Tờ trình dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
Cơ quan ban hành:
Ngày ban hành: 03/06/2014
Số hiệu:652/TTr-UBTVQH13
Mô tả:
Trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XIII
To_trinh.k7.doc
Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội,
Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật, trên cơ sở Tờ trình số 57/TTr-CP ngày 14/3/2014 của Chính phủ, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội về xây dựng luật, pháp lệnh, Báo cáo thẩm tra số 2364/BC-UBPL13 ngày 15/4/2014 của Uỷ ban pháp luật, ý kiến của Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã thảo luận và dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
Uỷ ban thường vụ Quốc hội xin trình Quốc hội dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 như sau:
I. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH TỪ THÁNG 6/2013 ĐẾN NAY; DỰ KIẾN ĐIỀU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014
1. Về tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay
Thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã thông qua Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị quyết quy định một số điểm thi hành Hiến pháp, 8 luật, 04 nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật và cho ý kiến 10 dự án luật khác; Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua 02 pháp lệnh. Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 đã được điều chỉnh, tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2014), Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 11 luật, Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 và cho ý kiến về 17 dự án luật khác. Đến nay, các dự án luật trình Quốc hội thông qua và cho ý kiến đã được chuẩn bị bảo đảm điều kiện trình Quốc hội.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, thời gian qua, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã có nhiều cố gắng trong việc xây dựng luật, pháp lệnh, góp phần nâng cao chất lượng, bảo đảm tiến độ chuẩn bị các dự án. Công tác xây dựng pháp luật đã có những chuyển biến tích cực, về cơ bản đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập kinh tế quốc tế. Kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật, đặc biệt là việc ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết được tăng cường.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì việc lập, triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh còn những hạn chế như: một số dự án trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội không theo đúng tiến độ đã đề ra; số lượng các dự án đề nghị điều chỉnh, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn còn nhiều; tình trạng “tồn đọng” văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh đã giảm nhưng vẫn còn; chất lượng chuẩn bị một số dự án còn hạn chế. Việc gửi tài liệu của nhiều dự án cho cơ quan thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội không đúng thời gian theo quy định nên ảnh hưởng đến tiến độ chung thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, cũng như Chương trình làm việc của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội.
Vì vậy, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan có thẩm quyền cần đề cao nhiệm vụ xây dựng pháp luật, thể chế hóa các nghị quyết của Đảng và thi hành Hiến pháp là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong hoạt động của cơ quan mình; cần tập trung đầu tư nhân lực, vật lực và các điều kiện khác cho công tác xây dựng pháp luật; tổ chức nghiên cứu, tổng kết thi hành pháp luật, khảo sát thực tiễn, xây dựng dự thảo văn bản để bảo đảm tiến độ và chất lượng của dự án luật, pháp lệnh.
2. Về đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014
2.1. Về đề nghị lùi thời hạn trình Quốc hội dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi), Luật tổ chức chính quyền địa phương và bổ sung dự án Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và thông qua tại kỳ họp thứ 8, dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8. Đến nay, Chính phủ đề nghị lùi thời hạn trình ba dự án này một kỳ họp Quốc hội để có thêm thời gian tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa một số quy định mới của Hiến pháp, bảo đảm tính khả thi và chất lượng của các dự án.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc trình dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương như Nghị quyết của Quốc hội đã là chậm so với yêu cầu trình Quốc hội xem xét cùng với các dự án luật về tổ chức bộ máy nhà nước. Bên cạnh đó dự án Luật này còn liên quan đến nội dung của một số dự án luật khác, như Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi), Luật phí, lệ phí, Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy, để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị giữ tiến độ việc trình Quốc hội dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương tại kỳ họp thứ 8. Đồng thời, đề nghị Quốc hội bổ sung dự án Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt vào kỳ họp thứ 8 để xem xét đồng thời với dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương.
Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội chấp nhận đề nghị của Chính phủ lùi thời hạn trình dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi) một kỳ họp Quốc hội nhằm bảo đảm chất lượng chuẩn bị để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
2.2. Về đề nghị bổ sung các dự án
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự án Luật hộ tịch vào Chương trình năm 2014, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7, thông qua tại kỳ họp thứ 8:
Đây là dự án luật đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2012, 2013, tại phiên họp thứ 20 (tháng 8/2013), Ủy ban thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và nhận thấy còn một số vấn đề của dự án chưa đủ cơ sở quy định và ý kiến chưa thống nhất nên đã quyết định rút khỏi Chương trình. Hiện nay, dự án Luật này đã được chuẩn bị bảo đảm đủ điều kiện trình Quốc hội cho ý kiến. Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho bổ sung dự án Luật này vào Chương trình như đề nghị của Chính phủ.
- Chính phủ đề nghị bổ sung các dự án Luật an toàn thông tin, Luật thú y, Luật dân số; Kiểm toán nhà nước đề nghị bổ sung dự án Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi) vào Chương trình năm 2014 để cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, theo Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp thì tiến độ trình Quốc hội xem xét, thông qua các dự án Luật an toàn thông tin (năm 2014-2015), Luật thú y (năm 2015), Luật dân số (năm 2015-2020), Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi) (tháng 10/2014). Bên cạnh đó, số lượng dự án cần phải xem xét trong kỳ họp thứ 8 khi chưa bổ sung đã là rất lớn với 17 dự án thông qua, 11 dự án cho ý kiến. Do đó, căn cứ vào mức độ ưu tiên ban hành, tiến độ chuẩn bị và thời gian xem xét, thông qua, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho bổ sung dự án Luật an toàn thông tin, Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật thú y vào Chương trình năm 2014; dự án Luật dân số đề nghị đưa vào Chương trình năm 2015.
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 13 của Luật quốc tịch Việt Nam vào Chương trình xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 7:
Theo quy định tại Điều 13 và Điều 26 của Luật quốc tịch Việt Nam thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để giữ quốc tịch Việt Nam trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực; người không thực hiện việc đăng ký giữ quốc tịch thì sẽ bị mất quốc tịch Việt Nam. Thời hạn để người Việt Nam định cư ở nước ngoài đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam sẽ chấm dứt vào ngày 01/7/2014, trong khi số lượng người đăng ký giữ quốc tịch trên thực tế là rất ít. Đây là vấn đề lớn liên quan đến việc thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước đối với kiều bào ta ở nước ngoài nên Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch Việt Nam vào Chương trình xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 7.
- Chính phủ đề nghị rút dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo ra khỏi Chương trình năm 2014 và bổ sung Luật tín ngưỡng, tôn giáo vào Chương trình năm 2015:
Theo Nghị quyết về Chương trình năm 2014, Chính phủ sẽ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo. Tuy nhiên, do tín ngưỡng, tôn giáo là vấn đề quan trọng về quyền con người, quyền và nghĩa cơ bản của công dân nên tại khoản 5 Điều 70 của Hiến pháp đã quy định Quốc hội có thẩm quyền quyết định chính sách tôn giáo. Mặt khác, trong Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp cũng xác định cần ban hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo. Do đó, Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành với đề nghị của Chính phủ.
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc vào Chương trình năm 2014.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới thuộc Chương trình năm 2014 nhưng chưa được đưa cụ thể vào thời gian nào, do đó tán thành với Chính phủ bổ sung dự thảo Nghị quyết này vào Chương trình xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 8.
Đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc, Ủy ban thường vụ Quốc nhận thấy, theo Tờ trình của Chính phủ thì Viện có rất nhiều ưu đãi, đặc thù vượt quá quy định của nhiều luật hiện hành. Do đó, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho bổ sung vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 dự thảo Luật (hoặc nghị quyết) về cơ chế ưu đãi đối với các cơ sở nghiên cứu khoa học, công nghệ để tạo điều kiện cho một số viện nghiên cứu khoa học, công nghệ đặc thù có những bước đột phá trong hoạt động nhằm đẩy mạnh việc nghiên cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ ở nước ta.
II. VỀ DỰ KIẾN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2015
1. Về đề nghị Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
Tính đến nay, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã nhận được đề nghị về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 gồm:
- Chính phủ đề nghị phương án 1 gồm 38 dự án luật (36 dự án luật, 02 dự án pháp lệnh); phương án 2 gồm 34 dự án (ít hơn phương án 1 là 04 dự án luật);
- Tòa án nhân dân tối cao đề nghị 04 dự án luật;
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị 01 dự án bộ luật;
- Kiểm toán nhà nước đề nghị 01 dự án luật;
- Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị 01 dự án luật, 01 dự án pháp lệnh;
- Hội Luật gia Việt Nam đề nghị 01 dự án luật;
- Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng đề nghị 08 dự án luật;
- Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường đề nghị 04 dự án luật;
- Ủy ban tài chính, ngân sách đề nghị 04 dự án luật;
- Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng đề nghị 28 dự án luật, 01 dự thảo nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội;
- Các đại biểu Quốc hội đề nghị 04 dự án luật, 01 dự án pháp lệnh.
(Xin xem phụ lục kèm theo)
Ngoài ra, Văn phòng Chủ tịch nước có Công văn số 241/VPCTN-PL ngày 27/02/2014 thông báo ý kiến của Chủ tịch nước, đề nghị không đưa dự án Luật Chủ tịch nước vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, chỉ còn năm 2014 và 2015 thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, nhưng số lượng dự án luật, pháp lệnh được đề nghị đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 là quá lớn, trong đó có nhiều dự án mới chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, là vượt quá khả năng chuẩn bị cũng như quỹ thời gian của các cơ quan trình, cơ quan thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội và khả năng xem xét, thông qua của Quốc hội.
Do đó, để bảo đảm tính khả thi của Chương trình năm 2015, tránh bị điều chỉnh quá nhiều thì cần phải cân nhắc một cách thận trọng, xác định rõ quan điểm, căn cứ lập dự kiến Chương trình để xác định thứ tự ưu tiên, cần xem xét kỹ sự cần thiết, phạm vi, đối tượng điều chỉnh, những nội dung cơ bản của từng dự án. Bên cạnh đó, cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ ngay từ đầu giữa cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, tăng cường trách nhiệm của Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội, cùng với việc bảo đảm các điều kiện cần thiết cũng như bố trí thời gian phù hợp để Quốc hội xem xét, thông qua.
2. Về quan điểm, căn cứ lập dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
Ủy ban thường vụ Quốc hội cho rằng, việc lập Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 phải quán triệt một số định hướng cơ bản sau đây:
- Ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án triển khai thi hành Hiến pháp, trong đó tiếp tục khẩn trương sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các dự án về tổ chức bộ máy nhà nước, các dự án quy định về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân;
- Chỉ đưa vào Chương trình năm 2015 những dự án có thuyết minh rõ ràng về sự cần thiết ban hành, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, các nội dung cơ bản; kiên quyết không đưa vào Chương trình những dự án chưa đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật;
- Việc đưa các dự án vào Chương trình năm 2015 phải tính đến quỹ thời gian, khả năng thực tế của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và thời gian Quốc hội xem xét, thông qua; tránh dồn quá nhiều dự án vào một cơ quan nhằm bảo đảm chất lượng và tiến độ chuẩn bị, thẩm tra dự án;
- Ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án đã có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII; đối với các dự án chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, chỉ bổ sung khi thực sự cần thiết và đã được chuẩn bị tốt, đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
3. Về tổ chức kỳ họp chuyên đề của Quốc hội về xây dựng pháp luật
Chính phủ đề nghị hai phương án trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, trong đó có phương án tổ chức kỳ họp chuyên đề của Quốc hội. Qua thảo luận, trên cơ sở xem xét tình hình cụ thể của năm 2015 và sự chuẩn bị của các dự án luật, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị không tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề với thời gian và số lượng các dự án như đề nghị của Chính phủ mà kéo dài kỳ họp thường lệ của Quốc hội để có thể cho ý kiến, thông qua được nhiều dự án hơn, vì các lý do sau đây:
Thứ nhất, về thời gian: từ sau khi kết thúc kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2014) đến kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2015) chỉ có 5 tháng lại trùng vào Tết Nguyên đán; từ sau khi kết thúc kỳ họp thứ 9 đến kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2015) chỉ có 4 tháng. Nếu tổ chức thêm một kỳ họp chuyên đề vào giữa các kỳ họp thường lệ thì chỉ có thể vào tháng 3 hoặc tháng 7 nên chỉ có 01 đến 02 tháng để cho ý kiến, tiếp thu, chỉnh lý đối với hơn 20 dự án luật sẽ không thể bảo đảm thời gian gửi tài liệu, thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý hoàn thiện các dự thảo luật, nhất là sẽ không bảo đảm chất lượng;
Thứ hai, ảnh hưởng đến việc tổ chức Đại hội Đảng các cấp và các hoạt động bình thường khác;
Thứ ba, theo đề nghị của Chính phủ, nếu tổ chức thêm một kỳ họp chuyên đề cũng chỉ xem xét, thông qua được nhiều hơn 4 dự án so với việc không tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề. Mặt khác, việc tổ chức thêm một kỳ họp sẽ kéo theo nhiều chi phí, nhất là chi phí đi lại của đại biểu, chi phí cho bộ máy phục vụ.
4. Về các dự án cụ thể trong dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
Uỷ ban thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành với nhiều đề nghị của Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan, đại biểu Quốc hội về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015; trên cơ sở đánh giá việc thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của các năm trước, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và điều kiện thực tế, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan có trách nhiệm nghiên cứu, xem xét về từng dự án và xin báo cáo Quốc hội về một số vấn đề cụ thể sau đây:
4.1. Về các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
- Quán triệt quan điểm và căn cứ lập Chương trình, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị cùng với nhiều dự án được Chính phủ, các cơ quan, đại biểu Quốc hội đề nghị đưa vào Chương trình, ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 là Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi), Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; ưu tiên đưa Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi), Luật tố tụng lao động, Luật tố tụng hành chính (sửa đổi) vào Chương trình năm 2015.
- Đối với đề nghị của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, theo định hướng triển khai thi hành Hiến pháp thì Luật du lịch (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội giai đoạn 2015-2020. Luật chứng thực, Luật hiến máu đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII. Tuy nhiên, căn cứ vào mức độ chuẩn bị, thứ tự ưu tiên của các dự án và thời gian kỳ họp, để bảo đảm tính khả thi của Chương trình, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị chưa đưa các dự án này vào Chương trình năm 2015.
- Đối với các dự án Luật trưng cầu ý dân, Luật thanh niên (sửa đổi) là các dự án có liên quan đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân cần được sớm ban hành để thể chế hóa nội dung mới được sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp. Các dự án Luật bảo vệ bí mật nhà nước, Luật phòng, chống tội phạm có tổ chức, Luật truy nã tội phạm, Luật thư viện, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thể dục, thể thao, Luật tiền lương tối thiểu đều thuộc Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, tuy nhiên, qua thảo luận, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhất trí với Chính phủ là cần có thêm thời gian tiếp tục chuẩn bị nên chưa đưa vào Chương trình năm 2015 mà sẽ trình Quốc hội xem xét khi đủ điều kiện đưa vào Chương trình các năm sau.
4.2. Về các dự án chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, số lượng dự án còn lại trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII là quá nhiều nên thời gian còn lại trong năm 2015 phải tập trung cho việc thực hiện các dự án có trong Chương trình nhiệm kỳ và trong định hướng triển khai thi hành Hiến pháp. Do đó, chỉ nên bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ những dự án thực sự cần thiết cần phải ban hành để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, đã được thuyết minh rõ về sự cần thiết, bám sát các định hướng đặt ra trong Chương trình năm 2015 bảo đảm tính khả thi.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, dự án Luật đơn vị hành chính, Luật thương mại (sửa đổi) chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, trong đề nghị về hai dự án này cũng mới chỉ là tên dự án mà chưa có thuyết minh nên không có cơ sở để xem xét đưa vào Chương trình. Về dự án Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi), theo thuyết minh nội dung cần sửa đổi của Luật này liên quan đến các dự án bộ luật về tố tụng, Luật chăm sóc, giáo dục trẻ em (sửa đổi), Luật phí, lệ phí… nên đề nghị xem xét, ban hành sau khi những luật này được sửa đổi mà chưa bổ sung Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi) vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII và năm 2015.
Ngoài các dự án nêu trên, đối với đề nghị về một số dự án chưa có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, hầu hết các đề nghị mới chỉ là nêu tên gọi chưa có cơ sở để xem xét đưa vào Chương trình. Đối với dự án Pháp lệnh quy định việc đại biểu Quốc hội thực hiện quyền trình sáng kiến pháp luật, dự án này có liên quan với dự án Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, do đó, có thể bổ sung một phần quy định về quy trình thực hiện sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà không xây dựng một pháp lệnh riêng. Đối với dự án Pháp lệnh giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đây là dự án có nội dung liên quan đến Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 nên đề nghị đưa nội dung của dự án Pháp lệnh này vào nội dung của Luật. Đối với dự án Luật hành chính công, đây là sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội đã được chuẩn bị tương đối công phu, các tài liệu của dự án đáp ứng yêu cầu của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, do đó, đề nghị Quốc hội cho bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII.
Các dự án Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ chủ quyền quốc gia, Luật kiến trúc sư, Luật nhà giáo, Luật khu công nghiệp, khu kinh tế, Pháp lệnh về tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02/4/2005 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lí nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01/7/1991… đã được đại biểu Quốc hội đề xuất khi xây dựng Chương trình năm 2013, 2014 và Quốc hội đã giao Chính phủ tổ chức nghiên cứu, có ý kiến cụ thể về các dự án. Theo Tờ trình Chính phủ là cần có thêm thời gian nghiên cứu, chuẩn bị và sẽ được xem xét khi đã có đủ điều kiện sẽ đưa vào Chương trình. Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành với Chính phủ và đề nghị Chính phủ tiếp tục tổ chức tổng kết các quy định hiện hành về các lĩnh vực này để trình Quốc hội xem xét đưa các dự án này vào Chương trình vào thời điểm thích hợp.
Từ những đánh giá, phân tích nêu trên, căn cứ vào yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015; trên cơ sở Tờ trình của Chính phủ, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban pháp luật và ý kiến của Hội đồng dân tộc, các Uỷ ban khác của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 gồm 31 dự án luật và 02 dự án pháp lệnh được thông qua, 11 dự án luật được cho ý kiến (như dự thảo Nghị quyết kèm theo).
IV. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, để sớm đưa các quy định của Hiến pháp vào cuộc sống, cần đề cao công tác xây dựng pháp luật, phải coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của toàn hệ thống chính trị. Vì vậy, cần tập trung trí tuệ của các cơ quan, tổ chức có liên quan vào việc chuẩn bị cũng như triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Ủy ban thường vụ Quốc hội có một số kiến nghị như sau:
1. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan cần tổ chức thực hiện tốt các giải pháp đã được đề cập trong Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khoá XIII, tiếp tục tăng cường phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc soạn thảo, thẩm tra, trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội để bảo đảm chất lượng và tiến độ chuẩn bị các dự án luật trình Quốc hội.
