Làm rõ mối quan hệ và xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch

Cùng dự Phiên họp có: Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành và các cơ quan liên quan.

Quang cảnh Phiên họp

Cần có quy định xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Ngọc Bảo trình bày Báo cáo Thẩm tra 

Liên quan đến mối quan hệ giữa các quy hoạch, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Ngọc Bảo đề nghị hoàn thiện quy định để khắc phục bất cập về mối quan hệ giữa các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch, cách đánh giá sự “phù hợp” giữa các quy hoạch. Làm rõ nội hàm của “sự phù hợp” giữa các quy hoạch là “chi tiết hóa”, “cụ thể hóa”. Làm rõ tính hợp lý của việc xác định “thứ bậc” giữa các quy hoạch không có cùng nội dung, đối tượng quy hoạch, không có mối quan hệ cụ thể hóa, chi tiết hóa. Có cơ chế xử lý riêng cho trường hợp phát hiện mâu thuẫn giữa các quy hoạch, bảo đảm phù hợp với tính chất tác động qua lại giữa các quy hoạch, rõ ràng về nguyên tắc, bảo đảm khả thi, hợp lý, nhưng cần kiểm soát chặt chẽ, tránh tùy tiện, lạm dụng, gây xáo trộn hoạt động kinh tế - xã hội và ảnh hưởng đến quyền và lợi ích chính đáng của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội phát biểu ý kiến

Đồng tình với quan điểm của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội nhận định, nội dung về mối quan hệ giữa các loại quy hoạch, việc phân thứ bậc giữa các quy hoạch là rất khó, đồng thời nhấn mạnh, cần phải làm rõ mối quan hệ giữa các loại quy hoạch, thứ bậc và tính chất của các loại quy hoạch. Đặc biệt, về thẩm quyền lập và phê duyệt kế hoạch, Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định quan điểm: “Nếu đã là quy hoạch tổng thể quốc gia, chiến lược, quy hoạch không gian biển quốc gia và sử dụng đất quốc gia, cái này là của quốc gia. Thẩm quyền phải là của Quốc hội. Còn quy hoạch ngành là thẩm quyền của Chính phủ”. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhận định, việc phân cấp, phân quyền quy hoạch cần nghiên cứu thêm, vì có những nội dung phải phân quyền, nhưng mà có những nội dung không thể phân quyền được.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương trình bày Tờ trình

Nhằm hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch bao gồm: Xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch do các cấp khác nhau phê duyệt; Xử lý mâu thuẫn giữa quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh với các quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành; Xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch cùng cấp. Bên cạnh đó, các quy định xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch được xây dựng theo hướng bảo đảm các dự án đầu tư có thể thực hiện trong thời gian ngắn nhất sau khi đã xác định được quy hoạch được áp dụng, đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn.

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên phát biểu ý kiến

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên cũng bày tỏ băn khoăn về nguyên tắc xử lý về mâu thuẫn giữa các quy hoạch ngành, đồng thời, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ mâu thuẫn giữa quy hoạch ngành và quy hoạch tỉnh. Bên cạnh đó, Phó Chủ nhiệm Trần Hồng Nguyên cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục thể chế hóa các chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và nghiên cứu hoàn thiện dự thảo Luật, nhằm đảm bảo dự án luật thể hiện được tầm nhìn quốc gia về mục tiêu phát triển hạ tầng chiến lược, bao gồm đô thị, nông thôn, công nghiệp, nông nghiệp vùng, liên vùng đồng bộ, kết nối với không gian phát triển của các vùng và hành lang kinh tế.

Thượng tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại phát biểu ý kiến

Liên quan đến xử lý mâu thuẫn giữa quy hoạch đất quốc phòng an ninh với quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội và đầu tư, Thượng tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cho rằng hiện nay vấn đề này còn rất vướng, để giải quyết sẽ mất nhiều thời gian. Nếu không giải quyết ban đầu, sau này khi phía quốc phòng và an ninh mà cần, nhưng công trình đó đã phát triển kinh tế rồi thì việc giải quyết sẽ tốn kém và mất thời gian rất nhiều. “Do đó tôi đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu mâu thuẫn này để đưa vào trong luật và để mà có cơ sở để Chính phủ quy định cụ thể và xử lý làm sao vừa hài hòa, vừa phát triển kinh tế - xã hội, vừa đảm bảo đầu tư, phát triển đất nước, vừa phải đảm bảo Quốc phòng và An ninh để mà giữ vững ổn định và chủ quyền của đất nước” - Thượng tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề xuất.

Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cũng đề cập đến cơ chế bảo mật, phân quyền truy cập dữ liệu quy hoạch có yếu tố quốc phòng, an ninh trên hệ thống thông tin quốc gia về quy hoạch, đề nghị cần phải giải quyết hài hoà, vừa cung cấp đủ thông tin nhưng vẫn đảm bảo tính bảo mật, an toàn về quốc phòng và an ninh.

Cần đảm bảo tính thống nhất giữa Luật quy hoạch (sửa đổi) và nhiều luật liên quan

Liên quan đến nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu sửa đổi các nội dung quan trọng, nhằm khắc phục ngay những vấn đề đang vướng trong thực tiễn, chọn lọc các quy hoạch để đưa vào Luật, tránh ôm đồm quá nhiều nội dung. “Trước đây ban hành quy hoạch xong thì sẽ có kế hoạch thực hiện quy hoạch, bây giờ gọi là chương trình thực hiện quy hoạch. Mà quy hoạch quốc gia thì 50 năm, nếu chương trình thực hiện cho quy hoạch 50 năm thì tôi thấy cũng không khả thi. Có thể để sau này trong quá trình tổ chức thực hiện thì chia thành từng giai đoạn, rồi từng giai đoạn mới có chương trình, luật không nên quá ôm đồm” - Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đặt vấn đề.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu

Quan tâm đến tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên cho biết có 69 Luật và Pháp lệnh có liên quan đến quy hoạch. Trong Dự thảo Luật cũng có những quy định mới, khác so với quy định hiện hành, như bổ sung quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành vào hệ thống quy hoạch quốc gia, quy định về mối quan hệ giữa quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và quy định về nguyên tắc chung đối với quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành và tinh gọn các danh mục quy hoạch. “Tuy nhiên chúng ta mới chỉ điều chỉnh về mặt tên gọi, xóa tên hoặc điều chỉnh chứ chưa có những quy định cụ thể được điều chỉnh sửa trong các dự án luật này. Đề nghị nghiên cứu theo hướng không chỉ thay đổi về mặt hình thức, về tên gọi của các quy hoạch mà cũng nên có những quy định bổ sung liên quan các Luật mà có liên quan đến quy hoạch” - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Trần Hồng Nguyên đề xuất.

Các đại biểu tham dự Phiên họp

Giải trình liên quan đến tính thống nhất của Luật Quy hoạch sửa đổi với các luật liên quan, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, ban soạn thảo luôn bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị về ba vấn đề: Phải xử lý dứt điểm các khó khăn, vướng mắc và các điểm nghẽn hiện nay; phải đảm bảo sự đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật về quy hoạch; cần có cái quy định về chuyển tiếp để kế thừa tối đa các quy hoạch mà của các thời kỳ trước. Do đó phải xem xét một cách đồng bộ tất cả các vấn đề trong các luật liên quan, dẫn đến phải sửa toàn diện, đồng bộ và triệt để Luật này.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phát biểu

Phát biểu kết luận Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, Ủy ban thường vụ Quốc hội đánh giá cao chính phủ, Bộ Tài chính đã khẩn trương chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo quy định, đánh giá cao sự chủ động tích cực của Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính và các cơ quan có liên quan đã khẩn trương hoàn thiện hồ sơ thẩm tra. Báo cáo thẩm tra sơ bộ được chuẩn bị kỹ lưỡng với nhiều ý kiến sâu sắc, xác đáng và có chính kiến rất cụ thể.

