Hoàn thiện khung pháp lý, tạo động lực tăng trưởng cho thị trường bảo hiểm

Tham dự phiên họp có các Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, Uỷ viên là đại biểu Qhội hoạt động chuyên trách, kiêm nhiệm của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính cùng đại diện một số Bộ, ngành như Bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường…

Quang cảnh phiên họp

Đơn giản hóa quy định, tạo môi trường thông thoáng cho thị trường bảo hiểm 
Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm đang được gấp rút hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tới theo trình tự, thủ tục rút gọn. Cả Chính phủ và Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đều thống nhất về sự cần thiết phải xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm nhằm cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp. Dự án Luật còn nhằm tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc cấp thiết trong quá trình triển khai thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, thống nhất, đồng bộ, và tạo động lực tăng trưởng cho thị trường bảo hiểm. Mục tiêu quan trọng là bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh, thời gian giải quyết thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ.

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Nguyễn Thị Phú Hà điều hành nội dung thảo luận

Tiếp thu ý kiến thẩm tra từ Uỷ ban Kinh tế và Tài chính, đại biểu Bộ Tài chính cho biết, Dự thảo Luật đề xuất cắt giảm và đơn giản hóa mạnh mẽ các quy định, tạo môi trường thông thoáng hơn cho thị trường bảo hiểm. Theo đó, cơ quan soạn thảo đề xuất bãi bỏ yêu cầu doanh nghiệp phải có xác nhận của cơ quan quản lý nước ngoài về việc không vi phạm quy định nghiêm trọng; Bãi bỏ các điều kiện trước khi doanh nghiệp chính thức hoạt động. Đồng thời, dự án Luật bỏ một số điều kiện tiêu chuẩn chung đối với người quản lý, người kiểm soát và các điều kiện hoạt động đại lý bảo hiểm, cấp phép thành lập doanh nghiệp môi giới, cung cấp dịch vụ hỗ trợ bảo hiểm.
Bên cạnh đó, quy định nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính được nêu cụ thể, thay việc đăng ký bằng thông báo nguyên tắc tách nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, tái bảo hiểm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn phát biểu

Dự Luật cũng lược bỏ nội dung hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ để tránh nhầm lẫn với sản phẩm bảo hiểm có rủi ro tử vong. Hoàn thiện quy định về vốn trên cơ sở rủi ro, cho phép áp dụng song song hai mô hình: vốn trên cơ sở rủi ro và biên khả năng thanh toán, giúp doanh nghiệp có thêm thời gian chuẩn bị.
Bổ sung nguyên tắc về tổ chức, cá nhân góp vốn, thành lập, quản lý, kiểm soát doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm cũng như nguyên tắc đầu tư của doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, nhằm đảm bảo hoạt động an toàn và hiệu quả. Các nội dung về nguyên tắc góp vốn, nội dung hoạt động, thời hạn cấp phép, quy định kiểm soát nội bộ, quản trị rủi ro, tiêu chuẩn người quản lý và các khoản chuyển tiếp đang được tiếp tục rà soát để đảm bảo đồng bộ, chặt chẽ, an toàn cho thị trường.

Đại biểu tham dự phiên họp

Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh, cần rà soát để đảm bảo sự thống nhất của các văn bản quy phạm pháp luật, làm rõ cơ sở của các quy định đặc thù về kiểm tra chuyên ngành, phân biệt rõ phạm vi "kiểm tra chuyên ngành" với "thanh tra" trước đây, nhằm giảm chi phí tuân thủ và chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo. Dự án Luật được kỳ vọng sẽ giải quyết kịp thời các vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao việc rà soát chặt chẽ, đảm bảo an toàn, ổn định của thị trường bảo hiểm và tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Ông Nguyễn Hải Nam, Uỷ viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách Uỷ ban Kinh tế và Tài chính phát biểu

Tại phiên thảo luận, các đại biểu lưu ý một số điểm, đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét. Về phạm vi kinh doanh, đại biểu băn khoăn việc loại bỏ quy định về sản phẩm bảo hiểm rủi ro tử vong có thời hạn dưới một năm. Dù thực tế chưa có doanh nghiệp nào triển khai kể từ Luật năm 2022, đại biểu lo ngại điều này có thể thu hẹp phạm vi kinh doanh và không tạo động lực phát triển sản phẩm trong tương lai.
Liên quan đến vốn điều lệ, đại biểu quan ngại khi dự thảo bỏ điều kiện chuyển số vốn gửi tại tài khoản phong tỏa thành vốn điều lệ/vốn được cấp. Đại biểu nhấn mạnh đây là điều kiện quan trọng, gắn liền với trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp đối với phần vốn của mình khi giao kết hợp đồng, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc kỹ lưỡng.

Bà Bùi Thị Quỳnh Thơ, Uỷ viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách Uỷ ban Kinh tế và Tài chính phát biểu

Các đại biểu Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) xây dựng trên tinh thần hướng tới cải cách thủ tục hành chính và tăng cường tính minh bạch. Về quy định chấp thuận nhân sự tại Điều 70, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ băn khoăn bỏ cụm từ "về nguyên tắc" trong quy định Bộ Tài chính chấp thuận đối với người dự kiến bổ nhiệm các chức danh chủ chốt. Theo Luật hiện hành, Bộ Tài chính chỉ "chấp thuận về nguyên tắc", hàm ý việc bổ nhiệm chính thức là quyền của doanh nghiệp và cổ đông. Do vậy, theo đại biểu, việc bỏ từ này và thay bằng "chấp thuận về chính sách" lo ngại sẽ thay đổi bản chất, làm tăng thủ tục hành chính, can thiệp sâu hơn vào vấn đề nhân sự nội bộ của doanh nghiệp, đi ngược lại mục tiêu tinh giản thủ tục.

Đại biểu tham dự phiên họp

Về hoạt động kiểm tra chuyên ngành, đại biểu đồng tình với việc bỏ thuật ngữ "thanh tra" và thay bằng "kiểm tra" tại các Điều 152, 153, 154. Tuy nhiên, đại biểu đặt vấn đề việc chuyển thành "kiểm tra chuyên ngành", đề nghị cần làm rõ phạm vi và quy trình kiểm tra chuyên ngành có thực sự khác biệt, có giảm bớt các thủ tục, quy trình so với thanh tra trước đây hay chỉ là thay đổi thuật ngữ nhưng giữ nguyên nội dung, không đạt được mục tiêu giảm thủ tục hành chính cho doanh nghiệp.
Đại biểu đề nghị Bộ Tài chính làm rõ thêm về việc bỏ quy định tách biệt giữa nguồn vốn chủ sở hữu và nguồn quỹ bảo hiểm chia cổ tức. Về nguyên tắc, việc tách bạch giúp quản lý vốn minh bạch, không sử dụng nguồn này cho mục tiêu khác, đặc biệt, đối với bảo hiểm phi nhân thọ với thời gian hợp đồng ngắn, đại biểu cho rằng việc bỏ quy định tách bạch này cần được đánh giá kỹ lưỡng, tránh ảnh hưởng đến nguồn tài chính và nghĩa vụ liên quan của doanh nghiệp./.