36.227	97.670	4.204	354	12	-	-	1.011	13.677	13.249	194	235
1.1.1.2	Đất trồng cáy hàng năm khác	HNK	2.856.385	2.822.610	2.512.907	144.069	97.599	66.093	933	615	-	-	394	33.775	27.782	301	5.692
1.1.2	Đất trồng cây lâu năm	CLN	4.502.724	4.458.004	3.804.341	539.085	78.254	27.461	2.463	5.398	-	-	1.000	44.721	27.637	451	16.633
*1.2*	*Đất lâm nghiệp*	*LNP*	*14.927.587*	*12.244.070*	*4.014.926*	*1.989.751*	*1.591.329*	*3.976.626*	*281.111*	*14.795*	-	.	*375.533*	*2.683.517*	*2.066.614*	*123*	*616.780*
1.2.1	Đất rừng sản xuất	RSX	7.466.338	6.110.344	3.379.036	1.632.783	447.872	489.570	21.832	13.935	-	-	125.315	1.355.994	1.138.307	121	217.566
1.2.2	Đất rừng phòng hộ	RPH	5.287.320	4.032.164	616.073	335.698	672.460	1.953.805	203.173	757	-	-	250.196	1.255.157	871.108	3	384.046
1.2.3	Đất rừng đặc dụng	RDD	2.173.929	2.101.563	19.816	21.270	470.996	1.533.250	56.106	103	-	-	22	72.366	57.199	-	15.168
*1.3*	*Đất nuôi trồng thủy sản*	*NTS*	*798.537*	*792.137*	*663.865*	*32.073*	*70.905*	*23.376*	*322*	*1.323*	-	-	*273*	*6.400*	*6.173*	70	*157*
*1.4*	*Đất làm muối*	*LMU*	*17.517*	*16.872*	*11.925*	*3.985*	*312*	*267*	5	*377*	-	-	1	*646*	*646*	-	-
*1.5*	*Đất nông nghiệp khác*	*NKH*	*31.964*	*31.158*	*17.293*	*7.424*	*4.000*	*1.930*	*221*	*287*	-	-	2	*806*	*775*	15	16
2	Đất phi nông nghiệp	PNN	3.683.590	1.819.794	694.027	476.687	489.282	112.720	5.533	20.239	58	2	21.245	1.863.797	1.188.698	1.345	673.754
2.1	Đất ở	OCT	695.293	693.636	680.279	11.535	650	568	155	433	-	1	15	1.658	710	729	218
2.1.1	Đất ở tại nông thôn	ONT	544.594	543.633	538.032	4.491	355	378	85	286	-	-	5	962	484	344	133
2.1.2	Đất ở tại đô thị	ODT	150.699	150.003	142.247	7.044	295	190	70	147	-	1	10	696	226	385	85
2.2	Đất chuyên dùng	CDG	1.828.497	899.978	8.162	447.273	349.253	69.029	4.633	19.730	58	1	1.840	928.519	707.357	529	220.633
2.2.1	Đất xây dựng trụ sở cơ quan	TSC	12.576	12.574	-	-	12.574	-	-	-	-	-	-	1	-	1	-
2.2.2	Đất quốc phòng	CQP	243.075	243.044	-	-	243.044	-	-	-	-	-	-	31	31	-	-
2.2.3	Đất an ninh	CAN	52.945	52.944	-	-	52.944	-	-	-	-	-	-	1	1	-	-
2.2.4	Đất xây dựng công trình sự nghiệp	DSN	79.853	77.951	105	5.939	16.175	52.931	1.531	1.140	54	-	76	1.902	1.390	35	477
2.2.5	Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp	CSK	258.982	256.987	6.932	227.983	3.577	837	802	16.847	4	1	4	1.995	370	414	1.212
2.2.6	Đất có mục đích công cộng	CCC	1.181.066	256.477	1.125	213.351	20.939	15.260	2.300	1.743	-	-	1.761	924.589	705.566	79	218.944
2.3	Đất cơ sở tôn giáo	TON	11.523	11.522	6		5	1	29	-	-	-	11.480	1	1	0	0
2.4	Đất cơ sở tín ngưỡng	TIN	6.548	6.538	19	-	2	1	7	-	-	-	6.509	11	9	-	2
2.5	Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, NHT	NTD	103.201	92.884	3.503	1.939	85.257	310	467	34	-	-	1.373	10.317	10.152	28	138
2.6	Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối	SON	745.498	10.997	24	3.836	737	6.222	172	-	-	-	6	734.501	359.370	5	375.126
2.7	Đất có mặt nước chuyên dùng	MNC	241.850	53.396	1.791	11.773	3.336	36.374	58	42	-	-	22	188.454	110.837	10	77.608
2.8	Đất phi nông nghiệp khác	PNK	51.179	50.843	244	331	50.041	214	13	-	-	-	0	336	262	43	31
3	Đất chưa sử dụng	CSD	2.158.426	539.452	178.013	101.383	13.860	241.292	1.137	2.117	-	-	1.651	1.618.974	1.548.935	2.072	67.966
3.1	Đất bằng chưa sử dụng	BCS	223.753	25.226	3.219	15.994	3.294	2.096	18	601	-	-	4	198.527	194.050	1.964	2.512
3.2	Đất đồi núi chưa sử dụng	DCS	1.753.585	505.127	169.892	84.005	10.501	236.447	1.119	1.516	-	-	1.647	1.248.459	1.193.756	108	54.595
3.3	Núi đá không có rừng cây	NCS	181.088	9.100	4.902	1.383	64	2.750	-	-	-	-	-	171.988	161.129	-	10.859
II	Đất có mặt nước ven biển (quan sát)	MVB	59.655	22.110	302	2.303	18.330	918	243	15	-	-	-	37.546	20.808	-	16.738
1	Đất mặt nước ven biển nuôi trồng thủy sản	MVT	32.397	17.929	302	1.224	16.389	-	-	15	-	-	-	14.467	14.426	-	41
2	Đất mặt nước ven biển có rừng	MVR	5.268	2.807	-	-	1.705	860	243	-	-	-	-	2.461	1	-	2.460
3	Đất mặt nước ven biển có mục đích khác	MVK	21.990	1.373	-	1.079	237	58	-	-	-	-	-	20.617	6.381	-	14.237