2. Các cơ quan, tổ chức hữu quan tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể thực hiện quyền sáng kiến pháp luật của mình. Cần cụ thể hóa quy trình, thủ tục trình sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo hướng tạo điều kiện thuận lợi để đại biểu Quốc hội thực hiện quyền của mình. Giao Văn phòng Quốc hội có trách nhiệm tạo điều kiện kinh phí và các điều kiện vật chất cần thiết, Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội có trách nhiệm giúp đại biểu Quốc hội trong việc tổ chức xây dựng dự thảo, lập, hoàn thiện hồ sơ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét đưa vào Chương trình.
3. Đề nghị Chính phủ:
a) Rà soát đưa vào Chương trình kịp thời trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc theo thẩm quyền bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung văn bản thay thế các quy định pháp luật không phù hợp với Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
b) Tăng kinh phí hỗ trợ xây dựng pháp luật; sớm quyết định kinh phí cho việc chuẩn bị các dự án luật, pháp lệnh đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội để việc chuẩn bị xây dựng các dự án này được tiến hành thuận lợi và chất lượng.
*
* *
Kính thưa Quốc hội,
Trên đây là Tờ trình Quốc hội về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội xin kính trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Nơi nhận: - Như trên; - Lưu HC, PL; - E-pas: | TM. UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI KT. CHỦ TỊCH PHÓ CHỦ TỊCH (đã ký) Uông Chu Lưu |
Báo cáo tổng hợp ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
Cơ quan ban hành:
Ngày ban hành: 03/06/2014
Số hiệu:
Mô tả:
Trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XIII
Ban_tong_hop_y_kien_dai_bieu_QH_o_to.doc
Kính gửi: Các vị đại biểu Quốc hội
1. Về đánh giá tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay
- Nhất trí với đánh giá của Ủy ban thường vụ Quốc hội về tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay (21 ý kiến ở 11 Tổ). Thực tế việc thực hiện Chương trình đã có chuyển biến hơn, cả về chất lượng và tiến độ (6 ý kiến ở 3 Tổ).
- Đề nghị phân tích kỹ hơn nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện Chương trình (1 ý kiến ở 1 Tổ); bổ sung nguyên nhân dẫn đến tình trạng Chương trình thường xuyên bị điều chỉnh (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị đánh giá mạnh hơn về trách nhiệm của cơ quan trình dự án (1 ý kiến ở 1 Tổ). Một số cơ quan chưa nghiêm túc, thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng pháp luật được giao (2 ý kiến ở 2 Tổ). Chất lượng một số văn bản không cao (8 ý kiến ở 6 Tổ). Luật mới được ban hành đã phải sửa đổi, bổ sung (3 ý kiến ở 3 Tổ), vẫn còn thể hiện lợi ích bộ, ngành trong việc xây dựng pháp luật (1 ý kiến ở 1 Tổ) một số dự án trình chậm, không bảo đảm tiến độ (6 ý kiến ở 4 Tổ). Công tác phối hợp giữa các cơ quan chưa tốt, việc tiếp thu ý kiến của địa phương, Đoàn đại biểu Quốc hội còn chậm, việc tổng kết, đánh giá tác động văn bản chưa chính xác, thiếu cơ sở thực tiễn (4 ý kiến ở 4 Tổ). Dự án do Chính phủ trình nhưng nhiều bộ, ngành còn có ý kiến khác nhau (1 ý kiến ở 1 Tổ). Việc gửi tài liệu cho đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội còn chậm (8 ý kiến ở 5 Tổ).
- Đội ngũ phân tích chính sách còn yếu (1 ý kiến ở 1 Tổ), nhiều luật được ban hành không phù hợp với thực tiễn, chưa đáp ứng được yêu cầu cuộc sống, tình trạng luật khung, luật ống còn nhiều (5 ý kiến ở 3 Tổ), trong khi đó văn bản hướng dẫn thi hành ban hành chậm (11 ý kiến ở 9 Tổ). Nguyên nhân của tình trạng tồn đọng văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh do trách nhiệm của cơ quan được giao nhiệm vụ ban hành văn bản chưa cao, chưa có chế tài xử lý vi phạm (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Tỷ lệ thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII còn thấp, việc điều chỉnh quá nhiều và đã diễn ra nhiều năm nhưng vẫn chưa được khắc phục; kỷ luật, kỷ cương trong việc chấp hành nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh chưa nghiêm túc (10 ý kiến ở 6 Tổ).
2. Dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014
- Tán thành dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII của Ủy ban thường vụ Quốc hội (5 ý kiến ở 4 Tổ); báo cáo thẩm tra rất thẳng thắn, giúp Ủy ban thường vụ Quốc hội đưa ra khỏi Chương trình những dự án luật, pháp lệnh không đủ tiêu chuẩn (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Tán thành với việc điều chỉnh Chương trình để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, dân sinh, quốc phòng - an ninh (1 ý kiến ở 1 Tổ).
2.1. Về việc điều chỉnh Chương trình năm 2014
- Tán thành với dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị ưu tiên bổ sung các luật về tổ chức bộ máy nhà nước, giám sát, bầu cử (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Việc rút 02 dự án và bổ sung 06 dự án vào Chương trình là quá nhiều, tạo sức ép cho nhiệm kỳ Quốc hội này (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Đề nghị các dự án luật về tổ chức bộ máy nhà nước nên cho ý kiến, thông qua cùng thời gian để bảo đảm tính đồng bộ (2 ý kiến ở 2 Tổ); không cho lùi các dự án về tổ chức bộ máy nhà nước (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đối với dự án luật Chính phủ xin lùi, nhưng Quốc hội không cho lùi, có đảm bảo được chất lượng trình hay không (1 ý kiến ở 1 Tổ); cần làm rõ cơ sở không cho lùi dự án luật (1 ý kiến ở 1 Tổ), không để xảy ra trường hợp muốn trình là trình, muốn rút là rút (1 ý kiến ở 1 Tổ).
Về việc lùi thời gian trình các dự án
- Tán thành việc lùi dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ) và không cho lùi dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương (8 ý kiến ở 5 Tổ).
- Việc cho lùi dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) là không hợp lý (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Việc cho ý kiến dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt tại kỳ họp thứ 8 và thông qua tại kỳ thứ 9 là quá chậm (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Tán thành việc lùi dự án Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi) (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Đề nghị xem lại việc cho lùi dự án Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi), vì có ảnh hưởng đến nội dung của Luật tổ chức chính quyền địa phương (1 ý kiến ở 1 Tổ); cần làm rõ nguyên nhân xin lùi dự án Luật này (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị sớm ban hành Luật này (3 ý kiến ở 3 Tổ).
Về việc bổ sung các dự án
- Tán thành bổ sung dự án Luật hộ tịch (1 ý kiến ở 1 Tổ), Luật thú y (1 ý kiến ở 1 Tổ), Luật an toàn thông tin (3 ý kiến ở 3 Tổ), Luật kiểm toán nhà nước (3 ý kiến ở 3 Tổ), Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (5 ý kiến ở 4 Tổ), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật quốc tịch (3 ý kiến ở 3 Tổ).
- Tán thành việc xây dựng Luật (hoặc Nghị quyết của Quốc hội) về cơ chế ưu đãi đối với các cơ sở nghiên cứu khoa học, công nghệ (2 ý kiến ở 2 Tổ). Đề nghị làm rõ luật hay nghị quyết (2 ý kiến ở 2 Tổ); đề nghị ban hành nghị quyết, không xây dựng thành luật (2 ý kiến ở 2 Tổ); đề nghị làm rõ tại sao đưa vào kỳ 8 nhưng không có thời gian thông qua (1 ý kiến ở 1 Tổ); đề nghị lùi việc trình dự án này để ưu tiên cho các luật triển khai thi hành Hiến pháp (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị không bổ sung dự án Luật về cơ chế ưu đãi đối với các cơ sở nghiên cứu khoa học, công nghệ mà nghiên cứu sửa đổi một số điều của Luật khoa học, công nghệ (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị giải trình về sự cần thiết, nội dung của dự án Luật về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (1 ý kiến ở 1 Tổ), chỉ nên ban hành Pháp lệnh về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị bổ sung vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dược (2 ý kiến ở 2 Tổ).
2.2. Về việc điều chỉnh Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
- Việc bổ sung và rút các dự án luật trong Chương trình nhiệm kỳ chỉ nên thực hiện tại thời điểm đầu và giữa nhiệm kỳ Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Tán thành việc bổ sung Luật hành chính công (2 ý kiến ở 2 Tổ). Đề nghị cân nhắc làm rõ đưa dự án Luật hành chính công vào kỳ nào (4 ý kiến ở 4 Tổ) và có phương hướng xây dựng để thực hiện quyền trình dự án luật của đại biểu Quốc hội (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Đề nghị cân nhắc việc đưa vào Chương trình dự án Luật hành chính công, vì chưa thấy rõ sự cần thiết phải ban hành, phạm vi điều chỉnh của luật (2 ý kiến ở 2 Tổ). Đề nghị không đưa dự án Luật hành chính công vào Chương trình (2 ý kiến ở 2 Tổ). Luật hành chính công phải là một nhóm các luật chứ không thể chỉ là một luật (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Tán thành bổ sung dự án Luật tín ngưỡng, tôn giáo (3 ý kiến ở 3 Tổ). Đề nghị đưa Luật tín ngưỡng tôn giáo cho ý kiến tại kỳ họp 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Đề nghị cân nhắc việc rút Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo để nâng lên thành luật (3 ý kiến ở 2 Tổ).
Đề nghị bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII các dự án
- Luật nông nghiệp Việt Nam (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật người cao tuổi (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật về công nghiệp hỗ trợ (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Luật hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật công an xã (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật về lực lượng cảnh sát biển (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật dân tộc hoặc pháp lệnh dân tộc (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật về chính khách (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Pháp lệnh giám sát và phản biện xã hội (1 ý kiến ở 1 Tổ), Luật về phản biện xã hội (1 ý kiến ở 1 Tổ) hoặc Pháp lệnh về phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Pháp lệnh công nghệ quốc phòng (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Pháp lệnh đại biểu Quốc hội trình dự án luật (1 ý kiến ở 1 Tổ).
Đề nghị rút khỏi Chương trình nhiệm kỳ các dự án
- Luật tiếp cận thông tin (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật du lịch (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật thể dục, thể thao (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ).
3. Dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
- Tán thành quan điểm lập dự kiến Chương trình trong Tờ trình của Ủy ban thường vụ Quốc hội (13 ý kiến ở 8 Tổ).
- Đề nghị phải có tiêu chí, thứ tự ưu tiên rõ ràng (4 ý kiến ở 4 Tổ); ban hành luật theo thứ tự ưu tiên, yêu cầu cấp thiết của xã hội (5 ý kiến ở 5 Tổ), ưu tiên các luật cụ thể hóa Hiến pháp (5 ý kiến ở 5 Tổ), tái cơ cấu nền kinh tế (8 ý kiến ở 7 Tổ), các dự án luật về tổ chức bộ máy nhà nước (11 ý kiến ở 8 Tổ), quyền con người, quyền dân chủ của nhân dân (5 ý kiến ở 4 Tổ), tôn giáo (1 ý kiến ở 1 Tổ); các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ (3 ý kiến ở 1 Tổ). Kiên quyết không đưa những dự án chuẩn bị sơ sài (1 ý kiến ở 1 Tổ), chưa đủ điều kiện, không bảo đảm chất lượng vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Chương trình năm 2015 quá nặng (13 ý kiến ở 7 Tổ), đề nghị rút bớt dự án (1 ý kiến ở 1 Tổ); nên giảm xuống khoảng 12 dự án trong một kỳ họp (1 ý kiến ở 1 Tổ), không nên chạy theo số lượng mà tập trung cho việc thực hiện Hiến pháp (2 ý kiến ở 2 Tổ). Quốc hội cần có quy định rõ về số lượng luật của từng kỳ họp (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị rà soát lại, dự án nào chuẩn bị chưa tốt thì không đưa vào, trừ dự án thật sự cần thiết thì phải tạo điều kiện, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan để chuẩn bị tốt hơn (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị giải trình tại sao trong Chương trình năm 2015 không có một số dự án trong Chương trình nhiệm kỳ (1 ý kiến ở 1 Tổ).
3.1. Về việc tổ chức kỳ họp chuyên đề
- Tán thành không tổ chức kỳ họp chuyên đề (21 ý kiến ở 11 Tổ).
- Tán thành tổ chức kỳ họp chuyên đề (2 ý kiến ở 2 Tổ).
3.2. Các dự án cụ thể trong Chương trình năm 2015
- Các dự án Luật liên quan đến tổ chức bộ máy được thông qua kỳ 9, kỳ 10 là quá chậm (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị thông qua dự án Luật thống kê (sửa đổi) và dự án Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi) sớm hơn (2 ý kiến ở 2 Tổ). Đề nghị lùi thời gian trình dự án Luật thống kê (sửa đổi), Luật sửa đổi, bố sung một số điều của Luật kế toán để ưu tiên các luật khác (3 ý kiến ở 3 Tổ).
- Đề nghị thông qua dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự cùng với dự án Luật tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị lùi thời gian trình dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự thêm một kỳ họp Quốc hội (3 ý kiến ở 3 Tổ).
- Đề nghị thông qua dự án Bộ luật dân sự (sửa đổi), dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi) sớm hơn (1 ý kiến ở 1 Tổ), có thể thông qua tại kỳ họp thứ 9 (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị cân nhắc việc cho ý kiến về dự án Bộ luật dân sự (sửa đổi), Bộ luật hình sự (sửa đổi) tại 2 kỳ họp Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ), đề nghị chỉ cần cho ý kiến ở 1 kỳ họp cuối năm 2015 (3 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị xem xét thông qua dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi) trước dự án Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ) hoặc thông qua dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi), dự án Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) tại cùng 1 kỳ họp (2 ý kiến ở 2 Tổ). Đề nghị thông qua tại kỳ họp thứ 9 dự án Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi) (2 ý kiến ở 2 Tổ), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ), Luật tố tụng hành chính (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ) hoặc cho ý kiến Luật tố tụng hành chính (sửa đổi) tại kỳ họp 9 và thông qua tại kỳ 10 (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị thông qua dự án Luật tố tụng lao động cùng với dự án Luật tố tụng dân sự (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ). Cân nhắc sự cần thiết ban hành dự án Luật tố tụng lao động (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị thông qua dự án Luật hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân sớm hơn (2 ý kiến ở 2 Tổ); cần thông qua dự án Luật hoạt động giám sát của Quốc hội (sửa đổi), dự án Luật hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân tại cùng một kỳ họp (cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 và thông qua tại kỳ họp thứ 10 (9 ý kiến ở 6 Tổ). Đề nghị gộp nội dung của dự án Luật hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân và Luật hoạt động giám sát của Quốc hội (sửa đổi) thành một Dự án Luật tương tự như gộp 2 đạo luật bầu cử, 2 đạo luật ban hành văn bản thành một đạo luật (3 ý kiến ở 3 Tổ).
- Đề nghị sớm thông qua dự án Luật báo chí (sửa đổi), Luật quy hoạch (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị đưa dự án Luật báo chí (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ) lên cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (2 ý kiến ở 2 Tổ); trình Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật quy hoạch tại kỳ họp thứ 9 (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Đề nghị lùi thời gian trình dự án Luật tạm giữ, tạm giam, Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước Quốc tế (sửa đổi) để ưu tiên các luật khác (3 ý kiến ở 3 Tổ).
Đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2015 các dự án
- Luật biểu tình (19 ý kiến ở 11 Tổ), có thể cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (2 ý kiến ở 1 Tổ) hoặc trình tại kỳ họp thứ 10 (1 ý kiến ở 1 Tổ); ban hành Luật biểu tình thay Luật trưng cầu dân ý (1 ý kiến ở 1 Tổ). Chưa nên ban hành Luật biểu tình (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Luật tiếp cận thông tin (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật bảo vệ bí mật nhà nước (1 ý kiến ở 1 Tổ) hoặc bổ sung vào kỳ 8 để xem xét cùng dự án Luật an toàn thông tin (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật chứng thực (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật giáo dục (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật thi hành án hình sự (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật phòng, chống tác hại của rượu bia (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật tiền lương tối thiểu (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật về hội (9 ý kiến ở 5 Tổ).
- Luật về quản lý, kinh tế (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật kiến trúc sư (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật về đơn vị hành chính (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Nghị quyết về việc thi hành án hình sự đối với vấn đề thi hành án tử hình (2 ý kiến ở 1 Tổ).
Đề nghị rút khỏi Chương trình năm 2015 các dự án
- Luật an toàn vệ sinh lao động (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật cảnh vệ (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật khí tượng thủy văn (2 ý kiến ở 2 Tổ), đề nghị lùi thời gian trình dự án Luật này (3 ý kiến ở 3 Tổ).
- Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi) (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật thú y (3 ý kiến ở 3 Tổ), cân nhắc sự cần thiết ban hành Luật này (01 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật an toàn thông tin (2 ý kiến ở 2 Tổ), đề nghị lùi thời gian trình dự án Luật này (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ (2 ý kiến ở 2 Tổ)
- Luật trưng cầu ý dân (3 ý kiến ở 3 Tổ). Đề nghị trình Quốc hội xem xét thông qua dự án Luật trưng cầu ý dân trong nhiệm kỳ Quốc hội này (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Luật thanh niên (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Luật dân số (3 ý kiến ở 3 Tổ).
4. Các biện pháp bảo đảm thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
- Tán thành với các biện pháp trong Tờ trình của Ủy ban thường vụ Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ). Các biện pháp còn chung chung, chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra (2 ý kiến ở 2 Tổ).
