“Nâng cấp” luật để đấu thầu hiệu quả
- 31/07/2012
Bộ KH-ĐT xây dựng dự thảo Luật Đấu thầu sửa đổi Dự thảo cũng bổ sung thêm hình thức mua sắm tập trung để nhân rộng việc áp dụng trong công tác đấu thầu
Nếu dự thảo luật Đấu thầu (sửa đổi) vừa được bộ KH-ĐT soạn thảo được thông qua, những “vướng mắc” trong áp dụng văn bản pháp luật nào điều chỉnh đối với hoạt động đấu thầu sẽ được tháo gỡ: nhiều hình thức đấu thầu khác sẽ được đưa vào luật… từ đó giúp nâng cao hiệu quả kinh tế từ đấu thầu.
Theo đó, Dự thảo Luật Đấu thầu(sửa đổi) của Bộ KH-ĐT đã tập trung khắc phục các vướng mắc, tồn tại trong công tác thi hành luật đấu thầu và nhiều văn bản pháp quy khác liên quan tới hàng loạt các điều khoản quan trọng trong đấu thầu như: yêu cầu nhà thầu nước ngoài liên danh hoặc sử dụng thầu phụ, thời gian trong mua sắm, quy trình lựa chọn nhà thầu, phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu, lựa chọn nhà thầu mua sắm thường xuyên, lựa chọn nhà đầu tư…
Lý giải về việc ban hành Dự thảo, Bộ KH-ĐT cho hay, Luật Đấu thầu hiện tại chỉ điều chỉnh các hợp đồng mua sắm thuộc dự án sử dụng vốn Nhà nước gồm: dự án cho mục tiêu đầu tư phát triển, dự án để mua sắm tài sản nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của cơ quan nhà nước, dự án nhằm cải tạo, sửa chữa lớn thiết bị dây chuyền sản xuất, công trình nhà xưởng đã đầu tư của DNNN. Song thực tế tại Việt Nam hiện nay đã xuất hiện nhiều hoạt động mua sắm khác sử dụng nguồn lực của Nhà nước mà chưa được điều chỉnh để đảm bảo tnhs thống nhất trong quá trình thực hiện, cụ thể là các hoạt động mua sắm vì mục đích công nhưng không hình thành dự án, các hoạt động đầu tư ra nước ngoài sử dụng vốn Nhà nước, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư để thực hiện các dự án hợp tác công – tư (PPP), dự án sử dụng đất, các hoạt động mua sắm của DNNN trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Cụ thể đối với yêu cầu nhà thầunước ngoài liên danh hoặc sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam, Dự thảo đưa ra quy định bắt buộc đối với nhà thầu nước ngoài khi tham dự thầu quốc tế tại Việt Nam gói thầu tư vấn, xây lắp, hỗn hợp phải liên danh hoặc kí hợp đồng với nhà thầu phụ Việt Nam. Trong đó, giá trị khối lượng công việc dành cho nhà thầu Việt Nam không dưới 30% giá trị dự thầu trong trường hợp nhà thầu Việt Nam đủ khả năng thực hiện. Nhà thầu nước ngoài chỉ được phép sử dụng lao động nước ngoài trong khi lao động trong nước không đủ áp dụng khả năng thực hiện và đáp ứng yêu cầu của của gói thầu.
Về phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu, Dự thảo Luật được sửa đổi theo hướng, quy định rõ phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu theo từng lĩnh vực cụ thể: dịch vụ, hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp (lựa chọn nhà thầu); lựa chọn nhà đầu tư. Đồng thời, bổ sung một số phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu mới như giá thấp nhất, giá cố định (đối với gói thầu tư vấn); phương pháp kết hợp giứa kí thuật và giá, phương pháp đánh đổi (đối với gói thầu hang hóa, xây lắp, hỗn hợp). Việc bổ sung phương pháp mới nêu trên, theo Bộ KH-ĐT là để khắc phục những bất cập trong quá trình xét thầu do một số cơ quan phản ánh là nhà thầu lựa chọn có giá thấp nhưng năng lực, kinh nghiệm hoặc đè xuất về mặt kỹ thuật không đáp ứng bằng nhà thầu khác.
Ngoài ra, Dự thảo cũng bổ sung thêm nhiều hình thức mua sắm tập trung để nhân rộng việc áp dụng trong công tác đấu thầu. Hình thức này không chỉ giúp tăng tính chuyên nghiệp trong hoạt động mua sắm mà còn tạo điều kiện mua sắm xứng với giá trị đồng tiền hơn so với mua sắm theo phương thức truyền thống, tăng ccường trang bị đồng bộ, hiện đại cho cơ quan Nhà nước, rút ngắn thời gian và chi phí tổ chức mua sắm ( thay bằng việc tổ chức mua sắm ở hang trăm cơ quan thì cơ quan mua sắm tập trung sẽ chịu trách nhiệm tổ chức mua sắm chuyên nghiệp một lần ), từ đó phát triển sản xuất trong nước và khuyến khích nhà thầu nâng cao chất lượng hàng hóa, dịch vụ…
Dự thảo cũng bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về lĩnh vực lựa chọn nhà đầu tư ( theo hình thức BOT, BTO, BT, PPP, nhà đầu tư thực hiện dự án gắn với quỹ đất …) làm cơ sở pháp lí để ban hành các văn bản hướng dẫn Luật.
Đặc biệt, thực hiện chủ trương tăng cường phân cấp trong đầu tư, đấu thầu, Dự thảo Luật được sửa đổi theo hướng giao người quyết định đầu tư ( người có thẩm quyền ), chủ đầu tư chịu trách nhiệm về toàn bộ quá trình tổ chức lựa chọn và thực hiện gói thầu. Đặc biệt phân cấp quyết định hình thức chỉ định thầu trong trường hợp đặc biệt, đặc thù cho Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan, Chủ tịch UBND mà không trình lên Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định giống như quy định của Luật Đấu thầu năm 2005. Quyền quyết định về hoạt đọng thẩm định các nội dung trong mua sắm cúng giao cho người có thẩm quyền, chủ đầu tư được chủ động xem xét, không quy định bắt buộc phải thẩm định tất cả nội dung trong đấu thầu ( kế hoạch đấu thầu, hồ sơ mời thầu, kết quả đấu thầu ) như quy định của Luật Đấu thầu để rút ngắn thời gian trong mua sắm, đồng thời tạo sự chủ động,linh hoạt cho người có thẩm quyền, chủ đầu tư phê duyệt quyết định chỉ thẩm định khi cần thiết…