Thứ tự	Loại đất	Mã	Tổng diện tích các loại đất trong đơn vị hành chính	Diện tích đất theo đối tượng sử dụng	Diện tích đất theo đối tượng quản lý
I	Tổng diện tích đất của đơn vị hành chính (1+2+3)		33.131.713	27.253.651	15.848.334	3.162.157	2.319.583	5.266.357	26.229	42.641	62	1	588.286	5.878.062	4.356.380	27.383	1.494.299
1	Đất nông nghiệp	NNP	27.986.390	25.026.073	15.053.333	2.561.150	1.792.942	5.034.082	23.348	22.050	-	0	539.168	2.960.317	2.204.142	15.022	741.153
*1.1*	*Đất sản xuất nông nghiệp*	*SXN*	*11.746.456*	*11.601.967*	*10.570.270*	*669.113*	*217.607*	*133.793*	*1.558*	*5.992*	-	0	*3.634*	*144.489*	*103.194*	*8.206*	*33.090*
1.1.1	Đất trồng cây hàng năm	CHN	6.784.212	6.715.124	6.339.444	138.593	159.228	74.562	113	827	-	-	2.356	69.088	59.541	3.194	6.353
1.1.1.1	Đất trồng lúa	LUA	3.922.099	3.898.778	3.781.327	29.217	82.551	4.400	74	-		-	1.209	23.322	20.427	2.497	397
1.1.1.2	Đất trồng cây hàng năm khác	HNK	2.862.113	2.816.346	2.558.117	109.377	76.677	70.163	38	827		-	1.147	45.767	39.114	697	5.956
1.1.2	Đất trồng cây lâu năm	CLN	4.962.244	4.886.843	4.230.826	530.520	58.379	59.231	1.445	5.165		0	1.278	75.401	43.653	5.012	26.736
*1.2*	*Đất lâm nghiệp*	*LNP*	*15.381.113*	*12.574.027*	*3.752.574*	*1.848.487*	*1.504.411*	*4.897.137*	*21.596*	*14.632*	-	-	*535.190*	*2.807.087*	*2.093.156*	*6.317*	*707.614*
1.2.1	Đất rừng sản xuất	RSX	7.975.105	6.410.010	3.281.748	1.506.511	632.079	729.769	8.975	14.241		-	236.687	1.565.095	1.255.687	5.146	304.261
1.2.2	Đất rừng phòng hộ	RPH	5.111.918	3.967.184	460.862	325.463	490.327	2.387.420	11.509	391		-	291.213	1.144.734	805.861	1.171	337.703
1.2.3	Đất rừng đặc dụng	RDD	2.294.090	2.196.833	9.964	16.513	382.005	1.779.948	1.112	-		-	7.290	97.257	31.607	-	65.650
*1.3*	*Đất nuôi trồng thủy sản*	*NTS*	*786.002*	*778.107*	*688.259*	*22.120*	*65.490*	*1.139*	32	*728*		-	*338*	*7.895*	*7.100*	*469*	*326*
*1.4*	*Đất làm muối*	*LMU*	*15.637*	*15.333*	*10.133*	*4.319*	*556*	*136*	-	*188*		-	0	*304*	*304*	-	-
*1.5*	*Đất nông nghiệp khác*	*NKH*	*57.182*	*56.640*	*32.097*	*17.110*	*4.878*	*1.877*	*162*	*510*		-	6	*542*	*389*	30	*123*
2	Đất phi nông nghiệp	PNN	3.914.508	1.996.888	743.486	574.723	507.943	124.510	2.872	20.450	62	1	22.840	1.917.620	1.189.672	3.407	724.542
*2.1*	*Đất ở*	*OTC*	*749.925*	*748.170*	*729.879*	*16.820*	*639*	*344*	31	*442*	-	1	14	*1.754*	*700*	*871*	*184*
2.1.1	Đất ở tại nông thôn	ONT	564.597	563.545	556.592	6.107	378	130	19	311	-	0	8	1.052	468	471	114
2.1.2	Đất ở tại đô thị	ODT	185.327	184.625	173.288	10.713	261	214	12	131	-	1	6	703	233	400	70
*2.2*	*Đất chuyên dùng*	*CDG*	*1.998.204*	*992.710*	*8.400*	*531.489*	*347.881*	*80.795*	*2.585*	*19.980*	62	-	*1.518*	*1.005.494*	*748.843*	*2.262*	*254.389*
2.2.1	Đất xây dựng trụ sở cơ quan	TSC	13.084	12.997	-	-	12.997	-	-	-	-	-	-	86	37	15	35
2.2.2	Đất quốc phòng	CQP	243.111	243.105	-	-	243.105	-	-	-	-	-	-	6	-	0	5
2.2.3	Đất an ninh	CAN	52.642	52.642	-	-	52.642	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
2.2.4	Đất xây dựng công trình sự nghiệp	DSN	90.771,44	88.263	62	8.335	16.807	60.747	1.225	885	61	-	142	2.508	1.929	38	541
2.2.5	Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp	CSK	309.593	306.619	8.126	276.577	2.621	812	566	17.915	1	-	1	2.974	910	1.630	434
2.2.6	Đất có mục đích công cộng	CCC	1.289.004	289.083	211	246.577	19.709	19.236	795	1.180	0	-	1.375	999.921	745.967	579	253.374
*2.3*	*Đất cơ sở tôn giáo*	*TON*	*13.195*	*13.193*	-	0	13	1	2	-	-	-	*13.177*	2	0	-	2
*2.4*	*Đất cơ sở tín ngưỡng*	*TIN*	*7.154*	*7.143*	9	-	13	0	0	-	-	-	*7.120*	12	11	-	1
*2.5*	*Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, NHT*	*NTD*	*106.991*	*106.879*	*3.398*	*3.250*	*98.945*	97	*193*	14	-	-	*981*	*112*	-	0	*112*
*2.6*	*Đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối*	*SON*	*751.862,51*	*12.549*	*152*	*5.092*	*664*	*6.625*	13	2	-	-	1	*739.313*	*323.109*	37	*416.167*
*2.7*	*Đất có mặt nước chuyên dùng*	*MNC*	*235.842*	*65.206*	*1.268*	*17.538*	*9.743*	*36.589*	28	12	-	-	28	*170.636*	*116.766*	*210*	*53.660*
*2.8*	*Đất phi nông nghiệp khác*	*PNK*	*51.334*	*51.038*	*378*	*534*	*50.046*	59	21	-	-	-	0	*296*	*242*	27	27
3	Đất chưa sử dụng	CSD	1.230.815	230.690	51.515	26.283	18.697	107.765	9	142	-	-	26.278	1.000.126	962.567	8.955	28.604
3.1	Đất bằng chưa sử dụng	BCS	192.575	3.044	338	2.125	338	204	-	39	-	-	0	189.531	184.504	3.480	1.548
3.2	Đất đồi núi chưa sử dụng	DCS	917.853	206.942	47.235	23.323	3.267	106.728	9	102	-	-	26.278	710.912	678.530	5.475	26.907
3.3	Núi đá không có rừng cây	NCS	120.387	20.704	3.943	836	15.092	834	-	-	-	-	-	99.683	99.533	-	150
II	Đất có mặt nước ven biển (quan sát)	MVB	406.338	36.177	3.831	2.831	28.491	762	245	15	-	-	-	370.161	340.414	-	29.747
1	Đất mặt nước ven biển nuôi trồng thủy sản	MVT	24.281	22.135	3.831	2.144	16.145	-	-	15	-	-	-	2.146	1.827	-	319
2	Đất mặt nước ven biển có rừng ngập mặn	MVR	5.257	2.593	-	-	1.996	354	243	-	-	-	-	2.664	1	-	2.663
3	Đất mặt nước ven biển có mục đích khác	MVK	376.800	11.449	-	687	10.351	408	3	-	-	-	-	365.351	338.585	-	26.765

STT	Chỉ tiêu	Diện tích (ha)	Tỷ lệ thực hiện (%)
1	Đất nông nghiệp	26.226,40	27.038,09	27.983,26	103,50
	Trong đó:
1.1	Đất trồng lúa	4.120,18	3.760,39	3.917,25	104,17
	Trong đó: Đất chuyên trồng lúa nước	3.297,49	3.128,96	3.176,20	101,51
1.2	Đất rừng phòng hộ	5.795,47	4.618,44	5.118,55	110,83
1.3	Đất rừng đặc dụng	2.139,20	2.358,87	2.293,77	97,24
1.4	Đất rừng sản xuất	7.431,80	9.267,94	7.992,34	86,24
1.5	Đất làm muối	17,86	14,50	15,58	107,45
1.6	Đất nuôi trồng thủy sản	689,83	767,96	787,91	102,60
2	Đất phi nông nghiệp	3.705,07	4.780,24	3.931,11	82,24
	Trong đó:
2.1	Đất quốc phòng	289,38	340,96	243,16	71,32
2.2	Đất an ninh	48,55	71,14	52,71	74,09
2.3	Đất khu công nghiệp	71,99	191,42	90,83	47,45
2.4	Đất phát triển hạ tầng cấp quốc gia	1.181,42	1.561,39	1.358,58	87,01
	Trong đó:
-	Đất xây dựng cơ sở văn hóa	15,36	27,82	25,38	91,23
-	Đất xây dựng cơ sở y tế	5,78	10,98	7,42	67,58
-	Đất xây dựng cơ sở giáo dục - đào tạo	41,22	68,48	48,91	71,42
-	Đất xây dựng cơ sở thể dục thể thao	16,28	46,81	19,96	42,64
2.5	Đất có di tích, danh thắng	17,32	35,19	16,45	46,75
2.6	Đất bãi thải, xử lý chất thải	7,87	21,91	8,17	37,29
2.7	Đất ở tại đô thị	133,75	199,13	190,29	95,56
3	Đất chưa sử dụng
1	Đất chưa sử dụng còn lại	3.164,27	1.310,36	1.219,75	93,09
2	Diện tích đưa vào sử dụng		1.853,52	1.944,52	104,91
4	Đất khu công nghệ cao*	3,63	3,63	3,63	100,00
5	Đất khu kinh tế*	1.519,67	1.582,96	1.613,55	101,93
6	Đất đô thị*	1.517,15	1.941,74	2.028,07	104,45