- Đề nghị Quốc hội xem xét, đánh giá nghiêm túc hơn trách nhiệm của các cơ quan trong việc chuẩn bị dự án luật không bảo đảm tiến độ (1 ý kiến ở 1 Tổ); làm rõ trách nhiệm của Chính phủ, các bộ trong việc chuẩn bị dự án (4 ý kiến ở 3 Tổ); trách nhiệm của các cơ quan của Quốc hội trong việc thẩm tra các dự án (2 ý kiến ở 2 Tổ); trách nhiệm của các Đoàn đại biểu Quốc hội trong góp ý xây dựng dự án (1 ý kiến ở 1 Tổ); trách nhiệm cá nhân của đại biểu Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ). Cần có lộ trình khi xây dựng Chương trình để tránh điều chỉnh quá nhiều (1 ý kiến ở 1 Tổ); khi đưa dự án luật vào Chương trình hoặc rút dự án luật ra khỏi Chương trình cần giải trình, lập luận thuyết phục (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị có sự đánh giá, thống kê rõ ràng công việc của các bộ, ngành trong việc ban hành các thông tư, hướng dẫn để các luật đi vào cuộc sống, quy định trách nhiệm cụ thể cho các bộ, ngành (1 ý kiến ở 1 Tổ); tại mỗi kỳ họp Quốc hội, cơ quan có trách nhiệm soạn thảo văn bản hướng dẫn thi hành luật phải có báo cáo tình hình triển khai thực hiện nhiệm vụ trước Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành có báo cáo về tình trạng nợ văn bản và khẳng định rõ thời gian nào sẽ hoàn thành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn chi tiết thi hành luật (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị mở rộng quyền trình sáng kiến pháp luật của các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp trong hoạt động xây dựng pháp luật (2 ý kiến ở 2 Tổ); xem xét cơ chế hỗ trợ, khuyến khích đại biểu thực hiện quyền trình dự án luật (3 ý kiến ở 3 Tổ); cải tiến phương pháp làm luật, (2 ý kiến ở 2 Tổ); Chính phủ tổ chức các cuộc họp chuyên đề về xây dựng các dự luật (1 ý kiến ở 1 Tổ); có sự phân công soạn thảo một cách hợp lý giữa các bộ, ngành (1 ý kiến ở 1 Tổ); có đại biểu Quốc hội chuyên nghiệp làm luật (1 ý kiến ở 1 Tổ); tăng cường sự phối hợp của các Ủy ban (1 ý kiến ở 1 Tổ), cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo phải có sự phối hợp ngay từ đầu (5 ý kiến ở 4 Tổ); tăng cường vai trò của Viện nghiên cứu lập pháp, phát huy vai trò của chuyên gia, nhà khoa học và đại biểu Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ). Việc đánh giá tác động của dự án cần độc lập, khách quan (1 ý kiến ở 1 Tổ). Cần gửi tài liệu sớm để các đại biểu để có thời gian nghiên cứu (3 ý kiến ở 3 Tổ).
- Đề nghị cải tiến quy trình thông qua dự án luật để bảo đảm tính hiệu quả (1 ý kiến ở 1 Tổ); đối với các dự án có phạm vi sửa đổi ít nên xem xét, thông qua tại một kỳ họp (1 ý kiến ở 1 Tổ); đối với các dự án luật cùng nhóm, luật nội dung và luật hình thức trình Quốc hội cùng một thời điểm để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất (3 ý kiến ở 1 Tổ). Có thể tách những luật lớn thành những luật nhỏ để xem xét, thông qua (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị Quốc hội tập trung cho ý kiến về các vấn đề cơ bản của dự án luật tại kỳ họp trình lần đầu, những vấn đề còn có ý kiến khác nhau thì Quốc hội phải thảo luận và biểu quyết chứ không quy định chung chung và giao Chính phủ hướng dẫn (1 ý kiến ở 1 Tổ). Hạn chế tối đa điều khoản giao Chính phủ, bộ, ngành quy định (2 ý kiến ở 2 Tổ) . Cần đổi mới tổ chức Quốc hội và xem xét sửa đổi Luật tổ chức Quốc hội (sửa đổi) để tương xứng với chức năng, nhiệm vụ được giao (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị Quốc hội thành lập một tổ chuyên xây dựng luật (2 ý kiến ở 2 Tổ); tăng cường giám sát hoặc giao cho Ủy ban thường vụ Quốc hội giám sát việc triển khai Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhằm bảo đảm chất lượng, tiến độ của các dự án (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị quy định rõ địa vị pháp lý để phát huy vai trò của Đoàn đại biểu Quốc hội (1 ý kiến ở 1 Tổ); tăng cường vai trò của đại biểu Quốc hội chuyên trách (1 ý kiến ở 1 Tổ); tổ chức các cuộc họp cho đại biểu Quốc hội chuyên trách tham gia ý kiến (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị bổ sung trách nhiệm cụ thể của cơ quan trình dự án khi không bảo đảm chất lượng, tiến độ của dự án (4 ý kiến ở 3 Tổ); bổ sung tiêu chí đánh giá đối với các trường hợp được giao chuẩn bị các dự án luật mà có chất lượng không tốt (1 ý kiến ở 1 Tổ). Đề nghị các cơ quan có báo cáo về việc sử dụng kinh phí soạn thảo đối với các dự án không trình, không đạt chất lượng (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị có những giải pháp đặc biệt, đột phá và những chế tài, khen thưởng (2 ý kiến ở 2 Tổ); nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm luật (1 ý kiến ở 1 Tổ); tăng kinh phí cho công tác xây dựng luật, pháp lệnh (2 ý kiến ở 2 Tổ).
5. Về dự thảo Nghị quyết
Nhất trí với dự thảo Nghị quyết (3 ý kiến ở 2 Tổ).
Điều 1:
- Đề nghị bổ sung từ “nhân” vào tên dự án như sau: “Pháp lệnh quân nhân chuyên nghiệp và công nhân, nhân viên quốc phòng” (1 ý kiến ở 1 Tổ).
Điều 4:
- Ngôn ngữ trong Điều này không phù hợp, cần thay bằng ngôn từ có tính bắt buộc hơn (1 ý kiến ở 1 Tổ), cần nhấn mạnh việc thực hiện theo Nghị quyết 27 về cải tiến, đổi mới hoạt động của Quốc hội, nếu không đảm bảo tiến độ thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, gắn kết trách nhiệm người đứng đầu với việc lấy phiếu tín nhiệm (1 ý kiến ở 1 Tổ).
6. Ý kiến khác
- Đề nghị đánh giá thực trạng xây dựng pháp luật từ năm 1992 đến nay, làm rõ những thuận lợi, khó khăn, tìm ra nguyên nhân và đề ra giải pháp khắc phục (1 ý kiến ở 1 Tổ)
- Đề nghị làm rõ tại sao không xây dựng dự án Luật Chủ tịch nước (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị đánh giá bước đầu việc thực hiện Luật tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị xem xét tên dự án Luật sửa đổi khoản 2 Điều 13 của Luật quốc tịch để tránh sự không thống nhất giữa Chương trình kỳ họp và Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Đồng thời, nội dung sửa đổi của dự án Luật phải tính kỹ, tránh tình trạng tuổi thọ của Luật không cao (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị làm rõ vì sao dự án Luật nhà ở và Luật kinh doanh bất động sản lại do hai Ủy ban của Quốc hội thẩm tra (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị làm rõ khi Quốc hội chưa ban hành Nghị quyết về việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới thì việc Việt Nam cử người tham gia vào lực lượng này ở Nam Su Đông có đúng không (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Việc thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật hàng không dân dụng Việt Nam trước khi phê chuẩn Công ước Cape Town là không phù hợp (1 ý kiến ở 1 Tổ)
- Việc không có Chương trình chuẩn bị dẫn đến các bộ, ngành không chủ động chuẩn bị, cần rà soát việc chuẩn bị vào cuối mỗi năm (1 ý kiến ở 1 Tổ).
- Đề nghị phân loại tài liệu về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh theo từng lĩnh vực để dễ theo dõi (1 ý kiến ở 1 Tổ).
*
* *
Trên đây là Báo cáo tổng hợp các ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận ở Tổ đại biểu Quốc hội về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Đoàn Thư ký kỳ họp trân trọng báo cáo.
Nơi nhận: - Như trên; - Lãnh đạo VPQH; - VP Đoàn ĐBQH và HĐND; - Lưu HC, PL. E-pas: 34988 | TM. ĐOÀN THƯ KÝ KỲ HỌP TRƯỞNG ĐOÀN (Đã ký) Nguyễn Hạnh Phúc |
Báo cáo của UBTVQH giải trình, tiếp thu ý kiến các vị đại biểu Quốc hội
Cơ quan ban hành:
Ngày ban hành: 03/06/2014
Số hiệu:667/BC-UBTVQH13
Mô tả:
Trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XIII, ngày 30-5-2014
Baocaogiaitrinh.doc
Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội,
Trong các ngày 22 và 26 tháng 5 năm 2014, các vị đại biểu Quốc hội đã thảo luận ở Tổ và tại Hội trường về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Về cơ bản, các vị đại biểu Quốc hội tán thành với dự kiến Chương trình do Ủy ban thường vụ Quốc hội trình, đồng thời góp nhiều ý kiến về các nội dung cụ thể. Uỷ ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban pháp luật, Bộ Tư pháp và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để chỉnh lý dự thảo Nghị quyết điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
Dưới đây, Uỷ ban thường vụ Quốc hội kính trình Quốc hội Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến các vị đại biểu Quốc hội về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
I. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH CỦA QUỐC HỘI TỪ THÁNG 6/2013 ĐẾN NAY
1. Đánh giá tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay
Các vị đại biểu Quốc hội cơ bản tán thành với đánh giá trong báo cáo của Uỷ ban thường vụ Quốc hội về những mặt được, chưa được trong việc thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay. Đồng thời, nhiều đại biểu Quốc hội cũng đã phân tích, đánh giá sâu sắc hơn và làm rõ thêm nguyên nhân hạn chế, tồn tại trong công tác xây dựng pháp luật.
Uỷ ban thường vụ Quốc hội xin được tiếp thu các ý kiến của đại biểu Quốc hội và cùng các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiêm túc rút kinh nghiệm, khắc phục những hạn chế, tồn tại trong việc xây dựng; chỉ đạo các cơ quan hữu quan thực hiện nghiêm túc Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, cải tiến quy trình xem xét, thông qua luật, pháp lệnh ngày càng phù hợp và có hiệu quả hơn; xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình; tạo điều kiện để các đại biểu Quốc hội thực hiện quyền kiến nghị về luật và quyền trình dự án luật. Đồng thời, tiếp thu ý kiến này của các vị đại biểu Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo nghiên cứu để luật hóa trong quá trình xây dựng dự án Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
2. Về việc điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014
Nhiều ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội tán thành với đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc điều chỉnh Chương trình xây dựng, luật pháp lệnh năm 2014. Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị điều chỉnh về các dự án cụ thể như sau:
- Có ý kiến đề nghị không lùi thời gian trình các dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi), Luật tổ chức chính quyền địa phương vì việc đưa vào Chương trình như vậy đã là chậm so với yêu cầu. Có ý kiến đề nghị cân nhắc thời gian trình dự án Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành với ý kiến đại biểu và cho rằng, về thời gian trình một số dự án luật về tổ chức bộ máy nhà nước như trong Nghị quyết của Quốc hội đã là chậm so với yêu cầu của việc triển khai thi hành Hiến pháp. Vì vậy, đề nghị Chính phủ tiếp tục trình dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương tại kỳ họp thứ 8 theo đúng Nghị quyết của Quốc hội. Về dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi), xin Quốc hội chấp nhận đề nghị của Chính phủ cho lùi thời gian trình sang kỳ họp thứ 8 do còn nhiều vấn đề lớn chưa được làm rõ, có nhiều ý kiến còn khác nhau nên Chính phủ không kịp hoàn thiện việc soạn thảo để trình Quốc hội tại kỳ họp này như dự kiến.
Đối với dự án Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, đây là dự án đã được Quốc hội quyết định đưa vào Chương trình nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII tại kỳ họp thứ 5 để cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đáp ứng yêu cầu phát triển và quản lý nhà nước. Dự án này được bổ sung vào Chương trình kỳ họp thứ 8 xem xét đồng thời với dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương để bảo đảm đồng bộ, thống nhất.
- Có ý kiến tán thành việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế ưu đãi đối với cơ sở nghiên cứu khoa học và công nghệ. Có ý kiến đề nghị làm rõ tại sao dự án này thuộc Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 nhưng không có thời gian thông qua. Ý kiến khác đề nghị không bổ sung dự án này vào Chương trình mà nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật khoa học và công nghệ.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, trong các luật hiện hành như Luật chuyển giao công nghệ, Luật khoa học và công nghệ, Luật ngân sách nhà nước, các luật về thuế… đã có quy định về chính sách cho các cơ sở khoa học và công nghệ nói chung. Tuy nhiên, trên thực tế để tạo điều kiện cho một số cơ sở khoa học đặc biệt hoạt động có tính đột phá, theo mô hình tiên tiến của một số nước, Nhà nước cần có một số chính sách ưu đãi đặc thù nhất định. Do các cơ chế, chính sách này sẽ vượt quá quy định của một số đạo luật hiện hành nên Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội giao Chính phủ chuẩn bị dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế ưu đãi đối với cơ sở khoa học và công nghệ đặc biệt, trong đó, đề xuất các chính sách cụ thể để Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 8. Trên cơ sở chất lượng của dự thảo Nghị quyết do Chính phủ trình, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định thời gian thông qua.
- Có ý kiến đề nghị bổ sung vào kỳ họp thứ 7 để xem xét, thông qua theo quy trình tại một kỳ họp dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi); bổ sung vào kỳ họp thứ 8 dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dược. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc về thứ tự ưu tiên của các dự án luật, cụ thể đề nghị: lùi thời gian trình dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kế toán, Luật thống kê (sửa đổi); không bổ sung dự án Luật an toàn thông tin vào Chương trình năm 2014 để ưu tiên thời gian cho việc xem xét các luật về tổ chức bộ máy nhà nước và bảo đảm tính khả thi của Chương trình.
Ủy ban thường vụ Quốc hội xin được tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi) vào Chương trình thông qua tại kỳ họp thứ 7. Đồng thời, lùi thời gian trình dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kế toán, Luật thống kê (sửa đổi), Luật an toàn thông tin một kỳ họp Quốc hội. Riêng về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dược, đây là dự án thuộc Chương trình năm 2014 dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và thông qua tại kỳ họp thứ 8. Tuy nhiên, tại phiên họp thứ 28 (tháng 5/2014) sau khi xem xét, thảo luận, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy còn nhiều vấn đề có ý kiến khác nhau, bao gồm cả việc nghiên cứu mở rộng phạm vi sửa đổi, do đó cần có thêm thời chuẩn bị và báo cáo Quốc hội đưa vào Chương trình sau.
3. Về việc điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIII
- Nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội tán thành bổ sung các dự án vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII như đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Có ý kiến đề nghị chưa bổ sung vào Chương trình dự án Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi). Có ý kiến đề nghị làm rõ Luật hành chính công sẽ được đưa vào Chương trình năm nào; ý kiến khác đề nghị chưa đưa vào Chương trình dự án Luật này.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc sửa đổi dự án Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước là cần thiết để đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay. Tuy nhiên, sau khi trao đổi với các cơ quan hữu quan, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội chưa đưa vào Chương trình năm 2015 để các cơ quan có thêm thời gian tiếp tục chuẩn bị và sẽ trình Quốc hội bổ sung vào Chương trình khi có đủ điều kiện. Đối với dự án Luật hành chính công, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, đây là sáng kiến lập pháp của đại biểu Quốc hội và cũng đã được chuẩn bị các bước cơ bản để tiến hành xây dựng dự án luật. Tuy nhiên, qua thảo luận, ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội vẫn còn băn khoăn cho rằng phạm vi điều chỉnh của Luật này bao trùm lên cả một số đạo luật khác, trong khi đó Chính phủ cũng chưa có sự thống nhất về sự cần thiết phải xây dựng dự án Luật này; vì vậy, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị chưa đưa vào Chương trình để giao các cơ quan, đại biểu tiếp tục nghiên cứu làm rõ.
- Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc rút dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo để nâng lên thành luật; ý kiến khác đề nghị bổ sung dự án Luật tín ngưỡng, tôn giáo vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp 8 và thông qua tại kỳ họp thứ 9.
Về dự án Luật tín ngưỡng, tôn giáo, do đây là vấn đề quan trọng về quyền con người, quyền và nghĩa cơ bản của công dân và theo quy định tại khoản 5 Điều 70 của Hiến pháp thì Quốc hội là cơ quan có thẩm quyền quyết định chính sách tôn giáo. Trong Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng xác định rõ cần ban hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo. Do đó, đề nghị Quốc hội cho bổ sung dự án Luật này vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII và trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 (tháng 10 năm 2015).
- Các ý kiến khác đề nghị bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII 16 dự án bao gồm: Luật nông nghiệp Việt Nam hoặc Luật nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư, Luật về công nghiệp hỗ trợ, Luật người cao tuổi (sửa đổi), Luật về chính khách, Luật về lực lượng cảnh sát biển, Luật dân tộc hoặc pháp lệnh dân tộc, Pháp lệnh công nghiệp quốc phòng, Pháp lệnh giám sát và phản biện xã hội, Pháp lệnh về quy trình sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội… trong đó, đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2015 các dự án luật về quản lý kinh tế, luật về đơn vị hành chính …
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, dự án Pháp lệnh giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Pháp lệnh về quy trình sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội thảo luận và đề nghị đưa các nội dung này vào dự án Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi) và dự án Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (Tờ trình số 652/TTr-UBTVQH13 ngày 15 tháng 5 năm 2014). Theo đó, sẽ bổ sung quy định về quy trình thực hiện sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội vào dự án Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật; bổ sung nội dung giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vào dự án Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi).
Về vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn, hiện nay có rất nhiều văn bản đang điều chỉnh, như Luật thú y, Luật đất đai, Luật nhà ở, Luật xây dựng, Luật bảo vệ và kiểm dịch thực vật, Pháp lệnh giống cây trồng, giống vật nuôi... nên không thể ban hành một đạo luật riêng điều chỉnh. Vấn đề về đầu tư theo hình thức đối tác công tư, sẽ quy định trong dự thảo Luật đầu tư (sửa đổi) và Luật đầu tư công.
Đối với các dự án khác như Luật về công nghiệp hỗ trợ, Luật người cao tuổi (sửa đổi), Luật về lực lượng cảnh sát biển, Luật dân tộc hoặc pháp lệnh dân tộc, Luật về chính khách, Pháp lệnh công nghiệp quốc phòng..., Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy mới chỉ là những đề xuất về tên dự án, chưa có hồ sơ, thuyết minh, chưa rõ phạm vi điều chỉnh, nội dung, chính sách cần điều chỉnh như quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật; trong khi thời gian vật chất còn lại của nhiệm kỳ khóa XIII không nhiều mà số lượng dự án còn lại trong Chương trình nhiệm kỳ cũng như những dự án phục vụ cho việc triển khai thi hành Hiến pháp là quá nhiều. Do đó, trước mắt đề nghị Quốc hội giao Chính phủ xem xét các đề xuất nêu trên của đại biểu; trong trường hợp làm rõ được các yêu cầu theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì đề xuất bổ sung dự án luật, pháp lệnh vào Chương trình; đồng thời, giao Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội và Văn phòng Quốc hội trách nhiệm giúp đại biểu Quốc hội tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện hồ sơ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét đưa vào Chương trình những năm tiếp theo.
- Có ý kiến đề nghị rút khỏi Chương trình nhiệm kỳ các dự án Luật tiếp cận thông tin, Luật du lịch, Luật thể dục, thể thao (sửa đổi).
Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành với ý kiến đại biểu Quốc hội về thứ tự ưu tiên của các dự án luật nên chưa đưa các dự án này vào Chương trình năm 2014, 2015. Tuy nhiên, đây là các dự án cần được xem xét sửa đổi và ban hành để đáp ứng yêu cầu của cuộc sống và đã được Quốc hội quyết định đưa vào Chương trình nhiệm kỳ. Do đó, đề nghị Quốc hội cho giữ các dự án này trong Chương trình nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII để tiếp tục chuẩn bị phục vụ cho việc xem xét, thông qua trong các năm tiếp theo.
II. VỀ DỰ KIẾN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2015
1. Về định hướng lập Chương trình
- Đa số ý kiến các vị đại biểu Quốc hội tán thành với định hướng lập Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 như trong Tờ trình của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Đồng thời, nhấn mạnh một số định hướng cần tập trung trong việc lập dự kiến Chương trình.
Ủy ban thường vụ Quốc hội tán thành với ý kiến đại biểu, sau khi Hiến pháp được thông qua thì năm 2014, 2015 cần ưu tiên cho việc sửa đổi, bổ sung, ban hành các dự án về tổ chức bộ máy nhà nước, các dự án về kinh tế, về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Ủy ban thường vụ Quốc hội xin được tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội là phải bám sát các định hướng đặt ra trong việc lập Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, đặc biệt ưu tiên cho việc xây dựng các dự án có liên quan đến việc triển khai thi hành Hiến pháp, đánh giá mức độ chuẩn bị, thứ tự ưu tiên của từng dự án để xây dựng Chương trình phù hợp, đáp ứng yêu cầu của cuộc sống nhưng vẫn bảo đảm tính khả thi.
2. Về các dự án trong dự kiến Chương trình
Nhiều ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội tán thành với danh mục các dự án trong Chương trình năm 2015 như đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc về thời điểm trình Quốc hội xem xét, thông qua một số dự án; bổ sung hoặc rút bớt một số dự án trong dự kiến Chương trình. Có ý kiến đề nghị xem xét, thông qua một số dự án theo quy trình tại một kỳ họp Quốc hội.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, để bảo đảm có thể thông qua được nhiều dự án đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và hoàn thành Chương trình đã đặt ra thì việc nghiên cứu để xem xét, thông qua các dự án theo quy trình tại một kỳ họp Quốc hội là cần thiết. Tuy nhiên, việc xem xét, thông qua dự án luật tại một kỳ họp hay hai kỳ họp còn phải căn cứ vào tính chất, nội dung và mức độ, chất lượng chuẩn bị của từng dự án luật cụ thể. Có dự án luật do được sửa đổi nhiều nội dung nên mặc dù sửa đổi, bổ sung một số điều nhưng tổng số điều sửa đổi cũng nhiều, có khi bằng cả những đạo luật khác; có những dự án phạm vi sửa đổi nhỏ nhưng vấn đề sửa đổi rất quan trọng cần phải có thời gian xem xét, thảo luận, nghiên cứu tiếp thu ý kiến. Vì vậy, sau khi làm việc với các cơ quan hữu quan và đánh giá phạm vi sửa đổi, bổ sung của các dự án luật, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị xem xét, thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ theo quy trình tại một kỳ họp Quốc hội.
- Có một số ý kiến cho rằng Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 là quá nặng, đề nghị cân nhắc kỹ để bảo đảm tính khả thi. Chỉ nên thông qua tại một kỳ họp khoảng 12 dự án.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, đúng như ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, số lượng dự án như trong dự kiến của năm 2015 là quá nhiều. Tuy nhiên, chúng ta chỉ còn năm 2014, năm 2015 và một kỳ họp của năm 2016 để thực hiện Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, trong đó phải ưu tiên xem xét, thông qua số lượng dự án lớn để triển khai thi hành Hiến pháp. Vì vậy, trong năm 2014 và năm 2015 Quốc hội cần xem xét cho ý kiến, thông qua một số lượng dự án nhiều hơn các năm trước. Mặt khác, như đã báo cáo trong Tờ trình số 652/TTr-UBTVQH13, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị kéo dài kỳ họp thường lệ của Quốc hội để có thể cho ý kiến, thông qua được nhiều dự án hơn. Đồng thời, để bảo đảm tính khả thi, Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ tăng cường tổ chức Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến về các dự án luật; tăng cường đôn đốc, yêu cầu các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm đẩy mạnh công tác xây dựng dự án luật, pháp lệnh để trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đúng tiến độ, kế hoạch đã được đề ra và bảo đảm chất lượng.
- Có ý kiến đề nghị cần đẩy sớm việc trình Quốc hội thông qua dự án Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi); thông qua Bộ luật dân sự (sửa đổi), Bộ luật hình sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi), Luật tố tụng hành chính (sửa đổi), Luật báo chí (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 9; trình dự án Luật tạm giữ, tạm giam và cùng với dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự. Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc cho ý kiến dự án Bộ luật dân sự (sửa đổi), Bộ luật hình sự (sửa đổi) tại 2 kỳ họp Quốc hội; thông qua các dự án luật tố tụng sau hoặc cùng với các dự án luật về nội dung.
Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy, dự án Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi) đã được đưa vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (cuối năm 2014). Các dự án Bộ luật dân sự (sửa đổi), Bộ luật hình sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi), Luật tố tụng hành chính (sửa đổi), Luật báo chí (sửa đổi) là những dự án quan trọng, số lượng điều rất lớn, đặc biệt là Bộ luật dân sự và Bộ luật hình sự nên cần phải có thời gian soạn thảo, cũng như thời gian để Quốc hội thảo luận cho ý kiến, xem xét, thông qua, nếu trình thông qua ngay tại kỳ họp thứ 9 sẽ không bảo đảm thời gian chuẩn bị dự án.
Đối với các dự án khác, tiếp thu ý kiến đại biểu, đề nghị Quốc hội cho trình dự án Luật tố tụng hành chính (sửa đổi) cùng với nhóm dự án về tố tụng; trình dự án Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi) để Quốc hội cho ý kiến và thông qua cùng dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi); trình dự án Luật tạm giữ, tạm giam để Quốc hội cho ý kiến và thông qua cùng với dự án Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, các dự án còn lại đề nghị Quốc hội cho giữ tiến độ như đã được trình Quốc hội.
- Có ý kiến đề nghị Quốc hội cho ý kiến dự án Luật hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Luật hoạt động giám sát của Quốc hội (sửa đổi) tại cùng một kỳ họp; một số ý kiến đề nghị gộp nội dung của hai dự án này thành một luật vì cùng điều chỉnh một vấn đề.
Ủy ban thường vụ Quốc hội xin được tiếp thu ý kiến đại biểu xây dựng thành dự án Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân và đưa vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9, thông qua tại kỳ họp thứ 10.
- Có ý kiến đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2015 dự thảo Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016, Luật biểu tình, Luật về hội, Luật tiếp cận thông tin, Luật bảo vệ bí mật nhà nước, Luật chứng thực, Luật giáo dục, Luật thi hành án hình sự (sửa đổi), Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia, Luật tiền lương tối thiểu…; cân nhắc thời gian trình dự án Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế (sửa đổi), Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi); chưa đưa vào Chương trình 2015 dự án Luật cảnh vệ, Luật khí tượng thủy văn, Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Luật trưng cầu ý dân, Luật thanh niên (sửa đổi).
Ủy ban thường vụ Quốc hội xin được tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội đưa dự án Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 vào Chương trình kỳ họp thứ 9 để thực hiện quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật; bổ sung dự án Luật biểu tình vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9, thông qua tại kỳ họp thứ 10; bổ sung dự án Luật về hội và dự án Luật tiếp cận thông tin vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 để triển khai quy định của Hiến pháp về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân và đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đối với các dự án còn lại, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan hữu quan rà roát từng dự án trong Chương trình, trên cơ sở bám sát các định hướng đặt ra, xem xét sự cần thiết, phạm vi điều chỉnh, dự kiến nội dung của từng dự án, thứ tự ưu tiên, quỹ thời gian của Quốc hội dành cho công tác xây dựng pháp luật, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho lùi thời gian trình các dự án Luật khí tượng thủy văn, Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế (sửa đổi), Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi) một kỳ họp; chưa trình Quốc hội dự án Luật cảnh vệ, Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Luật thanh niên (sửa đổi), Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi), Luật hành chính công trong năm 2015 mà tiếp tục nghiên cứu chuẩn bị để đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016; thu hút nội dung dự án Luật tố tụng lao động vào dự án Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi).
- Có ý kiến đề nghị làm rõ lý do tại sao một số dự án có trong Chương trình nhiệm kỳ nhưng không được đưa vào Chương trình năm 2015.
Ủy ban thường vụ Quốc hội xin được báo cáo Quốc hội như sau: do hiện nay Chương trình năm 2014, 2015 đã là quá nặng, nên sau khi cân nhắc thứ tự ưu tiên, còn một số dự án trong Chương trình nhiệm kỳ chưa được đưa vào năm cụ thể nào. Tuy nhiên, như đã báo cáo với Quốc hội tại kỳ họp trước, đối với tất cả các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII chưa được xem xét, thông qua thì các cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ soạn thảo, trình vẫn phải có kế hoạch triển khai chuẩn bị tích cực. Các dự án này sẽ được chuẩn bị để gối đầu đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và các năm tiếp theo. Đồng thời, để hỗ trợ các cơ quan trình, cơ quan soạn thảo chuẩn bị dự án, trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội lần này đã quy định về việc “tăng kinh phí hỗ trợ xây dựng pháp luật, bảo đảm kinh phí xây dựng dự án luật, pháp lệnh đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội cả nhiệm kỳ và hằng năm”.
Như vậy, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội điều chỉnh dự thảo Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 đã trình Quốc hội theo Tờ trình số 652/TTr-UBTVQH13 như sau:
- Chưa đưa vào Chương trình nhiệm kỳ 2 dự án: Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi), Luật hành chính công;
- Rút khỏi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dược;
- Bổ sung 5 dự án:
+ Nghị quyết của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi) vào Chương trình thông qua tại kỳ họp thứ 7;
+ Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 vào Chương trình thông qua tại kỳ họp thứ 9;
+ Luật biểu tình vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9, thông qua tại kỳ họp thứ 10;
+ Luật về hội, Luật tiếp cận thông tin vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10;
- Lùi thời gian trình 7 dự án:
+ Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kế toán, Luật thống kê (sửa đổi), Luật an toàn thông tin từ Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 sang Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 và thông qua tại kỳ họp thứ 10;
+ Luật khí tượng thủy văn, Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế (sửa đổi), Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi) từ Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 sang Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10;
- Chưa đưa vào Chương trình năm 2015 5 dự án: Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi), Luật hành chính công, Luật cảnh vệ, Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Luật thanh niên (sửa đổi).
3. Về các biện pháp bảo đảm thực hiện Chương trình
Về cơ bản, ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với các biện pháp bảo đảm thực hiện Chương trình như trong Tờ trình Quốc hội. Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, cá nhân tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội và các giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác soạn thảo, thẩm tra các dự án luật, pháp lệnh.
*
* *
Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội,
Trên đây là Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến các vị đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ và tại Hội trường về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII, năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Uỷ ban thường vụ Quốc hội kính trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Nơi nhận: - Như trên; - Lưu HC, PL; - E-pas: | TM. UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI KT. CHỦ TỊCH PHÓ CHỦ TỊCH (đã ký) Uông Chu Lưu |
Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII
Cơ quan ban hành:
Ngày ban hành: 23/04/2014
Số hiệu:
Mô tả:
Tài liệu phục vụ phiên họp lần thứ 27 của Ủy ban thường vụ Quốc hội (tháng 4/2014)
Bao_cao_tham_tra_cua_UB_phap_luat.doc
Kính thưa Ủy ban thường vụ Quốc hội Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định của Luật tổ chức Quốc hội và sự phân công của Ủy ban thường vụ Quốc hội, ngày 01/4/2014, Ủy ban pháp luật đã họp để thẩm tra Tờ trình số 57/TTr-CP ngày 14/3/2014 của Chính phủ đề nghị về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII và năm 2014 của Quốc hội, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội về xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Ủy ban pháp luật xin trình Ủy ban thường vụ Quốc hội Báo cáo thẩm tra như sau:
I. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH TỪ THÁNG 6/2013 ĐẾN NAY; ĐIỀU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014
1. Về tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay
Tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã thông qua Hiến pháp, Nghị quyết quy định một số điểm thi hành Hiến pháp, 08 luật, 04 nghị quyết có quy phạm pháp luật và cho ý kiến 10 dự án luật khác; Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua 02 pháp lệnh. Theo Chương trình tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2014), Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 10 luật và 01 nghị quyết, cho ý kiến về 18 dự án luật. Đến nay, các dự án luật trình Quốc hội thông qua đã cơ bản được chỉnh lý, hoàn thiện bảo đảm điều kiện trình Quốc hội và các dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến cơ bản đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, thời gian qua, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã có rất nhiều cố gắng trong việc xây dựng luật, pháp lệnh, góp phần nâng cao chất lượng cũng như tiến độ chuẩn bị các dự án. Công tác xây dựng pháp luật đã có những chuyển biến tích cực, về cơ bản đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế. Kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật được tăng cường.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì việc lập, triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh còn những hạn chế như: một số dự án trình không theo đúng tiến độ đã đề ra; số lượng các dự án đề nghị điều chỉnh, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn còn; tình trạng “tồn đọng” văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh đã được hạn chế nhưng vẫn còn; chất lượng chuẩn bị một số dự án còn hạn chế. Việc gửi tài liệu của nhiều dự án cho cơ quan thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội không đúng thời gian theo quy định.
Vì vậy, đề nghị Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan có thẩm quyền cần đề cao nhiệm vụ xây dựng pháp luật, thể chế hóa các nghị quyết của Đảng và thi hành Hiến pháp là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong hoạt động của cơ quan mình; tập trung đầu tư nhân lực, vật lực, các điều kiện khác cho công tác xây dựng pháp luật; tổ chức nghiên cứu, tổng kết thi hành pháp luật, khảo sát thực tiễn, xây dựng dự thảo văn bản để bảo đảm tiến độ và chất lượng của dự án luật, pháp lệnh.
2. Về đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014
Ủy ban pháp luật nhận thấy, tháng 6/2013, Quốc hội ban hành Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2013, nhưng đến tháng 9/2013, tháng 10/2013 Chính phủ đã đề nghị điều chỉnh Chương trình và hiện nay Chính phủ tiếp tục đề nghị điều chỉnh. Việc điều chỉnh Chương trình ở một khía cạnh nào đó là cần thiết để đáp ứng yêu cầu của cuộc sống. Tuy nhiên, việc điều chỉnh như hiện nay là quá nhiều. Vì vậy, đề nghị Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan cần có kế hoạch, bố trí thời gian, cũng như các điều kiện cần thiết bảo đảm thực hiện nghiêm chỉnh Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.
2.1. Về đề nghị lùi thời hạn trình Quốc hội dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật tổ chức chính quyền địa phương
Theo Chương trình năm 2014, dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và thông qua tại kỳ họp thứ 8, dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8. Đến nay, Chính phủ đề nghị lùi thời hạn trình hai dự án này một kỳ họp Quốc hội. Như vậy là chậm so với tiến độ chung, so với yêu cầu trình Quốc hội xem xét cùng với các dự án luật về tổ chức.
Bên cạnh đó, hai dự án Luật này còn liên quan đến nội dung của một số luật khác như Luật ngân sách nhà nước, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy, để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, đề nghị giữ tiến độ việc trình Quốc hội dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương. Đồng thời, đề nghị chấp nhận lùi thời gian trình dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) một kỳ họp Quốc hội bảo đảm chất lượng chuẩn bị để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
2.2. Về đề nghị bổ sung các dự án
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự án Luật hộ tịch vào Chương trình năm 2014, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7, thông qua tại kỳ họp thứ 8: Đây là dự án đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2012, 2013, tại phiên họp thứ 20 (tháng 8/2013), Ủy ban thường vụ Quốc hội đã xem xét và nhận thấy còn một số vấn đề của dự án chưa đủ cơ sở quy định và ý kiến chưa thống nhất nên đã quyết định rút khỏi Chương trình. Hiện nay, dự án Luật này đã được Chính phủ trình sang cơ quan của Quốc hội để thẩm tra, cho ý kiến. Ủy ban pháp luật tán thành bổ sung dự án Luật này vào Chương trình như đề nghị của Chính phủ.
- Chính phủ đề nghị bổ sung các dự án Luật an toàn thông tin, Luật thú y, Luật dân số; Kiểm toán nhà nước đề nghị bổ sung dự án Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi); Hội Luật gia Việt Nam đề nghị bổ sung dự án Luật trưng cầu ý dân vào Chương trình năm 2014 để cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, theo Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp thì tiến độ trình Quốc hội xem xét, thông qua các dự án Luật an toàn thông tin (năm 2014-2015), Luật thú y (năm 2015), Luật dân số (năm 2015-2020), Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi) (tháng 10/2014), Luật trưng cầu ý dân (năm 2015-2016). Bên cạnh đó, số lượng dự án cần phải xem xét trong kỳ họp thứ 8 khi chưa bổ sung đã là rất lớn. Do đó, căn cứ vào mức độ ưu tiên, tiến độ chuẩn bị và thời gian xem xét, thông qua, Ủy ban pháp luật tán thành bổ sung dự án Luật an toàn thông tin, Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật trưng cầu ý dân vào Chương trình năm 2014; Luật thú y vào Chương trình kỳ họp cuối năm 2015; dự án Luật dân số đề nghị đưa vào Chương trình các năm tiếp theo.
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc vào Chương trình năm 2014
Ủy ban pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ bổ sung dự thảo Nghị quyết (hoặc dự án Luật) của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới vào Chương trình cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 8.
Đối với dự thảo Nghị quyết về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc, Ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về nội dung cũng như sự cần thiết có những ưu tiên khác biệt và cụ thể những quy định đặc thù khác so với quy định trong các luật đã được ban hành để có cơ sở xem xét, quyết định. Ủy ban pháp luật nhận thấy, chưa có đủ cơ sở để trình Quốc hội ban hành một Nghị quyết (hay một luật) riêng về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc khi chưa xác định rõ vị trí, vai trò và yêu cầu đặc thù trong tổ chức và hoạt động của Viện này. Vì vậy, đề nghị trường hợp cần thiết thì xem xét sửa đổi, bổ sung các luật chuyên ngành tạo hành lang pháp lý cho việc thành lập và tổ chức hoạt động của các cơ sở nghiên cứu khoa học đặc thù như Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc.
