Cơ quan soạn thảo đẩy khó khăn cho doanh nghiệp
- 04/09/2012
Cơ quan soạn thảo luật soạn ra những điều khoản có lợi chomình, đẩy khó khăn về cho dân chúng và doanh nghiệp. Đó là nhận định của ông TS Nguyễn Đình Cung - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế T.Ư (CIEM) tại hội thảo "RIA và Cải thiện chất lượng pháp lý: Kinh nghiệm quốc tế và các vấn đề thực tiễn ở Việt Nam" do Dự án Sáng kiến năng lực cạnh tranh Việt Nam (VNCI), Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAIDS) và Đại sứ quán Úc tại Việt Nam phối hợp tổ chức mới đây tại Hà Nội.
Trao đổi bên lề hội thảo, TS Cung cho biết, RIA không phải là một báo cáo mà thực chất là một quy trình cung cấp cho các nhà hoạch định chính sách, thông tin cho các bên liên quan để lựa chọn một phương án tốt nhất. Đây là điểm rất đáng chú ý để áp dụng một cách thực chất, có như vậy mới hi vọng nó là một công cụ hữu ích nâng cao chất lượng thể chế. Nếu không chúng ta sẽ biến nó thành một gánh nặng chi phí cho ban soạn thảo, cũng như gây trở ngại cho cơ quan soạn thảo chính sách.
Toàn cảnh cuộc hội thảo (Ảnh: Diễn đàn Doanh nghiệp)
Phó Viện trưởng CIEM đánh giá, việc áp dụng RIA tại nước ta hiện vẫn còn khá hình thức, không tuân thủ như một thủ tục trong việc ban hành văn bản pháp luật, áp dụng như một quy trình phân tích đánh giá của một chính sách từ đó chọn ra một phương án thực thi đạt kết quả chi phí thấp nhất. Hiện chúng ta đang thực hiện RIA như một thủ tục hơn là một quy trình.
Ông Cung cho biết thêm, ở các nước, đại đa số các luật là sáng kiến của Chính phủ, các bộ là cơ quan soạn thảo. Nhưng xã hội ở tại các nước này là xã hội mở, trách nhiệm giải trình lớn, buộc cơ quan soạn thảo phải minh bạch trong soạn thảo, cung cấp đầy đủ thông tin cho bên liên quan, và lựa chọn phương án tốt nhất để đạt mục tiêu xác định. Áp lực phải làm tốt là rất cao. Tuy nhiên điều này có vẻ chưa áp dụng nhiều ở Việt Nam, cơ quan soạn thảo ở Việt Nam lựa chọn phần tốt cho mình và đẩy khó khăn về cho dân chúng và doanh nghiệp.
Đồng quan điểm trên, TS Dương Thanh Mai, Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp cho rằng, các báo cáo đánh giá tác động hiện nay đang dừng ở hình thức làm cho có, làm cho đúng thủ tục và được cơ quan soạn thảo luật biên soạn, sửa sang cho phù hợp với dự án luật. Nhiều bản báo cáo chỉ đơn thuần là sao chép lại bản thuyết minh dự án luật, được nắn lại theo dự thảo. Trong quá trình lập báo cáo đánh giá tác động, việc tham vấn người dân vẫn chỉ được làm một cách hình thức, đối phó. Do đó, phương án mà nhà làm luật đưa ra thiếu thuyêt phục. Nhiều văn bản luật chưa ráo mực, mới được Quốc hội thông qua năm trước, đến năm sau đã phải sửa.