STT	Đơn vị hành chính	Năm 2013	Năm 2020
Cả nước	4,751,241	1,774,133
Miền Núi và Trung du phía Bắc	1,492,420	626,763
01	Hà Giang	97,354	5,370
02	Tuyên Quang	68,523	17,324
03	Cao Bằng	47,321	85,336
04	Lạng Sơn	65,063	194,537
05	Bắc Cạn	110,022	49,493
06	Thái Nguyên	60,867	14,967
07	Điện Biên	252,894	19,703
08	Lai Châu	210,957	47,734
09	Hòa Bình	67,039	17,454
10	Lào Cai	50,218	46,029
11	Yên Bái	81,451	50,844
12	Quảng Ninh	158,248	25,141
13	Sơn La	68,281	29,341
14	Phú Thọ	63,712	21,770
15	Bắc Giang	90,470	1,720
Đồng Bằng Sông Hồng	292,464	109,456
01	Hà Nội	54,012	35,195
02	Hải Phòng	15,247	13,463
03	Hải Dương	17,527	4,135
04	Hưng Yên	41,716	11,718
05	Hà Nam	7,746	6,780
06	Nam Định	29,756	7,634
07	Thái Bình	27,765	6,263
08	Ninh Bình	37,988	14,590
09	Vĩnh Phúc	45,021	6,118
10	Bắc Ninh	15,686	3,562
Bắc Trung Bộ và duyên hải Miền Trung	1,591,529	477,554
01	Thanh Hóa	133,571	53,825
02	Nghệ An	443,100	97,162
03	Hà Tĩnh	91,639	45,957
04	Quảng Bình	36,665	32,928
05	Quảng Trị	39,153	33,381
06	Thừa Thiên Huế	133,111	7,843
07	Đà Nẵng	33,959	1,965
08	Quảng Nam	201,005	38,906
09	Quảng Ngãi	159,427	20,067
10	Bình Định	92,555	27,726
11	Phú Yên	95,435	33,708
12	Khánh Hòa	38,160	25,698
13	Ninh Thuận	31,140	21,991
14	Bình Thuận	62,610	36,397
Tây Nguyên	827,926	339,608
01	Kon Tum	77,090	19,730
02	Gia Lai	262,751	122,724
03	Đắk Nông	100,584	48,111
04	Đắk Lắk	255,898	73,965
05	Lâm Đồng	131,602	75,078
Đông Nam Bộ	331,002	91,767
01	Đồng Nai	44,383	40,083
02	Bình Dương	12,026	341
03	Bình Phước	151,861	15,176
04	Tây Ninh	61,209	13,895
05	Thành phố Hồ Chí Minh	39,634	18,857
06	Bà Rịa - Vũng Tàu	21,889	3,415
Đồng bằng Sông Cửu Long	215,900	128,985
01	Long An	33,429	10,828
02	Tiền Giang	7,601	5,401
03	Bến Tre	14,294	4,498
04	Đồng Tháp	5,192	58
05	Vĩnh Long	2,722	1,417
06	Trà Vinh	11,140	2,276
07	Hậu Giang	4,739	3,310
08	Cần Thơ	3,603	248
09	Sóc Trăng	12,762	341
10	An Giang	10,142	10,616
11	Kiên Giang	68,855	51,194
12	Bạc Liêu	4,229	2,288
13	Cà Mau	37,194	36,509

[1] Trong các năm từ 2014 - 2016, tổ chức 14 hội nghị, với tổng số cán bộ tham gia là 2.289 đại biểu để tuyên truyền, phổ biến các nội dung mới của Luật Đất đai 2013 cho các đối tượng là cáo báo cáo viên cấp Trung ương, cán bộ của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Quản lý đất đai và các báo cáo viên, cán bộ của 63 Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

[2] Đã biên dịch Sổ tay hỏi đáp về pháp luật đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số sang 3 thứ tiếng dân tộc thiểu số là Mông, Ê đê và Khmer để phục vụ công tác phổ biến pháp luật đất đai cho đồng bào. Bên cạnh đó, đã xây dựng 04 bộ phim tuyên truyền, phổ biến pháp luật đất đai, được phát sóng trên Kênh truyền hình Quốc hội; 48 phóng sự, 32 chuyên mục, 24 chương trình và 4 buổi tọa đàm chuyên đề phổ biến về chính sách, pháp luật đất đai trên Đài Tiếng nói Việt Nam; 104 bài báo, phóng sự và 16 trang chuyên đề trên Báo Tài nguyên và Môi trường.

[3] Tổng hợp báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố về tình hình thi hành Luật Đất đai

[4] Quyết định số 1892/QĐ-TTg ngày 14 tháng 12 năm 2012 của Chính phủ.

[5] Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì thực hiện dự án Tổng Điều tra đánh giá tài nguyên đất đai toàn quốc (Hợp phần I: Điều tra, đánh giá đất đai của cả nước, các vùng kinh tế - xã hội).

[6] Quy hoạch đến năm 2020 diện tích đất hạ tầng là 1,561 triệu ha, đất khu công nghiệp là 0,191 triệu ha, đất.

[7] Theo Nghị quyết số 134/2016/QH13 của Quốc hội quy hoạch đến năm 2020 diện tích đất trồng lúa là 3,76 triệu ha, diện tích đất chuyên trồng lúa là 3,128 triệu ha; diện tích đất rừng phòng hộ 4,618 triệu ha; đất rừng đặc dụng là 2,358 triệu ha.

[8] Đến năm 2020 đất lâm nghiệp là 16,245 triệu ha, trong đó đất rừng phòng hộ là 4,618 triệu ha; đất rừng đặc dụng là 2,359 triệu ha, đất rừng sản xuất là 9,268 triệu ha.

[9] Văn bản số 1004/TTg-KTN và số 1005/TTg-KTN ngày 30/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ đã điều chỉnh tăng 10.896 ha chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp cho các tỉnh, gồm: Cao Bằng 100 ha, Bắc Kạn 51 ha, Bắc Giang 1.155 ha, Sơn La 240 ha, Vĩnh Phúc 400 ha, Quảng Trị 500 ha, Đồng Nai 6.500 ha, Bình Phước 1.375 ha, Bà Rịa - Vũng Tàu 500 ha, Tây Ninh 75 ha; tăng 5.174 ha chỉ tiêu sử dụng đất ở tại đô thị đối với các tỉnh, gồm: Cao Bằng 150 ha, Lạng Sơn 51 ha, Bắc Giang 1.631 ha, Sơn La 150 ha, Vĩnh Phúc 180 ha, Quảng Ninh 1.512 ha, Quảng Bình 50 ha, Bình Phước 1.000 ha, Tây Ninh 300 ha, Bến Tre 50 ha, Hậu Giang 100 ha.

[10] Theo Báo cáo của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, sau 7 năm thực hiện Luật Đất đai Nhà nước đã giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cho 76.105 dự án, với tổng diện tích 1.330,69 nghìn ha; trong đó: giao đất không thu tiền sử dụng đất cho 23.061 dự án, với diện tích 349,17 nghìn ha chiếm 26,24%; giao đất có thu tiền sử dụng đất cho 13.208 dự án, với diện tích là 8,82 nghìn ha, chiếm 0,66%; cho thuê đất 16.455 dự án, với tổng diện tích là 960,09 nghìn ha, chiếm 72,15% (trong đó: cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê là 1.561 dự án, với diện tích là 12,69 nghìn ha, chiếm 0,95%; cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm là 13.063 dự án, với diện tích là 942,09 nghìn ha, chiếm 70,8%); cho phép chuyển mục đích sử dụng đất 23.381 dự án, với diện tích là 12,61 nghìn ha, chiếm 0,95%.

[11] Theo Báo cáo của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, sau 7 năm thực hiện Luật Đất đai Nhà nước đã giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất 53.955,15 ha thu được 260.964, 26 tỷ đồng, kết quả cụ thể như sau: năm 2014 đấu giá 5.053,97 ha, thu được 22.224,77 tỷ đồng; năm 2015 đấu giá 1.171,62 ha thu được 38.498,59 tỷ đồng; năm 2016 đấu giá 1.024,21 ha thu được 37.321,13 tỷ đồng; năm 2017 đấu giá 976,74 ha, thu được 40.653,5 tỷ đồng; năm 2018 đấu giá 12.273,18 ha thu được 43.437,76 tỷ đồng; năm 2019 đấu giá 2.289,64 ha thu được 34.525,43 tỷ đồng; năm 2020 đấu giá 27.467,18 ha thu được 43.186,69 tỷ đồng.