- Về việc sửa đổi, bổ sung Luật quốc tịch: theo quy định của Luật quốc tịch thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài không thực hiện việc đăng ký giữ quốc tịch sẽ bị mất quốc tịch Việt Nam. Thời hạn để người Việt Nam định cư ở nước ngoài đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam sẽ chấm dứt vào ngày 01/7/2014, trong khi số lượng người đăng ký giữ quốc tịch trên thực tế là rất ít. Đây là vấn đề lớn liên quan đến việc thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước đối với kiều bào ta ở nước ngoài nên ngày 18/3/2014, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có văn bản yêu cầu Chính phủ cần khẩn trương nghiên cứu, cân nhắc các biện pháp xử lý (bao gồm cả việc sửa đổi các quy định có liên quan của Luật quốc tịch) để có báo cáo chính thức Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 sắp tới.
II. VỀ DỰ KIẾN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2015
1. Về đề nghị Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
Tính đến hết ngày 30/3/2014, Ủy ban pháp luật đã nhận được đề nghị về Chương trình năm 2015 gồm 94 dự án luật (theo phương án 1 của Chính phủ) và 90 dự án luật (theo phương án 2 của Chính phủ) (xin xem phụ lục kèm theo).
Ủy ban pháp luật nhận thấy, số lượng dự án được đề nghị đưa vào Chương trình năm 2015 là quá lớn, trong đó có nhiều dự án mới chưa có trong Chương trình khóa XIII. Với số lượng như vậy là vượt quá khả năng chuẩn bị cũng như quỹ thời gian của các cơ quan trình, cơ quan thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội và khả năng xem xét, thông qua của Quốc hội.
Do đó, để bảo đảm tính khả thi của Chương trình năm 2015, tránh bị điều chỉnh quá nhiều thì cần phải cân nhắc một cách thận trọng, xác định rõ quan điểm, căn cứ lập dự kiến Chương trình. Bên cạnh đó, cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ ngay từ đầu giữa các cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, tăng cường trách nhiệm của Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội, cùng với việc bảo đảm các điều kiện cần thiết để Quốc hội xem xét, thông qua.
2. Về quan điểm, căn cứ lập dự kiến Chương trình năm 2015
Ủy ban pháp luật cơ bản tán thành với các quan điểm được nêu trong Tờ trình của Chính phủ và nhấn mạnh một số quan điểm như sau:
- Ưu tiên đưa vào Chương trình các dự án triển khai thi hành Hiến pháp, trong đó tiếp tục khẩn trương sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các dự án về tổ chức bộ máy nhà nước, các dự án quy định về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân;
- Chỉ đưa vào Chương trình những dự án có thuyết minh rõ ràng về sự cần thiết ban hành, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, các nội dung cơ bản;
- Việc đưa các dự án vào Chương trình phải tính đến quỹ thời gian, khả năng thực tế của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và thời gian Quốc hội xem xét, thông qua; tránh dồn quá nhiều dự án vào một cơ quan;
- Ưu tiên đưa vào Chương trình các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII; đối với các dự án chưa có trong Chương trình chỉ bổ sung khi thực sự cần thiết và đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
3. Về một số nhận xét chung
a) Về cơ bản, Ủy ban pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ, các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội. Tuy nhiên, Ủy ban pháp luật đề nghị cân nhắc một số vấn đề sau đây:
- Nhiều dự án theo Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp ở giai đoạn cần phải sớm ban hành nhưng không được đề xuất đưa vào Chương trình năm 2015 như dự án: Luật bảo vệ bí mật nhà nước, Luật về hội, Luật tiếp cận thông tin, Luật biểu tình... nhưng không nêu rõ lý do;
- Một số dự án được đề nghị đưa vào Chương trình nhưng không có thuyết minh như Luật đơn vị hành chính, Luật thương mại (sửa đổi).
Do đó, Ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về việc chuẩn bị các dự án luật này cũng như cơ sở Chính phủ xem xét, đề nghị đưa dự án vào Chương trình năm 2015.
b) Chính phủ đề nghị hai phương án trong Chương trình năm 2015, trong đó có phương án tổ chức kỳ họp chuyên đề của Quốc hội.
Có ý kiến tán thành tổ chức thêm một kỳ họp Quốc hội chuyên đề để xem xét, thông qua các dự án luật, phúc đáp yêu cầu triển khai thi hành Hiến pháp, nhưng đề nghị nếu tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề thì phải bố trí lại thời gian tiến hành các kỳ họp cho phù hợp, như 3 kỳ họp bố trí tổ chức vào tháng 3, tháng 7 và tháng 11/2015. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị không tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề với thời gian và số lượng các dự án như đề nghị của Chính phủ vì các lý do sau đây:
Thứ nhất, về thời gian: từ sau khi kết thúc kỳ họp thứ 8 đến kỳ họp thứ 9 chỉ có 5 tháng lại trùng vào Tết Nguyên đán; từ sau khi kết thúc kỳ họp thứ 9 đến kỳ họp thứ 10 chỉ có 4 tháng. Nếu tổ chức thêm một kỳ họp chuyên đề vào giữa các kỳ họp thường lệ thì chỉ có thể vào tháng 3 hoặc tháng 7 nên chỉ có 01 đến 02 tháng để cho ý kiến, tiếp thu, chỉnh lý đối với khoảng 20 dự án luật sẽ không thể bảo đảm thời gian, nhất là sẽ không bảo đảm chất lượng;
Thứ hai, ảnh hưởng đến việc tổ chức Đại hội Đảng các cấp và các hoạt động bình thường khác;
Thứ ba, theo đề nghị của Chính phủ, nếu tổ chức một kỳ họp chuyên đề cũng chỉ xem xét, thông qua được nhiều hơn 4 dự án so với việc không tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề. Mặt khác, việc tổ chức thêm một kỳ họp sẽ kéo theo nhiều chi phí, nhất là chi phí đi lại của đại biểu.
Vì vậy, Ủy ban pháp luật đề nghị kéo dài kỳ họp thường lệ của Quốc hội để có thể cho ý kiến, thông qua được nhiều dự án hơn.
4. Về các dự án cụ thể được đề nghị đưa vào Chương trình năm 2015
Về cơ bản, Ủy ban pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ, các cơ quan, tổ chức và các đại biểu Quốc hội về dự kiến Chương trình năm 2015; trên cơ sở đánh giá việc thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và điều kiện thực tế, xin báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội về một số vấn đề cụ thể sau đây:
4.1. Về các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII và trong định hướng triển khai thi hành Hiến pháp
- Quán triệt quan điểm và căn cứ lập Chương trình, Ủy ban pháp luật đề nghị cùng với nhiều dự án được Chính phủ, các cơ quan, đại biểu Quốc hội đề nghị đưa vào Chương trình, ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 là Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi), Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; đồng thời, ưu tiên đưa Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tố tụng hành chính, Luật tố tụng lao động vào Chương trình năm 2015.
- Đối với đề nghị của Chính phủ, Ủy ban pháp luật nhận thấy, theo định hướng triển khai thi hành Hiến pháp thì các dự án Luật dân số, Luật du lịch (sửa đổi), Luật đấu giá tài sản cần trình Quốc hội giai đoạn 2015-2020. Vì vậy, căn cứ vào số lượng dự án, thời gian kỳ họp, để bảo đảm tính khả thi của Chương trình, Ủy ban pháp luật đề nghị chưa đưa các dự án này vào Chương trình năm 2015.
4.2. Về các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
- Đối với đề nghị của Chính phủ, Ủy ban pháp luật nhận thấy, các dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ, Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Luật phí, lệ phí, Luật quy hoạch, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hàng hải Việt Nam, Luật ban hành quyết định hành chính đã có trong Chương trình khóa XIII. Đây là các dự án liên quan đến chính sách kinh tế và để đáp ứng yêu cầu của cuộc sống, căn cứ vào mức độ chuẩn bị, Ủy ban pháp luật tán thành đưa các dự án này vào Chương trình năm 2015.
- Đối với các dự án Luật về hội, Luật thanh niên (sửa đổi) là các dự án có liên quan đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân cần được sớm ban hành để thể chế hóa nội dung mới được sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp nhưng cần tiếp tục hoàn thiện hồ sơ với lập luận đầy đủ hơn. Các dự án Luật bảo vệ bí mật nhà nước, Luật phòng, chống tội phạm có tổ chức, Luật truy nã tội phạm, Luật thư viện, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thể dục, thể thao, Luật tiền lương tối thiểu đều thuộc Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, tuy nhiên, qua thảo luận, Ủy ban pháp luật nhất trí với Chính phủ là cần thêm thời gian tiếp tục chuẩn bị nên chưa đưa vào Chương trình năm 2015.
4.3. Về các dự án chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
Ủy ban pháp luật nhận thấy, số lượng dự án còn lại trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII là quá nhiều nên thời gian còn lại trong năm 2015 phải tập trung cho việc thực hiện các dự án có trong Chương trình nhiệm kỳ và trong định hướng triển khai thi hành Hiến pháp. Do đó, chỉ nên bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ những dự án thực sự cần thiết cần phải ban hành để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, đã được thuyết minh rõ về sự cần thiết, bám sát các định hướng đặt ra trong Chương trình năm 2015 bảo đảm tính khả thi.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, dự án Luật đơn vị hành chính, Luật thương mại (sửa đổi) chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, trong đề nghị về hai dự án này cũng mới chỉ là tên dự án mà chưa có thuyết minh nên không có cơ sở để xem xét đưa vào Chương trình. Về dự án Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi), theo thuyết minh nội dung cần sửa đổi của Luật này liên quan đến các Bộ luật về tố tụng, Luật về chăm sóc, giáo dục trẻ em, Luật về phí, lệ phí… nên đề nghị xem xét, ban hành sau khi những luật này được sửa đổi.
Ngoài các dự án nêu trên, đối với đề nghị về một số dự án chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, Ủy ban pháp luật nhận thấy, hầu hết các đề nghị mới chỉ là nêu tên gọi chưa có cơ sở để xem xét đưa vào Chương trình. Đối với dự án Pháp lệnh về quy trình sáng kiến pháp luật có liên quan với dự án Luật ban hành văn bản quy phạm phạm luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, do đó, có thể bổ sung một phần quy định về quy trình thực hiện sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Các dự án Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ chủ quyền quốc gia, Luật hành chính công, Luật kiến trúc sư, Luật nhà giáo, Luật khu công nghiệp, khu kinh tế, Pháp lệnh về tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, … đã được đại biểu Quốc hội đề xuất khi xây dựng Chương trình năm 2013, 2014 và Quốc hội đã giao Chính phủ tổ chức nghiên cứu, có ý kiến cụ thể về các dự án. Theo Tờ trình Chính phủ là cần có thêm thời gian nghiên cứu, chuẩn bị và sẽ được xem xét khi đã có đủ điều kiện sẽ đưa vào Chương trình. Ủy ban pháp luật tán thành với Chính phủ và đề nghị Chính phủ tiếp tục tổ chức tổng kết các quy định hiện hành về các lĩnh vực này để trình Quốc hội xem xét đưa các dự án này vào Chương trình vào thời điểm thích hợp.
III. KIẾN NGHỊ CỤ THỂ VỀ DỰ KIẾN ĐIỀU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014, NHIỆM KỲ QUỐC HỘI KHÓA XIII VÀ CHƯƠNG TRÌNH NĂM 2015
Từ những đánh giá, phân tích nêu trên, căn cứ vào yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2014, 2015 và các năm tiếp theo; trên cơ sở Tờ trình của Chính phủ, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội và ý kiến của Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Ủy ban pháp luật kiến nghị:
- Bổ sung 5 dự án và điều chỉnh tiến độ một dự án trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014.
- Bổ sung 2 dự án vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ khóa XIII.
- Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2015 gồm 41 dự án luật, 02 dự án pháp lệnh.
(Xin xem Danh mục cụ thể về các dự án trong Báo cáo thẩm tra)
IV. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
Ủy ban pháp luật có một số kiến nghị sau:
1. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan cần tổ chức thực hiện tốt các giải pháp đã được đề cập trong trong Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khoá XIII, tiếp tục tăng cường phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc soạn thảo, thẩm tra, trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội để bảo đảm chất lượng và tiến độ chuẩn bị các dự án trình Quốc hội.
2. Các cơ quan, tổ chức hữu quan cần tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể thực hiện quyền sáng kiến pháp luật của mình. Cần cụ thể hóa quy trình, thủ tục trình sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo hướng tạo điều kiện thuận lợi để đại biểu Quốc hội thực hiện quyền của mình.
3. Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan phải bảo đảm ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết để có hiệu lực cùng thời điểm với hiệu lực của luật, pháp lệnh, nghị quyết.
4. Chính phủ phân công cơ quan chủ trì tiếp tục nghiên cứu, tổng kết các quy định hiện hành liên quan để xây dựng dự án, xây dựng hồ sơ dự án do đại biểu Quốc hội đề xuất và khi đã chuẩn bị tốt, có đủ điều kiện theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì sẽ xem xét đưa vào Chương trình. Giao Văn phòng Quốc hội có trách nhiệm tạo điều kiện kinh phí và các điều kiện vật chất cần thiết, Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội có trách nhiệm giúp đại biểu Quốc hội trong việc tổ chức xây dựng dự thảo, lập, hoàn thiện hồ sơ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét đưa vào Chương trình.
5. Đề nghị tăng kinh phí hỗ trợ xây dựng pháp luật; sớm quyết định kinh phí cho việc chuẩn bị các dự án đã được đưa vào trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội để việc xây dựng các dự án này được tiến hành thuận lợi và chất lượng.
*
* *
Kính thưa Ủy ban thường vụ Quốc hội,
Trên đây là Báo cáo (tóm tắt) thẩm tra dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Ủy ban pháp luật xin kính trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
ỦY BAN PHÁP LUẬT
Báo cáo thẩm tra dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh
Cơ quan ban hành:
Ngày ban hành: 23/04/2014
Số hiệu:2364/BC-UBPL13
Mô tả:
Tài liệu phục vụ phiên họp lần thứ 27 của Ủy ban thường vụ Quốc hội (tháng 4/2014)
Bao_cao_tham_tra_cua_UB_phap_luat.doc
Kính thưa Ủy ban thường vụ Quốc hội,
Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Điều 27 của Luật tổ chức Quốc hội và theo sự phân công của Ủy ban thường vụ Quốc hội, ngày 01/4/2014, Ủy ban pháp luật đã họp để thẩm tra Tờ trình số 57/TTr-CP ngày 14/3/2014 của Chính phủ đề nghị về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII và năm 2014 của Quốc hội, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội về xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Tham dự phiên họp có đại diện Thường trực Ủy ban về các vấn đề xã hội, Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước. Sau khi nghe đồng chí Thứ trưởng Đinh Trung Tụng thay mặt Bộ trưởng Bộ Tư pháp được Thủ tướng Chính phủ ủy quyền trình bày Tờ trình của Chính phủ, các thành viên Ủy ban pháp luật và đại biểu tham dự phiên họp đã thảo luận.
Ủy ban pháp luật xin trình Ủy ban thường vụ Quốc hội Báo cáo thẩm tra dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
I. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH TỪ THÁNG 6/2013 ĐẾN NAY; ĐIỀU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014
1. Về tình hình thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh từ tháng 6/2013 đến nay
Thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã thông qua Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nghị quyết quy định một số điểm thi hành Hiến pháp, 8 luật, 04 nghị quyết có quy phạm pháp luật và cho ý kiến 10 dự án luật khác; Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua 02 pháp lệnh. Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 đã được điều chỉnh, tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2014), Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 10 luật, Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 và cho ý kiến về 18 dự án luật khác. Đến nay, các dự án luật trình Quốc hội thông qua đã cơ bản được chuẩn bị, tiếp thu, chỉnh lý bảo đảm điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua và các dự án luật chuẩn bị trình Quốc hội cho ý kiến cơ bản được Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, thời gian qua, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã có rất nhiều cố gắng trong việc xây dựng luật, pháp lệnh, góp phần nâng cao chất lượng cũng như tiến độ chuẩn bị các dự án. Công tác xây dựng pháp luật đã có những chuyển biến tích cực, về cơ bản đáp ứng được yêu cầu quản lý nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế. Kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật, đặc biệt là việc ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết được tăng cường.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được thì việc lập, triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội còn những hạn chế như: một số dự án trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội không theo đúng tiến độ đã đề ra; số lượng các dự án đề nghị điều chỉnh, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn còn; tình trạng “tồn đọng” văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh đã được hạn chế nhưng vẫn còn; chất lượng chuẩn bị một số dự án còn hạn chế. Việc gửi tài liệu của nhiều dự án cho cơ quan thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội không đúng thời gian theo quy định nên ảnh hưởng đến tiến độ chung thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, cũng như Chương trình làm việc của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội.
Vì vậy, Ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các cơ quan có thẩm quyền cần đề cao nhiệm vụ xây dựng pháp luật, thể chế hóa các nghị quyết của Đảng và thi hành Hiến pháp là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong hoạt động của cơ quan mình; cần tập trung đầu tư nhân lực, vật lực và các điều kiện khác cho công tác xây dựng pháp luật; tổ chức nghiên cứu, tổng kết thi hành pháp luật, khảo sát thực tiễn, xây dựng dự thảo văn bản để bảo đảm tiến độ và chất lượng của dự án luật, pháp lệnh.
2. Về đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014
Ủy ban pháp luật nhận thấy, tháng 6/2013, Quốc hội ban hành Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2013, nhưng đến tháng 9/2013, tháng 10/2013 Chính phủ đã đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh và hiện nay Chính phủ tiếp tục đề nghị điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Việc điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh ở một khía cạnh nào đó là cần thiết để đáp ứng yêu cầu của cuộc sống. Tuy nhiên, việc điều chỉnh như hiện nay là quá nhiều. Ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ và các cơ quan, tổ chức hữu quan cần có kế hoạch, bố trí thời gian, cũng như các điều kiện cần thiết bảo đảm thực hiện nghiêm chỉnh Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Sau đây, xin trình Ủy ban thường vụ Quốc hội ý kiến của Ủy ban pháp luật về một số nội dung cụ thể:
2.1. Về đề nghị lùi thời hạn trình Quốc hội dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật tổ chức chính quyền địa phương
Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và thông qua tại kỳ họp thứ 8, dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8. Đến nay, Chính phủ đề nghị lùi thời hạn trình hai dự án này một kỳ họp Quốc hội để có thêm thời gian tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa một số quy định mới của Hiến pháp, bảo đảm tính khả thi và chất lượng của hai dự án. Như vậy là chậm so với tiến độ chung, so với yêu cầu trình Quốc hội xem xét cùng với các dự án Luật tổ chức Quốc hội (sửa đổi), Luật tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi).
