Quy hoạch được lập nhiều nhưng thiếu tính khả thi
- 25/08/2015
Đó là vấn đề được ông Vũ Quang Các -Vụ trưởng Vụ quản lý quy hoạch, Bộ Kế hoạch và đầu tư - đặt ra tại hội thảo quốc tế “Xây dựng dự án Luật quy hoạch kinh nghiệm quốc tế và sự lựa chọn cho Việt Nam”, do Ủy ban kinh tế của Quốc hội tổ chức sáng 24.8. Tại hội thảo, ông Vũ Quang Các chỉ rõ, hiện luật, pháp lệnh, nghị định đều quy định các bộ ngành phải xây dựng kế hoạch quy hoạch trong phạm vi của ngành mình, chưa kể còn có quy hoạch cấp quốc gia, tỉnh, huyện, ngành.
Tại hội thảo, ông Vũ Quang Các chỉ rõ, hiện luật, pháp lệnh, nghị định đều quy định các bộ ngành phải xây dựng kế hoạch quy hoạch trong phạm vi của ngành mình, chưa kể còn có quy hoạch cấp quốc gia, tỉnh, huyện, ngành. Như vậy là chưa thống nhất, không đồng bộ. Đến nay có tới hơn 19 nghìn bản quy hoạch trong giai đoạn 2011-2020, chưa bao gồm quy hoạch phát triển ngô toàn quốc, nuôi cá rô phí. Vấn đề tồn tại đó là quy hoạch được lập nhiều nhưng thiếu tính khả thi, gây lãng phí, không phù hợp với xu hướng thời đại làm cản trở sự phát triển. Quy hoạch thường xuyên bị lạm dụng khi chỉ nêu điều kiện cũng biến thành quy hoạch, nhiều quy hoạch không nêu rõ trách nhiệm nên không triển khai thực hiện được. Việc tổ chức thực hiện lập thẩm định quy hoạch còn bị buông lỏng.
"Ví dụ, quy hoạch hệ thống Cảng biển năm 2020 có xác định công suất của Cảng Sài Gòn là 89 triệu tấn, nhưng quyết định quy hoạch của TP.Hồ Chí Minh là 200 triệu tấn. 2 quyết định chỉ cách nhau có 2 tuần mà khác nhau rất nhiều. Đó là do quy hoạch bị phân cấp. Thiếu cơ quan xác định nên tính khả thi kém" - ông Các nêu rõ.
Theo ông Các, nguyên nhân là do còn mang tính bao cấp, cái gì cũng muốn Nhà nước quản lý cho nên làm quy hoạch để quản lý. Làm sao để quy hoạch mang tính chặt chẽ, tránh tình trạng chồng chéo, giàn trải gây lãng phí cũng như phát huy nguồn lực. GS. HDetlef Kammeier, chuyên gia tư vấn về quy hoạch nhận định rằng, điều khó nhất là các bên liên quan có thể đảm bảo tuân thủ luật quy hoạch mới hay không? để đảm bảo việc tuân thủ cũng như tương tác tốt hơn giữa quy hoạch với các bộ, ngành có cần phải xem xét sửa đổi các luật liên quan khác hay không? sự cạnh tranh giữa các quy hoạch có thể trở thành công cụ bổ sung hữu hiệu cho công tác tổ chức tốt bộ khung quy hoạch hay không?
Ông Nguyễn Quang - Giám đốc chương trình định cư con người liên hợp quốc Việt Nam - kiến nghị, nếu mỗi địa phương mà tự phát không có tính kết nối thì khó mà có thể thành công do đó cần cơ chế giám sát liên tục, quy hoạch phải gắn với quản lý và theo dõi đánh giá. Quy hoạch phát triển phải đi đôi với việc quản lý sử dụng đất, và các nguồn lực tài nguyên theo lãnh thổ, đặc biệt là phải có tính chế tài. "Do đó chúng ta cần thay đổi từ nhận thức từ từng địa phương chứ nếu không chỉ ở trên giấy tờ. Mục tiêu của quy hoạch là hướng tới phát triển bền vững, vấn đề là mức sống của người dân được nâng lên và an toàn, cho nên đánh giá quy hoạch phải dựa trên kết quả, quy hoạch gắn với quản lý, và làm rõ nguồn lực và đảm bảo tính chế tài để pháp luật nhà nước mang tính nghiêm minh"- ông Quang nêu rõ.