[12] (i) Tỉnh Hà Nam đã quy hoạch 6 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích 666,87 ha; trong đó diện tích đã tích tụ, tập trung đất đai và cho các doanh nghiệp thuê lại quyền sử dụng đất là 206,44/226,41 ha. (ii) Tỉnh Thái Bình tích tụ, tập trung được diện tích 7.997,52 ha đất nông nghiệp (trong đó: tích tụ sản xuất lúa là 3.753,18 ha, sản xuất rau màu và cây dược liệu là 595,76 ha (diện tích tập trung, tích tụ từ 02 ha trở lên là 3.726,42 ha; từ 05 ha trở lên là 2.220,26 ha; từ 10 ha trở lên là 1.398,28 ha); 451,3 ha đất tích tụ cho phát triển chăn nuôi (có 2 Công ty thuê đất chăn nuôi từ 14,2ha đến 40,25 ha), 3.197,28 ha diện tích đất nuôi trồng thủy sản (Quy mô từ 1 - 5 ha có 272 tổ chức và cá nhân; quy mô từ 5 ha trở lên có 273 tổ chức và cá nhân; Hình thức tích tụ chính là thuê đất, điển hình như: Công ty Geleximco 342,5 ha, Công ty Minh Phú 105 ha bãi triều)). (iii) An Giang có diện tích đất tự nhiên 353.668 ha, trong đó diện tích đất nông nghiệp 298.560 ha. Diện tích đất canh tác/hộ gần 0,9 ha/hộ (trong đó diện tích đất nông nghiệp 298.560 ha với hơn 20 doanh nghiệp. (iv) Đồng Tháp có tổng diện tích đất nông nghiệp 273.380 ha, bình quân mỗi hộ nông nghiệp có 0,8 ha đất sản xuất nông nghiệp. Nhìn chung, phần lớn các hộ ở Đồng Tháp sản xuất với quy mô nhỏ lẻ (có đến 35,3% hộ nông dân sản xuất lúa có diện tích dưới 0,5 ha/hộ, chỉ 14,0% hộ nông dân có diện tích trên 2 ha/hộ, quy mô của các hợp tác xã và các doanh nghiệp thuê đất để sản xuất là 50 ha). (v) Tỉnh Lâm Đồng đã phát triển sản xuất theo hướng canh tác tập trung, cụ thể: 7 dự án nông nghiệp công nghệ cao với tổng diện tích 1.918 ha; có khoảng 945 trang trại, trong đó: có 534 trang trại chăn nuôi, 368 trang trại trồng trọt, 43 trang trại tổng hợp và 02 trang trại thủy sản. Tổng số lao động làm việc thường xuyên là 3.113 người, bình quân 4 lao động/trang trại (diện tích đất bình quân là 8,15ha đối với trang trại trồng trọt và 1,85ha đối với trang trại chăn nuôi); 30 chuỗi rau, quả/1.562 hộ/2.583 ha, (trung bình 1 hộ là 1,65 ha)sản lượng 271.610 tấn; 17 chuỗi chè/117 hộ/694,08 ha (trung bình là 5,83ha/1 hộ), 03 chuỗi hoa/117 hộ/196 ha (trung bình là 1,68ha/1 hộ).

[13] Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Nhà nước đã thu hồi 1.179.879,78 ha đất để thực hiện 25.362 dự án, trong đó: thu hồi 109.402,8 ha đất để thực hiện 930 dự án cho mục đích quốc phòng, an ninh; 1.070.476,98 ha đất để thực hiện 24.432 dự án phát triển kinh tế - xã hội.

[14] Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến nay đã có 3.691 dự án với diện tích là 105,86 nghìn ha đất thực hiện theo phương thức thỏa thuận với người sử dụng đất để thực hiện (trong đó có 3.395 dự án đã thỏa thuận được chiếm tỷ lệ 99,73% và 296 dự án không triển khai được dự án do chưa thỏa thuận được hết diện tích đất chiếm tỷ lệ 38,92%), trong đó có 25/63 tỉnh, thành phố không có trường hợp không triển khai được dự án do chưa thỏa thuận được hết diện tích đất, có 11 tỉnh, thành phố còn vướng mắc không triển khai được dự án do chưa thỏa thuận được hết diện tích đất, dao động từ 1,33% đến 8,75 % số hộ chưa thỏa thuận được trên tổng số 12.966 hộ gia đình, cá nhân.

[15] Theo báo cáo của 63 tỉnh, sau hơn 07 năm thi hành Luật Đất đai, đã thực hiện: (i) bồi thường về đất: bằng đất với diện tích 17.375,54 ha, bằng tiền (là chủ yếu) với 218.416,70 tỷ đồng; (ii) bồi thường về tài sản gắn liền với đất: bằng tiền là 183.913,17 tỷ đồng; (iii) hỗ trợ bằng tiền là 75.855,05 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là hỗ trợ đào tạo nghề, tìm kiếm việc làm (66,02%) và hỗ trợ khác (17,59%).

[16] Theo báo cáo của Bộ Xây dựng có 40 tỉnh, thành phố báo cáo việc bố trí tái định cư được thực hiện bằng việc giao nhà ở, gồm: việc bố trí tái định cư nhà ở cho thấy mới có khoảng trên 43.000 căn nhà ở tái định cư do Nhà nước trực tiếp đầu tư xây dựng (trong đó tập chung chủ yếu tại một số tỉnh, thành phố như Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 24.000 căn, Khánh Hòa khoảng 11.147 căn, Nghệ An 1.350 căn, riêng Hà Nội báo cáo có 1,1 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở tái định cư). Còn lại hầu hết các địa phương thực hiện tái định cư bằng phương thức bố trí đất nền trong dự án (Thành phố Hồ Chí Minh bố trí khoảng 15.000 lô, Hải Phòng là 4.700 lô, Cần Thơ là 1.471 lô, Quảng Ninh là 5.000 lô...). Như vậy, có thể thấy việc tái định cư được thực hiện chủ yếu bằng giao đất ở, việc tái định cư bằng nhà ở chỉ được thực hiện tại các đô thị hạn chế về quỹ đất ở.

[17] Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Sơn La, Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hà Nội, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Cà Mau, Sóc Trăng, Cần Thơ và Kiên Giang.

[18] Đã kết nối, liên thông, trao đổi thông tin điện tử giữa cơ quan đăng ký đất đai với cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai với người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đã được triển khai hơn 90 huyện.

[19] (i) Tiền sử dụng đất khi được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất mà phải nộp tiền sử dụng đất; (ii) Tiền thuê đất khi được Nhà nước cho thuê; (iii) Thuế sử dụng đất; (iv) Thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất; (v) Tiền thu từ việc xử phạt vi phạm pháp luật về đất đai; (vi) Tiền bồi thường cho Nhà nước khi gây thiệt hại trong quản lý và sử dụng đất đai; (vii) Phí và lệ phí trong quản lý, sử dụng đất đai

[21] Điều 113 đến Điều 118 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017.

[22] Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân.

[23] Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế.

[24] Năm 2013 là 69 tỷ, năm 2014 là 61 tỷ, năm 2015 là 57 tỷ, năm 2016 là 60 tỷ, năm 2017 là 39 tỷ, năm 2018 là 28 tỷ, năm 2019 là 20 tỷ và năm 2020 còn 6 tỷ.

[25] Theo Báo cáo số 5382/BTC-QLCS ngày 24/5/2021 của Bộ Tài chính tổng hợp nguồn thu từ đất đai năm 2013 là 63.681 tỷ đồng (chiếm 7,80% tổng thu NSNN năm 2013); năm 2014 là 69.580 tỷ đồng (chiếm 8,89% tổng thu NSNN năm 2014); năm 2015 là 102.045 tỷ đồng (chiếm 11,20% tổng thu NSNN năm 2015); năm 2016 là 145.801 tỷ đồng (chiếm 14,37% tổng thu NSNN năm 2016); năm 2017 là 185.957 tỷ đồng (chiếm 15,34% tổng thu NSNN năm 2017); năm 2018 là 218.699 tỷ đồng (chiếm 16,58% tổng thu NSNN năm 2018); năm 2019 là 232.689 tỷ đồng (chiếm 16,49% tổng thu NSNN năm 2019); năm 2020 là 254.854 tỷ đồng (chiếm 16,85% tổng thu NSNN năm 2020).

[26] Theo báo cáo của 63 tỉnh, thành phố, từ khi Luật Đất đai có hiệu lực đến nay, cả nước có 3.177.936 giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất với trên 23.292,46 nghìn ha; 81.829 giao dịch cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất với 7.156,29 ha; 4.117.482 giao dịch thế chấp quyền sử dụng đất với 39.858,05 nghìn ha; 65.446 giao dịch chuyển đổi đất nông nghiệp với 45.093,27 ha; 11.106 giao dịch góp vốn bằng quyền sử dụng đất với trên 4.349,97 ha; 917.850 giao dịch tặng cho quyền sử dụng đất với 11.776,85 nghìn ha và 442.214 giao dịch thừa kế quyền sử dụng đất với 7.327,66 nghìn ha.

[27] Quyết định số 1839/QĐ-BTNMT ngày 27/8/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường; Quyết định số 2555/QĐ-BTNMT ngày 20/10/2017.