Bên cạnh đó, hai dự án Luật này còn liên quan đến nội dung của một số luật khác như Luật ngân sách nhà nước, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy, để bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, Ủy ban pháp luật đề nghị giữ tiến độ việc trình Quốc hội dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương như Nghị quyết của Quốc hội (trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8). Đồng thời, đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội chấp nhận đề nghị của Chính phủ lùi trình dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) một kỳ họp Quốc hội bảo đảm chất lượng chuẩn bị để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
2.2. Về đề nghị bổ sung các dự án
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự án Luật hộ tịch vào Chương trình năm 2014, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7, thông qua tại kỳ họp thứ 8: Đây là dự án đã được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2012, 2013, tại phiên họp thứ 20 (tháng 8/2013), Ủy ban thường vụ Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến và nhận thấy còn một số vấn đề của dự án chưa đủ cơ sở quy định và ý kiến chưa thống nhất nên đã quyết định rút khỏi Chương trình. Hiện nay, dự án Luật này đã được Chính phủ trình sang cơ quan của Quốc hội để thẩm tra, cho ý kiến. Ủy ban pháp luật tán thành bổ sung dự án Luật này vào Chương trình như đề nghị của Chính phủ.
- Chính phủ đề nghị bổ sung các dự án Luật an toàn thông tin, Luật thú y, Luật dân số; Kiểm toán nhà nước đề nghị bổ sung dự án Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi); Hội Luật gia Việt Nam đề nghị bổ sung dự án Luật trưng cầu ý dân vào Chương trình năm 2014 để cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, theo Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp thì tiến độ trình Quốc hội xem xét, thông qua các dự án Luật an toàn thông tin (năm 2014-2015), Luật thú y (năm 2015), Luật dân số (năm 2015-2020), Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi) (tháng 10/2014), Luật trưng cầu ý dân (năm 2015-2016). Bên cạnh đó, số lượng dự án cần phải xem xét trong kỳ họp thứ 8 khi chưa bổ sung đã là rất lớn với 19 dự án thông qua, 11 dự án cho ý kiến. Do đó, căn cứ vào mức độ ưu tiên ban hành, tiến độ chuẩn bị và thời gian xem xét, thông qua, Ủy ban pháp luật tán thành bổ sung dự án Luật an toàn thông tin, Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật trưng cầu ý dân vào Chương trình năm 2014; Luật thú y vào Chương trình kỳ họp cuối năm 2015; dự án Luật dân số đề nghị đưa vào Chương trình các năm tiếp theo.
- Chính phủ đề nghị bổ sung dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc vào Chương trình năm 2014
Ủy ban pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ bổ sung dự thảo Nghị quyết (hoặc dự án Luật) của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới vào Chương trình trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 8.
Đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc, Ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về nội dung cũng như sự cần thiết có những ưu tiên khác biệt và cụ thể những quy định đặc thù khác so với quy định trong các luật đã được ban hành để Ủy ban thường vụ Quốc hội có cơ sở xem xét, quyết định. Ủy ban pháp luật nhận thấy, chưa có đủ cơ sở để trình Quốc hội ban hành một Nghị quyết (hay một luật) riêng về Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc khi chưa xác định rõ vị trí, vai trò và yêu cầu đặc thù trong tổ chức và hoạt động của Viện này. Vì vậy, đề nghị xem xét, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật chuyên ngành để tạo hành lang pháp lý cho việc thành lập và tổ chức hoạt động của các cơ sở nghiên cứu khoa học đặc thù, mang tầm cỡ quốc gia, bảo đảm hợp tác quốc tế (trong đó có Viện Khoa học và công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc).
- Về dự án Luật quốc tịch: theo quy định tại Điều 13 và Điều 26 của Luật quốc tịch thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải đăng ký với cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để giữ quốc tịch Việt Nam trong thời hạn 5 năm kể từ ngày Luật này có hiệu lực; người không thực hiện việc đăng ký giữ quốc tịch thì sẽ bị mất quốc tịch Việt Nam. Đến nay, thời hạn để người Việt Nam định cư ở nước ngoài đăng ký giữ quốc tịch Việt Nam đã gần hết (sẽ chấm dứt vào ngày 01/7/2014), trong khi số lượng người đăng ký giữ quốc tịch trên thực tế là rất ít. Đây là vấn đề lớn liên quan đến việc thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước đối với kiều bào ta ở nước ngoài nên ngày 18/3/2014, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có văn bản yêu cầu Chính phủ cần khẩn trương nghiên cứu, cân nhắc các biện pháp xử lý (bao gồm cả việc sửa đổi các quy định có liên quan của Luật quốc tịch) để có báo cáo chính thức về vấn đề này trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 sắp tới.
II. VỀ DỰ KIẾN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2015
1. Về đề nghị Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
Tính đến hết ngày 30/3/2014, Ủy ban pháp luật đã nhận được đề nghị về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 gồm 94 dự án luật (theo phương án 1 của Chính phủ) và 90 dự án luật (theo phương án 2 của Chính phủ), cụ thể :
- Chính phủ đề nghị phương án 1 gồm 38 dự án luật (36 dự án luật, 02 dự án pháp lệnh); phương án 2 gồm 34 dự án (ít hơn phương án 1 là 04 dự án luật)
[1];
- Tòa án nhân dân tối cao đề nghị 01 dự án luật;
- Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị 01 dự án bộ luật;
- Kiểm toán nhà nước đề nghị 01 dự án luật;
- Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị 01 dự án luật, 01 dự án pháp lệnh;
- Hội Luật gia Việt Nam đề nghị 01 dự án luật;
- Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng đề nghị 08 dự án luật;
- Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường đề nghị 07 dự án luật;
- Ủy ban tài chính, ngân sách đề nghị 04 dự án luật;
- Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng đề nghị 28 dự án luật, 01 dự thảo nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội;
- Các đại biểu Quốc hội đề nghị 04 dự án luật, 01 dự án pháp lệnh.
(Xin xem phụ lục kèm theo)
Ngoài ra, Văn phòng Chủ tịch nước có Công văn số 241/VPCTN-PL ngày 27/02/2014 thông báo ý kiến của Chủ tịch nước, đề nghị không đưa dự án Luật Chủ tịch nước vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, chỉ còn năm 2014 và 2015 thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ khóa XIII, nhưng số lượng dự án luật, pháp lệnh được đề nghị đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 là quá lớn, trong đó có nhiều dự án mới chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, là vượt quá khả năng chuẩn bị cũng như quỹ thời gian của các cơ quan trình, cơ quan thẩm tra, Ủy ban thường vụ Quốc hội và khả năng xem xét, thông qua của Quốc hội.
Do đó, để bảo đảm tính khả thi của Chương trình năm 2015, tránh bị điều chỉnh quá nhiều thì cần phải cân nhắc một cách thận trọng, xác định rõ quan điểm, căn cứ lập dự kiến Chương trình để xác định thứ tự ưu tiên, cần xem xét kỹ sự cần thiết, phạm vi, đối tượng điều chỉnh, những nội dung cơ bản của từng dự án. Bên cạnh đó, cần tăng cường sự phối hợp chặt chẽ ngay từ đầu giữa các cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra, tăng cường trách nhiệm của Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội, cùng với việc bảo đảm các điều kiện cần thiết cũng như bố trí thời gian phù hợp để Quốc hội xem xét, thông qua.
2. Về quan điểm, căn cứ lập dự kiến Chương trình
Ủy ban pháp luật cơ bản tán thành với các quan điểm được nêu trong Tờ trình của Chính phủ và nhấn mạnh một số quan điểm định hướng trong việc lập Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 như sau:
- Ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án triển khai thi hành Hiến pháp, trong đó tiếp tục khẩn trương sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các dự án về tổ chức bộ máy nhà nước, các dự án quy định về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân;
- Chỉ đưa vào Chương trình năm 2015 những dự án có thuyết minh rõ ràng về sự cần thiết ban hành, phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, các nội dung cơ bản; kiên quyết không đưa vào Chương trình những dự án chưa đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật;
- Việc đưa các dự án vào Chương trình năm 2015 phải tính đến quỹ thời gian, khả năng thực tế của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và thời gian Quốc hội xem xét, thông qua; tránh dồn quá nhiều dự án vào một cơ quan nhằm bảo đảm chất lượng và tiến độ chuẩn bị, thẩm tra dự án;
- Ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án đã có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ khóa XIII; đối với các dự án chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, chỉ bổ sung khi thực sự cần thiết và đã được chuẩn bị tốt, đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
3. Về một số nhận xét chung
a) Về cơ bản, Ủy ban pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ, các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội về các dự án đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 và bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII. Tuy nhiên, Ủy ban pháp luật đề nghị cân nhắc một số vấn đề sau đây:
- Nhiều dự án theo Kế hoạch triển khai thi hành Hiến pháp ở giai đoạn cần phải sớm ban hành nhưng không được đưa vào Chương trình năm 2015 như: Luật bảo vệ bí mật nhà nước, Luật về hội, Luật tiếp cận thông tin, Luật biểu tình... không thấy Chính phủ đề cập mà không rõ lý do;
- Một số dự án được đề nghị đưa vào Chương trình nhưng không có thuyết minh như Luật đơn vị hành chính, Luật thương mại (sửa đổi).
Do đó, Ủy ban pháp luật đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn về việc chuẩn bị các dự án luật này cũng như cơ sở Chính phủ xem xét, đề nghị đưa dự án vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015.
b) Chính phủ đề nghị hai phương án trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, trong đó có phương án tổ chức kỳ họp chuyên đề của Quốc hội.
Có ý kiến tán thành tổ chức thêm một kỳ họp Quốc hội chuyên đề để xem xét, thông qua các dự án luật, phúc đáp yêu cầu triển khai thi hành Hiến pháp nhưng đề nghị nếu tổ chức thêm kỳ họp Quốc hội chuyên đề thì phải bố trí lại thời gian tiến hành các kỳ họp cho phù hợp, như 3 kỳ họp bố trí tổ chức vào tháng 3, tháng 7 và tháng 11/2015. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đề nghị không tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề với thời gian và số lượng các dự án như đề nghị của Chính phủ vì các lý do sau đây:
Thứ nhất, về thời gian: từ sau khi kết thúc kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2014) đến kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2015) chỉ có 5 tháng lại trùng vào Tết Nguyên đán; từ sau khi kết thúc kỳ họp thứ 9 đến kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2015) chỉ có 4 tháng. Nếu tổ chức thêm một kỳ họp chuyên đề vào giữa các kỳ họp thường lệ thì chỉ có thể vào tháng 3 hoặc tháng 7 nên chỉ có 01 đến 02 tháng để cho ý kiến, tiếp thu, chỉnh lý đối với khoảng 20 dự án luật sẽ không thể bảo đảm thời gian gửi tài liệu, thẩm tra, cho ý kiến, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo văn bản, nhất là sẽ không bảo đảm chất lượng;
Thứ hai, ảnh hưởng đến việc tổ chức Đại hội Đảng các cấp và các hoạt động khác;
Thứ ba, theo đề nghị của Chính phủ, nếu tổ chức một kỳ họp chuyên đề cũng chỉ xem xét, thông qua được nhiều hơn 4 dự án so với việc không tổ chức thêm kỳ họp chuyên đề. Mặt khác, xét về yếu tố chi phí, việc tổ chức thêm một kỳ họp sẽ kéo theo nhiều chi phí, nhất là chi phí đi lại của đại biểu.
Vì vậy, Ủy ban pháp luật đề nghị kéo dài kỳ họp thường lệ của Quốc hội để có thể cho ý kiến, thông qua được nhiều dự án hơn.
4. Về các dự án cụ thể được đề nghị đưa vào Chương trình
Về cơ bản, Ủy ban pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ, các cơ quan, tổ chức và các đại biểu Quốc hội về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015; trên cơ sở đánh giá việc thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và điều kiện thực tế, xin báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội về một số vấn đề cụ thể sau đây:
4.1. Về các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII và trong định hướng triển khai thi hành Hiến pháp
- Quán triệt quan điểm và căn cứ lập Chương trình, Ủy ban pháp luật đề nghị cùng với nhiều dự án được Chính phủ, các cơ quan, đại biểu Quốc hội đề nghị đưa vào Chương trình, ưu tiên đưa vào Chương trình năm 2015 các dự án được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 là Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi), Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; đồng thời, ưu tiên đưa Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi), Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tố tụng hành chính, Luật tố tụng lao động vào Chương trình năm 2015.
- Đối với đề nghị của Chính phủ, Ủy ban pháp luật nhận thấy, theo định hướng triển khai thi hành Hiến pháp thì Luật dân số, Luật du lịch (sửa đổi), Luật đấu giá tài sản sẽ cần trình Quốc hội giai đoạn 2015-2020. Vì vậy, căn cứ vào số lượng dự án và thời gian kỳ họp, để bảo đảm tính khả thi của Chương trình, Ủy ban pháp luật đề nghị chưa đưa các dự án này vào Chương trình năm 2015 mà sẽ đưa vào Chương trình các năm sau.
4.2. Về các dự án đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
- Đối với đề nghị của Chính phủ, Ủy ban pháp luật nhận thấy, các dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ, Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Luật phí, lệ phí, Luật quy hoạch, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hàng hải Việt Nam, Luật ban hành quyết định hành chính đã có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII. Đây là các dự án liên quan đến chính sách kinh tế và để đáp ứng yêu cầu của cuộc sống, căn cứ vào mức độ chuẩn bị của các dự án này, Ủy ban pháp luật tán thành đưa các dự án này vào Chương trình năm 2015.
- Đối với các dự án Luật về hội, Luật thanh niên (sửa đổi) là các dự án có liên quan đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân cần được sớm ban hành để thể chế hóa nội dung mới được sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp nhưng cần tiếp tục hoàn thiện hồ sơ với lập luận đầy đủ hơn. Các dự án Luật bảo vệ bí mật nhà nước, Luật phòng, chống tội phạm có tổ chức, Luật truy nã tội phạm, Luật thư viện, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thể dục, thể thao, Luật tiền lương tối thiểu đều thuộc Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, tuy nhiên, qua thảo luận, Ủy ban pháp luật nhất trí với Chính phủ là cần thêm thời gian tiếp tục chuẩn bị nên chưa đưa vào Chương trình năm 2015 mà sẽ trình Quốc hội xem xét khi đủ điều kiện sẽ đưa vào Chương trình các năm sau.
4.3. Về các dự án chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII
Ủy ban pháp luật nhận thấy, số lượng dự án còn lại trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII là quá nhiều nên thời gian còn lại trong năm 2015 phải tập trung cho việc thực hiện các dự án có trong Chương trình nhiệm kỳ và trong định hướng triển khai thi hành Hiến pháp. Do đó, chỉ nên bổ sung vào Chương trình nhiệm kỳ những dự án thực sự cần thiết cần phải ban hành để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, đã được thuyết minh rõ về sự cần thiết, bám sát các định hướng đặt ra trong Chương trình năm 2015 bảo đảm tính khả thi.
Ủy ban pháp luật nhận thấy, dự án Luật đơn vị hành chính, Luật thương mại (sửa đổi) chưa có trong Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII, trong đề nghị về hai dự án này cũng mới chỉ là tên dự án mà chưa có thuyết minh nên không có cơ sở để xem xét đưa vào Chương trình. Về dự án Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi), theo thuyết minh nội dung cần sửa đổi của Luật này liên quan đến các Bộ luật về tố tụng, Luật về chăm sóc, giáo dục trẻ em, Luật về phí, lệ phí… nên đề nghị xem xét, ban hành sau khi những luật này được sửa đổi mà chưa bổ sung Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi) vào Chương trình nhiệm kỳ khóa XIII và năm 2015.
Ngoài các dự án nêu trên, đối với đề nghị về một số dự án chưa có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII, Ủy ban pháp luật nhận thấy, hầu hết các đề nghị mới chỉ là nêu tên gọi chưa có cơ sở để xem xét đưa vào Chương trình. Đối với dự án Pháp lệnh về quy trình sáng kiến pháp luật, Ủy ban pháp luật nhận thấy, dự án Pháp lệnh này có liên quan với dự án Luật ban hành văn bản quy phạm phạm luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8, do đó, có thể bổ sung một phần quy định về quy trình thực hiện sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật mà không xây dựng một pháp lệnh riêng.
Các dự án Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ chủ quyền quốc gia, Luật hành chính công, Luật kiến trúc sư, Luật nhà giáo, Luật khu công nghiệp, khu kinh tế, Pháp lệnh về tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02/4/2005 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lí nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01/7/1991… đã được đại biểu Quốc hội đề xuất khi xây dựng Chương trình năm 2013, 2014 và Quốc hội đã giao Chính phủ tổ chức nghiên cứu, có ý kiến cụ thể về các dự án. Theo Tờ trình Chính phủ là cần có thêm thời gian nghiên cứu, chuẩn bị và sẽ được xem xét khi đã có đủ điều kiện sẽ đưa vào Chương trình. Ủy ban pháp luật tán thành với Chính phủ và đề nghị Chính phủ tiếp tục tổ chức tổng kết các quy định hiện hành về các lĩnh vực này để trình Quốc hội xem xét đưa các dự án này vào Chương trình vào thời điểm thích hợp.
III. KIẾN NGHỊ CỤ THỂ VỀ DỰ KIẾN ĐIỀU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014, NHIỆM KỲ QUỐC HỘI KHÓA XIII VÀ CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2015
Từ những đánh giá, phân tích nêu trên, căn cứ vào yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2014, 2015 và các năm tiếp theo; trên cơ sở Tờ trình của Chính phủ, đề nghị của các cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội và ý kiến của Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Ủy ban pháp luật kiến nghị:
1. Về điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014
a) Bổ sung 5 dự án vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014:
1. Luật hộ tịch (sửa đổi) vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7, thông qua tại kỳ họp thứ 8
2. Luật an toàn thông tin, Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi), Luật trưng cầu ý dân vào Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8
3. Nghị quyết (hoặc Luật) của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới vào Chương trình cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 8
b) Chuyển dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) từ Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 7 sang Chương trình cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8
2. Về điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIII
Bổ sung 2 dự án vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIII:
1. Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi)
2. Pháp lệnh quân nhân chuyên nghiệp và công, nhân viên quốc phòng
3. Về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015
Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2015 gồm 41 dự án luật, 02 dự án pháp lệnh.
