Sửa đổi Luật Thi hành án dân sự: Cho chấp hành viên quyền khám người?

Đồng chí Nguyễn Văn Sơn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự đang trao đổi một vấn đề vướng mắc được đại biểu phản ánh tại Tọa đàm. Ảnh: BTTP

Chậm hướng dẫn

Ông Lê Anh Tuấn (Vụ phó Vụ Nghiệp vụ 1 Tổng cục Thi hành án dân sự) cho biết số việc và tiền được thi hành án dân sự năm sau luôn tăng hơn năm trước. Chẳng hạn, năm 2011, toàn ngành thi hành xong gần 400.000 việc có điều kiện thi hành (đạt tỉ lệ 88%), tăng gần 29.000 việc so với năm 2010.

Tuy nhiên, ngành thi hành án hiện đang gặp phải không ít khó khăn vì tiến độ xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn luật còn chậm so với yêu cầu. Một số văn bản triển khai xây dựng từ năm 2009 nhưng đến nay vẫn chưa được ban hành. Chẳng hạn, thông tư liên tịch giữa Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính và Bộ Công an hướng dẫn trại giam, trại tạm giam thu, nộp, quản lý và sử dụng tiền thi hành án; thông tư giữa Bộ Tư pháp và Bộ Công an về hướng dẫn bảo vệ cưỡng chế thi hành án…

Kê biên tài sản trong một vụ cưỡng chế thi hành án. (Ảnh: HTD - Pháp luật TPHCM)

Bên cạnh đó cũng có những tình huống thực tế chưa được dự liệu để hướng dẫn. Theo đại diện Cục Thi hành án tỉnh Cà Mau, Nghị định 58 của Chính phủ (hướng dẫn thi hành Luật Thi hành án dân sự) chưa đề cập đến việc tài sản được giao cho người được thi hành án nhưng sau đó người phải thi hành án chiếm lại thì cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết? Cần phải quy định rõ trách nhiệm thuộc cơ quan nào để người dân biết đường liên hệ.

Đã bộc lộ nhiều bất cập

Theo ông Nhâm Đức Giang, Phó Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Đắk Lắk, qua ba năm áp dụng, Luật Thi hành án dân sự cũng đã bộc lộ nhiều bất cập cần được sửa đổi, bổ sung.

Chẳng hạn, luật quy định đương sự có quyền yêu cầu định giá lại tài sản trước khi có thông báo công khai về việc bán đấu giá tài sản nhưng lại không nói rõ yêu cầu tối đa mấy lần, vào thời điểm nào. Đây là kẽ hở để đương sự lợi dụng kéo rê việc thi hành án bằng cách yêu cầu nhiều lần. Hay như trong việc bán đấu giá tài sản, luật không quy định giảm giá đến lần thứ mấy mà vẫn không có người mua thì giao tài sản cho người được thi hành án…

Ông Giang đề nghị cần sửa đổi luật về thẩm quyền thi hành án hành chính. Ai cũng biết hiện nay khi chấp hành viên được giao đôn đốc chủ tịch UBND thi hành án hành chính là một việc hết sức khó khăn. Để đảm bảo quyền lợi của người được thi hành án cũng như thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật thì cần sửa đổi thẩm quyền đôn đốc thi hành án hành chính theo hướng Cục Thi hành án chịu trách nhiệm đôn đốc án hành chính cấp huyện, Tổng cục Thi hành án dân sự thi hành án hành chính cấp tỉnh.

Ngoài ra, có ý kiến đặt vấn đề là nên cho chấp hành viên có quyền khám người, thu giữ đồ vật, tài liệu, phương tiện của người phải thi hành án. Bởi vì trách nhiệm chính của chấp hành viên và cơ quan thi hành án là buộc người phải thi hành án thực hiện nghĩa vụ của mình. Tuy nhiên, hiện nay luật không quy định chấp hành viên được quyền khám người, đồ vật, tài liệu, phương tiện nên dù biết rõ người phải thi hành án có tiền và nhiều tài sản có giá trị ở trong người, chấp hành viên cũng không thể làm gì được. Nếu luật bổ sung chuyện này thì sẽ thu được kết quả lớn trong quá trình thi hành án.

Ai đôn đốc việc thi hành án hành chính?

Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự cho rằng việc cơ quan thi hành án dân sự đôn đốc cơ quan hành chính thi hành bản án, quyết định hành chính cũng chỉ mang tính tạm thời. Quan điểm của ngành tư pháp là việc thi hành án hành chính về lâu dài thuộc hệ thống quản lý của cơ quan hành chính nhà nước chứ không phải của thi hành án dân sự.