[28] Trong giai đoạn từ 2013-2020, cơ quan hành chính các cấp đã tiếp 2.361.157 lượt công dân với tổng số 2.250.443 người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh với 1.423.418 vụ việc trong đó số vụ việc khiếu nại liên quan đến đất đai là 419.202 vụ việc (chiếm 81,6% số vụ việc khiếu nại); tiếp nhận 2.180.665 đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, trong đó số đơn khiếu nại liên quan đến đất đai là 324.241 đơn (chiếm 62,9 % tổng số đơn khiếu nại); giải quyết 195.592 đơn khiếu nại với 176.529 vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền .

Qua công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước 2.902 tỷ đồng, trên 326 ha đất, trả lại cho công dân 866 tỷ đồng, trên 458 ha đất; trả lại quyền lợi cho 11.629 người, kiến nghị xử lý hành chính 839 người, chuyển cơ quan điều tra 47 vụ, 192 đối tượng.

[29] Thực hiện Luật Tố cáo 2018, Nghị định số 31/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019, Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị, Quyết định số 1849/QĐ-TTg ngày 27/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ, Kế hoạch số 363/KH-TTCP ngày 20/3/2019 hướng dẫn các địa phương thực hiện kế hoạch kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài. Đến nay, Tổ Công tác của Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp làm việc tại 10 tỉnh, thành phố, chỉ đạo giải quyết 24 vụ việc. Gồm: Hà Nội (04 vụ việc), Đà Nẵng (01), Đắk Lắk (01), Tiền Giang (01), Đồng Tháp (02), An Giang (06), Hưng Yên (01), Hải Dương (02), thành phố Hồ Chí Minh (05), Lào Cai (01).

[30] Theo Báo cáo của Chính phủ trước Quốc hội hàng năm về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo thì tỉ lệ khiếu nại về đất đai qua các năm như sau (2009 là 61%, 2010 là 69,9%, 2011 là 79%, 2012 là 74,7% và năm 2013 là 56,5%. Sau khi có Luật Đất đai 2013 thì năm 2014 là 68,2%, 2015 là 69,5%, 2016 là 65,8%, 2017 là 60,4% và 2018 là 61,8%).

Theo Báo cáo của Trụ sở tiếp công dân của Trung ương Đảng và Nhà nước tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh thì tỉ lệ, số lượt tiếp, số đơn khiếu nại về đất đai qua các năm như sau: (1) Qua tiếp công dân 2010 là 58,2% (số lượt 2.746 tiếp), 2011 là 58,47% (2.595 lượt), 2012 là 65,2% (2.568 lượt), 2013 là 66,6% (3.300 lượt). Sau khi có Luật Đất đai 2013 thì năm 2014 là 60,15% (4.240 lượt), 2015 là 59,9% (3.938 lượt), 2016 là 63,67% (3.588 lượt), 2017 là 64,3% (2.513 lượt) và 2018 là 58,7% (2.328 lượt). (2) Qua xử lý đơn thư 2010 là 78,7% (4.206 đơn), 2011 là 76,9% (3.546 đơn), 2012 là 74,8% (3.166 đơn), 2013 là 74% (4.146 đơn). Sau khi có Luật Đất đai 2013 thì năm 2014 là 64,6% (2.828 đơn), 2015 là 68% (2.762 đơn), 2016 là 65,5% (2.170 đơn), 2017 là 62,5% (1.972 đơn) và 2018 là 65,5% (2.358 đơn).

[31] Báo cáo số 47/BC-TA ngày 20 tháng 10 năm 2020 của Chánh án Toà án nhân dân Tối cao về công tác của các toà án trong nhiệm kỳ quốc hội khóa XIV.

[32] Một số cuộc thanh tra về đất đai được Thanh tra Chính phủ thanh tra trong thời gian qua như: (1) thanh tra các dự án đầu tư trên Bán đảo Sơn Trà và Dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước (TP. Đà Nẵng); (2) thanh tra công tác cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch; (3) thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD); (4) thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn tài sản tại Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) và một số đơn vị thành viên; (5) thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ tại Tập đoàn Công nghiệp Than Khoáng sản Việt Nam và một số đơn vị thành viên; (6) thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản, cổ phần hóa, thoái vốn và tái cơ cấu tại Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam; (7) thanh tra công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác; (8) thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong việc xác định giá bán và tổ chức bán đấu giá Công ty TNHH MTV xuất khẩu nông sản thực phẩm Hà Nội; (9) thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng đất đai, trong đó có đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh; (10) Kiểm tra, rà soát việc chấp hành quy định của pháp luật trong quản lý quy hoạch, giao đất, thực hiện đầu tư các dự án thuộc khu tái định cư Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh; (11) thanh tra một số nội dung đối với Dự án nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 và việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất tại số 69 Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội; (12) các cuộc thanh tra chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai, về công tác quy hoạch, quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn các tỉnh Vĩnh Long, Bình Dương, Sóc Trăng, An Giang, Hậu Giang, Đồng Tháp, Trà Vinh, Quảng Ngãi, Phú Yên, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng…

[33] Từ năm 2013 đến năm 2020, Thanh tra Chính phủ đã theo dõi 43 Kết luận thanh tra có liên quan đến việc quản lý và sử dụng đất đai, trong đó có 09 Kết luận thanh tra có kiến nghị thu hồi đất với tổng diện tích là 4.829,04 ha. Đến nay các cơ quan, đơn vị đã thực hiện thu hồi được 4.684,63 ha, đạt tỷ lệ 97%. Riêng giai đoạn từ năm 2013-2018, Thanh tra Chính phủ thực hiện 04 kết luận thanh tra thu hồi về ngân sách nhà nước, xử lý khác về kinh tế là hơn 223 tỷ đồng (đạt 14%), xử lý hành chính 35 tập thể, 39 cá nhân.

[34] Bao gồm: Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Cạn, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Lai Châu, Điện Biên, Hải Dương, Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Gia Lai, Đắc Nông, Lâm Đồng, TP Hồ Chí Minh, Vĩnh Long.

[35] Doanh thu năm 2016 của một số tỉnh, thành phố đạt khá cao như: Hà Nội đạt 246 tỷ đồng, Bình Dương đạt 160 tỷ đồng, Vĩnh Long đạt 18 tỷ đồng, Đồng Nai đạt trên 100 tỷ đồng, Thừa Thiên - Huế đạt trên 50 tỷ đồng...

[36] Giai đoạn năm 2013 đến năm 2020, ngành Thanh tra cả nước đã triển khai 2.677 cuộc thanh tra về lĩnh vực đất đai, phát hiện vi phạm số tiền 2.098.011 triệu đồng, 22.905 ha đất; đã kiến nghị thu hồi 1.502 tỷ đồng, 6.499 ha đất; kiến nghị, xử lý khác 595.260 triệu đồng, 16.456 ha đất; kiến nghị xử lý hành chính đối với 2.774 tập thể và 13.260 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 84 vụ việc, 41 đối tượng.

^{^[37]} Theo quy định của Luật Quy hoạch và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch thì trong hệ thống quy hoạch quốc gia chỉ có quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia; quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh thì tích hợp vào quy hoạch tỉnh; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thì thực hiện trên bản đồ tỷ lệ nhỏ, không đủ chi tiết đến từng thửa đất.

^{^[38]} Công tác dự báo chưa tính hết sự biến động của thị trường quyền sử dụng đất, năng lực, khả năng thực hiện của các chủ đầu tư.

^{^[39]} Quy định về việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mới chỉ phản ánh diện tích đất đai dựa trên nhu cầu sử dụng của các ngành và các địa phương theo chỉ tiêu diện tích đất, chưa quy định theo hướng dẫn phân vùng để bảo đảm đồng bộ với các quy hoạch khác.

[40] Theo báo cáo của các tỉnh, thành phố, tổng diện tích thực hiện giao đất, cho thuê đất thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là 53.844,89 ha thu được 260.964,26 tỷ đồng, thông qua đấu thầu dự án có sử dụng đất là 2.080,25 ha thu được 2.755,89 tỷ đồng, không thông qua đấu giá quyền qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất là 169.094,20 ha thu được 236.576,86 tỷ đồng.

^{^[41]} Báo cáo tổng kết tình hình thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW số 599/BC-KTNN ngày 10/6/2021 của Kiểm toán Nhà nước.

^{^[42]} Báo cáo tổng kết tình hình thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW số 599/BC-KTNN ngày 10/6/2021 của Kiểm toán Nhà nước.

^{^[43]}Theo Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn: (i) về diện tích đất bị lấn chiếm, tổng diện diện tích đất tại 3 Tập đoàn, Tổng công ty (Tập đoàn Cao su, Tổng Công ty Lâm nghiệp, Tổng Công ty Chè) bị lấn chiếm là 19.855,72 ha, trong đó, chưa giải quyết dứt điểm là 18.241,61 ha. (ii) về diện tích đất đai bị chồng lấn, tranh chấp: Tổng diện tích đất tại 3 Tập đoàn kể trên bị chồng lấn, tranh chấp là 2.958,20 ha, trong đó chưa giải quyết dứt điểm là 2.844,49 ha.

