Công dân tự do gửi tin bài cho báo chí mà không bị kiểm duyệt?
- 14/11/2015
Thảo luận tại tổ về Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) chiều 14-11, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội (ĐB) quan tâm đến quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân.
Theo ĐB Ngô Đức Mạnh (Bình Thuận), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, chưa có sự rõ ràng trong quy định giữa tự do ngôn luận và tự do báo chí. ĐB đặt câu hỏi: “Tự do ngôn luận là tự do kiểu nào, khó tách biệt giữa 2 phạm trù này (tự do ngôn luận và tự do báo chí-PV), không phải cái gì tự do biểu đạt cũng có thể trở thành tự do báo chí được, dường như nhà soạn thảo chưa phân biệt được hai khái niệm này.
"Ví như những phát ngôn trên trang mạng cá nhân thì đây là tự do biểu đạt của người dân, chưa hẳn là hoạt động báo chí. Công dân có quyền tham gia hoạt động báo chí, công dân có quyền biểu đạt thông tin, vậy có phải hai vấn đề này là một?”.
ĐB đề nghị: “Phải định nghĩa được hoạt động báo chí là gì, gồm những hành vi, thao tác nào thì được gọi là hoạt động báo chí. Quy định trong dự thảo rất mờ nhạt, khái niệm không chuẩn dẫn đến quy định chưa rõ”.
Theo ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội), khoản 2, Điều 12 về “Quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân” quy định công dân được “Tiếp xúc, cung cấp thông tin cho cơ quan báo chí và nhà báo; gửi tin, bài, ảnh và tác phẩm khác cho báo chí mà không chịu sự kiểm duyệt của tổ chức, cá nhân nào và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin”.
ĐB Khánh cho rằng, cụm từ “gửi tin, bài, ảnh và tác phẩm khác cho báo chí mà không chịu sự kiểm duyệt của tổ chức, cá nhân nào” là dễ bị lợi dụng nên cần quy định chặt chẽ hơn.
Thẩm tra về nội dung này, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cũng cho rằng, tên Chương II của Dự thảo Luật là “Quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí” nhưng không chỉ rõ chủ thể của quyền tự do báo chí là công dân. Hơn nữa, các nội dung quy định tại chương này chưa rõ nội hàm. Nội dung quyền tự do báo chí của công dân tại Điều 11 trùng với quyền tự do ngôn luận tại Điều 12.
Tuy nhiên, hầu hết ý kiến ĐB đều tán thành với việc Dự thảo luật đã cố gắng thể hiện nguyên tắc của Hiến pháp 2013 về đảm bảo quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận qua việc dành một chương riêng về quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận của công dân trên báo chí.
Trao đổi với báo giới, ĐB Đoàn Nguyễn Thùy Trang (TP.HCM), Ủy viên BCH Hội Nhà báo TP. HCM cho biết: “Lâu nay người dân đã giám sát phản biện trên báo chí nhưng có thể chưa nhiều. Một khi chúng ta quy định trong luật rồi, người dân sẽ nhận thức đầy đủ hơn về quyền của mình để thực thi quyền trong thực tiễn cuộc sống. Đó là điều rất có ý nghĩa trong việc thực thi quyền tự do ngôn luận của công dân”.
Thảo luận về một số nội dung khác của Dự thảo Luật, các ĐB tán thành với các quy định quản lý đối với những trang thông tin và những loại hình tương tự như báo chí, quy định rõ không được đưa lại, “xào xáo” lại thông tin của các báo.
Đặc biệt có nhiều ý kiến đề nghị phải nghiêm cấm cá nhân, tổ chức xúc phạm danh dự, nhân phẩm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của nhà báo, nghiêm cấm việc thu hồi phương tiện hành nghề trong lúc nhà báo đang tác nghiệp đúng pháp luật.
"Ví như những phát ngôn trên trang mạng cá nhân thì đây là tự do biểu đạt của người dân, chưa hẳn là hoạt động báo chí. Công dân có quyền tham gia hoạt động báo chí, công dân có quyền biểu đạt thông tin, vậy có phải hai vấn đề này là một?”.
ĐB đề nghị: “Phải định nghĩa được hoạt động báo chí là gì, gồm những hành vi, thao tác nào thì được gọi là hoạt động báo chí. Quy định trong dự thảo rất mờ nhạt, khái niệm không chuẩn dẫn đến quy định chưa rõ”.
Theo ĐB Trần Thị Quốc Khánh (Hà Nội), khoản 2, Điều 12 về “Quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân” quy định công dân được “Tiếp xúc, cung cấp thông tin cho cơ quan báo chí và nhà báo; gửi tin, bài, ảnh và tác phẩm khác cho báo chí mà không chịu sự kiểm duyệt của tổ chức, cá nhân nào và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin”.
ĐB Khánh cho rằng, cụm từ “gửi tin, bài, ảnh và tác phẩm khác cho báo chí mà không chịu sự kiểm duyệt của tổ chức, cá nhân nào” là dễ bị lợi dụng nên cần quy định chặt chẽ hơn.
Thẩm tra về nội dung này, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cũng cho rằng, tên Chương II của Dự thảo Luật là “Quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí” nhưng không chỉ rõ chủ thể của quyền tự do báo chí là công dân. Hơn nữa, các nội dung quy định tại chương này chưa rõ nội hàm. Nội dung quyền tự do báo chí của công dân tại Điều 11 trùng với quyền tự do ngôn luận tại Điều 12.
Tuy nhiên, hầu hết ý kiến ĐB đều tán thành với việc Dự thảo luật đã cố gắng thể hiện nguyên tắc của Hiến pháp 2013 về đảm bảo quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận qua việc dành một chương riêng về quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận của công dân trên báo chí.
Trao đổi với báo giới, ĐB Đoàn Nguyễn Thùy Trang (TP.HCM), Ủy viên BCH Hội Nhà báo TP. HCM cho biết: “Lâu nay người dân đã giám sát phản biện trên báo chí nhưng có thể chưa nhiều. Một khi chúng ta quy định trong luật rồi, người dân sẽ nhận thức đầy đủ hơn về quyền của mình để thực thi quyền trong thực tiễn cuộc sống. Đó là điều rất có ý nghĩa trong việc thực thi quyền tự do ngôn luận của công dân”.
Thảo luận về một số nội dung khác của Dự thảo Luật, các ĐB tán thành với các quy định quản lý đối với những trang thông tin và những loại hình tương tự như báo chí, quy định rõ không được đưa lại, “xào xáo” lại thông tin của các báo.
Đặc biệt có nhiều ý kiến đề nghị phải nghiêm cấm cá nhân, tổ chức xúc phạm danh dự, nhân phẩm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của nhà báo, nghiêm cấm việc thu hồi phương tiện hành nghề trong lúc nhà báo đang tác nghiệp đúng pháp luật.