Để bảo đảm chất lượng dự án trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan hữu quan tập trung vào sáu nhóm vấn đề quan trọng, cấp bách nhất để xử lý dứt điểm, tránh xử lý được vấn đề này lại phát sinh mâu thuẫn ở các điểm khác.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu kết luận Phiên thảo luận

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát để thể chế hóa đầy đủ quan điểm, đường lối, nhiệm vụ, giải pháp về đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, phát triển kinh tế tư nhân, đổi mới khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số ở Nghị quyết 57, Nghị quyết 66, Nghị quyết 68 và kết luận của đồng chí Tổng Bí thư và Bộ Chính trị về vấn đề này. Bảo đảm thực hiện đúng các Quy định 178 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng trong công tác xây dựng pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cơ quan soạn thảo phải bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa Luật Quy hoạch sửa đổi với các dự án luật mà Chính phủ cũng đang trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 như Luật đầu tư, Luật Quy hoạch đô thị nông thôn, Luật Đất đai, Luật Xây dựng. “Thống nhất trong Chính phủ, nội dung nào là gốc, là nguyên tắc để các dự án luật khác điều chỉnh theo. Không để xảy ra tình trạng xử lý được cái vấn đề này lại gây ra mâu thuẫn chồng chéo khác” – Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu kết luận Phiên thảo luận

Đối với nội dung liên quan đến quy hoạch sử dụng đất và chỉ tiêu sử dụng đất liên quan đến sửa một số quy định của Luật Đất đai, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, trường hợp đưa chỉ tiêu sử dụng đất vào quy hoạch tỉnh hay quy hoạch đô thị và nông thôn thì chỉ nên kiểm soát đối với diện tích đất quan trọng. “Còn đối với 06 Thành phố trực thuộc Trung ương thì Luật Quy hoạch đô thị và Nông thôn cũng đã bàn về vấn đề này, đề nghị hai cơ quan soạn thảo là Bộ Tài chính trong Luật Quy hoạch sửa đổi này và Bộ Xây dựng trong Luật Quy hoạch đô thị và Nông thôn phải thống nhất quan điểm để Chính phủ trình Quốc hội, chốt phương án có một quy hoạch hay hai quy hoạch. Và nếu hai quy hoạch thì ở quy hoạch tỉnh của 06 Thành phố trực thuộc Trung ương chỉ quy định định hướng, còn quy hoạch chung xây dựng của các thành phố sẽ quy định cụ thể” – Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề xuất.

Liên quan đến rà soát thẩm quyền phê duyệt quy hoạch, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đồng tình với ý kiến của các đại biểu, nhấn mạnh "quy hoạch quốc gia phải thuộc thẩm quyền của Quốc hội vì liên quan tổng thể đến tất cả các ngành, các lĩnh vực, các địa phương. Cần tiếp tục rà soát và có kế hoạch sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ các quy định liên quan đến xóa bỏ rào cản hành chính, cơ chế xin cho, chuyển từ quản lý sang kiến tạo phát triển, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng".

Các đại biểu dự Phiên họp

Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh một số vấn đề về tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện danh mục quy hoạch, rà soát hoàn thiện nội dung quy hoạch định hướng, bảo đảm tính khái quát; hoàn thiện quy định để khắc phục bất cập về mối quan hệ giữa các quy hoạch trong hệ thống quy hoạch, cách đánh giá sự phù hợp giữa quy hoạch và giữa các quy hoạch để làm rõ nội hàm của sự phù hợp giữa quy hoạch là chi tiết hóa, cụ thể hóa. Làm rõ tính hợp lý của việc xác định thứ bậc giữa các quy hoạch đối với các quy hoạch không có cùng nội dung, đối tượng quy hoạch không có mối quan hệ cụ thể hóa, chi tiết hóa; Hoàn thiện quy định về đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch, Hoàn thiện các quy định về phân cấp, phân thẩm quyền quyết định phê duyệt quy hoạch bảo đảm thực chất đồng bộ, khắc phục được các khó khăn vướng mắc.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp với các cơ quan hữu quan tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính, ý kiến tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban khác của Quốc hội, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 theo đúng quy định, bảo đảm tiến độ và chất lượng./.