^{^[44]} Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai của 61 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến nay đã có 3.691 dự án với diện tích là 105,86 nghìn ha đất thực hiện theo phương thức thỏa thuận với người sử dụng đất để thực hiện (trong đó có 3.395 dự án đã thỏa thuận được chiếm tỷ lệ 91,98% và 296 dự án không triển khai được dự án do chưa thỏa thuận được hết diện tích đất chiếm tỷ lệ 8_a2%), trong đó có 25/61 tỉnh, thành phố không có trường hợp không triển khai được dự án do chưa thỏa thuận được hét diện tích đất, có 11 tỉnh, thành phố còn vướng mắc không triển khai được dự án do chưa thỏa thuận được hết diện tích đất, dao động từ 1,33% đến 8,75 % số hộ chưa thỏa thuận được trên tổng số 12.966 hộ gia đình, cá nhân.

[45] Thu từ tiền sử dụng đất chiếm 67,26% và tiền thuê đất chiếm 15,23%.

[46] Như thu giá trị đất đai tăng thêm không do đầu tư của chủ sử dụng đất mang lại; thu tiền sử dụng các khoảng không gian ngầm, khoảng không trên mặt đất, thu giá trị đất đai thông qua cơ chế “góp đất, tái điều chỉnh đất đai”.

^{^[47]} số vụ án liên quan tới đất đai chiếm trên 70% số vụ án được xét xử hàng năm. Các vụ việc tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai vẫn chiếm 60% trong tổng số số đơn thư khiếu nại. Các kiến nghị đối với sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai nhất là tại một số Tổng công ty, Tập đoàn lớn của Nhà nước... còn kéo dài, khó xử lý dứt điểm.

[48] Ngày 13/4/2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành Quyết định số 1558/QĐ-BNN-TCLN về công bố hiện trạng rừng toàn quốc năm 2020, hiện nay toàn quốc có 14.677.215 ha rừng, trong đó: rừng tự nhiên: 10.279.185 ha; rừng trồng 4.398.030 ha; diện tích đất có rừng đủ tiêu chuẩn để tính tỷ lệ che phủ: 13.919.557 ha, tỷ lệ che phủ là 42,01%.

[49] Theo Báo cáo số 1754/BC-BKHĐT ngày 30/3/2021 của Bộ Kế hoạch và đầu tư, tính đến hết tháng 12/2020, đã quy hoạch 575 KCN với diện tích 219,5 ngàn ha (chiếm 0,66% tổng diện tích đất cả nước). Đã có 392 KCN được thành lập với tổng diện tích đất 119,9 ngàn ha, trong đó có 286 KCN đang hoạt động với tổng diện tích 85,2 ngàn ha, diện tích có thể cho thuê đạt 56,4 ngàn ha tỷ lệ lấp đầy đạt khoảng 73,1%; có 18 Khu kinh tế ven biển được thành lập tại 17 tinh, thành phố trực thuộc Trung ương với tổng diện tích 853 ngàn ha.

[50] Đến hết tháng 4/2021, các KCN, KKT đã thu hút được 10.148 dự án trong nước và 10.921 dự án có vốn đâu tư nước ngoài còn hiệu lực, với tổng vốn đầu tư đăng ký tương ứng khoảng 2,52 triệu tỷ đồng và 230,2 tỷ USD.

[51] Theo số liệu thống kê, bình quân dư nợ tín dụng lĩnh vực bất động sản trong 05 năm gần đây khoảng 7,3% (trong ngưỡng an toàn theo thông lệ quốc tế). Tỷ trọng dư nợ tín dụng trong lĩnh vực bất động sản giảm dần trong 05 năm trở lại đây, từ 8,05% xuống còn 6,47% trong năm 2019 và giảm còn 6,3% trong Quý I/2020.

[52] Qua số liệu thống kê về vốn đầu tư nước ngoài trong 5 năm trở lại đây cho thấy lĩnh vực kinh doanh bất động sản luôn là một trong những lĩnh vực thu hút được nhiều sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài (đứng thứ 2 trên tổng số 17 lĩnh vực về thu hút đầu tư nước ngoài, sau lĩnh vực công nghiệp, chế biến chế tạo), đạt khoảng 17,63 tỷ USD.

[53] Diện tích tính đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2014 ban hành Theo Quyết định số 2712/QĐ-BTNMT ngày 25 tháng 11 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt và công bố kết quả kiểm kê diện tích đất đai năm 2014

[54] Diện tích tính đến. hết ngày 31 tháng 12 năm 2019 ban hành theo Quyết định số 1435/QĐ-BTNMT ngày 22 tháng 07 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt và công bố kết quả kiểm kê diện tích đất đai năm 2019

[55] Theo Biểu 01/BTNMT ban hành kèm theo Quyết định số 1432/QĐ-BTNMT ngày 21 tháng 7 năm 2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai cả nước, các vùng kinh tế - xã hội

[56] Theo Biểu 02/BTNMT ban hành kèm theo Quyết định số 1432/QĐ-BTNMT ngày 21 tháng 7 năm 2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai cả nước, các vùng kinh tế - xã hội

[57] Theo Biểu 04/BTNMT ban hành kèm theo Quyết định số 1432/QĐ-BTNMT ngày 21 tháng 7 năm 2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai cả nước, các vùng kinh tế - xã hội

[58] Theo Biểu 05/BTNMT ban hành kèm theo Quyết định số 1432/QĐ-BTNMT ngày 21 tháng 7 năm 2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai cả nước, các vùng kinh tế - xã hội

[1] “Tập trung ưu tiên hoàn thiện đồng bộ, có chất lượng và tổ chức thực hiện tốt hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách, tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng cho mọi thành phần kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; huy động, quản lý và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển, nhất là đất đai, tài chính”.

[2] “Xây dựng chiến lược, hoàn thiện hệ thống thể chế quản lý, sử dụng có hiệu quả tài nguyên, trọng tâm là đất đai. Hoàn thiện hệ thống luật pháp, chính sách về đất đai, nâng cao chất lượng công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, hiện đại hoá lĩnh vực địa chính, dịch vụ công về đất đai. Bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, bền vững, hiệu quả, tiết kiệm trong sử dụng đất. Phát triển lành mạnh thị trường quyền sử dụng đất, chú trọng thị trường quyền sử dụng đất nông nghiệp, khắc phục tình trạng đầu cơ đất. Tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách thúc đẩy tích tụ, tập trung đất nông nghiệp, khắc phục tình trạng manh mún, tạo điều kiện thu hút đầu tư, ứng dụng cơ giới hoá và công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Nâng cao hiệu quả sử dụng đất, ngăn chặn tình trạng để đất hoang hoá, sử dụng đất lãng phí, tăng cường quản lý, khắc phục suy thoái đất. Quản lý chặt chẽ và sử dụng có hiệu quả đất công, đất có nguồn gốc nông, lâm trường. Tăng cường thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất, kịp thời phát hiện, xử lý dứt điểm các vi phạm, tranh chấp, lấn chiếm đất đai. Kiên quyết ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, trục lợi, làm thất thoát nguồn thu ngân sách liên quan đến đất. Hoàn chỉnh công tác điều tra cơ bản, đánh giá, xây dựng cơ sở dữ liệu về tài nguyên đất, nước, rừng, biển, khoáng sản và đa dạng sinh học”…

“Phát triển thị trường, đẩy mạnh thương mại hóa quyền sử dụng đất, tăng cường đăng ký quyền sử dụng đất và áp dụng định giá đất theo thị trường bảo đảm công khai, minh bạch”.

[3] Đã đặt ra nhiệm vụ hoàn thiện pháp luật về đất đai để huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả đất đai, khắc phục tình trạng tranh chấp, khiếu kiện, tham nhũng, lãng phí trong lĩnh vực này; công khai, minh bạch việc quản lý, sử dụng đất công; tăng cường giám sát, quản lý chặt chẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng đất giao cho các cộng đồng và doanh nghiệp nhà nước; tạo thuận lợi cho việc chuyển nhượng hoặc cho thuê quyền sử dụng đất, góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất; hỗ trợ tích tụ, tập trung ruộng đất để phát triển công nghiệp, dịch vụ ở nông thôn và nông nghiệp hàng hoá quy mô lớn, công nghệ cao, gắn với bảo đảm việc làm và thu nhập bền vững của nông dân, giữ vững ổn định chính trị - xã hội ở nông thôn.

