Nhiều nội dung về quy hoạch xây dựng vẫn chưa được cơ quan soạn thảo giải trình làm rõ trong hồ sơ dự án luật

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, về Quy hoạch xây dựng, dự thảo Luật quy định Quy hoạch xây dựng gồm các loại sau: Quy hoạch đô thị, Quy hoạch nông thôn, Quy hoạch xây dựng tỉnh, Quy hoạch xây dựng khu chức năng, Quy hoạch xây dựng vùng liên huyện và Quy hoạch xây dựng vùng huyện. Như vậy, so với quy định của Luật Xây dựng hiện hành dự thảo Luật đã bỏ việc lập quy hoạch xây dựng vùng liên tỉnh, quy hoạch xây dựng vùng chức năng đặc thù, quy hoạch vùng dọc tuyến đường cao tốc, hành lang kinh tế liên tỉnh. Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành việc bỏ các nội dung quy hoạch xây dựng nói trên vì một số nội dung của các quy hoạch này đã được quy định tại Quy hoạch vùng trong Luật Quy hoạch.

Chủ nhiệm Ủy ban Vũ Hồng Thanh cho ý kiến

Về quy hoạch tỉnh, Dự thảo Luật trình lần này đã được chỉnh lý theo hướng vẫn giữ Quy hoạch xây dựng tỉnh như dự thảo Luật đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 nhưng giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung đồ án Quy hoạch xây dựng tỉnh, Quy hoạch xây dựng vùng liên huyện và Quy hoạch xây dựng vùng huyện để cụ thể hóa nội dung Quy hoạch tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền phê duyệt các quy hoạch này sau khi có ý kiến thống nhất bằng văn bản của Bộ Xây dựng.

Nội dung này hiện có hai loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất: thống nhất như Tờ trình của Chính phủ và dự thảo Luật về Quy hoạch xây dựng bao gồm Quy hoạch xây dựng tỉnh vì những lý do sau: Nội dung Quy hoạch tỉnh chỉ thể hiện những quan điểm, phương hướng, định hướng khung, không bảo đảm tính cụ thể và chi tiết, trong khi, Quy hoạch xây dựng tỉnh thể hiện nhiều nội dung chi tiết hơn; hồ sơ Quy hoạch xây dựng tỉnh bao gồm cả thuyết minh, bản vẽ, chỉ dẫn áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về quy hoạch xây dựng, làm cơ sở triển khai lập các Quy hoạch đô thị, Quy hoạch nông thôn, Quy hoạch khu chức năng và các dự án hạ tầng kỹ thuật đô thị như cấp nước, thoát nước, chuẩn bị kỹ thuật, xử lý nước thải, nghĩa trang trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, Quy hoạch xây dựng tỉnh là một công cụ để quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh và đáp ứng yêu cầu về tiến độ lập mới hệ thống quy hoạch các cấp cho giai đoạn 2021-2030. Hơn nữa, Quy hoạch tỉnh mang tính chất định hướng, còn Quy hoạch xây dựng mang tính chất kỹ thuật, chuyên ngành, cụ thể hóa những phương hướng, định hướng lớn của Quy hoạch tỉnh. Những chỉnh lý như trong dự thảo Luật đã đáp ứng yêu cầu về tránh sự trùng lặp giữa Quy hoạch xây dựng tỉnh trong Luật Xây dựng và Quy hoạch tỉnh trong Luật Quy hoạch;

Loại ý kiến thứ hai: cho rằng cần bãi bỏ Quy hoạch xây dựng tỉnh và phương án chỉnh lý lần này vẫn không thuyết phục vì những lý do sau: Trên cùng một phạm vi lãnh thổ cấp tỉnh, việc tồn tại hai loại quy hoạch là Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch xây dựng tỉnh (quy hoạch cùng cấp) với nội dung, phạm vi và mức độ chi tiết giống nhau là không hợp lý. Các tỉnh sẽ phải đồng thời lập hai loại quy hoạch trên gây lãng phí thời gian và kinh phí cho xã hội, tạo thêm thủ tục chồng chéo, gây khó khăn, phức tạp trong quá trình xây dựng, triển khai và thực hiện; Các quy hoạch ngành thuộc các lĩnh vực khác nhau như giao thông, thủy lợi, đê điều, đất đai... đã được tích hợp trong quy hoạch tỉnh, nếu vẫn giữ Quy hoạch xây dựng tỉnh sẽ phá vỡ trật tự của hệ thống quy hoạch và đi ngược với tinh thần của Luật Quy hoạch là xây dựng Quy hoạch tỉnh có nội dung tích hợp đa ngành, bảo đảm sự phát triển đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo, trùng lặp; Hơn nữa, nhiệm vụ của Quy hoạch xây dựng tỉnh theo như dự thảo Luật là “Xác định yêu cầu về tổ chức không gian đối với hệ thống đô thị, khu vực nông thôn và khu chức năng chủ yếu, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trên phạm vi lập quy hoạch theo từng giai đoạn”. Như vậy, nội dung này đã bao trùm cả các nội dung quy hoạch của các ngành khác như giao thông, thủy lợi, văn hóa, thể thao, du lịch... không phù hợp với chức năng quản lý của ngành xây dựng;

Toàn cảnh phiên thảo luận về Dự án  Luật sửa đổi, bổ sung các luật có quy định liên quan đến quy hoạch

Về mức độ chi tiết, Quy hoạch tỉnh đã có phương án phát triển các khu chức năng, phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện và phương án quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, vùng huyện. Ngoài ra, theo dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch (kèm theo Hồ sơ dự án Luật), tỉ lệ bản đồ Quy hoạch tỉnh được quy định chi tiết cho từng loại bản đồ, tương ứng với từng ngành, phù hợp với quy định của Luật Đo đạc và bản đồ 2018, trong đó có bản đồ xây dựng vùng huyện và bản đồ hiện trạng và định hướng phát triển các khu vực trọng điểm của tỉnh tỷ lệ 1:5.000 – 25.000. Như vậy, Quy hoạch tỉnh đã bảo đảm mức độ chi tiết trong phân bố không gian cho các hoạt động kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trên địa bàn tỉnh.

Vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Vũ Hồng Thanh cho biết, đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế đồng tình với loại ý kiến thứ hai. Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng cho rằng việc dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi vẫn giữ Quy hoạch xây dựng tỉnh là không hợp lý, không bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống quy hoạch, không đáp ứng yêu cầu thu gọn hệ thống quy hoạch, tránh chồng chéo, trùng lặp đã được đặt ra khi ban hành Luật Quy hoạch. Mặt khác, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV, trong quá trình thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung 13 luật, những nội dung nêu trên cũng đã được các Đại biểu Quốc hội đặt ra nhưng Cơ quan soạn thảo vẫn chưa giải trình làm rõ trong Hồ sơ dự án Luật lần này.

Về Quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, vùng huyện, có ý kiến cho rằng việc tồn tại Quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, Quy hoạch xây dựng vùng huyện là không cần thiết vì: Quy hoạch tỉnh đã có nội dung, phương án phát triển các khu chức năng, phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện; Phương án quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, vùng huyện là một nội dung của Quy hoạch tỉnh; Nội dung quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, vùng huyện theo dự thảo Luật trùng với nội dung của Quy hoạch đô thị, Quy hoạch nông thôn, Quy hoạch xây dựng khu chức năng và phạm vi quản lý của các ngành khác. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị Cơ quan soạn thảo giải trình làm rõ ý những ý kiến về quy hoạch vùng liên huyện, vùng huyện như đã nêu.