CÁC DỰ ÁN LUẬT
3.1. Tại kỳ họp thứ 9
a) Quốc hội thông qua: 15 dự án
1. Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi)
2. Luật tổ chức chính quyền địa phương
3. Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (sửa đổi)
4. Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân
5. Luật kiểm toán nhà nước (sửa đổi)
6. Luật trưng cầu ý dân
7. Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật
8. Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự
9. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kế toán
10. Luật thống kê (sửa đổi)
11. Luật nghĩa vụ quân sự (sửa đổi)
12. Luật an toàn vệ sinh lao động
13. Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo
14. Luật an toàn thông tin
15. Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi) (xem xét, thông qua theo quy trình tại một kỳ họp)
b) Quốc hội cho ý kiến: 16 dự án
1. Bộ luật dân sự (sửa đổi) (lần 2)
2. Bộ luật hình sự (sửa đổi) (lần 1)
3. Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi)
4. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tố tụng hành chính
5. Luật hoạt động giám sát của Quốc hội (sửa đổi)
6. Luật hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân
7. Luật ban hành quyết định hành chính
8. Luật tạm giữ, tạm giam
9. Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế (sửa đổi)
10. Luật chứng thực
11. Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi)
12. Luật phí, lệ phí
13. Luật khí tượng thủy văn
14. Luật cảnh vệ
15. Luật quy hoạch
16. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hàng hải Việt Nam
3.2. Tại kỳ họp thứ 10
a) Quốc hội thông qua: 16 dự án
1. Bộ luật dân sự (sửa đổi)
2. Bộ luật tố tụng dân sự (sửa đổi)
3. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật tố tụng hành chính
4. Luật hoạt động giám sát của Quốc hội (sửa đổi)
5. Luật hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân
6. Luật ban hành quyết định hành chính
7. Luật tạm giữ, tạm giam
8. Luật ký kết, gia nhập và thực hiện điều ước quốc tế (sửa đổi)
9. Luật chứng thực
10. Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi)
11. Luật phí, lệ phí
12. Luật khí tượng thủy văn
13. Luật cảnh vệ
14. Luật quy hoạch
15. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hàng hải Việt Nam
16. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ (xem xét, thông qua theo quy trình tại một kỳ họp)
b) Quốc hội cho ý kiến: 10 dự án
1. Bộ luật hình sự (sửa đổi) (lần 2)
2. Bộ luật tố tụng hình sự (sửa đổi)
3. Luật tố tụng lao động
4. Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
5. Luật về hội
6. Luật thanh niên (sửa đổi)
7. Luật hiến máu
8. Luật báo chí (sửa đổi)
9. Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi)
10. Luật thú y
CÁC DỰ ÁN PHÁP LỆNH
1. Pháp lệnh quân nhân chuyên nghiệp và công, nhân viên quốc phòng
2. Pháp lệnh đào tạo một số chức danh tư pháp
IV. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
Ủy ban pháp luật nhận thấy, để sớm đưa các quy định của Hiến pháp mới vào cuộc sống, xây dựng pháp luật phải được đề cao là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của toàn hệ thống chính trị. Vì vậy, cần tập trung trí tuệ của các cơ quan, tổ chức có liên quan vào việc chuẩn bị cũng như triển khai thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Ủy ban pháp luật có một số kiến nghị sau:
1. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan cần tổ chức thực hiện tốt các giải pháp đã được đề cập trong trong Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khoá XIII, tiếp tục tăng cường phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc soạn thảo, thẩm tra, trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội để bảo đảm chất lượng và tiến độ chuẩn bị các dự án luật trình Quốc hội.
2. Các cơ quan, tổ chức hữu quan cần tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ thể thực hiện quyền sáng kiến pháp luật của mình. Cần cụ thể hóa quy trình, thủ tục trình sáng kiến pháp luật của đại biểu Quốc hội trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo hướng tạo điều kiện thuận lợi để đại biểu Quốc hội thực hiện quyền của mình.
3. Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan phải bảo đảm ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết để có hiệu lực cùng thời điểm với hiệu lực của luật, pháp lệnh, nghị quyết.
4. Chính phủ phân công cơ quan chủ trì tiếp tục nghiên cứu, tổng kết các quy định hiện hành liên quan để xây dựng dự án, xây dựng hồ sơ dự án do đại biểu Quốc hội đề xuất và khi đã chuẩn bị tốt, có đủ điều kiện theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì sẽ xem xét đưa vào Chương trình. Giao Văn phòng Quốc hội có trách nhiệm tạo điều kiện kinh phí và các điều kiện vật chất cần thiết, Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban thường vụ Quốc hội có trách nhiệm giúp đại biểu Quốc hội trong việc tổ chức xây dựng dự thảo, lập, hoàn thiện hồ sơ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét đưa vào Chương trình.
5. Đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan liên quan tăng kinh phí hỗ trợ xây dựng pháp luật; sớm quyết định kinh phí cho việc chuẩn bị các dự án luật, pháp lệnh đã được đưa vào trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội để việc chuẩn bị xây dựng các dự án này được tiến hành thuận lợi và chất lượng.
*
* *
Kính thưa Ủy ban thường vụ Quốc hội,
Trên đây là Báo cáo thẩm tra dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014, nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015. Ủy ban pháp luật xin kính trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Nơi nhận: TM. ỦY BAN PHÁP LUẬT
- Như trên; CHỦ NHIỆM
- Lưu HC, PL.
Epas: 24648.
Phan Trung Lý
[1] Đề nghị của Chính phủ theo Phụ lục kèm theo Tờ trình của Chính phủ
Tờ trình đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp l
Cơ quan ban hành:
Ngày ban hành: 23/04/2014
Số hiệu:57/TTr-CP
Mô tả:
Tài liệu phục vụ phiên họp lần thứ 27 của Ủy ban thường vụ Quốc hội (tháng 4/2014)
to_trinh_CP.doc
Kính gửi: Ủy ban thường vụ Quốc hội
Thực hiện Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Chính phủ xin trình Ủy ban thường vụ Quốc hội Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII và năm 2014 của Quốc hội như sau:
I. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014 CỦA CHÍNH PHỦ
Theo Nghị quyết số 45/2013/QH13 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 (sau đây goi là Nghị quyết số 45), Nghị quyết số 685/2013/UBTVQH13 và Nghị quyết số 695/2013/UBTVQH13 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2013 và năm 2014 (sau đây gọi là Nghị quyết số 685 và Nghị quyết số 695), trong năm 2014, các Bộ, cơ quan ngang Bộ của Chính phủ phối hợp chỉnh lý và trình mới tổng số 36 dự án luật, pháp lệnh. Chính phủ xin báo cáo cụ thể về tình hình triển khai thực hiện Chương trình năm 2014 như sau:
1. Tại Kỳ họp thứ 7
Tại Kỳ họp thứ 7, các Bộ, cơ quan ngang Bộ phối hợp chỉnh lý trình Quốc hội thông qua 09 dự án luật và cho ý kiến 15 dự án luật (xin xem Phụ lục 1). Tình hình phối hợp chỉnh lý, soạn thảo cụ thể như sau:
a) Các dự án phối hợp chỉnh lý
Hiện, các Bộ, cơ quan ngang Bộ đang tích cực phối hợp với Hội đồng dân tộc và các Ủy ban có liên quan của Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý 09 dự thảo luật sẽ trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7.
b) Các dự án trình Quốc hội cho ý kiến
Trong số 15 dự án mà Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7, có 01 dự án được đề nghị lùi thời hạn trình sang cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 là Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi). Tình hình soạn thảo 14 dự án còn lại như sau:
- 05 dự án đã được Chính phủ cho ý kiến tại Phiên họp chuyên đề tháng 12 năm 2013 là: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật hàng không dân dụng Việt Nam; Luật bảo hiểm xã hội (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dạy nghề; Luật nhà ở (sửa đổi); Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi). Cả 05 dự án này đã được trình Ủy ban thường vụ Quốc hội.
- 07 dự án phải trình Chính phủ cho ý kiến trong Quý I/2014. Trong số này, có 01 dự án đã được trình Chính phủ (Luật căn cước công dân); 04 dự án đã được thẩm định, trình Chính phủ (Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi); Luật quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dược; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thi hành án dân sự); 02 dự án đang xin ý kiến các Bộ, ngành, địa phương (Luật đầu tư (sửa đổi); Luật doanh nghiệp (sửa đổi).
- 02 dự án đã trình Ủy ban thường vụ Quốc hội trước Kỳ họp thứ 6, đang được Bộ Công an và Bộ Quốc phòng tiếp tục chỉnh lý là Luật Công an nhân dân (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam.
Như vậy, trong số 14 dự án trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7, có 02 dự án đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước Kỳ họp thứ 6, 05 dự án đã được trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến, và 01 dự án đã được Chính phủ cho ý kiến để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, số còn lại sẽ được Chính phủ xem xét tại Phiên họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật trong tháng 3 này.
2. Tại Kỳ họp thứ 8
Tại Kỳ họp thứ 8, các Bộ, cơ quan ngang Bộ phối hợp chỉnh lý trình Quốc hội thông qua 15 dự án luật (chưa kể dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới); trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại một kỳ họp 01 dự án và trình Quốc hội cho ý kiến 09 dự án luật (xin xem Phụ lục 1). Tình hình soạn thảo các dự án này như sau:
a) Các dự án phối hợp chỉnh lý
Sau Kỳ họp thứ 7, các Bộ, cơ quan ngang Bộ sẽ phối hợp với Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội để chỉnh lý trình Quốc hội xem xét, thông qua 15 dự án sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7. Trong số này, có 01 dự án đã được xin lùi thời hạn trình là Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi), như đã báo cáo ở trên.
b) Các dự án trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại một kỳ họp
Có 01 dự án sẽ trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại một Kỳ họp 8 là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt.
c) Các dự án trình Quốc hội cho ý kiến
Trong số 09 dự án trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, có 01 dự án được đề nghị lùi thời hạn trình từ cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 sang cho ý kiến tại Kỳ họp 9 là Luật tổ chức chính quyền địa phương (Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân [sửa đổi]).
3. Về các dự án pháp lệnh
Theo Nghị quyết số 45, trong năm 2014, Chính phủ sẽ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội 02 dự án pháp lệnh là Pháp lệnh Cảnh sát môi trường và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo (xin xem Phụ lục 1). Riêng đối với dự án Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo, theo Nghị quyết số 718 thì Pháp lệnh này phải được nâng lên thành luật. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ hoàn thiện hồ sơ Dự án này theo hướng chuyển từ Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh tín ngưỡng, tôn giáo thành Luật tín ngưỡng, tôn giáo.
4. Nhận xét chung
Về cơ bản, Chính phủ đã cố gắng để thực hiện đúng tiến độ soạn thảo, trình các dự án thuộc Chương trình năm 2014. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn phải đề nghị điều chỉnh Chương trình năm 2014 đối với 07 dự án (theo Phương án 1) hoặc 08 dự án (theo Phương án 2), trong đó bổ sung 05 dự án (theo Phương án 1) hoặc 06 dự án (theo Phương án 2) vào Chương trình năm 2014 và lùi thời hạn trình 02 dự án thuộc Chương trình năm 2014 (xin báo cáo cụ thể tại Mục II của Tờ trình).
II. ĐỀ NGHỊ CỦA CHÍNH PHỦ VỀ CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2015; ĐIỀU CHỈNH CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH KHÓA XIII VÀ NĂM 2014
1. Nguyên tắc lập Đề nghị về Chương trình năm 2015; điều chỉnh Chương trình khóa XIII và năm 2014
Đề nghị của Chính phủ về Chương trình năm 2015; điều chỉnh Chương trình khóa XIII và năm 2014 được lập trong bối cảnh đây là năm thứ 4 thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI với ba đột phá chiến lược và chủ trương lớn là chuyển từ “xây dựng thể chế” sang “hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Mục tiêu được đặt ra từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII là đồng thời với việc sửa đổi Hiến pháp, phấn đấu đến hết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII - vào năm 2016 phải cơ bản hoàn thành việc xây dựng đầy đủ pháp luật điều chỉnh các lĩnh vực với trọng tâm là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, phát huy dân chủ, bảo đảm quyền cơ bản của con người, của công dân; mở rộng hội nhập quốc tế, góp phần đưa Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.
Nếu không tổ chức Kỳ họp chuyên đề thì nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII còn lại 03 kỳ họp (02 kỳ họp của năm 2015 và 01 kỳ họp của năm 2016), trong đó thực chất chỉ có năm 2015 là năm có thể được xác định tiếp tục đặt trọng tâm vào công tác xây dựng pháp luật. Còn năm 2016 là năm chuyển tiếp sang nhiệm kỳ sau của Quốc hội, nên khó có điều kiện để thông qua được nhiều dự án luật, nếu không được chuẩn bị tốt từ khóa trước.
Năm 2015 cũng là năm thứ hai thi hành Hiến pháp sửa đổi, theo đó cần tiếp tục đẩy mạnh việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các luật quan trọng về tổ chức bộ máy nhà nước, thể chế kinh tế, quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân, các luật về tố tụng. Ngoài Chính phủ, các chủ thể khác như Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao cũng sẽ đề nghị nhiều dự án luật, pháp lệnh.
Với bối cảnh như trên, Chính phủ xin đề xuất một số nguyên tắc lập Đề nghị về Chương trình năm 2015; điều chỉnh Chương trình khóa XIII và năm 2014 như sau:
Một là, ưu tiên bổ sung vào Chương trình năm 2014 các dự án luật về tổ chức bộ máy, thẩm quyền của các cơ quan nhà nước có liên quan nhằm kịp thời triển khai thi hành Hiến pháp; năm 2015 sẽ tập trung để xây dựng các dự án luật, pháp lệnh để cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp về thể chế kinh tế, quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân, các luật về tố tụng và các dự án luật, pháp lệnh khác cần sớm ban hành để đáp ứng yêu cầu cấp thiết về phát triển kinh tế - xã hội.
Hai là, chỉ đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 những dự án luật, pháp lệnh đã được chuẩn bị kỹ về nội dung, đủ hồ sơ và có khả năng bảo đảm chất lượng, tiến độ; tránh việc dồn quá nhiều các dự án luật, pháp lệnh vào một cơ quan soạn thảo.
Ba là, bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII một số dự án luật, pháp lệnh để có sự chuyển tiếp, gối đầu sang nhiệm kỳ Quốc hội khoá XIV.
2. Nội dung của Đề nghị về Chương trình năm 2015
Trên cơ sở Dự kiến tiến độ trình Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua các dự án luật, pháp lệnh ban hành kèm theo Nghị quyết số 718/NQ-UBTVQH13 ngày 02/01/2014 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về Kế hoạch tổ chức triển khai Hiến pháp (sau đây gọi là Nghị quyết số 718), Chính phủ nhận thấy, từ năm 2014 đến 2020, Chính phủ cần trình 75/89 dự án luật, pháp lệnh thuộc 04 nhóm: tổ chức bộ máy; kinh tế; quyền con người; bảo vệ Tổ quốc. Các dự án luật, pháp lệnh này được ban hành trong 03 giai đoạn: 2014 - 2015; 2015 - 2016; 2016 -2020. Giai đoạn 2014 - 2015, Chính phủ cần trình 38 luật, pháp lệnh; trong số này còn 04 dự án chưa có trong Chương trình năm 2014. Giai đoạn 2015 - 2016, Chính phủ cần trình 20 luật, pháp lệnh. Giai đoạn 2016 - 2020, Chính phủ cần trình 17 dự án luật, pháp lệnh.
Trên cơ sở các nguyên tắc đã nêu tại mục 1 trên đây, Dự kiến tiến độ xây dựng các dự án luật, pháp lệnh theo Nghị quyết số 718, đề xuất của các Bộ, cơ quan ngang Bộ
[1] và để bảo đảm tính khả thi của Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015, Chính phủ xin đề xuất hai phương án như sau:
a) Phương án 1: Quốc hội tổ chức thêm 01 Kỳ họp chuyên đề (bất thường) về công tác xây dựng pháp luật
Theo Phương án này, Chính phủ đề xuất Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 gồm 38 dự án được chia làm 03 kỳ họp: Kỳ họp thứ 9, Kỳ họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật và Kỳ họp thứ 10 (xin Phụ lục 2 - Phương án 1). Trong số này, có 36 dự án luật và 02 dự án pháp lệnh. Chính phủ xin báo cáo cụ thể như sau:
- Về các dự án luật:
+ Tại Kỳ họp thứ 9
Chương trình thông qua:
Dự kiến Quốc hội sẽ thông qua 11 dự án luật là các dự án sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, trong đó có 03 dự án mới được đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2014 là: Luật an toàn thông tin; Luật thú y và Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi).
Chương trình cho ý kiến:
Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến 09 dự án luật. Chính phủ xin báo cáo thêm về 03 dự án luật sau đây: (i) Dự án Luật đơn vị hành chính được đề nghị bổ sung vào Chương trình khóa XIII và năm 2015 để cho ý kiến và thông qua cùng thời điểm với dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương để bảo đảm sự đồng bộ giữa hai dự án Luật, đặc biệt là việc quy định đặc thù về đơn vị hành chính ở đô thị, hải đảo và tiêu chí, trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hành chính; (ii) Dự án Bộ luật dân sự (sửa đổi) và dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi): Đây là 02 Bộ luật lớn, quan trọng và có nhiều nội dung phức tạp, Chính phủ đề nghị trình Quốc hội cho ý kiến tại 02 kỳ họp và thông qua tại 01 kỳ họp. Cụ thể: Bộ luật dân sự (sửa đổi) - trình Quốc hội cho ý kiến lần 1 tại Kỳ họp thứ 8, cho ý kiến lần 2 tại Kỳ họp thứ 9 và thông qua tại Kỳ họp chuyên đề (theo Phương án 1) hoặc thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (theo Phương án 2); Bộ luật hình sự (sửa đổi) – trình Quốc hội cho ý kiến lần 1 tại Kỳ họp thứ 9, cho ý kiến lần 2 tại Kỳ họp chuyên đề và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 (theo Phương án 1) hoặc cho ý kiến lần 1 tại Kỳ họp thứ 9, cho ý kiến lần 2 tại Kỳ họp thứ 10 và thông qua tại Kỳ họp thứ 11 (theo Phương án 2).
+ Tại Kỳ họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật
Chương trình thông qua:
Dự kiến Quốc hội sẽ thông qua 08 dự án, trong đó có 07 dự án sẽ được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9 và 01 dự án trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua theo quy trình một kỳ họp là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ.
Chương trình cho ý kiến:
Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến 10 dự án luật. Chính phủ xin báo cáo thêm về dự án Luật quy hoạch như sau: Dự án Luật này đã được rút ra khỏi Chương trình năm 2012 để có thêm thời gian nghiên cứu kỹ, tiếp thu đầy đủ, toàn diện Nghị quyết Trung ương 4. Đến nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường xác định được rõ hơn một bước phạm vi điều chỉnh của dự án Luật quy hoạch và mối quan hệ giữa dự án Luật này với các luật hiện hành có liên quan. Do đó, Chính phủ đề nghị đưa dự án Luật quy hoạch vào Chương trình năm 2015.
+ Tại Kỳ họp thứ 10:
Chương trình thông qua:
Dự kiến Quốc hội sẽ thông qua 11 dự án, trong đó 10 dự án sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp chuyên đề. Còn 01 dự án là Luật phí, lệ phí sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10 mà không thông qua tại Kỳ họp chuyên đề, vì đây là dự án Luật quan trọng, nội dung phức tạp nên cần có thêm thời gian để tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sau khi Quốc hội cho ý kiến.