[4] “Sửa đổi, hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách tạo khung khổ pháp lý điều chỉnh hạn điền, thực hiện tích tụ tập trung ruộng đất để cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển các vùng thâm canh, chuyên canh nông nghiệp quy mô lớn, công nghệ cao; phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao. Rà soát diện tích đất và tình hình đất đã giao cho các chủ sử dụng, nhất là các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn nhà nước quy mô lớn. Xử lý triệt để bất cập trong quản lý, sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp, nhất là tình trạng lấn chiếm, chuyển nhượng, chuyển mục đích, cho thuê, cho mượn, giao khoán trái pháp luật”

[5] “Rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cơ chế, chính sách đất đai, tài chính, bảo hiểm, tín dụng, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững. Bảo vệ nghiêm ngặt diện tích đất lúa được quy hoạch; cho phép chuyển đổi linh hoạt cơ cấu cây trồng, vật nuôi trên đất lúa, nhưng không làm thay đổi tính chất, điều kiện sử dụng đất lúa, bảo đảm mục tiêu giữ ổn định diện tích đất lúa. Có cơ chế, chính sách hỗ trợ thỏa đáng cho nông dân, địa phương trồng lúa và doanh nghiệp tham gia sản xuất, kinh doanh lúa gạo; nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất lúa. Đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai và ứng dụng công nghệ cao để quản lý, sử dụng đất trồng lúa hiệu quả, bền vững. Nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng, chống thiên tai”.

[6] Giao Chính phủ là xem xét, sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 2013 và các luật liên quan đến quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị để khắc phục các vướng mắc, bất cập, mâu thuẫn hiện nay, bảo đảm tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật về đất đai, quy hoạch đô thị và xây dựng.

[7] Hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý và sử dụng đất đồng bộ và phù hợp với thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nguồn lực đất đai được quản lý, khai thác, sử dụng bảo đảm tiết kiệm, bền vững, hiệu quả cao nhất; đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá công bằng và ổn định xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh; bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; tạo động lực để nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất, trở thành kênh phân bổ đất đai hợp lý, công bằng, hiệu quả.

[8] Quyết định số 1188/QĐ-TTg ngày 04/8/2020 về việc thành lập Ban Chỉ đạo tổng kết thi hành Luật Đất đai và xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) do 01 đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban, Lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và một số địa phương là Thành viên

[9] Có 22 Bộ, ngành Trung ương và 63/63 địa phương đã gửi Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai về Bộ Tài nguyên và Môi trường.

[10] Văn bản số 2872/BCA-H02 ngày 11/8/2022 của Bộ Công an và văn bản số 2827/BQP-KTe ngày 18/8/2022 của Bộ Quốc phòng.

[8] Quyết định số 1188/QĐ-TTg ngày 04 tháng 8 năm 2020 về việc thành lập Ban Chỉ đạo tổng kết thi hành Luật Đất đai và xây dựng dự án Luật Đất đai (sửa đổi) do 01 đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban, Lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và một số địa phương là Thành viên

[9] Có 22 Bộ, ngành Trung ương và 63/63 địa phương đã gửi Báo cáo tổng kết thi hành Luật Đất đai về Bộ Tài nguyên và Môi trường.

[10] Công văn số 2872/BCA-H02 ngày 11 tháng 8 năm 2022 của Bộ Công an và văn bản số 2827/BQP-KTe ngày 18 tháng 8 năm 2022 của Bộ Quốc phòng.

[11] Quy định các trường hợp bao gồm: (1) Các dự án đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư; (2) Dự án không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này; (3) Dự án để cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ; khu dân cư bị ô nhiễm môi trường, có nguy cơ sạt lở, sụt lún, bị ảnh hưởng bởi thiên tai có nguy cơ đe dọa đến tính mạng của người dân; hoặc để di dời các công trình, cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc trường hợp phải di dời do ô nhiễm môi trường theo quy định hoặc để bố trí tái định cư; khu dân cư bị xuống cấp nghiêm trọng về hạ tầng và không phù hợp với quy hoạch; (4) Dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tách từ dự án thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất được quy định tại Điều này; (5) Các dự án khác được trên 80% người dân có đất thu hồi đồng ý.

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương III
ĐỊA GIỚI HÀNH CHÍNH VÀ ĐIỀU TRA CƠ BẢN VỀ ĐẤT ĐAI
Mục 1
ĐỊA GIỚI HÀNH CHÍNH, ĐO ĐẠC BẢN ĐỒ ĐỊA CHÍNH
Điều 31. Địa giới hành chính
Điều 32. Bản đồ địa chính
Mục 2
ĐIỀU TRA, ĐÁNH GIÁ ĐẤT ĐAI
Điều 33. Điều tra, quan trắc, đánh giá đất đai	Bộ Tài chính	Đề nghị làm rõ nội hàm của nội dung quan trắc đất đai, thuyết minh rõ sự khác biệt giữa quan trắc đất đai với điều tra, đánh giá đất đai.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp
Điều 34. Tổ chức thực hiện điều tra, đánh giá đất đai
4. Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai được thực hiện bằng nguồn vốn sự nghiệp môi trường và các nguồn vốn khác theo quy định của pháp luật.	Bộ Tài chính	Đề nghị sửa khoản 4 như sau: “4. Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai được thực hiện ~~bằng nguồn vốn sự nghiệp môi trường và các nguồn vốn khác~~ theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước”, lý do: việc bố trí ngân sách được thực hiện căn cứ theo nội dung chi và phân cấp thực hiện thống nhất theo pháp luật về ngân sách nhà nước, Đề nghị không quy định vấn đề đặc thù tại các Luật chuyên ngành.	Vấn đề này cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai trong đó bao gồm hoạt động điều tra về ô nhiễm đất nên việc quy định sử dụng bằng nguồn vốn sự nghiệp môi trường là phù hợp, ngoài ra các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai khác thì được thực hiện bằng nguồn vốn khác theo quy định của pháp luật. Do đó, việc quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
Điều 35. Hoạt động xử lý cải tạo, nâng cao chất lượng, phục hồi đất đai
Điều 36. Thống kê, kiểm kê đất đai, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương XIV
THỦ TỤC HÀNH CHÍNH VỀ ĐẤT ĐAI
Điều 217. Các thủ tục hành chính về đất đai
1. Các thủ tục hành chính về đất đai bao gồm:
c) Thủ tục cấp mới, cấp đổi, cấp lại, đính chính, Giấy chứng nhận;	Tỉnh ủy Tiền Giang	Đề nghị bỏ dấu “;”. Đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành đối với thủ tục “thu hồi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng”. do thực tế một số Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng cũng cần phải thủ tục thu hồi khi cần thiết, ví dụ như một số trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 123 Dự thảo Luật. Đề nghị bỏ dấu “;”. Đề nghị giữ nguyên như quy định hiện hành đối với thủ tục “thu hồi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng”. do thực tế một số Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng cũng cần phải thủ tục thu hồi khi cần thiết, ví dụ như một số trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 123 Dự thảo Luật.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và đã sửa lại Điều về các thủ tục hành chính về đất đai như sau: "c) Thủ tục cấp mới, cấp đổi, cấp lại, đính chính, thu hồi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng;"
Điều 218. Nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai
Điều 219. Công khai thủ tục hành chính về đất đai
1. Nội dung công khai thủ tục hành chính về đất đai bao gồm:
a) Cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; đối tượng thực hiện thủ tục hành chính;	Tỉnh ủy Tiền Giang	Bổ sung thêm cụm từ “và địa điểm”, sửa thành: “Cơ quan có thầm quyền và địa điểm tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả; đối tượng thực hiện thủ tục hành chính” vì thực tế hiện nay cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả có thể là “Sở Tài nguyên và Môi trường” nhưng địa điểm tiếp nhận và trả kết quả là tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Khoản này có nội dung về công khai thủ tục hành chính. Theo quy định tại Điều về các thủ tục hành chính về đất đai này thì việc công khai tại trụ sở cơ quan tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả. Vì vậy, nếu bổ sung cụm từ “và địa điểm” như đề nghị thì việc công khai ở cơ quan này lại dẫn đến địa điểm ở nơi khác là không logic.
Điều 220. Thực hiện thủ tục hành chính về đất đai

