Cần sự chung tay của cả cộng đồng

Để việc triển khai dự án đạt hiệu quả, Ban Chỉ đạo Dự án đã được thành lập do một đồng chí Phó Chủ tịch UBND thành phố làm trưởng ban. Thành phố đã tiến hành tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ các phòng, ban cũng như cán bộ chủ chốt ở các phường trên địa bàn trong việc thực hiện các mục tiêu Dự án đề ra. Đồng thời tiến hành khảo sát bước đầu thực trạng hút thuốc lá, nhận thức, hành vi của người dân, khách du lịch đối với việc hút thuốc; tổ chức các cuộc hội thảo, tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông về việc xây dựng Hạ Long thành thành phố du lịch không khói thuốc.

Tuyên truyền không hút thuốc lá tại Trường Tiểu học Trần Hưng Đạo (TP Hạ Long).

Tính đến nay, thành phố đã tổ chức được gần 20 lớp tập huấn kiến thức về tác hại của thuốc lá và nội dung xây dựng thành phố du lịch không khói thuốc cho trên 500 lượt người là lãnh đạo, cán bộ từ thành phố đến các phường; lãnh đạo các doanh nghiệp, khách sạn, nhà hàng, công ty lữ hành; tổ chức gần 200 buổi truyền thông trực tiếp tại các trường học, doanh nghiệp, khách sạn, các phường, truyền thông gián tiếp thông qua các đài phát thanh - truyền hình và hệ thống loa truyền thanh ở các phường 1 tuần/lần với thời lượng từ 3-5 phút/lần; cấp phát gần 700 đĩa CD tuyên truyền về Hạ Long không khói thuốc và 15.500 tờ rơi có nội dung và hình ảnh cảnh báo về những bệnh mắc phải do thói quen sử dụng thuốc lá. Thành phố cũng đã tổ chức thi viết về đề tài phòng, chống tác hại thuốc lá với 10.000 bài dự thi và trưng bày 300 bức tranh có chủ đề phòng, chống tác hại do hút thuốc lá chủ động và thụ động gây nên. Thành phố đã phát động và tổ chức lễ gắn biển cho 6 khách sạn, 450 tàu du lịch với nội dung “Cấm hút thuốc” bằng tiếng Anh và tiếng Việt...

Với những nỗ lực đó, đến nay sau hơn 2 năm thực hiện Dự án, nhận thức, ý thức của người dân thành phố đã được nâng lên rõ rệt, tỷ lệ người hút thuốc trong nhà, nơi công cộng, bệnh viện, trường học giảm đáng kể. Theo điều tra của Trung tâm Nghiên cứu và Trợ giúp phát triển cộng đồng, số người hiểu biết về tác hại của thuốc lá trên địa bàn tăng 25% so với trước khi triển khai dự án; tỷ lệ người hút thuốc tại nơi làm việc chỉ còn 8% (giảm 57,8% so với trước dự án); tỷ lệ người hút thuốc nơi công cộng hiện nay là 59% (so với trước dự án là 91,9%).

Mặc dù đã đạt được nhiều tín hiệu khả quan, nhưng theo đánh giá của CDS, hiện tại việc triển khai Dự án vẫn gặp rất nhiều khó khăn, vì hầu hết người dân còn chưa nhận thức được những tổn thất to lớn về sức khoẻ, kinh tế và môi trường do thuốc lá gây nên. Cùng với đó, thói quen hút thuốc của người dân và hành vi hút thuốc vẫn được chấp nhận rộng rãi trong cộng đồng, trong khi các biện pháp xử phạt chưa đủ mạnh, mức độ ủng hộ và tuân thủ của cộng đồng với chính sách còn hạn chế, nên hiện tại tỷ lệ người hút thuốc lá trên địa bàn giảm chưa đáng kể.

Để Dự án có hiệu quả hơn, thời gian tới, Ban Chỉ đạo thành phố cần tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền, tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm cho các cơ quan, đơn vị của thành phố, nhất là các phường, khối doanh nghiệp, các nhà hàng, khách sạn; phối hợp tuyên truyền với các cơ quan thông tấn, báo chí, thực hiện các phóng sự, quảng cáo; tổ chức các sự kiện lồng ghép với truyền thông không hút thuốc lá... nhằm nâng cao hơn nữa ý thức thực hiện việc không hút thuốc lá trong nhân dân; tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ các phòng, ban cũng như cán bộ chủ chốt ở các phường trên địa bàn trong việc thực hiện các mục tiêu dự án đề ra. Cùng với đó, cần có chế tài mạnh hơn, các quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi hút thuốc lá, mức phạt có thể cao hơn, thẩm quyền xử phạt rộng hơn, đối tượng đa dạng hơn. Cần quy định rõ ràng trách nhiệm của các cấp, các ngành, các đơn vị địa phương trong việc tuyên truyền vận động cũng như tăng cường việc xử phạt các hành vi hút thuốc nơi công cộng. Hy vọng với sự nỗ lực chung tay của cả cộng đồng, trong tương lai không xa, Hạ Long sẽ trở thành thành phố du lịch không khói thuốc, đạt được những mục tiêu mà dự án đã đề ra.