Chương trình cho ý kiến:
Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến 06 dự án. Chính phủ xin báo cáo thêm về 02 dự án sau đây: (i) Dự án Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi). Việc sửa đổi Luật trợ giúp pháp lý hiện hành là cần thiết nhằm tăng cường xã hội hóa, tập trung trợ giúp pháp lý vào hoạt động tố tụng, nhất là sau khi Luật phổ biến, giáo dục pháp luật và Luật hòa giải cơ sở đã được ban hành; (ii) Dự án Luật thương mại (sửa đổi): Chính phủ đề nghị sửa đổi toàn diện Luật thương mại để bảo đảm đồng bộ với việc sửa đổi Bộ luật dân sự, đồng thời sẽ nghiên cứu để đưa nội dung dự án Luật quản lý ngoại thương vào Dự án này.
- Về các dự án pháp lệnh:
Chính phủ đề nghị đưa 02 dự án pháp lệnh vào Chương trình năm 2015, cụ thể như sau:
+ Pháp lệnh quân nhân chuyên nghiệp và công, nhân viên quốc phòng: Dự án này cần được đưa vào Chương trình năm 2015 đồng thời với quá trình soạn thảo dự án Luật nghĩa vụ quân sự (sửa đổi) nhằm tạo cơ sở pháp lý điều chỉnh đối với lực lượng quân nhân chuyên nghiệp và công, nhân viên quốc phòng, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với dự thảo Luật nghĩa vụ quân sự (sửa đổi).
+ Pháp lệnh đào tạo một số chức danh tư pháp: Việc ban hành Pháp lệnh này trong năm 2015, sau khi Luật tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi) và các bộ luật, đạo luật về tố tụng được Quốc hội thông qua là cần thiết, tạo cơ sở pháp lý thống nhất để nâng cao chất lượng đào tạo Thẩm phán, Kiểm sát viên và Luật sư là những chức danh trực tiếp tranh tụng tại phiên tòa, qua đó góp phần thực hiện quy định của Hiến pháp và Chiến lược cải cách tư pháp.
b) Phương án 2: Quốc hội chỉ họp 02 kỳ
Theo Phương án này, Chính phủ đề xuất Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 gồm 34 dự án, giảm 04 dự án so với Phương án 1 là: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chuyển giao công nghệ; Luật năng lượng nguyên tử (sửa đổi); Luật đấu giá tài sản; Luật du lịch (sửa đổi) (xin xem Phụ lục 2 - Phương án 2). Ngoài 02 dự án Pháp lệnh như đã báo cáo tại Phương án 1, Chính phủ xin báo cáo về các dự án luật như sau:
- Tại Kỳ họp thứ 9
+ Chương trình thông qua:
Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 12 dự án. Trong số này có 11 dự án thuộc Chương trình cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, trong đó có 03 dự án mới được đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2014 là: Luật an toàn thông tin, Luật thú y và Luật dân số; có 01 dự án được đề nghị bổ sung vào Chương trình khóa XIII và Chương trình năm 2015 để trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại một kỳ họp là Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước (sửa đổi).
+ Chương trình cho ý kiến:
Tại Kỳ họp thứ 9, Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến 14 dự án luật.
- Tại Kỳ họp thứ 10
+ Chương trình thông qua:
Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 13 dự án luật là các dự án sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9.
+ Chương trình cho ý kiến:
Tại Kỳ họp thứ 10, Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến 07 dự án luật.
c) Chính phủ cho rằng Phương án 1 là hợp lý vì như đã báo cáo tại mục 2 nêu trên, năm 2015 là năm cần được tiếp tục xác định là năm trọng tâm xây dựng pháp luật để triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013.
3. Điều chỉnh Chương trình khóa XIII và năm 2014
a) Điều chỉnh Chương trình khóa XIII
Chính phủ đề nghị bổ sung 06 dự án vào Chương trình khóa XIII (xin xem Phụ lục 2). Số lượng các dự án đề nghị bổ sung ở cả hai Phương án nêu trên đều như nhau.
b) Điều chỉnh Chương trình năm 2014
- Các dự án bổ sung vào Chương trình:
Trên cơ sở Đề nghị về Chương trình năm 2015 theo hai Phương án nêu trên, Chính phủ đề xuất 02 Phương án về bổ sung Chương trình năm 2014, cụ thể như sau:
Phương án 1: Chính phủ đề nghị bổ sung 05 dự án vào Chương trình năm 2014.
Riêng về dự thảo Luật hoặc Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế, Chính phủ xin báo cáo thêm như sau: Tại Nghị quyết số 685, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã quyết định bổ sung dự án Luật hoặc dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế vào Chương trình năm 2014, nhưng chưa xác định rõ thời điểm trình. Theo Nghị quyết số 718, dự án này được xác định là Luật về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình thế giới. Tuy nhiên, qua nghiên cứu, Chính phủ đề nghị xây dựng Nghị quyết của Quốc hội và trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 8 theo quy trình một kỳ họp.
Phương án 2: Chính phủ đề nghị bổ sung 06 dự án vào Chương trình năm 2014. Theo Phương án này thì dự án Luật dân số được đề nghị bổ sung vào Chương trình năm 2014 để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 (khác với Phương án 1 là đưa dự án Luật này vào Chương trình năm 2015 để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp chuyên đề, thông qua tại Kỳ họp thứ 10) để sớm khắc phục những bất cập của Pháp lệnh dân số hiện hành, tạo cơ sở pháp lý ở tầm luật cho việc quản lý dân số và công tác dân số.
- Các dự án xin lùi thời hạn trình:
Chính phủ đề nghị lùi thời hạn trình 02 dự án là Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật tổ chức chính quyền địa phương (Luật tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân [sửa đổi]) để có thêm thời gian tiếp tục nghiên cứu, cụ thể hóa một số quy định mới của Hiến pháp trong 02 dự thảo Luật nêu trên, bảo đảm tính khả thi và chất lượng của hai dự thảo Luật này. Cụ thể như sau:
+ Lùi thời hạn trình dự án Luật tổ chức Chính phủ (sửa đổi) từ cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 sang cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, thông qua tại Kỳ họp thứ 9.
+ Lùi thời hạn trình dự án Luật tổ chức chính quyền địa phương từ cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 sang cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.
4. Nhận xét chung
Thứ nhất, các dự án luật mà Chính phủ đề xuất đưa vào Chương trình 2015, điều chỉnh Chương trình khóa XIII và năm 2014 cơ bản là để triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 và các dự án luật nhằm thực hiện ba đột phá chiến lược.
Thứ hai, xác định năm 2014 và năm 2015 là hai năm tập trung cho việc hoàn thiện thể chế sau khi Hiến pháp có hiệu lực pháp luật, Chính phủ đề xuất hai Phương án tổ chức kỳ họp Quốc hội trong năm 2015, như đã báo cáo ở trên. Theo đó, nếu Quốc hội tổ chức thêm một Kỳ họp chuyên đề trong năm 2015 dành riêng cho việc xem xét, thông qua hoặc cho ý kiến về các dự án luật thì số lượng các dự án mà Chính phủ đề nghị đưa vào Chương trình 2015 là 38 dự án. Nếu Quốc hội không tổ chức thêm một Kỳ họp chuyên đề thì Chính phủ đề nghị 34 dự án.
III. VỀ KIẾN NGHỊ XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH CỦA CÁC ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI
Theo quy định tại khoản 2 Điều 24 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì Chính phủ có trách nhiệm phát biểu ý kiến đối với kiến nghị xây dựng luật, pháp lệnh của cơ quan, tổ chức, đại biểu Quốc hội. Chính phủ xin báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội về kết quả nghiên cứu về sự cần thiết ban hành của các dự án luật, pháp lệnh do đại biểu Quốc hội đề xuất như sau:
Theo Nghị quyết số 45 của Quốc hội, Chính phủ được giao nghiên cứu sự cần thiết ban hành của 06 dự án luật, pháp lệnh do đại biểu Quốc hội đề xuất là: (1) Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ chủ quyền quốc gia; (2) Luật hành chính; (3) Luật phòng, chống dịch bệnh; (4) Luật nhà giáo; (5) Luật khu công nghiệp; (6) Pháp lệnh về tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1441/QĐ-TTg ngày 16/8/2013 phân công 05 Bộ nghiên cứu về sự cần thiết ban hành các dự án nói trên. Đến nay, có 04 Bộ đã báo cáo kết quả nghiên cứu về 05 trong số 06 dự án (còn dự án Luật phòng, chống dịch bệnh đang được Bộ Y tế nghiên cứu), cụ thể như sau:
1. Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ chủ quyền quốc gia
Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng thì những năm qua Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã ban hành nhiều luật, pháp lệnh liên quan đến nội dung bảo vệ lãnh thổ, chủ quyền quốc gia như Luật biên giới quốc gia, Luật an ninh quốc gia, Luật Biển Việt Nam, Luật quốc phòng, Pháp lệnh bộ đội biên phòng, Pháp lệnh lực lượng Cảnh sát biển…; Chính phủ ban hành các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật, pháp lệnh nêu trên. Các văn bản hiện hành đã thể hiện cơ bản, đầy đủ nội dung bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội khu vực biên giới, vùng biển, hải đảo.
Bên cạnh đó, qua nghiên cứu kinh nghiệm của các nước cho thấy, chưa có quốc gia nào ban hành Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia.
Do vậy, Chính phủ cho rằng việc xây dựng dự án Luật bảo vệ an toàn lãnh thổ, chủ quyền quốc gia trong thời điểm hiện nay là chưa phù hợp; cần có thêm thời gian tổng kết thực tiễn thi hành các văn bản hiện hành có liên quan, nghiên cứu, chuẩn bị kỹ về nội dung, cơ sở lý luận và thực tiễn, mục đích ban hành, phạm vi điều chỉnh, mối quan hệ với các luật hiện hành khác ...
2. Luật hành chính
Theo đề nghị của Đại biểu Quốc hội thì dự kiến Luật này sẽ quy định về các vấn đề sau: nguyên tắc, hình thức, phương pháp quản lý nhà nước; địa vị pháp lý hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước; hoạt động công vụ của cán bộ, công chức; quy chế pháp lý hành chính của tổ chức, công dân Việt Nam, người nước ngoài, người không quốc tịch; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong quản lý hành chính nhà nước … Sau khi nghiên cứu, Chính phủ nhận thấy, các vấn đề nêu trên đã được quy định tại các luật về tổ chức bộ máy, về cán bộ, công chức và các luật chuyên ngành khác. Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, Chính phủ cũng đã giao Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo dự án Luật ban hành quyết định hành chính để thẩm quyền, trình tự, thủ tục ban hành quyết định hành chính của các cơ quan hành chính nhà nước. Do vậy, Chính phủ cho rằng việc ban hành Luật hành chính với phạm vi điều chỉnh như đại biểu Quốc hội đề xuất là chưa cần thiết.
3. Luật nhà giáo
Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, để bảo đảm chất lượng và tính khả thi của dự án Luật nhà giáo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị lùi thời điểm ban hành Luật này sang nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, cụ thể như sau:
Thứ nhất, vấn đề nhà giáo đang được quy định tại nhiều luật hiện hành như Luật giáo dục, Luật giáo dục đại học, Luật dạy nghề, Luật viên chức… nên việc xây dựng một luật riêng về nhà giáo cần phải được nghiên cứu kỹ, tổng kết, đánh giá thực tiễn thi hành các quy định hiện hành có liên quan, từ đó làm cơ sở để xác định phạm vi điều chỉnh và nội dung của dự án Luật.
Thứ hai, Luật giáo dục đại học được Quốc hội thông qua năm 2012, có hiệu lực từ 01/01/2013. Để triển khai thực hiện Luật này cần ban hành 13 văn bản quy định trực tiếp và 24 nội dung cần rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế những văn bản đã ban hành cho phù hợp với quy định của Luật. Đến nay mới ban hành được 04 văn bản. Do vậy, năm 2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phải tiếp tục tập trung tiếp tục soạn thảo trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn thi hành Luật này. Hơn nữa, Hội nghị lần thứ VIII, Ban chấp hành Trung ương khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, trong đó xác định 9 nhiệm vụ trọng tâm, do đó, trong các năm 2014 và 2015, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng phải tập trung nguồn lực để triển khai thực hiện các nhiệm vụ này.
4. Luật khu công nghiệp, Luật khu kinh tế
Bên cạnh đề xuất xây dựng Luật khu công nghiệp, ngày 20/2/2014, Chính phủ nhận được văn bản của Đại biểu Quốc hội kiến nghị xây dựng dự án Luật khu kinh tế. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì hiện nay vấn đề về khu công nghiệp, khu kinh tế đã được quy định tại một số văn bản pháp luật như Luật đầu tư, Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 quy định về khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế ... Hiện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang chủ trì soạn thảo dự án Luật đầu tư (sửa đổi), trong đó dự kiến sẽ sửa đổi, bổ sung các quy định về khu công nghiệp, khu kinh tế. Hơn nữa, ngày 12/11/2013, Chính phủ vừa mới ban hành Nghị định số 164/2013/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 29/2008/NĐ-CP ngày 14/3/2008 quy định về khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế. Do vậy, Chính phủ đề nghị trước mắt chưa nên xây dựng luật riêng về khu công nghiệp và luật riêng về khu kinh tế mà tiếp tục thực hiện theo các văn bản pháp luật hiện hành; và sẽ chỉ đạo nghiên cứu lồng ghép một số nội dung trong quá trình xây dựng Luật đầu tư (sửa đổi) và các luật liên quan khác.
5. Pháp lệnh về tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân
Theo báo cáo của Bộ Quốc phòng thì hiện tại vấn đề tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, đặc biệt là lực lượng Quân đội đã được quy định tại nhiều văn bản khác nhau như Luật quốc phòng, Luật tổ chức Chính phủ, Luật cơ yếu, Luật dân quân tự vệ, Pháp lệnh lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, Pháp lệnh Bộ đội biên phòng, Pháp lệnh tổ chức Tòa án quân sự, Pháp lệnh tổ chức Viện kiểm sát quân sự… Hơn nữa, do yêu cầu, nhiệm vụ đặc thù, luôn phải sẵn sàng đáp ứng với các tình huống nên tổ chức, quân số, vũ khí, trang thiết bị cần phải linh hoạt. Do vậy, Chính phủ cho rằng việc ban hành Pháp lệnh về tổ chức của các cơ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân là chưa cần thiết.
IV. KIẾN NGHỊ CÁC GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH XÂY DỰNG LUẬT, PHÁP LỆNH NĂM 2014 VÀ NĂM 2015
Nếu như đề nghị của Chính phủ về Chương trình năm 2015; điều chỉnh Chương trình khóa XIII và năm 2014 được Quốc hội chấp nhận thì tổng số các dự án luật, pháp lệnh mà Chính phủ phối hợp chỉnh lý, trình trong năm 2015 là 38 dự án (theo Phương án 1) hoặc 34 dự án (theo Phương án 2); tổng số các dự án luật, pháp lệnh mà Chính phủ phối hợp chỉnh lý, trình trong năm 2014 là 39 dự án (xin xem Phụ lục 3).
Để bảo đảm thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 và năm 2015, về phía Chính phủ sẽ tiếp tục thực hiện một số giải pháp sau đây:
Thứ nhất, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ cần ưu tiên hàng đầu cho công tác xây dựng thể chế để đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Thứ hai, tăng cường hơn nữa vai trò theo dõi, đôn đốc, kiểm tra của Bộ Tư pháp đối với việc thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của các Bộ, cơ quan ngang Bộ; định kỳ hàng quý, Bộ Tư pháp có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ lựa chọn và tổ chức làm việc với một số cơ quan chủ trì soạn thảo dự án luật, pháp lệnh thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 để trực tiếp nắm bắt tình hình và tiến độ soạn thảo các dự án có liên quan.
Thứ ba, đối với các dự án luật lớn, phức tạp, còn nhiều ý kiến khác nhau, cơ quan chủ trì soạn thảo có trách nhiệm phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ kịp thời trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cho ý kiến về quan điểm, tư tưởng chỉ đạo và những nội dung cơ bản trước khi xây dựng dự thảo các văn bản đó.
Thứ tư, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tư pháp đề xuất thành lập Hội đồng tư vấn thẩm định để cho ý kiến tư vấn thẩm định đối với các dự án luật, pháp lệnh do các Bộ, cơ quan ngang Bộ chủ trì soạn thảo liên quan trực tiếp đến việc triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013; tham mưu giúp Chính phủ trong việc tham gia ý kiến đối với các dự án luật, pháp lệnh do cơ quan ngoài Chính phủ soạn thảo liên quan trực tiếp đến việc triển khai thi hành Hiến pháp.
Chính phủ xin kiến nghị với Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội một số giải pháp sau đây:
Thứ nhất, Quốc hội tổ chức thêm Kỳ họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật trong năm 2015; dự kiến khoảng 10 đến 15 ngày, trong cuối tháng 7, đầu tháng 8/2015 để thông qua và cho ý kiến các dự án luật.
Thứ hai, Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban của Quốc hội tiếp tục phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ chủ trì soạn thảo, trình dự án luật, pháp lệnh; tăng cường hoạt động khảo sát, giám sát chuyên đề về lĩnh vực thuộc phạm vi điều chỉnh của các dự án luật, pháp lệnh do Chính phủ trình.
Thứ ba, tăng cường kinh phí hỗ trợ công tác xây dựng các dự án luật, pháp lệnh, nhất là để thực hiện việc đánh giá tác động kinh tế - xã hội.
Trên đây là Tờ trình về Đề nghị của Chính phủ về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015; điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh khóa XIII và năm 2014 của Quốc hội, Chính phủ xin trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định./.
Nơi nhận: - Như trên; - Thủ tướng Chính phủ (để b/c); - Các Phó Thủ tướng Chính phủ (để b/c); - Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu (để b/c); - Ủy ban Pháp luật QH, Văn phòng QH (để phối hợp); - Văn phòng Trung ương Đảng (để phối hợp); - Ban Nội chính TW; - Văn phòng Chính phủ (để phối hợp); - Lưu: VT; PL (03b). | TM. CHÍNH PHỦ TUQ. THỦ TƯỚNG BỘ TRƯỞNG BỘ TƯ PHÁP |
| Hà Hùng Cường |
[1] Có 14 dự án do các Bộ, cơ quan ngang Bộ đề xuất nhưng chưa được đưa vào Đề nghị của Chính phủ là: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thanh niên; Luật bảo vệ bí mật nhà nước; Luật phòng, chống tội phạm có tổ chức; Luật truy nã tội phạm; Luật bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; Luật thư viện; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thể dục, thể thao; Luật tiền lương tối thiểu; Luật đô thị; Luật thủy lợi; Luật kiến trúc sư; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống tham nhũng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thanh tra; Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 ngày 02/4/2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách quản lí nhà đất và chính sách cải tạo XHCN trước ngày 01/7/1991.