NỘI DUNG DỰ THẢO	ĐƠN VỊ GÓP Ý	Ý KIẾN GÓP Ý	DỰ KIẾN TIẾP THU, GIẢI TRÌNH
Chương XV
GIÁM SÁT, THANH TRA, KIỂM TRA GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP, KHIẾU NẠI, TỐ CÁO	Tỉnh ủy Điện Biên	Đề nghị bổ sung cụm từ hành vi vi phạm, trách nhiệm quản lý, xử lý vi phạm về đất đai vào tiêu đề của Chương; đồng thời, bổ sung Mục 3 quy định về hành vi vi phạm, trách nhiệm quản lý, xử lý vi phạm về đất đai để thống nhất bố cục, nội dung và thuận tiện cho việc tra cứu.	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật theo hướng bổ sung cụm từ “và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai” vào tên chương và đồng thời bổ sung thêm Mục 3.
Mục 1
GIÁM SÁT, THEO DÕI VÀ ĐÁNH GIÁ VIỆC QUẢN LÝ,
SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI
Điều 221. Giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận về việc quản lý và sử dụng đất đai
1. Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp thực hiện quyền giám sát về quản lý và sử dụng đất đai theo quy định của Hiến pháp và Luật hoạt động giám sát của Quốc hội, Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.	Tỉnh ủy Cà Mau	Đề nghị sửa thành: “…Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Luật tổ chức chính quyền địa phương”.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
Điều 222. Giám sát của công dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai
3. Nội dung giám sát của công dân trong quản lý và sử dụng đất đai:	Tỉnh ủy, HĐND Nam Định	Đề nghị bổ sung điểm g khoản 3: “Việc công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.”vì thực tế việc công khai còn hình thức, chưa đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Tại Điều về giám sát của công dân đối với việc quản lý, sử dụng đất đai đã quy định công dân có quyền giám sát việc công bố quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (việc công bố, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã bao gồm việc công khai)
Điều 223. Theo dõi và đánh giá đối với quản lý và sử dụng đất đai
Điều 224. Hệ thống theo dõi và đánh giá đối với quản lý và sử dụng đất đai
Mục 2
THANH TRA, KIỂM TRA, GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP,
KHIẾU NẠI, TỐ CÁO
Điều 225. Thanh tra và kiểm tra chuyên ngành đất đai
Điều 226. Hòa giải tranh chấp đất đai
Điều 227. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Tranh chấp đất đai, tranh chấp đất đai và tài sản gắn liền với đất do Tòa án nhân dân giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm cung cấp hồ sơ, tài liệu có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất để làm căn cứ cho Tòa án nhân dân giải quyết theo thẩm quyền khi được yêu cầu.	UBND tỉnh Đắc Nông	Đề nghị bỏ cụm từ *“tranh chấp đất đai”, sửa thành: “Tranh chấp đất đaivà tài sản gắn liền với đất do Tòa án nhân dân giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự*”. Lý do trùng lặp câu.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Trường hợp tiếp thu nhu ý kiến sẽ thiếu trường hợp giải quyết tranh chấp chỉ tranh chấp về đất (chỉ có đất, không có tài sản). Do đó, đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật
Điều 228. Giải quyết khiếu nại, khiếu kiện về đất đai
1. Người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai.	UBND tỉnh Đắc Nông	Đề nghị sửa đổi thành: “1. Người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về đất đai”.	Về vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo xin báo cáo như sau: Quy định tại Điều này là giải quyết việc khiếu nại, khiếu kiện hành vi của cơ quan, người có thẩm quyền nên phải có cụm từ “Quản lý”
2. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.	Tỉnh ủy Điện Biên	Đề nghị rà soát thuật ngữ “khiếu kiện” và “khởi kiện” về đất đai để đảm bảo sự thống nhất và phù hợp với quy định của Luật Tố tụng hành chính.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin báo cáo như sau: Việc sửu dụng từ “ Khiếu kiện” để phù hợp với quy định tại Điều 30, Điều 31, Điều 32 Luật Tố tụng hành chính.
3. Việc thu thập, bảo quản, sử dụng và lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến giải quyết khiếu nại về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại.
Điều 229. Giải quyết tố cáo về đất đai
1. Cá nhân có quyền tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai.
2. Việc giải quyết tố cáo vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo.
3. Việc thu thập, bảo quản, sử dụng và lưu trữ hồ sơ, tài liệu liên quan đến giải quyết khiếu nại về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố cáo.	Tỉnh ủy Nam Định, Tỉnh ủy Điện Biên	Đề nghị sửa đổi cụm từ “...hồ sơ, tài liệu liên quan đến giải quyết khiếu nại...” thành “... hồ sơ, tài liệu liên quan đến giải quyết tố cáo...”.	Cơ quan chủ trì soạn thảo xin tiếp thu và chỉnh sửa dự thảo Luật theo hướng sửa từ “khiếu nại” thành “tố cáo”
Điều 230. Hành vi vi phạm trong quản lý đất đai
3. Vi phạm quy định về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất bao gồm các hành vi sau:
a) Không tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất kịp thời theo quy định;	UBND tỉnh Đắc Nông	Đề nghị sửa đổi thành: “a) Không tổ chức lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất kịp thời theo quy định hoặc tổ chức lập kế hoạch sử dụng đất nhưng không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt”.Lý do: nhiều địa phương đã tổ chức lập kế hoạch sử dụng đất đối với một số loại đất trong kế hoạch không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất dẫn đến việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được duyệt	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát, chỉnh sửa và sẽ được quy định chi tiết tại Nghị Định của Chính phủ.
Điều 231. Xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai
Điều 232. Xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai
Điều 233. Trách nhiệm trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai
Điều 234. Tiếp nhận và xử lý trách nhiệm của thủ trưởng, công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp và công chức địa chính cấp xã về các vi phạm trong quản lý đất đai
1. Tổ chức, cá nhân khi phát hiện công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai các cấp, công chức địa chính xã, phường, thị trấn vi phạm vi phạm trong quản lý đất đaithì có quyền gửi đơn kiến nghị đến người có thẩm quyền theo quy định sau đây:	Tỉnh ủy Nam Định	Đề nghị điều chỉnh từ “đơn kiến nghị” ghi tại Điều này để tránh vướng mắc, chồng chéo với Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và ảnh hưởng đến quyền khiếu nại, tố cáo của người dân.	Về vấn đề này cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa dự thảo Luật cho phù hợp.
a) Đối với vi phạm của công chức địa chính xã, phường, thị trấn thì gửi kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã;
b) Đối với những vi phạm của công chức, viên chức thuộc cơ quan quản lý đất đai cấp nào thì gửi kiến nghị đến thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai cấp đó;
c) Đối với vi phạm của thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai thì gửi kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp.
2. Trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày nhận được đơn kiến nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân hoặc thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai quy định tại khoản 1 Điều này có trách nhiệm xem xét, giải quyết và thông báo cho người có kiến nghị biết.	UBND tỉnh Ninh Thuận	Đề nghị bổ sung cụm từ “bằng văn bản” vào sau cụm từ “và thông báo”, để quy định chặt chẽ.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.
2. Trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày nhận được đơn kiến nghị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân hoặc thủ trưởng cơ quan quản lý đất đai quy định tại khoản 1 Điều này có trách nhiệm xem xét, giải quyết và thông báo cho người có kiến nghị biết.	Tỉnh ủy Nam Định	Đề nghị điều chỉnh từ “đơn kiến nghị” ghi tại Điều này để tránh vướng mắc, chồng chéo với Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và ảnh hưởng đến quyền khiếu nại, tố cáo của người dân.	Về vấn đề này, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, rà soát và chỉnh sửa vào dự thảo Luật cho phù hợp.

Số TT	Năm	Tổng thu ngân sách cả nước từ đất đai (tỷ đồng)	Tổng thu nội địa (tỷ đồng)	Tỷ lệ (%)
	(1)	(2)	(3)	(4)=(2)/(3)100*
1	2013	63.681	664.728	9,58
2	1014	69.580	742.582	9,37
3	2015	102.045	889.668	11,47
4	2016	145.801	1.043.672	13,97
5	2017	185.957	1.250.551	14,87
6	2018	202.463	1.293.693	15,65
7	2019	232.689	1.540.987	15,10
8	2020	254.854	1.526.072	16,70
	Tổng cộng	1.257.070	8.951.956

Nội dung	Số lượng chỉ tiêu thực hiện
Số chỉ tiêu thực hiện >100%	10
Số chỉ tiêu thực hiện từ 90 đến dưới 100%	4
Số chỉ tiêu thực hiện từ 70 đến dưới 90%	6
Số chỉ tiêu thực hiện từ 50 đến dưới70%	1
Số chỉ tiêu thực hiện <50%	5

Dự thảo online

Edit Title Bar Properties

sample

Top Link Bar