Giảm dần bao cấp của Nhà nước với hoạt động hội

Tránh “hành chính hóa” tổ chức và hoạt động của hội

Tính đến tháng 12/2014 cả nước có 52.565 hội (483 hội hoạt động phạm vi cả nước và 52.082 hội hoạt động phạm vi địa phương), trong đó có 8.792 hội có tính chất đặc thù được Nhà nước cấp kinh phí (28 hội hoạt động phạm vi cả nước và 8.764 hội hoạt động phạm vi địa phương). Đây là những biểu hiện tích cực của quá trình dân chủ hóa xã hội và vai trò làm chủ của nhân dân được thể hiện trực tiếp trong tiến trình phát triển đất nước, hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, cho đến nay việc thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về quyền lập hội của công dân vẫn còn chậm, phân tán, thiếu tính hệ thống và đồng bộ. Tổ chức, hoạt động của các hội, công tác quản lý Nhà nước về hội còn bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, chưa phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước, xu thế dân chủ hóa đời sống xã hội và hội nhập quốc tế.

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết, cần thiết phải ban hành Luật về Hội. “Những nội dung quy định trong Luật, một mặt phải bảo đảm cho công dân thực hiện quyền lập hội của mình, phát huy tính tự nguyện, tự quản, tự chịu trách nhiệm của các hội, nhất là tự chủ về tài chính, hạn chế tối đa sự bao cấp, trông chờ vào sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, tránh xu hướng “hành chính hóa” tổ chức và hoạt động của hội. Đồng thời, bảo đảm sự quản lý của Nhà nước, đề phòng các thế lực thù địch, các tổ chức phản động lợi dụng để hình thành các tổ chức đối lập chống phá Đảng và Nhà nước, xâm hại đến an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội”, ông Lý nêu quan điểm.

Không phải hội nào cũng được nhà nước cấp kinh phí

Đồng quan điểm, theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Phúc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Đình Quyền, cần phải có tiêu chí phân loại hội để bảo đảm minh bạch, tự chủ, giảm dần bao cấp của Nhà nước với hoạt động hội. “Không phải hội nào thành lập ra cũng nói là đặc thù để nhà nước cấp kinh phí. Đặc thù đó cũng phải có tiêu chí vì nếu không lại diễn ra cơ chế xin - cho. Hội này xin được thì hội kia cũng xin được”, ông Quyền nói.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng nhấn mạnh, dự thảo luật phải phân loại hội và phải có tiêu chí để quản lý. “Loại nào do nhà nước, loại nào do dân tự nguyện lập ra phải rõ để thống nhất quản lý chứ không thể chung chung. Những tổ chức hội, cấp hội do Đảng, Nhà nước lập ra, hoạt động vì yêu cầu xã hội trong lĩnh vực nào đó thì bảo đảm kinh phí thế nào cũng phải rõ, còn loại hội tự nguyện thì tự bảo đảm chi phí hoạt động”.

Kết luận phiên họp, theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, đây là dự án luật khó, phức tạp, nhảy cảm, sau nhiều năm mới trình được nhưng nhiều nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau. Về chính sách tài chính với hội, tinh thần phải nói rõ trong luật gắn với phân loại hội nào được Nhà nước hỗ trợ, hội nào được cấp, hội nào được khoán, hội nào tự chủ. Như thế mới minh bạch, rõ ràng.

Cùng ngày, UBTVQH cho ý kiến về Dự thảo Nội quy kỳ họp Quốc hội.